Grote vraagtekens bij een „compromis" Brave mensen achter de schermen gevaar voor elk dictator NIEUWE CONFERENTIE OOSTBLOKLANDEN- TS JECHO-SLOWAKI JE Tsjecho-Slowakije verzoekt beëindiging V.raadstfebat Johnson en Vietnam Tsjaad roept Franse leger te hulp - agenda - "Donf?er<3ag 29 augustus *6B DE VBIJE ZEEUW Slowaakse afgevaardigden solidair met Husak De strijd in Vietnam Yak geboren in circus Rancy Vlekkenziekte onder snoek en brasem in het Veluwemeer Het ziet er uit als een auto Auto tegen trein: één dode JONGEN VERONGELUKT Fabrieksbrand in Kerkdriel Nog steeds veel pruimen Doden bij brand op Westduitse tanker Helikopter van Aerocarto bracht redding Perencrisis een feit Ontwapenings conferentie verdaagd De Engelse League CHICAGO: Getooid met een Ken nedy- en een McGovern-knoop volgt de aktrice Shirley McLaine, die deel uitmaakt van de delega tie uit Californië, de gebeurtenis sen in de grote zaal, waar de democratische conventie wordt gehouden, op het schermpje van een mini-t.v.-toestel. Vertegenwoordigers van Rus land, Polen, Oost-Duitsland, Hon garije, Bulgarije en Tsjecho-SIowa- kije zullen binnen tien tot vijftien dagen opnieuw bijeenkomen, zo heeft het Zuldslavische persbureau Tanjoeg woensdag in goedinge- lichte kringen in Praag vernomen. De conferentie zou in Dresden worden gehouden. Gesproken zal o.m. worden over de betrekkingen tussen de socialistische landen in het licht van de jongste gebeurte nissen in Tsjecho-Slowakije, aldus Tanjoeg. Vólgens een melding van radio- Praag heeft vice-premier Husak de op het 14e partijcongres geko zen leden van het centrale comité opgeroepen hun functies niet te aanvaarden. Husak was van me ning, dat er op het ogenblik eigen lijk twee centrale partijcomité's onder leiding van Dubcek bestaan. Zelf heeft hij zijn lidmaatschap van het presidium van het nieuwe partijcomité geweigerd. Het 14e partijcongres was volgens de Slo waakse leider niet geldig omdat het was bijeengekomen zonder het rpntrale comité van de Slowaakse communistische partij te raadple gen. Husak legde deze verklaring af voor het congres van de com munistische partij van Slowakije, dat woensdag in Bratislawa ver gaderde. De algemeen-directeur van het Tsiechoslowaakse persbureau Ce- teka, Sulek, is van zijn functie ontheven. In ziin plaats is be- noémd Jindrich. Dit meldde radio- Praag, die dit van premier Cernik had vernomen. Vice-premier Husak lichtte in een door radio-Donau verspreide verklaring toe. dat zijn weigering om zitting in het nieuwe centrale comité te nemen geen verlooche ning van partijleider Dubcek be tekent. Tk erken Alexander Dubcek als hoofd van de communistische partij, aldus Husak. Politieke waarnemers menen echter dat de Slowaakse partijlei der hiermee Moskou in de kaart speelt, dat het 14e partijcongres stèeds ongeldig heeft genoemd. Verscheidene nog vrije Slowaak se zenders hebben zich veront waardigd getoond over de verkla ring van Husak. Indien, zoals Hu sak had verklaard, slechts tien Tsjecho-Slowakije heeft dit\s- dag formeel verzocht het debat in dê veiligheidsraad over de mi litaire interventie in het land te beëindigen en de Tsjechoslo- waakse kwestie van de agenda af te voeren. Minister van buitenlandse za ken Jiri Hajek, die een deel van het debat heeft bijgewoond, kon digde aan dat hij in de loop van de avond naar Praag «au terug" Iwmo. procent van de Slowaakse verte genwoordiging op het congres aanwezig was, dan kwam dit vol gens deze zenders door de aan wezigheid van de bezettingstroe pen, die de komst van de overigen verhinderden. Niettemin zijn het centrale comité en zijn besluiten door partij-organisaties van hoog tot laag en in talloze resoluties van arbeidersgroeperingen erkend. Volgens de vrije radio Donau hebben de Slowaakse afgevaardig den die op het 14e partijcongres in het Tsjechoslowaakse centrale comité zijn gekozen, besloten hun functies niet te aanvaarden. Ze hebben daarmee gehoor gegeven aan een verzoek van vice-premier Husak, die zelf het lidmaatschap van het presidium van het nieuwe partijcomité heeft geweigerd. Het 14e partijcongres is onder de Rus sische bezetting gehouden en door Moskou steeds ongeldig genoemd. Verscheidene vrije zenders hebben de houding van Husak-veroor deeld. President Johnson heeft dins dag op zijn 60e verjaardag in Austin de hoop uitgesproken dat de democratische presidentskan didaat in beginsel zijn mening over de kwestie-Vietnam deelt. Johnsons verklaring wordt door waarnemers uitgelegd als een dui delijke steunverklaring aan vice- president Humphrey, die na een weigering het regeringsbeleid in zake Vietnam af te zweren er toe is overgegaan dit steeds open lijker te steunen. Johnson gaf te kennen dat men in de laatste maanden van zijn ambtstermijn geen verandering van het Vietnam-beleid behoeft te verwachten. „Tot 20 januari blijf ik de leider, en ik denk dat iedereen mijn standpunten kent", zo zei hij. De president had afgezien van het voornemen om op zijn ver jaardag de democratische conven tie te bezoeken en besloot inplaats daarvan het verjaardagsfeest in familiekring te vieren. De vietcong heeft gisternacht Saigon en gebieden in het noor den van Zuid-Vietnam met raket ten bestookt, terwijl een kamp voor vluchtelingen bij Danang onder Noordvietnamees mortier vuur kwam te liggen. Bij de beschietingen kwamen acht burgers om het leven en werden enige anderen gewond. In Saigon eiste de beschieting een dode en vier gewonden, aldus een Zuidvietnamese woordvoerder. Ten zuiden van Danang zijn 24 Noordvietnamezen door Ameri kaans artillerievuur gedood en bij Tam Ky kwamen 19 Noordviet namezen en een Amerikaan om. In de afgelopen vier dagen zijn bij gevechten rond Tam Ky on geveer 530 Noordvietnamezen ge dood. In de nacht van dinsdag op woensdag is in de stallen van „Circus Rancy", dat in Leeuwar den voorstellingen geeft, een Hi- malaya-yak geboren. Voor zover bekend is dit de eerste maal dat in Europa een dergelijk dier ter wereld is gekomen. Moeder en dochter maken het uitstekend. De yak, die in Azië in het wild leeft, is verwant aan de koe. Langs de oevers van het Velu wemeer en in de fuiken van de beroepsvissers worden, naar het ministerie van landbouw en visse rij mededeelt, sedert enige weken dode en zieke snoeken en brasems aangetroffen. De ziekte is herken baar aan schubbenverlies over grote delen van het lichaam, rode verkleuringen en soms open won den. Deze ziekte, die behoort tot de z.g. pseudomonasinfecties is voor de vis zeer besmettelijk en wordt aangeduid met de naam vlekkenziekte. Daarnaast valt het op, dat vele vissen bezet zijn met soms grote aantallen karperluizen. Dit kreeft achtige diertje kan bijdragen aan de verspreiding van de infectie. Beide verschijnselen werden het eerst en tot nu toe het ernstigst geconstateerd in de omgeving van Harderwijk. De verontreinigde toe stand van het water in dit gedeel te van het Veluwemeer is zeker een factor, die het optreden van d'e vlekkenziekte bevordert. De vlekkenziekte is voor de mens onschadelijk. De afdeling sportvisserij en beroepsbinnen visserij van de directie der visse rijen raadt aan dode vissen uit het water te verwijderen en te be graven. President Tombalbayé van Tsjaad heeft een beroep op Fran se troepen gedaan om het leger van Tsjaad te helpen bij het her stel van de orde in Tibbesti in het uiterste noorden van het land. In een regeringscommuniqué wordt gezegd dat „door passie verblinde elementen in het dis trict Tibesti een extreme houding hebben aangenomen waardoor de integriteit van het land in gevaar komt". Onder het Frans-Tsjaadse de fensieverdrag is verzocht om hulp van troepen „voor een be perkte tijd". Franse militairen, gelegerd in de luchtmachtbasis Fort Lamy, zijn reeds tussenbeide gekomen, zo is uit betrouwbare bron in Pa rijs vernomen. De interventie was noodzake lijk in verband met toegenomen activiteit van opstandige groe pen, die sinds vier jaar in het oos ten van Tsjaad opereerden en zich nu verplaatst hadden naar het noorden. De toestand werd ernstig toen een week geleden een konvooi van het nationale le ger zich door opstandelingen om singeld zag. Men achtte het in Parijs niet uitgesloten dat Frank rijk nog versterkingen zal sturen. De centraalafrikaanse republiek Tsjaad was tot 1958 een Franse kolonie. In dat jaar 'kreeg het land een autonoom bestuur, twee jaar later gevolgd door volledige onafhankelijkheid. Sinds een aantal jaren is er spanning tussen de bewoners van het noorden en die van het zuiden. Deze laatste maken het grootste deel van het leger uit. Het ziet er uit als een auto, maar het heeft een twee ton zware bepantsering, een glazen dak dat sterker is dan dat van een ,,Pbanfom"-5traaiboimimen[wer- per, is bestand tegen kogels van middelzwaar kaliber en verscheidene tegelijkertijd ge worpen molotowcociktails, en kost een half miljoen dollar. Dat is de nieuwe auto van presi dent Johnson, die ibij de faibriek gereed staat. De auto is in tweeën gezaagd orn er een tus senstuk in te zetten zodat zowel de president als zijn gasten een meter meer ruimte hebben voor hun benen. Zelfs met lekke banden haalt de wagen nog een snelheid van 80 kilometer. Bij de bouw van de presidentiële limousine is voorts rekening gehouden met twee liefhebbe rijen van Johnson: telefoneren en televisiekijken. Er zijn een geheime telefoon en één diei normaal op het net is aange sloten ingebouwd en drie tele visietoestellen in velband met Johnsons voorliefde om meer dan één programma tegelijker tijd te zien. Tot nog toe rijdt de Amerikaanse president in de wagen waarin president Kennedy werd door geschoten en die nadien werd gepantserd. Omstreeks zeven uur gister avond is op een met automatische knipperlichtinstallaties beveilig de overweg bij Maasbracht (zuid- Limburg) een personenauto tegen een losse lakomotief ge botst. Van de drie inzittenden van de auto werd er één gedood. De beide sporen tussen Sittard- Roermond zijin ruim een uur ver sperd geweest. Even na acht uur kon het treinverkeer weer nor maal voortgang vinden. Bij de botsing is om het leven gekomen de 37-jarige heer H. Simons uit Brunssum. De veertienjarige scholier A. M. Putters uit Schiedam is dins dagavond in zijn woonplaats bij een verkeersongeluk om 't leven gekomen. Achterop de bromfiets van een vriend meerijdend raak te hij op de Schiedamseweg met zijn voet een geparkeerde auto. Hij verloor het evenwicht en viel van de bromfiets juist voor de wielen van een aanhangwagen van een passerende vrachtauto. De jongen werd overreden en was op slag dood. Woensdagmiddag om ongeveer vijf uur is brand uitgebroken in de automatenfabriek van Van Osoh in Kerkdriel. De nabij gelegen meubelfabriek van Van Leeuwen liep hierbij ernstig gevaar. De brand is ontstaan door kort sluiting van een elektrische motor in de verfspuitafdeling in de grote fabriekshal van het bedrijf. Met de hulp van de brandweer uit Den Bosch heeft men de brand die omstreeks half zeven geblust. De schade aan gebouw en machines is aanzienlijk. Sinds begin augustus worden er op Zuid-Beveland veel pruimen geoogst en aangevoerd op de fruitveilingen in dit gebied. Vori ge week was er even sprake van een lichte teruggang van het aan bod maar deze week is dat weer helemaal anders geworden. De grootste aanvoeren van prui men heeft de veiling in Kapelle- Biezelinge. Daar lagen begin deze week de dagaanvoeren rond 50 ton. In hoofdzaak wordt op het ogenblik het ras Reine Victoria aangeboden. Dit is een pruim van zeer goede kwaliteit die zowel gevraagd is voor consumptie als voor de fabriek. De prijs die voor consumptie wordt betaald is sterk afhankelijk van de kwali teit. In Kapelle-Biezelinge deden begin deze week de beste kwali teiten tussen 0,50 en f 0,70 per kg, teiiwijl de industrie-kwalitei ten werden verkocht tegen prij zen van 12 tot 22 cent per kg. Verwacht wordt dat deze week de laatste week zal zijn met zeer grote aanvoeren van pruimen. Daarna zal dit produkt nog wel enkele weken achtereen te koop zijn, maar niet meer in zulke grote hoeveelheden als de laatste tijd. De afzet vindt in hoofdzaak plaats op de binnenlandse markt. Vanuit Zeeland worden er voor al veel verladen naar de grote steden in Holland, terwijl er ook in Brabant dagelijks veel Zeeuw se pruimen verkocht kunnen worden. Jarenlang is de oogst niet zo groot geweest als dit jaar. Aanvankelijk had de kwaliteit nogal te lijden van de vele regen, maar het zonnige weer van de laatste tijd heeft veel ten goede veranderd. De pruimen zijn ove rigens dit jaar aanzienlijk lager dan in voorgaande jaren. Het ge volg hiervan is voor de telers dat ze voor de zeer grote oogst wei nig geld meer ontvangen dan het vorig jaar voor een erg kleine oogst. Drie landen van de bemanning van de Hamburgse tanker „Johan Haltermann" van 2.519 brt, zijn bij een brand aan boord van het schip om het leven gekomen. De brand ontstond zondag in hut ten van de bemanning toen de tanker zich buiten de haven van Santo Domingo bevond. Het vuur kon evenwel snel geblust worden. Een helikopter van Aerocarto in Suriname heeft redding ge bracht nadat in Paramaribo be richt was ontvangen, dat een 17- jairig Boslandcreools meisje in een dorp aan de Patamakrivier in Boven-Saramacca) door een slang was gebeten en in zorg wekkende toestand verkeerde. Met een vliegtuig van Aeroclub Suriname vloog een arts met de nodige medicamenten naar het vliegveld Zanderij, waar een helicopter van Aerocarto gereed stpnd om hem verder te vervoe ren. Binnen enkele uren na ont vangst van het alarmerende be richt was het meisje ter plaatse behandeld. Uit voorzorg werd zij voor verdere behandeling naar Paramaribo gebracht. Het akkoord waarmee presi dent Svoboda en partijleider Dub cek uit Moskou zijn teruggekeerd naar Praag ziet er beter uit dan iemand voor mogelijk had gehou den. Het grote probleem zal al leen zijn de Tsjechen en Slowa- ken er ook in te laten geloven. Ze zijn Cierna en Bratislava niet ver geten, daar werden ook plechtige afspraken gemaakt. Maar één aspekt in 't Moskou- se compromis veroorzaakt al zon der meer wenkbrauwfronsen: een beteugeling van de pers, althans voorzover het buitenlandse affai res betreft. Het lijkt zonder meer niet mogelijk de mannen die nu voor geheime zenders en in klan- destiene bladen zo schitterend lijn hebben gegeven aan het pas sieve verzet in Tsjecho-Slowakije als dank voor hun moed althans aan een hand te boeden. Een beet je vrij zijn is net zo onbestaan baar als een beetje zwanger zijn. Daar komt bovendien bij dat juist de bezetting van Tsjecho- Slowakije er een voorbeeld van is hoezeer juist wat zich afspeelt bij de „socialistische broedervolken" zoals dat heet van direkt be lang is voor de Tsjechen en Slo- waken. En dart zou dan juist een onderwerp moeten zijn waarover vrije berichtgeving en commen taar taboe is. Het ziet ernaar uit of zoiets wel afgesproken kan worden, maar niet waar gemaakt. BLUNDER Een verrassend effektieve mi- Woensdag is in ons land de perencrisis in de zin der E.E.G.- bepalingen uitgebroken. Drie achtereenvolgende marktdagen is de perenprijs op de fruitveiling te Geldermalsen (één der „peil- veilingen") beneden de z.g.n. cri- sisprijs gebleven, en daarmee is de perencrisis, de eerste in Ne derland, een feit. De vergoeding aan de telers varieert tussen vijf en dertig gulden per honderd kg, afhankelijk van kwaliteit, maat en ras van de peren. De ontwapeningsconferentie in Genève is woensdag tot niet na der gemeld tijdstip verdaagd. De conferentie 'heeft deze zomer 15 bijeenkomsten gehouden. In het eindverslag zijn geen prioriteiten voor komende onderhandelingen opgenomen. Het zegt dat „door de betrekkelijk korte duur van de zitting heeft de commissie aan de voorgelegde kwesties niet die aandacht kunnen besteden die het had gewild". DONDERDAG 29 AUGUSTUS Terneuzen: Patronaatsgebouw, Korte Kerkstrat, 2 uur en 6.30 uur: Grote textiel- en meubel- vedling. litalre operatie, gevolgd door een niet minder verrassend politiek geklungel dat was het opval lendste aspekt aan de overval op Tsjecho-Slowakije. En over die blunder moet wel ergens menig hard woord vallen onder de lei ders van het Kremlin. Dat de be zetting moreel een misdaad is zal onder hen geen punt van discus sie zijn de heren weten sinds lang dat misdaad best loont, mits ze maar slaagt en juist dat laatste kan van de operatie tegen Praag niet gezegd worden. Wanneer prompt na de afzet ting van Dubcek en premier Cer nik een paar mannen naar voren geschoven hadd'en kunnen wor den, die bereid waren geweest namens de Tsjechoslowaken hoe ra te roepen en een nieuw harder bewind aan te voeren, was alles eigenlijk in orde geweest. Maar de Russen hebben kennelijk geen marionetten in voorraad gehad en ze hebben er evenmin op korte termijn een paar kunnen vinden. De houding die de bevolking aan nam zal waarschijnlijk ook wel oorzaak zijn geweest dat poten tiële verraders er toch geen bo terham in zagen Russische zet baas te worden. Dat moet de grote klap voor de Kremlintop zijn geweest: dat zelfs geen obscure Tsjechoslo waakse politicus het aandorst onder bescherming van Russische bajonetten op te tornen tegen de klaarblijkelijke woede van de be volking. Het is iets wat de Russen nog nergens hebben meegemaakt en dat maakt het geval Tsjecho- Slowakije zo uniek. „ZIEKTE" Uit machtspolitieke overwegin gen moet men zich niet voorstel len dat men er in het Kremlin kapot van is dat vrijwel alle re geringen, maar ook nagenoeg alle communistische partijen ter we reld zich fel hebben uitgesproken tegen de bezetting. Daardoor ontstaat een merk waardig groepje protesterenden waarin Tito, Mao Tse-Toeng, Johnson en de paus elkaar met enige verbazing ontmoeten. Dat is geen coalitie met veel perspektie- ven en zeker niet in staat het Kremlin angst aan te jagen. Het grote verschil tussen Hon garije in 1956 en Tsjecho-Slowa- Deze foto van de eerste ontplof fing van een Franse waterstof bom op 24 augustus werd dinsdag door 't Franse leger vrijgegeven. Op de foto de bom achter een ballon op een hoogte van 600 m boven de lagune. Onder de dode lijke paddestoel na de explosie. kije in 1968 is dat toen de com munistische partijen over de hele wereld wel een uittocht van leden meemaakten maar zichzelf in al lerlei bochten wrongen om toch maar de Sowj et-Unie gelijk te kunnen geven. Een duidelijk beeld van leiderschap dat niet aangevochten werd. Ditmaal ech ter ziet men het verschijnsel dat de andere communistische par tijen over de Russische reppen als een die geholpen moet worden nu ze kennelijk een ernstige ziekte onder de leden heeft. WIE VOLGT? De klaarblijkelijke sympathie die alom getoond wordt voor een man als Duibcek die durft te ex perimenteren met het communis me kan niet anders gezien wor den dan als een symptoom dat d« animo om te experimenteren, hel inzicht in de noodzaak hiervan, veel algemener leeft dan mannen ais Brezjnew hebben durven ver moeden. En waarom dan alleen ten westen van hét ijzeren gor dijn en door een merkwaardig toeval alleen in Tsjecho-Slowa kije en Roemenië binnen het Sowj et-blok? De Kremlin.-h.eren moeten ook bedenken dat vóór de herfst van, vorig jaar niemand eigenlijk van Dubcek had gehoord dan als een brave werker in het partij-appa raat. En opeens blijkt dan dat in diens brein van alles geleefd heeft waardoor hij een commu nistisch systeem een heel ander gezicht kan geven dain met de overt uignig van Brezjnew en con sorten strookt. Bovendien is ge bleken dat Dubcek wel degelijk zyn voorzorgsmaatregelen had genomen: een goed georganiseerd net van zenders die zich naarstig wisten te onttrekken aan de speu rende bezetters, duidt op een grondige voorbereiding. Zoiets moet de Kremlin-bazen angst inboezemen. De brave man nen in hun omgeving, waarvan nooit iemand veel gehoord heeft, kunnen de Russische Dubceks van morgen zijn. En juist het Ir» politieke zin falen van de straf expeditie naar Praag kan deze stille krachten naar voren schui ven. Dat is de grote angst waar van Brezjnew en de zijnen nu de gevangenen zijn. De uitslagen van de woensdag voor de eerste divisie van de En gelse league gespeelde wedstrijden zijn: ChelseaSheffield Wednesday 10; Leeds UnitedSunderland 11; Manchester UnitedTotten- ham Hotspur 31; Newcastle UnitedNottingham Forest 11; SouthamptonStocke City 20; Wolverhampton WanderersLei cester City 10. COOP. VRUCHTENVEILING „ZEEUWSCH-VLAANDEREN" TERNEUZEN Veiling van 28 augustus 1968. GROENTEN -? Per stuk: Sla I 1033 ct, II 5 12 ct; Bloemkool A II 22—68 ct, B II 15—24 ct, C II 15 ct, afw. 1532 ct; Meloenen T 114 ct, II 64109 ct, III 3464 ct; Kom kommers 1530 ct. Per bos: Selderij 38 ct; Peen 2729 ct; Peterselie 1829 ct. Per kg: Andijvie II 936 ct; Kroten 521 ct; Prei 1545 ct; Pronkbonen 88117 ct; Prlnc. bonen I 80126 ct, II 6684 ct; Rode kool 2026 ct; Savoye kool 710 ct; Spinazie 71 ct; Snijbonen II 48113 ct; Tomaten A 40—52 ct, A II 40—47 ct, B 47—61 ct, B II 38—47 ct; Uien 11—20 ct; Witte kool 1617 ct. AARDAPPELEN Per 100 kg: Eerstelingen bonken 15,10, I 13,80; Eigenheimers 1 8; Doré I 13. ZACHT FRUIT Per doos: Bramen 4143 ct: Aardbeien II 3847 ct. Per kg: Pruimen. R. Victoris grof 72—78 ct, fabr. 17—41; Bells de Louvain grof 3267 ct. HARD FRUIT Per kg: Appelen. James Grieve I m. 80 26—31 ct, m. 70 31—38 ct, m. 65 25—30 ct, II m. 80 23—29 ct, m. 70 22—33 ct, m. 65 22—28 ct, III grof 15-—20 ct; Benoni I m. 80 3740 ct, m. 70 4055 ct, m. 60 4148 ct; II m. 80 36 ct,' m. 70 4247 ct, m. 60 3541 ct, II grof 1516 ct; Tydeman I ro. 80 3942 ct, m. 70 4749 ct, m. 60 3548 ct, II m. 80 30—40 ct, m. 70 3845 ct, m. 60 25—36 ct, III grof 1024 ct. Peren. Clapp's II m. 65 2022 ct, m. 60 1922 ct, m. 55 14 ct, III grof 12 ct.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1968 | | pagina 5