Spanning in Tsjecho-Slowakije
toegenomen
Meer dan 20 raketten op Danang
Nieuw symbool voor Praags verzet
Moeilijkheden bij
de Sorbonne
Wervelstorm over
Verenigde Staten
Twintigduizend Noordvietnamezen
rond de stad
Moskou zag Jan Palach
als een „geestelijk gestoorde"
Saigon en het
overleg in Parijs
Het komende
vredesoverleg
in Pariis
BEURSOVERZICHT
Vrijdag 24 januari 1969
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 5
Stilte
rond Dubcek
Hongerstaking
De repatriëring
der
Zuid-Molukkers
Engeland en de
Russische
voorstellen
voor het
Nabije Oosten
Hoogtepunt crisis
Overlevenden
van de „Ceta"
In Hastings
EERLIJK MENS NEEMT
MINDER AANSTOOT
AAN NAAKTHEID
P. and O.
passagiersdienst
Rotterdam-
Kaapstad
Russen verrichten
arrestaties in
Tsjecho-Slowakije
JUWELENROOF
IN GENEVE
Ontploffing in
Zuidafrikaanse
goudmijn
Hard tegen hard?
119 terecht
stellingen
in Zuid-Afrika
ivi
TERNEUZEN
(Vervolg van pag. 1.)
In de Slowaakse hoofdstad
Bratislawa verbood de overheid
een treurstoet door de stad. Bloe
men en vlaggen die bedoeld wa
ren om Palach te eren mochten
niet buiten de universiteitsge
bouwen worden vertoond. Een
tafel met een rouwbeklagregister
moest van de straat voor de uni
versiteit verdwijnen.
In Brno moesten studenten een
katafalk met een portret van Jan
Palach van het vrijheidsplein
verwijderen. Nadat de studenten
hiertegen een protest hadden in
gediend kregen zij toestemming
de bloemen en het gedenkteken
voor het operagebouw op te stel
len.
Intussen vraagt men zich af
-wat de stilte rondom partijsecre
taris Dubcek te betekenen heeft.
Officieel verblijft hij in zijn ge
boortestad. In de Slowaakse
hoofdstad is daarover echter niets
bekend. Men vindt het vreemd
dat Dubcek op de achtergrond
blijft nu de spanning in het land
opnieuw is -toegenomen. Volgens
sommige geruchten is hij ernstig
ziek.
Een studente, die deel uitmaak
te van een groep hongerstakers
jn Brno, was donderdag na ruim
vier dagen vasten zozeer ver
zwakt dat opneming in een zie
kenhuis noodzakelijk was. De
anderen zetten de hongerstaking
voori.
Het Russische persbureau Tass
beschuldigde de westerse nieuws
media ervan, dat zij stromingen
in Tsjecho-Slowakije steunen
De Parijse oproerpolitie heeft
donderdag de deur van het rec
toraat van de Sorbonne gefor
ceerd om ongeveer 60 studenten
te verdrijven, die het gebouw be
zet hielden. Het gehele gebied
aan de linker Seine-oever is door
de politie afgezet, nadat de stu
denten de boeken uit het gebouw
gingen gooien. Honderden stu
denten hielden zich in de omge
ving op terwijl op een plein po-
litieversterkingen werden sa
mengetrokken.
Nauwelijks was het gebouw
van de rector ontruimd of 800
jdemonstrerenden trokken de
boulevard St. Michel op onder
het zingen van tegen de politie
gerichte leuzen. De oproerpolitie
veegde de boulevard schoon en
de zijstraten werden door andere
politiemannen afgezet.
Later hergroepeerden de beto
gers zich, maar zij werden op
nieuw uiteen geslagen. Ongeveer
200 studenten werden in politie
wagens weggevoerd voor con-
'trole van hun identiteit. Er zijn
geen meldingen van ernstig ge
wonden.
Van ambtelijke zijde in Dja
karta en Den Haag is vernomen
dat in 1968, het eerste jaar van de
officiële repatriëring via de In
donesische ambassade in de resi
dentie, ongeveer 680 Zuid-Mo-
lukkers naar hun land zijn terug
gekeerd.
Tot dusver zijn 6.000 aanvra
gen tot repatriëring bij de Indo
nesische ambassade ingediend,
zo deelde de heer Hollo, hoofd
van de afdeling repatriëring van
het Indonesische ministerie van
socaile zaken, donderdag in Dja
karta mee. (In Nederland wonen
ongeveer 27.000 Zuid-Moluk
kers).
De repatrianten moeten een
verklaring tekenen dat zij de
goede naam van Indonesië niet
in gevaar zullen brengen en de
regering niet tot last zullen zijn.
De Nederlnadse regering be
taalt de passage en geeft een
geldsom mee, die toereikend is
voor een jaar.
Engeland heeft de Sowjet-
Unie donderdag om opheldering
wan de Russische voorstellen
voor een regeling van de crisis
in het midden-oosten verzocht,
zo is in ingelichte kringen in de
Britse hoofdstad vernomen. Vol
gens deze kringen is de Britse
regering van mening dat ercon-
riructieve elementen in de Rus
sische voorstellen zitten, maar
er zouden ook punten zijn waar
over men meer wil weten.
Minister van buitenlandse za-
Jten Stewart had donderdag een
gesprek met de Russische zaak
gelastigde Boris Piadysjev, maar
daarover wilde men slechts zeg
gen dat de Britse minister over
■ie voorstellen had gesproken.
met de bedoeling „chaos te schep
pen voor de verwezenlijking
van hun plannen".
Het persbureau zwaaide lof
toe aan de Tsjechoslo waakse
communistische partij en de re
gering voor „de maatregelen te
gen vijandige activiteit, welke
gericht is tegen de grondslagen
van het socialisme".
Volgens Tass streven westerse
bladen en radiostations ernaar
de situatie in Praag te vererge
ren en het normaliseringsproces
te belemmeren door valse ge
ruchten te verspreiden en de
feiten opzettelijk te verdraaien.
Het Russische blad Izwestia,
dat een aanval doet op de Ame
rikaanse militaire manoeuvres
in Beieren, schrijft dat het op
merkelijk is, dat de Westeuro-
pese pers in samenhang met
„nieuwe provocaties van de Na-
vo" melding maakt van het „op
duiken van functionarissen als
Sik en Goldstücker, die enige
tijd geleden Tsjjecho-Slowakije
verlieten". Het blad onthoudt
zich van een opinie over him
terugkeer.
Het verbond van Tsjechoslo-
waakse schrijvers zegt in een
De vijf overlevende opvaren
den van de 400 ton metende Ne
derlandse kustvaarder „Ceta",
die woensdagavond na een aan
varing met de Italiaanse tanker
„Punta Cervo" is gezonken, zijn
donderdag met de reddingboot
van Hastings in Hastings aange
komen. Het zijn de 45-jarige Jan
van der Boom, kok, uit Amster
dam, die een gebroken arm
heeft; de 25-jarige eerste machi
nist J. Voorthuizen uit Utrecht,
de 42-jarige stuurman J. Bakker
uit West-Terschelling en voorts
de matroos L. Beumkes en de
heer H. Oerlemans.
Zoals bekend worden twee op
varenden van de „Ceta" ver
mist. Het zijn de 44-jarige kapi
tein G. J. Smit uit Apeldoorn en
de Spaanse matroos Avelino So-
brado.
Een Brusselse rechter heeft
woensdag de directeur van een
Belgische tijdschriften-onder
neming vrijgesproken van de be
schuldiging een Amerikaan tijd
schrift (Playboy) met aanstoot
gevende foto's in omloop te heb
ben gebracht. Het betrof een
uitgave van het Amerikaanse
blad uit 1967, dat door dit von
nis alsnog voor België wordt
vrijgegeven.
Een van de overwegingen van
het vonnis was, dat de gewraak
te foto's afkomstig waren van
een film die wekenlang zonder
bezwaren in Antwerpen had ge
draaid. De rechter verklaarde
voorts dat het begrip „goede
zeden" een evolutie doormaakt
en tot een zekere versoepeling
en grotere vrijheid van expres
sie heeft geleid. Hij haalde aan,
dat „een eerlijk mens niet preuts
is en geenszins aanstoot neemt
aan de naaktheid van het men
selijk lichaam
Onofficieel is de naam van het
Stanislausplein te Praag, waar
Jan Palach onlangs zichzelf door
verbranding om het leven bracht,
veranderd in het Jan Palachplein.
Op de foto: het naambordje.
verklaring, dat „de crisis waar
in het land zich als gevolg van
de 21e augustus (de Warschau-
pact-invasie) bevindt een nieuw
hoogtepunt heeft bereikt. „We
zijn ervan overtuigd dat de hui
dige spontane beweging een
grootse morele wedergeboorte
betekent. De internationale po
litiek wordt ongelukkigerwijs
echter nimmer „door ethische
principes geleid", aldus het ver
bond, dat waarschuwt dat be
paalde daden, zelfs wanneer
zij door de zuiverste en hoogste
motieven worden ge2nspireerd",
averechtse gevolgen kunnen
hebben.
Minstens vijftien mensen heb
ben het leven verloren door een
hevige wervelstorm die donder
dagochtend over de stad Hazle-
hurst en omgeving in de Ame
rikaanse staat Mississippi is ge
trokken. Meer dan honderd men
sen zijn gewond. In HazlehuTst
zijn huizen en geparkeerde
auto's vernield. De wervelstorm
trok naar het oosten over de
staat en trof verscheidene plaat
sen.
Donderdagmiddag om zes uur
waren 21 doden geteld. Het stad
je Hazlehurst, 45 km ten zuiden
van Jackson, is het ergst getrof
fen. Onder de puinhopen van
twintig huizen zijn tien doden
weggehaald. In de omgeving
heeft men elf doden geborgen.
Tot dusver zijn 28 doden gebor
gen. De schade is aanzienlijk.
De Britse scheepvaartmaat
schappij P. and O. zal dit jaar
zes afvaarten van passagiers
schepen naar Kaapstad verzor
gen en vijf keer Rotterdam aan
lopen met passagiers uit deze
Zuidafrikaanse haven.
De P. en O.-schepen mogen,
zolang het Suezkanaal gesloten
blijft, op al hun reizen naar Aus
tralië, Nieuw-Zeeland en Azië
passagiers opnemen en afzetten
in Kaapstad, echter alleen voor
het vervoer tussen Zuid-Afrika
en Europa. In totaal zal P. and
O. dit jaar negentien afvaarten
naar Kaapstad en Durban ver
zorgen en achttien uit deze ha
vens naar Europa.
Het schip dat de dienst Rotter
damKaapstad zal openen, is de
28.000 ton metende „Orcades".
Het vertrekt op 17 februari uit
Rotterdam.
Elf van de twaalf ministers van
het Nixcm-kabinet zijn woensdag
door opperrechter ingezworen
tijdens een plechtigheid in de
oostelijke kamer van het Witte
Huis. Op de foto: William Rogers,
minister van binnenlandse za
ken, legt de eed af terwijl mevr,
Rogers en Nixon toekijken. Rechts
Earl Warren.
Tsjechoslowaakse functiona
rissen hebben bij de Russische
militaire autoriteiten protest
aangetekend tegen de arrestaties
van Tsjechoslowaken door in het
land gelegerde Russische troepen.
Hoge regerings- en partijfunc
tionarissen zijn op de hoogte ge
steld van de arrestatie.s die met
de grootste voorrang worden be
handeld. Deze eerste officiële er
kenning dat de bezettingstroepen
arrestaties onder de burgerbevol
king verrichten, is op een door
de Tsjechische minister van bin
nenlandse zaken Josef Grosser
gehouden persconferentie gedaan.
Het was het in Praag verschij
nende dagblad „Slobodne Slovo",
dat er woensdag melding van
maakte.
Volgens de minister heeft
generaal Martin Korbela, die het
contact met de Russische com
mandanten onderhoudt, ook ge
protesteerd tegen het feit, dat
Sowjet-voertuigen zonder ken
tekenplaten rondrijden. Grosser
had voorts gezegd, dat Russische
militairen in sommige gevallen
in actie waren gekomen als ge
volg van provocaties door
Tsjechen.
Woensdag zijn 22 raketten in
Danang gevallen, zo wordt van
militaire zijde in Saigon meege
deeld. Vijftien troffen het vlieg-
Twee onbekenden hebben in
Genève een diamanthandelaar
diamanten ter waarde van onge
veer 250.000 Zwitserse francs
(bijna 210.000 gulden) ontroofd,
die hij in een tas bij zich had. De
man werd neergeslagen en de ro
vers vluchtten met de tas.
Bij een methaangasontploffing
in een goudmijn te Welkom in
de Zuidafrikaanse provincie
Oranje-Vrijstaat zijn donderdag
15 negerarbeiders om het leven
gekomen. Dertien mijnwerkers
liepen verwondingen op. Twee
worden er vermist.
De Praagse student Jan Palach
heeft door zichzelf te verbranden
een nieuwe impuls gegeven aan de
Tsjechoslowaakse weerstand te
gen terugkeer in het Moskouse ga
reel. De vraag is of de concrete
eisen die zijn groep stelt, ook in
gewilligd zullen worden. Maar in
elk geval is door de vlammen van
zijn vrijwillige brandstapel voor
enige tijd de berusting wegge
vaagd, waarmee veel Tsjechen en
Slowaken aanzagen hoe langzaam
maar zeker de toestanden van
vö6r januari 1968 worden hersteld.
Maar het is nog niet zo ver. Dat
blijkt ook uit de manier waarop
niet alleen de bevolking maar ook
de overheid heeft gereageerd. Het
Moskouse recept zou zijn geweest
te verklaren, dat Palach een gees
telijk gestoorde was geweest of
wellicht een door anti-revolutio
naire ideeën verblinde figuur.
Oostduitse zenders hebben in
deze zelfverbranding het bewijs
gezien dat de ware communisti
sche opvoeding van de Tsjecho
slowaakse jeugd verprutst was.
Maar door de partij en de regering
wordt de daad vsn Palach aan
vaard met het respect dat men
verschuldigd is aan iemand die
voor zijn idealen sterft.
Het is overigens gemakkelijker
Palach als een held te zien dan
zijn eisen in te willigen. Daarvoor
zal de zelfverbranding nog te wei
nig indruk hebben gemaakt op de
mannen van het Kremlin, hoewel
die waarschijnlijk wel met erger
nis zullen constateren dat het feit
niet is bemanteld, maar ogenblik
kelijk bekend is geworden in de
hele communistische gemeen
schap
Wat Palach misschien wèl heeft
bereikt, is dat er een ommekeer
komt in de houding van de goede
soldaat Schwejk de man die le
nig buigt om te voorkomen dat hij
knakt en verder met geduld wacht
tot hij weer overeind kan gaan
staan. De zelfverbranding van Pa
lach kan er misschien toe leiden,
dat het bij de hersowjetisering van
Tsjecho-Slowakije hard tegen hard
zal gaan.
veld en zeven het havengebied.
Volgens waarnemers is Da
nang één van de vijf Zuidvietna-
mese steden die de Noordviet-
namezen op grond van een stil
zwijgend akkoord met de Ameri
kanen niet zouden beschieten.
Het Zuidvietnamese persbureau
zegt van de militaire inlichtingen
dienst te hebben vernomen, dat
zich ongeveer 20.000 Noordviet-
namezen en vietcongleden in de
nabijheid van Danang bevinden.
Woensdag zijn 40 mortier- en
andere granaten in Vi Thanh ge
vallen, een stad in de Mekongdel-
ta. Twee militairen en acht bur
gers sneuvelden.
Vlak na het vertrek van Vice-
president Ngoejen Cao Ky naar
Parijs heeft de Zuidvietnamese
regering donderdag een commu
niqué uitgegeven waarin wordt
gezegd, dat de Noordvietnamezen
en guerillastrijders van de viet-
cong opdracht hebben sabotage
te plegen en terreur uit te oefe
nen met het doel het vredesover
leg in Parijs te beïnvloeden.
In het communiqué wordt
voorts gezegd dat militaire kwes
ties voorrang moeten hebben op
de besprekingen in Parijs.
De leiders van de Amerikaan
se en de Zuidvietnamese delega
ties naar het komende vredes
overleg, Henry Cabot Lodge en
Pham Dang Lam, hebben don
derdagmiddag anderhalf uur op
de Amerikaanse ambassade in
Parijs overleg gepleegd over da
kwesties die vandaag op de eer
ste voltallige vredesbesprekin
gen ter tafel zullen komen. Na
afloop zei de Amerikaanse dele
gatieleider dat er geen agenda
zal zijn bij de onderhandelingen
met de Noordvietnamezen en 't
Zuidvietnamese bevrijdingsfront.
„Iedereen zal over onverschillig
welk onderwerp kunnen spre
ken".
Lodge zei voorts dat hij een
ontmoeting met de Zuidvietna
mese vice-president, Ngoejen
Cao Ky, zou hebben als deze uit
Saigon in Parijs terugkeerde.
Vorig jaar zijn in de central»
gevangenis van Pretoria, waar
alle executies door middel van de
strop in Zuid-Afrika worden uit
gevoerd, 119 terechtstellingen
verricht. Dit is een stijging met
18 vergeleken met 1967.
Deze officiële cijfers zijn niet
gespecificeerd. Er wordt niet ge
zegd hoeveel negers en hoeveel
blanken er zijn terechtgesteld en
voor welke misdrijven.
KON. OLIE
EN HOOGOVENS
WEDEROM GEVRAAGD
In een licht verdeelde markt
hebben Kon. Olie en Hoogovens
gisteren de opwaartse richting
kunnen voortzetten. Er bestond
voor deze fondsen vraag voor
rekening van het publiek en het
buitenland. Kon. Olie verbeterde
in Wallstreet een dollar hetgeen
een goede stimulans voor Am
sterdam was. Ingezet werd op
184,90 waarna de koers opliep tot
185,50 tegen de gemiddelde koers
van de laatste tape van woensdag
op 183,40. Hoogovens liep op van
107 tot 107,50 (105,90). Men acht
het niet uitgesloten dat Hoog
ovens zijn positie zal trachten te
versterken door een bod uit te
brengen op de aandelen van Ned.
Kabel.
Philips gaf een dubbeltje prijs
op 160,70. AKU steeg twee dub
beltjes op 129,20. Unilever stelde
teleur op 128 (128,70). Tegenover
het aanbod in deze hoek was niet
voldoende vraag aanwezig Er
schijnen van Engelse zijde be
zwaren te zijn tegen de fusie van
Unilever met 't Engelse concern
Allied Breweries.
Wallstreet maakte woensdag
de geringe koersdalingen van de
beide voorgaande beursdagen
ruimschoots goed door hoger te
sluiten.
De cultures konden zich een
fractie verbeteren. Van de
scheepvaartwaarden steeg Rott.
Lloyd twee punten tot 165%
Scheepvaart-Unie daalde met
eenzelfde bedrag. De staatsfond-
senmarkt was verrassend vast
voor de 6% pet. leningen.
Deli-mij. was 30 cent hoger op
81.30. Heineken steeg ƒ1,80 tot
169,80. KLM had een uitschieter
met een koerswinst van 5,50 tot
240.
Er werd geen notering opge
maakt' in aandelen en obligaties
MuTder-Vogem, dit op een te ver
wachten communiqué. Woensdag
noteerden de aandelen 74, de
obligaties 68.
Etna (incourant) daalde circa
50 punten tot 360. Ook Daalderop
was lager op de aangekondigde
fusie van deze maatschappijen.
De vraag voor Kon. Olie en
Hoogovens bleef aanhouden
waardoor deze fondsen op het
hoogste punt van de dag sloten
op resp. 185,60 en 107,70. Unilever
trok aan tot 128,50 en Philips tot
161,50. AKU verliet de markt op
129,20. KLM was zeer vast op 248.
Van de scheepvaartwaarden ver
beterde Maatschappij Nederland
bijna zes punten tot 137.
In de le periode stegen Netarn
en Kon. Tapijt ieder vijf, Des-
seaux en V.R.G.-papier ieder 6
punten. Erdal ging 8 punten om
hoog. Alb. Heijn was wederom
zeer vast met een koerswinst van
5. Billiton-II steeg f 2,30, Amev
3 en Bols f 1,30. Hoeks Machi
nes verbeterde 10 punten. Daal
derop daalde 9, Bijenkorf Beheer
10 p. Het dividendvoorstel van
Wereldhaven bracht de koers op
19 punten lager laten.
TIJDELIJKE
VERKEERSMAATREGEL
Burgemeester en wethouders
van Terneuzen brengen ter al
gemene kennis, dat in verband
met de uitvoering van werken
de weg aan de voet van de Cats-
polderdijk voor zover betreft het
gedeelte tussen de weg Langs
de Kreek en de Provinciale weg
TerholeSt. Anna met ingang
van 24 januari 1969 tijdelijk af
gesloten zal worden voor alle
verkeer.
De bovenvermelde maatregel
is van kracht tot en met woens
dag 29 januari 1969 of zoveel
korter of langer als in verband
met de uit te voeren werken
nodig zal blijken te zijn.
Terneuzen, 23 januari 1969.
Burgemeester en wethouders
voornoemd,
J. C. ASCHOFF, burgemeester.
A. J. VAN PAGEE, secretaris.