Hoofdpunten van het regeringsbeleid
in het begrotingsjaar 1969
Binnenlandse zaken
Ombudsman
Opera
Ontwikkelingshulp
Financiën
Volkshuisvesting
Verkeer en
waterstaat
Buitenlandse
zaken
Defensie
Ruimtelijke
ordening
Algemene zaken
Justitie
Onderwijs
Pagina 4
DE VRIJE ZEEUW
Woensdag 13 september 1968
Eén procent
Streekvervoer
Korter dienen
Tsjecho-
Slowakije
Europa
Kernwapens
Overzee
Huur
Havens
Criminaliteit
Echtscheiding
Op korte termijn zal het kabinet, dat in beginsel de invoering van
een parlementaire ombudsman voorstaat, over deze materie overleg
plegen met de daarvoor aangewezen commissies uit de beide kamers
der staten-generaal.
Dit blijkt uit de „hoofdpunten van het beleid per ministerie", welke
hoofdpunten gistermiddag openbaar zijn gemaakt. Daarin wordt o.m.
aangekondigd, dat dezer dagen in een afzonderlijke nota nader zal
worden ingegaan op de structurele problematiek van de stimule-
rings- en herstructureringsgebieden. In de nota zal worden aange
geven langs welke lijnen de regering in komende jaren (19691972)
haar beleid op dit punt denkt te voeren.
Uit de „hoofdpunten" blijkt voorts o.m., dat het departement van
C.R.M. met het gemeentebestuur van Amsterdam in bespreking is
over de totstandkoming van een operagebouw. In de loop van het
komend begrotingsjaar zal, zo wordt verwacht, een ontwerp-gaswet
bij de tweede kamer worden gediend. 1
Uit de „hoofdpunten" met betrekking tot het ministerie van binnen
landse zaken blijkt, dat minister Beernink voornemens is het beleid,
dat hij tot nu toe te dezen heeft gevoerd, in het nieuwe zittings
jaar te continueren. Zijns inziens zal er naar moeten worden ge
streefd dat een herziening van gemeentegrenzen in het raam van een
itreeksgewijze herindeling tot stand komt. Uit de omstandigheid, dat
Kdjziging van provinciale grenzen betrekkelijk zelden aan de orde ge-
vteld wordt, mag niet worden afgeleid dat deze grenzen minder aan
tastbaar zijn te achten dan gemeentegrenzen, aldus de „hoofdpunten".
Daarin wordt aangekondigd dat zeer binnenkort een wetsontwerp
zal worden ingediend Inzake de verantwoordingsplicht van de burge
meester en van burgemeester en wethouders. De regering is voorne
mens om op korte termijn overleg te plegen met de daarvoor inge
stelde parlementaire commissies over het voorstel tot afschaffing van
de opkomstplicht.
Genève plaats vindt, als straks in
de algemene vergadering der V.N.
werkt Nederland naar vermogen
mee aan een verzoening der tegen
stellingen en aan pogingen tot het
scheppen van vreedzame wereld
verhoudingen.
In het meerjarenprogramma voor
ontwikkelingshulp dat aan het
parlement is voorgelegd wordt het
streven om in 1971 1 procent van
het nationaal inkomen (netto na
tionaal produkt tegen factorkos-
ten) te bestemmen voor hulp aan
de minder ontwikkelde landen, in
cijfers geconcretiseerd. Het meer
jarenplan geeft een beeld hoe de
regering de toenemende hulpver
lening tot en met 1971 denkt aan
te wenden voor de verschillende
activiteiten van de hulpverlening.
In een toelichting op het meer
jarenplan wordt ingegaan op het
concentratiebeleid dat de regering
in de komende jaren denkt te voe
ren. Dit beleid zal tezamen met
andere voorgestelde maatregelen
zoals een nauwe samenwerking
met Nederlandse particuliere orga
nisaties, tot resultaat hebben dat
de Nederlandse hulp meer doelge
richt en daardoor meer efficiënt
zal worden besteed.
Voor 1969 is een bedrag van
632 miljoen gulden uitgetrokken,
het vergelijkbare cijfer voor 1968
is 540 miljoen.
Spoedig kan de indiening tege
moet worden gezien van een wets
ontwerp tot goedkeuring van de
oprichting van een Nederlandse
financieringsmaatschappij voor
ontwikkelingslanden (F.M.O.) en 't
verstrekken van garanties voor
door de F.M.O. op te nemen lenin
gen.
Schattingen van belastingplich
tigen, die In het verleden jaar-in,
Jaar-uit het verwachte inkomen
voor het komend jaar duidelijk zó
laag stellen, dat na de definitieve
aangifte een naar verhouding be
langrijke nadere voorlopige aan
slag moet worden opgelegd, zul
len in het vervolg meer kritisch
worden bezien.
roofdierklasse aan de varende
vloot toe te voegen.
De twee geleide-wapenfregat
ten die na nun voltooiing tezamen
met „Zeven Provinciën" de lucht
verdedigingskern van de onder-
zeebootbestrijdingsgroepen zullen
vormen, zijn omstreeks 1974 ge
reed.
derlandse Antillen in Nederland
door middel van tentoonstellin
gen en soortgelijke activiteiten
uit te breiden, zal worden uit
gevoerd.
Het woning-bouwprogramma
voor 1969 gaat, evenals dat voor
1968, uit van het in aanbouw
nemen van 125.000 woningen,
waarvan 25.000 woningen zonder
subsidie.
De 100.000 te subsidiëren wo
ningen omvatten:
45.000 woningen te bouwen met
rijksleningen (z.g. woningwet
woningen);
55.000 woningen te bouwen in de
particuliere sector, waarvan
leid op de verschillende over
heidsniveaus te versterken.
Op de begroting van verkeer
en waterstaat is 3 miljoen gul
den uitgetrokken om bij te
springen als de continuïteit van
onmisbaar streekvervoer be
dreigd wordt. Deze post is min
of meer vergelijkbaar met de
post van 30 miljoen die in 1969
evenals in het lopende jaar, be
stemd is als bijdrage in de te-
loop van dit zittingsjaar te ver
wachten.
Een wetsontwerp stakingsrecht
zal eveneens spoedig worden in
gediend. Wetsontwerpen worden
verder aangekondigd over onteige
ning, nieuw bewijsrecht, indexa
tie van onderhoudsvorderingen en
preventieve hechtenis.
De hoofdprijzen van grote lote
rijen (buiten sporttoto en staats
loterij) worden voorlopig voor één
jaar op maximaal 250.000 ge
steld.
Over psychopatenzorg wordt op
gemerkt diat de zorg voor de ter
beschikking van de regering ge
stelden een duidelijke ontwikke
ling doormaakt van „bewarende
verpleging" naar een intensieve
therapeutische behandeling.
In samenhang met de dienst
tijdverkorting van drie maanden
voor de na 1 januari 1968 opge
komen dienstplichtigen bij de
luchtmacht, is voor de lucht
machtdienstplichtigen die vóór
die datum zijn opgekomen een
overgangsmaatregel getroffen.
Voor dienstplichtigen, opgeko
men tussen 1 januari en 31
augustus 1967, wordt de dienst
tijd verkort met 4 weken; voor
hen die zijn opgekomen tussen
1 september en 31 december '67,
wordt de verkorting geleidelijk
Het overzicht van het ministerie
van buitenlande zaken begint met
de constatering dat de recente
verbetering van het klimaat tus
sen oost en west door de inter
ventie in Tsjecho-Slowakije voor
een goed deel is te niet gedaan.
Toch behoeven de ontwikkelin
gen van de laatste maand geen
wezenlijke ombuiging met zich
mede te brengen voor het beleid
van die regering. In de eerste
plaats is nog eens duidelijk be
vestigd dat West-Europa het be
houd van zijn onafhankelijkheid
moet waarborgen in een hechte
Noord-Atlantische samenwerking,
al zullen de bondgenoten zorgvul
dig moeten nagaan wat dit uit
gangspunt in de nieuwe situatie
aan praktische consequenties kan
meebrengen. Nog een tweede ele
ment in bet Nederlandse beleid
tegenover het oosten is onaange
tast gebleven, namelijk het stre
ven naar een uiteindielijke toena
dering tot Oost-Europa, hoezeer
ook de vrijheidsberoving in Tsje
cho-Slowakije zowel voor de men
selijke als ook voor de internatio
nale betrekkingen als een terug
slag -«wsli-warden aangemerkt.
Ofschoon in het afgelopen Jaar
ontegenzeggelijk op veel gebieden
van de Europese integratie be
langrijke voortgang kon worden
gemaakt, moet toch worden vast
gesteld dat globaal gezien, in dit
(froces stagnatie is ingetreden.
Het probleem van de toetreding
van Groot-Brittannië en andere
Europese landen heeft veel tijd en
aandacht van de raad in beslag
genomen, hetgeen op zichzelf een
remmend effekt heeft gehad op
de ontwikkeling. Daarnaast vormt
het bestaan van diepgaande poli
tieke tegenstellingen tussen de zes,
zowel over de Europese eenwor
ding als ook op allerlei andere
gebieden van buitlands poiltiek
beleid, een ernstige belemmering
voor de verdere verwezenlijking
van de doelstellingen der Europese
verdragen. Naar de mening van de
regering zal ook in de komende
periode met kracht gestreefd moe
ten worden naar een beslissing in
verband met de toetredingsaan-
vraag. De verwezenlijking van het
Benelux-memorandum zal met on
verminderde kracht door de rege
ring worden nagestreefd.
De regering acht het van zeer
groot belang dat het non-prolifera-
tie verdrag tot stand is gekomen.
Zowel in de conferentie van da
niet-kerawapenstaten die ihans in
Voorgesteld zal worden voor de
genen, van wie het loon de aan-
slaggrens van de inkomstenbelas
ting te boven gaat, de loonbelas
tingtabellen beter af te stemmen
op de verschulidgde inkomstenbe
lasting.
Het ministerie van defensie gaat
ervan uit dat de recente gebeurte
nissen in Oost-Europa de vertrou
wenssfeer, die nodig is om tot ver
dere ontspanning te komen, ern
stig hebben aangetast. Zij hebben
tevens onderstreept, dat aan de
gezamenlijke westelijke verdedi
ging niet verder dient te worden
getornd. In bondgenootschappelijk
verband wordt bestudeerd, of bii-
zondere maatregelen wenselijk zijn
met het oog op de ontstane on
zekerheid in het algemeen en de
gewijzigde militaire opstelling in
Tsjecho-Slowakije en aan de oost
west grens in het bijzonder. In
tussen zal het westen een op ont
spanning gerichte politiek moeten
blijven voeren.
Over het wiarinebeleid wordt op
gemerkt dat het uit de vaart ne
men van de „Karei Doorman" het
mogelijk maakt reeds in de loop
van dit en het volgend jaar het
aantal in dienst zijnde parate on-
derzeebootbestrijdingsjagers en
fregatten te vergroten en even
eens een escorteur yan de z.g.
gebracht op 11 weken, afhanke
lijk van 't tijdstip van opkomst.
Een binnenkort te verwachten
regeling voor „dienstverlating
van gepasseerde onderofficieren"
houdt in, dat in geval van ont
slag-op-verzoek om deze reden
aan de betrokken militair een
uitkering wordt toegekend vol
gens regels, die overeenkomen
met de bepalingen inzake het
wachtgeld.
De regering onderschrijft het
standpunt van Suriname dat het
gebied tussen Coerocni/Koetari
en de boven Corantijn aan Suri
name, en niet aan Guyana be
hoort.
De uitzending van deskundi
gen in het kader van de techni
sche bijstand blijft een belang
rijke plaats innemen onder de
verschillende vormen van steun,
die Nederland aan de andere
koninkrijksdelen verleent.
De samenwerking tussen de
rijksuniversiteit te Leiden en de
geneeskundige school in Surina
me verloopt bevredigend.
De bouw van de relais-zender
van de wereldomroep op Bonai
re zal in 1968 worden voltooid.
Het plan van de stichting voor
culturele samenwerking met Su
riname en de Nederlandse An
tillen (Sticusa), om de voorlich
ting over Suriname en de Ne
10.000 door woningbouwcorpo
raties met in het algemeen een
inbreng van 10 procent eigen
geld en overigens met ge
meentelijke garantie.
Binnen 't kader van de 100.000
gesubsidieerde woningen zal bij
zonder woTden gelet op de tot
standkoming van een voldoend
aantal uitgesproken goedkope
woningen van goede kwaliteit.
Het ligt in de bedoeling het
aantal in aanbouw te nemen wo
ningen met een rijkslening ook
voor 1970 en 1971 op 45.000 te
stellen, tenzij bijzondere om
standigheden dit beletten.
Er bestaat goede hoop gedu
rende enige jaren eên program-
i van 125.000 in aanbouw te
nemen woningen per jaar te
kunnen handhaven.
Het huur- en subsidiebeleid
blijft gericht op verkleining van
de afstand tussen de huren van
het oude en het nieuwe woning
bestand, alsmede tussen de fei
telijke huurprijs en de economi
sche huur.
Dezer dagen is de indiening te
verwachten van een wetsont
werp, dat beoogt de jaarlijkse
huuraanpassing van 4 op 6 pro
cent te brengen.
Het wetsontwerp huurdersbij-
dragen zal wellicht op 1 januari
a.s. in werking kunnen treden.
De vorig jaar aangekondigde
intrekking van de regeling voor
toekenning van jaarlijkse bijdra
gen van rijkswege aan de ge
meenten ter bevordering van de
doorstroming zal in twee etap
pes plaats vinden, waarvan de
eerste het volgende jaar ingaat.
De regering blijft attent op een
krachtige bevordering van de
doorstroming.
Het bouwprogramma voor '69
draagt meer nog dan in vroegere
jaren, het karakter van 'n prog
nose, omdat tegenover de te ver
wachten effectieve vraag nu een
ruime capaciteit staat. Het zal
vooral van voldoende effectieve
vraag naar bouwwerken afhan
gen, of het progTamma zal kun
nen worden verwezenlijkt.
Het handhaven gedurende eni
ge jaren van 125.000 in aanbouw
te nemen woningen per jaar
heeft tot gevolg, dat bij een nor
male expansie van de bouwnij
verheid als bedrijfstak, de pro
duktie in de sectoren buiten de
woningbouw moet toenemen.
Daar de produktie in deze sec
toren tezamen globaal de helft
van de totale produktie uitmaakt
zal de stijging 8 a 10 procent be
dragen. Dit is, gelet op de ont
wikkeling in de laatste jaren,
zeker niet te hoog.
De regering zal niet schromen
van de bevoegdheid tot het ge
ven van aanwijzingen gebruik te
maken, waar dat nodig is om de
ontwikkeling in de gewenste
richting te sturen en de maatre
gelen die daarvoor nodig zijn,
voor verantwoordelijkheid van
het rijk te nemen.
Aan de raad van advies voor
de ruimtelijke ordening is ad
vies gevraagd over de mogelijk
heden de inspraak van de be
volking bij bet ruimtelijke be
korten van gemeentelijke ver
voersbedrijven. Alvorens streek-
vervoerbedrijven voor een even
tuele rijksbijdrage in aanmer
king komen, zal eerst nauwkeu
rig onderzocht worden of er
geen andere manieren zijn om de
financiële positie van een be
drijf te verbeteren.
Op de begroting wordt een be
gin gemaakt met de financiële
steun van het rijk aan de water
schappen, waarvoor 12 miljoen is
uitgetrokken.
De geraamde uitgavenstijging
op de begroting van verkeer en
waterstaat beloopt, gerekend ten
opzichte van 1968, een bedrag
van 325 miljoen ofwel 13 pro
cent. Een flink stuk van de uit
gavenstijging is terug te vinden
op de buitengewone dienst bij
„scheepvaartwegen en havens",
waar 87 miljoen meer wordt
aangevraagd dan vorig jaar.
De extra-gelden zijn vooral
bestemd voor 'n krachtige voort
zetting van 't werk aan de nieu
we havenmond van Europoort,
de verbetering van het Amster
damRijnkanaal en de nieuwe
Scheveningse buitenhaven.
Voor verkeersvoorzieningen en
voorzieningen voor het openbaar
vervoer in en nabij de steden
wordt in 1969 15 miljoen en
18 miljoen meer uitgetrokken;
voor subsidie krachtens de wet
uitkering wegen f 23 miljoen
meer.
De regering acht een onderzoek
naar de mogelijkheden van een
grotere openbaarheid van het cen
trale bestuur gewenst. Volgende
week wordt een commissie geïn
stalleerd die de regering zal advi
seren over de maatschappelijke
functie van de overheidsvoorlich
ting en over de openheid van de
bestuursdienst.
In het civiele verdedigingsplan
1968 t/m 1971, zoals dat vorig
jaar aan het parlement is voorge
legd, zijn geen belangrijke wijzi
gingen aangebracht. Wel zal het
tempo van uitvoering van die pro
jecten worden beïnvloed door een
verlaging van de aanvankelijk
voorziene bedragen.
De civiele verdediging heeft naar
het inzicht van de regering geen
andere functie dan bet zo goed
mogelijk beperken van de gevol
gen van een moderne oorlog voor
de bevolking en het miaatschappe
lijk leven in de ruimste zin.
Voor het gevangeniswezen
wordt een ruimer regiem voor
bereid op punten als; briefwis
seling, het dragen van eigen of
althans meer „maatschappelijke"
kleding, bet bij zich houden van
persoonlijke bezittingen, meer
individuele toepassing van voor
schriften.
Het beeld van- de criminaliteit
in Nederland is, vergeleken met
omringende landen, niet veront
rustend, maar toch kan niet over
het hoofd worden gezien dat over
langere termijn gemeten de ter
kennis van de politie gekomen
misdrijven toenemen. Absoluut zijn
ze van 1949 tot en met 1967 ver
dubbeld, relatief zijn ze met 50
procent toegenomen. Opvallend is,
dat b.v. misdrijven tegen de open
bare orde en het openbaar gezag,
evenals de misdrijven tegen het
leven en doodslag, moord en kin
derdoodslag relatief op min of
meer constant niveau zijn geble
ven. Mishandeling vertoont esn
geleidelijk relatieve daling. De
stijging zit vooral in de vermo
gensdelicten en in de verkeersde
licten.
Tegenover dit alles staat, dat
het percentage opgehelderde mis
drijven een daling vertoont (in
1954: 66 procent, in 1967: 47 pro
cent). De cijfers wijzen erop, dat
bijzondere aandacht besteed zal
moeten worden aan de recherche.
Na overleg met de minister van
binnenlandse zaken zijn op dit ge
bied een gespreksgroep en een ad
viescommissie ingesteld.
Bijzondere aandacht zal ook
in het komende jaar de bestu-
'dering van de verkeersonveilig
heid krijgen. Het verkeerstoe
zicht op autosnelwegen door de
witte Porches wordt uitgebreid,
evenals de surveillance met d'ub-
belpatrouilles op snelle motoren
op wegen voor doorgaand ver
keer, die geen autosnelwegen
zijn.
De begroting van het ministerie
van justitie biedt mogelijkheden
tot het inlopen van tekorten op
verschillende gebieden.
Het personeel van het ministerie
zal met 700 man kunnen worden
aangevuld. De kosten voor subsi
dies geven ruimte voor het in-
dienstnemen van meer personeel
bij de reclasserlngsinstellingen en
bij de instellingen voor voogdij en
gezinsvoogdij. Ook voor verbete
ringen in de materiële sector
(vooral gevangeniswezen, psycho
patenzorg en politie) zijn gelden
opgenomen.
Wat betreft het echtscheidings
recht is een wetsontwerp in de
Aan de staten-generaal zal bin
nenkort een studie worden voor
gelegd van de aspecten die met de
democratisering van het onder
wijs samenhangen. Dit wordt mee
gedeeld in de „hoofdpunten" van
onderwijs en wetenschappen.
Drie aspecten springen bij de
gedachtenvorming over de ver
maatschappelijking van het onder
wijs naar voren:
1. de gerichtheid van het onder
wijs op de toekomst;
2. de optimale ontplooiing van
persoonlijke talenten, die aan
dacht verkreeg in de discussies
over de democratisering;
3. de interne verhoudingen die
aan de orde kwamen bij de be
schouwingen over de inspraak
van allen die bij het onderwijs
betrokken zijn.
Het ligt in de bedoeling de mar-
gegetallen bij 't kleuteronderwijs
te doen vervallen, waardoor de
vraag naar gediplomeerde kleuter
leidsters met ongeveer 400 zal toe
nemen. Een desbetreffende wijzi
ging van de kleuteronderwijswet
zal zo spoedig mogelijk aan de
tweede kamer worden voorgesteld.
(iZe verder pgg. 54
