In de „wedloop om de ruimte"
hebben de Russen een voorsprong
Spanning in midden-
Europa neemt toe
Twee Amerikaanse bataljons naar
gedemilitariseerde zone
Albanië wens!
vertrek van
Russische troepen
uit Bulgarije
TERUGTREKKING VAN RUSSISCHE
TROEPEN
Brief
van Brezjnev
Blijvende onrust
in Mexico
Tegenslag voor
de Biafranen
Be staking bij
Verolmewerf
duurt voort
Na de roofoverval
in Bergeijk
Eenzame zeiier
William Iiiiis
vermoedelijk
omgekomen
AANVALS
PLANNEN VAN
VIETCONG
MISLUKT
Russische eisen
HET WEER
m
Voorzorgsmaatregelen in Zuid-Slavië
Maandag 23/dinsdag 24 september 1968
21e Jaargang No. 5291
Amerikaanse
reactie
Papandreoe en
Kanellopoelos
vrijgelaten
Schietpartij in
Brusselse winkel
Deserteurs
Gevangenen
doodgeschoten
Weerbericht
Hoogwater
ai.
Frans militair
vliegtuig
verongelukt
Patrouilleboot
voor Indonesië van
World Wild
Life Fund
Ion- en
Maanstanden
MM.
.im mss,
T
liMli WulffirtBaeBMiW P. 3. wet 8» S»«3e
frtflmrBmWawai
f 8,— per kwartaal; per maand
nummers 18 cent.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie 2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot
10 uur voormiddag.
De berging utt de Indische
Oceaan van de „Sonde 5" die na
een vlucht rond de maan bi zach
te landing in zee maakte, vormt
een nieuwe schakel in een keten
van Russische ruimtevaartssucces
sen die in oktober 1957 begon met
het „bliep bliep" van de zender
van hét eerste ruimtevaartuig de
„Spoetnik 1".
In de wedloop met de Verenigde
Staten waren de Russen ook de
eersten die een bemand ruimte
vaartuig In een baan brachten en
het was een Rus die als eerste
bulten zijn cabine een „ruimte-
wandeling" maakte.
Een maand na de lancering van
„Spoetnik 1" werd „Spoetnik 2"
jnet aan boord het hondje Laika
gelanceerd en in april 1961 was
het majoor Joeri Gagarin die aan
boord van de „Vostok 1" de Tuim-
te in werdi geschoten.
De Amerikaanse kolonel John
Glenn draaide in februari 1962 om
de aarde. De eerste „ruimtevrouw"
was de Russin Valentina Teresj-
feorva die aan boord van de „Wos-
tok 6" in juni 1963 niet minder
dan 48 maal om de aarde draaide.
Een nieuwe top was in oktober
Ï964 de lancering van de „Wos-
chod" met drie Russen en in maart
1965 „wandelde" Alexei Leonov
buiten zijn ruimtevoertuig.
Nadat de Amerikanen met de
eerste koppeling van cabine en
laatste rakettrap de kloof hadden
overbrugd, kwamen de Russen in
februari 1966 opnieuw voor te lig
gen toen de „Loena 9" de eerste
zachte landing op de maan maak
te.
Kosmonaut Vladimir Komarov
werd in april 1967 het eerste
slachtoffer van de Russische ruim
tevaart, toen zijn cabine bij terug
keer naar de aarde te pletter sloeg.
Andere wereldprimeurs van de
Sowjet-Unie waren: oktober 1967
zachte landing van „Venus 4" op
Mars en de koppeling op bevel van
de aarde van de „Kosmos 212" en
„Kosmos 213" in april van dit
jaar.
Een woordvoerder van het Ame
rikaanse bureau voor lucht- en
ruimtevaart, „NASA", heeft zon
dagavond de berging van de Rus
sische „Sonde 5" na een omloop
om de maan een groot succes ge
noemd en een bewijs van de capa
citeiten waarover de Russen be-
schikken. Als de Amerikanen de
maan eerder zouden bereiken dan
de Russen, zou dat slechts aan
Albanië heeft zaterdag Bulgarije
gevraagd om stappen te onder
nemen voor de terugtrekking van
Russische troepen van Bulgaars
gebied.
Naar het Albanese persbureau
meedeelt is een telegram aan de
regering in Sofia gezonden, waar
in „onmiddellijke maatregelen
worden gevraagd om het vertrek
te bewerkstelligen van grote Rus
sische troepenconcentraties in dat
land".
Deze concentraties zijn agres
sief en in strijd met het Bulgaars-
Albanese vriendschapsverdrag van
1947", aldus een nota waarin
voorts wordt gezegd dat Bulgarije
een zware verantwoordelijkheid
zou dragen, als het toestaat dat
Bulgaars gebied wordt gebruikt als
basis voor agressie.
De Albanese regering zegt over
„onweerlegbare bewijzen" te be
schikken, dat er troepenconcen
traties zijn. „Na de agressie tegen
Tsjecho-Slowakije is het duidelijk
dat de legering van Russische een
heden in Bulgarije uitvoering van
hun (de Russische) chauvinistische
grote mogendhedenpolitiek in de
Balkan en de wereld beoogt", al
dus het persbureau.
Volgens de nota zijn de Rus
sische troepenconcentraties niet
van defensieve aard,
het einde van een nek-aan-nek-
race zijn, zei hij.
Volgens verslaggevers op Kaap
Kennedy menen de Amerikanen
nog vlak bij de Russen te liggen
in de wedloop. Als de proefvlucht
volgende maand met de „Apollo 7"
met drie man slaagt, zullen de
Verenigde Staten mogelijk nog in
december een cabine met drie man
rond de maan zenden. De moeilijk
heid is de terugkeer naar de aar
de. Beide landen hebben ervaring
met de berging van cabines die
om de aarde hebben gedraaid en
die met een snelheid van 27.000
kilometer terugkeren, maar de
snelheid van een ruimtevoertuig
van de maan bedraagt zo'n 40.000
kilometer per uur. Vooral de hoek
waarin de cabine in de dampkring
komt, is belangrijk. Is die te klein
dan zou het voertuig terugkaatsen
naar de ruimte. Is de hoek te
groot, dan verbrandt hij.
Volgens de directeur van het
ruimte-observatorium in Bochum
(West-Duitsland) zullen de Rus
sen nog vóór het eind van dit jaar
of in het eerste kwartaal van 1969
een voertuig met drie ruimtevaar
ders om de maan laten draaien. De
volgende stap is dat een mens op
de maan zal landen, zegt hij.
fttjT
''i Nil I
RUNBERG'S
MDELSIliüEMJ
NOORDSTRAAT 78
TERNEUZEN
TEL. 01150-2304
Premier Oldrich Cernik heeft
zaterdag tot partijleiders in Ostra-
va gezegd dat „de komende dagen
een begin zou worden gemaakt
met de terugtrekking in etappes
van de buitenlandse troepen uit
Tsjecho-Slowakije, zo meldt radio-
Praag in een bericht dat te Bonn
is opgevangen.
Ook het Tsjechoslowaakse pers
bureau „Ceteka" maakte melding
van de mededeling. Cernik zou er
echter aan hebben toegevoegd dat
„zekere contingenten" in het land
zullen blijven. In de loop van de
tijd zou het volk zien hoeveel Rus
sen blijven en hoe lang het zal du
ren voor ook die vertrekken
Cernik zou voorts hebben ge
zegd dat in juli op de conferentie
van Cierna geen overeenstemming
was bereikt. We hebben de Rus
sische leiders er daar slechts van
in kennis gesteld hoe we in de
toekomst zullen handelen om zo
wel acties van linkse als van
rechtse extremisten te voor
komen", zei hij.
Volgens een goedingelichte bron
in Parijs zou aan president Svo-
boda van Tsjecho-Slowakije door
de speciale gezant van het Krem
lin, Koeznetsov, een brief van de
Russische partijleider Brezjnev zijn
Militairen in pantserwagens
patrouilleerden zondag in de
Mexicaanse hoofdstad na een
nacht van nieuwe gevechten tus
sen studenten en politie, waar
bij één politieman werd gedood
en zes werden gewond. Er woed
den een reeks kleine brandjes,
die volgens de politie door molo-
tov-eocktailg waren veroorzaakt.
Twee politie-auto's en een auto
bus werden in brand gestoken.
Sedert donderdag militairen de
universiteit bezetten, zijn 680 ar
restaties verricht.
De universiteitswijk, waar het
zwembad voor de waterpolowed-
strijden van de olympische spe
len ligt, is door militairen met
machinepistolen en pantserwa
gens afgezet.
Inmiddels heeft de stakings-
raad van de studenten, die zegt
168.000 studenten te vertegen
woordigen, een pauze van twee
dagen aangekondigd om zich
over zijn strategie te beraden.
De studenten demonstreren en
staken al twee maanden uit pro
test tegen wat wordt genoemd
het grove optreden van de poli
tie.
Federale troepen hebben za
terdag de belangrijke landings
baan van Obilagoe in Biafra,
waar wapens voor de Biafranen
aankwamen, veroverd. Dit blijkt
uit een officiële Nigeriaanse me
dedeling in Lagos.
De landingsbaan werd ook door
het internationale Rode Kruis
gebruikt voor het wegvoeren van
buitenlanders uit Biafra.
De verovering door de federale
troepen betekent dat Oemoeahia,
de laatste stad van enige omvang
overhandigd. In deze brief zouden
twee eisen zijn gesteld, te weten
arrestatie van „contra-revolutio
nairen", vooral schrijvers en jour
nalisten, en ontslag van partij
leider Dubcek.
In Praag verluidt voorts dat de
regering niet van plan is voor
lopig een nieuwe minister van bui
tenlandse zaken te benoemen.
De staking op de Verolme
werf te Rozenburg is maandag
morgen bij de opkomst van de
eerste ploeg doorgezet. De werk
nemers gingen, na om 8 uur het
terrein te hebben betreden, regel
recht naar de kantines. Aan de
poort werden opnieuw pamflet
ten uitgedeeld aan het Verolme-
personeel, die opriepen tot voort
zetting van de aktie.
De rijkspolitie heeft geen enkel
spoor van de man, die vrijdag
avond het grenswisselkantoor in
Bergeijk heeft overvallen, de
dienstdoende beambte onder be
dreiging met een pistool dwong
zich te verwijderen en met een
hoeveelheid bankpapier ver
dween. Men ontving tips van deze
en gene, maar deze bleken zon
der enige waarde te zijn.
Het bedrag, dat de overvaller
heeft meegenomen, is nog niet
precies bekend. Het ligt in de
buurt van 20.000 gulden.
Het jachtje van de eenzame
zeezeiler en schrijver William
Willis (75) die 1 mei uit Long
Island (New York) vertrok voor
zijn derde poging om de Atlan
tische oceaan over te steken, is
door een Russische treiler in het
noorden van de Atlantische
oceaan aangetroffen. De mast van
het 3% meter lange vaartuigje
was gebroken en het verkeerde
in zinkende toestand. Een pas
poort en enkele andere dokumen-
ten zijn door de bemanning van
het Russische vissersvaartuig ge
vonden. In het dagboek waren
op 18 juli voor het laatst aan
tekeningen gemaakt. Het Russi
sche schip heeft nog in de om
geving naar de vermiste Ameri
kaan gezocht.
Willis moest zijn eerste poging
in 1966 na 60 dagen wegens her
nia opgeven. Vorig jaar werd hij
door een Poolse treiler gered toen
hij voedselgebrek leed. In 1964
slaagde Willis erin om in 204
dagen de Stille Oceaan over te
steken van Zuid-Amerika naar
Australië.
De Griekse regering heeft van
daag (maandag) de voormalige
Griekse premier George Papan
dreoe en Panayotis Kanellopoe
los vrijgelaten, die beiden sinds
april huisarrest hadden.
In een grammofoonplatenwin
kel in de oude Brusselse binnen
stad is vrijdag een 36-jarige man
tijdens een gevecht met twee po
litiemannen in burger neerge
schoten.
De man werd reeds twee maan
den gezocht wegens diefstal en
de Brusselse politie was er een
dezer dagen achter gekomen, dat
hij zich in Brussel ophield. Twee
rechercheurs ontdekten hem in
de grammofoonplatenwinkel.
Toen zij hem zijn indentiteits-
papieren vroegen, trok hij een
revolver, waarop een vechtpar
tij ontstond. Daarbij werd hij
door een der rechercheurs in de
buik geschoten en ernstig ge
wond. De tweede politieman liep
een schampschot aan de heup
op.
Verscheidene ambassades van
„grote landen" zouden, zo wordt
uit goede bron vernomen, hun
regeringen alarmerende berich
ten hebben gezonden over de
snelle verslechtering van de toe
stand in de Balkan.
Tekenen die op deze verslech
tering wijzen, zijn de toenemende
spanning tussen Moskou en Zuid-
Slavië, het feit dat weer enkele
vlooteenheden van de Russen
door de Dardanellen naar de
Middellandse Zee zijn gevaren en
de eis van Albanië aan Bulgarije
om stappen te nemen tot terug
trekking van de Russische troe
penconcentraties uit Bulgarije.
Deze waarschuwing kwam
juist op het moment dat de
opperbevelhebber van de troeipen
van het Warschau-pact, maar
schalk Jakoebovski, een bezoek
bracht aan de Bulgaarse hoofd
stad Sofia. Anderzijds is opgeval
len dat zaterdag een aantal hoge
officieren van het opperbevel van
de NAVO in Griekenland aan
kwam voor een bezoek aan de
NAVO-eenheden langs de
Griekse grens.
In Zuid-Slavië zijn talloze
waarschuwingen te horen en
worden voorzorgsmaatregelen
Naar eerst zaterdag is bekend
gemaakt, zijn vorige week twee
bataljons Amerikaanse mariniers
per helikopter overgevlogen naar
de Ben Hai-rivier in de gedemili
tariseerde zone tussen Noord- en
Zuid-Vietnam voor een omsinge-
Ungs- en uitschakelingsactie te
gen Noordvietnamezen die via de
zone in Zuid-Vietnam infiltreren.
Uit het zuidelijk deel rukten an-
■■d c dere eenheden op. Meer dan ze-
die nog in Biafraanse handen is,
door de federale strijdkrachten] ventig tegenstanders werden in 'n
is omsingeld.
snelle operatie uitgeschakeld en
grote voorraden munitie en levens
middelen werden buitgemaakt.
Generaal Frank Garretson, on
derbevelhebber van de mariniers
zei: „Zij (de Noordvietnamezen)
wisten niet waardoor zij werden
geraakt".
Bij de Cambodjaanse grens in
de omgeving van de stad Tay Ninh
doodden Zuidvietnamese rege
ringssoldaten in twee dagen 173
Noordvietnamezen, aldus een me
dedeling in Saigon. Negen Zuid-
vietnamezen sneuvelden en acht
werden gewond.
In Saigon worden alle voertui
gen doorzocht op sabotagemate-
rialen. Gevreesd werd dat de viet-
cong ter gelegenheid van „verzets-
dag" aanslagen zou plegen.
Premier Tran Van Hoeong zei
in een boodschap dat de Ameri
kaanse strijdkrachten de plannen
van de vietcong volledig hebben
doen mislukken voor nieuwe
grootscheepse aanvallen op steden
en dorpen.
In kringen :n
het ministerie
de omgeving va'
van defensie in
Washington zei men zaterdag dat1 wond.
het aantal gevallen van desertie
onder de Zuidvietnamese troepen
dit jaar sterk is gestegen. In het
eerste halfjaar deserteerden 60.000
Zuidvietnamese soldaten tegen
80.000 in geheel 1967. Dit jaar
meldden 18.000 deserteurs zich
later weer bij hun onderdeel, In
3J4 ïaar deserteerden 365.000
Zuidvietnamezen.
Noordvietnamese eenheden heb
ben zondag 'n gevangenkamp van
de Zuidvietnamese regering tg
Binh Son aangevallen en 20 ge
vangenen doodgeschoten, die zich
niet bij hen wilden aansluiten. De
aanval was vermoedelijk een
wraakneming voor een aanval
door Zuidvietnamese militie op 'n
■kamp voor gedetineerden van de
vietcong waarbij elf mannen, ne
gen vrouwen en vijf kinderen wer
den bevrijd.
H°t is niet bekend hoeveel ge
vangenen zich bij de Nqordvietna-
mezen hebben aangesloten.
Bij een mijnontploffing op een
weg 60 km ten noorden van Sai-
"on zijn zaterdagochtend 10 men
sen omgekomen. 32 werden ge-
genomen, nadat vier van de vijf
„wapenbroeders" van het pact
van Warschau scherpe aanvallen
op dat land hebben gedaan, die
lijken op die welke voorafgingen
aan de inval in Tsjecho-Slowa
kije. In de Zuidslavische pers
worden deze aanvallen beant
woord door de militairen van
maarschalk Tito. Zij schrijven
dat 20 miljoen Zuidslaviërs vast
besloten zijn aanvallen van de
300 miljoen „wapenbroeders van
Warschau" af te slaan.
Het Kremlin heeft de afge
lopen weken ook de gang van
zaken in Roemenië gekritiseerd.
Het Roemeense volk reageerde
met betuigingen van trouw aan 't
bewind.
De Sowjet-Unie heeft inmid
dels nog niet gereageerd op de
rede die premier Cernik van
Tsjecho-Slowakije zaterdag in
Ostrava tot het partijkader uit
sprak en waarin hij het begin van
de terugtrekking van de Russen
binnen enkele dagen aankon
digde. „Enkele contingenten", zo
zei Cernik, zouden blijven. In
geen geval zou worden terugge
gaan tot de methoden van de
jaren vijftig. Niemand zou om
zijn politieke overtuiging worden
vervolgd. Cernik sprak zijn rede
uit, nadat de Russen hadden ge-
eist dat schrijvers en journalisten
zouden worden vervolgd en par
tijleider Dubcek zou moeten wor
den heengezonden. Een reis van
de Tsjechoslowaakse leiders naar
Moskou voor nieuiw overleg' werd
in de tweede helft van de vorige
week uitgesteld. Nog steeds is
niet definitief bekend, wanneer
zij nu zullen gaan, hoewel wordt
verondersteld dat dit deze week
zal zijn.
In de Oostservische industrie
stad Leskovac werd tijdens het
afgelopen weekeinde de grootste
noodtoestandsoefening in Zuid-
Slavië gehouden. Binnen een half
uur werden 10.000 van de 40.000
inwoners geëvacueerd. In. samen
werking met de luchtmacht en
het leger werd een kernaanval
gesimuleerd.
door het K. N. M. I.
geldig tot dinsdag-
medegedeeld
te De Bilt,
avond
Enkele buien
Koel weer met wiss-lende bewol
king en enkele buien, waarvan
sommige met onweer. Matige tot
krachtige, langs de kust af en toe
harde wind tussen zuidwest en
west, later tussen west en noord
west.
DINSDAG 24 SEPTEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m
2.45
3.21
3.55
4.04
3.02
3.38
4.12
4.21
WOENSDAG 25 SEPTEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
v.m.
3.19
3.55
4.29
n.m
3.36
4.12
4.46
MEXICO-STAD: Ook dit week
einde moest de oproerpolitie van
de Olympische stad in aktie ko
men tegen de studenten, die hef
tig protesteren tegen de bezetting
van de nationale universiteit.
Hier wordt een gewonde politie
man van het strijdtoneel gevoerd.
Een Broussard-vliegtuig van
de Franse luchtmacht is zaterdag
tijdens een oefenvlucht in het
gebied van de Franse Alpen ver
ongelukt. De zes inzittenden zijn
om het leven gekomen.
De kapitein van 't schip „Pant-
jaran Sinar" heeft aan boord van
zijn schip de patrouilleboot die
prins Bernhard als president van
het World Wild Life Fund aan
de Indonesische regering heeft
geschonken, overgedragen aan
de directeur-generaal van het
ministerie van bosbouw, de heer
Soedjarwo. De boot, „Banteng",
zal worden gebruikt ter bescher
ming van een zeldzaam soort ri
nocerossen op een schiereiland
van West-Java. De overdracht
werd bijgewoond door de Neder
landse zaakgelastigde, mr. R. P.
H. Ritter, en prof. R. Schenkel,
vertegenwoordiger van het Fund
in Indonesië en hoogleraar in
Bazel. De heer Soedjarwo uitte
zijn dank voor het geschenk. Mr.
Ritter zei verheugd te zijn bij
de ceremonie aanwezig te zijn.
Hij zei, dat het geschenk was
bedoeld om de natuur te be
schermen in een periode waarin
deze werd opgeofferd voor in
dustrialisatie.
KOEL WEER
Boven Groenland en het zee
gebied ten oosten daarvan is de
luchtdruk hoog, bij de Azoren be
vindt zich eveneens een hogedruk-
gebied. Tussen beide hogedruk-
systemen ligt een gordel van lage
drukgebied, die zich uitstrekt van
zuid-Groenland over de Britse
eilanden en de Noordzee naar de
Oostzee. Tussen het Azoren-hoge-
drukgebied en deze lagedrukgnrdel
handhaaft zich een krachtige wes
telijke stroming met storingen, d;e
onbestendig weer in onze om
geving veroorzaken. H»t afge
lopen weekeind» kenmerkte zich
vooral door veel wind. terwijl er
ook flinke binen vooricwamen,
sommige met onweer. De neer
slaghoeveelheden liepen van plaats
tot plaats sterk uiteen, zo tapte
Leeuwarden de afgelopen nacht 23
millimeter af. De middagtempera-
turen schommelden in ons land in
het algemeen tussen de 15 en 18
graden. Het komende etmaal ver
andert in deze weerssituatie niet
veel, zodat on een wisselende be
wolking met enkele buien ge*
rekend moet worden met een ma
tige tot krachtige, langs de kust
af en toe harde wind tussen zuid*
west en west, later tussen west en
noordwest.
ZON
Sept.
24
25
26
op onder
6.29
6.31
6.33
18.34
1831
18.29
MAAN
op onder
9.04 19.96
10 35 19 23
12.08 19.47
