Troepen van Warchaupaci worden geleidelijk teruggetrokken Dubcek: „Doel is volledige terugtrekking vreemde troepen" NAARMATE DE TOESTAND NORMAAL WORDT. Parlementsvoorzitter: ,Het was een noodzakelijk compromis' van „Imperialistische machinaties" „Oprechte samenwerking". Neo-nazistische krachten Niet neutraal Smrkovsky huilde. (Nog) geen censuur? Russische lening Dubcek in elkaar gezakt Collaborateurs gevlucht troepen aan Westduitse grens RADIO DE KOCK Eisenhowers toestand blijft kritiek Israëliërs in een hinderlaag Oe Thaut betreurt Franse waterstofhom- proef PREMIER WILSON TEGEN ECONOMISCHE SANCTIES Geen overijlde besluiten Vrijheid „tijdelijk" beperkt Realiteit Bevel volksmilitie Vermoeid Premier De Jong ontving eerste Wilhelm uszegels HET WEER WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1968» 21e Jaargang No. 5272 Heath wil NAVO-conferentie Weerbericht Hoogwater Zon- en Maanstanden 9**jjk. «wSTBOgffiS Eteee6stó5^E»sêdyed»cteWï I. v*m ie Stead* «a Admüsistrtttïe-adree: Satidtwal ïélsÊooa: 01180—2071 CtixeHunmer: 38180 Abeeawsieatsprtjs 8,— per kwrértaél; Pst M«end 2,70. Losse mooewe 18 oent. DE VRIJE ZEEUW Uitgeefster N.V. w/h Firma P. van de Sands te Terneuaen AdverteHtSeprfis per «m ttf et.} Minimum feer advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties? (geen hendete- advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adrea Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging, Inzending advertenties uiterlijk tot nm. 2 uur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur voormiddag. In Moskou is dinsdagmiddag een communiqué uitgegeven, waarin wordt gezegd dat beide partijen, de Sowjet-Unie en Tsjs- eho-Slowakije, zijn overeengeko men alle noodzakelijke maatrege len te treffen ter versterking van de verdedigingsmacht van het socialistische kamp en trouw alle verplichtingen die voortvloeien uit de bilaterale en multilaterale overeenkomsten, welke de socia listische landen hebben onder tekend, zullen nakomen. Het eerste deel van het com muniqué bestaat uit een opsom ming van alle Russische deel nemers aan de besprekingen. Als eerste worden genoemd partijlei der Brezjnew, premier Kosygin en president Podgorny. I Het communiqué werd door radio-Moskou omgeroepen. De troepen van het Warschau- pakt, die Tsjecho-Slowakij# nu bezetten, zullen geleidelijk wor den i teruggetrokken, naargelang de toestand van het land normaal wordt, t Het. communiqué zegt niets over stationering van Russische troepen aan de Westduitse grens. De Tsjechoslowaakse delegatie heeft de leiders van het Kremlin gezegd dat maatregelen ter ver sterking van het socialisme en het bewind van de arbeidersklasse en de communistische partij in hun land zullen worden genomen. Er werd niet nader op ingegaan wel ke maatregelen dat zijn. N Beide partijen zijn het er mee eens, dat de besluiten die op de voorgaande bijeenkomsten in Ci erna en Bratislava waren ge nomen, moeten worden uitge voerd, De Russen hebben er tot 'dusver steeds de nadruk op ge legd. dat een van de belangrijkste punten van deze besprekingen werd gevormd door het besluit dat vijandige ideologieën en bourgeois-propaganda moesten warden bestralen. Het communiqué zegt verder dat „de troepen van de verbon den landen, die tijdelijk het grond gebied van Tsjecho-Slowakije hebben betreden, zich niet in de binnenlandse aangelegenheden van de socialistische Tsjechoslo- waakse republiek zullen men gen". Het communiqué zegt letter lijk: „Tijdens de besprekingen, die in een vrije kameraadschap pelijke sfeer zijn gehouden, heb ben beide partijen de vraagstuk ken die verband houden met de huidige ontwikkeling van de in ternationale toestand, besproken, alsmede de sterker wordende im perialistische machinaties tegen de socialistische landen, de toe- Stand in Tsjecho-Slowakije en de •tijdelijke binnenkomst van troe pen van de vijf socialistische lan den, 4 „Er zijr. maatregelen genomen, d'.e ten doel hebben de toestand zo snel mog el ijk. te normaliseren", aldus het communiqué volgens het Westduitse persbureau DPA. „De leidende personen van Tsje cho-Slowakije hebben meege deeld welke stappen zij tot dit doel zullen nemen". Eerder had de Russische ge sprekspartner verklaard, dat zij de houding van de leiding der Tsjechoslowaakse communisti sche partij begreep en steunde, wat betreft de methodes voor verbetering van de leiding van de gemeenschap, ontwikkeling van de socialistische democratie en de socialistische orde. De leidende Russische ver tegenwoordigers hebben zich be reid verklaard tot de „meest om vangrijke en oprechte samenwer king op grondslag van wederzijd se achting, gelijkberechtigheid, territoriale integriteit, onafhanke lijkheid en socialistische solida riteit". 4 De leiders van de communisti sche partijen van beide landen hebben hun vastbeslotenheid be krachtigd, dat zij op internatio naal vlak een politiek van ver steviging van de solidariteit van de socialistische gemeenschap van landen, van streven, naar vrede en internationale veiligheid zullen blijven voeren. „Evenals vroeger zullen de Sowjet-Unie en Tsjecho-Slowa kije de militaristische, revanchis tische en neo-nazistische krach ten, die de resultaten van de tweede wereldoorlog willen her zien en de onaantastbaarheid van de in Europa bestaande grenzen willen schenden, een beslissende nederlaag toebrengen". Opnieuw werd verklaard dat men vastbesloten is, alle ver plichtingen die uit bilaterale en multilaterale verdragen tussen de socialistische landen voort vloeien, strikt na te volgen, de verdedigingsmacht van de ge meenschap van socialistische lan den te bevorderen en de doelma tigheid van het defensieverdrag van Warschau te vergroten. De Tsjechoslowaakse nationa le vergadering heeft dinsdag een verklaring uitgegeven, waarin elk plan tot neutralisatie van Tsjecho- Slowakije wordt verworpen en opnieuw de trouw van het land aan het pakt van Warschau wordt bevestigd, daarbij aan de andere ondertekenaars van het verdrag verzoekend zich aan dat verdrag te houden. Tsjecho-Slowakije heeft er m toegestemd dat Russische troepen aan de grens met West-Duitsland blijven gestationeerd, zo hebben Tsj ech oslowaakse f unktionari s- sen dinsdag meegedeeld. De kranten komen vandaag nor-maal uit, maar er zal scherp op worden toegezien, dat geen commentaar wordt geleverd op de Sowjeit- Unie en de vier andere bezetten de mogendheden. De troepen zullen in drie stadia worden teruggetrokken, zeiden zij. Zij zullen eerst uit steden en dorpen verdwijnen, daarna in kazernes in Tsjecho-Slowakije worden samengetrokken en ten slotte naai- hun land terugkeren. Een deel -blijft in Tsjecho-Slowa kije om het Tsjechoslowaakse leger bij té staan bij de verdedi ging van de grens tegen West- Duitsland. Langs de Oostenrijkse grens komen geen troepen. De voorzitter van het parlement, Josef Smrkovsky, liet zijn tranen de vrije loop, toen hij de afge vaardigden dinsdagochtend van het compromis in kennis stelde. „Het was een noodzakelijk com promis", zei hij tot de verslagen en doodstille vergadering. Nadat hij zijn toespraak had beëindigd, begonnen afgevaardigden te roe pen: „Wij willen de hele waarheid weten" en „Lang leve Tsjecho- Slowakije". Wat het akkoord betreft meldt ook het Zuidslavische persbu reau Tanjoeg uit Praag, dat Rus sische eenheden aan de West duitse grens gelegerd zullen blij ven en dat de overige bezettings troepen zullen worden terugge trokken in drie etappes. De Russische geheime dienst zal zich niet menigen in de bin nenlandse aangelegenheden van Tsjecso-Slowakije, het Russische leger evenmin. Alle grondwette lijke Tsjechoslowaakse organen en politieke en sociale organisa ties zullen normaal en vrij hun werk kunnen verrichten, meldt Tanjoeg. Tsjecho-S'lowakije zou de verzekering gegeven hebben, dat aanvallen en polemieken in de pers tegen de landen die Tsje cho-Slowakije hebben bezet, zul len ophouden. Er zou echter geen censuur worden ingevoerd. De beoordeling zou aan de Tsjecho slowaakse journalisten worden overgelaten. Tsjechoslowaakse funktiona- rissen zeiden dat Alois Indra, die als voorstander van de harde lijn wordit beschouwd, in Moskou een hartaanval heeft gehad en daar in een ziekenhuis is opgenomen. „Dat is voor ons geen verlies", zo zei Smrkovsky tot de nationale vergadering. Bij het akkoprd is ook overeen gekomen dat Verscheidene „con servatieve" leden in de partij en regering hun fuiïktie zullen blij ven bekleden. Over de geheime bijeenkomst van het 14e partijcongres, waar op nieuwe progressieve leiders zijn gekozen, werd niets meege deeld, hoewel dit een van de voornaamste punten is, waarover de partijleiders dinsdagochtend in het Hradcany-kasteel hebben gesproken. Partijleider Dubcek, premier Cernik en president Svoboda zou den toespraken tot het land op de geluidsband hebben laten vast leggen. Deze toespraken werden later op de dag uitgezonden. Vrije radiozenders herhalen steeds de eis dat de overeenkomst van Moskou ter goedkeuring aan het parlement, het centrale comi té van de communistische partij, het partijcongres in Praag en het Slowaakse partijcongres in Bra tislava wordt voorgelegd. Het centrale partijcomit- heeft ge- eist dat de huidige leiders aan blijven en dat de politiek van democratisering wordt voortge zet. De Sowjet-Unie heeft volgens de Tsjechoslowaakse zegslieden aart Tsjecho-Slowakije een lening toegewezen om de gevolgen van de bezetting te boven te komen en de industrie weer op de been te helpen. Partijleider Dubcek is dinsdag morgen toen hij voor de burcht van Praag uit de auto stapte, van uitputting in elkaar gezakt. Zoals bekend werd Dubcek na de bezetting gevangen genomen en op een onbekende plaats vast gehouden. Daarna nam hij deel aan de besprekingen in Moskou. Dinsdagmorgen keerde hij met de andere leden van de Tsjechischs delegatie naar Praag terug. „Om de gerechtigheid te ont vluchten zijn enkele funktiona- rissen. van de Tjje oslowaakse communistische partij naar dé Sowjet-Unie vertrokken". Dit deelde radio vrij Praag dinsdag mee. Het. station .noemde met name Rudiolf Cvikov, lid van het centrale comité van de Slowaakse communistische partij en deed een beroep op de Tsjechoslo waakse autoriteiten de man te arresteren en hem aan de bevoeg de instanties over te dragen. Russische troepen hebben dins dag oo verscheidene punten langs de 375 km lange grens tussen Tsjecho-Slowakije en West- Duitsland stellingen ingenomen. In Praag was eerder meegedeeld, dat Tsjecho-Slowakije er mee had ingestemd, dat deze grens door 'de Russen zal worden be waakt. Het grensverkeer bij de drie douaneposten aan de grens met Beieren is vrijwel tot stilstand gekomen. De Tsjechen laten al leen van vakantie-terugkerende landgenoten toe en hungers uit westelijke landen, die om drin gende humanitaire redewen naar Tsjecho-Slowakije reizen. Alleen bij Furth mogen Tsjeohoslowaken hun land verlaten. Bij die plaats waren dinsdagavond nog geen Russische eenheden waargeno men. Noordstraat 107 - Tel. 01150-4255 TERNEUZEN In de toestand van ex-president Dwight D. Eisenhower is sinds maandagmiddag geen verande ring opgetreden, zo is in het Wal ter Reed-hospitaal te Washington meegedeeld. De toestand van de 77-jarige ex-president is kritiek sinds hij 11 dagen geleden voor de vierde maal in vier maanden tijds een hartaanval kreeg. Maandagnacht zijn twee Isra ëlische soldaten om het leven ge komen en werd één soldaat ont voerd, toen hun jeep in een hin derlaag reed op de oostelijke oever van het Suezkanaal, aldus een Israëlische militaire woord voerder. De jeep reed over een pad bij bet monument voor de onbeken de soldaat op de oostelijke oever van het Suezkanaal tegenover Is- maila, toen twee landmijnen ont ploften en er op de jeep werd ge schoten. De woordvoerder zei niet of het een hinderlaag was van Egyptische soldaten of van een guerrillagroep. Secretaris-generaal Oe Thant heeft in een verklaring de eerste' Franse waterstofbomproef, die zaterdag in het gebied van de Stille Oceaan plaatsvond, be treurd. Maar Oe Thant zegt erbij dat elke kernexplosie, waar ook, betreurd moet worden op grond van de resoluties van de alge mene vergadering te dezer zake. (De algemene vergadering heeft vele malen aangedrongen op stopzetting van alle proeven met kern- en waterstofbommen). Frankrijk .heeft het verdrag van 1963, dat proeven in de ruim te, de lucht en onder water ver biedt, niet getekend. Het heeft evenmin het verdrag goedge keurd tegen de verdere versprei ding van kernwapens, dat in juni door de algemene vergadering werd aangenomen. Premier Wilson van Engeland heeft zich uitgesproken tegen economische sancties en een op schorting van de culturele be trekkingen met de vijf Oost- europese landen die Tsjecho-Slo wakije zijn binnengevallen. Hij waarschuwde het laegerhuis tegen overhaaste en slecht over wogen besluiten, „De eerste les voor ons en on ze vrienden moet zijn, dat het defensieve stelsel van de NAVO moet worden gehandhaafd", al dus Wilson. Hij wees er echter op dat de NAVO in de loop van de jaren obk is geworden tot een groepering, die de voor waarden wil scheppen tot een ontspanning tussen oost en west. De eerste mWvirtw optreden van de Sowjet-Unie en haar vier „orthodoxe" bondgeno ten een „daad van overduidelijke agressie", die het streven naar ontspanning, dat in elk geval moest worden voortgezet, erg zou bemoeilijken. Hij verwierp de opvatting, dat men nu alleen maar kan terugkeren tot de ..on beweeglijkheid van de koude oorlog". Na er op te hebben gewezen dat het niet gaat om een con flict tuisen oost en west, maar over het recht van een commu nistische staat om zelf te bepa len hoe hij zal worden bestuurd, gaf de Britse premier als zijn oordeel te kennen, dat eens de dag zal komen, dat er meer vrije gedichten zullen zijn dan noemdfffeet» 'tanks, De conservatieve oppositielei der Edward Heath was het in grote lijnen met de socialistische eerste minister eens, maar hij pleitte voor het bijeenroepen van een topconferentie van de N.A.V.O. Voorts vond hij dat een eventuele „marionettenrege ring" in Praag niet mag worden erkend. De oud-minister van buiten landse zaken Brown stelde pre sident De Gaulle er verantwoor delijk voor, dat Europa machte loos staat tegenover het optre den van Rusland en zijn bond genoten. In het ihogerhuis pleitte lord Avon, de voormalige conserva tieve Dremier en minister van buitenlandse zaken, voor en conferentie vari dé voornaamste mogendheden' van de „vrije we reld", waarop men „het geheel van de militaire, diplomatieke en economischevraagstukken in een bedreigde wereld zou moeten bezien". De Tsjechoslowaakse partijleider Dubcek heeft dinsdag in een radio toespraak verklaard, dat tot elke prijs bloedvergieten en wanorde moeten worden voorkomen, maar dat dit niet betekent dat een hou ding van onderworpenheid wordt aangenomen. Het wantrouwen jegens de overeenkomst van Mos kou was volgens hem ongegrond en schadelijk. Hij zei dat de bezet tingstroepen onmiddellijk de kwar tieren die voor hen waren vastge steld, hebben betrokken en dat sommige eenheden het land al in de nacht van maandag op dinsdag hadden verlaten. De toespraak van de partijleider werd voorafgegaan door de drama tische begintonen van de vijfde symfonie van Beethoven. Dubcek verzekerde dat de be zettingsmacht geleidelijk zal wor den teruggetrokken en verklaarde, dat „al onze activiteit" eroo ge richt is dit zo spoedig mogelijk te laten verlopen. Hij riep de bevol king op tot uiterste kalmte en zelfbeheersing, opdat dit streven niet zou worden doorkruist en vroeg begrip voor het feit dat de vrijheid tijdelijk zal worden be perkt, om de terugkeer naar nor male omstandigheden mogelijk te maken. De Russen wilden aan deze normalisatie meewerken. ten van de conferentie en de hui dige problemen, stokte zijn stem. Even later vervolgde hij, moeilijk sprekend: „Excuseer mij voor de pauzes in deze om zo te zeggen geïmproviseerde toespraak. U be grijpt wel hoe dat komt..." Direkt na de uitzending zei de omroeper van radio vrij Praag: De radio zweert kameraad Duboelc trouw als hij volhardt in ajn poli tiek waarmee in januari een be gin is gemaakt. Dubcek verklaarde dat er spra ke was van een toestand, een rea liteit, die niet slechts van onze eigen wil afhankelijk is. Ontken ning van die realiteit zou kunnen leiden tot onrust en anarchie en dat zou gevaarlijk zijn. De Tsje choslowaakse leiders konden zich nu weer belasten met de functio nering van de instellingen van de republiek. De eerste taak was nor malisatie van de toestand in het land, wat in de huidige ingewik kelde situatie moeilijk zou .zijn, maar onontbeerlijk voor verdere vooruitgang. Dat bracht o.a. ge deeltelijke en tijdelijke beperking van de vrijheid van meningsuiting zoals men die gewoon was gewor den, met zich mee.' De bevolking moest echter be seffen dat. hoe eerder de toestand zou worden geconsolideerd hoe eerder „wij erin zulten slagen uit oqze huidige ingewikkelde situatie te komen". Het uiteindelijke doel was da volledige terugtrekking van de buitenlandse troepen. Dubcek, wiens stem het tijdens de toespraak tweemaal begaf, vroeg de bevolking elke provoca tie tegen te gaan die tegen het socialisme was gericht, en erop te vertrouwen dat haar leiders alles zouden doen wat van hen ver wacht werd. Sommige mensen koesterden twijfel over de bereik te overeenkomst, maar er zou niet worden teruggekomen van de denkbeelden van menselijkheid en democratie. De Tsjechoslowaakse leiders wilden niet afstappen van de wensen van het volk, en hij en zijn kameraden hadden de onder handelingen in deze geest ge voerd. Dubcek vroeg de bevolking, vertrouwen te hebben in het ge zonde inzicht van de partij en ver zocht alle functionarissen de richt lijnen te eerbiedigen die hij als eerste secretaris van de partij zou uitvaardigen. Hij deelde mee hef bevel over de volksmilitie op zich te hebben genomen. Vooral aan het slot van de rede, die bijna 25 minuten duurde, was Dubceks vermoeidheid duidelijk merkbaar. Nadat hij bekend had gemaakt dat hij binnenkort.op een voltallige zitting van het centrale partijcomité een uitvoerige uiteen- I zetting zou geven van de resulto- In het Prinsenhof in Delft heeft minister-president De Jong dins dagmorgen de eerste Wilhelmus- zegels in ontvangst genomen, di« door de PTT worden uitgegever ter gelegenheid van het vierdr eeuwfeest van het Wilhelmus. De zegels werden de minister-presi dent overhandigd door de dirse- teur-generaal van de PTT, de heer H. Reinaud. In een toespraak zei premier De Jong dat het Wilhelmus, dat in 1932 bij ministerieel besluit offi cieel als Nederlands volkslied werd aangenomen, naar vorm en inhoud uitstijgt boven alle andere historieliederen. Nederland kan zich gelukkig prijzen, dat het een volkslied bezit, waarvan ook de tekst nu na vierhonderd jaar nog zulk een blijvende waarde blijkt te bezitten, aldus premier De Jong. Over de ontwerper van de post zegel zei de heer De Jong: „Tegen de somber-grijze achtergrond der benarde tijden laat hij voor ons oplichten de beide grotè nationale symbolen, in oranje het Wilhelmus in het föod-'-wit-blauw onze viag. Na de toespraak van de minis ter-president declameerde Char lotte Kohier het Wilhelmus, waar na de directeur-generaal van de PTT de premier de eerste Wilhel- muszegeis aanbood. KANS OP EEN BUI Het K.N.M.I. deelt mee: Een gordel van hoge druk bo ven de Britse eilanden, de Noord zee en Scandinavië neemt lang zaam in betekenis af. Aangezien de luchtdruk boven zuid- en midden-Europa relatief laag blijft houd.t de overwegend matige oos telijke luchtstroming boven onza omgeving aan. Kleine storingen in de hogere niveaus kunnen van daag plaatselijk een regen- of on weersbui veroorzaken, maar tevens worden zonnige periaden verwacht. De middag-temperatu ren zullen bij dit alles oplopen tot waarden rond de 20 graden. Mooi zomerweer was het dins dag boven Scandinavië waar bjj veel zon de temperatuur in de omgeving van Oslo nog tot 27 graden opliep. Ook in de landen rond de Middellandse Zee was het zonnig weer met maxima tus sen 25 en 30 graden. mededgedeeld door het K.N.M.I., geldig tot hedenavond. Kans op een bui. Zonnige perioden maar ook plaatselijk een regen- of onweers bui. Zwakke tot matige wind tus sen noodoost en oost en ongeveer dezelfde temperaturen als dins dag. WOENSDAG 28 AUGUSTUS v.m. n.m. Cadzand 3.59 4.12 Breskens 4.26 4.39 Terneuzen 5.00 5.13 Hansweert 5.39 5.52 Walsoorden 5.43 5.56 DONDERDAG 29 AUG. v.m. n,w. Cadzand 4.33 4.50 Breskens 4.58 51* Terneuzen 5.34 5.51 Hansweert 6.13 6.30 Walsoorden 6.17 6.34 ZON MAA3f op onder op ondei aug. 28 5.45 7.36 11.23 3.00 29 5.47 7.34 12.53 9,18 30 5.48 7.31 2.23 9M5 31 5.50 7.29 3.50 18.23

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1968 | | pagina 1