Verwarde berichtgeving uit
Tsjecho-Slowakije
Ambassadeur Jongsjans
organiseerde repatriëring
Franse waterstofbom tot
ontploffing gebracht
Hu weer geruchten over terugtrekking Russen
Verwachtingen in Praag weinig hoopvol
Pessimisme
Boodschap
van Svoboda
„Geleidelijke
terugtrekking
Partijleiders
Warschaupact
in Moskou
„Geharde
troepen
Praag
een doolhof
Eerste slachtoffer
begraven
NEDERLANDSE REISBUS MET
EEN EN VEERTIG INZITTENDEN
IN DUITSLAND VERONGELUKT
Geen doden, wel veel gewonden
Vijftigmaal
zo sterk als
Hirosjima-bom
Met volle bussen
naar de grens
Besprekingen
zouden geëindigd
zijn
Vertrek bezetters
zou begonnen zijn
Dinsdag 27 aug.
om 13 uur
twee minuten
stilte
Castro keurt
bezetting van
Tsjecho-Slowakije
goed
Protesten
Politie slaags met
vechtersbazen
Benzine geruild
„Wij rooien het
wel"
Weerbericht
Hoogwater
Zou-
era
IVSaanstanden
Shrank. bxj abonnement: TERNEUZEt
Btoecteur-Hoofdredacteur: I. van de Sande
Kedaetie- en
Administratie-adres: Smidswa)
Telefoon: 01150—2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 8,— per kwartaal; per
maand 2,70. Losse nummers 18 cent
DE VRUE ZEEUW
Maandag 26/ dinsdag 27 augustus 1968
21e Jaargang No. 5271
OKgeefeter N.V, v/h Firma P. I. van da Sande ta Tarneuzan
Adverfentieprijs per mm 18; et; mtnfmm»» per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels»
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 war.
Voor het gecorob. maandag/dinsdag-nummer tot
10 unr voormiddag.
Terwijl in Praag de bezettingstroepen van de landen van het
Warscliau-paet een steeds hardere houding tegenover betogende
Tsjechen aannemen, werden vandaag (maandag) de besprekingen
tussen de Russische en Tsjechoslowaakse leiders voortgezet. Over
de resultaten viel mede door de strenge geheimhouding nog niets
te zeggen, maar volgens zegslieden in de Tsjechoslowaakse dele
gatie zal na het overleg nog een zware besprekingronde volgen
met de partijleiders uit Oost-Duitsland, Polen, Hongarije en Bul
garije, die voor dit doel naar Moskou zijn gekomen.
Een Tsjechoslowaakse zegsman onthulde dat aan de onderhan
deling die oorspronkelijk maar een dag hadden moeten duren maar
nu de vierde dag ingaan, naast de bejaarde president Svoboda ook
is deelgenomen door partijleider Dubcek, premier Cernik, de voor
zitter van het parlement Smrkovsky, de hoofdredacteur van het
partijorgaan „Rude Pravo", Oldrieh Svestka, en het politburolid
Josef Spacek. Tevens waren volgens hem vier andere leden van
het politburo uitgenodigd zich te voegen bij het gezelschap van de
Slowaakse partijleider Vasil Bilak en het voormalige politburolid
Jan Filler, die vrijdag met president Svoboda naar Moskou waren
gereis.
De waarnemers in Moskou ge
loven dat het liberale element
in de delegatie het overwicht
heeft, maar of deze koers ge
handhaafd kan worden tegen de
wil van Rusland en zijn hondge
noten in, is zeer de vraag.
In Praag zelf heerst nauwe
lijks verholen pessimisme over
de afloop van de onderhandelin
gen en de vrije radiozenders zijn
begonnen de bevolking mentaal
voor te bereiden op het aan
vaarden van harde voorwaarden,
met name wat betreft handha
ving van vreemde troepen op
Tsjechisch grondgebied en in
perking van de persvrijheid.
De kiandestiene zenders, die
nog steeds het belangrijkste te
genwicht vormen voor de onder
drukking.^- en propaganda-acties
van de bezettingstroepen, zetten
inmiddels hun werk voort. Vol
gens een der zenders had de re
gering er bij president Svoboda
op aangedrongen - onmiddellijk
naar. het land terug te keren in
het licht van de verslechtering
van de toestand.
Een hoopgevender boodschap
werd verspreid dooi' de zender
vrij Tsjecho-Slowakije die een
boodschap uit Moskou had, on
dertekend door president Svo-
PRAAG: Deze aanblik bood vrij
dag het St. Wenceslasplein in de
Tsjechische hoofdstad tijdens de
algemene staking.
boda, premier Cernik, partijlei
der Dubcek en anderen:
„Beste medeburgers. Wij zen
den u de hartelijke groeten
van onze gehele delegatie. De
besprekingen zijn zondag voort
gezet en wij zullen vannacht
ook doorwerken. Wij weten
wat u van ons denktWij
zien er met verlangen naar
uit, u weet te ontmoeten".
De zender in zuid-Moravië riep
de bevolking op om 9 uur in het
hele land een kwartier lang alle
kerkklokken te luiden en alle
sirenes te laten loeien als een
bewijs van solidariteit met Svo
boda en Dubcek en een gebaar
van protest tegen de bezetters.
Vanmorgen vroeg (maandag)
werd gemeld dat de zender
Noord-Moravië was bezet door
de.vreemde troepen en uit de
ether was verdwenen.
De Russische regering zou heb
ben ingestemd met een geleide
lijke terugtrekking van de troe
pen van het pact van War
schau uit Tsjecho-Slowakije, al
dus de correspondent van het
Zuidslavische persbureau Tan-
joeg in Moskou.
Het akkoord moest nog wor
den geratificeerd door de ande
re Warschaupactlanden die troe'
pen in Tsjecho-Slowakij e heb
ben. De voorwaarden voor de te
rugtrekking zouden dezelfde zijn
als die welke reeds in Cietna en
Bratislawa waren overeengeko
men.
De partijleiders uit de vier
Warschaupactlanden die samen
met de Sowjet-Unie hebben deel
genomen aan de bezetting van
Tsjecho-Slowakije. zijn zondag
avond in Moskou aangekomen
voor een conferentie. Het zijn
Gomulka (Polen), Ulbricht
(Oost-DuitSland), Zjivkov (Bul
garije) en Kadar (Hongarije).
Er heerst nog altijd onzeker
heid over het verloop van de
besprekingen. Het Russische
persbureau Tass meldde zondag
avond iaat slechts dat het over
leg „een openhartig en kame
raadschappelijk karakter" droeg.
Cernik en parlementsvoorzitter
Smrkovsky, die volgens officiële
Tsjechische kringen aan de be
sprekingen deelnemen, werden
door Tass niet genoemd.
Radio vrij Praag maakte zon
dag melding van een compromis,
dat in het Kremlin zou zijn be
reikt. en waarbij de bezetting
voorlopig zóu worden gehand
haafd, maar alle gearresteerden
zouden, worden vrijgelaten. Van
Tsjechische kant zouden alle
handelingen tegen dg bezettings
troepen worden gestaakt, en de
vrijheid van pers en radio zou
worden beperkt. Enige bevesti
ging van dit bericht ontbrak
evenwel.
Het was de hele zondag onrus
tig in Praag. Herhaaldelijk vuur
den Russische soldaten over de
hoofden van dreigende groepen
Tsjechen. Even vóór tien uur
zondagavond klonken op het
Wenceslaus-plein kanonschoten.
Tien minuten lang werd hevig
vuur gegeven, ook met licht-
spoormunitie. Na tien uur, het
tijdstip van het nog steeds niet
officieel afgekondigde uitgaans
verbod, viel er een doodste stil
te over de stad. Zondag hebben
de hele dag tanks Praag verla
ten, wat ook in andere steden
zou zijn gebeurd. Overigens zijn
dit weekeinde nieuwe bezettings
troepen aangevoerd.
„Geharde" manschappen ne
men de plaats in van de vaak
jonge soldaten, die met de toe
stand geen raad weten. Het Rus
sische partijblad Prawda gaf dit
verschijnsel in zekere am toe en
bepleitte een hetere ideologische
voorbereiding van de bezettings
troepen.
Praag is intussen voor de be
zettingstroepen een doolhof ge
wonden, De bevolking heeft
straatnaam- en nummeribondjes
verwijderd en veel straten her
doopt, zodat er nu Svoboda-,
Dubcek-, Cemik-wtraten enz.
Er verschijnen steeds meer anti-
Russische aanplakbiljetten en
leuzen, zelfs in die mate dat de
Tsjechische nationale vergade
ring zich zondag genoopt zag
over een van de vrije zenders
opnieuw een beroep op de be
volking te doen. een maximum
aan zelfbeheersing te tonen om
'bloedvergieten te vermijden en
het klimaat waarin de bespre
kingen van president Svoboda
in Moskou plaatsvinden, niet te
verslechteren. De spanning inde
stad was gestegen, zo werd ge
zegd, vooral nadat „onverstan
dige aanplakbiljetten en leuzen"
waren aangebracht.
De Russische autoriteiten heb
ben zondag in Praag verscheide
ne kerkdiensten verboden. En
kele kerken moesten even na elf
uur ontruimd en gesloten wor
den. De kerken in de voorsteden
bleven echter open.
Vrije zenders melden dat de
Russen nog meer ministeries en
openbare gebouwen hebben be
zet.
Er zouden ook 200 ambtenaren
van de Russische staatsveilig
heidsdienst naar Praag zijn ge-
men. Leden van de Dubcek-ge-
zinde Tsjechische staatspolitie
waren gearresteerd. Het Tsjechi
sche partijpresidium heeft de
Russische soldaten verweten zon
der waarschuwing o-p voetgan
gers- en personen-wagens in Praag
te hebben geschoten. De partij
leiding heeft de communistische
partijen in de hele wereld opge
roepen, buitengewone partijcon
gressen te beleggen en daarop de
invasie te veroordelen.
Met veel ophef is in Praag de
begrafenis aangekondigd van het
eerste slachtoffer van de bezet
ting, de 16-jarige Zdenko Priho-
da, die woensdag voor het ge
bouw van radio-Praag door Rus
sische soldaten werd doodge
schoten. Verwacht werd dat dui
zenden mensen vandaag in de
rouwstoet zouden meelopen.
De Tsjechischs delegatie zou
vandaag nog. paar Praag terug
keren. Het wordt niet uitgeslo
ten geacht dat de Tsjechen heb
ben deelgenomen of nog zullen
deelnemen aan een topconfex-en-
tie van zes, maar het wordt het
waarschijnlijkst geacht dat de
Warschause vijf het. overleg na
het vei-trek van de Tsjechen on
der elkaar zullen voortzetten.
De Russen zouden hebben
goedgevonden dat het bewind
van Dubcek aan de macht blijft.
Een deel van de bezettingstroe
pen zon worden teruggetrokken,
de rest zou gelegerd worden
langs de westelijke grens van
Tsjeehoslowakijc. Persvrijheid
zou gelden voor alle binnen
landse berichten. Censuur zou
er komen voor alle onderwerpen
die de Sowjet-Unie raken, de
Rtissisch-Tsjechische betrekkin
gen en de betrekkingen tussen
Tsjecho-Slowakije en de andere
leden van 't socialistische kamp.
De Praagse cox-respondent van
het officiële Roemeense persbu
reau Agerpress meldt dat de te
rugtrekking van de bezettings
troepen uit Tsjecho-Slowakije
vanochtend is begonnen.
Agerpress in Boekarest, schijnt
De in het Nederlandse parle
ment vertegenwoordigde politie
ke partijen (met uitzondering van
de c.p.n.), alsmede de drie Neder
landse vakcentrales hebben het
initiatief genomen om in verband
met de gebeurtenissen in Tsjecho-
Slowakije het Nederlandse volk
te verzoeken van zijn medeleven
met het lot van het Tsjechische
volk te getuigen.
Zij x-oepen hun landgenoten op
om op dinsdag 27 augustus om 13
uur twee minuten stilte in acht
te nemen. Kort hierop zal in de
tweede kamer door de minister
president een regeringsverkla
ring worden afgelegd.
Premier Castro van Cuga heeft
de interventie van de oostblok-
staten in Tsjecho-Slowakij een
tragische gebeurtenis genoemd,
die echter gerechtvaardigd was,
omdat dit land de richting van
het kapitalisme was ingeslagen.
Dat was voldoende, maar een
dekmantel als excuxis was niet
nodig, aldus Castro die voor de
Cubaanse radio en televisie
sprak.
De premier vond het nutteloos
om te verklaren, dat de Tsjecho
slowaakse soevereiniteit niet zou
zijn geschonden. Dat is zij wel
en flagrant. De interventie kon
echter niet op legale gronden
worden verdedigd. Een dergelij
ke verdediging moest volgens
hem van politieke aard zijn.
volgens de AFP-cox-responden-t ixx
die stad met de publikatie van het
bericht te wachten op een offi
cieel communiqué uit Moskou.
Naar het Zui-dslavisch persbu
reau Tanjug uit betrouwbaar ge-
noexxxde bron uit Moskou meldde,
hebben de Russische onderhan
delaars zich zaterdag al bex-eid
verklaard de troepen etappege-
wijs uit Tsjecho-Slowakije terug
te trekken. De Russen zouden
echter te verstaan hebben ge
geven dat ko-llektief tot de bezet
ting is besloten en dat een terug
trekking van de troepen daarom
ook de toestemming van de an
dere vier landen behoeft. Ver
tegenwoordigers van die vier lan
den zouden naar Moskou onder
weg zijn.
Vanochtend om 9 uur is in
Tsjecho-Slowakije een protest
staking van een kwartier" begon
nen. Fabriekssirenes en kerk
klokken gaven het begin van de
staking aan.
Bij het Langwieder meer in
het noordwesten van de stad
Miincfaen is zondagochtend om
3.15 uur een reisbus uit Den
Haag bjj dichte mist op een met
rollen papier geladen vrachtauto
met. aanhanger gereden. Alle 41
Nederlandse inzittenden van de
bus 39 passagiers en twee
chauffeurs liepen verwondin
gen op. De chauffeur van de
vrachtauto kreeg een zware
shock.
De bue, die erg werd bescha
digd, was op weg naar Zeil am
See in Oostenrijk.
Bij de botsing is de bus enkele
malen over de kop geslagen. Eén
der passagiers is levensgevaar
lijk gewond. Van de meeste an
deren verwacht mem dat zij eni
ge dagen verpleging nodig zul
len hebben.
De verongelukte bus reed in
opdracht van het reisbureau
„Eurotex". Eigenaar van de bus
is de heer C. W. Rutz in Den
Haag.
Volgens brandweerlieden uit
München die bij de reddings
werkzaamheden waren ingescha
keld, zijn 10 a 12 passagiers
ernstig gewond. De gewonden
zijn naar verschillende zieken
huizen in München gebracht.
Sommige waren buiten bewust
zijn.
De chauffeur van de Duitse
vrachtauto zou in overtreding
zijn geweest. Hij mocht daar tij
dens het weekeinde niet rijden.
De gewonde chauffeur van de
vrachtauto moest uit de cabine
van zijn voertuig worden ge
zaagd.
Volgens f'e pol'-li reed de Ne
derlandse bus met „normale
snelheid". In de mist reed de bus
achter op de vrachtauto, die en
kele ogenblikken tevoren de
autoweg was opgereden. Kort
vóór het ongeluk was de chauf
feur van de vrachtauto al aan
gehouden wegens overtreding
van het zondagrijvei-bod.
Het reisgezelschap blijkt uit
verscheidene -groepen te bestaan,
Onder andere afkomstig uit Am
sterdam, Den Haag, Rotterdam
en Utrecht.
Uit nadere berichten valt op te
maken dat bijna alle reizigers van
de -bus in hun slaap door het on
geluk werden verrast. Slechts
vier passagiers waren in staat
hun vakantiereis voort te zetten.
Genoemd warden het echtpaar
A. en R. Eveleens uit Aalsmeer,
de decorateur F. O. Soerel en de
20-jarige Marijke van Bronswijk
uit Amsterdam.
Uit gegevens, die bij Wester-
coaoh zijn binnengekomen blijkt,
dat mevr. H. Burger, die in Am
sterdam was ingestapt, levensge
vaarlijk is gewond. De 18-jarige
mej. E. Elemans, die in Den Haag
was ingestapt, is verminkt, zij za-1
beide ogen moeten mssen. Beiden
zouden naar Levico gaan. Zwaar
gewond is voorts de 26-jaióge
chauffeur G. Hoekstra uit Den-
Haag, die de bus bestuurde. Hij
heeft onder meer een bovenbeen
breuk en een shock.
Middelzwaar gewond werden:
de tweede chauffeur, R. Bruining
(40) uit Den Haag; mevr. N. Her
tog en de heer J. van der Stoep
die in Rotterdam waren ingestapt,
mevr. Elemans, de heer A. Lin-
ckerxs, mevr. L. de Jong en mej.
Peters, die in Den Haag waren
ingestapt, en mevr. M. Vliek, die
in Amsterdam in de bus stapte.
Frankrijk heeft zaterdagavond
om 19.30 uur (Ned. tijd) in het
proefgebied van de atol Mururoa
in de Stille Oceaan zijn eerste
thermonucleaire of H-bom van
grote kracht tot ontploffing ge
bracht en is daarmee de vijfde
mogendheid geworden, die proe
ven met waterstofbommen heeft
genomen.
Het Franse staatshoofd, gene
raal De Gauile, gaf een verkla
ring uit, waarin hij sprak van een
„geweldig wetenschappelijk,
technisch en industrieel succes
dat voor de onafhankelijkheid en
veiligheid van Frankrijk werd be
haald door een elite-groep Fran
sen".
Men veronderstelt dat de bom
een kracht, heeft van 50 maal die
van de atoombom die in 1945 Hi-
rosjima verwoestte.
Direct na de explosie van de
waterstofbom stegen vliegtuigen
en wentelwieken op om door de
paddestoelwolk te vliegen. De pi
loten droegen speciale pakken om
hen te beschermen tegen radio
actieve straling. Men wil o-p deze
manier bestuderen hoeveel ra
dioactief afval de bom heeft te
weeggebracht. Voor hetzelfde
doel zijn van filters voorzien®
macro-raketten in de wolk ge
lanceerd. De filters moeten aan
een parachute naar beneden ko
men en geborgen worden. Deze
maatregelen hebben ten doel het
gevaar zoveel mogelijk te beper
ken.
De officiële woordvoerder van
het Japanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft meege
deeld dat regering en volk van
Japan fel protesteren tegen de
Franse proef en verzoeken om de
onmiddellijke stopzetting van de
serie. Behalve Japan hebben ook
andere landen rondom de Grote
Oceaan, waaronder Australië,
Nieuw-Zeeland, Chili en Peru,
tegen de Franse kernproeven ge
protesteerd.
De Utrechtse politie is vanmor
gen (maandiag) om vijf uur op de
Neude slaags geraakt met een
groep van tien mannen, die eerst
elkaar aftuigden, maar zich toen.
als één man keerden tegen twee
hoofdagenten die hen wilden schei
den. De hoofdagenten kregen assis
tentie van de bemanningen van
enkele gealarmeerde surveillance
wagens. Bij het gevecht werd een
waarschuwingsschot gelost. De
politie slaagde er in zeven mannen,
in de leeftijd variërend van 18 tot
38 jaar, naar het hoofdbureau te
brengen. Tegen hen is proces-ver
baal opgemaakt wegens mishan
deling, vernieling en belemmering
c.q. verzet. De twee hoofdagenten
moesten een paar flinke klappen
incasseren. Hun uniformen werden
evenals die van enkele van hun
collega's vernield.
Dank zij ds bemiddeling van de
Nederlandse ambassade in Praag
zijn de afgelopen dagen ruim 500
Nederlanders gerepatrieerd. De
Nederlanders keerden terug niet
autobussen en velen met particu
liere wagens, die in een aantal
konvooien, meestal begeleid door
de Nederlandse ambassadeur
drs. G. J. Jongejans of de consul,
de heer Vos, naar de grens kon
den rijden.
Tijdens een onderhoud met een
verslaggever van het A.N.P. ver
telde de heer Jongejans hoe alles
in zjjn werk was gegaan. Nadat
de amibassadew tijdens de inval
van de buitenlandse troepen wak
ker was gemaakt, was hij onmid
dellijk naar de ambassade ge
gaan. Onderweg had hij de tanks
zien oprukken. Vliegtuigen kwa
men in groten getale over Praag.
De volgende ochtend kwamen ex-
al telefoontjes van Nederlanders,
die hulp vroegen.
Zij werden geregistreerd en
kregen het advies Tsjecho-Slo
wakije te verlaten. Er meldden
zich veel Nederlanders met eigen
auto's aan, totaal ongeveer veer
tig. Er werd een konvooi ge
vormd dat, vooi-afgegaan door de
heer Jongejans, naar de grens in
Rosvadov reed. De volgende dag,
aldus de heer Jongejans, kregen
we door een .„ruilhandel" twee
Tsjechische bussen ter beschik
king. De ambassade had n.l. nog
de beschikking over benzine.
Deze werd geruild voor diesel
olie, nodig voor deze bussen. Het
transport, waarin deze bussen
met een honderdtal Nederlander-;;
naar de grens reed, moest onder
weg twee Russische barricaden
passeren, waar alleen naar de
paspoorten werd gekeken. Twee
Tsjechische musici, die in Neder
land wex-ken en die met vakantie
in Tsjecho-Slowakije waren ge
weest, werden uit de bus gehaald
en moesten achterblijven, aldus
de heer Jongejans.
Met de voedselvoorziening had
men bij de ambassade over het
algemeen geen problemen. Al
leen donderdag was er geen
brood te kx-ijgen. Van woensdag
ochtend af had de ambassade
geen telefoongesprekken meer
met Nederland kunnen voeren.
De Nederlanders zijn voor zo
ver mogelijk geëvacueerd. Van
de rxxim 500 Nederlanders die in
het land waren, zijn er nu nog
slechts enkele over. Men vangt
nu nog voornamelijk buitenlan-
dei-s op, die op goed geluk af op
de ambassade ko-men vragen, of
er een mogelijkheid is c*m te ver
trekken. Ook lopen er Tsjec-hen
binnen met brieven in hun hand,
bestemd voor familie in het bui
tenland. Wanneer de belangrijke
rol van de Nederlandse ambas
sade bij de bemiddeling van ver
voersmogelijkheden zal zijn afge
lopen en de toestand niet ver-*
betert, zal de ambassade een een
zame Nederlandse kolonie blijven
in Praag. Maar de heer Jongejans
zegt: „Ach, wij rooien het w-el."
medegedeeld door het K. N. M. I.
te De Bilt, geldig tot dinsdagavond
Vrij warm
Flinke zonnige perioden en slechts
hier en daar een regen- of on
weersbui. Overwegend matige
noordoostelijke wind en ongeveer
dezelfde temperaturen als van-
DINSDAG 27 AUGUSTUS
v.nx.
n xn.
Cadzand
3.25
3.38
Brskens
3.50
4.03
Terneuzen
4.26
4.39
Hansweert
5.05
5.18
Walsoorden
5.09
5.22
WOENSDAG 28 AUGUSTUS
v.m.
n.m.
Cadzand
3.59
4.12
Breskens
4.26
4.39
Terneuzen
5.00
5.13
Hansweert
5.39
5.52
Walsoorden
5.43
5.56
ZON
op onder
MAAN
op onder
aug.
27
28
29
30
31
5.43
5.45
5.47
5.48
5.50
7.38
7.36
7.34
7.31
7.29
9.57
11.23
12.53
2.23
3.50
8.46
9.00
9.18
9.45
10.23
1
