De S. V. H. van kolenimporteur
tot machtige energiegroep
Onberekenbaarder dan ooil
OMZET
U5 MILJARD
PER JAAR
Drankbestrijders
over bloedproef:
teveden maar
niet voldaan
Philips geeft converteerbare personeels-
obligaties uit
BEU RS0VERZICHT
DE VBIJE ZEEUW
Pagina 5
Fusie
JONGENS
STALEN
PISTOLEN
Aardgas
Veldslag
op boekenbeurs
in Frankfort
Uranium
Na Brussel
ook metrobouw
in Antwerpen,
Gent, Luik en
Charleroi
Het Kremlin:
Gekibbel
Kolendamp
vergiftiging
Moeilijker
ZWera*g 21 wptemTjiw 1968
De redding van het Botterdam
se scheepvaartbedrijf van Nie-
volt Goudriaan uit buitenlandse
handen heeft opnieuw de aan
dacht gevestisd op de in Utrecht
gevestigde Steenkolenhandels-
vereniging n.v., een internatio
naal vertakte onderneming, die
in haar 72-jarig bestaan een
energiereus is geworden met een
omzet van één en een kwart mil
jard gulden per jaar.
Sedert haar oprichting heeft
'de S.H.V. zich voornamelijk toe
gelegd op de handel in grond
stoffen voor de opwekking van
energie. Acht kolenimporteurs
richtten de ..vereniging" in 1893
op. In 1896 werd de S.H.V. omge
zet in een besloten n.v. Dat is
zij tot op de huidige dag geble
ven. Het aantal aandeelhouders
groeide van acht tot rond 250.
De ontwikkeling op het gebied
van de energie heeft in de 72-
jarige geschiedenis van de n.v.
steeds geleid tot het ontplooien
van niéuwe activiteiten tenein
de aan de toenemende vraag
naar nieuwe vormen van energie
te kunnen voldoen. Zo groeide
het bedrijf van kolenimporteur
tot een machtige energiegroep
met meer dan 150 dochteronder
nemingen; ruim 7000 medewer-
kers(sters) in binnen- en buiten
land en een geplaatst aandelen
kapitaal van 26,6 miljoen gulden.
Jaarlijks wordt (uitgedrukt in
steenkolen equivalent) door de
groep een hoeveelheid van 12
miljoen ton energieprodukten
verhandeld.
De omzet groeide in enkele
jaren van één miljard tot ruim
één en een kwart miljard gul
den thans.
De S.H.V. heeft verreweg het
grootste aandeel in de kolen-im-
pttrt. De kolen betrekt de S.H.V.
uit Duitsland, de Verenigde Sta
ten en andere industriegebieden.
In Amsterdam heeft de S.H.V.
onder meer een modern antra-
eietveredelingsbedrij fOok in de
internationalee kolenhandel
heeft de S.H.V. een aandeel via
eigen verkoopmaatschappijen,
voornamelijk in de E.E.G.-lan-
den.
De S.H.V. behoort voorts tot
de belangrijkste leveranciers van
aardolieprodukten met afzet zo
wel in binnen- als buitenland
(verkoop onder de naam Pam).
Butaan- propaangas worden zo
wel in flessen als in bulk ver
kocht op de Nederlandse markt
in samenwerking met Chevron
(voorheen Caltex). In de Bene-
luxhavens en in noord-Duitsland
De algemene Nederlandse drank-
óestrijdersorganisatie (A.N.D.O.) is
tevreden, maar niet helemaal vol
daan over de voorgenomen invoe
ring van dë verplichte bloedproef.
„De minister heeft verklaard dat
hij denkt aan een strafbaarstelling
van iemand die aan het verkeer
deelneemt met een alcoholpromil
lage van 0,5 tot 0,8. Op goede
gronden zouden we een promillage
van 0,5 (of lager) kunnen beplei
ten", zó zegt de bond.
De drankbestrijders zouden In
eerste instantie tevredeen zijn met
dé strafbaarstelling bij een pro
millage van 0,8 omdat er dan „ten
minste iets vastligt". De bond
meent dat de persoonlijke instel
ling van de rechter nu een veel
te grote rol gaat spelen terwijl de
interpretatie van de opsporings
ambtenaar een factor is die nog al
eens beoordelingsverschillen ople
vert.
De drankbestrijdersbond betreurt
het dat de minister in de nota
verkeersonveiligheid niets heeft
gezegd over het verhinderen van
het deelnemen aan het verkeer on
der invloed. „Vooral bij het uit
gaan van café's en nachtgelegen
heden zou een controle op de rij
vaardigheid van grote waarde zijn
voor de verkeersveiligheid. Niet
voor niéts vindt een groot deel van
de ernstige ongelukken plaats na
twaalf uur 's nachts, aldus de
bond. De A.N.D.O. spoort de volks
vertegenwoordiging aan de nieuwe
wegenverkeerswet zo snel moge
lijk t» behandelen.
heeft de S.H.V. bunkerstations
voör de levering van olie aan
zeeschepen.
De omvangrijke Nederlandse
Rijnvaart vereniging was lange
tijd een andere S.H.V.-dochter.
In het begin van dit jaar fuseer
den de N.R.V. en de Vulcaan.
Zij werken thans onder de naam
Europese Waterweg-transporten
n.v. en hebben een gezamenlijk
laadvermogen van 170.000 ton,
waarvan ruim de helft duwvaart.
Voor het transport van olie
beschikt de S.H.V. over 'n tank-
vloot van meer dan 40 schepen
en een wagenpark van enkele
honderden tankauto's en spoor
wagons. In Rotterdam en Am
sterdam heeft de S.H.V. een mo
dern overslagbedrijf voor massa
goed.
De buitenlandse organisatie
van de S.H.V. is met het oog op
de gewijzigde omstandigheden
na de tweede wereldoorlog ver
sneld tot ontwikkeling gebracht.
De S.H.V. heeft thans onderne-
De Zaandamse politie heeft
drie en de Amsterdamse politie
vijf jongens gearresteerd die in
de nacht van zaterdag 14 op
zondag 15 september negen pis
tolen bij de artillerie-inrichting
hebben gestolen. De leeftijd van
de jongens loopt uiteen van 16
tot 20 jaar. Eén van hen, die be
kend was op het A.I.-terrein,
heeft de andere jongens naar het
gebouwtje geleid waar de wa
pens lagen opgeslagen. Zij moes
ten het gebouwtje beklimmen,
e enluik openen en vier meter
naar beneden springen om de
pistoien te kunnen bereiken.
Aangezien zij die hoogte te
groot vonden haalden zij eerst
een touw van een vlaggestok
waarna zij zich langs dat touw
lieten zakken. Het gebeurde al
lemaal 's nachts om drie uur,
nadat de jonigens van de kermis
in Volendam waren gekomen.
De Amsterdamse politie kwam
dé daders op het spoor toen
woensdagavond bij een huiszoe
king wegens een diefstal van
auto-onderdelen een pistool werd
aangetroffen. De jongens wor
den maandag voorgeleid.
FORT MORGAN (V.S.): Onder
de ogen van vierhonderd men
sen, die een voorstelling van het
circus Carson Barnes hijwoon
den, heeft een leeuwin de domp
teur John Carr aangevallen en
ernstig aan het hoofd en de rug
verwond. Op de foto zien we hoe
twee employees van het circus
vertwijfeld pogingen in het werk
stellen om de leeuwin van het
lichaam van de bewegingloze
Carr af te slepen.
mingen in zes E.E.G.-landen en
voorts in Engeland, Zwitserland,
Oostenrijk, de Verenigde Staten,
Griekenland en Tunesië. Het
merendeel hiervan is onderge
bracht in de S.H.V. Internatio
naal in Zwitserland.
Op de internationale boeken
beurs in Frankfort hebben dertig
politiemannen vrijdagmiddag slag
geleverd met circa 150 linkse jon
geren, voornamelijk studenten, die
zich bij de stand van een uit
geverij uit Stuttgart hadden ver
zameld voor een betoging tegen
de Westduitse minister van finan
ciën, Franz Josef Strauss, die daar
verwacht werd. De direkteur van
het tentoonstelllngsbestuur, Tau-
bert, waarschuwde de politie na
dat hij de betogers vergeefs ver
zocht had een doorgang vrij te ma
ken. Na een fel handgemeen ge
lukte het de politie, de jongelui
naar buiten te werken.
De S.H.V. houdt zich ook bezig
met de ertshandel, handel in
bouwmaterialen, zeevisserij,
scheepvaartzaken e,d., zoals char
tering en rederij-agentschappen.
Deze belangen zijn historisch uit
de hoofdactiviteiten voortgeko
men.
Als jongste energiedrager speelt
aardgas in de S.H.V.-activiteiten
een rol van toenemende beteke
nis. Samen met de Amoco
Netherlands Petroleum Compa
ny (Standard Oil of Indiana) en
de Gelsenkirchener Bergwerke
a.g. stichtte de S.H.V. enkele ja
ren geleden de Exploratie- en
Produktiemaatschappij Dyas n.v.,
die zich ging bezighouden met
opsporing en exploratie van olie
en aardgas in Nederland en op
het continentale plat. In Noord-
Holland zijn twee concessies te
verwachten (in Bergen en lam
men), waar grote hoeveelheden
aardgas werden gevonden. Het
seismisch onderzoek van het con
tinentale vlak duurt nog voort.
Via een andere dochteronder
neming verkoopt de S.H.V. ura
nium voor de kernenergie.
Dit jaar trok de S.H.V. in kor
te tijd de aandacht door een
reeks nieuwe activiteiten. Zo
werd in samenwerking met een
Duitse organisatie de zelfbedie
ningsgroothandel „Makro" ge
sticht, die binnenkort in Amster
dam diensten wil gaan bewijzen
aan allerlei kleine zelfstandigen.
Ze kunnen in deze grootste zelf
bedieningsgroothandel van Ne
derland terecht voor hun aanko
pen. Het is da bedoeling 35.000
artikelen te gaan verkopen, waar
onder 16.000 voedingsartikelen.
De capaciteit van dit nieuwe ob
ject is getaxeerd op een jaarlijk
se omzet van rond 150 miljoen
gulden.
Van recente datum is de over
neming van twee centrale ver-
waxmingsbedrijven (Stigter en
Messemaeckers en n.vT Ringver-
warming).
Vorige week werd de fusie
aangekondigd tussen de S.H.V.
Amsterdam en de n.v. Havenbe
drijf „De Rietlanden". Met in
gang van 1 oktober a.s. zullen
beide bedrijven hun havencapa
citeiten samenvoegen in de n.v.
„Havenbedrijf De Rietlanden"
onder directie van een S.H.V.-
functionaris. Naast de overslag
van massa- en stukgoed wordt
gedacht aan de opslag van spe
ciale produkten, die in het be
drijf kunnen worden veredeld en
daarna weer verkocht. Het sa
mengevoegde bedrijf telt rond
100 werknemers. Men denkt aan
uitbreiding van het personeels
bestand.
AMSTERDAM: Seral Marcelis
(links) heeft donderdag namens
haar medestudenten van de Aka-
demie voor Kleinkunst een bron
zen beeldje aangeboden aan Wim
Kan, die vergezeld was van zijn
vrouw, Corry Vonk. Het bronzen
beeldje wordt ieder jaar ten ge
schenke gegeven aan de figuur
uit de kleinkunst, die de leerlin
gen het meest heeft geïnspireerd.
Op de foto: Wim Kan neemt het
beeldje in ontvangst.
De Belgische minister van ver
keer, Bertrand, heeft aangekon
digd, dat volgend jaar een begin
zal worden gemaakt met metro-
werken in Antwerpen, Luik, Gent
en Charleroi.
Hij verklaarde bij een bezoek
aan de metrowerken in Brussel,
dat het volgens de vooruitzichten
van de buitengewone begroting
voor 1969 niet alleen mogeijk zal
zijn de metrowerken in Brussel
in het normale tempo voort te
zetten, doch dat tevens en tezelf
dertijd kan worden -begonnen met
soortgelijke werken in de andere
grote agglomeraties.
Wie de baas was in Rusland
was in Stalins itijd geen vraag.
Er was een centraal comité van
de communistische partij dat for
meel gekend werd in beslissin
gen, maar dat hield niet meer in
dan dat ja gezegd werd. En hoe
Stalin deze toestand kon band
haven is één van de dingen die
Chroesjtsjow indertijd op het
twintigste partijcongres aan de
grote klok heeft gehangen. Hij
deed dat met het doel zulke toe
standen zich niet te laten her
halen, een streven waarvan hij
het succes aan den lijve onder
vond toen hij aan kant werd ge
zet.
Bij het vervallen van de ter
reur die de leden van het centrale
comité tot bange jazeggers maak
te, is dit lichaam inderdaad een
factor geworden waarmee partij
chef en premier rekening moeten
houden. Het is ook een instituut
geworden waarin verschillende
opvattingen leven die scans tegen
elkaar botsen.
Dat is bijvoorbeeld op dit
In het kader van de bevordering
der bezitsvorming onder het per
soneel zal Philips met ingang van
december 1968 voorlopig ge
durende een proefperiode van vijf
Jaar dè personeelsleden, die
ten minste twee jaar onafgebroken
In dienst zijn van de onderneming,
jaarlijks in de gelegenheid stellen
uit hun inkomen converteerbare
personeelobligaties te vei we» ven.
De mogelijkheid tot verwer
ving van gewone personeelobli-
gaties blijft gehandhaafd. Men
is vrij te kiezen tussen de be
staande hoge rente dragende
personeelsobligaties en de nieu
we converteerbare stukken, zo
wordt van Philipszijde in een
communiqué medegedeeld.
Personeelsleden zullen voor
aankoop van converteerbare per
soneelsobligaties vier pet. van
hun inkomen kunnen besteden
en met ingang van 1969 boven-
Ven deuit de winstuitkerins-
~".)ing te ontvangen bedragen
l-rtite jaren zes net. van
j het i i -imenj en het bedrag, dat
Ijioor de blokkering van de ge
blokkeerde spaarrekening vrij
komt.
De nieuw uit te geven conver
teerbare personeelobligaties zul
len gedurende tien jcren volgen
de op de dag van afgifte kunnen
worden omgewisseld tegen ge
wone aandelen in de n.v. ge
meenschappelijk bezit van aan
delen Philips' gloeilampenfabrie
ken. De conversiekoers zal drie
pet. liggen boven het gemiddel-
delde van de laagste en de hoog
ste gedane beurskoers van deze
aandelen, genoteerd tijdens de
20 beursdagen, voorafgaande aan
de dag van inschrijving op de
obligaties.
De converteerbare personeel
obligaties kunnen gedurende de
looptijd te allen tijde tegen de
nominale waarde worden verzil
verd. De rente zal vijf pet. be
dragen en de looptijd tien jaar.
moment het geval naar aanlei
ding van Tsjecho-Slowakije. De
schaarse mededelingen die de
buitenwereld bereikten, laten
daaraan geen twijfel: Kosygin
zeker en waarschijnlijk ook
Brezjnew hebben het militair
optreden met tegenzin geslikt.
En nog steeds ziet men in Mos
kou de gezichten van de comité
leden, wat erop duidt dat het col
lege nog herhaaldelijk bijeen is
geweest, zonder dat hiervan offi
cieel melding is gemaakt. Ook dat
geeft voedsel aan de veronder
stelling/ dat de weinig glorieuze
gevolgen van de invasie in Tsje
cho-Slowakije tot gekibbel in het
comité aanleiding geven. Met al
tijd de mogelijkheid dat deze of
gene uit de sowj et-top gewipt
wordt.
Het bejaarde echtpaar R. Ot-
ten en K. OttenSalomons is
vrijdag het slachtoffer geworden
van kolendampvergiftiging. De
75-jarige vrouw is overleden.
Haar 74-jarige man is opgeno
men in het ziekenhuis Bethesda
te Hoogeveen.
Toen vrijdagmorgen de gordij
nen van hun woning te Nieuw-
Balinge gesloten bleven ver
schaften ongeruste buren zich
toegang tot het huis. Zij vonden
beide oudjes op bed liggen. Me
vrouw Otten was reeds over
leden, haar man gaf nog teke
nen van leven. De kachel was
afgesloten terwijl de afvoerpijp
vol roet en as zat. De toestand
van de man is nog steeds zeer
zorgwekkend.
De moeilijkheid is, dat fat Scft
huidige Russische centraal
comité vele veteranen uit de
partij zitten. Men kan zich voor*
stellen dat in het hijzonder huil
de schrik om het hart is geslage»
toen zij zagen hoe in Praag zeer
radicaal door de lagere partij*
organen de comitéleden uit hun
stoelen werden gezet. Het oyer#
slaan van dergelijke vemiwW
wingsdrang zou hun ook hun
fraaie positie kosten.
Vandaar meer uit zelfbehoud
dan uit oprechte vrees voor ver
val van het communistisch sys
teem de aandrang van de meer
derheid om de Praagse nieuw»
lichterij de kop in te druikiken»
Een meerderheid die realistischer
denkende figuren als Kosygin
eenvoudig ook weer dwong het
besluit uit te voeren.
Dat is in zekere zin een trage
die voor de sowj et-unie nu. Voor
uitstrevender mannen kunnen
wel tot de top doordringen, maar
de toegenomen macht van de
voorheen gezagsloze achterban
kan hen dwingen tot besluiten
die ze zelf niet zo verstandig vin
den.
Dat maakt dan tevens de om
gang met de sowjet-unie zoveel
moeilijker. Stalin was in som
mige opzichten een ondoorgron
delijk mens, maar het wag duide
lijk wat hij voorstond en iwat hij
wilde. Daarmee kon men dan
rekening houden. Nu de sowjet-
leiding kennelijk het Iprodukt it
van interne touwtrekkerij, kan
niemand ooit weten wat men
heeft aan het Kremlin.
En dat terwijl juist allerlei
zaken aan de orde zijn, zoals bij
voorbeeld het voorkomen van
steeds gigantischer bewapening,
waarhij de contracterende par
tijen juist moeten weten wat
ze aan elkaar hebben.
WEER NIEUWE FUSIE
Gisteren werd oip last van het
heurshestuur geen notering op
gemaakt in Van Nievelt Gou
driaan, dit door een tijdens de
beurshandel verschenen commu
niqué, waarin werd medegedeeld,
dat de Steenkolenhandelsvereni
ging een bod uitbrengt op Van
Nievelt van 180 pet. Donderdag
werd in dit fonds 134% als slot-
notering gedaan. Vele malen ging
het gerucht ter beurze, dat Van
Nievelt zou worden overgeno
men. Steeds werden deze geruch
ten door de directie van Van Nie
velt ontkend. Thans blijkt dat de
beurs een goede neus heeft gehad.
Mede in verband met genoemd
bod werd er in de scheepvaart
sector zeer ruim gehandeld tegen
sterk oplopende koersen. Zo steeg
Kon. Boot van 119 tot 123V2
(II6V2), Scheepvaartunie van 135
tot 141 (134%) en Holland-Ame-
rikalijn van 83V2 tot 85% (83%),
dit alles door speculatieve vraag
van het pulbliek, alsmede door
feoopopdrachten voor buiten
landse rekening.
De handel in de internationale
waarden verliep zeer kalm. De
stemming was opnieuw vriende
lijker bij de opening vergeleken
met het voorgaande slotniveau.
Philips was 40 cent hoger op
148,40 doch moest later terrein
prijsgeven tot 147,80. AKU werd
op 93,40 verhandeld, Unilever
was iets hoger op 134,70 en het
zelfde gold voor Kon. Olie 192,40.
Hoogovens werd iets lager gead
viseerd op 123,50. Vrijdag bestond
het Hoogovenconcern 50 jaar,
hetwelk feestelijk is gevierd. Het
ziet er echter niet naar uit, dat er
voor aandeelhouders een kleine
verrassing uit de bus zal komen
waarop men min of meer had ge
rekend.
Na de rustdag van woensdag is
het in Wallstreet donderdag zeer
druk geweest. Ruime koop- en
verkoopopdrachten wisselden
elkaar af. Bij het scheiden van de
markt bleek, dat da
goed prijshoudend was. De lud
vaartaandelen ondervonden e»
goede vraag en sloten vast, het
geen voor KLM een koerswinst
betekende van anderhalve dollaR
Ook de overige Nederlandse
waarden lagen in New York gun
stig in de markt.
Van de cultures was Amster
dam Rubber iets lager maar HVA
wat hoger. Staatsfondsen schom
melden merendeels rond he*
voorgaande slotniveau met wei
nig zaken.
Ook gedurende de verdere
beursduur werd er in de scheep-
vaarthoek nog ruim gehandeld.
Holland-Amerika lijn verliet dé
markt op 87V2, Kon. Boot op
122V2 en Scheepvaart-Unie op
139%. De overige scheepvaart-
waarden sloten eveneens zeer
vast. Van de internationale waar
den werd AKU bij het slot ver
handeld op 93.30, Philips op
147.80, Unilever op 134.60 en
Kon. Olie op 192.10. Hoogovens
was ƒ3,50 in reactie doch KLM
steeg ƒ3,80.
Vergeleken met de slotkoers
van de vorige week was AKU
deze beursweek goed prijshou
dend evenals Philips en Uni
lever. Kon. Olie moest een paar
gulden prijsgeven doch Hoog
ovens was zeer vast. KLM vast.
In de eerste periode steeg Ned.
Ford 20 punten en Heineken 15.
Vredestein ging 11, Key en Kra
mer 5, Amstelbrouwerij 6 en
Metaverpa eveneens 6 punten
omhoog. Voor Borsumij werd 7
punten meer geboden op de gun
stige winstcijfers over het eerste
halfjaar 1968. Int. Gew. Beton
was 10 punten hoger niet aan te
komen terwijl voor Naeff 5 pun
ten meer werd geboden. Else
vier steeg ƒ4 en VNU 2,50.
Bredero Ver. Bedr. en Bijenkorf
Beheer gingen ieder 7 punten
omhoog. RVS daalde 6 en de
Wereldhaven 11 punten. Enkes
was 6 punten, Hero 10 punten en
Maintz 13 punten lager niet af
te komen.
