Godsdiensten houden
Libanon in
wankel evenwicht
Gemeenteraad van ïerneuzen
JEUGD HOUDT MEER VAN DEMOCRATIE
DAN VAN HEILIGE HUISJES
Aktie
«Kerstschip
voor Biafra»
gehouden op donderdag 31 oktober 1968
(Van onze correspondent)
BEYROUTH De opvallendste figuur in het Libanese
regeringsapparaat heet Charles Rizk. Een topambtenaar van
35 jaar. Directeur-generaal van het ministerie van voorlichting.
Op het eerste gezicht een wat rauwe bonk zonder de over-
gepolijste maniertjes van de politieke society-kringen.
Meerderheid
Geen programma
Folklore
Genoeg
Hindernissen
Feniciër:
s
Neutraal
Vrees
Op korte termijn
2 miljoen gulden
nodig
Aanwezig:
Voorzitter: J. C. Aschoff, burgemeester.
Wethouders: M. de Vos, F. M. Berbers en M.
Nieuwdorp.
Raadsleden: A. J. Verbrugge, A. C. S. van Breda
Vriesman, R. Hol, P. J. Huijbrecht, J. M.
Hamelink, H. A. Brakman, W. J. van Driel,
W. H. A. van Alphen. M. J. M. van Nispen,
mevr. J. M. DoppegieterThiel, D. Moret,
D. M. Ollebek en F. Dieleman.
Gemeentesecretaris: A. J. van Pagee.
Afwezig: A. Ramondt.
De Voorzitter: Mevrouw, mijne heren, ik heet
U allen allen welkom in deze vergadering. Af
wezig is de heer Ramondt. Een eventuele stem
ming zal aanvangen bij no. 6, dat is de heer Brak
man.
1. Vaststelling van de notulen van de vergade
ring van 26 september 1968.
Zonder bespreking en hoofdelijke stemming
worden deze notulen vastgesteld.
2. Ingekomen stukken.
a. het door Gedeputeerde Staten van Zeeland
goedgekeurde raadsbesluit van 30 mei 1968
tot aankoop van diverse woningen in het
saneringsplan „Java";
b. idem van 27 juni 1968 tot aankoop van di
verse woningen in het saneringsplan „Ja
va";
e. idem van 27 juni 1968 tot aankoop van het
perceel Dekkerstraat 25;
d. idem van 15 augustus 1968 tot aankoop en
ontbinding pacht van een perceel grond
aan de Oudelandseweg;
e, idem van 15 augustus 1968 tot verkoop van
een perceel industrietterrein aan de indus
trieweg;
t. idem van 15 augustus 1968 tot vaststelling
van de 8e wijziging van de begroting 1968
van de dienst openbare werken;
g. idem van 15 augustus 1968 tot vaststelling
van de 3e wijziging van de begroting 1968
van de sociale dienst;
h. de door Gedeputeerde Staten van Zeeland
goedgekeurde raadsbesluiten van 29 febru
ari en 15 augustus 1968 tot vaststelling van
de 7e en 16e t/m 21e wijziging van de ge
meentebegroting 1968;
1. idem van 28 maart 1968 en 27 juni 1968
inzake de bouwverordening en de verorde
ning op de seizoenverblijven;
j. besluit van burgemeester en wethouders
van een kasgeldlening ad 2.500.000,
k. woningoverzicht per 1 oktober 1968;
1. verslag van de vergadering d.d. 16 oktober
1968 van de commissie voor het onderwijs;
m. verslag van de vergadering d.d. 17 okto
ber 1968 van de commissie voor openbare
werken en de commissie voor financiën.
De Voorzitter: Inmiddels is aan U een brief uit
gereikt, waarin U de data worden medegedeeld
van de vergaderingen voor de behandeling van
de ontwerp-begrotingen, hetgeen tevens inhoudt,
dat wij U deze begrotingen hebben aangeboden.
Zonder bespreking en hoofdelijke stemming
worden de ingekomen stukken voor kennis
geving aangenomen.
2. Voorstel van burgemeester en wethouders
tot benoeming van een lid en een plaats
vervangend lid van het algemeen bestuur
van de bestuursschool Zeeland.
De aanbeveling luidt:
lid: de heer M. de Vos (herbenoeming)
Plaatsvervangend lid: de heer M. Nieuw
dorp.
De Voorzitter: Ik verzoek de heren Hol en Van
Alphen samen met mij het stembureau te wil
len vormen.
Voor de benoeming van een lid in dit bestuur
worden uitgebracht 16 stemmen, waarvan 14 op
de heer De Vos en 2 blanco.
De heer De Vos is benoemd.
Voor de benoeming van een plaatsvervangend
lid worden uitgebracht 16 stemmen, waarvan
14 op de heer M. Nieuwdorp en 2 blanco.
De heer Nieuwdorp is benoemd.
4. Idem tot aankoop van de woningen Dek
kerstraat nrs 20, 54 en 58.
Zonder bespreking en hoofdelijke stemming
wordt conform het voorstel besloten.
5. Idem tot aankoop van de woningen Kazerne
straat nrs. 7, 42 en 44, Steenkamplaan nrs.
3, 5, 7 en 25, Dr. Buijzestraat 18 en Java-
straat nrs. 10 en 44.
Zonder bespreking en hoofdelijke stemming
wordt conform het voorstel besloten.
6. Idem tot het niet-ontvankelijk verklaren
van een verzoek om voorziening ten aan
zien van de weigering van een bouwver
gunning.
De heer Hol: Mijnheer de voorzitter, uiter
aard is dit beroepschrift van belanghebbende
een punt van bespreking geweest in onze frac
tievergadering. Ik kan wel zeggen, dat wij het
met de conclusie van burgemeester en wethou
ders eens zijn. Wellicht zou men deze wat for
malistisch kunnen noemen niet ontvankelijk
verklaren maar daar zit het niet alleen op vast.
Het plan is namelijk ook dermate strijdig met
het vigerende bestemmingsplan, dat de gemeen
teraad moeilijk een andere beslissing kan nemen,
dan steun te verlenen aan de afwijzende beschik
king van burgemeester en wethouders. Als de
raad een ander standpunt zou innemen, dan zal
dit niet de instemming van hogere instanties ver
krijgen.
Zonder bespreking en hoofdelijke stemming
wordt conform het voorstel besloten.
8. Idem tot het verlenen van medewerking
ex artikel 72 van de Lager Onderwijswet
1920 aan:
A. het bestuur van de Vereniging voor
Volksonderwijs t. b. v. de schoo 1 Leeu
wenlaan 29;
B. het bestuur van de Stichting Katholiek
schoolbestuur t. b. v. de schooi Korte
Kerkstraat 19.
Zonder bespreking en hoofdelijke stemming
wordt conform het voorstel besloten.
9. Idem inzake de bouw van een „Twee in één"
sporthal.
De heer Hol: Mijnheer de voorzitter, wij zijn
het ééns met de opmerking in het voorstel van
uw college, dat burgemeester en wethouder.'
reeds geruime tijd bezig zijn met de voorberei
ding van de bouw van een sporthal. Terech
wijst uw college er ook op, dat de noodzaa.
van êen dergelijke voorziening voor de gemee
te Terneuzen al verschillende malen is benadru
vanuit de gemeenteraad. Vroeger is nog wel ee
voorgesteld een prioriteitenschema vast te st<
len ai 0f niet omstreden maar daarop prij
te ook stteeds de sporthal.
Het verheugt ons met uw college, dat d
voorstel thans voor ons ligt. Burgemeester e.
wethouders hebben zich laten voorlichten om
trent het behoefte-element en de mogelijkhe
den op dit gebied door de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten. Dit rapport bevat 'n aantal
zeer zakelijke en ook werkelijk goede conclu
sies. Dit rapport geeft tevens uit een oogpunt
van subsidievereisten de nodige aanwijzingen;
voorts ook wat de bouw op zichzelf betreft, met
name ook ten aanzien van de vloeroppervlakte.
Genoemd wordt een „werkvloer" van 22 x 22
meter en een obstakelvrije hoogte van ten min
ste 7 meter. Het verheugt ons toch, dat in deze
sporthal de nuttige vloeroppervlakte is opge
voerd tot 28 x 42 meter.
Wij onderschrijven ook de mededeling van
burgemeester en wethouders, dat de sporthal,
naast het gebruik voor onderwijsdoeleinden,
uitstekend kan worden benut door de diverse
verenigingen, welke een specifieke zaalsport
beoefenen, zoals handbal, volleybal, badmin
ton, gymnastiek, korfbal en tennis. Tevens kan
deze hal in voorkomende gevallen nog gebruikt
worden ten behoeve va» grote tentoonstellin
gen en diverse manifestaties, o.a. de jeugdva-
kantieweek.
Geconcludeerd kan dan ook worden, dat de
sporthal van grote betekenis is zowel voor de ac
tieve als voor de passieve recreatie.
Onze fractie gaat eveneens akkoord met de
situering van deze hal op de hoek Alvarezlaan/
Axelsestraat, direct in de nabijheid van het win
kelcentrum en parkeergelegenheid.
Het advies van de Vereniging van Nederland
se Gemeenten behandelt de vraag of een sporthal
nodig is en gaat daarbij uit van twee zaken,
namelijk het onderwijs en de sport. Men is dan
van mening, dat de bouw van een sporthal zo
wel voor het onderwijs als voor de spoetbeoefe-
ning in Terneuzen alleszins gerechtvaardigd is.
Ik heb eens nagegaan hoeveel leden er zijn
van verenigingen, die in specifieke zaalsport
beoefenen in Terneuzen. Dat zijn er niet min
der dan 1625. Het advies van de eerdergenoem
de vereniging willen wij dan ook gaarne onder
schrijven. Wij ondersteunen het voorstel van
burgemeester en wethouders om op een zo kort
mogelijke termijn een sporthal in Terneuzen te
doen bouwen.
Dat hier een sporthal komt is mede van be
lang in verband met het feit, dat deze gemeen
te is aangewezen als ontwikkellngskern en dat
opent nog perspectieven in verband met de in-
frastructuurpot van de zijde van de provincie.
We hebben een tweetal leden van de Provin
ciale Staten in ons midden en het zal heus niet
aan die leden liggen om wat dat betreft uit de
wacht te slepen wat maar mogelijk is. Onze
fractie hoopt, mijnheer de voorzitter, dat deze
sporthal zeer spoedig gerealiseerd zal kunnen
worden.
Mevr. DoppegieterThiel: Mijnheer de voor
zitter, ook namens onze fractie wil ik U zeg
gen, blij te zijn dat dit voorstel is ingediend. Wij
hopen, voor U en voor de gehele bevolking, dat
de opening van deze hal net zo spoedig zal kun
nen plaats hebben als dit voorste] is ingediend
na het bekijken van de maquette.
In het voorstel wordt een aantal zaalsporten
opgenoemd, dat in deze hal kan worden beoe
fend. Dat is toch geen uitputtende opsomming?
Ik kan me voorstellen, dat er nog andere zaal
sporten zijn eft dan is toch geen aanleiding deze
niet toe te laten tot de sporthal?
De heer Dieleman: Mijnheer de voorzitter, ik
wil een ander geluid laten horen, dan de vorige
sprekers. Uit de stukken is mij duidelijk gewor
den, dat deze voorziening een flink nadelig sal
do zal opleveren en anderzijds zal deze sporthal
ook op zondag worden opengesteld, hetgeen bij
mij principiële bezwaren oplevert, zodat ik mij
genoodzaakt zie tegen dit voorstel te stemmen.
De Voorzitter: Namens het college van burge
meester en wethouders wil ik mijn erkentelijk
heid uitspreken voor de waarderende woorden
tot ons college gericht. Wij zijn met uw raad
blij, dat het zo ver is. Er is nog een concrete
vraag gesteld door mevrouw Doppegieter. Wel
licht wil de wethouder van sportzaken hierover
iets zeggen.
De heer Nieuwdorp: Mijnheer de voorzitter,
in het voorstel zijn een aantal sporten genoemd,
maar alleen bij wijze van voorbeeld. Waarschijn
lijk bedoelt mevrouw Doppegieter, dat er nog
andere zaalsporten zijn, zoals zaalhockey en
basketbal. Deze worden echter beslist niet uit
gesloten en dat is ook niet de bedoeling van
de opsomming in het voorstel.
Zonder hoofdelijke stemming wordt conform
het voorstel besloten, waarbij de beer Dieleman
wordt geacht te hebben tegengestemd.
(Slot volgt.)
Van alle hooggeplaatste functionarissen, die ik tijdens mijn reis
door Libanon heb ontmoet, was hij de enige die niet de indruk wekte
slechts de helft van de waarheid te vertellen. Zelden heb ik een
ambtenaar, zittend op een officiële stoel achter een regeringsbureau
zo openhartig zijn mening horen verkondigen als deze Charles Rizk.
Een zeer persoonlijke mening. Volkomen tegengesteld aan het oordeel
van de aan de macht zijnde politieke kringen. Dat was een wonder
lijke ervaring.
Voor een, Nederlander, opgegroeid in verzuiling en confessionele inde
lingen, is de weg in de politieke structuur van Libanon niet moeilijk te
vinden. Voor deze jonge staat in 1943, na sinds 1918 Frans mandaat
gebied geweest te zijn, onafhankelijk geworden zijn er, zo schijnt het,
slechts twee levensvoorwaarden: liberalisme en verzuiling. Doorgevoerd
tot in het oneindige.
In dit enige Arabische tand dat
voor een zeer belangrijk deel chris
telijk is, houden christenen en mu
zelmannen elkaar in evenwicht. Er
(bestaan niet minder dan 27 religi
euze gemeenschappen. De grootste
christelijke groepering wordt ge
vormd door de maronieten. Hun lei
der is kardinaal - patriarch Meou-
chi. Daarnaast zijn er de Grieks-ka
tholieken, de Grieks-orthodoxen, de
Airmeens-orthodioxen en de Armeens-
/katholieken. Bij de muzelmannen zijn
de surinieten in de meerderheid, op
de voet gevolgd door de sjiieten, die
;door 'n positieve geboortepolitiek al
le moeite doen de sunoietien te over
treffen.
Officieel heet het, dat de christenen
de meerderheid vormen van de 2,4
miljoen Libanezen. Sommigen be
weren echter, dat de moslems dr-
christenen thans in aantal overtref
fen. De laatste volkstelling werd in
1932 gehouden. Voor de rust in het
land lijkt het beter een dergelijke
telling niet te herhalen.
Want het is op basis van die thans
ruim dertig jaar- oude, volkstelling,
dat in 1943 het nog steeds geldende
pacte nationale werd gesloten. Een
nimmer gepubliceerde gentlemen's a-
greememt, dat het perfecte evenwicht
tussen de godsdiensten tot stand
Iheeft gebracht. Krachtens dit agree
ment worden die openbare ambten en
kamerzetels in een 65 verhouding
tussen christenen en muzelmannen
verdeeld1. Op dit verhoudingsgetal is
het perfectie evenwicht, die vreedza
me samenleving van de religieuze
groeperingen gebaseerd. Op grond,
van dit pacte nationale is de pre
sident van de republiek altijd een
maroniet, de eerste-minister altijd
een suinniet en die voorzitter van de
voflicsvertegenwoardigdng steeds een
sjiiet. Een volkstelling nu zou zeer
waarschijnlijk dit perfecte even
wicht ernstig verstoren en het land
dn de diepe afgrond van godsdienst
twisten storten.
Ook bij de samenstelling van de
kamer wordt tot in het uiterste met
de 65 verhouding rekening gehou
den, Het hele kiessysteem is hierop
gebaseerd. Belangrijker dan de par
tij-indeling is de indeling naar con-
fesiie. De kieswet is zodanig, dat
er zich nimmer verschuivingen in de
verhouding tussen de godsdiensten
kunnen voordoen. Zo blijven chris
tenen in het parlement altijd in de
meerderheid, al kunnen zij nooit een
absolute meerderheid bereiken.
Voor de verkiezingen, die om de
vier jaar worden gehouden, wordt
bepaald hoeveel vertegenwoordigers
van elke confe-sie in het parle
ment zitting mogen heb"- 'i. Dat
•ysteem leidt uiteraard tot verkie
zingscampagnes die een zeer persoon
lijk karakter hebben en waarin geld
om stemmen te kopen een doorslag
gevende rol speelt. Het heeft oo(k het
ontstaan van echte politieke pro
gramma-partijen verhinderd. En als
gevolg daarvan de vorming van rege
ringen op basis van duidelijk omlijn
de programma's.
De meest recente crisis heeft dat
weer eens duidelijk geïllustreerd. Ze
heeft elf dagen geduurd en het
scheelde maar een haar of de huidi
ge president vaai de republiek, Char
les Helou politiek gezien een wei
nig geprononceerd figuur had in
uiterste wanhoop het landsbestuur
aan een militair bewind overgedra
gen. Toen ik probeerde de achter
gronden van de crisis te achterhalen
was er niemand, die me precies kon
vertellen wiat de kern van het con
flict binnen het kabinet was. Totdat
ik Charles Rizk ontmoette. Met een
verbazingwekkende openheid en met
zo mogelijk nog meer afschuw im
zijn stem zei hij: het heeft niets te
betekenen. Het is niet meer dan een
wiskundige crisis. Een stoelendans
van de oude traditionele leiders. Ik
verbaasde me erover, dat ik in de
kranten, die uitvoerige, maar zoals
me spoedig duidelijk werd, voor de
meeste Libanezen onbegrijpelijke in-
side-verhalen over de crisis publi
ceerden, niets las over pogingen om
op basis van een programma "én
nieuwe regering te vormen- Ze
schreven maar door, de kranten.
Over mijnheer X, die wel wilde sa
menwerken met mijinheer Y, maar al
leen ais mijnheer Z drie politieke
volgelingen mocht meebrengen. Geen
woord over wait een nieuwe regering
zou moeten gaan doen. Charles Rizk
glimlachte. „Programma's spelen
hier helemaal niet. Alleen persoon
lijke belangen."
En in een Frans zo rad alsof een
bandrecorder op een te hoog toeren
tal draaide, pakte hij uit:
„Er is maar een manier om uit
deze verouderde politieke situatie te
geraken: een hervorming van onze
folkloristische kieswet. Het kan wel
waar zijn, dat het huidige kiessys
teem het bewijs is van het volstrek
te liberalisme dat wij aanhangen,
maar het werkt' de instabiliteit in de
hand en het verhindert ons rekening
te houden met de realiteit. Zolang
ons politieke systeem een mozaïek
is van minderheden kunnen we hier
nooit een gezonde politiek voeren, bij
voorbeeld op economisch terrein.
Onze kieswet moet zo veranderd wor
den dat er een tweepartijen-stelsel
kan ontstaan. Twee partijen met
den dat er een tweepartijen-stelsel
lean ontstaan. Twee partijen met
duidelijke programma's, die geres
pecteerd, wo.den. Door het huidige
systeem hebben we nu een zwak par
lement en dus een zwakke regering
want die komt uit het parlement
voort. De werkelijke macht is gecon
centreerd in de figuur van de presi
dent van de republiek. Die is geen
verantwoording schuldig aan het par
lement en bovendien is hij, na een
ambtstermijn van ze» jaar, geduren
de de volgende xea jiaar niet her
kiesbaar. Dat maakt zijn macht
bijna onbeperkt. De fout van ons
systeem is, dat wij het confessionele
gegeven ais enig gegeven voor het
bestuur van dit land beschouwen. De
traditionele politici verschuilen zich
achter dit gegeven en weigeren toe te
geven, dat het verschil tussen het
lamdsbstuur zoals het in de wetten
is neergelegd en het bestuur van ons
lamdi, zoals het zou meeten zijn als
we naar de realiteit kijken, steeds
groter wordt. Het systeem van de
minderheden wordt kunstmatig ge
handhaafd. De noodzakelijke oriën
tatie van onze economie wordt te
gengehouden in naam van ons inder
daad groot gevoel voor vrijheid. Maar
dit land heeft een meerderheid no
dig die gaat regeren."
De „linkse ideeën van Charles Rizk
worden im een land waar alle aan de
macht zijnde politici rechts lijken
te zijn, gedeeld door veel jonge intel
lectuelen. Zij hebben genoeg van de
het feodalisme. Het politieke spel.
zoals dlat nu gespeeld wordt interes
seert hen niet. Het boeit ook de man
in de straat niet langer. Want het
is allemaal lood om oud ijzer wie er
aan de top zit. Men is de bloedige ge
beurtenissen van 1958 nog niet verge
ten. Toen het land op de rand van
de stfgromd balanceerde en er bijna
4000 doden moesten vallen in een bur
geroorlog die de hoge heren schenen
te voeren voor hun persoonlijke be
langen. Sindsdien is er in het be
stuur van de staat nog niet veel ver
anderd. Het zijn nog steeds diezelfde
rijke families, die de politieke touw-
;ies in handen hebben. De politieke
gebeurtenissen in het land, de elkaar
in steedis sneller tempo opvolgende
regeringssissen vermogen alleen de
kringen die ze om god weet welke
i-eden oproepen, nog te boeien de man
in de straat wordt er niet warm
of koud meer van. De jonge intel
lectuelen zeggen: ze zoeken het
maar uit; onze tijd komt nog wel.
De ideeën van Rizk en zijn jonge
vrienden lijken geknipt om van Liba
non een moderne democratie te ma
ken. Maar het zal nog lang duren
voordat de ideeën in de praktijk ge
bracht kunnen worden. Er zijn twee
vooralsnog onoverkomelijke hinder-
sen: de Israëlische kwestie en het
geldende kiessysteem. Om de kies
wet te veranderen is de medewer
king van eht parlement nodig. Op
die medewerking hoeft niet gerekend
te warden zolang de volksvertegen
woordiging voor het grootste gedeelte
bestaat uit politici, die hun zetels
bezetten juist dank zij het bestaan
de kiessysteem, daink zij heti feoda
lisme, dank zij verregaande cor
ruptie. Een dergelijk parlement zal
noodt bereid zijn het eigen doodvon
nis te tekenen door een grondige
wijziging van de kieswet De hoop
van Rizk en de zijnen is gericht op
een stelselmatige bewerking van de
publieke opinie. De brede lagen van
de bevolking moeten rijp gemaakt
worden voor de veranderingen, die
van onderaf naar de top moeten
doordringen.
Maar zolang de Israëlische kwes
tie het Midden-Oosten blijft behe~r
-en is de ti'J in I n s'sabl
voor een mentaliteitsverandering. De
onzekerheid, de vrees voor slechte
re tijden is te groot om een mas
sale beweging voor interne verande
ringen op gang te kunnen krijgen.
Libanon. j» een Arabische staat,
Maar meer dan welk ander Ara-1
bisch land ook gericht op het wes
ten. Van. origine zijn de Libanezen
Feniciër» en zij hebben de han
delsgeest van hun voorvaderen nooit
verloochend. De economie van het
land en de welvaart van een rijke
top drijft voor bijna tweederde op
die handel, de dienstensector. Het
land, heeft altijd geprofiteerd van de
moeilijkheden in het Midden-Oosten.
De sterke positie van de haven van
Beiroeth is daaraan tie danken. De
haven heeft de taak overgenomen
van Cairo, Haifa, Alexandiië. Veel
kapitaal is vanuit Syrië naar Liba
non gestroomd. De betrekkelijke
welvaart van het land diat overi
gens nog zeer veel kenmerken draagt
van een ontwikkelingsland is voor
een groot deed aan de moeilijkheden
in het Midden-Oosten te danken.
De Libanese regering heeft in het
buitenlands beleid rekening te hou
denden met de zeer heterogene be vol-
kings samenstelling. Ook in de Israë
lische kwestie. Vandaar dat elke re
gering zich zo neutraal mogelijk op
stelt Libanon is geen lid van de
Arabische Unie De muzelmannen,
die nogal Nassergezin<j zÜn zouden
dat wel willen. Maar zij krijgen bij
de christenen geen poot aan de grond
Met' de mond wondt het Arabische
standpunt beleden en in de Verenig
de Naties wordt door de Libanezen
steeds het standpunt van de meer
derheid bijgevallen. Van alle Arabi
sche staten maakt Libanon daarom
de indruk het meest vredelievend, het
meest redelijk te zijn. Het land rf
wel lid van de Arabische Liga, het
militaire verbond van de Arabische
landen tegen Israël. Niettemin aan
de juni-oarlog van 1967 nam Libanon
niet deel. Met hun bekende handig
heid wisten de Libanezen zich aan
de oorlog te onttrekken. De met de
mond beleden, trouw aan Nasser en
aan de Arabische wereld werd niet
in schoten omgezet. Het Libanese
leger, opgeleid en ontwikkeld met
geld van die Arabische liga, bleef
buiten, de strijd.
Het verhaal gaat zelfs dat de
toenmalige eerste-minister, een mu
zelman, de opperbevelhebber van het
leger, een christen, bezworen heeft
een schermutseling met de Israëli's
uit te lokken, al was het alleen
maar om de eer van het land te
redden. Gelukkig heeft de opperbe
velhebber geweigerd. Zou hij voor de
eerste-minister en daarmee voor
de druk van de muzelmannen
gezwicht zijn, dian zouden de Israë
li's nu in het bezit zijn van het
grensgebied en van Zuid-Libanon met
de vallei van Beekaa, het vrucht
baarste gebied van het land en de
waterbron van Libanon.
Libanon vreest lanaël, maar het
heeft weinig op met het pan-Ara-
bisme van Nasser en de zijnen. Li
banon heeft grote bezwaren tegen de
joodse staat voorzover die beschouwd
wondt als een schepping van de zio
nisten. Maar naar zijn overtuiging
vreest Libanon Israël meer om eco
nomische dan om louter ideologische
redenen. De kans is zeer gering, dat
Libanon ooit met Israël in een ge
wapend conflict zal komen, tenzij
Israël de agressor zal zijn. Libanon
wil diait conflict koste wat wil ver
mijden omdat het de doodsteek voor
de economie van het land zou zijn.
Men beseft dat Israël militair su
perieur is, maar men weet ook dat
de joodse staat de grootste economi
sche concurrent is, wiens welvaart
ook grotendeels op de dienstensec
tor gebaseerd is. Zolang de andere
Arabische landen met Israël in de
clinch liggen zal Libanon de Arabi
sche staten met de mond steunen
om er tegelijkertijd zelf zoveel mo
gelijk economisch profijt uit te ha
len, Maar de vrees voor Israël, door
welke overweging ook ingegeven ver
hindert effectieve wijzigingen in het
politieke systeem van libainon. De
hervormers zullen over een uitzon
derlijk lange adem moeten kunnen
beschikken.
Met Chatrles Rizk is een vertegen
woordiger van de jonge intellectuelen
terechtgekomen in de kliek van oud-
ministers, ministers en toekomstige
ministers, die de politieke van fit
oude land, maar deze jonge staat,
beheersen, 'n Relatief beperkte groep
van welgestelden, die elkaar de bal
tospelen. Een kliek di,e zoals een
jonge Ldbenese zei: „Ons recht
streeks naar de decadentie voert".
Rizk is in hun midden de opposi
tie. De vraag is of en hoelang hij
het volhoudt. Of hoelang de an»
deren hem verdragen,
Het belangrijkste voedsel voof
de Biafranen zijn de yams, zoet»
aardappelen, een vrucht die»
goed rijp, een paar kilo weegt,
maar waarvan de oogst door da
honger veel te vroeg is binnen»
gehaald, zodat men in feite al»
leen maar kleine en onrijpe yam»
op de markten in Biafra ziet.
Dit betekent dat de voedsel»
produktie hoogstens 25 pet van
normaal is. Dat betekent ook dat,
terwijl de oogst normaal tot april
of mei voldeed, nu al in januari
een situatie ontstaat die fataal is
onder de huidige omstandig
heden en fataal betekent 20.000
doden per dag en ook niet langer
voornamelijk kinderen, omdat het
aantal kinderen zozeer is geslon
ken dat zij geen overwegend deel
van de bevolking meer uitmaken.
Dit vertelde Ebi Nathan, de Is
raëlische vredespiloot, die vele
vluchten naar Biafra heeft ge
maakt en momenteel in het Am
sterdamse Hilton-hotel verblijft,
tijdens een persconferentie te
zamen met een vertegenwoordi
ger van de organisatie „lucht
brug" Biafra en de stichting
„Terres des Hommes".
5.000 TON VOEDSEL
De situatie in Biafra is de laat
ste weken beter geworden, maar
zal in januari weer catastrofaal
zijn. Om dat te voorkomen is het
nodig, dat grote hoeveelheden
voedsel dan ter plaatse zijn.
Teneinde dit te bereiken wil
len Nathan en zijn medewerkers
een schip met 5.000 ton voedsel
en medicamenten plus enkele
vliegtuigen en chirurgen rond
1 januari bij het eiland Santome
hebben, opdat dagelijks, beter
gezegd iedere nacht, 250 a 300
ton voedsel kan worden gedropt.
Voor deze aktie „Kerstschip"
is twee miljoen gulden of 600.000
dollar nodig.
JODIUMHOUDEND ZOUT
Instanties in Amerika en Ca
nada hebben zich al bereid ver
klaard mee te helpen. Het is be
doeld als een Nederlandse aktie:
geld van particulieren, voedsel en
medicamenten van bedrijven.
Geld om chartervliegtuigen en
lienters te huren, opdai het voed
sel Biafra bereikt en goederen
van bedrijven die er over be
schikken.
Een opvallende bijzonderheid
is dat veel zout nodig is, omdat
de Biafranen gewend zijn zout te
eten. Jodiumhoudend zout is dus
elementair.
Ebi Nathan: „De mooiste kerst
gift die men zich kan denken, is
voedsel voor kinderen en men
sen, die zonder dit voedsel ten
dode zijn opgeschreven."
SYMBOLISCH
Vijftien december, zo is de be
doeling, vertrekt het charter
schip (kosten 100.000 dollar) uit
Nederland naar New York om
daar Amerikaanse en Canadese
voorraden op te halen en dan
door te stomen naar Santome, als
iet goed gaat met 5.000 ton voed-
sel en als er geld is om de kosten
j verbonden aan verder vervoer te
uetalen.
In New York wordt hiervoor
een grote aktie gevoerd. Ook de
Nederlandse regering zal worden
benaderd. Het blijft uiteraard een
symbolisch gebaar. De situatie
in Biafra kan alleen door een
„staakt-het-vuren" en een daar
opvolgende wereldaktie werke
lijk worden gered.
Niettemin kan de kerstschip-
aktie, als deze slaagt, soelaas
brengen om het gat in de voed
selvoorziening van januari af te
overbruggen.
I De Nederlandse chirurg dr.
Middelkoop die no: - ji'ra is,
en de tweede-kamerleden Dan-
kert en Inkamp, die er pas van
daan komen, steunen deze aktie,
inlichtingen kan men krijgen via.
telefoon 020—944907 of 947777,
-Iet gironummer van de „kerst»
i schip Biafra-aktie" is 555QO,
