PROVINCIAAL NIEUWS
Verolme overlegde mei de drie
vakorganisaties
Mensensmokkelaar
uit Amsterdam in arrest
Portugal: Laagste inkomen
per hoofd der bevolking
Hervatten de werknemers
maandag het werk?
Aardbeving
in Venezuela
Russische Sonde-5
maakt tocht om
de maan
Tsjechoslowaakse
leiders niet
naar Moskon
Pagina 3
Terneuzen
AGENDA -
Axel
Goes
Oostburg
Sluiskil
Zaamslag
Brand
in warenhuis
te Maastricht
Yerseke
„Politie"
Acht werknemers
ontslagen
Geen voorspelling
Econoom
Het leger
Frontale botsing
2üater<3ag 21 september 1968
DE VRIjfE ZEEUW
Grote belangstelling
voor Alliance Francaise
Gisteravond opende de voor
zitter vain de afdeling Zeeuws-
Vlaanderen van de Alliance
Frangaise, de heer Y. Simenel,
in de kantine van Philips aan
de Mr. F. J. Haarmanweg, de
eerste avond in het wintersei
zoen.
Er was voor dezea vond een
grote belangstelling, waarbij de
jeugd, hoofdzakelijk leerlingen
van de lycea van Terneuzen,
Hulst en Oostburg sterk domi
neerde.
Als speciale gasten begroette
de heer Simenel de heer Van
Mettra, de culturele adviesraad
van de Franse ambassade; de
heer Jacobs, de handelsraad van
de Franse ambassade, en de heer
Sassen, de algemeen-direkteur
van de Alliance Frangaise in Ne
derland.
De heer Simenel zei zich te
verheugen over de grote belang
stelling voor deze avond. Jeanine
en Nico Knapper brachten
„Franse chansons door de eeuwen
neen". In de pauze was er voor
de leden gelegenheid Franse wij
nen en kaassoorten te proeven.
Opening
nieuw garagebedrijf
Zaterdag 28 september a.s. om.
11 uur zal burgemeester Asdhoff
de officiële opening verrichten
van het nieuwe agentschap: Van
Fraassen en Sonke N.V. aan de
JJr. F. J. Haarmanweg te Ter-
'■neuzen.
Dit agentschap is ontstaan uit
een combinatie van het hoofd
agentschap Van Fraassen te Goes
•n garage J. Sonke te Cadzand.
De vestiging te Terneuzen be
staat uit een nieuw garagebedrijf
van circa 750 m2, bestaande uit
werkplaats, kantoren, magazijn
en een showroom in een uitge
spaard gedeelte van de werk
plaats.
Dank zij de beschikbare grond-
oppervlakte van 600 ma is de ex-
in de toe-
Ter gelegenheid van de officiële
|n gebruikneming wordt gedu
rende het aansluitende weekeind
een expositie gehouden van alle
Citroën-modellen.
Flat
in „Oudelandse Hoeve"
bereikte hoogste punt
De eerste flat in het uitbrei
dingsplan „Oudelandse Hoeve"
heeft het hoogste punt bereikt.
De eerste paal werd in februari
van dit jaar geslagen. De flat, die
boven alle andere woningen in
Terneuzen uittorent, is één van
•de zeven flats, die het Terneu-
Zense aannemingsbedrijf Van der
Poel in het uitbreidingsplan zal
bouwen. Het gebouw dat nu zijn
hoogste punt heeft bereikt de
vlag wapperde gisteren op de nog
hogere kraan naast het gebouw
zal straks 70 woningen bevat
ten. Begin juli van het volgend
jaar zullen deze eerste 70 wonin
gen worden opgeleverd.
In opdracht van de woning
bouwvereniging Terneuzen zul
len 4 flats van 7 lagen met 70
woningen worden gebouwd, 1
flat van vijf woonlagen met in
totaal 90 woningen en 2 flats van
,7 lagen met 56 woningen. In
-februari 1971 hoopt men de 7
bouwblokken met in totaal 482
woningen op te leveren.
Volgende week zal de laatste
van de ongeveer 1300 heipalen
.de grond ingaan.
De flats zijn de eerste in Ter-
jieuzen, die voorzien zullen zijn
,van liften. In alle woningen zal
centrale verwarming worden
aangelegd. Er wordt hier voor
het eerst in Zeeland een speciale
bouwmethode toegepast. De
bouwwijze is niet vergelijkbaar
met de traditionele manier van
bouwen omdat vrijwel alles an
ders gebeurt. De bouwmuren
worden gestort in stalen bekis
tingen en vragen verder geen
stucadoorswerk. De scheidings
wanden zijn elementen over de
volle kamerhoogte die evenmin
een verdere afwerking vragen.
De vloeren worden op verplaats
bare tafels gestort en komen
glad uit de bekisting. Alle lei
dingen worden in de wanden en
vloeren ingestort.
Gezamenlijke jeugddienst
Het ligt in de bedoeling dat de
gereformeerde kerk, de „Youth
for Christ" en het Leger des Heils
een gezamenlijke jeugddienst
organiseren op zaterdag 28 sep-
ZATERDAG 21 SEPTEMBER
Terneuzen: Luxor-Theater, 8
uur: „Matt Helm en de ver
drukkers".
Restaurant „Monopole":
Dansavond.
- Zuidersportpark, 3.30 uur:
Tern. BoysWoudrichem.
ZONDAG 22 SEPTEMBER
Terneuzen: Luxor-Theater,
2.30 en 8 uur: „Matt Helm en
de verdrukkers"; 5 uur: „Com-
inando der wrake".
MAANDAG 23 SEPTEMBER
Terneuzen Luxor-Theater, 8
uur: „Commando der wrake".
DINSDAG 25 SEPTEMBER
TerneuzenLu::or-Theater, 8
uur: „Commando der wrake".
Lokaal „Bethel", 7.30 uur
Evangelisatiesamenkomst.
tember 's avonds om half acht.
Deze dienst wordt gehouden in
de gereformeerde kerk in de
Noordstraat.
Er wordt medewerking ver
leend door een tienerkoor en een
schoolkoor. Van de „Youth for
Christ" zal een soliste zingen,
terwijl het Leger des Heils een
bijdrage levert met een combo.
Universitair examen
Aan de technische hogeschool
te Eindhoven is met lof geslaagd
voor het doctoraal examen van
de afdeling der scheikundige
technologie de heer J. A. Roels te
Axel.
Jaarvergadering
transportondernemingen
Op 26 september a.s. organi
seert de Nederlandse vereniging
van transportondernemingen
haar jaarlijkse buitengewone
ledenvergadering. Traditiege
trouw fungeren weer een aantal
leden-transportondernemingen
als gastheer.
Dit jaar zal de vergadering
plaatsvinden in Goes. De voorzit
ter zal in zijn jaarrede commen
taar geven op de rijksbegroting,
voor zover deze onderwerpen
bevat welke betrekking hebben
op de activiteiten van de diverse
groepen van leden.
De vergadering wordt gehou
den in de schouwburgzaal „Prins
van Oranje" aan de Nieuwstraat
te Goes van 11.15 uur tot 12.45
uur.
Onderwijzers vergaderen
De afdeling Zeeuws-Vlaawde-
ren van de algemene bond van
onderwijzend personeel komt
dinsdagavond in hotel „Dee Een
hoorn" te Oostburg bijeen. De
leden kunnen voorstellen indie
nen voor de komende algemene
vergadering. Het huishoudelijk
gedeelte zal worden afgewisseld
met eén lezing van de heer J.
van Himte uit Sint Kruis over
de vroegste historie van West
Zeeuws-Vlaanderen.
Schaakactiviteiten
Er valt de laatste maanden
weer wat meer scbaakactiviteit
te bespeuren in West Zeeuws-
Vlaanderen. Het heeft er tenslot
te toe geleid, dat de bestaande
schaakvereniging Cadzand/Bres-
kens de naam heeft gekregen van
schaakvereniging West Zeeuws
Vlaanderen. Er zal ook weer
worden deelgenomen aan de com
petitie van de Zeeuwse schaak
bond, terwijl er iedere week een
oefenavond is in hotel „De Een
hoorn" te Oostburg. Inmiddels
hebben zich reeds negen nieuwe
leden aangemeld.
T.v.-opnamen
in Sluiskil
Vrijdag zijn in Zeeuws-Vlaan
deren filmopnamen gemaakt
voor een tv-programma rond de
uit Terneuzen afkomstige schrij
ver Jacques Hamelink. Een en
ander zal op 8 januari a.s. door
de A.V.R.O. via het 2e net wor
den uitgezonden. Er zijn o.a. op
namen gemaakt in Sluiskil bij
de fabrieken aan de Oostkade.
Als figurant trad bij deze opna
men, waarbij de schrijver per
soonlijk aanwezig was Sjakie
Hamelink uit Sluiskil op. Zoals
wellicht bekend spelen de mees
te verhalen uit de boeken van
Hamelink zich in deze omgeving
af.
Receptie in kasino N.S.M.
Gisteravond werd in het kasi
no van de Nedrelandse Stikstof
Mij. n.v. te Sluiskil een receptie
gehouden ter gelegenheid van de
benoeming van de algemeen-
direkteur, ir. J. P. M. van Waes,
tot cavaliere ufficiale della re-
publica Italiana.
De voltallige direktie van de
Sluiskilse fabriek en vrijwel alle
hoofden van de technische en
administratieve diensten alsme
de diverse burgemeesters en
vele directies van bedrijven in
de kanaalzone waren aanwezig
om de heer heer en mevrouw
Van Waes hun gelukwensen aan
te bieden.
nenvaarttankschip „Flamingo"
langszij de „Odila" gekomen. Dit
schip zal een gedeelte van de
lading en indien noodzakelijk de
gehele lading van de „Odila"
overnemen om het bergen van
de binnenvaartanker te verge
makkelijken. Ter plaatse stond
een stevige wind, windkracht 9,
die het bergen bemoeilijkt.
Overdracht
verkeersmaquette
Op vrijdag 8 november a.s. om
19.30 uur zal in het jeugdgebouw
„De Poort" te Zaamslag de over
dracht plaatsvinden vein de ver
keersmaquette, vervaardigd door
de leden van de veilig-verkeers-
afdeling. Daarbij zullen o.m. aan
wezig zijn plaatselijke autoritei
ten, alsmede vertegenwoordigers
van het districtsbestuur, onder
wijs, politie en van het hoofd
bestuur van de bond voor veilig
verkeer.
d Nieuw
gymnastieklokaal
Op vrijdag 11' oktober a.s. om
16 uur zal het nieuwe gymnastiek
lokaal aan de Spontlaan te Zaam
slag officieel worden geopend door
burgemeester De Pree.
Ter gelegenheid van dit heug
lijke feit wordt op zaterdag 12 ok-
BRANDWEERCOMMANDANT
UIT TERNEUZEN
ONTDEKTE BRAND
Een uitslaande brand die vrij
dagmiddag om kwart over vijf uit
brak op de zolderverdieping van
de „Grand Bazar" in de binnen
stad van Maastricht is het onge
wilde slotvuurwerk geworden van
het landelijk congres van de Ne
derlandse vereniging van brand
weercommandanten, dat donder
dag en vrijdag in Maastricht werd
gehouden. De brand in het waren
huis werd ontdekt door een brand
weercommandant uit Terneuzen,
die juist de afscheidsbijeenkomst
in Staargebouw had verlaten. De
brandweer van Maastricht was
snel met groot materieel ter plaat
se. Omstreeks kwart voor zes was
men de brand reeds meester. Hoe
wel het zich laat aanzien dat de
brand relatief weinig schade heeft
aangericht, is de waterschade op
de lager gelegen verdiepingen vrij
groot, De oorzaak van de brand
is niet bekend.
tober een sportmiddag georgani
seerd, waaraan tal van verenigin
gen en individuele sportbeoefe
naars medewerking zullen ver
lenen.
De directie van Verolme en de
drie erkende vakorganisaties heb
ben vrijdiagmidag in Rotterdam
ruim drie en half uur beraadslaagd
over de situatie op de Verolme
werf in Rozenburg. Dit overleg
leidde, aldus een laat in de middag
uitgegeven communiqué, tot de
volgende conclusies:
1. Partijen stellen zich op het
standpunt dat looneisen via de be-
staaiïoe kanalen ingebracht die
nen te worden in het centrale
overleg. Derhalve dienen de ge
stelde looneisen te worden afge
wezen.
2. Ten aanzien van de harmoni
satie van lonen en arbeidsvoor
waarden van hoofd- en handarbei
ders zal het reeds bestaande over
leg worden voortgezet.
3. Vastgesteld werd dat het werk
met onderaannemers bepaalde pro
blemen schept. Hiierover zal op
Belgische
bmnenvaarttanker
aangevaren bij Hansweert
Omstreeks half zes vrijdagmid
dag is het Belgische binnenvaart-
tankschip „Odila" dat met een
lading ruwe aardolie onderweg
was van Everdingen naar Ant
werpen bij het uitlopen van de
haven van Hansweert, nadat het
daar binnengekomen was voor
douaneformaliteiten in aanva
ring gekomen met het Duitse
binnenvaarttankschip „Thermo
4", dat juist de haven binnen
liep.
Schipper Willems van de „Odi-
la"koerste zijn schip, dat bij de
machinekamer een gapende ope
ning vertoonde en daardoor snel
water maakte, naar een zand
plaat doch kon niet voorkomen
dat zijn schip steeds dieper zak
te. Sleepboten en bergingsvaar
tuigen uit Hansweert en Terneu
zen waren snel ter plaatse en
gingen direct aan hst pompen.
De „Thermo 4" had bij de aan
varing geen noemenswaardige
schade opgelopen.
Gisteravond is het Zwitsers bin-
In Haarlem ia gistermiddag op
last van de officier van justitie
de 34-jarige Amsterdammer J. G.
H. achter slot en grendel gezet,
omdat hij er van wordt verdacht
deze week op Schiphol een Noor
se inspecteur van een scheepvaart-
onderneming, de 36-jarige Sigrud
I. uit Bergen (Noorwegen) zijn
portefeuille en zijn paspoort te
hebben afgenomen. Hij gaf zich
daarbij uit als rechercheur van
politie.
De dienst luchtvaart van het
korps rijkspolitie op Schiphol
meent hier te doen te hebben met
wat zij noemt de „mensensmok
kelaar", die in Amsterdam al eer
der simpele jongelieden heeft
overgehaald zich achter het ijze
ren gordijn te begeven, teneinde
tegen geldelijke beloning daar
„even hun paspoort af te geven"
aan mensen, die naar het westen
willen vluchten. Zij moeten zich
dan zelf tot een Nederlandse con
sul wenden, zeggen dat zij hun
paspoort verloren hebben en om
een laissez passer bewijs vragen
om naar West-Duitsland terug te
keren, waar hun zo wordt dat
tenminste in uitzicht gesteld
het eigen paspoort wordt terug ge
geven.
De thans gearresteerde Amster-
COÖP. VRUCHTENVEILING
„ZEEUWSCH-VLAANDEREN"
TERNEUZEN
Veiling van 20 september
GROENTEN:
Per 100 stuks: Sla I 20, II 8
16.
Per stuk: Bloemkool All 97
102 ct, BII 47—66 ct, afw. 16—
75 ct; Groene Komkommers 15
—34 ct.
Per bos: Selderij 820 ct; Pe
terselie 19 ct.
Per kg: Andijvie 1529 ct;
Boerenkool 16 ct; Prei 1521 ct;
Princ. bonen I 94121 ct, II 55
101 ct; Sav. kool 711 ct; Ro
de kool 1117 ct; Spinazie 45
51 ct; Snijbonen (kas) 162 ct;
Uien 11—17 ct; Witte kool 5—7
ct; Tomaten A 4049 ct, All 40
ct, B 58—68 ct, B II 49 ct, C41
ct.
AARDAPPELEN:
Per 100 kg: Bintjes f 12,60;
Meerlanders ƒ13,80; Eigenhei
mers ƒ14,10.
ZACHT FRUIT:
Per doos: Glasaardbeien 64 ct.
Per kg: Pruimen. Reie Victo
ria 3043 ct.
HARD FRUIT:
Per kg: Appelen. James Grie
ve II m. 90 2729 ct, m. 80 23
37 ct, m. 75 26—36 ct, m. 70 25—
42 ct, m. 65 20—38 ct, III grof 15
31 ct; Tydemann II m. 90 53
ct, m. 80 64 ct, m. 70 68 ct, III
grof 28 ct; Cox Orange I m. 80
ct, m. 75 63 ct, m. 70 64 ct, m.
65 53 ct, m. 60 42 ct, II m. 85 4S
50 ct, m. 80 5566 ct, m. 75
5363 ct, m. 70 5064 ct, m. 65
4651 ct, m. 60 3940 ct, m. 55
15—16 ct, III grof 26—34 ct.
Peren. B. Hardy I m. 75 37—
39 ct, m. 70 3839 ct, m. 65 30
32 ct, II m. 70 35 ct, m. 65 28
ct, m. 60 24 ct, III grof 1520
ct; B. Louis I m. 70 3540 ct, m.
65 33—40 ct. m. 60 32—34 ct, m.
55 2425 ct: Conference I m. 75
30 ct, m. 70 35 ct, m. 65 32 ct, m.
60 32 ct, m. 55 22 ct, III grof 14
ct.
dammer H., die naar men meent
lid is van een uitgebreide organi
satie, blijft bij dit gevaarlijke doch
lucratieve werkje zelf buiten
schot, doch al enkele malen zijn
Nederlanders, die op zijn voor
stellen ingingen, in Oost-Duits-
land of Polen in de val gelopen
en aldaar tot fikse gevangenis
straffen veroordeeld.
De gedupeerde Noorse inspec
teur meldde zich dinsdag j.l. ont
hutst bij de rijkspolitie op Schip
hol. Hij was die ochtend uit
Noorwegen op Schiphol aangeko
men om in Rotterdam een Noors
schip, dat daar wordt gerepa
reerd, te inspecteren. Nadat hij de
marechausee en de douane was
gepasseerd wandelde hij naar de
taxi-standplaats buiten de aan
komsthal, waar hij in het Engels
werd aangesproken door een hem
onbekende man, die zich voordeed
als een rechercheur van de Ne
derlandse politie, en die hem ver
zocht even met hem mee te gaan.
Overbluft voldeed de Noor daar
aan. De onbekende nam hem mee
terug de aankomsthal in en daal
de via het trappenhuis af naar de
autokelder van de luchthaven. Op
een stille plek vervolgde de pseu-
do-rechercheur daarop met de be
schuldiging:
„U bent een spion, geef mij uw
paspoort, uw portefeuille en uw
pistool maar af".
Verbaasd antwoordde de Noor
hem, dat hij helemaal geen spion
was en dat hij evenmin een pis
tool op zak had.
„Geeft u mij dan toch uw pas
poort en uw portefeuille af", com
mandeerde de onbekende en ge
ïntimideerd door het kordate op
treden van de man voldeed de
Noorse inspecteur aan dit bevel.
De porteteiulie bevatte volgens
hem circa 200.
„Wacht u hier 1 minuut", ging
de pseudo-rechercheur beslist
door, „want ik moet even weg. Als
u niet blijft wachten, dan.en
hij maakte een veelbetekenend
gebaar met zijn hand langs zijn
keel.
Gehoorzaam wachtte de Noor
af wat hem verder te wachten
stond, maar de man kwam niet
meer opdagen, waarop hij zich
uiteindelijk naar de echte politie
begaf.
Daar kon men zijn verhaal aan
vankelijk nauwelijks geloven,
maar de Noor bleef voet bij stuk
houden. Hij werd overgebracht
naar de Amsterdamse politie, die
hem foto's van bekende delin
quenten voorlegde. Uit de ris van
foto's >wees hij het portret aan
van de Amsterdamse mensen
smokkelaar, die daarop van huis
werd gehaald en met de Noor ge
confronteerd werd. Deze zeide in
de Amsterdammer pertinent po
sitief zijn pseudo-reohercheur te
herkennen.
Vrijdag is de Amsterdammer,
die ontkent iets met de zaak te
maken te hebben, voorgeleid voor
de rechter-commissaris in Haar
lem. Als alibi toonde hij een re
ken in® van een buitenlands hotel,
waar hij tot woensdag verblijf
zou hebben gehouden vóór hij
naar Schiphol terug vloog (de
zaak op Schiphol speelde zich
daags tevoren af). De man is niet
temin opgesloten, aangezien de
Noor voor de rechter-commissaris
ook onder ede vol hield, dat het
deze Amsterdammer was, die hem
zijn paspoort had afgenomen. Het
paspoort zelf is ook na huiszoe
king bij de Amsterdammer niet
gevonden.
korte termijn overleg plaats vin
den.
4. De communicatie tussen par
tijen en personeel zal aan een na
dere studie worden onderworpen.
De beide onderhandelingsdele-
eaties zijn blijkens het communi
qué van oordeel dat deze vier pun
ten alleen d&n in een juiste sfeer
kunnen worden behandeld als de
werknemers hun werkzaamheden
op de Verolmewerf in Rozenburg
volledig hebben hervat. Het com
muniqué was ondertekend door de
directie van Verolme en door de
metaalbedrijfsbond van het N.V.V.,
St. Eoiy (katholiek) en die christe
lijke metaalbedrijfsbond (C.M.B.).
Na afloop van de besprekingen
werd bevestigd dat de directie van
Verolme acht bij de staking be
trokken werknemers heeft onsla-
gen. Ir. Rijke van Verolme zei ech
ter dat het bedrijf bereid is te over
wegen het ontslag ongedaan te ma
ken ais werkzaamheden op de
werf volledig zijn hervat. De Ver-
olme-direetie zal dit met de er
kende vakorganisaties bereikte
standpunt aan het personeel be
kend maken.
De Veroimedirectie en de vak-
bondien hebben rijdagmiddag in
Rotterdam het overleg werd ge
voerd in het gebouw van de me-
taalbond aan de Westersingel
geruime tijd gesproken over de
positie van de werknemers die in
opdracht van onderaannemers op
de werf zijn tewerkgesteld. De
grieven van de stakers betreffen
vooral de positie van personeel in
dienst van onderaannemers, omdat
deze volgens hen dikwijls aanzien
lijk hogere lonen krijgen dan het
personeel van Verolme zelf. „Wij
willen een overzicht van de wer
kelijke salarissen die de onderaan
nemers uitbetalen. Als inderdaad
blijkt dat er sprake is van een
discriminatie ten opzichte van die
Verolme-mensen, dan zullen wij
daar met de directie over gaan
praten", aldus een woordvoerder
van de vakorganisaties vrijdag
avond na het overleg. Hij was
voorts van oordeel dat bii de pn>
blemen op dë Verolmewerf de
communicatie tussen de werfdirec-
tie en het personeel heeft gefaald.
„Velen hebben niet geweten wat
er gebeurde. Dit heeft aanleiding
gegeven tot achterdocht", aldus de
woordvoerder van de vakorganisa
ties.
Terwijl de Veroimedirectie met
de drie vakorganisaties in Rotter-
dag de situatie besprak, lag het
werk op de werf in Rozenburg
vrijdagmiddag nog geheel stil. Ook
na de bekendmakingen van vrij
dag naar aanleiding van de onder
handelingen valt niet te zeggen of
het Verolme-personeel, ongeveer
2.200 man, en de 300 werknemers
van onderaannemers maandag het
werk zullen bevatten. Noch de
Verolme-directie noch de verte
genwoordigers van de vakorgani
saties durfden zich vrijdagmiddaj
aan een voorspelling te wagen.
In de Venezolaanse stad Cu-
mana, 350 km van de hoofdstad
Caracas, zijn vrijdagmorgen
vroeg enkele oude gebouwen tij
dens aardschokken ingestort. Ze
ker drie mensen raakten ernstig
gewond. De beving werd ook ir,
andere delen van Venezuela ge
voeld, maar meer berichten over
schade of slachtoffers zijn er niet.
In verscheidene, waaronder Ca
racas, renden mensen in nacht
kleding de straat op.
De aardschokken zijn ook in
Suriname waargenomen. Ze
duurden ongeveer een minuut.
Van schade is daar geen melding
gemaakt.
Zevenhonderd km ten oosten
van Caracas werden dertien
mensen licht gewond door het in
storten van een huis. Aardschok
ken ijn ok gevoeld in Guyana en
Trinidad. In Port of Spain zou
een dode zijn gevallen. Daar heb
ben verscheidene gebouwen
zware schade opgelopen en deden
zich gevallen van plundering
voor. In Guyana werd de zwaar
ste aardbeving sinds 1911 geregis
treerd. Er is niet veel schade aan
gericht en er zijn geen slacht
offers gevallen.
Na 40 jaar is er een eind ge
komen aan het bewind van dr.
Antonio Salazar, de alleenheerser
over Portugal, al was hij dan for
meel alleen maar minister-presi
dent. Op dit moment heeft zijn
land het laagste inkomen per
hoofd van de bevolking in Euro
pa. Bijna veertig procent van de
Portugezen boven de vijftien jaar
kan niet lezen of schrijven. Veer
tig procent van de staatsuitgaven
gaat naar het leger. Men mag een
en ander rustig met elkaar in ver
band brengen.
Salazar heeft in zijn veertigjarig
regime wel politieke rust weten
te verzekeren in zijn land, een
van de redenen waarom hij de
macht greep. Men weet ook hoe:
de machtige P.I.D.E., de politie,
stond geen onpositie toe. Generaal
Delgado heeft enige tijd interna
tionaal opzienbarend geageerd te
gen Salazars politiestaat; hij is
prompt vermoord. Anderen zitten
in de gevangenis of leven als bal
lingen.
De trek van Portugezen naar 't
buitenland is ook door de econo
mische achterlijkheid groot: jaar
lijks vermindert de bevolking met
enige tienduizenden en dat is be
paald geen gevolg van de pil
Het merkwaardige is, dat Portu-
gals alleenheerser oorspronkelijk
hoogleraar in de economie was
aan de Coimbra-universiteit. Juist
in economisch opzicht is het land
ontstellend achtergebleven. De
technische ontwikkelingen zijn
voortdurend langs Portugal heen
gegaan. De industriëlen, met leger
en kerk steunpilaren van Salazar,
voelen er niet voor en de regering
heeft niet geprobeerd de industria
lisatie te stimuleren. Men mag aan
nemen dat de grote ondernemers
er bezwaar tegen hadden, als zij
concurrentie hadden gekregen.
In de agrarische sector, waar
het bestaan van grote landgoede
ren juist goede kansen had gege
ven voor het opvoeren van de pro-
duktiviteit, gebeurde evenmin veel.
En naarmate Salazar ouder werd
nu 79 jaar keerde hij zich
star tegen alles wat naar nieuw
lichterij zweemde.
Behalve dat Portugal op een
punt was gekomen waar de za
ken nooit slechter dus alleen maar
beter kunnen worden, is er enig
licht aan de horizon. Studenten
in Lisabon hebben al enige ma
len in conflict gelegen met de
overheid en dit wijst erop dat on
der intellectuelen de oppositie
groeit, ai heeft ze nog niet veel
gelegenheid dit te uiten. Ook in
de kerk beginnen schoorvoetend
moderner opvattingen door te
dringen.
Voorlopig echter ziet het er
naar uit dat het leger de toon
zal aangeven bij het benoemen van
een opvolger voor Salazar. En het
leger zal zeker eisen dat dit iemand
wordt, die doorgaat geld te ste
ken in de militaire expedities in
Angola en Mozambique, de Afri
kaanse kolonies die pro forma van
Portugal heten, ook al kost die
uitzichtloze strijd meer dan de ko
lonies opleveren en bovendien
meer dan Portugal zich zou kun
nen permitteren als het wat aan
de eigen ontwikkeling deed.
Voor de oppositie en voor een
moderner bewind zijn de kansen
nog gering. Men kan alleen maar
hopen dat Salazars opvolger min
der bekwaam zal zijn in de onder
drukking
I
Op de provinciale weg Veghel-
Uden is vrijdagochtend de be
stuurder van een personenauto,
de caféhouder L. M. M. Rijkers
(35) uit Veghel, om het leven ge-
I komen nadat hij door onbekende
I oorzaak frontaal op een tegemoet
komende vrachtauto was gebotst
„Tass" meldt dat het ruimte
voertuig „Sonde 5", zondag in de
Sowjet-Unie gelanceerd, op 18
september een vlucht om de
maan heeft gemaakt. Het met
het ruimtevoertuig beoogde we
tenschappelijke onderzoek van
de ruimte was verricht. „Tass'
liet niet weten of men een po
ging zal doen de „Sonde 5" te
bergen.
Tijdens de tocht om de maan
bedroeg de kortste afstand tot
het maanoppervlak ongeveer
2000 km. Men had steeds con
tact weten te houden met de
„Sonde 5" die nog in de ruimte
vloog. Alle apparatuur aan boord
had normaal gefunctioneerd.
Deze verklaring van „Tass' is
een bevestiging van de eerder
deze week door het observato
rium van Jodrell Bank in Enge
land gedane mededeling, dat de
„Sonde 5" om de maan heeft ge-'
vlogen.
Een woordvoerder van het
Russische ministerie van buiten
landse zaken kon vrijdag niet
zeggen waarom men woensdag
in Moskou het bericht van Jod
rell Bank had tegengesproken.
Mogelijk beschikten wij nog niet
over de gegevens, aldus de
woordvoerder.
Over de redenen waarom de
voorgenomen reis van een Tsje-
choslowaakse delegatie onder
leiding van partijleider Dubcek
naar Moskou vrijdag niet is door
gegaan, tast men nog steeds in
het duister. In Praag doen ge
ruchten de ronde dat de Russen
bezwaren hebben tegen de komst
van Dubcek, terwijl ook de mo
gelijkheid wordt genoemd dat
de twee partijen het niet eens
zijn over de agenda.
Intussen werden Dubcek en
president Svoboda vrijdag in
Brno stormachtig begroet, toen
zij daar een bezoek aan de jaar
beurs brachten. Duizenden men
sen juichten de Tsjechoslowaak-
se leiders, onder wie ook pre
mier Cernik en de Slowaakse
eerste partijsecretaris Husak,
hartelijk toe.
De populariteit van deze lei
ders is ook gebleken bij een opi
nie-onderzoek in Noord-Bohe-
men, waar 783 van de 864 onder
vraagde personen verklaarden
volledig vertrouwen in hen te
hebben. 72 mensen zeiden de lei
ders te vertrouwen, drie hadden
geen vertrouwen in hen en zes
hadden geen oordeel. Bij het on
derzoek, ingesteld door een bu
reau van de regionale partij-
afdeling, bleek ook dat 526 on
dervraagden het na de invasie
in Moskou gesloten akkoord de
beste basis vonden voor de op
lossing van de huidige crisis. 275
mensen hadden zekere reserves
en 41 verwierpen de overeen
komst, terwijl 22 geen mening
uitspraken. Alle ondervraagden
waren het er over eens, dat de
bezettingstroepen vóór de „nor
malisering" uit Tsjecho-Slowa-
kije behoren te worden terugge
trokken, aldus een bericht van
het persbureau G.T.K,
I
