PROVINCIAAL NIEUWS
Na 3,5 eeuw een nieuw stadhuis in Terneuzen
Chefarine „4" doet
wonderen bij pijn of griep!
SUGGESTIE OM ZIEKENFONDSEN
UIT DE ALGEMENE MIDDELEN
TE BETALEN
Verzekering moet het hele volk
omvatten
STAKING IN ENGELSE METAAL
INDUSTRIE OP HET NIPPERTJE
AFGEWEND
„SCHAKEL" TUSSEN OUD EN NIEUW TERNEUZEN
Imkosten geraamd op vijf a zes
miljoen gulden
De geschiedenis
enthousiast
Gebenw voor de
gemeenscha;!
Rol van de
constructie
Dertig meter hoog
OPMERKELIJKE VONDST IN WRAK
VAN S.S. „BREDA"
Film van 180 meter lengte
Wosnsdag 23 olctober 1968
DE VBTJE ZEEUW
Pagina 3
Terneuzen
Aardenburg
Breskens
Biervliet
Oost burg
Sluiskil
Zonder eigen
risico j
John Carlos
naar Cuba
Sluis
IJzendijke
Wandeltocht
Gezond verstand
De vier middelen, verenigd in Chefarine
„4" - elk afzonderlijk al beroemd - wer
ken tezamen nog beter en helpen vaak
ook dan wanneer andere middelen falenJ
De combinatie is ideaal om pijn of griepj
snel en doeltreffend te bestrijden.
Legerberichien
Pachtkamer
Bij koninklijk besluit is de heer
J. P. van Duyse te Nieuw-Namen
herbenoemd tot plaatsvervanger
van het eerste lid in de pacht
kamer van het kantongerecht te
Terneuzen.
Vergadering katholieke
raadsleden
Tijdens een bijeenkomst van
katholieke raadsleden in West
Zeeuws-Vlaanderen is men tot
de conclusie gekomen, dat het
alarmeringssysteem bij brand en
ongevallen dikwijls te wensen
overlaat. Men was van mening
dat er een centraal alarmerings
nummer dient te komen. De
B.B.-post in Oostburg zou als
centraal punt kunnen dienen.
In november wil men een be
spreking hieromtrent hebben
met vertegenwoordigers van de
P.T.T., B.B., brandweer, ambu
lancedienst, Rode Kruis en de
rijkspolitie.
Voorts kwam het ontwerp_
streekplan aan de orde. Er zijn'
veel bezwaren. De aderlating
voor de landbouw is veel te
groot. Door de vele snijdingen
zal er een ruilverkaveling moe
ten komen. Men meende dat er
te weinig overleg met België is
geweest inzake de oostwest
verbinding.
Besloten werd een vergade
ring te houden in januari 1969,
waarvoor dan r.k. leden van
provinciale staten worden uit
genodigd.
De voorlopige monumenten
lijst is te groot. Men kan finan
cieel de huidige objecten niet
voldoende aan.
Zeeuwse collecte
De Zeeuwse kollekte heeft te
Breskens in totaal 360,20 opge
bracht.
Geslipt
Op de provinciale weg is J. van
R. uit Biervliet met zijn per
sonenauto zondagmorgen om vier
uur geslipt en in de sloot terecht
gekomen. Eerst om 7 uur heeft
men hem gevonden en kon hulp
worden geboden.
Dokter Lockefeer uit IJzen-
dtjbe verleende eerste hulp en
liet Van R. met een dijbeenbreuk
naar het ziekenhuis te Oostburg
overbrengen.
Vergadering
„Volksonderwijs"
Dinsdag 5 november wordt in
hotel „De Eenhoorn" een ver
gadering gehouden van de kring
„Het Land_ van Cadzand" van de
vereniging „Volksonderwijs".
Hiervoor zijn eveneens uitgeno
digd de oudercommissies van de
openbare scholen in West
Zeeuws-Vlaanderen. Ter sprake
komt het landelijk congres, waai
de fusie tussen „Volksonderwijs"
en de Nederlandse Ouderraad zal
worden besproken. Ook zal er
van gedachten worden gewisseld
over een schooladviesdienst.
Uniformenfonds fanfare
De glazenaktie ten behoeve
van het uniformenfonds van de
Sluiskilse fanfare heeft in totaal
300 gulden opgebracht. Dank zij
deze aktie en de toezeggingen
Van de middenstand is men ertoe
overgegaan uniformen te bestel
len. De order is via de plaatse
lijke middenstand geplaatst.
„Sempre Avanti"
De amateurtoneelvereniging
„Sempre Avanti" uit Sluiskil
heeft het toneelspel „Zij leven
onder ons" van de auteur Rob
van Marie in studie genomen. Dit
stuk in drie bedrijven vraagt een
bezetting van vier dames en drie
heren. De regie is in handen van
de heer R. van Cleemputte. In de
tyreede helft van januari hoopt
men het stuk voor het voetlicht
te brengen.
Topbiljart
De Sluiskilse topbiljartclub
won in de tweede competitie
wedstrijd van de „Bossche Toe
pers" met 146. Door deze over
winning staan de Sluiskillenaars
aan de leiding. Vrijdag a.s. speelt
S.T.C. in haar clublokaal de der
de wedstrijd tegen Clinge. In
december is de halve competitie
afgewerkt. De bovenste plaats
wordt dan gehonoreerd met het
herfstkampioenschap. In januari
wordt gestart met het tweede
deel van de competitie. Het is
voor het eerst, dat in Zeeuws-
Vlaanderen een competitie op het
topbiljart wordt gehouden.
De voorzitter van de centrale
bond van onderling beheerde
ziekenfondsen, de heer H. J. An
beek, heeft In Utrecht op de al
gemene vergadering van de
CB.O.Z. de suggestie geopperd,
de ziekenfondsen uit de alge
mene middelen te betalen. In
dat geval zouden de fondsen niet
langer optreden als herverdelers
van de inkomens (via de pro
centuele premieheffing)maar
zou deze taak door de fiscus
kunnen worden overgenomen.
Een systeem van financiering
uit de algemene middelen zou
betekenen, dat ook de mensen
met de hogere inkomens rech
ten seouden moeten hebben De
ziekenfondsverzekering zou dan
het hele volk moeten omvatten.
De heer Anbeek zou deze ge
dachte ter overweging willen
geven aan de sociaal-economi
sche raad, die op verzoek van de
minister en de staatssecretaris
van sociale zaken advies moet
uitbrengen over de struktuur
van de verzekeringen tegen de
kosten van geneeskundige ver
zorging.
Overigens, zo zei hij, zijn er
ook andere oplossingen mogelijk.
Zo zou uitbreiding van de ver
strekkingen ingevolge de alge
mene wet bijzondere ziektekos
ten met de inrichtingsverpleging
al een hele verbetering beteke-
John Carlos overweegt naar
Cuba te gaan, indien de toestand
in de Verenigde Staten daar aan
leiding toe geeft. In een interview
met het blad „Novebades" zegt
de Amerikaanse atleet: „Het is
mogelijk dat wij naar Cuba gaan;
het zal echter afhangen van het
Verloop van de gebeurtenissen".
Volgens Carlos zullen zij eerst
naar de Verenigde Staten terug
gaan. Over zijn schorsing zegt hij
niet verbaasd te zijn: Het is het
zelfde als in de Verenigde Staten
waar wij negers geslagen, mis
handeld en zelfs gedood worden".
nen, omdat dan een groot deel
van de kosten door de hele be
volking zou worden gedragen.
De heer Anbeek is tegen het
idee, per verpleegdag een be
paald bedrag uit de A.W.B.Z. te
betalen en de rest voor reke
ning te laten komen van de
patiënt, omdat de verzekerde er
dan belang bij heeft het goed
koopste ziekenhuis te kiezen.
Dat lijkt hem een voor de volks
gezondheid ongewenste ontwik
keling.
Als de A.W.B.Z. inderdaad
wordt uitgebreid met de inrich
tingsverpleging van de eerste
dag af, lijkt de heer Anbeek
een beperkte volksverzekering
voor het restpakket de beste op
lossing, zolang financiering van
het gehele pakket uit de alge
mene middelen niet haalbaar is.
Maar dan zonder eigen risico,
zo voegde hi) hieraan toe, want
het invoeren van een eigen risi
co zou alleen zin hehben, als
vaststond dat er sprake was van
een duidelijke overconsumptie
en als eveneens vaststond, dat
het eigen risico niet tot onder
consumptie zou leiden.
Openbare verkoping
Ten overstaan van notaris A. J.
Herdink te Sluis werd in het
openbaar verkocht een woonhuis
met tuingrond en schuurtje, ge
legen in de J. H. van Dalestraat.
De verkoping geschiedde in op
dracht van de erven van mej. E.
M. E. L. Vermeersch. Vóór de
pauze werd er ingeschreven voor
8.100 en dit bod werd bij op
roep niet meer overtroffen. Ko
per werd de heer D. van Vosse-
len uit Beveren (B.).
Uit de bocht
In de beruchte bocht nabij het
voormalig Sint Josephspensio-
naat is weer eens een automobi
list de macht over 't stuur kwijt
geraakt en in een sloot terecht
gekomen. De auto, bestuurd door
C. uit Sas van Gent, een zo goed
als nieuwe wagen, werd totaal
vernield en het is onbegrijpelijk
dat C. evenals een medepassa-
giere zonder gewond te zijn uit
dit wrak kwamen. Vorig jaar vie
len er op hetzelfde punt twee
doden en men vraagt zich af, of
het niet mogelijk is daar een
betere beveiliging aan te bren
gen. Herhaaldelijk gebeuren hier
ongelukken en ongeveer een jaar
geleden is rijkswaterstaat reeds
geattendeerd op de gevaarlijke
situatie. Vooral in de avonduren
is 't voor onbekenden een hoogst
gevaarlijke bocht.
Ds. J. G. U. v. Hoogstraten
nam afscheid
In de morgendienst van j.l.
zondag heeft ds. J. G. U. v. Hoog
straten voor de laatste maal de
dienst geleid in de herv. kerk van
IJzendijke.
In verband met de gezond
heidstoestand van de scheidende
predikant week deze dienst
enigszins af van een normaal af
scheid. Toespraken en officiële
uitnodigingen tot bijwoning van
deze dienst moesten daarom ach
terwege blijven. De thans 69-
jarige predikant bepaalde zijn ge
hoor bij de woorden van 1 Cor.
12 10. Aan het einde van de
dienst werd namens de kerke-
raad en kerkvoogdij een kort
dankwoord uitgesproken en be
dankte ds. Van Hoogstraten allen
die op enigerlei wijze hebben
meegewerkt aan het functioneren
van de gemeente. Tot slot zong
de gemeente de scheidende pre
dikant toe uit psalm 121 3 en 4.
Ds. Van Hoogstraten die de ge
meente IJzendijke drie jaar heeft
gediend, zal zich binnenkort in
Den Haag vestigen.
Ds. L. Spaans van Breskens zal
optreden als consulent.
Ouderling W. Fortrei wekte de
gemeenteleden op ook tijdens de
vacature trouwe leden te blijven.
Oude man viel
door zolderluik
De 80-jarige B. Kopmels viel bij
het aanpakken van een bank op
zolder door het zolderluik. Met
hoofdwonden werd hij naar het
ziekenhuis vervoerd waar ook 'n
sleutelbeenbreuk werd geconsta-
teer. Na behandeling kon hij naar
huis worden vervoerd.
Aan de dezer dagen gehouden
wandeltocht te IJzendijke namen
643 wandelaars deel. Twee drum
bands deden de deelnemers uit
geleide. Om 2 uur gaf vice-voor-
zitter Jobse uit Vlissingen het
sein van vertrek onder het toe
ziend oog van de jury, de heer Bal
uit Middelburg en de heren Den
Engelsman en Bakker uit Axel.
Deze heren hadden lang geen ge
makkelijke taak. Tijdens de tocht
werden de wandelaars getrak
teerd op chocolademelk met spe
culaas. Wethouder Van Reijen
reikte na afloop met een kort
woord de prijzen uit. De uitslag
aws als volgt:
5 kmi 1. Terhole 637 punten; 2.
Zaamslag 611 p.; 3. „Willen is
Kunnen" uit Vlissingen 606 p.;
10 kmt 1. Terhole 757 pnt.; 2.
Hontenisse 748 p.; 3. „Willen is
Kunnen" uit Vlissingen 734 p.;
18 km: 1. Hontenisse 715 p.; 2.
Zaamslag 696 p.; 3 en 4. Clin|e en
de „Vrolijke tippelaars", Vlissin
gen 682 p.
De wisselbeker werd gewon
nen door Terhole met 757 pnt.
De Britten kunnen opgelucht
adem halen. Op het nippertje
ontkomt het land aan een mas
sale staking in de metaalin
dustrie, die een 3V> miljoen men
sen zou omvatten, stakers en door
de staking werkloos gemaakten
bijeengeteld.
Voor het land zou doorgaan
van de staking een ramp hebben
betekend, omdat juist de getrof
fen fabrieken met hun export de
broodnodige deviezen in 't laatje
brengen. De Britse economie kan
niet veel hebben en de afgewen
de staking had als ze was door
gegaan waarschijnlijk het bit
tere gevolg gehad dat de (door de
devaluatie ingeluide) keer ten
goede weer geheel teniet zou zijn
gedaan.
Het mag de Engelse regering
en het publiek tot tevredenheid
stemmen. De vakbeweging heeft
zich niet op sleeptouw laten
nemen door extremistische groe
peringen.
De Britse vakbeweging wijst
meestal alle verantwoordelijk
heid af voor het totaal van de
Britse economie. Ze is er alleen
voor de belangen van haar leden.
Al meer dan eens is dit stand
punt als onzin bestempeld. Wat
hebben de metaalbewerkers er
aan als hun loon nominaal om
hoog gaat maar de werkloosheid
toeneemt en een nieuwe deva
luatie van het pond noodzakelijk
zou worden?
Premier Wilson en de Britten
zullen blij zijn, dat het gezonde
verstand heeft gezegevierd.
nen in beperkte mate culturele
aktiviteiten worden ontplooid.
Het is de bedoeling in februari
1969 te beginnen met de bouw van
het nieuwe stadhuis. Het oude in
de Noordstraat, waarvan in de
archieven van de gemeente Ter
neuzen reeds in 1647 wordt ge
sproken, zal waarschijnlijk na
augustus 1971 geen dienst meer
doen.
Tijdens een persconferentie In de
raadszaal heeft burgemeester
Aschoff een en ander verteld over
de ontwikkeling van de plannen.
Daarna gaf prof. Bakema van het
Rotterdamse architectenbureau
Van den Broek en Bakema met be
hulp van een maquette, dia's en
een uitgebreide tekeningen-arse
naal een uiteenzetting over het
nieuwe gebouw, berekend op een
inwonertal van 45 k 50.000.
De burgemeester wees er op dat
reeds in de twiniger jaren werd
gesproken over de bouw van een
nieuw stadhuis maar dat die plan
nen wegens „de hoge kosten" niet
konden doorgaan.
In 1939 werd dit onderwerp op
nieuw ter sprake gebracht. Met
„domeinen" ging het toenmalige
gemeentebestuur onderhandelen
over de aankoop van de „bom
vrije" kazerne aan de Nieuwstraat.
Door de mobilisatie werden deze
onderhandelingen afgebroken. Na
de oorlog, in juli 1945, sprak men
over een schetsonwerp. In 1947
was men in beginsel akkoord dat
het nieuwe stadhuis aan het Oos
telijk Bolwerk zou worden ge
bouwd.
Ongeveer twee jaar later, in mei
1949, diende ir. H. de Groot een
plan in. Met het oog op de kosten
kon dit echter niet worden goed
gekeurd. De eerste officiële op
dracht werd in 1953 verstrekt aan
de Haagse architect ir. A. J. van
Eek. Toen kwam de bestedingsbe
perking; het plan „Oostelijk Bol
werk" werd door de raad goedge
keurd en hoewel er nadien menig
maal over de bouw werd gespro
ken, het bleef bij plannen. Men
kreeg geen vergunning. Nadat in
1961 ir. Van Eek was overleden,
werd op 3 mei 1962 contact opge
nomen met het architectenbureau
Van den Broek en Bakema In Rot
terdam, welke heren heel wat wer
ken in binnen- en buitenland op
hun naam hebben staan, o.m. „Het
Dorp" te Arnhem, het girokantoor
te Arnhem, de aula van de tech
nische hogeschool te Delft, de ver
bouwing van het historische 16e
eeuwse raadhuis in Den Brlet, ge
bouwen in West-Duitsland en
thans een nieuw havenkwartier in
Esjkol (Israël).
voor de bouw en de inrichting van
het stadhuis een bedrag van vijf
miljoen gulden beschikbaar werd
gesteld.
Burgemeester Aschoff durfde
geen definitieve cijfers te noemen,
omdat men, zoals hij opmerkte,
nooit weet of er in de loop van
de bouwperiode geen loon- en
prijsverhogingen zullen komen.
Maar een fors bedrag er bij achtte
de burgemeester onvermijdelijk.
In 1963 kwam het eerste voor
lopige plan bij het Temeuzense
gemeentebestuur binnen. In de
volgende jaren moest er nogal wat
aan veranderd worden, omdat het
stadhuis van grotere omvang
moest worden dan aanvankelijk
was gepland.
De raad ging op 23 april IDS'1
akkoord met het plan en op 18
juni 1968 onving het gemeentebe
stuur van G.S. het bericht, dat
„Toen ik voor de eerste keer de
bouwplaats in ogenschouw nam,
was ik direkt enthousiast" ver
klaarde prof. Bakema bij de ver
toning van z'n dia-serie. De plaats
waar het gemeentehuis moet ko
men, is zonder meer ideaal. Op de
grens van land en water. Een
prachtige Westerschelde en aan de
andere kant de oostkolk, waarvan
een mooie „waterpartij" kan wor
den gemaakt. „Een schakel tussen
oud en nieuw Terneuzen imet een
uitzicht op de nieuwe industrieën".
Wij moesten zorgen voor een
„fors" gebouw, omdat de water
toren een groot deel van de aan
dacht opeist", zo verklaarde prof.
Bakema. Constructie, materiaal en
ruimte-ontwikkeling zijn bedoeld
om een stoer levendig gebouw te
maken, dat past In een omgeving
van een machtige dijk, een water
toren, shiizen, schepen en indus
trieën".
Het gebouw dat met de „uitkra-
gingen" een buitenomtrek krijgt
van 60 bij 60 meter, wordt een
schroefvormige ruimte, opklim
mend in twee flanken met halve
verdiepinghoogte.
Op de begane grond, die gemak
kelijk bereikbaar en zichtbaar is j
(vlakbij komt een parkeerruimte
voor ongeveer 60 auto's) voor het
publiek, is de hoofdingang en
tevens vindt men daar de afdelin
gen waarmee 't publiek het meest
te maken hebben, zoals de afde
lingen voor bevolking, sociale
dienst en kas. Hier kunnen ook
culturele aktiviteiten plaats heb
ben, o.m. tentoonstellingen, reci
tals enz. Deze entree krijgt vooral
betekenis door de uitgekraagde
raadszaal, die de gevel naar de
stadszijde bepaalt en een beschut
ting vormt voor de hoofdtoegang.
De afdeling waar de kamers
voor burgemeester en wethouders
worden ondergebracht, heeft een
uitkraging naar het nooTden met
een uitzicht op de Westerschelde.
De overige afdelingen ontwikke
len zich dus telkens een halve ver
dieping hoger. Door dit systeem
is nergens een scherpe schelding
tussen de verdiepingen aanwezig,
terwiil doorgaande trappen (en
liften) verticale verbindingen ver
gemakkelijken.
In de kern bevinden zich de
liften en vele dienstruimten, zoals
b.v. de archieven. Boven op deze
kern bevindt zich een soort bur
gerzaal met aansluitend terras,
van waar men een prachtig uit
zicht heeft op de stad en op de
Schelde. Ook in deze ruimte kun-
De constructie van het gebouw
zal een belangrijke rol in het ge
heel spelen. Deze is in voorge
spannen beton en wordt op de bo
venste laag gerealiseerd) zonder
daarin direct ruimte voor een af
deling in te richten. Zodoende
wordt een soort open beëindiging
van het gebouw gevormd, die
later voor uitbreiding van de be
drijfsruimte dienst kan doen. Voor
uitbreiding zal ln de directe om
geving ook een toekomstige wand-
vormige afsluiting van het raad
huisplein kunnen worden gebruikt.
Het materiaal bestaat in hoofd
zaak uit geprefabriceerde en ver
edelde betonelementen rond een
gestorte kern. Gedacht is aan
hardhouten ramen en betimmerin
gen en waarschijnlijk zullen na
tuurstenen vloeren op de begane
grond worden gemaakt.
Zoals reeds opgemerkt wordt de
buitenomtrek van het gebouw on
geveer 60 bij 60 meter, de centrale
bouw ongeveer 30 bij 37 meter en
het hoogste punt zal 30 meter bo
ven het aangrenzende straatnlein
en 25 meter boven de kruin
van de dijk liggen. Op deze wijze
ontstaat een bruto bedrijfsruimte
van 5700 m2 met 110 arbeids
plaatsen. Er is dan nog een reser
ve van 50 plaatsen.
Er is gestreefd naar een werk
milieu dat voor de mensen, die er
him dagelijkse arbeid moeten ver
richten en voor degenen die er ko
men aantrekkelijk wordt. Het moet
een sociaal knooppunt worden in
deze omgeving van stad, land en
waterpartijen).
Vier middelen In één tablet waaronder bet betrouwbare
maagmiddel Chefarox helpen snel en... doen wonderen t
B(j een oefening voor duikers
van de Britse luchtmacht en van
de Amerikaanse luchtmacht op
het wrak van het Nederlandse
stoomschip „Breda" in de golf
van Oban aan de westkust van
Schotland, is onlangs een film
gevonden die de Britse R.A.F. in
het begin van de tweede wereld
oorlog heeft gemaakt over de op
leiding.
De film, getiteld „Into the
Blue", heeft een lengte van 180
meter. Het is gebleken dat ze
nog in goede staat verkeert en
ondanks het feit dat ze bijna 28
jaar twintig meter onder de wa
terspiegel in het wrak van de
Breda" heeft gelegen, nog zal
kunnen worden vertoond.
Het stoomschip „Breda" van
de K.N.S.M. in Amsterdam is op
23 december 1940, toen het in de
golf van Oban 'lag, bij een lucht
aanval van de Duitsers is be
schadigd en gezonken. Het schip
was in 1921 op de werf „Nieuwe
Waterweg" in Schiedam ge
bouwd en mat 9800 ton dead
weight.
Over de luchtaanval op vracht
schepen ter hoogte van Oban is
weinig bekend. De legerberich-
ten van Britse zijde maakten er
helemaal geen melding van.
Daarin was alleen sprake van het
afwerpen van bommen door niet
in_ formatie vliegende Duitse
vliegtuigen op een paar plaatsen
aan de oostkust.
De Duitsers maakten in hun
legerbericht van 24 december be
kend dat zware bommenwerpers
op 23 december een aanval had
den gedaan op scheepsconcentra-
ties in Loch Linnhe aan de west
kust van Schotland. Daarbij
la-eeg een vrachtschip van 12.000
b.r.t. twee voltreffers, kregen
twee andere schepen ook treffers
en werden vier andere bescha
digd.
Volgens de Britse luchtmacht
had de „Breda" een gemengde
lading aan boord, o.a. een aantal
renpaarden van de Aga Khan.
Hoe de nu ontdekte film bij de
lading is gekomen, is niet vast
gesteld.
Terwijl de luchtmachtmannen
met hun duikoefeningen bezig
waren, was een groep beroeps
duikers bezig de vierbladige
bronzen schroef van de „Breda"
te slopen.-
y
