Troepen van Warchaupaci worden
geleidelijk teruggetrokken
Dubcek: „Doel is
volledige terugtrekking
vreemde troepen"
NAARMATE DE TOESTAND
NORMAAL WORDT.
Parlementsvoorzitter:
,Het was een noodzakelijk compromis'
van
„Imperialistische
machinaties"
„Oprechte
samenwerking".
Neo-nazistische
krachten
Niet neutraal
Smrkovsky
huilde.
(Nog) geen
censuur?
Russische
lening
Dubcek
in elkaar gezakt
Collaborateurs
gevlucht
troepen aan
Westduitse grens
RADIO DE KOCK
Eisenhowers
toestand blijft
kritiek
Israëliërs in een
hinderlaag
Oe Thaut
betreurt Franse
waterstofhom-
proef
PREMIER WILSON TEGEN
ECONOMISCHE SANCTIES
Geen overijlde besluiten
Vrijheid „tijdelijk"
beperkt
Realiteit
Bevel
volksmilitie
Vermoeid
Premier De Jong
ontving eerste
Wilhelm uszegels
HET WEER
WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1968»
21e Jaargang No. 5272
Heath wil
NAVO-conferentie
Weerbericht
Hoogwater
Zon-
en
Maanstanden
9**jjk. «wSTBOgffiS
Eteee6stó5^E»sêdyed»cteWï I. v*m ie Stead*
«a
Admüsistrtttïe-adree: Satidtwal
ïélsÊooa: 01180—2071
CtixeHunmer: 38180
Abeeawsieatsprtjs 8,— per kwrértaél; Pst
M«end 2,70. Losse mooewe 18 oent.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N.V. w/h Firma P. van de Sands te Terneuaen
AdverteHtSeprfis per «m ttf et.} Minimum feer
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties? (geen hendete-
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adrea
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging,
Inzending advertenties uiterlijk tot nm. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot
10 uur voormiddag.
In Moskou is dinsdagmiddag
een communiqué uitgegeven,
waarin wordt gezegd dat beide
partijen, de Sowjet-Unie en Tsjs-
eho-Slowakije, zijn overeengeko
men alle noodzakelijke maatrege
len te treffen ter versterking van
de verdedigingsmacht van het
socialistische kamp en trouw alle
verplichtingen die voortvloeien
uit de bilaterale en multilaterale
overeenkomsten, welke de socia
listische landen hebben onder
tekend, zullen nakomen.
Het eerste deel van het com
muniqué bestaat uit een opsom
ming van alle Russische deel
nemers aan de besprekingen. Als
eerste worden genoemd partijlei
der Brezjnew, premier Kosygin
en president Podgorny.
I
Het communiqué werd door
radio-Moskou omgeroepen.
De troepen van het Warschau-
pakt, die Tsjecho-Slowakij# nu
bezetten, zullen geleidelijk wor
den i teruggetrokken, naargelang
de toestand van het land normaal
wordt, t
Het. communiqué zegt niets
over stationering van Russische
troepen aan de Westduitse grens.
De Tsjechoslowaakse delegatie
heeft de leiders van het Kremlin
gezegd dat maatregelen ter ver
sterking van het socialisme en het
bewind van de arbeidersklasse en
de communistische partij in hun
land zullen worden genomen. Er
werd niet nader op ingegaan wel
ke maatregelen dat zijn. N
Beide partijen zijn het er mee
eens, dat de besluiten die op de
voorgaande bijeenkomsten in
Ci erna en Bratislava waren ge
nomen, moeten worden uitge
voerd, De Russen hebben er tot
'dusver steeds de nadruk op ge
legd. dat een van de belangrijkste
punten van deze besprekingen
werd gevormd door het besluit
dat vijandige ideologieën en
bourgeois-propaganda moesten
warden bestralen.
Het communiqué zegt verder
dat „de troepen van de verbon
den landen, die tijdelijk het grond
gebied van Tsjecho-Slowakije
hebben betreden, zich niet in de
binnenlandse aangelegenheden
van de socialistische Tsjechoslo-
waakse republiek zullen men
gen".
Het communiqué zegt letter
lijk: „Tijdens de besprekingen,
die in een vrije kameraadschap
pelijke sfeer zijn gehouden, heb
ben beide partijen de vraagstuk
ken die verband houden met de
huidige ontwikkeling van de in
ternationale toestand, besproken,
alsmede de sterker wordende im
perialistische machinaties tegen
de socialistische landen, de toe-
Stand in Tsjecho-Slowakije en de
•tijdelijke binnenkomst van troe
pen van de vijf socialistische lan
den,
4
„Er zijr. maatregelen genomen,
d'.e ten doel hebben de toestand
zo snel mog el ijk. te normaliseren",
aldus het communiqué volgens
het Westduitse persbureau DPA.
„De leidende personen van Tsje
cho-Slowakije hebben meege
deeld welke stappen zij tot dit
doel zullen nemen".
Eerder had de Russische ge
sprekspartner verklaard, dat zij
de houding van de leiding der
Tsjechoslowaakse communisti
sche partij begreep en steunde,
wat betreft de methodes voor
verbetering van de leiding van de
gemeenschap, ontwikkeling van
de socialistische democratie en de
socialistische orde.
De leidende Russische ver
tegenwoordigers hebben zich be
reid verklaard tot de „meest om
vangrijke en oprechte samenwer
king op grondslag van wederzijd
se achting, gelijkberechtigheid,
territoriale integriteit, onafhanke
lijkheid en socialistische solida
riteit".
4
De leiders van de communisti
sche partijen van beide landen
hebben hun vastbeslotenheid be
krachtigd, dat zij op internatio
naal vlak een politiek van ver
steviging van de solidariteit van
de socialistische gemeenschap
van landen, van streven, naar
vrede en internationale veiligheid
zullen blijven voeren.
„Evenals vroeger zullen de
Sowjet-Unie en Tsjecho-Slowa
kije de militaristische, revanchis
tische en neo-nazistische krach
ten, die de resultaten van de
tweede wereldoorlog willen her
zien en de onaantastbaarheid van
de in Europa bestaande grenzen
willen schenden, een beslissende
nederlaag toebrengen".
Opnieuw werd verklaard dat
men vastbesloten is, alle ver
plichtingen die uit bilaterale en
multilaterale verdragen tussen
de socialistische landen voort
vloeien, strikt na te volgen, de
verdedigingsmacht van de ge
meenschap van socialistische lan
den te bevorderen en de doelma
tigheid van het defensieverdrag
van Warschau te vergroten.
De Tsjechoslowaakse nationa
le vergadering heeft dinsdag een
verklaring uitgegeven, waarin elk
plan tot neutralisatie van Tsjecho-
Slowakije wordt verworpen en
opnieuw de trouw van het land
aan het pakt van Warschau wordt
bevestigd, daarbij aan de andere
ondertekenaars van het verdrag
verzoekend zich aan dat verdrag
te houden.
Tsjecho-Slowakije heeft er m
toegestemd dat Russische troepen
aan de grens met West-Duitsland
blijven gestationeerd, zo hebben
Tsj ech oslowaakse f unktionari s-
sen dinsdag meegedeeld. De
kranten komen vandaag nor-maal
uit, maar er zal scherp op worden
toegezien, dat geen commentaar
wordt geleverd op de Sowjeit-
Unie en de vier andere bezetten
de mogendheden.
De troepen zullen in drie stadia
worden teruggetrokken, zeiden
zij. Zij zullen eerst uit steden en
dorpen verdwijnen, daarna in
kazernes in Tsjecho-Slowakije
worden samengetrokken en ten
slotte naai- hun land terugkeren.
Een deel -blijft in Tsjecho-Slowa
kije om het Tsjechoslowaakse
leger bij té staan bij de verdedi
ging van de grens tegen West-
Duitsland. Langs de Oostenrijkse
grens komen geen troepen.
De voorzitter van het parlement,
Josef Smrkovsky, liet zijn tranen
de vrije loop, toen hij de afge
vaardigden dinsdagochtend van
het compromis in kennis stelde.
„Het was een noodzakelijk com
promis", zei hij tot de verslagen
en doodstille vergadering. Nadat
hij zijn toespraak had beëindigd,
begonnen afgevaardigden te roe
pen: „Wij willen de hele waarheid
weten" en „Lang leve Tsjecho-
Slowakije".
Wat het akkoord betreft meldt
ook het Zuidslavische persbu
reau Tanjoeg uit Praag, dat Rus
sische eenheden aan de West
duitse grens gelegerd zullen blij
ven en dat de overige bezettings
troepen zullen worden terugge
trokken in drie etappes.
De Russische geheime dienst
zal zich niet menigen in de bin
nenlandse aangelegenheden van
Tsjecso-Slowakije, het Russische
leger evenmin. Alle grondwette
lijke Tsjechoslowaakse organen
en politieke en sociale organisa
ties zullen normaal en vrij hun
werk kunnen verrichten, meldt
Tanjoeg. Tsjecho-S'lowakije zou
de verzekering gegeven hebben,
dat aanvallen en polemieken in
de pers tegen de landen die Tsje
cho-Slowakije hebben bezet, zul
len ophouden. Er zou echter geen
censuur worden ingevoerd. De
beoordeling zou aan de Tsjecho
slowaakse journalisten worden
overgelaten.
Tsjechoslowaakse funktiona-
rissen zeiden dat Alois Indra, die
als voorstander van de harde lijn
wordit beschouwd, in Moskou een
hartaanval heeft gehad en daar
in een ziekenhuis is opgenomen.
„Dat is voor ons geen verlies", zo
zei Smrkovsky tot de nationale
vergadering.
Bij het akkoprd is ook overeen
gekomen dat Verscheidene „con
servatieve" leden in de partij en
regering hun fuiïktie zullen blij
ven bekleden.
Over de geheime bijeenkomst
van het 14e partijcongres, waar
op nieuwe progressieve leiders
zijn gekozen, werd niets meege
deeld, hoewel dit een van de
voornaamste punten is, waarover
de partijleiders dinsdagochtend
in het Hradcany-kasteel hebben
gesproken.
Partijleider Dubcek, premier
Cernik en president Svoboda zou
den toespraken tot het land op de
geluidsband hebben laten vast
leggen. Deze toespraken werden
later op de dag uitgezonden.
Vrije radiozenders herhalen
steeds de eis dat de overeenkomst
van Moskou ter goedkeuring aan
het parlement, het centrale comi
té van de communistische partij,
het partijcongres in Praag en het
Slowaakse partijcongres in Bra
tislava wordt voorgelegd. Het
centrale partijcomit- heeft ge-
eist dat de huidige leiders aan
blijven en dat de politiek van
democratisering wordt voortge
zet.
De Sowjet-Unie heeft volgens
de Tsjechoslowaakse zegslieden
aart Tsjecho-Slowakije een lening
toegewezen om de gevolgen van
de bezetting te boven te komen
en de industrie weer op de been
te helpen.
Partijleider Dubcek is dinsdag
morgen toen hij voor de burcht
van Praag uit de auto stapte, van
uitputting in elkaar gezakt.
Zoals bekend werd Dubcek na
de bezetting gevangen genomen
en op een onbekende plaats vast
gehouden. Daarna nam hij deel
aan de besprekingen in Moskou.
Dinsdagmorgen keerde hij met de
andere leden van de Tsjechischs
delegatie naar Praag terug.
„Om de gerechtigheid te ont
vluchten zijn enkele funktiona-
rissen. van de Tjje oslowaakse
communistische partij naar dé
Sowjet-Unie vertrokken". Dit
deelde radio vrij Praag dinsdag
mee. Het. station .noemde met
name Rudiolf Cvikov, lid van het
centrale comité van de Slowaakse
communistische partij en deed
een beroep op de Tsjechoslo
waakse autoriteiten de man te
arresteren en hem aan de bevoeg
de instanties over te dragen.
Russische troepen hebben dins
dag oo verscheidene punten langs
de 375 km lange grens tussen
Tsjecho-Slowakije en West-
Duitsland stellingen ingenomen.
In Praag was eerder meegedeeld,
dat Tsjecho-Slowakije er mee
had ingestemd, dat deze grens
door 'de Russen zal worden be
waakt.
Het grensverkeer bij de drie
douaneposten aan de grens met
Beieren is vrijwel tot stilstand
gekomen. De Tsjechen laten al
leen van vakantie-terugkerende
landgenoten toe en hungers uit
westelijke landen, die om drin
gende humanitaire redewen naar
Tsjecho-Slowakije reizen. Alleen
bij Furth mogen Tsjeohoslowaken
hun land verlaten. Bij die plaats
waren dinsdagavond nog geen
Russische eenheden waargeno
men.
Noordstraat 107 - Tel. 01150-4255
TERNEUZEN
In de toestand van ex-president
Dwight D. Eisenhower is sinds
maandagmiddag geen verande
ring opgetreden, zo is in het Wal
ter Reed-hospitaal te Washington
meegedeeld.
De toestand van de 77-jarige
ex-president is kritiek sinds hij 11
dagen geleden voor de vierde
maal in vier maanden tijds een
hartaanval kreeg.
Maandagnacht zijn twee Isra
ëlische soldaten om het leven ge
komen en werd één soldaat ont
voerd, toen hun jeep in een hin
derlaag reed op de oostelijke
oever van het Suezkanaal, aldus
een Israëlische militaire woord
voerder.
De jeep reed over een pad bij
bet monument voor de onbeken
de soldaat op de oostelijke oever
van het Suezkanaal tegenover Is-
maila, toen twee landmijnen ont
ploften en er op de jeep werd ge
schoten. De woordvoerder zei
niet of het een hinderlaag was
van Egyptische soldaten of van
een guerrillagroep.
Secretaris-generaal Oe Thant
heeft in een verklaring de eerste'
Franse waterstofbomproef, die
zaterdag in het gebied van de
Stille Oceaan plaatsvond, be
treurd. Maar Oe Thant zegt erbij
dat elke kernexplosie, waar ook,
betreurd moet worden op grond
van de resoluties van de alge
mene vergadering te dezer zake.
(De algemene vergadering heeft
vele malen aangedrongen op
stopzetting van alle proeven met
kern- en waterstofbommen).
Frankrijk .heeft het verdrag
van 1963, dat proeven in de ruim
te, de lucht en onder water ver
biedt, niet getekend. Het heeft
evenmin het verdrag goedge
keurd tegen de verdere versprei
ding van kernwapens, dat in juni
door de algemene vergadering
werd aangenomen.
Premier Wilson van Engeland
heeft zich uitgesproken tegen
economische sancties en een op
schorting van de culturele be
trekkingen met de vijf Oost-
europese landen die Tsjecho-Slo
wakije zijn binnengevallen. Hij
waarschuwde het laegerhuis
tegen overhaaste en slecht over
wogen besluiten,
„De eerste les voor ons en on
ze vrienden moet zijn, dat het
defensieve stelsel van de NAVO
moet worden gehandhaafd", al
dus Wilson. Hij wees er echter
op dat de NAVO in de loop van
de jaren obk is geworden tot
een groepering, die de voor
waarden wil scheppen tot een
ontspanning tussen oost en west.
De eerste mWvirtw
optreden van de Sowjet-Unie en
haar vier „orthodoxe" bondgeno
ten een „daad van overduidelijke
agressie", die het streven naar
ontspanning, dat in elk geval
moest worden voortgezet, erg
zou bemoeilijken. Hij verwierp
de opvatting, dat men nu alleen
maar kan terugkeren tot de ..on
beweeglijkheid van de koude
oorlog".
Na er op te hebben gewezen
dat het niet gaat om een con
flict tuisen oost en west, maar
over het recht van een commu
nistische staat om zelf te bepa
len hoe hij zal worden bestuurd,
gaf de Britse premier als zijn
oordeel te kennen, dat eens de
dag zal komen, dat er meer
vrije gedichten zullen zijn dan
noemdfffeet» 'tanks,
De conservatieve oppositielei
der Edward Heath was het in
grote lijnen met de socialistische
eerste minister eens, maar hij
pleitte voor het bijeenroepen
van een topconferentie van de
N.A.V.O. Voorts vond hij dat
een eventuele „marionettenrege
ring" in Praag niet mag worden
erkend.
De oud-minister van buiten
landse zaken Brown stelde pre
sident De Gaulle er verantwoor
delijk voor, dat Europa machte
loos staat tegenover het optre
den van Rusland en zijn bond
genoten.
In het ihogerhuis pleitte lord
Avon, de voormalige conserva
tieve Dremier en minister van
buitenlandse zaken, voor en
conferentie vari dé voornaamste
mogendheden' van de „vrije we
reld", waarop men „het geheel
van de militaire, diplomatieke
en economischevraagstukken in
een bedreigde wereld zou moeten
bezien".
De Tsjechoslowaakse partijleider
Dubcek heeft dinsdag in een radio
toespraak verklaard, dat tot elke
prijs bloedvergieten en wanorde
moeten worden voorkomen, maar
dat dit niet betekent dat een hou
ding van onderworpenheid wordt
aangenomen. Het wantrouwen
jegens de overeenkomst van Mos
kou was volgens hem ongegrond
en schadelijk. Hij zei dat de bezet
tingstroepen onmiddellijk de kwar
tieren die voor hen waren vastge
steld, hebben betrokken en dat
sommige eenheden het land al in
de nacht van maandag op dinsdag
hadden verlaten.
De toespraak van de partijleider
werd voorafgegaan door de drama
tische begintonen van de vijfde
symfonie van Beethoven.
Dubcek verzekerde dat de be
zettingsmacht geleidelijk zal wor
den teruggetrokken en verklaarde,
dat „al onze activiteit" eroo ge
richt is dit zo spoedig mogelijk te
laten verlopen. Hij riep de bevol
king op tot uiterste kalmte en
zelfbeheersing, opdat dit streven
niet zou worden doorkruist en
vroeg begrip voor het feit dat de
vrijheid tijdelijk zal worden be
perkt, om de terugkeer naar nor
male omstandigheden mogelijk te
maken. De Russen wilden aan deze
normalisatie meewerken.
ten van de conferentie en de hui
dige problemen, stokte zijn stem.
Even later vervolgde hij, moeilijk
sprekend: „Excuseer mij voor de
pauzes in deze om zo te zeggen
geïmproviseerde toespraak. U be
grijpt wel hoe dat komt..."
Direkt na de uitzending zei de
omroeper van radio vrij Praag: De
radio zweert kameraad Duboelc
trouw als hij volhardt in ajn poli
tiek waarmee in januari een be
gin is gemaakt.
Dubcek verklaarde dat er spra
ke was van een toestand, een rea
liteit, die niet slechts van onze
eigen wil afhankelijk is. Ontken
ning van die realiteit zou kunnen
leiden tot onrust en anarchie en
dat zou gevaarlijk zijn. De Tsje
choslowaakse leiders konden zich
nu weer belasten met de functio
nering van de instellingen van de
republiek. De eerste taak was nor
malisatie van de toestand in het
land, wat in de huidige ingewik
kelde situatie moeilijk zou .zijn,
maar onontbeerlijk voor verdere
vooruitgang. Dat bracht o.a. ge
deeltelijke en tijdelijke beperking
van de vrijheid van meningsuiting
zoals men die gewoon was gewor
den, met zich mee.'
De bevolking moest echter be
seffen dat. hoe eerder de toestand
zou worden geconsolideerd hoe
eerder „wij erin zulten slagen uit
oqze huidige ingewikkelde situatie
te komen". Het uiteindelijke doel
was da volledige terugtrekking van
de buitenlandse troepen.
Dubcek, wiens stem het tijdens
de toespraak tweemaal begaf,
vroeg de bevolking elke provoca
tie tegen te gaan die tegen het
socialisme was gericht, en erop te
vertrouwen dat haar leiders alles
zouden doen wat van hen ver
wacht werd. Sommige mensen
koesterden twijfel over de bereik
te overeenkomst, maar er zou niet
worden teruggekomen van de
denkbeelden van menselijkheid en
democratie. De Tsjechoslowaakse
leiders wilden niet afstappen van
de wensen van het volk, en hij en
zijn kameraden hadden de onder
handelingen in deze geest ge
voerd. Dubcek vroeg de bevolking,
vertrouwen te hebben in het ge
zonde inzicht van de partij en ver
zocht alle functionarissen de richt
lijnen te eerbiedigen die hij als
eerste secretaris van de partij zou
uitvaardigen. Hij deelde mee hef
bevel over de volksmilitie op zich
te hebben genomen.
Vooral aan het slot van de rede,
die bijna 25 minuten duurde, was
Dubceks vermoeidheid duidelijk
merkbaar. Nadat hij bekend had
gemaakt dat hij binnenkort.op een
voltallige zitting van het centrale
partijcomité een uitvoerige uiteen-
I zetting zou geven van de resulto-
In het Prinsenhof in Delft heeft
minister-president De Jong dins
dagmorgen de eerste Wilhelmus-
zegels in ontvangst genomen, di«
door de PTT worden uitgegever
ter gelegenheid van het vierdr
eeuwfeest van het Wilhelmus. De
zegels werden de minister-presi
dent overhandigd door de dirse-
teur-generaal van de PTT, de heer
H. Reinaud.
In een toespraak zei premier De
Jong dat het Wilhelmus, dat in
1932 bij ministerieel besluit offi
cieel als Nederlands volkslied
werd aangenomen, naar vorm en
inhoud uitstijgt boven alle andere
historieliederen. Nederland kan
zich gelukkig prijzen, dat het een
volkslied bezit, waarvan ook de
tekst nu na vierhonderd jaar nog
zulk een blijvende waarde blijkt te
bezitten, aldus premier De Jong.
Over de ontwerper van de post
zegel zei de heer De Jong: „Tegen
de somber-grijze achtergrond der
benarde tijden laat hij voor ons
oplichten de beide grotè nationale
symbolen, in oranje het Wilhelmus
in het föod-'-wit-blauw onze viag.
Na de toespraak van de minis
ter-president declameerde Char
lotte Kohier het Wilhelmus, waar
na de directeur-generaal van de
PTT de premier de eerste Wilhel-
muszegeis aanbood.
KANS OP EEN BUI
Het K.N.M.I. deelt mee:
Een gordel van hoge druk bo
ven de Britse eilanden, de Noord
zee en Scandinavië neemt lang
zaam in betekenis af. Aangezien
de luchtdruk boven zuid- en
midden-Europa relatief laag blijft
houd.t de overwegend matige oos
telijke luchtstroming boven onza
omgeving aan. Kleine storingen
in de hogere niveaus kunnen van
daag plaatselijk een regen- of on
weersbui veroorzaken, maar
tevens worden zonnige periaden
verwacht. De middag-temperatu
ren zullen bij dit alles oplopen tot
waarden rond de 20 graden.
Mooi zomerweer was het dins
dag boven Scandinavië waar bjj
veel zon de temperatuur in de
omgeving van Oslo nog tot 27
graden opliep. Ook in de landen
rond de Middellandse Zee was
het zonnig weer met maxima tus
sen 25 en 30 graden.
mededgedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Kans op een bui.
Zonnige perioden maar ook
plaatselijk een regen- of onweers
bui. Zwakke tot matige wind tus
sen noodoost en oost en ongeveer
dezelfde temperaturen als dins
dag.
WOENSDAG 28 AUGUSTUS
v.m.
n.m.
Cadzand
3.59
4.12
Breskens
4.26
4.39
Terneuzen
5.00
5.13
Hansweert
5.39
5.52
Walsoorden
5.43
5.56
DONDERDAG 29 AUG.
v.m.
n,w.
Cadzand
4.33
4.50
Breskens
4.58
51*
Terneuzen
5.34
5.51
Hansweert
6.13
6.30
Walsoorden
6.17
6.34
ZON MAA3f
op onder op ondei
aug.
28 5.45 7.36 11.23 3.00
29 5.47 7.34 12.53 9,18
30 5.48 7.31 2.23 9M5
31 5.50 7.29 3.50 18.23