NAVO gered of koude oorlog herleefd Bevoegdheden van Dubcek verder beknot Russen brachten ruimte reus in baan om de aarde MEER GELD NODIG VOOR VERDEDIGING VAN HET WESTEN Noordatlantische ministerraad contra Russische agressie St Nicolaas Sneeuw stagneert het verkeer CONCESSIES AAN RUSSISCHE EISEN Panagoulis door Griekse krijgsraad ter dood veroordeeld „PR0T0N-4" WEEGT 17000 KILOGRAM Vóór de maan Maandag 18/Dinsdag 19 November 1968 24e Jaargang No. 5862 Waakzaamheid Straks is het weer De eenwording van Duitsland Handen af van Berlijn De Middellandse Zee Defensie wordt opgevoerd Aanvullend budget Vreedzame betrekkingen Sleutelpositie RUSSISCHE SONDE-6" GELAND Zon- en Maanstanden Partijleider Doodstraf was niet genoeg. Weerbericht I PwrtKsrteg kt wxsHftönenft terneuzen DtwMhw Hoofdredacteor: P. 7. ven ie Sande Redact!®- en Administratie-adres: Smidswal Telefoon: 01150—2073 Gbommmter: 38150 Abonnementsprijs 8,per kwartaal; per maand 2,70. Losse nummers 13 cent. DE VRIJE ZEEUW Uitgeefster N.V. v/h Firma P. I. van de Sande te Terneuren Advertentieprijs per mm 16 et; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels- advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uw. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur voormiddag. Met slotcommuniqué dat zaterdag na de NAVO-vergadering in Brus sel is uitgegeven, bevat een duidelijke waarschuwing aan het adres van Rusland. De zitting werd bijgewoond door de ministers van buiten landse zaken, defensie en van financiën. De raad had de normale zit ting vervroegd, opdat ie ministers de ernstige situatie konden bespre ken, die is voortgevloeid uit de gewapende Interventie in Tsjecho- Stowaklje. De ministers hebben de onaan tastbaarheid onderschreven van 't beginsel, reeds vele malen beves tigd door alle landen inclusief de Sowjet-Unie, dat iedere natie on afhankelijk moet zijn en dat iedere inmenging van esn staat in de aan gelegenheden van een andere on rechtmatig is. Zij stelden vast dat dit beginsel door de Sowjet-Unie, bijgestaan door vier van haar bondgenoten, is geschonden. De wereldopinie was diep geschokt door deze gewapende interventie, gepleegd tegen de wens van de re gering en van bet volk van Tsje- cbo-Slowakije. Zoals alle volkën dient bet volk van Tsjecho-Slowa- kije vrij te zijn over zijn ejgen toe komst te beslissen zonder inmen ging van buiten. Overeenkomsten die onder een bezettingsregime tot stand komen, kunnen geen recht vaardiging opleveren voor een ver werping van dit fundamenteel be grip. De bewering van de Russische leiders dat er een recht zou be staan, dat inmenging toestaat in de aangelegenheden van andere staten die deel uitmaken van een zogenaamd „socialistisch gemene best", is in strijd met de beginse len van de Ver. Naties, levert ge vaar op voor de Europese veilig heid en heeft ernstige ongerust heid veroorzaakt. Zij geeft aanlei- d'ng tot de vrees dat geweld zal '"orden gebruikt in andere geval len. Het legeren In Tsjeeho-Slowa- kiie van Russische strijdkrachten die daar voordien tniet waren, heb ben onzekerheid doen ontstaan veen de handel; b.d.leefsma n.v. I KERKSTR&AMSTERDAU.TeU23S27 i Van de Deense grens tot aan de Alpen melden de Westduitse weerbureaus kou en sneeuwval. In Nedersaksen werden tempe raturen tot tien graden onder nul gemeten. Sneeuw en ijs belem merden het verkeer en veroor zaakten talrijke ongevallen. In Baden-Württemberg vormden zich op de autowegen kilometers lange files. In België is zaterdag de eerste sneeuw van dit seizoen gevallen. Aan het einde van de ochtend lag in de hooggelegen gebieden ten oosten van Verviers een dik oak sneeuw. over de voornemens en oogmerken van de Sowiet-Unie. Deze onzeker heid eist grote waakzaamheid. Toegepast op Duitsland werpt die politiek nieuwe hindernissen op voor' een toenadering tussen en eenwording van de twee delen van Duitsland. Tn deze situatie en rekening houdend met de verant woordelijkheden van de Ver. Sta ten, Engeland en Frankrijk beves tigen de ministers de vastbesloten heid van het bondgenootschap om voort te gaan met de pogingen bij te dragen tot een vreedzame op lossing van het Duitse vraagstuk, gegrondvest op een vrije beslissing van het Duitse volk en op de be langen van de Europese veiligheid. De NAVO-regeringen, die de DDR (Oost-Duitsland) niet erkennen, verwerpen elke aanspraak die de verdeling van Duitsland tegen de wil van het Duitse volk zou be stendigen. Verwijzend naar hun communi qué uitgegeven te Reykjavik op 25 juni 1968, bevestigen de ministers de steun van hun regeringen voor de vastbeslotenheid om de veilig heid van Berlijn te verzekeren en de vrijheid van toegang tot de stad te handhaven. Zij namen met voldoening ken nis van de maatregelen die door de bondsrepubliek Duitsland in overeenstemming met de status van Berlijn zijn genomen voor het behoud van de levensvatbaarheid van de stad. De ministers sluiten zich aan bij het beroep gedaan op de Sowjet- Unie door de drie mogendheden, om de vierzijdige overeenkomsten over Berlijn te respecteren, even als de beslissingen die voortvloei den uit deze overeenkomsten, ge nomen door de Ver. Staten, Frank rijk en Engeland. De onzekerheden strekken zich ook uit tot de Middellandse Zee. Deze situatie vereist dat de bond genoten met alle middelen hun po gingen voortzetten om de stabili teit en een rechtvaardige vrede alsmede de onderlinge samenwer king en wederzijds begrip in dit gebied te bevorderen. De uitbrei ding van de Russische activiteit in de Middellandse Zee met inbegrip van de toegenomen aanwezigheid aldaar van eenheden van de Sow- jet-vloot, vereist waakzaamheid om de geallieerde veiligheid te verzekeren. In het belang van de wereld vrede doen de leden van het bond genootschap een beroep op de Sowjet-Unie af te zien van het ge bruik van geweld en van inmen ging in de aangelegenheden van andere staten. Het westen, vastbesloten de vrij heid en onafhankelijkheid te waar borgen. zou niet onverschillig kun nen blijven tegenover enigerlei ontwikkeling, die hun veiligheid in gevaar zou brengen. Het is dui delijk dat iedere inmenging die de toestand in Europa en de Middel landse Zee zou beïnvloeden, een internationale crisis zou doen ont staan met ernstige gevolgen. Zolang de Sowjet-leiders een politiek van geweld aanhangen, zullen deze nieuwe onzekerheden voortbestaan. De westelijke bond genoten zijn ervan overtuigd, dat hun politieke solidariteit noodzake lijk blijft teneinde agressie en an dere vormen van onderdrukking tegen te gaan. Zij zijn vastbesloten hun gemeenschappelijke verdich tingen na te komen en de leden van het bondgenootschap te ver dedigen tegen elke gewapende aanval. De geallieerden die deelnemen aan het geïntegreerde defensiepro gramma van de NAVO, zijn der halve genoodzaakt tot een her waardering van de staat van hun verdediging. Zij zijn van oordeel dat de toestand, ontstaan door de recente gebeurtenissen, een col lectief antwoord vereist. De kwali teit, de doeltreffendheid en de op stelling van de NAVO-striidkrach- ten zullen worden verbeterd, zo wel wat betreft hun omvang ais hun uitrusting, teneinde beter in staat te zijn de verdediging, zover mogelijk voorwaarts te kunnen verzekeren. De kwaliteit van de reserve strijdkrachten zal eveneens wor den verbeterd en het vermogen hen snel te mobiliseren zal wor den vergroot. Hernieuwde aandacht zal worden besteed aan het ter be schikking stellen van versterkin gen voor de flankgebieden en aan de versterking van de locale strijd krachten aldaar. Het conventionele vermogen van de tactische lucht strijdkrachten van de NAVO zal worden vergroot. Bijzondere maat regelen zijn goedgekeurd op elk van deze gebieden, om het con ventionele vermogen van- de NAVO-strijdkrachten te verbete ren. De ministers kwamen overeen, dat de gecoördineerde uitvoering van deze maatregelen en de be schikbaarstelling van aanvullen de budgetaire maatregelen onderdeel zullen vormen van het NAVO-strijdkrachtenplan voor 19G9/1973, dat in januari 1969 in behandeling zal worden geno men. Een jaar geleden bevestigden de ministers in een rapport over de toekomstige taken van het bondgenootschap, dat een poli tieke solidariteit, voldoende om iedere aanvaller af te schrikken, zou worden gehandhaafd. De in menging in Tsjecho-Slowakije heeft de hoop verminderd op een regeling van de hangende proble men, die 't continent van Europa en Duitsland nog verdeeld hou den en op de vestiging van vrede en veiligheid in Europa en zij be dreigt sommige van de resultaten die reedg op het gebied van de ontspanning waren bereikt. In feite heeft het ontreden van de vijf leden van het Warschau pact de bondgenoten genoodzaakt de omvang en het niveau van hun contacten met deze landen te verminderen. In elk geval zal in overeen stemming met de westerse waar den het vestigen van veilige, vreedzame en wederzijds vrucht bare betrekkingen tussen oost en west het politieke doel blijven. De bondgenoten zijn vastbesloten dit doel te blijven nastreven waarbij zij er rekening mee hou- 'iden dat het streven naar ontspan ning niet mag leiden tot 'n breuk in het bondgenootschap. (Zie verder pag. 3 Een serie reorganisatiemaatrege len, verdere concessies aan de Russische eisen en beperking van de bevoegdheden van partijleider Dubcek blijken het resultaat te zijn van de voltallige zitting van het centrale comité van de Tsjecho- slowaakse communistische partij, die na drie dagen met soms storm achtige debatten zondagochtend in de vroege uren werd beëindigd. Zoals verwacht trad de leraar Zdenek Mlynar als enige uit zijn functies. Hij was secretaris van het centrale comité en lid van het par tijpresidium. De Russen hadden zijn ontslag geëist, Mlyrtar wil zich verder aan zijn wetenschappe lijke werk gaan wijden. Vele resoluties werden in strijd met de gewoonte bi} acclamatie aangenomen. Een van de belang rijkste besluiten die met eenvoudi ge meerderheid werden aangeno men, was het uitstellen van het 14e buitengewone congres voor onbe paalde tijd. Waarnemers zeggen dat de meerderheid van het volk en veel partijfunctionarissen had den geëist, dat dit congres spoedig zou worden gehouden. De Russen hebben „njet" gezegd. Dubceks macht is beknot door de instelling van twee nieuwe pos ten en het kiezen van vijf nieuwe secretarissen, die het partijwerk moeten doen. Een van de secreta rissen is de „orthodoxe" Jarlim Hetes, een tweede de Slowaak Vasil Bilak. De vicepremier Lubomir Strou- gal heeft een sleutelpositie ver overd. Deze 44-jarige politicus is tot lid van het partijpresidium ge kozen in de plaats van Mlynar. Hij is bovendien voorzitter geworden van het nieuwe bureau van het centrale comité voor het partijwerk De Griekse soldaat Alexandres Panagoulis is zondag door een krijgsraad ter dood veroordeeld wegens een poging premier Papa- dopoulos op 13 augustus te ver moorden en wegens een poging tot omverwerping van het bewind. Hem was bovendien desertie in 1967 ten laste gelegd, toen de staat van beleg van kracht was. De 30-jarige Panagoulis, die met 14 anderen terecht stond, bekende de poging tot moord en desertie maar ontkende dat hij de regering omver had willen werpen om com munistische machtsovername te vergem akkelljken. De 33-jarige advocaat Eleftherios Een dag voor de terugkeer van de zondag gelanceerde Russische „Sonde 6" die een vlucht om de maan heeft gemaakt, hebben de Russen zaterdag een reusachtige satelliet in een baan om de aarde gebracht. Het ruimteschip, dat 't Russische persbureau, „het groot ste wetenschappelijke kosmische station ter wereld" noemde, weegt zeventienduizend kilo, waarbij het gewicht van de laat ste trap van de draagraket niet is meegeteld. Ep ia ruim twaalfduizend kilo wetenschappelijke apparatuur aan boord van deze ruimtereus, die de naam „Proton 4" heeft ge kregen. De „Proton 4" voltooit elke 91% minuut een baan om onze aardbol, waarbij de afstand variëert tussen 495 en 255 km. Het ruimtestation moet, zo zeg gen de Russen, verder borduren op de taken, die de eerste drie kunstmanen van de Proton-serie hebben uitgevoerd, n.l. 'n onder zoek van de kosmische straling die van groot belang is voor de bemanning van de ruimtesche pen. De jongste mededelingen van t Russische persbureau luidden dat alle instrumenten normaal func tioneerden. De reeks proeven met kunst manen van het Proton-type ving aan op 16 juli 1963, toen „Proton 1" de ruimte in werd gestuurd. Reeds toen viel het de niet-Russi- sche deskundigen op, dat deze kunstmaan bijzonder zwaar was, n.l. twaalf ton. en zag haar als voorloopster van ruimtestations, die zouden kunnen dienen ais startplaats voor bemande ruimte- vluchten. „Proton 2" ging 2 november 1965 de ruimte in, op 6 juli 1966 gevolgd door nummer 3. De onbemande „Sonde 6" cir kelde twee dagen geleden om de maan. Dit meldde het Westduitse instituut voor onderzoek van de ruimte in Bochum. De Russen hadden sinds enkele dagen geen gegevens meer over hun „Sonde 6" bekendgemaakt. De directeur van het instituut in Bochum is van mening dat, wanneer deze ruimtevlucht goed verloopt, de Russen nog vóór de start van de Amerikaanse „ApoIIo 8" een bemand ruimtevaartuig 'n tocht om de maan zullen laten maken. New York: Ahmed, Namer, een van de drie Arabieren die ervan verdacht wordt een moordaan slag op Richard Nixon te hebben willen plegen is na betaling van een borgsom van 25.000 dollar u\t de gevangenis ontslagen. Op de foto zien we hem samen met zijn advocaat Joseph Iovine (l.). Het observatorium in Bochum heeft zondag bekendgemaakt, dat de „Sonde-6" tegen 13.10 Nederl. tijd van zijn maanreis op aarde is teruggekeerd en in een gebied ten oosten van Madagascar is ge land. Prof. Lovell van de radio sterrenwacht Jodrell Bank had eerder op de dag verklaard dat de „Sonde 6" zich nog slechts 48.000 km van de aarde bevond. Het ob servatorium kon zijn waarnemin gen niet voortzetten, omdat het instrument achter de horizon was verdwenen. Nov. 19 20 ZON op onder MAAN op onder 8.07 8.09 16.44 16.42 7.01 8.39 15.48 .16,14 in de Tsjechische gebieden, alsme de lid van de nieuw gevormde executieve commissie van het par tijpresidium. tt 99 Als secretaris werden gekozen Vaclav Hula en Jaroslav Kozel. De stichting van de Tsjechische communistische partij zal pas ge schieden na het buitengewone con gres. Terwijl dr. Gustav Husak als eerste secretaris van de Slowaakse partij is bevestigd, is Dubcek lid van de uit negen man gevormde executieve commissie. Dubcek blijft partijleider. Welke taken het nieuwe college naast het 21 leden tellende presidium zal krijgen, moet worden afgewacht. Opgemerkt wordt dat de eerste secretaris van de Moravische par- tii Tozef Spacek, in de nieuwe in stellingen niet voorkomt, hoewel hij ais de belangrijkste kandidaat voor de functie van Tsjechische partijchef werd gezien. Hij is ech ter tezamen met de aan Moskou trouwe Alois Indria, oudpremier Jozef Lenart en de vijf nieuwe functionarissen nog steeds secreta ris van het centrale comité. Veryvakis, tegen wie eveneens de doodstraf was geëist, kreeg levens lang. Negen andere beschuldigden kregen gevangenisstraffen varië rend van 24 tot één jaar. Vier werden vrijgesproken. Panagoulis kreeg de doodstraf wegens poging tot omverwerping van de regering en desertie. We gens de aanslag od nremier Paov d""nulos kreeg hij 18 jaar gevan genisstraf Panagoulis glimlachte toen de president het vonnis voorlas. Zijn advocaat zei dat zijn cliënt niet van plan was gratie te vragen. De terechtstelling kan binnen drie dagen geschieden on last van de garnizoenscommandant van Athene. Gedurende het nroc»s hebben Denemarken, Zweden, Noorwegen en Italië de Griekse regering ver zocht de levens van de beschul digden te sparen, hetgeen als in menging in binnenlandse aange legenheden van de hand werd ge wezen. WEINIG WIND Het af"elonen weekeinde is er in de luchtdrukverdeling boven Fnrona niet veel verandering °e- t—-ion. Tenvijl zich van de Mid dellandse Zee een lagedrukgebied n«r Polen u'tstrekt, handhaaft zich een gebied met hoge baro meterstanden van Rusland naar Scandinavië. Langs de zuidflank van dit hogedrukgehied bevindt zieh een .koude oostelijke lucht stroming. In grote delen van Rus land en in Scandinavië ten noor den van een lijn, die van Oslo oostwaarts loopt, vrie-t het. nog steeds. Zondag werd deze koude lucht niet meer over Duitsland, maar vla de Oostzee naar onze omeeving getransporteerd. Daar de Oostzee bij de Deense eilanden nog een temperatuur van 8 graden heeft werd de koude lucht flink verwarmd en was het bij ons mét de vorst gedaan. Intussen zijn dé luehtdrukversch'llen boven -onze streken steeds kleiner geworden, zodat er bet komende etmaal bij ons weinig wind zal zijn en op veel plaatsen mist. In de temperas turen komt weinig verandering. medegedeeld door het KNMI, geldig van vanavond tot morgen avond: Plaatselijk mist Overwegend droog weer mefj weinio wind en plaatselijk mis® of laa-d'arigende bewolking. Wei-J nig verandering in temperatuur. Hoekwater DINSDAG 19 NOVEMBER Breskens 0.36 12.59 Terneuzen 1.12 1.28 Hansweer 1.51 2.05 Walsoorden 1.55 2.09 WOENSDAG 20 NOVEMBER Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden 1.13 1.49 2.28 2.32 1.29. 2 03' 2.44 2.48

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1968 | | pagina 1