Misschien was Rusk er niet zo ver naast NIEUWE GRONDWET WEEKT BEVOLKING LOS VAN MILITAIRE DICTATUUR RAPIDWIEN WIPT REAL MADRID UITSLAG 4 DECEMDER van de H.C.T.-TOTO-AKTIE droomreis naar Spanje Nog een wapenfabriek betrokken bij smokkel? DOE MEE AAN DE SPAR MARGARINE-WEDSTRIJD Optimisme van Tito en Ceausescu te doorzichtig DE VRIJE ZEEUW Pagina 5 Om de Europese beker voor landskampioenen C. IN 'T ANKER, Mauvestraat 13, Ternéuzen Let op: Ajax op 11 december tegen DWS Eddy Merckx naar ronde van Frankrijk 1969 Van geslacht veranderde Brit wordt baronet Zuid-Afrika uit Unctad gestoten Partij' en Afweer Voorspel Slijtageslag 3e? 1988 Joego-SlaviS voelt zich niet be dreigd. Dit verklaarde president Tito in een rede, waarin hij er overigens op wees, dat een even tuele bezetter van zijn land even moet denken aan de Duitse er varingen tijdens de oorlog, toen de partisanen een groot aantal divisies bonden. De Roemeense partij- en staatschef Ceausescu heeft eveneens enige uitingen ten beste gegeven over zijn zin voor onafhankelijkheid, met name in de buitenlandse politiek. Dat is in zoverre opmerkelijk omdat de Roemeen na al diverse malen het Kremlin te hebben ge tart (betrekkingen aanknopen met West-Duitsland, niet mee doen met de Comecon, niet ver oordelen van Israël na de juni- oorlog) ook na de inval in Tsj.- Slowakije de Tsjechen veel mo rele steun gaf, maar er daarna onder druk het zwijgen toe deed. Een en ander duidt erop dat deze twee onafhankelijke geesten op de Balkan niet verwachten, dat de Sowjet-Unie voorlopig nieu we machtsversterkende escapa des zal uithalen in dit gebied. TEGEN ZIJN ZIN Dat optimisme is dus in strijd met de sombere kijk die men in het NAVO-beraad over de kwes tie had. Met name minister Rusk schijnt daar enige zwarte conclu sies te hebben verbonden aan een Russisch optreden tegen Roe menië en Joego-Slavië, zij het dan dat die opmerkingen tegen zijn zin in de openbaarheid zijn gekomen. Tegen zijn zin, want hij beseft net als Tito vandaar diens rede dat de Joegoslavi sche belangen er niet mee ge diend zijn, als er een soort stil zwijgend pakt tussen NAVO en Joego-Slavië zou ontstaan. KWESTIE VAN STRATEGIE Tito sprak daarom zeer be slist: we hebben niemand om hulp gevraagd en we kunnen onze eigen boontjes doppen. Te recht, want de kracht van zijn positie is juist dat hij niet be- aoort tot een der grote machts blokken en ten opzichte van bei de zo niet neutraal dan toch on afhankelijk kan staan. Tito zal tich er wel voor hoeden de Sow jet-Unie te ergeren door aan te pappen met de NAVO. Dat is om verwijten te voorkomen dat hij iet communisme aan de kapita- .isten verkoopt, maar ook een raak van reële strategie. Een Joego- Slavië dat strikt op zich- :elf staat, kan voor het Moskou- le blok nooit een bedreiging zijn. Jat maakt Tito's verklaring een jeetje doorzichtiger. ANDER LICHT Hetzelfde geldt voor Ceauses- :u. Met zijn woorden versterkt .lij zijn positie thuis. De Roe- .nenen houden er wel van dat hun voorman zich zelfstandig opstelt. En de Russen hebben daar niets tegen, want politiek handelt Ceausescu als een doctrinair marxist-leninist: geen nieuw lichterijen zoals in Tsjecho-Slo- wakije zijn hier te vrezen. Maar aan de andere kant moest Ceau sescu erin toestemmen na ein deloos gespartel nadat hy had gezien wat dat in Tsjecho-Slo- wakije betekende dat er oefe ningen van het Warschaupakt worden gehouden op Roemeens gebied. Met andere woorden: hij zit weer vaster aan dat pakt, waar van hij zich In feite losmaakt door niet mee te doen aan de in val in Tsjecho-Slowakije. En hij Het Oostenrijkse Rapid Wien heeft zich woensdagavond in Madrid geplaatst voor de kwartfinales van het toernooi om de Europese beker voor, landskampioenen. De Oostenrijkers verloren weliswaar de tweede wedstrijd tegen Real Madrid met 1Z maar omdat zij de eerste ontmoeting met 10 hadden gewonnen, gaan zij over naar de volgende ronde. De doelpunten in een uitwedstrijd gescoord tellen namelijk dubbel. Bij de rust stond Real Madrid met 10 voor. In de kwart-finales ontmoet Rapid Wien nu bekerhouder Manches ter United. Real Madrid nam in de 41ste minuut een voorsprong door een treffer van Velezquez. Gebhardt scoorde vier minuten na de her vatting de gelijkmaker. Negen minuten voor het einde konden de honderdduizend toeschouwers in het Bernabeu-stadion juichen voor een tweede Spaanse terffer van de voet van Pirri. Het doelpunt bracht de Spanjaarden echter niet in de kwartfinales. Voor signor Miguel Munoz geen nieuwe roem in het Europese bekertoernooi. Voor Real Madrids bekende oefenmeester ook geen revanche op Manchester United, de ploeg die de Spaanse sterren in het voorjaar van 1968 zo wreed buiten de finale hield. De Engelsen wonnen in Manchester met 10 en speelden in Madrid gelijk: 33. nadat de Spanjaarden met 31 hadden voorgestaan. Het is niet de eerste keer dat Real Madrid dat aan alle tot nu toe gehouden toernooien om de Europese beker heeft deelgenomen nog voor het bereiken van de finales werd uitgeschakeld. Barcelona, de grote Spaanse tegenstrever van Munoz' wonderploeg lukte het in 1959 Real al in de eerste ronde uit het toernooi te stoten. Anderlecht deed hetzelfde in 1962. Zij speelden in Brussel gelijk (331 en ver sloegen de zesvoudige bekerwinnaar in het machtige Barnebeau-sta- dion verrassend met 10. In 1965 en 1967 kwamen de Spaanse kam pioenen niet verder dan de kwartfinales. In het eerste geval toonde Benfica dat eerst met 2—1 verloor maar daarna met niet minder dan 5—1 won, zich de sterkste. In 1967 was Internazionale (02 en 01) Reals „boze boeman". 9e EN LAATSTE BROMMER TOTAAL 32817 WINNAAR MET HET GETAL 3 2 798 op het formulier van Firma TOONDER's Schoenhandel, Terneuzen VANDAAG DE INLEVEREN TOT 19 UUR IN DE BEKENDE BUSSEN. Uitslag om ongeveer 21 uur. Wilt U bij het vaststellen van het winnende formu lier aanwezig zijn, dat kan. Bel dan de commissie voorzitter. de heer L. C. Hamelink, Axelsestraat 2, Telefoon 4371. moest het buiten de deur houden van de Russen en hun trouwe strijdmakkers opgeven, al was het met tegenzindat is wel dui delijk. Het werpt een ander licht op de Roemeense onafhankelijk heid waarop Ceausescu stoft. Ondanks het publieke optimisme van de twee Balkanstaatshoof- der» was er misschien toch wel anige grond voor Rusks sombere opvattingen aanwezig De uitgestelde wedstrijd tegen DWS, die zondag van het pro- jramma werd afgevoerd, zal definitief op 11 december worden gespeeld. In het programma is echter een formele wijziging ge bracht. Volgende week woensdag wordt namelijk gespeeld DWS Ajax en niet AjaxDWS. De Belg Eddy Merckx heeft in Brussel bekendgemaakt dat hij zal deelnemen aan de Ronde van Frankrijk 1969. Voor de oud wereldkampioen, die dit jaar de ronde van Italië op zijn naam schreef, zal het zijn debuut zijn in dit grote Franse wielerevene- ment. HILVERSUM: In aanwezigheid ban alle vrienden en bekenden heeft Swiebertje (Joop Doderer) een gouden plaat in ontvangst mogen nemen voor zijn singletje Daar komt Swiebertje". De kost bare plaat werd hem overhan digd door twee Damrakkertjes, Evelien Krot en Jean van Laar hoven. Een Brit die veertig jaar als vrouw door het leven is gegaan, is woensdag baronet geworden, een erfelijke titel. Dit betekent dat dr. Elizabeth ForbesSem- pilb die zich in 1952 als man liet inschrijven, nu sir Ewan Forbes van Brux is geworden. De strijd om de titel, die was aangebonden door een neef, heeft drie jaar geduurd. Sir Ewan die in 1952 met zijn huishoudster trouwde, is huis arts geweest. Nu is hij hereboer te Brux Lodge in Schotland, In Zwitserland wordt een on derzoek ingesteld naar de juist heid van beweringen, dat wa pens van nog een grote wapen fabriek onwettig naar Afrika zijn verkocht, zo hebben de federale autoriteiten meege deeld. Tot dusver zijn er volgens officiële gronnen geen bewijzen voor gevonden, dat het bedrijf, de „Hispano-Suiza-groep" te Ge- nève, inderdaad bij illegale wapenhandel is betrokken. De wapens zouden legaal naar Frankrijk zijn uitgevoerd en van daar zijn doorverkocht naar Afrika. Kortgeleden zijn twee hoge functionarissen van de grootste Zwitserse wapenfabriek, Oarli- kon-Bührle, gearresteerd in ver band met illegale wapenleveran ties aan Nigeria, landen in het midden-oosten en Zuid-Afrika. Uitvoer van wapens naar lan den, die in oorlog zijn of waar conflicten drei'gen, is in Zwit serland verboden. Bedrijven die wapens uitvoeren moeten boven dien een getekend stuk kunnen overleggen, waarin het land dat de wapens wettig koopt, zich verbindt het oorlogstuig niet te zullen doorverkopen aan landen die op de „zwarte lijst" staan. Volgens het in Zurich ver schijnende blad „Bliek", dat het eerst melding maakte van de smokkelaffaire bij Oerlikorx- Buhrle, zijn wellicht naar Frank rijk verkochte wapens van His- pano-Suiza terechtgekomen in Biafra. De economische commissie van de algemene vergadering der V.N. heeft dinsdagavond beslo ten Zuid-Afrika uit te sluiten van het lidmaatschap van de Unctad, de V.N.-conferentie voor de handel en ontwikkeling, tot het zijn apartheidspolitiek heeft opgegeven. Het besluit, dat door de alge mene vergadering moet worden bekrachtigd, werd genomen met 49 tegen" 22 stemmen bij 23 ont houdingen. Tegen stemden onder meer de V. S., Frankrijk en En geland. De Sowjet-Unie onthield zich van stemming. De Zuidafrikaan Matthys Bo tha verklaarde dat het besluit in strijd is met de bepalingen en de geest van het handvest van de volkerenorganisatie. Ui O nS Democratie in Thailand herstelt zich langzaam (Van onze speciale correspondent) BANGKOK Het experiment waarop Indonesië nog verscheidene jaren moet wachten staat in Thailand voor de deur: het houden van algemene verkiezingen, de eerste in ruim tien jaar. Thailands bevolking van 33 miljoen zielen wordt sedert een militaire staats greep in 1958 met welhaast ijzeren hand geregeerd door een kabinet, waarin generaals de boventoon voeren. Alle vaak impopulaire regeringsmaatregelen zijn terug te voeren tot de staat van beleg, in 1958 afgekondigd. Sedert de ontbinding van het gekozen parle ment in hetzelfde jaar heeft Thailand het moeten doen zonder politieke partijen. Nu koning Phoemdbol een nieuwe frondwet heeft ondertekend wordt jen uiterst voorzichtig begin ge naakt met het herstel van de par lementaire democratie naar westei's root-beeld. De grondwet, die onlangs loor de benoemde senaat is aan vaard, voorziet in het houden van algemene verkiezingen onder onge- veex- 15 miljoen stemgerechtigden. Streefdatum voor de verkiezingen is februari 1969, vooropgesteld dat ex- geen drastische ommekeer komt in de nu betrekkelijk rustige toestand in het land. Daarnaast houdt de rege ring van veldmaarschalk Thanon Kit- tikachorn nauwlettend de toestand in de gaten van de buurlanden Bir ma, Laos, Cambodja en Maleisië. Mocht zich in de komende xnaan- den een wending ten gunste van het oommunisme voordoen in een of meer van deze buurlanden dan ziet het er naar uit dat de verkiezingen in Thailandvoor onbepaalde tijd warden uitgesteld. Ook de toestand in Zuid-Vietnam zal in het bepalen van de verkiezingsdatum een rol meespelen omdat laatstgenoemd land zich eveneens in de uitloper van het zxxidoost-Aziatische vasteland bevindt Tegelijk met het afkondigen van de staat van beleg zijn indertijd alle politieke partijen ontbonden. Ge dachtig aan het gezegde, dat haas tige spoed zelden goed is, maken de meeste van dee© partijen nog geen aanstalten om weer aan de opper vlakte te komen, laat staan om een gooi te doen naar de gunsten van de kiezers. Sedert de afkondiging van de nieuwe grondwet in juni hebben drie partijen van zich doen spre- terwijl bekend i» dat tenminvt* zes andere groeperingen binnenska mers bezig zijn plannen uit te wer ken voor het oprichten van partijen. Zij moeten minstens 500 leden kun nen aantonen om te worden geregis treerd, hoewel dit nog geen toe stemming inhoudt voor deelneming aan de verkiezingen. Het overwegend militaire elemexxl in de huidige overheid blijkt onder meer duidelijk uit de samen-stelling van de kortgeleden benoemde se naat, waarin 61 hoge officieren zit ting hebben. Deze senaat telt 120 ze tels. De regering-Thanom, in het zadel sedert de dood van de door en door corrupte veldmaarschalk Saixxir Tha- narat in 1963, doet alle moeite om in dat zadel te blijven, ook n-a de verkiezingen. De kansen daarop zijn gering, maar nu Thanom Kittika- chorin nog de teugels in handen heeft, biedt zijn pceitiie hem vele kansen om maatregelen te treffen die alleen maar ten gunste van een voortzet ting van het huidige regime kunnen uitvallen. De nieuwe grondwet, op gesteld door geestverwanten, han teert hij daarbij als uitgangspunt. De grondwet garandeert de burger rechten van de bevolking, voorop gesteld dat die rechten de nationale veiligheid niet in gevaar brengen. De ze clausule is ingebouwd als een afweermaairegel tegen subversieve activiteiten van communistische guer rilla's, sederrt jaar en dag actief in het woeste bergland van noord- oost-Thadland grenzend aan Laos. Maar dezelfde clausule kan straks ook worden gehanteerd als premier Thanom meent diat niet-communis- fcische groeperingen hem bet vuur t« tm aam de schenen leggen. De Siamezen wordt onder de nieu we grondwet vastgelegd in drie zware boekdelen van palmbladeren vrijheid van meningsuiting gega randeerd. Het is aan de regering-Tha- nom om uit te maken, waar en wan neer de landsbelangen in de knel dreigen te komen dooi- enigerlei poli tieke activiteit. Het opstellen van de grondwet heeft tien jaar geduurd. De met dit nauwkeurige werk belaste „wetgevende vergadering" heeft in die jaren bijna vijftien miljoen gul den aan salaris opgestreken: 6000 gulden per jaar per man. Het is de achtste grondwet sedert Thailand in 1932 een constitutionele monarchie wei'd. De komende verkiezingen zijn voor ongeveer 250 zetels in het lager huis, waarvan de helft van de leden automatisch na drie jaar zal aftre den. De minimum leeftijd voor kandi daten is 30 jaar. Hun collega's van de senaat zijn minstens 40 jaar, zo dat de stem van de „twens" in de volksvertegenwoordiging niet aan bod zal komen. Men heeft in Thailand lering getrokken uit de moeilijkhe den, die de boeddhistische monniken en liun politieke activiteiten de laat ste jaren in Zuid-Vietnam hebben veroorzaakt. Het zal leden van reli gieuze orden verboden zijn hun stem uit te brengen. met de burgers ««men te werken. Het staat zeer te bezien of Thanom» partij in zijn opzet zal slagen. In augustus heeft Thaooms pai-tij een gevoelige nederlaag geleden. In de die maand gehouden gemeente raadsverkiezingen in de hoofdstad Bangkok de eerste sedert tien jaar behaalde de democratische partij van Seni Pramoj een onver wacht grote overwinning. Hij won 22 van de 24 beschikbare zetels in de gemeenteraad. Thanom weet dit resultaat aan de slechte opkomst van de kiezers, slechts 18 procent had een stem uitgebracht. Maar Pramoj zeli oefende scherpe kritiek op de prak tische uitvoering van de verkiezin gen, omdat gebleken was dat xnin- sens de helft van de kiesgerechtigde onverrichterzake naai' huis was ge gaan. Zij hadden geen hans gezien hun naam aan te treffen op de ver kiezingslijsten in de stembureaus. Omdat elke partij die deelneemt aan de verkiezingen tenminste tien Pro cent van het beschikbare aantal ze tels moet veroveren om in het lager huis vertegenwoordigd te zijn (Ge beurt dat niet dan gaan de zetels naar de grotere partijen), beloven die verkiezingen een slijtageslag te worden. En dan niet alleen van de beste partijen, maar ook van die wel ke de meeste fondsen hebben om door het gehele land effectieve ver kiezingspropaganda te voeren. De premier heeft zich al ruim een jaar lang voorbereid op de verkiezings strijd. Hij heeft de afgelopen zomer een „nationale volkspartij" opge richt. Ruim driekwart van het par tijbestuur bestaat uit hoge militairen. De burgers in het bestuur moeten de indruk vestigen, dat Thenoms party niet uitsluitend naar de gunsten van die militairen dingt, maar wed dege lijk bereid en in staat ia een nauw Dit Bangkoks voorspel wijst op een om het zacht uit te drukken levendige verkiezingsstrijd in de ko mende maanden. Een strijd waarbij de kandidaten elkaar niet zullen spa ren en waarbij Thanoms partij met grover geschut moet komen om geen smadelijke nederlaag te lijden. Thanom kan wijzen op de betrek- kelijke maite van politieke en eco nomische stabiliteit, de afgelopen ja ren onder zijn bestuur in Thailand bereikt. Maar de fel-monar- chistisehe en minstens even ant- communistische „democratische par tij" van Pramoj is inmiddels al van leer getrokken tegen de lacunes in de nieuwe grondwet, die Pramoj ondemocratisch vindt. Pranxoj's partij van rechts - van - het - centrum burgers vindt veel aanhang in de grotere steden. Ten slotte is daar de boerenpartij, die vanwege haar agrarische hervor mingsprogramma zonder twijfel veel stemmen zal winnen op het platte land, waar miljoenen kleine boeren een minimumbestaan leven. Koning en koningin van Thailand. Een exotische aanblik van de hoofd stad Bangkok. Temidden van deze oosterse pracht groeit de democra tie tegen de verdrukking van de mi litair* macht b*

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1968 | | pagina 5