Spannende vlucht van de „Maanspin"
EXPEDITIE VAN STAFFORD EN CERNAN DUURDE ACHT UUR
Dichter bij de maan dan ooit
Geschrokken
Twee
scheervluchten
Landingsgebied
Afscheid van de
„sloep"
„Hondsmoe"
Belangrijke taken
de cftcling
RADIO DE K0CK
Vakbonden verbaasd over ministers-
conferentie met Thomassen en Drijver
de MUL
Gasverwarming
HET WEER
Bomaanslag in
Hilton Athene
Dijkbreuk in
Westduits kanaal
Amerikaans
atoomproefproject
Harde woorden op
Londens congres
over het
rassenvraagstuk
Geen behoefte
Amerikaans
vliegtuig
verdwenen
Telefoongesprek
Staking van
onderwijskrachten
in Chicago
Zon- en
Maanstanden
Weerbericht
Hoogwater
ZATERDAG 25e Jaargang
24 MEI 1969 No. 5990
Uitgeefster N.V. v/h Fa. P. T- van de Sande, Terneuzen
*5
K,
„Snoopy" en „Charlie Brown"
omhelzen elkaar. Het was prach'
tig, gewoon prachtig". Met deze
woorden gaven de astronauten
Thomas Stafford en Eugene Cer-
nan uiting aan het welslagen van
hun expeditie met het maanlan
dingsvaartuig, dat hen dichter bij
de maan bracht dan mensen ooit
zijn geweest.
De onafhankelijke vlucht van
het maanlandingsvaartuig duurde
precies acht uur en een minuut
en werd om 04.12 uur (Ned. tijd)
besloten met een perfekt verlo
pen koppeling aan het Apollo-
moederschip. De reis heeft door
enige onvolkomenheden in het
vluchtplan echter spanning ge
noeg opgeleverd.
Stafford en Cernan beleefden
enige benauwde ogenblikken,
toen zij na twee ellipsvormige
omwentelingen rond de maan de
terugreis naar de ruimtecabine
(„Charlie Brown" in codenaam)
moesten aanvaarden. Het lan
dingsgestel en de landingsmotor
moesten worden afgestoten, maar
bij deze manoeuvre raakte de
„Lem" in een ongecontroleerde
draaiende beweging, die alleen
kon worden opgeheven doordat
Thomas Stafford tijdelijk op
handbediening overschakelde.
In maart 1966 moest de ruimte-
vlucht van de Gemini-8 voortij
dig worden beëindigd toen de
ruimtecabine na koppeling aan
een trap van de Agena-draagra-
ket in een tolbeweging raakte. De
tweekoppige bèmanning moest
afhaken en voerde een veilige
landing in de Grote Oceaan uit.
Cernan riep na de „tol" ge
schrokken uit: „Ik zeg je, het was
wild, jongen. Wij gingen achter
uit. Dat was me een ogenblik,
Tom". Stafford en Young bewaar
den hun kalmte en de rust was
spoedig hersteld.
Naar mededeling van het ruim
tevaartbureau NASA was de
„schrikreaktie" van het maanlan
dingsvaartuig te wijten aan een
verkeerde programmering van de
twee systemen voor de vlucht-
houding van het vaartuig. Nadat
het eerste deel zich op de Apollo-
cabine had afgesteld, had het de
controle moeten overdragen aan
het tweede deel van het systeem,
dat de „Lem" zelf als richtpunt
had. In plaats daarvan begon het
eerste controlesysteem zich op
nieuw op de Apollo-cabine in te
stellen.
De complicaties vonden plaats
op een ogenblik, dat de twee be
stuurders van de „Lem" al hun
aandacht hadden moeten gebrui
ken voor de verkenning van
.landingsplaats no. twee' in de zee
der stilte, waar volgens plan op
20 juli de astronauten Neil Arm
strong en Edwin „Buzz" Aldrin
als eerste mensen vaste voet
op de maan moeten zetten,
De onafhankelijke vlucht van
de „Lem" was niet alleen bedoeld
voor de beproeving van 't maan
landingsvaartuig en simulatie van
de door de Apollo-11 uit te voe
ren werkelijke landingsmanoeu
vres.
Een belangrijk onderdeel van
de taak van Cernan en Stafford
was bestudering van „landings
plaats no. twee" en de andere
v.oor toekomstige landingen in
aanmerkingkomende gebieden.
Daarvoor voerde de „Lem" twee
scheervluchten uit over de maan,
die haar de eerste tot op 15,2 en
de tweede maal tot op 20,4 km
boven het maanoppervlak brach
ten. Tijdens de eerste scheer-
v-lucht konden de astronauten
„landingsplaats no. twee" zo goed
fotograferen, dat zij al hun film
materiaal verschoten.
'Cernan en Stafford hebben ge
meld dat het 14 bij 8 km metende
landingsgebied, dat tijdens de
eerste scheervlucht goed werd
verlicht, zeker voor 25 tot 30 pet
volkomen vlak schijnt. Zij spra
ken de hoop uit dat de beman
ning van de Apollo-ll-maanspin
de tijd krijgt om een geschikte
landingsplaats in het gebied uit
te zoeken. Krijgen zij dat niet en
beweegt hun „Lem" zich haar ge
accidenteerd terrein, 'dan zou het
beter zijn' dat zij naai; een andere
landingsplaats uitkeken.
Om 5 uur (Ned. tijd), 50 minu
ten na de geslaagde koppeling,
kropen Cernan en Stafford door
de sluis naar de cabine, van de
Apollo. Zij kregen de tijd voor
negen uur slaap. Omstreeks 18.15
uur werd de maan nogmaals uit
voerig gefotografeerd, gevolgd
door topografische verkenningen
en een televisie-uitzending. Daar
na werd het tijd voor de terugreis,
die 54 uur in beslag zal nemen.
Nadat de luiken van de Apollo-
cabine waren geslóten, was de
tijd gekomen om definitief af
scheid van de maansloep te
nemen. Op commando van de
grond werd de raketbfandstof
verstookt, waarna de cabine de
sloep afstootte, die vervolgens
haar eenzame banen om de zon
ging draaien.
De ruimtevaarttechnici en de
vluchtleiding in Houston toonden
zich zeer tevreden over het ver
loop van het experiment. De da-
lings- en de stijgingsmotor van
de maansloep hebben hapr feil
loos in de maanden tevoren be
rekende banen gebracht. Belang
rijk was ook de beproeving van
de landingradar gedurende twee
maal 13 minuten bij de nadering
en de verwijdering van het maan
oppervlak. Dit gecompliceerde
toestel zal bij de werkelijke
maanlanding automatisch de
snelheid van de maanlander ge
leidelijk afremmen, zodat het ge
heel onbeschadigd od de maan-
bodem terecht komt. Het appa
raat heeft goed gewerkt. Her
haaldelijk zijn ook de elektroni
sche breinen in Houston en aan
boord onafhankelijk van elkaar
beproefd. Zij leverden nagenoeg
met elkaar kloppende navigatie-
berekeningen.
Men was niet geheel tevreden
over de radioverbinding, die op
het moment dat de maanlander
het dichtst bij de maan was, van
slechte kwaliteit werd. Aangezien
het radiokontakt van wezenlijk
belang is, wanneer binnenkort
een landing op de maan wordt
uitgevoerd, hopen de technici
hiervoor nog een oplossing te
vinden.
De drie ruimtevaarders waren
„hondsmoe". Zij hadden nog
maar één wens: slapen. Comman
dant Stafford gaf de vluchtlei
ding Houston te verstaan dat de
bemanning niet wenste in te gaan
op het verlangen van de ruimte
deskundigen op aarde, die in hun
enthousiasme over de goedge
slaagde operatie nog meer ge
gevens wilden hebben. Zo vroeg
men het opstoken van de res
terende brandstof van de maan
sloep met de televisiecamera's te
volgen. Dit plan werd opgegeven.
Toen het control ecentrum bij
Stafford op 'nog meer gegevens
aandrong, verloor dé comman
dant, die in vergelijking met vo
rige bemanningen veel zelfbe
heersing heeft getoond, even zijn
geduld.
„Wij zijn hondsmoe en het
duurt nog, wel even voordat wij
onze ruimtepakken hebben uitge
trokken, gegeten hebben en klaar
zijn om te gaan slapen. We willen
er nu graag een eind aan maken.
Uw steun is groots geweest",
voegde hij er hoffelijk aan toe.
Houston realiseerde zich dat het
teveel van de ruimtevaarders
HOUSTON: Een opname van de
maancapsule, waarin Stafford en
Cernan de maan tot op een af
stand van ongeveer 16 km na
derden. Op het moment van de
opname was de maancapsule net
afgekoppeld van de Apollo-10.
vergde en wenste ze smakelijk
eten en een goede rust toe.
De ruimtevaarders zijn uit
zichzelf vóór hun tijd wakker ge
worden en aap h:V, werk gegaan.
Even' na half drie Iri de middag
(Ned. tijd) meldden zij zich al. Zij
zeiden goed te hebben geslapen,
waarna zij di'rekt begonnen met
het uitwisselen van gegevens.
De vrijdag was voor het groot
ste deel gewijd aan twee belang
rijke taken: voorbereiding van de
terugkeer naar de aarde en het
bekijken en fotograferen van de
plaatsen, waar op 20 juli twee
Amerikanen zouden kunnen lan
den.
attracties voor een
toegangs|)riJS in
kaatsheuvel
In verband met het PINKSTER
FEEST zal ons eerstvolgend
nummer verschijnen op
DINSDAGAVOND 27 MEI a.s.
RED.
Donderdagavond is op de acht
ste verdieping van het Hilton-
hotel in Athene een plasticlading
ontploft.
Een verdieping hoger op het
dakterras ontstond paniek
onder toeristen die een zang- en
dansmanifestatie bijwoonden. Er
zijn geen slachtoffers. maar de
schade is aanzienlijk.
Eerder zijn in de omgeving van
Athene bomaanslagen gepleegd
op twee Amerikaanse auto's.
Waarnemers vermoeden dat de
daders de Amerikaanse toeristen
willen afschrikken.
Noordstraat 107 - Tel. 01150-4255
TERNEUZEN
Het Ems-Jadekanaal in West-
Duitsland is vrijdag voor de
scheepvaart gestremd geraakt,
doordat in de voorafgaande nacht
een voorlopig gedicht gat in de
dijk bij Hoheesche (Oost-Fries
land) het heeft begeven. Het wa
ter in het kanaal tussen Wil
helmshaven en Emden zakte een
meter, waardoor bij ReepsboJt
een binnenschip aan dé grond
is komen te zitten. Landerijen
in de Friedeburger laagvlakte
zijn ondergelopen. Het kanaal
zal naar schatting twee weken
gesloten blijven.
De Amerikaanse onderhande
laar bij de ontwapeningsconfe
rentie in Genève, Fisher, heeft
vrijdag een ontwerp-document
ingediend waaruit blijkt, dat de
V. S. onder de naam „project
Rulison" een serie ondergrondse
kernontploffingen gaan gebrui
ken voor het opsporen van aard
gas. Er worden bommen van ge
ringe kracht, 40 kiloton, voor ge
bruikt. Het project begint in sep
tember in Colorado. Seismologen
in de hele wereld kunnen eraan
meewerken.
Oliver Tambo, het hoofd van
het in Zuid-Afrika verboden
Afrikaanse nationale congres (A.
N.C.), heeft op een congres over
het rassenvraagstuk, dat door de
wereldraad van kerken in Lon
den is belegd, verklaard dat de
negers in een wanhopige strijd op
leven en dood zijn gewikkeld
tegen - blanke regeringen in het
zuidelijke deel van het Afrikaan
se vasteland. Zij zijn bereid hun
leven te geven om de mensheid
te verlossen van de „gesel van de
rassenhaat, het kolonialisme en
het imperialisme".
Op het congres voerde ook de
anglikaanse bisschop Huddleston
het woord, een tegenstander van
de apartheid in Zuid-Afrika,
waar hij zich met zendingswerk
heeft beziggehouden. Hij zei o.m.,
dat naar wordt aangenomen 15
miljoen slaven met Britse sche
pen uit Afrika naar de overkant
van de Atlantische Oceaan zijn
gebracht. Hij stelde daar tégen
over, dat er op het ogenblik in
het geheel iets meer dan 800.000
immigranten uit landen van het
Britse gemenebest in Engeland
wonen en k-wam tot de conclusie,
dat Engeland zijn schuld derhalve
nog op geen stukken na heeft ge
delgd.
EEN BEGRIP VOOR
Erkend Gasfitter
Vlooswijkstraat 7—9
TERNEÜZEN
Warme SBUCijZQbrOODjBS
DEN HAAG: De heer J. F. N. van
Os, die in 1967 zonder resultaat
deelnam aan de verkiezingen
voor de tweede kamer, brengt nu
zijn gedachten per auto aan de
man. Met op het dak een bord
met zijn ideeën, rijdt hij door het
land. Donderdagavond was hij
o.a. op het Binnenhof. De heer
Van Os is voorzitter van de chr.
natioale volkspartij, die als leuze
voert „voor monarchale demo
cratie".
De werknemersbonden in de
metaalindustrie hebben met ver
bazing kennis genomen van het
bericht, dat door het ministerie
van economische zaken en de di
rectie van Thomassen en Drijver/
Verblifa is uitgegeven.
Hun verbazing wordt niet alleen
gevoed door de opvatting dat vol
ledig voorbij is gegaan aan de be
doelingen van de tweede kamer,
maar vooral dat tussen de minis
ters en de directie van Thomassen
en Drijver een afspraak is gemaakt
over een in te stellen onderzoek,
dat belangrijk minder ver gaat
dan waarover tussen de directie
en' de vakorganisaties overeen
stemming was bereikt. Bij dit on
derzoek zal namelijk zowel het
totale beleid door de directie bij
de bedrijfssluitingen gevoerd, als
de reactie van de vakorganisaties
daarop, aan een kritische beoorde
ling wórden onderworpen.
In de afspraak tussen de minis
ters en de directie wordt alleen ge
sproken over de uitvoering van
het door de directie genomen be
sluit en dan speciaal, zoals het
communiqué vermeldt,' de sociale
en bedrijfseconomische aspecten.
De vakverenigingen stellen vast
dat zij er geen behoefte aan heb
ben een dergelijke commissie ook
maar enige medewerking te ver
lenen. Zij achten zichzelf volledig
in staat over de sociale gevolgen
voor de werknemers, die de slui
ting van de bedrijven teweeg
brengt, met de directie te onder
handelen en de uitvoering van de
verkregen overeenstemming waar
te maken. Ze zullen daarbij de be
langen van hun leden met alle ten
dienste staande middelen bepleiten
en verdedigen, aldus de medede
ling van de werknemersbonden in
de metaalindustrie.
Een dronken monteur, de 23-
jarige Paul Adams Meyer uit Po-
queson in Virgina, is in de nacht
van donderdag op vrijdag van de
Amerikaanse luchtmachtbasis
Mildenhall in het oosten van En
geland met eer» Hercules-vliegtui"
verdwenen. Dit grote vliegtuig
kan 200 militairen vervoeren en
heeft een waarde van 9 miljoen.
Normaal wordt het door zeven
bemanningsleden bestuurd.
Het vliegtuig had voor negen
uür brandstof aan boord, waar
mee een afstand van 5.100 km kan
worden afgelegd, voldoende om
van de basis de V. S. te bereiken.
Adams moet onopgemerkt door
het Britse radarnet zijn gekomen.
Aangezien niets meer van hem is
vernomen, wordt gevreesd dat hij
in zee is omgekomen.
Meyer w"as donderdagavond
laat door de politie dronken op de
luchtbasis afgeleverd, waar men
hem in bed stopte. Enkele ureun
later bleek hij ongemerkt in een
Hercules te zijn gestapt, waarmee
hij, hoewel onervaren, wegvloog.
Het Amerikaanse ministerie
van defensie onthulde, dat Meyer
ongeveer een uur nadat hij was
opgestegen, van de basis Milden
hall een gesprek met zijn vrouw
te Langley in de Amerikaanse
staat Virginia heeft gevoerd. Hij
vertelde zijn vrouw, dat hij moei
lijkheden had met de automati
sche piloot. „Laat me vijf minuten
met rust ik heb moeilijkheden".
Daarna had zijn vrouw niets-
meer gehoord.
Toen Meyer met zijn vrouw
sprak, bevond hij zich boven het
Engelse Kanaal ten noorden van
Cherbourg.
De verdwenen mecanicien
heeft in Vietnam gediend, waar
hij werd onderscheiden. Eigenlijk
was hij op de basis Langley in
Virginia gestationeerd. Functio
narissen van de Amerikaanse
luchtmacht waren van oordeel,
dat Meyer op weg was naar deze
basis. In de omgeving daarvan
wonen zijn vrouw en drie kinde
ren.
Nasporingen door Amerikaan
se en Britse militaire straalvlieg
tuigen hebben tot dusver niets
opgeleverd.
In Chicago zi.in donderdag
ruim 23.000 onderwijzers en lera
ren in staking gegaan. Meer dan
vijfhonderd scholen zijn als ge
volg daarvan gesloten. De leer
krachten eisen o.a. betere beta
ling.
HIER EN DAAR EEN BUI
Het algemeen weerbeeld in on
ze omgeving is geleidelijk meer
onder invloed van oceaandepres
sies gekomen. Een samengesteld
lagedruksysteem bevindt zich in
het zeegebied tussen Ierland en
zuidwest Europa. Dit systeem
breidt zijn invloed steeds verder
naar het vasteland uit. Om dit
depressiesysteem wordt met zui-
delijke.winden onstabiele oceaan-
lucht naar het noorden en oosten
gestuwd. Hierin komen buien en
plaatselijk ook onweer voor. In
Frankrijk en Spanje was dit vrij
dagmiddag het geval.
Vandaag zal ook ons land zich
in deze onstabiele lucht bevinden
zodat er hier en daar een bui, mo
gelijk met onweer kan voorko
men. De wind zal matig, langs de
kust vrij krachtig zijn in hoofd
zaak uit richtingen tussen noord
oost en zuidoost. De temperaturen
zullen iets hogere waarden berei
ken dan vrijdag.
MAAN
op
onder
op
onder
mei
24
04.34
20.40
11.48
01.55
25
04.33
20.42
13.04
02.06
26
04.32
20.43
14.21
02.16
27
04.31
20.44
15.41
02.26
28
04.30
20.45
17.06
02.38
29
04.29
20.47
18.36
02.51
30
04.28
20.48
20.11
03.10
31
(R27
20.49
21.43
03.37
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Hier en daar een bui
Veranderlijke bewolking met
hier en daar een bui, mogelijk met
onweer. Vrij krachtige tot matige
wind in hoofdzaak tussen noord
oost en zuidoost. Dezelfde tempe
raturen als gisteren of iets hogere.
ZATERDAG 24 MEI
v.m.
n.m.
Breskens
7.15
7.43
Terneuzen
7.51
8.24
Hansweert
8.30
9.03
Walsoorden
8.34
9.07
ZONDAG 25
MEI
v.m.
n.m.
Breskens
8.17
8.52
Terneuzen
8.53
9.28
Hansweert
9.32
10.07
Walsoorden
9.36
10.11
MAANDAG 26 MEI
v.m.
n.m.
Breskens
9.24
9.55
Terneuzen
10.00
10.31
Hansweert
10.39
11.10
Walsoorden
10.43
1L14
DINSDAG 27 MEI
v.m.
na».
Breskens
10.30
10.58
Terneuzen
11.06
1U9
Hansweert
11.45
12.08
Walsoorden
11.40
12,18
Frankering bij abonnementTERNEÜZEN
Directeur-Hoofdredacteur: P. J. van de Sande
Redactie- en Administratie-adres: Smidswal
Telefoon(01150)—2073. Gironummer: 38150
Abonnementsprijs
ƒ8,— per kwartaal; per maand 2,70
Losse nummers 15 cent, inclusief 4 B.T.W.
Advertentieprijsper ram 18 cent; minimam
per advertentie f 2,40, exclusief 4 B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties Wj vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad 50 cent verhoging.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur voormiddag.
Inzending advertenties uiterlijk tot njn. 2 uur.
DE VRIJE ZEEUW
