Apollo-9 steeg op voor tiendaagse
vlucht om de aarde
150
Eerste Kamer verwerpt motie-Burger
over de 225 miljoen voor defensie
verdwijnen
Minister Luns sprak over de
verhouding Oost-West
omwentelingen
Gevaar voor
botsing geweken
Enige tegenvaller
P.T.T. is het niet
eens met centraal
bureau statistiek
Onjuist
Bescherming
Het
koninklijk huis
GROTERE
WEERBAARHEIB
EEN EERSTE
VEREISTE
bevolking
ENGELSE REGERING WIL EEN EIND
MAKEN AAN „WILDE" STAKINGEN
Woensdag 5 maart 1969
Fagfna 5
Inbrekers op
Aruba
aangehouden
De in Ziirich
doodgeschoten
Arabier nog niet
begraven
Teraardebestelling
Russische soldaten
DICK GREGORY
„PRESIDENT
IN BALLINGSCHAP"
Superconstellation
als café
Groep van tien
Klein bedrag
In mei zal gen in eenvoudige
bewoordingen gestelde brochure
over de bescherming bevolking
Verdeling
voedsel h ulo
van de E.E.G.
_v«- e.,
DE VRIJE ZEEUW
(Vervolg van pag. 1)
In tegenstelling tot de meeste
voorgaande ruimtevluchten rond
de aarde, waarbij het moeilijkste
achter de rug was als de baan
was bereikt, had de bemanning
dat nu nog voor zich. Het be
stond uit het grondig controleren
van de L.M., het uiteengaan van
de Apollo-9 en de L.M. tot op een
afstand van ongeveer 170 km, het
weer samenkomen en vastkoppe
len en een verblijf van twee uur
buiten boord van Schweickart. In
de tweede periode van hun vlucht
krijgen de ruimtevaarders het
gemakkelijker. Zij behoeven dan
alleen wetenschappelijke proe
ven te nemen en de hoofdmotor
controleren, voordat zij na de
150e omwenteling op 13 maart op
2.322 km ten oosten van Kaap
Kennedy in de Atlantische Oce
aan landen.
De moeilijkheid van de eerste
dag was het 180 graden draaien
van de Apollo met het maanlan
dingsvaartuig en het afkoppelen
van de 45 ton wegende en bijna
25 meter lange combinatie van
de derde trap.
Twintig minuten nadat zij in
hun baan terecht waren gekomen
hebben de ruimtevaarders een
kleine koersfout gewijzigd. Hun
baan was nu cirkelvormig op
190,7 km hoogte. Boven het
grondstation Tananarive op Ma
dagaskar begon Schweickart de
fototoestellen uit te pakken en te
installeren.
Ongeveer vier uur na de lan
cering heeft de Apollo-9 het
maanlandingsvaartuig uit de der
de trap van de saturnusraket ge
trokken. De twee onwrikbaar
verbonden ruimteschipeenheden
zweefden voor de eerste maal in
deze combinatie in de ruimte.
De derde trap is later op de
avond naar een baan om de zon
gebracht door de motor opnieuw
te ontsteken. Eik gevaar op een
botsing was toen geweken.
De vluchFV'an de Apollo-9 ver
liep dinsdag geheel volgens plan,
De. P. T. T. wil graag enkele
kanttekeningen plaatsen bij publi-
katies van het centraal bureau
voor de statistiek, waaruit zou
blijken dat de kosten van levens
onderhoud van midden januari tot
midden februari o.m. zouden zün
gestegen als gevolg van de ver
hoging van de P. T. T.-t'rieven.
Zo zou de postDorti met niet min
der dan 29 procent ziin gesteoen.
Opgemerkt moet worden, aldus
een mededeling van de P T. T., dat
op de wiize zoals door h»t C. B. S.
de postnorti in de kosten van le
vensonderhoud ziin opgenomen
(welke post overigens slechts
1 0/00 van deze kosten uitmaakt)
deze inderdaad met 29 procent zijn
gestegen. Een dergelijke mothode
is naar de mening van de P. T. T.
onjuist. Er wordt biiv. geen reke
ning gehouden met het feit dat de
portikosten van drukwerken, de
nieuwsbladen en postnakketten
niet zijn verhoogd, terwiil even
eens buiten beschouwing wordt ge
laten dat in 1968 geen enkele ver
hoging van tarieven heeft plaats
gehad. Het hriefport is zelfs in de
periode 1966/69 niet verhoogd
De opbrengst van het vervoers
bedrijf van d° postdienst is in de
begroting 1969 geraamd op bijna
600 miljoen gulden.
Hierin is begreoen een bedrag
van 50 miljoen gulden aan hogere
opbrengsten uit tariefsverhoging.
Dit is belangrijk minder dan de
vermelde 29 procent, aldus de
P.T. T.
Vijf Amerikanen in de leef
tijd van 24 tot 34 jaar hebben
in het afgelopen weekeinde in
gebroken in de casino's van het
Aruba-Caribbean hotel en het
Aruba-Sheraton hotel. Zij wer
den vlak voor het vertrek on de
Arubaanse luchthaven aange
houden. De Amerikanen braken
eerst in het casino van het Aru
ba-Caribbean hotel in, waar zii
enige honderden fiches van 25
dollar meenamen. Uit het casino
van het Aruba Sheraton hotel
stalen zij ruim 900 dollar.
zo heeft de vluchtleider in het
controlecentrum te Houston,
Eugene Kranz, verklaard.
Volgens hem was men met de
uitvoering van het program vrij
wel gelijk met het tijdschema en
op enkele punten daar zelfs op
vooruit.
De enige tegenvaller is dat de
derde trap van de saturnusraket
die na afgestoten te zijn in een
baan om de zon is gestuurd, niet
heeft gereageerd op radiocom
mando's om haar overtollige
brandstof te lozen. Als het een
werkelijke maanvlucht had be
troffen, had deze trap er voor
moeten zorgen dat de Apollo uit
een baan om de aarde kwam voor
de toch naar de maan.
Het feit dat de trap niet de ge
noemde commando's heeft opge
volgd, doet volgens Kranz niets
af aan de deugdelijkheid van de
apparatuur voor een maanvlucht.
Als de brandstof zou zijn vrijge
komen, zou er boven de Stille
Oceaan een wolk met een door
snede van ongeveer duizend kilo
meter zijn ontstaan die met be
hulp van kijkers waarneembaar
zou zijn geweest.
Zwitserland is ermee akkoord
gegaan het lijk van Abdel-Moh-
sen Hassan, die bij de beschie
ting van een Israëlisch lijnvlieg-
tuig in Ziirich op 18 februari
werd doodgeschoten, over te
dragen, zo heeft een woordvoer
der van het Palestijnse bevrij
dingsfront dinsdag verklaard.
Het stoffelijk overschot, waar
van de aankomst in Jordanië
spoedig wordt verwacht, zal op
het „heldenkerkhof" in Amman
worden begraven.
Maandag vond een symboli
sche teraardebestelling plaats,
waarbii gebeden werden gezegd
en militaire voertuigen van het
front een ziekenauto escorteer
den, die werd gevolgd door leu
zen roepende en in de lucht
schietende Arabische comman
do's.
Twee anti-revolutionaire eer
ste kamerleden, mr. Verdam en
dr. Albeda, hebben dinsdag voor
een motie van de P.v.d.A.-afge
vaardigde mr. Burger gestemd,
waarin de regering wordt uitge
nodigd de 225 miljoen extra voor
defensie niet uit te geven. De
motie, die met 42 tegen 22 stem
men werd verworpen, werd
voorts gesteund dooi de afge
vaardigden van de P.v.d.A. en
r.s.r.
Mr. Verdam en dr. Albeda
stemden evenals mr. Burger voor
de defensiebegroting, die met 55
tegen 7 stemmen werd aanvaard.
De tegenstemmers waren be
halve de twee aanwezige leden
van de P.S.P., de P.v.d.A.-afge
vaardigden dr. Brongersma, mr.
Cammelbeek, J. B. Broeksz en
P. Damming en mevrouw H. J.
van Ommeren-Averink (C.P.N.)
Vóór de stemming verklaarde
mr. De Gaay Fortman namens de
drie leden van de anti-revolutio
naire partij die tegen de motie-
Burger zouden stemmen, dat zij
de motie in tegenspraak met het
karakter van de eerste kamer
achtten, die wetsontwerpen
slechts kan goedkeuren of ver
werpen, maar niet het recht van
amendement heeft.
Indien men voor de begroting
als geheel stemt, is het onlogisch
hieraan een verzoek te koppe
len, bepaalde uitgaven van die
begroting achterwege te laten.
Overigens achtten alle aanwezi
ge A.R.-afgevaardigden de ver
hoging der defensieuitgaven met
225 miljoen politiek gezien on
juist.
Mevr. Van Ommeren verklaar
de dat de motie zich uitspreekt
voor de NAVO, een instelling
waarvan het initiatief om de
defensiebegroting met 225 mil
joen te verhogen is uitgegaan
Men kan zich slechts duidelijk
uitspreken door tegen de begro
ting als geheel te stemmen, al
dus mevr. Van Ommeren, die
daarom hoofdelijke stemming
over de begroting vroeg.
JJ
De bronzen, zilveren en gou
den eremedailles van de orde
van Oran.1e-N»ssau zu'lep in het
kader van een democratisering
van het decor-ticheltl worden
afgeschaft, aldus heeft premier
De Jong in de eerste kamer mee
gedeeld.
In antwoord op opmerkingen
van de C.H.-afgevaardigde dr.
Beerekamp gaf hij toe dat de
lintjesregen in het regeringscen
trum milder drupoelt dan el
ders. In de praktijk geldt ook
hier, dat degene die dicht bij het
vuur zit, zich het best warmt.
De premier toonde zich niet
bereid het rapport van de com-
missie-Houben, die het gehele
decoratiebeleid onder de loupe
heeft genomen, te publiceren,
zoals dr. Beerekamp had ge
vraagd.
Dr. Beerekamp had opgemerkt
dat een teveel aan verticale dif
ferentiatie in onderscheidingen
discriminerend kan werken, er
aan toevoegend dat wat hem be
trof „die lagere dingen wel hele
maal mogen vervallen". Ook
mensen met een bescheiden po
sitie dienen in aanmerking te ko
men voor hogere onderscheidin
gen.
Indien men het bestaande de
coratiesysteem wil handhaven,
dient steeds kritisch te wowrden
nagegaan of diverse sectoren van
het Nederlandse volk wel aan
hun trekken komen, aldus dr.
Beerekamp, die tevens opmerk
te dat 't hartinfarct er als teken
van langdurige toewijding soms
eerder komt dan de onderschei
ding
in een eerste oplage van 110.000
exemplaren worden verspreid,
zo deelde de premier in ant
woord op vragen van mr. Höp-
pener (K.V.P.) mee.
De premier achtte de kans op
chemische en biologische oor
logvoering gering, zij het dat de
mogelijkheid van een chemische
oorlog groter is dan die van een
biologische oorlog. De gebeur
tenissen in Tsjecho-Slowakije
hebben niet geleid tot het tref
fen van bepaalde voorzieningen,
wel tot een onderzoek naar de
eventuele noodzaak van voor
zieningen. Een „bescheiden" be
gin is gemaakt met het inrich
ten van een z.g. regerings-nood-
centrum.
De minister van binnenlandse
zaken, mr. Beernink, zei te ho
pen dat door betere voorlichting
en het inschakelen van de be
scherming bevolking in vredes
tijd de impopulariteit van deze
organisatie kan worden door
broken. Bij ongelukken e.d.
dient de hulp echter in eerste
instantie door brandweer en po
litie te worden verleend.
Mr. Höppener had verklaard
dat het beschikbaar stellen van
o.a. de ambulances en de brand-
weeroutillage van de b.b. in
vredestijd de „apathie en wijd
verspreide lusteloosheid" wel
licht zouden kunnen wegnemen.
Premier De Jong acht het niet
noodzakelijk dat de regering be-
naait wie lid zijn van het ko
ninklijk huis en wie niet, omdat
ten aanzien van het voornaam
ste onderwerp, de ministeriële
verantwoordelijkheid, een dui
delijke regeling bestaat.
Zowel dr. Beerekamp als de
P.v.d.A.-fractieleider in de eer
ste kamer, mr. M. de Niet. had
den de regering gevraagd deze
keuze te maken. Mr. De Niet
noemde de verklaring dat het
lidmaatschap van het koninklijk
huis niet relevant is voor het be
palen van de ministeriële verant
woordelijkheid, die slechts geldt
wanneer staatsbelangen in het
geding zijn, „vaag" en getuigend
van de wil om de zaak te laten
zoals zij is.
Het wetboek van strafrecht
bevat echter artikelen die be
trekking hebben op leden van
het koninklijk huis, waarin een
hogere strafmaat wordt genoemd
dan bij commune delicten van
dezelfde aard. In verband met
de rechtszekerheid achtte mr. De
Niet het gewenst dat men weet
wie wèl en wie niet lid van het
koninklijk huis is.
Premier De Jong verklaarde
in eerste termijn dat de rege
ring „kiest voor niet kiezen" en
in tweede termijn dat bij zijn
weten de artikelen van het wet
boek van strafrecht betreffende
leden van het koninklijk huis
nooit in werking zijn getreden.
Mocht dit toch voorkomen, dan
zal de strafrechter een beslis
sing moeten nemen, aldus de
premier, die toegaf hiermee niet
erg gelukkig te zijn.
Eerst in tweede termijn nam
de premier een suggestie van
mr. De Niet over de kwestie
voor te leggen aan de grond
wetscommissie.
Hoge vertegenwoordigers van
partij en strijdkrachten en dele
gaties van verscheidene organisa
ties in de Sowjet-Uniè zijn dins
dag vertrokken naar Khabarovsk
om daar de teraardebestelling bij
te wonen van de naar schatting
dertig Russische militairen, die
bij het grensincident van zondag
aan de Oessoeririvier in gevech
ten met Chinese militairen zijn
gesneuveld, zo is van betrouw
bare zijde in Moskou vernomen.
De delegaties vertrokken in en
kele voor deze gelegenheid inge
zette vliegtuigen.
AMSTERDAM: De voorjaar-zo-
merkollektie voor 1969 van Dick
Holthaus toont o.a. deze zwartka-
toenen blazer op een beige lin
nen pantalon, die een elegant ac
cent krijgen door de geknoopte
shawl a la Bohémienne.
De Amerikaanse negeracteur
Dick Gregory heeft zich dinsdag
laten beëdigen als „president in
ballingschap" van de Verenigde
Staten en beloofd 24 uur per dag
het wat hij noemde „ongezonde,
stinkende, rotte racistenstelsel"
te bestrijden. Hij legde de „eed"
af in een school in de negerwij k
van Washington in handen van de
advocaat mevrouw Jean Wil
liams uit Chicago. Zijn publiek
bestond hoofdzakelijk uit scholie
ren maar er waren ook 200 vol
wassen negers en blanken. Hij
zei dat zijn „vice-president", de
advocaat Mark Lane, telefonisch
was beëdigd.
In het Rijnpark bij de Europa-
brug in Straatsburg is de 35 me
ter lange romp gearriveerd van
een superconstellation. Die moet
dienen als café. Er zullen nog
vleugels en een landingsgestel
aan gemonteerd worden om het
tot een attractie te maken voor
de wandelaars aan beide oevers
van de Rijn.
Minister Luns meent, dat bij
een voortgezette ontspannings-
politiek van het westen „de be
langstelling voor de Sowjet-Unie
niet kleiner mag zijn dan voor de
kleinere Oosteuropese landen".
De harde werkelijkheid is, dat
de geïnspireerde Russische pers
zo'n politiek als agressief afschil
dert. De Sowjet-Unie ziet iedere
verbetering in het klimaat tussen
de westelijke landen en de Oost
europese als spanningverhogend,
zo verklaarde hij dinsdagmiddag in
Arnhem.
De minister die de sectie Neder
land van de raad voor Europese
gemeenten toesprak, vond niet dat
na Tsjecho-Slowakije de contac
ten met de Oosteuropese regio
volkomen vermeden dienen te
worden. Hij bepleitte voorzichtig
heid, maar tevens een oplettend
heid die het westen in staat stelt
op iedere hindt die van de andere
kant komt, in te gaan. Hij zei dat
in verband met dit laatste de mi
nister-president en hij een uitnodi
ging hebben aanvaard om in de
loop van dit jaar een bezoek aan
Boekarest te brengen.
De bewindsman onthulde dat
gesprekken in de z.g. „groep van
tien (Roemenië, Tsiecho-Slowakije,
Hongarije, Joego-SIavië, Oosten
rijk, Finland, Zweden, Denemar
ken, België en Nederland) vóór de
gebeurtenissen in Praag hoog ge
spannen verwachtingen hadden
gewekt. Er was al een besluit dat
experts van deze „groep van tien"
een agenda zouden opstellen voor
van buitenlandse zaken. Deze con
ferentie zou tijdens de na.iaars-
een conferentie van de ministers
bijeenkomst van de Ver. Naties
gehouden zijn. Het streven was te
komen tot een Europees veilig-
heidsgesprek om later in een bre
der verband te spreken over het
Duitse vraagstuk en Berlijn. De
bewindsman noemde gelijkwaar
digheid een pre-conditie voor een
verbetering van de oost-west-ver
houding. Grote weerbaarheid vond
hij een eerste voorwaarde voor 'n
ontspanningspolitiek. Hij keerde
zich in dit verband tegen op leu
zen gebaseerde en gevaarlijke ex
perimenten „die jongeren in be
grijpelijk ongeduld doen zeggen
dat er risico's voor de vrede moe
ten worden genomen".
Minister Luns noemde de 225
miljoen gulden die we extra voor
defensie gaan uitgeven, een rela
tief klein bedrag. De minister zei
verder dat ook een les van Praag
Is, dat Europese eenwording
hoogstnoodzakelijk is.
(„Geen volk en parlement zijn
zo bereid daaraan te werken en
er offers voor te brengen als het
Nederlandse"). Hij zei niet te ge
loven in een uiteenvallen van de
E. E. G. na het gesprek van gene
raal De Gaulle met de Britse am
bassadeur Soames (dat gesprek
noemde hij een ongelukkig inci
dent).
Verder zei minister Luns niet te
geloven dat de huidige crisis rond
Berllin („men kan het standpunt
huldigen dat de bondsregering
beter de verkiezing niet in Berlijn
had kunnen houden") zal uitgroei
en tot een grote crisis.
Het lagerhuis heeft maandag
avond met 224 tegen 62 stemmen
het w'thoek van minister van ar
beid Barbara Castle over een her
vorming van de vakbeweging
goedgekeurd. Voorgesteld wordt
onder meer een afkoelingsneriode
van 28 dagen tussen het besluit
tot staking en het neerleggen van
het werk. geheime stemming om
vast te stellen of de arbeiders in
meerderheid een staking wensen,
geldboeten maar geen verdere
strafbedreiging bij overtreding
van de nieuwe regels en strenger
toezicht oo de naleving van de be
palingen van collectieve arbeids
overeenkomsten.
De overheid beoogt hiermee een
eind te maken aan de wilde sta
kingen, die in Engeland 95 procent
van het aantal stakingen uit
maken. Het witboek vormt de
grondslag van een wetsontwerp
dat volgend jaar zal worden inge
diend.
De conservatieven hebben zich
van stemming onthouden. Zii vin
den de regels niet. krachtig genoeg.
De negen liberalen hebben tegen
gestemd. 53 vertegenwoordigers
van de linkervleugel van labour
stemden ook tegen. Zii vinden dat
het voorstel het stakingsrecht
schendt. Een 40-tal andere la-
bour-afgevaardigden heeft zich
van stemming onthouden.
Minister Castle zei dat de maat
regelen dringend nodig ziin in 't
belang van de economie. Sommige
industrieën stonden „op het punt
in anarchie ten onder te gaan" als
gevolg van wilde stakingen. Zij
ontkende dat het voorstel het sta
kingsrecht aantast. Het gezag van
de vakbonden zou juist worden
versterkt.
Het witboek voorziet bij wijze
van proef ook in medezeggenschap
van de arbeiders in het onderne
mingsbeleid.
De Europese ministerraad heeft
dinsdag in Brussel de verdeling
opgemaakt van de voedselhulp van
de E. E. G. (in de vorm van graan)
aan onderontwikkelde landen in 't
jaar 1968/69
Indonesië staat op deze liist met
een hoeveelheid van 56.000 ton,
Biafra met 25 000 ton, India met
80.000 ton, Pakistan 50.000 ton,
Tunesië 20.000 ton. Turkije 50.000
ton en Soedan 20.000 ton.
Met elkaar is dit biina een derde
van de hoeveelheid van ruim een
miljoen ton graan, die de E. E. G.
volgens de akkoorden van de Ken-
nedv-ronde drie jaar achtereen be
schikbaar dient te stellen. De res
terende hoeveelheid zullen de zes
gemeenschapslanden afzonderlijk
aan de noodlijdende landen leve
ren. Op de Nederlandse lijst staat
Indonesië met 12.000 ton en het
wereldvoedselprogram met 25.000
