Spanning in Tsjecho-Slowakije toegenomen Meer dan 20 raketten op Danang Nieuw symbool voor Praags verzet Moeilijkheden bij de Sorbonne Wervelstorm over Verenigde Staten Twintigduizend Noordvietnamezen rond de stad Moskou zag Jan Palach als een „geestelijk gestoorde" Saigon en het overleg in Parijs Het komende vredesoverleg in Pariis BEURSOVERZICHT Vrijdag 24 januari 1969 DE VRIJE ZEEUW Pagina 5 Stilte rond Dubcek Hongerstaking De repatriëring der Zuid-Molukkers Engeland en de Russische voorstellen voor het Nabije Oosten Hoogtepunt crisis Overlevenden van de „Ceta" In Hastings EERLIJK MENS NEEMT MINDER AANSTOOT AAN NAAKTHEID P. and O. passagiersdienst Rotterdam- Kaapstad Russen verrichten arrestaties in Tsjecho-Slowakije JUWELENROOF IN GENEVE Ontploffing in Zuidafrikaanse goudmijn Hard tegen hard? 119 terecht stellingen in Zuid-Afrika ivi TERNEUZEN (Vervolg van pag. 1.) In de Slowaakse hoofdstad Bratislawa verbood de overheid een treurstoet door de stad. Bloe men en vlaggen die bedoeld wa ren om Palach te eren mochten niet buiten de universiteitsge bouwen worden vertoond. Een tafel met een rouwbeklagregister moest van de straat voor de uni versiteit verdwijnen. In Brno moesten studenten een katafalk met een portret van Jan Palach van het vrijheidsplein verwijderen. Nadat de studenten hiertegen een protest hadden in gediend kregen zij toestemming de bloemen en het gedenkteken voor het operagebouw op te stel len. Intussen vraagt men zich af -wat de stilte rondom partijsecre taris Dubcek te betekenen heeft. Officieel verblijft hij in zijn ge boortestad. In de Slowaakse hoofdstad is daarover echter niets bekend. Men vindt het vreemd dat Dubcek op de achtergrond blijft nu de spanning in het land opnieuw is -toegenomen. Volgens sommige geruchten is hij ernstig ziek. Een studente, die deel uitmaak te van een groep hongerstakers jn Brno, was donderdag na ruim vier dagen vasten zozeer ver zwakt dat opneming in een zie kenhuis noodzakelijk was. De anderen zetten de hongerstaking voori. Het Russische persbureau Tass beschuldigde de westerse nieuws media ervan, dat zij stromingen in Tsjecho-Slowakije steunen De Parijse oproerpolitie heeft donderdag de deur van het rec toraat van de Sorbonne gefor ceerd om ongeveer 60 studenten te verdrijven, die het gebouw be zet hielden. Het gehele gebied aan de linker Seine-oever is door de politie afgezet, nadat de stu denten de boeken uit het gebouw gingen gooien. Honderden stu denten hielden zich in de omge ving op terwijl op een plein po- litieversterkingen werden sa mengetrokken. Nauwelijks was het gebouw van de rector ontruimd of 800 jdemonstrerenden trokken de boulevard St. Michel op onder het zingen van tegen de politie gerichte leuzen. De oproerpolitie veegde de boulevard schoon en de zijstraten werden door andere politiemannen afgezet. Later hergroepeerden de beto gers zich, maar zij werden op nieuw uiteen geslagen. Ongeveer 200 studenten werden in politie wagens weggevoerd voor con- 'trole van hun identiteit. Er zijn geen meldingen van ernstig ge wonden. Van ambtelijke zijde in Dja karta en Den Haag is vernomen dat in 1968, het eerste jaar van de officiële repatriëring via de In donesische ambassade in de resi dentie, ongeveer 680 Zuid-Mo- lukkers naar hun land zijn terug gekeerd. Tot dusver zijn 6.000 aanvra gen tot repatriëring bij de Indo nesische ambassade ingediend, zo deelde de heer Hollo, hoofd van de afdeling repatriëring van het Indonesische ministerie van socaile zaken, donderdag in Dja karta mee. (In Nederland wonen ongeveer 27.000 Zuid-Moluk kers). De repatrianten moeten een verklaring tekenen dat zij de goede naam van Indonesië niet in gevaar zullen brengen en de regering niet tot last zullen zijn. De Nederlnadse regering be taalt de passage en geeft een geldsom mee, die toereikend is voor een jaar. Engeland heeft de Sowjet- Unie donderdag om opheldering wan de Russische voorstellen voor een regeling van de crisis in het midden-oosten verzocht, zo is in ingelichte kringen in de Britse hoofdstad vernomen. Vol gens deze kringen is de Britse regering van mening dat ercon- riructieve elementen in de Rus sische voorstellen zitten, maar er zouden ook punten zijn waar over men meer wil weten. Minister van buitenlandse za- Jten Stewart had donderdag een gesprek met de Russische zaak gelastigde Boris Piadysjev, maar daarover wilde men slechts zeg gen dat de Britse minister over ■ie voorstellen had gesproken. met de bedoeling „chaos te schep pen voor de verwezenlijking van hun plannen". Het persbureau zwaaide lof toe aan de Tsjechoslo waakse communistische partij en de re gering voor „de maatregelen te gen vijandige activiteit, welke gericht is tegen de grondslagen van het socialisme". Volgens Tass streven westerse bladen en radiostations ernaar de situatie in Praag te vererge ren en het normaliseringsproces te belemmeren door valse ge ruchten te verspreiden en de feiten opzettelijk te verdraaien. Het Russische blad Izwestia, dat een aanval doet op de Ame rikaanse militaire manoeuvres in Beieren, schrijft dat het op merkelijk is, dat de Westeuro- pese pers in samenhang met „nieuwe provocaties van de Na- vo" melding maakt van het „op duiken van functionarissen als Sik en Goldstücker, die enige tijd geleden Tsjjecho-Slowakije verlieten". Het blad onthoudt zich van een opinie over him terugkeer. Het verbond van Tsjechoslo- waakse schrijvers zegt in een De vijf overlevende opvaren den van de 400 ton metende Ne derlandse kustvaarder „Ceta", die woensdagavond na een aan varing met de Italiaanse tanker „Punta Cervo" is gezonken, zijn donderdag met de reddingboot van Hastings in Hastings aange komen. Het zijn de 45-jarige Jan van der Boom, kok, uit Amster dam, die een gebroken arm heeft; de 25-jarige eerste machi nist J. Voorthuizen uit Utrecht, de 42-jarige stuurman J. Bakker uit West-Terschelling en voorts de matroos L. Beumkes en de heer H. Oerlemans. Zoals bekend worden twee op varenden van de „Ceta" ver mist. Het zijn de 44-jarige kapi tein G. J. Smit uit Apeldoorn en de Spaanse matroos Avelino So- brado. Een Brusselse rechter heeft woensdag de directeur van een Belgische tijdschriften-onder neming vrijgesproken van de be schuldiging een Amerikaan tijd schrift (Playboy) met aanstoot gevende foto's in omloop te heb ben gebracht. Het betrof een uitgave van het Amerikaanse blad uit 1967, dat door dit von nis alsnog voor België wordt vrijgegeven. Een van de overwegingen van het vonnis was, dat de gewraak te foto's afkomstig waren van een film die wekenlang zonder bezwaren in Antwerpen had ge draaid. De rechter verklaarde voorts dat het begrip „goede zeden" een evolutie doormaakt en tot een zekere versoepeling en grotere vrijheid van expres sie heeft geleid. Hij haalde aan, dat „een eerlijk mens niet preuts is en geenszins aanstoot neemt aan de naaktheid van het men selijk lichaam Onofficieel is de naam van het Stanislausplein te Praag, waar Jan Palach onlangs zichzelf door verbranding om het leven bracht, veranderd in het Jan Palachplein. Op de foto: het naambordje. verklaring, dat „de crisis waar in het land zich als gevolg van de 21e augustus (de Warschau- pact-invasie) bevindt een nieuw hoogtepunt heeft bereikt. „We zijn ervan overtuigd dat de hui dige spontane beweging een grootse morele wedergeboorte betekent. De internationale po litiek wordt ongelukkigerwijs echter nimmer „door ethische principes geleid", aldus het ver bond, dat waarschuwt dat be paalde daden, zelfs wanneer zij door de zuiverste en hoogste motieven worden ge2nspireerd", averechtse gevolgen kunnen hebben. Minstens vijftien mensen heb ben het leven verloren door een hevige wervelstorm die donder dagochtend over de stad Hazle- hurst en omgeving in de Ame rikaanse staat Mississippi is ge trokken. Meer dan honderd men sen zijn gewond. In HazlehuTst zijn huizen en geparkeerde auto's vernield. De wervelstorm trok naar het oosten over de staat en trof verscheidene plaat sen. Donderdagmiddag om zes uur waren 21 doden geteld. Het stad je Hazlehurst, 45 km ten zuiden van Jackson, is het ergst getrof fen. Onder de puinhopen van twintig huizen zijn tien doden weggehaald. In de omgeving heeft men elf doden geborgen. Tot dusver zijn 28 doden gebor gen. De schade is aanzienlijk. De Britse scheepvaartmaat schappij P. and O. zal dit jaar zes afvaarten van passagiers schepen naar Kaapstad verzor gen en vijf keer Rotterdam aan lopen met passagiers uit deze Zuidafrikaanse haven. De P. en O.-schepen mogen, zolang het Suezkanaal gesloten blijft, op al hun reizen naar Aus tralië, Nieuw-Zeeland en Azië passagiers opnemen en afzetten in Kaapstad, echter alleen voor het vervoer tussen Zuid-Afrika en Europa. In totaal zal P. and O. dit jaar negentien afvaarten naar Kaapstad en Durban ver zorgen en achttien uit deze ha vens naar Europa. Het schip dat de dienst Rotter damKaapstad zal openen, is de 28.000 ton metende „Orcades". Het vertrekt op 17 februari uit Rotterdam. Elf van de twaalf ministers van het Nixcm-kabinet zijn woensdag door opperrechter ingezworen tijdens een plechtigheid in de oostelijke kamer van het Witte Huis. Op de foto: William Rogers, minister van binnenlandse za ken, legt de eed af terwijl mevr, Rogers en Nixon toekijken. Rechts Earl Warren. Tsjechoslowaakse functiona rissen hebben bij de Russische militaire autoriteiten protest aangetekend tegen de arrestaties van Tsjechoslowaken door in het land gelegerde Russische troepen. Hoge regerings- en partijfunc tionarissen zijn op de hoogte ge steld van de arrestatie.s die met de grootste voorrang worden be handeld. Deze eerste officiële er kenning dat de bezettingstroepen arrestaties onder de burgerbevol king verrichten, is op een door de Tsjechische minister van bin nenlandse zaken Josef Grosser gehouden persconferentie gedaan. Het was het in Praag verschij nende dagblad „Slobodne Slovo", dat er woensdag melding van maakte. Volgens de minister heeft generaal Martin Korbela, die het contact met de Russische com mandanten onderhoudt, ook ge protesteerd tegen het feit, dat Sowjet-voertuigen zonder ken tekenplaten rondrijden. Grosser had voorts gezegd, dat Russische militairen in sommige gevallen in actie waren gekomen als ge volg van provocaties door Tsjechen. Woensdag zijn 22 raketten in Danang gevallen, zo wordt van militaire zijde in Saigon meege deeld. Vijftien troffen het vlieg- Twee onbekenden hebben in Genève een diamanthandelaar diamanten ter waarde van onge veer 250.000 Zwitserse francs (bijna 210.000 gulden) ontroofd, die hij in een tas bij zich had. De man werd neergeslagen en de ro vers vluchtten met de tas. Bij een methaangasontploffing in een goudmijn te Welkom in de Zuidafrikaanse provincie Oranje-Vrijstaat zijn donderdag 15 negerarbeiders om het leven gekomen. Dertien mijnwerkers liepen verwondingen op. Twee worden er vermist. De Praagse student Jan Palach heeft door zichzelf te verbranden een nieuwe impuls gegeven aan de Tsjechoslowaakse weerstand te gen terugkeer in het Moskouse ga reel. De vraag is of de concrete eisen die zijn groep stelt, ook in gewilligd zullen worden. Maar in elk geval is door de vlammen van zijn vrijwillige brandstapel voor enige tijd de berusting wegge vaagd, waarmee veel Tsjechen en Slowaken aanzagen hoe langzaam maar zeker de toestanden van vö6r januari 1968 worden hersteld. Maar het is nog niet zo ver. Dat blijkt ook uit de manier waarop niet alleen de bevolking maar ook de overheid heeft gereageerd. Het Moskouse recept zou zijn geweest te verklaren, dat Palach een gees telijk gestoorde was geweest of wellicht een door anti-revolutio naire ideeën verblinde figuur. Oostduitse zenders hebben in deze zelfverbranding het bewijs gezien dat de ware communisti sche opvoeding van de Tsjecho slowaakse jeugd verprutst was. Maar door de partij en de regering wordt de daad vsn Palach aan vaard met het respect dat men verschuldigd is aan iemand die voor zijn idealen sterft. Het is overigens gemakkelijker Palach als een held te zien dan zijn eisen in te willigen. Daarvoor zal de zelfverbranding nog te wei nig indruk hebben gemaakt op de mannen van het Kremlin, hoewel die waarschijnlijk wel met erger nis zullen constateren dat het feit niet is bemanteld, maar ogenblik kelijk bekend is geworden in de hele communistische gemeen schap Wat Palach misschien wèl heeft bereikt, is dat er een ommekeer komt in de houding van de goede soldaat Schwejk de man die le nig buigt om te voorkomen dat hij knakt en verder met geduld wacht tot hij weer overeind kan gaan staan. De zelfverbranding van Pa lach kan er misschien toe leiden, dat het bij de hersowjetisering van Tsjecho-Slowakije hard tegen hard zal gaan. veld en zeven het havengebied. Volgens waarnemers is Da nang één van de vijf Zuidvietna- mese steden die de Noordviet- namezen op grond van een stil zwijgend akkoord met de Ameri kanen niet zouden beschieten. Het Zuidvietnamese persbureau zegt van de militaire inlichtingen dienst te hebben vernomen, dat zich ongeveer 20.000 Noordviet- namezen en vietcongleden in de nabijheid van Danang bevinden. Woensdag zijn 40 mortier- en andere granaten in Vi Thanh ge vallen, een stad in de Mekongdel- ta. Twee militairen en acht bur gers sneuvelden. Vlak na het vertrek van Vice- president Ngoejen Cao Ky naar Parijs heeft de Zuidvietnamese regering donderdag een commu niqué uitgegeven waarin wordt gezegd, dat de Noordvietnamezen en guerillastrijders van de viet- cong opdracht hebben sabotage te plegen en terreur uit te oefe nen met het doel het vredesover leg in Parijs te beïnvloeden. In het communiqué wordt voorts gezegd dat militaire kwes ties voorrang moeten hebben op de besprekingen in Parijs. De leiders van de Amerikaan se en de Zuidvietnamese delega ties naar het komende vredes overleg, Henry Cabot Lodge en Pham Dang Lam, hebben don derdagmiddag anderhalf uur op de Amerikaanse ambassade in Parijs overleg gepleegd over da kwesties die vandaag op de eer ste voltallige vredesbesprekin gen ter tafel zullen komen. Na afloop zei de Amerikaanse dele gatieleider dat er geen agenda zal zijn bij de onderhandelingen met de Noordvietnamezen en 't Zuidvietnamese bevrijdingsfront. „Iedereen zal over onverschillig welk onderwerp kunnen spre ken". Lodge zei voorts dat hij een ontmoeting met de Zuidvietna mese vice-president, Ngoejen Cao Ky, zou hebben als deze uit Saigon in Parijs terugkeerde. Vorig jaar zijn in de central» gevangenis van Pretoria, waar alle executies door middel van de strop in Zuid-Afrika worden uit gevoerd, 119 terechtstellingen verricht. Dit is een stijging met 18 vergeleken met 1967. Deze officiële cijfers zijn niet gespecificeerd. Er wordt niet ge zegd hoeveel negers en hoeveel blanken er zijn terechtgesteld en voor welke misdrijven. KON. OLIE EN HOOGOVENS WEDEROM GEVRAAGD In een licht verdeelde markt hebben Kon. Olie en Hoogovens gisteren de opwaartse richting kunnen voortzetten. Er bestond voor deze fondsen vraag voor rekening van het publiek en het buitenland. Kon. Olie verbeterde in Wallstreet een dollar hetgeen een goede stimulans voor Am sterdam was. Ingezet werd op 184,90 waarna de koers opliep tot 185,50 tegen de gemiddelde koers van de laatste tape van woensdag op 183,40. Hoogovens liep op van 107 tot 107,50 (105,90). Men acht het niet uitgesloten dat Hoog ovens zijn positie zal trachten te versterken door een bod uit te brengen op de aandelen van Ned. Kabel. Philips gaf een dubbeltje prijs op 160,70. AKU steeg twee dub beltjes op 129,20. Unilever stelde teleur op 128 (128,70). Tegenover het aanbod in deze hoek was niet voldoende vraag aanwezig Er schijnen van Engelse zijde be zwaren te zijn tegen de fusie van Unilever met 't Engelse concern Allied Breweries. Wallstreet maakte woensdag de geringe koersdalingen van de beide voorgaande beursdagen ruimschoots goed door hoger te sluiten. De cultures konden zich een fractie verbeteren. Van de scheepvaartwaarden steeg Rott. Lloyd twee punten tot 165% Scheepvaart-Unie daalde met eenzelfde bedrag. De staatsfond- senmarkt was verrassend vast voor de 6% pet. leningen. Deli-mij. was 30 cent hoger op 81.30. Heineken steeg ƒ1,80 tot 169,80. KLM had een uitschieter met een koerswinst van 5,50 tot 240. Er werd geen notering opge maakt' in aandelen en obligaties MuTder-Vogem, dit op een te ver wachten communiqué. Woensdag noteerden de aandelen 74, de obligaties 68. Etna (incourant) daalde circa 50 punten tot 360. Ook Daalderop was lager op de aangekondigde fusie van deze maatschappijen. De vraag voor Kon. Olie en Hoogovens bleef aanhouden waardoor deze fondsen op het hoogste punt van de dag sloten op resp. 185,60 en 107,70. Unilever trok aan tot 128,50 en Philips tot 161,50. AKU verliet de markt op 129,20. KLM was zeer vast op 248. Van de scheepvaartwaarden ver beterde Maatschappij Nederland bijna zes punten tot 137. In de le periode stegen Netarn en Kon. Tapijt ieder vijf, Des- seaux en V.R.G.-papier ieder 6 punten. Erdal ging 8 punten om hoog. Alb. Heijn was wederom zeer vast met een koerswinst van 5. Billiton-II steeg f 2,30, Amev 3 en Bols f 1,30. Hoeks Machi nes verbeterde 10 punten. Daal derop daalde 9, Bijenkorf Beheer 10 p. Het dividendvoorstel van Wereldhaven bracht de koers op 19 punten lager laten. TIJDELIJKE VERKEERSMAATREGEL Burgemeester en wethouders van Terneuzen brengen ter al gemene kennis, dat in verband met de uitvoering van werken de weg aan de voet van de Cats- polderdijk voor zover betreft het gedeelte tussen de weg Langs de Kreek en de Provinciale weg TerholeSt. Anna met ingang van 24 januari 1969 tijdelijk af gesloten zal worden voor alle verkeer. De bovenvermelde maatregel is van kracht tot en met woens dag 29 januari 1969 of zoveel korter of langer als in verband met de uit te voeren werken nodig zal blijken te zijn. Terneuzen, 23 januari 1969. Burgemeester en wethouders voornoemd, J. C. ASCHOFF, burgemeester. A. J. VAN PAGEE, secretaris.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1969 | | pagina 5