Minister Bakker legt verklaring at
in de Tweede Kamer
Scheepsdrama bij vlootoefeningen
in Zuidchinese
Nog meer „zuiveringen
in Tsjecho-Siowakije
zee
GEEN MILITAIRE BIJSTAND OM
STAKINGEN TE BREKEN
Orde op Curasao moest gehandhaafd
worden
De gouverneur
Brandstichting en
plundering
Veel gevergd
Werkloosheid
Problemen
Motie tot
ontbinding
van de staten
der Antillen
AMERIKA SCHENKT 10 MILJOEN
GULDEN EXTRA VOOR
KANKERONDERZOEK
VOOR GEBAK
SMIDT'S
SERVEERSTER
VERMOORD
Poher blijft in de
race
RADIO DE K0CK
ZONDAGMIDDAG 20 JUU LANDING
OP DE MAAN
Armstrong, Aldrin en Collins gaan
195 uur de ruimte in
Amerikaanse torpedobootjager
in tweeën gevaren
HET WEER
WOENSDAG
4 JUNI 1969
Uitgeefster N.V. v/h Fa. F. J. van de Sande, Terneuzen
Subcentra
Banketbakkerij
Grondmonsters
Luchtveront
reiniging
Geen zegen
Heldere nacht
Contra vakbonden
Egypte hervat
olietransporten
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
Ftankering bij abonaemcaï: TERNEUZEN
Directeur-Hoofdredacteur: P. 3. van de Sande
Redactie- en Administratie-adres: Smidswa!
Telefoon: (01150)—2073. Gironummer: 38150
Abonnementsprijs
f8,— per kwartaal; per maand ƒ2,70
Losse nummers 15 cent, inclusief 4 B.T.W.
E VRIJE ZEEUW
25? Jaargang
No. 5996
Advertentieprijsper 16 cent; mMspte#
per advertentie ƒ2,40, exclusief 4% B.T.W,
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, of Adres
bureau van dit bïad 50 cent verhoging.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummee
tot 10 uur voormiddag.
Inzending advertenties uiterlijk tot nm. 2 in».
„Het beleid dat de regering sinds
vrijdag heeft gevoerd en de be
slissingen die zij heeft genomen,
moet de kamer zien tegen de
achtergrond van de rechtsorde
van het koninkrijk der Nederlan
den", aldus vice-premier drs. J. A.
Bakker dinsdag in de tweede ka
mer.
De minister sprak als de over
tuiging van de regering uit, dat
het beheerste en gedisciplineerde
optreden van de Antilliaanse en
Nederlandse marinier en 't vloot-
personeel een aanzienlijke bijdra
ge heeft geleverd tot voorkoming
van grotere excessen. De regering
verwacht dat de verleende hulp
slechts van korte duur behoeft te
zijn.
In de verklaring bracht de re
gering haar diep gevoelde deelne
ming tot uitdrukking met het volk
van Curasao dat dooj- het tra
gisch verloop van de gebeurte
nissen zo ernstig is getroffen.
De regering hoopt dat het ge
beurde niet tot een blijvende ver
bittering leidt, maar dat de be
sprekingen die nu op de Antillen
gaande zijn, zuilen leiden tot een
beter onderling begrip, waardoor
het mogelijk is in een gezamenlij-
aan een rechtvaardige en welva-
ke krachtsinspanning te bouwen
■rende samenleving.
Drs Bakker gaf een overzicht
van de situatie, die leidde tot het
overbrengen van een contingent
mariniers en enig vlootpersoneel
naar de Antillen.
Van de in de Antillen gestatio
neerde mariniers bevinden zich
normaliter 480 man op Curasao
en 290 op Aruba. Onder het aantal
op Curasao aanwezige mariniers
zijn mede gerekend een 150-tal
Antilliaanse zeemiliciëns-mari-
niers. Hiervan zijn 90 man in eer
ste opleiding, die derhalve niet
beschikbaar zijn voor het verle
nen van hijstand.
De verlening van militaire hij
stand geschiedt op grond van ar
tikel 29 van het reglement voor
de gouverneur van de Antillen,
dat aldus luidt: „De gouverneur
kan voor het handhaven der in
wendige veiligheid en der open
bare orde delen der krijgsmacht
ter beschkking stellen van de re
gering van de Nederlandse Antil
len."
De minister wees er op, dat het
reglement een rijkswet is. De
koninkrijksregering heeft instem
ming betuigd met het verlenen
van militaire bijstand op grond
van de overwegingen, dat op Cu
rasao een situatie was ontstaan,
waarin handhaving van de open
bare orde met de beschikbare po
litie niet mogelijk was en dat aan
brandstichtingen en plundering
een einde moest worden gemaakt.
Daarbij is onder de aandacht ge
bracht, dat de bijstand op geen
enkele wijze mag worden ge
bruikt om stakingen te breken en
tevens dat slechts van militaire
bijstand mocht worden gebruik
gemaakt na volledige inzet van
het politiepotentieel.
De langdurige vervulling van
een aantal zware taken had veel
gevergd van het politiepersoneel
en van de mariniers. Het liet zich
aanzien, dat nog geruime tijd een
groot aantal manschappen be
schikbaar moest zijn voor bewa-
kings-, blussings- en patrouille
werkzaamheden.
Deze overweging, gepaaid aan
de onzekerheid omtrent verdere
ontwikkelingen, had tot gevolg
dat zaterdagmiddag om 13 uur
Nederlandse tijd 't verzoek werd
herhaald om spoedige uitzending
van aanvullingen uit Nederland.
Te 14.55 uur werd opdracht ge
geven het daatvoor bestemde
contingent mariniers en enig
vlootpersoneel ter assistentie van
het zwaar belaste verbindingsper
soneel, totaal ter sterkte van 297
man, naar Curacao over te bren
gen.
Verder schonk drs Bakker aan
dacht aan de achtergronden, die
hebben geleid tot wat hij noemde
de onverwachte en felle uitbar
sting van geweld. In een tijd van
dalende welvaart is een groot
aantal ongeschoolde arbeiders het
slachtoffer van de werkloosheid
geworden. Nu op de Antillen de
laatste jaren de welvaart weer
stijgt, het inkomen per hoofd van
de bevolking toeneemt, de werk
loosheid daalt en zejfs geschoolde
arbeiders van buiten moeten wor
den aangetrokken, zullen bepaal
de groepen van de bevolking
en dat geldt veelal voor ontwik
kelingslanden waarvan de econo
mie zich in stijgende lijn bevindt
het gevoel hebben, terecht of
ten onrechte, dat niet voldoende
rekening wordt gehouden met
hun situatie.
Een gevoel van achter te blij
ven en wellicht zelfs van uitzicht
loosheid kan ressentimenten voe
den tegen de politieke en econo
mische machten.
ningen en voor faciliteiten voor
opleiding en herscholing, merkte
drs Bakker op, dat ook in de toe
komst de regering machtiging zal
vragen om de Nederlandse hulp
verlening voort te zetten en uit
te breiden.
De kamer, zo besloot de minis
ter, zal zich met de regering ervan
bewust zijn, dat het gebeurde de
Antilliaanse overheid voor grote
problemen stelt.
Na te hhbben gewezen op
maatregelen voor sociale voorzie-
De fractieleider van de demo
cratische partij, C. Cathalina,
heeft tijdens de openbare verga
dering van de staten van de Ne
derlandse Antillen een motie in
gediend, waarin o.m. wordt be
sloten, de regering uit te nodigen
de staten van de Antillen binnen
de kortst mogelijke termijn te
ontbinden en nieuwe verkiezin
gen uit te schrijven.
De democratische partij vormt
samen met de P.P.A. (patrioti-
sche partij Aruba) de coalitie in
de staten van de Antillen.
De motie die de fractieleider van
de Antilliaanse democratische (re
geringspartij is met 14 tegen 6
stemmen aangenomen.
Premier Kroon heeft bekendge
maakt te verwachten, dat het ont-
bindlngsbesluit van de staten bin
nen één of twee dagen tegemoet
kan worden gezien.
De Amerikaanse regering heeft
bes'oten naast de eewone Jaarlijkse
contributie 10 milioen gulden ex
tra subsidie te verlenen aan het
„International Aeency for Research
on Cancer" te Lyon, een onafhan
kelijke instelling, waarin 9 landen
sinds de oprichting in 1956 deel
nemen aan kankeronderzoek: de
V.S., Rusland. Duitsland. Engeland.
Frankriik. Italië, Nederland. Israël
en Australië.
Dit heeft dr. Kruisinga, staats
secretaris van volksgezondheid,
gisteren bij zijn terugkeer uit Lyon
op Schiphol uit de doeken gedaan.
Hij zelf is voorzitter van de raad
van beheer van het instituut, dat
ir. de afgelopen dagen in Lyon on
der zijn leiding heeft vergaderd
„Bij onderzoek is gebleken dat
het bloed' bij twee vormen van kan
ker bepaalde afweerstoffen
vormt", aldus de staatssecretaris.
Het betreft de vooral in Oostafri
kaanse landen gesignaleerde Bur-
kitts lymfoon (kanker aan de lymf-
klieren in de hals) en een bepaalde
vorm van keelkanker, die voor
komt in Singapore en in mindere
mate in Hongkong.
De eerste vorm van kanker Hikt
mede in verband te staan met be
paalde vormen van virus-infecties,
waartegen een weerstand door
sommige patiënten kan worden op
gebouwd, zo zei dr. Kruisinga
voorzichtig. De raad van beheer
heeft besloten dit onderzoek uit te
diepen. De subcentra van het in
stituut in Nairobi en Singapore
zullen daarbij worden ingescha
keld. De gift der V.S. zal voor dit
onderzoek worden benut.
Intussen zijn in Lyon eigen labo
ratoria van het instituut in aan
bouw. De stad is erg trots op de
vestiging van dit internationale
orgaan binnen haar muren
verwacht uit Engeland, Amerika,
Zweden, Duitsland en Frankrijk,
misschien ook uit Italië en Japan,
terwijl ons land uiteraard ook
aanwezig zal zijn.
De groep zal zich bezighouden
met de voorbereiding van een aan
tal aanbevelingen aan alle landen,
«•'ie meetinstallaties voor de lucht
verontreiniging bezitten, én aan
geven aan welke criteria deze in
stallaties dienen te voldoen.
WILLEMSTAD: Een vredig tafe
reeltje in een straat in Willem
stad; maar de auto ot> de voor
grond is uitgebrand en gedeukt
tijdens de rellen van vrijdag.
is het adres
Nieuwediepstraat I
Terneuzen
In het „Oude Noorden" te Rot
terdam is dinsdagavond rond ne
gen uur een 22-Jarige serveerster
in het trapportaal van haar woning
aan de Tochtstraat met drie kogels
uit een pistool neergeschoten. De
dader van het misdrijf meldde zich
korte tijd later aan het bureau
Bergsingel. Hij had het wapen,
waarmee de fatale kogels werden
afgevuurd, bij zich.
Centrum-kandidaat Alain Po-
her zal zich niet terugtrekken uit
de tweede verkiezingsronde voor
het presidentschap «zen Frankrijk,
waarin de gaullist Pompidou zijn
tegenstander is. Hij verklaarde
dit dinsdag op een persconferen
tie.
„Ik heb er nimmer aan gedacht
mij terug te trekken. In een der
gelijk geval zou het gaan tussen
saullisme of communisme", zei
hij.
Oo Poher is de afgelopen dagen
sterke druk uitgeoefend zich voor
de tweede verkiezingsronde terug
te trekken ten behoeve van de
communist Duclos.
Noordstraat 107 - Tel. 91150-4255
TERNEUZEN
De NASA heeft maandag
avond officieel bevestigd dat zijn
eerste ruimtevaarders op zondag
20 juli te 14.22 uur (19.22 uur
Ned. tijd) met hun toestel op de
maan zullen landen. Tien uur
daarna zal de commandant van
de Apollo-11, Neil Armstrong,
de maanlander verlaten en voet
zetten op de oppervlakte van de
maan. Dat gebeurt dus op 21
juli te 5.22 uur. Ned. tijd. Edwin
Aldrin, de tweede man van dé
„lem", daalt 27 minuten Tater de
negen treden van de ladder af
om zich bij Amstrong te voegen
op de bruingrijze bodem van de
„zee der rust".
De tijd tussen de landing en
het openen van het luik wordt
als volgt doorgebracht: ongeveer
een half uur lang ontbijten de
twee ruimtevaarders; daarna
rusten zij vier uur. Vervolgens
gaan zij na of de „lem" nog ge
heel voldoet aan de voorwaar
den voor opstijging en tenslotte
eten zij hun middagmaal.
Van het' maanoppervlak zullen
de mannen ongeveer 22 kilo
grondmonsters verzamelen om
mee te nemen naar de aarde.
Zij zullen foto's nemen en in
strumenten op de maan plaatsen.
Dat zijn een laser-reflector en
instrumenten voor het meten van
bodemschokken. Met de laser
reflector wil men de afstand van
de aarde tot de maan met .tot
dusver ongekende precisie vast
stellen. Om 7.42 uur gaat de be
manning weer aan boord van de
„lem" en sluit hét luik. Te 17
uur Ned. tijd start de „lem" van
het maanoppervlak om zich weer
naar de stuupcabine van de
Apollo-11 Të''Begeven, die op 112
km hoogte rond de maan cirkelt.
Armstrong en Aldrin voegen zich
dan weer bij Michael Collins en
zullen na een vlucht van acht
dagen op 24 juli te 17.52 uur
Ned. tijd in de Stille Oceaan lan
den. Zij zijn dan 195 uur en 20
minuten weg geweest.
VRIJ ZONNIG MAAR KOEL'
Een depressie, die ten noorden
van Ierland tot ontwikkeling
kwam, is dinsdag over Nederland
naar Duitsland getrokken. De sto
ring bracht veel regen. De minste
neerslag werd gemeld uit Twente,
waar 5 mm werd afgetapt, de
meeste uit Vlissingen namelijk 27
mm. Achter de depressie draaide
de wind naar het noorden en
stroomde koele lucht binnen. De
temperaturen kwamen vrijwel ner
gens hoger dan 11 tot 14 graden.
Dat was dinsdagmiddag ook boven
de Britse eilanden en Duitsland
het geval. In Zuid- en West-Frank
rijk werd het omstreeks 18 graden.
Warmer weer werd gemeld .uit de
zuidelijke Alpen, Noord-Itaiië en
Spanje, namelijk 20 tot 25 graden.
Koeler en onweersachtig was hét
in het zuiden van Italië.
Vandaag blijft het een matige tot
vrij krachtige noordelijke wind
koele en droge lucht naar ons land
stromen, zodat het vooral in de
kustgebieden vrij zonnig zal zijn.
Daar de lucht enigszins onstabiel
van opbouw is, kan hier en daar
ook een bui voorkomen.
Bij vlootoefeningen van de
zuid-oost-Aziatische verdragsor
ganisatie (Z.O.A.V.O.) in de
Zuidchinese zee heeft dinsdag
ochtend vroeg het 25.000 ton me
tende Australische vliegdekschip
„Melbourne" de 3.320 ton meten
de Amerikaanse duikbootjagér
„Frank E. Evans" overvaren.
Deze jager brak in tweeën en het
voorschip verdween in de golven,
terwjjl het achterschip aan de
„Melbourne" bleef vastzitten.
Van de 273 opvarenden van de
duikbootjager zijn er 216 terecht
onder wie de commandant en de
eerste officier. Naar de vermisten
werd met hefschroefvliegtuigen
en schepen gezocht. Aan boord
van de „Melbourne", die o.a. een
gat boven de waterlijn opliep,
zouden zich geen persoonlijke on
gelukken hebben voorgedaan.
Het vliegdek is ontzet en kata
pultinstallatie is onbruikbaar ge-
Voordat hij naar ons land terug
keerde, voerde dr. Kruisinga in
Parijs een bespreking over inter
nationale samenwerking bij de ver
dere intensivering der bestrijding!
van de luchtverontreiniging. Van'worden.
14 tot 16 oktober zal over dit on-!
derwerp een kleine groep experts! De oefeningen, waaraan een
bijeenkomen in het rijksinstituut
voor de volksgezondheid te Bilt-1 zestl2tal oorlogsbodems deelnam,
hoven. Afgevaardigden wordenwerden afgelast.
Volgens de Australische lezing
had de „Melbourne", die als vlag-
geschip van de Australische vloot
fungeert, de „Frank E. Evans"
die voor het vliegdekschip uit
voer, in het kader van de oefenin
gen opdracht gegeven naar een
positie achter de „Melbourne"
koers te zetten. Toen bleek dat
de duikboot jager een koers volg
de die tot een aanvaring zou moe
ten leiden, deed de „Melbourne"
nog moeite om de jager te ontwij
ken, maar slaagde hier niet meer
in.
Op de „Melbourne" in de
tweede wereldoorlog voor de
Britse marine gebouwd en in
1955 aan Australië overgedragen
rust niet veel zegen. Na aller
lei moeilijkheden met de ketels
was er in 1963 sprake van, dat
het vliegdekschip uit de vaart
zou worden genomen, omdat de
op het schip gestationeerde vlieg
tuigen verouderd waren. Door
toedoen van John Gorton nu
eerste-minister maar toen minis
ter van marine werd het schip
uitgerust met hefschroefvliegtui
gen voor duikbootbestrijding.
In februari 1964 kwam het
vliegdekschip bij een oefening in
aanvaring met een Australische
duikbootjager, de „Voyager". Dit
vaartuig zonk, waarbij 82 opva
renden om het leven kwamen.
Nadat herstelwerkzaamheden ten
bedrage van 30 miljoen gulden
waren uitgevoerd, kwam het
vliegdekschip in januari in de
haven van Sydney in aanvaring
met e
waarbij
>n Japanse vrach'bnot
geen van beide schepen
veel schade opliepen.
In Canberra zei senator Mc-
Kellar als plaatsvervanger van
de Australische minister van ma
rine Charles Kelly dat comman
dant J. P. Stevenson op de brug
van de „Melbourne" was op het
ogenblik van de aanvaring. De
zee was rustig en het was een
heldere nacht met volle maan.
Een onderzoek zal in de eerste
plaats door de Amerikaanse ma
rine worden ingesteld, omdat de
„Melbourne" op het ogenblik van
de aanvaring behoorde tot een
vlootverband dat onder bevel van
een Amerikaanse admiraal stond.
Officieel zijn 77 Amerikaanse
marinemensen als vermist opge
geven na het ongeluk. Deze op
gave is dinsdag door het ministe
rie van defensie in Washington
verstrekt.
Tot dusver is het stoffelijk
Overschot van één opvarende ge
vonden. 199 bemanningsleden van
da Evans zijn fiered.
De secretaris-generaal van het
partijcomité van de stad Praag,
Bohumil Simon, en het presidium
van dit comité hebben dinsdag
hun ontslag ingediend. Simon is
vervangen door Oldrich Matejka,
tot dusver secretaris-generaal
van het partijcomité van het 9e
district van Praag.
Na de vergadering van het
Tsjechoslowaakse centrale partij
comité, die op 2 en 30 mei is ge
houden, zijn in hét gehele land
zuiveringen te verwachten. Daar
is geen enkele belofte tegenover
gesteld, zelfs niet op economisch
gebied. De harde overwinnaar
Moskou gaat evenmin af op de
bedoelingen van Husak als op de
woorden van Dubcek. Husak is
door de „conservatieven" onder
leiding van Lubomir Strougal
met1 de rug tegen de muur gezet
en is tot agressieve daden over
gegaan. Weliswaar is de zuivering
nog niet zo uitgebreid als velen
hadden verwacht; tot dusver zijn
zes liberalen uit het centrale co
mité verwijderd en slechts één uit
de partij gezet.
Waarschijnlijk zullen nog
meer mensen volgen „die weige
ren zich te laten overtuigen". De
Egypte stelt pogingen in het
werk de olietransporten van de
bronnen langs de Rode Zee naar
raffinaderijen bij Suez te hervat
ten. zo blijkt uit berichten van
Israëlische correspondenten. De
transporten beperken zich nog tot
een tankboot per week naar een
plaats ten zuiden van Suez, waar
wordt gelost. Volgens de corres
pondenten is de hervatting van
de ruwe olie-transportén, zelfs op
kleine schaal (de raffinaderijen
van Suez zijn zwaar beschadigd
door de Israëlische artillerie), een
teken van de betrekkelijke rust
die al enige tijd heerst aan het
zuidelijk gedeelte van het Suez-
kanaal,
partij krijgt weer een totale
greep op het leven in het land.
Husak heeft openlijk de oorlog
verklaard aan de vakbonden en
de arbeidersraden en aan de stu
denten, door de organisaties die
geen lid willen zijn van het na
tionale front onwettig te verkla
ren. Hij heeft afgegeven op de
„coördinatiecommissies" met po
litieke pretenties van de intellec
tuelen. Elk „horizontaal" samen
gaan is voortaan verboden ten
gunste van de strikt „verticale"
concentratie volgens de partij-
hierar-chie en het nationale front.
Op het gebied van de buiten
landse politiek heeft Tsjecho-
slowakije verkant geweigerd,
een twistappel te worden in de
internationale communistische
beweging en tot speelbal te die
nen op de komende conferentie
te Moskou.
van het K.N.M.I. tot woensdag
avond'.
VRIJ ZONNIG, MAAR KOEL
Koel, en vooral aan de kust vrij
zonnig weer, maar ook hier en
daar een bui. Matige tot vrij krach
tige noordelijke wind.
WOENSDAG 4 JUNI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
4.78
4.57
4.43
4.47
n.m.
4.43
5.19
5.58
6.02
DONDERDAG 5 JUNI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
5.14
5.50
6.29
6.33
n.m.
5.36
6.12
0.51
6.55
ZON MAAN
OP
onder
op
onder
Juni
4 04.24
20.53
00.30
08.21
5 0.423
20.54
00.53
00.5»
e 04,23
20.55
0W
1Ö9
