Radio en Televisie
Het Koninkrijk
der Nederlanden
in de
Tweede Wereldoorlog
Zaterdag 12 april 1969
ÖE VRIJE ZEEUW
Pagina 6
LUCHTMACHT
GAAT BOOT
KOPEN
Dr. L. de Jong
Nog nimmer is op zo
uitgebreide wijze
de geschiedenis van het
voorspel tot de
Tweede Wereldoorlog
behandeld
ZONDAG 13 APRIL
HILVERSUM I: 8.00 Nieuws
en soc. strijdlied; 8.18 Gevar.
progr.; (9.00 Sportmed.), Huma
nistisch Verbond: 9.45 Samen
werking of tegenwerking. Ant
woorden op reacties n.a.v. af
spraken tussen katholieken en
humanisten; 10.00 Kinderdienst;
11.30 Balans: Zuidelijk Afrika:
een tweede Vietnam?: discussie;
12.00 Muzikaal ontihaal: bonte
muzikale show; 13.00 Nieuws;
13.07 De toestand in de wereld,
lezing; 13.16 Radiojourn.; 13.30
Radar: radio-periodiek: 14.00
Licht ensemble; 14.15 Concert
gebouworkest (in de pauze:
15.0515.25 Tot beter begrip, 'n
cursus muziekluisteren)16.30
Radiorama: veertiendaags mini-
magazine; 17.00 Tango rumba
orkest; 17.30 Voor de kinderen;
17.50 Nieuws; 18.05 Med.; 18.10
Langs de lijn: sportreportages
en -beschouwingen; 18.30 Kla
tergoud: muzikaal feuilleton;
19.00 Zin en tegenzin: discussie
over een aktueel onderwerp;
19.30 Nws; 19.35 Viool en piano;
20.00 Reportage voetbalwedstrijd
AjaxSpartak Trnava; 22.05
Populair platenprogramma; 22.30
Nws; 22.40 Radiojournaal; 22.55
Licht gevar. platenprogr.; 23.55
Nieuws.
HILVERSUM II: 8.00 Nieuws;
8.15 Badinerie: klassieke muz.;
9.00 Nieuws en waterstanden;
9.15 Klassieke gewijde muziek;
10.00 Eucharistieviering; 11.00
Nieuws; 11.02 Fanfare-orkest;
11.47 Buitenlands commentaar;
11.57 Med.; 12.00 Kerkorgelcon
cert; 12.40 NCRV-vocaal ensem
ble; 13.00 Nieuws; 13.07 Voor de
jeugd; 13.20 De psalmen in de
nieuwe berijming: muzikale cau
serie; 13.35 Mezzo-sopraan en
piano; 14.10 Voordracht; 14.30
Langs de lijn: sportreportages
en -uitslagen en lichte gram.;
17.00 Geref. kerkdienst; 18.00
Convent: wekelijks halfuur over
en uit de kerk; 18.30 Zingt het
voorbedachte lied; 18.50 Kerk
veraf en dichtbij; 19.00 XTieuws;
19.07 Klassieke gewijde muziek;
19.30 Het ambt in diskussie, cau
serie; 19.45 Semi-klassieke or
kestwerken; 20.05 Kerkliederen;
20.30 Stereoclub: muzikale en
technische tips voor stereofans;
22.00 Kruispunt: kerkelijke ma
gazine; 22.30 Nieuws; 22.40 Over
weging; 22.45 Audio: Muzikale
informatie voor kenners en lief
hebbers; 23.55 Nieuws,
HILVERSUM III: 9.00 Nws;
9.02 Licht platenprogramma;
10.00 Nieuws; 10.02 Juist op zon
dag; 11.00 Nieuws; 11.02 Muziek
mozaiek; 12.00 Nieuws: 12.20
Verzoekplatenprogr.; 13.00 Nws;
13.07 NAR: Nederlandse Arties
ten Revue; 14.00 Nieuws; 14.02
Rome-Ankara-Madrid; program
ma voor de gastarbeiders; 15.00
Nieuws; 15.02 RabatAthene
Boedapest: progr. voor de gast
arbeiders; 16.00 Nieuws; 16.02
Licht gevar. muziekprogr.; 17.00
Nieuws; 17.02 Act.; 17.05—18.00
Popparty.
BRUSSEL (Ned. uitz.): 12.00
Licht muziekprogr.; 13.00 Nws,
weerbericht, dagklapper, med.,
progr.-overz. en s.o.s.-berichten
voor de schippers; 13.20 Opera-
en belcantoprogr. (14.00 Nws);
15.30 Sport en tips voor automo
bilisten (17.00 en 18.00 Nws);
18.30 Katholiek-godsdienstige
uitzending; 19.00 Nieuws, weer
bericht en sportoverzicht; 19.30
23.40 Gevar. progr. (22.00
22.10 Nieuws en berichten; 23.00
—23.10 Nieuws); 23.40 Nieuws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
NEDERLAND I: 15.00 Journ.;
15.02 Weekjournaal (met titels
voor slechthorenden); 15.25 We
geninformatie; 15.30 Openbaar
kunstbezit; 15.45 De Bosbriga-
diers, tv-feuilleton v. d. jeugd;
16.10 80 jaar Concertgebouw in
Amsterdam: Galaconcert; pl.m.
17.00 Toto-uitslagen; 17.10-17.55
't Zal de kerk een zorg zijn: Het
eigendom, gesprekken; 18.55 De
Fabeltjeskrant; 19.00 Bijbelver
telling voor kinderen; 19.05 Ga-
briël Smit en het woord, film
reportage; 19.30 Journaal; 19.35
Sport; 20.10 Reportage voetbal
wedstrijd AjaxSpartak Trnava
in Amsterdam; 22.00 Tien jaar
Amerikaanse ruimtevaart 1958-
1968, film; 22.30 Nabeschouwing
AjaxSpartak; 22.45 Journaal.
NEDERLAND II: 18.55 De Fa
beltjeskrant; 19.00 Journ.; 19.05
Bij Dorus op schoot, reportage
van een kindervoorstelling; 19.30
Bespied: Evolutie in de Lagune,
film reportage; 20.00 Verkenning
in wetenschap; 20.35 De Virgi
nian, tv-western; 21.50 Simon
Carmiggelt leest uit eigen werk;
21.55 Cabaret Nu; 22.30 Journ.
BELGISCHE TV (Ned. uitz.):
14.30 Poly in Portugal, jeugd-
feuilleton; 14.45 Kapitein Zep-
pos, jeugdfeuilleton; 15.15 Bin
nen en buiten: gevar. program
ma; 17.15 Documentaire over de
deltawerken; 17.40-18.00 Tiener
klanken; 18.15 Voor de kleuters;
18.35 Sportreportage; 19.05 Ben
de beer, jeugdfeuilleton; 19.40
De geschiedenis van de 21ste
eeuw, documentaire serie; 19.55
Med.; 20.00 Nieuws; 20.15 Sport
journaal; 20.40 Les parapluiesde
Cherbourg, musical; 22.05 Poë-
zieprogr.; 22.35 Nieuws.
MAANDAG 14 APRIL
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws
en ochtendgym.; 7.20 Soc. strijd
lied; 7.23 Lichte gram. en repor
tages (7.30—7.35 Van de voor
pagina); 7.54 Deze dag; 8.00
Nws en act.; 8.20 Lichte gram.
en reportages; 9.00 Klassieke en
moderne orkestwerken; (9.35
9.40 Waterstanden): 10.00 Voor
de vrouw; 11.00 Nieuws; 11.02
Philadelphia orkest; 12.00 Gevar.
programma; 12.26 Meded. t.b.v.
land- en tuinbouw; 12.29 Muzi
kale aanwinsten; 12.52 Opspraak,
lezing; 13.00 Nieuws; 13.11 In
formatie: ontwikkelingswerk;
13.20 Pro memorie; 13.25 Klas
sieke en moderne kamermuziek;
14.25 Schoolradio; 14.45 The
Tom Jones-show; 15.15 Voor de
vrouw; 15.45 Dixietime: jazzmu
ziek in oude stijl; 16.00 Nieuws;
16.02 Scala: kerkorgelconcert;
16.30 Voor de jeugd; 17.30 Bra
bant journaal; 17.55 Med.; 18.00
Nws; 18.16 Radiojournaal; 18.25
Ik verbind u door...., praatje;
18.30 Promenade orkest; 19.05
Licht instrumentaal ensemble;
19.30 Nieuws; 19.35 Stichting
Comité Zomerspostzegels, lezing;
20.05 Stichting Geweldloze weer
baarheid, klankbeeld; 20.20 Le
zing met muziek; 20.30 De gou
den tijd van de republiek, klank
beeld; 21.30 Met alle plezier:
klankbeeld over Marva, Milva,
Luva; 22.00 Brood op de plank,
progr. over beroepskeuze; 22.20
Visueel gehandicapten: De blin
de telefonist; 22.30 Nws; 22.40
Radiojournaal; 22.55Jazz in ak-
tie; 23.55 Nieuws.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws;
7.10 Het levende woord; 7.15 Ba
dinerie: klassieke muziek; (7.30
Nws; 7.327.40 Act.; 7.50 Over
weging; 8.00 Nws); 8.30 Nieuws;
8.32 Voor de huisvrouw; 9.00
9.10 Gym. voor de (huisvrouw);
10.00 De komende week in het
Nederlandse muziekleven: muzi
kale lezing; 11.00 Nieuws; 11.02
Voor de zieken; 11.30 Bejaarden
programma; 11.55 Med.; 12.00
Gevar. progr. (12.21 Voor boer
en tuinder; 12.26 Meded. t.b.v.
land- en tuinbouw; 12.30 Nws;
12.41 Act.); 14.05 Lichte gram.;
14.30 Bariton en piano; 15.00
Christelijk Geref. middagdienst;
15.30 Zoeklicht op Nederland:
informatie over Friesland, afge
wisseld met muziek (16.0016.02
Nieuws; 17.20-17.30 Overheids
voorlichting: Gouverneur Kiel-
stra in Suriname, lezing); 17.30
Voor de kleuters; 17.45 Voor de
jeugd; 18.00 Meisjeskoor met in
strumentaal sextet; 18.19 Uitzen
ding van de K.V.P.: Kaarten op
tafel, een uitzending over poli
tieke zaken die de aandacht ver
dienen; 18.30 Nieuws en weer-
praatje; 18.46 Act.; 19.05 Litera-
ma: radiokroniek over boeken,
schrijvers en toneel; 19.20 Muz.
en dienst: progr. met informatie
over kerklied en kerkmuziek in
klank en geschrift; 19.50 Metro-
pole-orkest; 20.10 Philippijnse
volksliederen; 20.25 Op de man
af, praatje; 20.30 Radiophilhar-
GRENSVOLK
door
Jakob Schopmani
20)
Die gedachte brandde in zijn
ziel en voor het eerst sinds zijn
nachtelijke vlucht vloeidep hem
de tranen uit de ogen. Des te
meer hij van walg voor zichzelf
vervuld werd, des te meer ook
begon z'n geloof aan ontrouw van
de zijde van Lena te wankelen.
Had hij wel goed gedaan die laat
ste avond, om zo van haar weg
te lopen? Stond er geen onzeg
bare droefheid maar ook een stil
verwijt in haar ogen, om wat hij
haar aandeed? Ja, hij was een op
vliegende dwaas geweest, on
redelijk in z'n drift, en met z'n
kwaaddenkendheid had hij ver
trapt wat hem boven alles dier
baar was. Deze zelfbeschuldigin
gen braken het laatste restje van
zijn trots. Als een geestelijk ge
broken man schuifelde hij op
nieuw de kerk weer in, verplet
terd door het gewicht van zijn
schuld, die niet alleen zijn geluk,
maar ook dat van vrouw en kind
voor altijd verloren had doen
gaan. Voor altijd?
Even buiten het dorpje Wald-
kerk, woonden Hannes Martens
en z'n vrouw Elisabeth, Sedert hij
te oud was geworden om als dag
loner bij de boeren te werken
trachtte Hannes nog iets te ver
dienen met het maken van klom
pen. Maar het was niet de zorg
om het bestaan, die de haren van
de oude mensen in enkele weken
tijds sneeuwwit had doen wor
den. Neen, dat hadden de drama
tische gebeurtenissen gedaan, die
zich over hun kind voltrokken
hadden.
De rijksdaalder, die hij in het
offerblok had laten vallen, had
luid geklonken. Maar slechts een
gedeelte van z'n gebed was ver
hoord. Men had Dorus niet ge
vonden, ondanks de uitgeloofde
beloning. Men sprak zelfs niet
meer over hem.
Hun dochter had echter de bit
tere kelk van verguizing en ver
driet alleen en tot het einde moe
ten drinken. De dag, waarop het
dod© lichaam van hun kind in
huis werd gedragen, hadden zij
het liefst willen sterven. Alleen
de gedachte aan de kleine Anne-
marie, die leiding en verzorging
behoefde, hield hen op de been,
en dwong hen zich over hun
smart heen te zetten, zo goed en
zo kwaad als het ging.
Het had lang geduurd voor dat
hun kleinkind, hoe jong het ook
was, over het verlies van haar
beide ouders heen was. Ze was
stil en schuw, en scheen in nie
mand meer vertrouwen te stel
len.
De oude mensen voelden aan,
dat zij het kind alleen konden
helpen door haar met veel liefde
en geduld te omringen en te
wachten, tot haar hart zich voor
hun toenadering geopend zou
hebben.
En langzaam kon men bemer
ken, dat Annemarie zich aan haar
nieuwe omgeving begon aan te
passen. Ze luisterde naar de oude
verhalen, die haar grootvader
deed over aardmannetjes, die
goede mensen hielpen, maar de
boze straften, en andere sagen,
die nog bij het oudere geslacht
voortleefden. En soms ging het
vrolijk tóe, als ze met hun drieën
een kring maakten, dansten en
zongen van:
Ringel, ringel, roos.
Boter in de doos,
Vet in de kasten,
Morgen willen we vasten.
Overmorgen 'n lammetje
slachten,]
Dat roept van mèk, mèk, mèk.
Bij het gemekker van het lam
metje bukten Hannes en Elisa
beth zich om kopstootjes te geven
aan de kleine, die het vaak uit
schaterde van plezier.
Zo ging de herfst voorbij, en
kondigde de winter zich aan met
wilde stormen, die de bomen
deden schudden èn een wervel-
dans maakten met de afgevallen
bladeren. Er waren ook stille
dagen, waarop het bos zich tooide
met dé prachtigste kleuren van
stervend eiken- en beukenblad,
die gloeiden in het licht van de
zon. De kraanvogels trokken
hoog door de lucht voorbij naar
het Zuiden, en de mensen keken
omhoog als zij hen hoorden roe
pen. Soms ook legden zich witte
nevelsluiers over de weiden,
waarin de paddestoelen omhoog
geschoten waren, waarom heen
's nachts de elfjes dansten.
Op het stille kerkhof waren de
laatste bloemen uitgebloeid, be
halve de asters en een enkele
roos op 'het graf van Lena van
Dorenkamp, aan de struik, die
Hannes Martens er vanuit z'n
tuin overgeplant had.
Het zou spoedig Allerzielen
zijn en de beide grootouders
namen het kind mee om zich van
een dierbare plicht te kwijten.
Hannes had nog wat asters en
kerstroosjes in z'n tuin staan, die
hij wilde overbrengen om het
graf te versieren.
De kleine Annemarie hielp
ijverig mee en harkte het grind
pad aan, terwijl haar grootvader
d© kuiltjes voor de planten
maakte.
Plotseling vroeg het kind, waar
oom Peter Beeren begraven was.
Hans Martens wees met een
stuurs gezicht naar het volgende
graf, waarop slechts wat gras en
onkruid groeide.
(Wordt vervolgd.)
monisch orkest; 21.05 Er zit een
luchtje aan, klankbeeld over de
toekomst v. d. luchtvaart; 21.30
Balletmuziek; 22.20 Avondover
denking; 22.30 Nieuws; 22.40
Moderne snaarinstrumenten, hun
voorlopers en oervormen, muzi
kale lezing; 23.05 Lichte gram.;
23.10 Korteks, een verbosonisch
hoorspel; 23.55 Nieuws.
HILVERSUM III: 9.00 Nws;
9.02 Licht platenprogr.; 10.00
Nieuws; 10.03 Popstation (11.00
Nieuws); 12.00 Nieuws; 12.03
Lynx (of Los); 13.00 Nws; 13.03
Act.; 13.08 Licht platenprogram
ma; 14.00 Nieuws; 14.03 Pop-In;
15.00 Nws; 15.03 Pop- en coun-
trymuziek; 16.00 Nieuws; 16.03
Popmagazine; 17.00 Nws; 17.02
Act.; 17.0718.00 Verzoekplaten-
programma.
BRUSSEL (Ned. uit.): 12.00
Nieuws; 12.03 Gevar. muziek;
(12.0812.15 Landbouwkroniek;
12.40—12.48 Weerbericht, med.,
progr.-overz. en s.o.s.-berichten
voor de schippers); 12.55 Buiten
lands persoverzicht; 13.00 Nws,
weerbericht, med., progr.-overz.,
s.o.s.-berichten voor de schippers
en beursberichten; 13.20 Tafel-
muziek; 14.00 Nws; 14.03 Haag-
school; 15.00 Nieuws; 15.03 Klas
sieke muziek; 15.37 Blaasmuziek;
16.00 Nieuws; 16.03 Beursberich
ten; 16.09 Voor de zieken; 17.00
Nieuws, weerbericht en meded.;
17.15 Lichte gram.; 18.00 Nws;
18.03 Voor de soldaten; 18.30
Protestants-godSdienstige uitz.;
18.45 Sportkroniek; 18.52 Taai-
wenken; 18.55 Gram.; 19.00 Nws,
weerbericht en act.; 19.40 Amu-
sementsmuz.; 19.45 Missie-klank
beeld; 20.00 Operakroniek; 22.00
Nieuws en berichten; 22.15 De
zeven kunsten; 22.30 Blues, gos
pelsongs en negrospirituals; 23.00
Nws; 23.10 Concert; 23.40 Nws;
23.450.30 Voor de zeelieden.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
NEDERLAND I: 18.50 De Fa
beltjeskrant; 18.56 Reclame;
19.00 Journaal; 19.03 Reclame;
19.07 Concert voor jonge men
sen; 19.56 Reclame; 20.00 Jour
naal en weeroverzicht; 20.16 Re
clame; 20.20 Wereld op wielen;
20.50 De oude draaidoos; 21.35
Tokio: De Japanse lectronische
industrie heeft niet succes een
buisloze TV ontwikkeld. Het
toestel, dat als een schilderij
aan de wand kan worden ge
hangen, heeft een beeldscherm
van 10 bij 7 ft cm. Men ver
wacht deze buisloze TV's in 3
tot 4 jaar comercieel te kunne»
produceren.
Granada, Granada, mijn Granft;»
da, Russische film gewijd aan d»
Spaanse burgeroorlog. Humanisi
tisch Verbond: 22.4022.55 Echt'
scheiding, discussie; 22.5523.06
Journaal; 23.0023.30 Teleaw
Export (les 18 - herh.),
NEDERLAND II: 18.50 De Far
beltjeskrant; 18.56 Reclame;
19.00 Journaal; 19.03 Scala, im
formatief progr.; 19.30 Vaders
tegen wil en dank, tv-feuilleton',
19.56 Reclame; 20.00 Journaal;
20.16 Reclame; 20.20 AVRO's Re*
giovizier; 20.45 Peyton Place,
tv-feuilleton; 21.30 Nationaal al
lerlei (6): mini-filmpjes; 22.00
AVRO's Televizier; 22.25 Jour
naal.
BELGISCHE TV (Ned. uitz.):
18.55 Zandmannetje; 19.00 Zor-
ro, jeugdfeuilleton; 19.25 Rubr.
voor postzegelverzamelaars; 19.40
Openbaar Kunstbezit; 19.50 Ne
derlandse les; 19.55 Meded. en
weerbericht; 20.00 Nieuws; 20.25
High Chaparral, westernserie;
21.15 S.O.S. Natuur, documen
taire; 22.10 Gastprogr.; 22.40
Nieuws.
De koninklijke luchtmacht
gaat een motorboot kopen. Het
vaartuig, de eerste boot van en
voor de luchtmacht, zal bestemd
zijn voor het in de lucht bren
gen van parachutisten via een
lange lijn achter de boot. Met
deze „para-sailing" oefenen vlie
geniers het landen per para
chute op het water. De oefening-
maakt deel uit van een program
ma van het veiligheids-oefen- en
testcentrum van de luchtmacht
in Soesterberg om vliegers te
trainen op „overleven" voor het
geval ze boven water in moei-»
lijkheden komen.
'Het eerste volledige - vol
strekt openhartige en ont
hullende - relaas over onze
vooroorlogse geschiedenis
1918—1939
Op uitermate boeiende wijze behandelt dr. L. de Jong, de
politieke, economische, sociale en militaire aspecten van
de veelbewogen jaren 19181939.
Tot de belangrijkste onderwerpen behoren de gevolgen van
de eerste wereldoorlog, de diepe crisis, de Zeven Provin
ciën-zaak, Colijn en de „aanpassing", de Ryksdagbrand,
Mussert en de N.S.B;, Hitiers aanvalsplannen, de vluchte
lingen uit Duitsland en de conflicten over de defensie.
Geheime archieven geopend
De auteur heeft gebruik kunnen maken van GEHEIM
bronnenmateriaal dat van een unieke veelzydigheid is.
Daartoe behoren, behalve de rijke collecties van het Rijks
instituut voor Oorlogdocumentatie, de notulen en stukken
van de ministerraad, het archief van het Kabinet van de
Koningin en de rapporten van de vooroorlogse Binnen
landse Veiligheidsdienst.
Volstrekte openhartigheid
„Ik heb, mij zettend tot het schrijven van dit werk, geen
enkel falen met de mantel der liefde willen bedekken. Ik
had, ik heb, slechts één behoefte: in dit relaas alles op te
nemen wat historisch relevant ïykt. Serieuze geschied
schrijving is zonder die volstrekte openhartigheid, zonder
politieke èn geestelijke vrijheid, ondenkbaar", (dr. L. de
Jong in zijn voorwoord.)
Het eerste deel, „VOORSPEL", heeft een om
vang van 756 bladzijden waarvan 80 bladzijden
historische foto's en afbeeldingen van docu
menten. Een kloek formaat: 23 x 14,5 cm.
Gebonden in linnen band en voorzien van stof
omslag.
De prijs van dit eerste deel is slechts ƒ17,50.
Het complete werk „Het Koninkrijk der Neder
landen in de tweede wereldoorlog" zal ca. 7
delen omvatten. De delen zullen elk een vol
komen afgerond geheel vormen en ook afzon
derlek verkrijgbaar zijn. De prijzen worden
voor elk deel afzonderlijk vastgesteld.
De populaire editie is geheel gelijk aan de
wetenschappelijke uitgave, behoudens dat de
bronvermeldingen in de voetnoten zijn wegge
laten, geen register is opgenomen en de vele
citaten zyn vertaald.
Boekhande
Van de Sande
NOORDSTRAAT 55—57 t TERNEUZEN TELEFOON 2073
