BEGIN VAN REVOLUTIONAIRE
ONTWIKKELING
Geslaagde proeven in Wageningen
Twee methoden
Natuurkundig
Waar gaat het om
Twee jaar proeftijd
Niet radio-actief
Weer groter
Schapenleer
Reptielenleer
Imitaties
DE VRIJE ZEEUW ZATERDAG 1 MAART 1069
Pagina 13
Bestraalde levensmiddelen blijven voortaan verst
„Bestraalde" aardappelen zijn nosmaar een berin... Het ziet er naar uit
dat binnenkort ook aardbeien en champignons die met ioniserende stralen
behandeld rijn, op de markt zullen komen. Een geheel nieuw tijdperk van
conserven wordt met deze nieuwe techniek ingeluid.
Want er komt on dit gebied nog veel meer. In de, op initiatief van officiële
Instanties overheid en zes produktschapnen in de voedingssector inge
richte proeffabriek te Wageningen zijn onderzoekingen over het bestralen
van andere consumptiemiddelen voor mens en dier in een vergevorderd
stadium.
Al of niet in samenwerking met andere wetenschappelijke instituten, zoals
het Instituut voor toepassing van atoomenergie in de landbouw door in
siders kortweg het Ï.T.A.L. genoemd dat ook in Wageningen is gevestigd,
heeft men al heel wat ervaring opgedaan met artikelen die dagelijks in de
klein- en grootwinkelbedrijven in de boodschappentassen terecht komen.
Wie de opsomming bekijkt van de voedingsmiddelen waar men in de
proeffabriek mee bezig is, krijgt een goede indruk van de technische revolu
tie die zich denkelijk met grote spoed zal voltrekken. Dat wordt een omwen
teling voor de industrie en ook voor de consument: wat vers wordt bestraald
en blijft dan verder ook vers, allemaal volgens een geheel nieuw procédé.
Behalve met aardappelen, aardbeien en champignons zijn er al uitgebreide
proefnemingen gedaan met kuikenhoutjes, garnalen, verse vis en voeder
voor vee en proefdieren. Voorts is er ook al een zekere ervaring opgedaan
met het bestralen van roggebrood, cake, kaas, vlees, slaatjes en eieren. Aan
de wetenschappelijke onderzoekers zal het dus niet liggen.
Nu is het de bedoeling dat de mensen van het bedrijfsleven in deze proef
fabriek hun. licht komen opsteken over de mogelijkheden en kosten van deze
allernieuwste conserveringsmethode. Zij kunnén daar dan zien dat er keus
is uit twee mogelijkheden: de gammabron (Kobalt 60) en de èlektronen-
generator. Beide soorten apparatuur vergen een investering van vele tonnen.
We kennen al Heel wat verschillende manieren van e#iservefen. Allereerst
de bekende chemische methoden zoals roken, zouten, pekelen en konfijten.
Daar zijn in de laatste jaren nog allerlei chemische toevoegingen aan de
voedingsmiddelen bijgekomen. Toevoegingen die tot doel hadden bederf van
de betrokken produkten tegen te gaan en van overheidswege had men het
er zeer druk mee om er een wakend oog op te houden dat deze scheikundige
verbindingen geen nadeel voor de consument meebrengen.
Naast deze chemische conserveringsmethoden zijn er ook fysische. De ver
lengde houdbaarheid van het voedingsmiddel wordt dan nagestreefd (en
ook bereikt) met middelen van natuurkundige aard. Tot nu toe waren als
fysische manieren van conserveren in gebruik pasteuriseren, steriliseren en
invriezen. Aan deze natuurkundige methodieken is nu een nieuwe toege
voegd: bestralen.
Of men daarbij de gammabron of de elektronenversneller wil gebruiken
hangt af van verschillende factoren. De Kobaltbron levert een gammastraal
van hoge energie met een zeer diep doordringingsvermogen. De elektronen
generator heeft een minder grote dieptewerking. De afmetingen van het te
bestralen produkt en hetgeen men met de bestraling precies wenst te be
reiken, zullen bij de keuze van de stralingsbron bepalend zijn.
Zo gaat het er bij de aardappelen voornamelijk om spruitvorming tegen te
gaan, bij de aardbeien is het doel meer gelegen in het bestrijden van schim
melvorming. Bii andere voedingsmiddelen gaat het weer om de vernietiging
van bacteriën, die zich op den duur van het geheel meester dreigen te maken.
In ieder geval zijn er heel wat oorzaken die aanleiding kunnen geven tot
„bederf". Per geval zal weer een iets andere aanpak gewenst zijn om het
voedingsmiddel in zijn oorspronkelijk goede staat te houden.
De ontsmetting van voedsel door bestraling heeft ook al weer een zij het
betrekkelijke korte geschiedenis. In juni 1966 was er een bijeenkomst in
het Nuclear Research Centre te Karlsruhe, waar over dit onderwerp niet
minder dan 69 voordrachten werden gehouden en waar 23 landen door 200
deelnemers waren vertegenwoordigd. Tot dit symposium was besloten door
de International Atomic Energy Agency in samenwerking met de Food and
Agriculture Organisation van de Verenigde Natie*.
Het was op deze vergadering dat van Nederlandse rijde mededeling werd'
gedaan over de proefinstallatie die „binnenkort" in ons land in bedrijf zou
komen. Men heeft in Wageningen dus twee jaar gelegenheid gehad onder
zoekingen te verrichten over de toestand van de produkten zo spoedig mo
gelijk na de bestraling alsook na opslagperiodes van ongeveer 3, 6 en 12
maanden.
In juni 1968 kon staatssecretaris Kruisinga (sociale zaken en volksgezond
heid) op vragen van 't lid-van de Tweede Kamer, ir. C. N. van Dis (S.G.P.),
antwoorden dat van voedselbestraling op het menselijk organisme geen
nadelige invloed te verwachten is.
Bij een andere gelegenheid heeft diezelfde staatssecretaris zich vorig jaar
wat minder afgemeten en heel wat positiever uitgelaten over deze vorm van
voedselconservering. Het ging toen ook niet om een vra%g die met ja of nee
beantwoord moest worden. Dat was toen hij een bezoek aan het Ï.T.A.L. te
Wageningen bracht. De bewindsman heeft zich toen zeer optimistisch uitge
laten over de grote voordelen die de „Wageningse methode" heeft, verge
leken bij de traditionele wijzen van conserveren, zoals diepvries, pasteurisa-
tie entoevoeging van chemische bestanddelen.
Want zoals gezegd, het zijn deze z.g. „food-additives" waarvan het zo moei
lijk is om na te gaan of zij op de (lange) duur soms nadelig voor de gezond
heid zijn. Van het bestraalde voedsel weet men na talrijke onderzoekingen
heel zeker dat in het behandelde produkt geen spoor van radio-activiteit
achterblijft, zélfs niet wanneer er een stralingsdosis wordt gebruikt die hon
derd maal groter is dan de gewenste of toelaatbare.
Wellicht heeft bezorgdheid hierover de volksvertegenwoordiger Van Dis
zijn vragen aan de regering meegegeven, wellicht ook zal de consument zich
met zulke bezorgde gedachten bezighouden. Het is immers bekend dat voor
werkers met ioniserende stralen ook in Wageningen uitgebreide vei
ligheidsmaatregelen genomen moeten worden ter bescherming van hun ge
zondheid. Daarom is het goed te weten dat er in het bestraalde voeding®»
middel op geen enkele manier radio-activiteit meer aan te tonen is.
Dr AUREDA BRIEDft.
MEER LEREN TASSEN
VflW een vrouw hu een tas onmisbaar, wart een tas gebruik
je bij het winkelen, als je uitgaat, als je op visite gaat en
als je naar je werk gaat Een vrouw heeft nu eenmaal veel
mee te nemen, veel meer dan in een zak van de mantel
gestopt kan worden. Maar daar hebben we dan ook hele
maal geen behoefte aan want we vinden het heerlijk een
mooie tas te bezitten en er zo af en toe eens een te kopen
of cadeau te krijgen. Ja, wij vrouwen houden van tassen,
want het rijn en blijven belangrijke accessoires.
Echt leer speelt een hoofdrol in de tassenmode, varkens
leer, glad boxcalfs, shuffle, nappaleer, rundleer, aniline ge
looid wildleer, exotische leersoorten en lakleer.
Bruin en zwart zijn de meest voorkomende modekleuren.
Meer bruin dan zwart maar dat ligt voor de hand omdat
er nu eenmaal meer mogelijkheden met bruin zijn door de
vele nuances, van santos tot cognac. Dit neemt niet weg
dat wie een groene, liguster tas zoekt of een rode of een
baltisch blauwe, zeer goed zal kunnen slagen omdat ook
deze kleuren in de handel zijn.
De tassen hebben dit seizoen weinig, metalen gameringén,
wel versieringen van imitatie hoorn en slangeleer. De beu
gels zijn in de meeste gevallen bekleed.
Na de kleine tassen van de laatste paar jaar is er vraag
naar een wat grotere tas. Vlot is zo'n grote nappatas, ruim
gerimpeld aan een met leer overtrokken, brede beugel. Een
heerlijke tas om veel in te doen, een tas die toch elegant
blijft omdat het niet hindert dat hij vol is.
Modieus is een tas met overslag. Overslagtassen zijn er
met één of met twee handvaten. Een exemplaar met twee
handvaten is praktischer, maar zeker niet zo sjiek.
Vleugeltassen en klassieke beugelmodellen zijn eveneens
volop in de belangstelling.
VUugeltaa van bruine kunststof met een garnering van slangeleer. En een enkelvakstas van rnndboxcalfs met gesp.
Schildpadtassen nemen een belangrijke plaats in bij de
exotische leersoorten, ze liggen immers dichter in het be
reik dan het veel kostbaarder krokodillenleer. Bij kroko
dillenleer geldt hoe kleiner de schubben hoe duurder de tas.
Babykroko heeft heel kleine schubben....
Voor hagedis geldt juist weer dat hoe groter de schubben
hoe kostbaarder de tas. Hagedis is een exotische leersoort,
die houdbaar en duurzaam is. Vanzelfsprekend is een tas
uit één stuk het allermooist. Andere soorten reptielleder
die bij de tassenindustrie gebruikt worden zijn nog slangen-
leer, o.a. python, cobra, goedkoper door de smalle velletjes,
en de hagediskwaliteiten lizard en acochra.
Hoewel reptiel eigenlijk niet past voor de avond, is een
klein, gekleed tasje van deze exotische leersoort niet te
versmaden. Wie zich echter aan de regels van het spel wil
houden, kiest voor de laatste uren van de dag 'n goud- of
zilverkleurig tasje of bijvoorbeeld een snoezig gevalletje
van chamoagnekleurige satijn. Bij vrijwel alle soorten tas
jes zijn bijpassende handschoenen verkrijgbaar. Ook tasjes
van zijde met kraaltjes bewerkt zijn beeldschoon.
Nieuw rijn de schapenleren tassen snef lakfinteh in xwart,
bruin, blauw en andere modetlnten, die aangerimpeld of
geplooid verwerkt worden. Het rijn jeugdige tassen, dl®
veelal gedragen worden in combinatie met laarzen van de*
zelfde leersoort. Maar eigenlijk vraagt lakleer een strakke
verwerking.
Sportief en dus ook jeugdig zijn de tassen in Rococostijl,
tassen van grof rundleer met stiksels, extra vakken aan
de buitenzijde en riempjesgarneringen. Voor de tieners
zijn er de drie tasjes-aan-elkaar, die door een „buitentas"
omgeven zijn. Het geheel is oen tas met soufflet-effekt en.
deze tasjes hebben twee handvaten.
Voor dé jeugd van negen tot dertien jaar worden er héél
aardige minigrote tasjes gebracht in vrolijke kleuren,
Kinderlijke tasjes, die bepaald niet kinderachtig zijn.
Shuffle, gekrompen kalfsleer, is een geliefd materiaal
voor elegante, semi sportieve tassen, tassen met heel veel
vakken en dus veel ruimte.
Analine gelooid wildleer is vooral voor spc.e model
len geschikt. De aanduiding „aniline geiooiubetekent
dat de verf bij dit toegepaste proces in de huid dringt,
zodat de natuurlijke structuur van de huid, bijvoorbeeld
de aderen van het leer en alle kleine en grote fouten
zichtbaar zijn.
Voor stadstassen nemen rundleer tassen met imitatie wild
krokoprint een belangrijke plaats in. De stadstassen zijn
over het algemeen wat kleiner van formaat geworden en
ze hebben voorzakjes met ritssluitingen of riempjes met
gespen aan de buitenzijde.
Kunstleer is aantrekkelijk voor de vrouw die van tassen
houdt, maar er toch niet al te veel geld aan wil of kan
uitgeven. Als leervervangend materiaal maakt vistram.
velours met een laagje polyurethaan, grote opgang. Het,
is een vederlichte stof, die wasbaar is en in vele kleuren
gebracht wordt. Verder is er skai, de combinatie van
p.v.c. op textiel; skai-flor voor visitetassen en het stuggere
skai-dur voor boodschap- en reitassen. Men maakt ook 'n
„antiek look" in vestram, heel mooi in roodachtig bruin,
en er zijn kleurige tassen, niet duur, van echt skai, ge
garneerd met een rand van echt slang
De beauty-case, ook een onmisbaar attribuut, heeft tegen
woordig vaak een dubbele functie, namelijk die van
beauty-case èn handtas. Nieuw is het toiletkoffertje met
aan de buitenkant twee extra „open" vakken, net zo groot
als het koffertje zelf, en twee vrij lange handvaten. Naast
de bekende vierkante modellen zijn er nu ook exempla
ren met afgeronde bovenkanten. Nieuw is ook de demon
teerbare, opvouwbare beauty-case, die met behulp van
drukkers in elkaar wordt gezet. Het enige wat wij ons nu
nog afvragen is, of het, wat de tassen betreft, volgend
seizoen nog praktischer en nóg mooier kan.
