Vandaag eerste stemming op
republikeinse conventie in Miami
0p 1 april stonden bijna 60.000
woningen in Nederland leeg
iP°
39'
99
PRU99AG
DE JACHT
OP DE DOCUMENTEN
Richard Nixon vrijwel zeker
van de kandidatuur
„Observator®
Romano" over
pauselijke
encycliek
Een week geëist tegen politieman
wegens vernieling van autobanden
De kosten van de
presidents
verkiezingen
in Amerika
Gunstig beeld
voor Zeeland
ïweede woning
PRUSSIA®
BESCHUIT
i
APPELOAM
MARGARINE
THEEMHAN6E
HANPZACHT
BAKMEEL
AaIR SOEPEN
40+KAAS
UMONAPES
3AC. HE&MAN&I
HELMA PIT
AISU2SOH i
AR/RAAST
TANPWVSTA
Pagina 2
DE VRIJE ZEEUW
Woensdag 7 angnstes 1968
Oranje olifant
„Ik ga winnen"
Waarschuwing
van Eisenhower
Steun voor
Rockefeller
Barnard over
transplantatie
ter bestrijding
van kanker
Verdachten
dodelijke
vechtpartij
vrijgelaten
MSeM SELL
AtSSR GEL&
SSTAALT
'bECHSBTGULD&k
pan weer u:
het u/kt Mua*
WEEK IN-WEEK UIT!
IER
VERGELUKT!
U behaalde veel weer!
engelse
't scheelt te veel
WEER ZO IETS
WAAR M30PT U GOT!
nog geen kwartje perons
HEEL P0NP
Met een kleurrijke plechtigheid
is in Miami Beach de 29e repu
blikeinse partijconventie begon
nen. De 1333 gedelegeerden van
de partij uit de 50 Amerikaanse
ataten zullen tijdens de vierdaag
se bijeenkomst de republikeinse
kandidaat voor het president
schap kiezen. De strijd gaat tus
sen de 55-jarige gewezen vice-
president Richard Nixon; de 60-
jarige gouverneur van New York
Nelson Rockefeller en de 57-ja-
rige gouverneur van Californië
Ronald Reagan.
De congreszaal biedt plaats aan
18.000 mensen, onvoldoende voor
de 30.000 deelnemers aan de con
ventie, maar een deel van de acti
viteit speelt zich af in hotels en
clublokalen.
Volgens politieke waarnemers
Is Nixon favoriet. Het was maan
dagavond nog niet duidelijk, of
hij op de steun van 667 afgevaar
digden kan rekenen, zodat hij in
de eerste stemronde al gekozen
zou worden.
Rockefeller zei kort vóór de
opening van de conventie op een
persconferentie, dat naar zijn
schatting Nixon op 550 stemmen
kan rekenen, hij zelf op 350 en
Reagan op 250. Ook Reagan gaf
als zijn mening te kennen, dat
Nixon onvoldoende steun heeft
voor een verkiezing in één ronde.
Er wordt vandaag gestemd.
De veiligheidsmaatregelen zijn
strenger dan voorheen. Behalve
politie zijn honderd leden van de
geheime dienst ingeschakeld, die
zich onopvallend door de con
greszaal en in de omgeving be
wegen.
Boven de congreszaal is een
enorme oranje olifant opgehan
gen, het symbool van de republi
keinen. De muren van de zaal zijn
met vlaggen versierd en de stoe
len met oranje overtrokken.
Nixon kreeg maandagavond
meer steun toen gouverneur Spi-
ro Agneu, leider van de niet-ge-
bonden 26 leden tellende delega
tie uit Maryland, zei voor Nixon
te zullen stemmen. Hij zei zijn
delegatie vrije keus te laten. Men
verwacht dat druk op de gouver
neurs Romney van Michigan en
Rhodes van Ohio zal worden ge
oefend, opdat zij hun delegaties
ook vrij laten.
Bij zijn aankomst op het vlieg
veld van Miami zei de oud-vice-
president tot 3000 juichende aan
hangers: „Deze keer ga ik win
nen".
Het blad van het Vaticaan,
„Osservatore Romano", heeft
maandag in een hoofdartikel over
de pauselijke encycliek „Huma-
nae Vitae" degenen die kritiek
op het hierin vervatte verbod van
kunstmatige geboortenbeperken-
de middelen oefenen, een „haas
tige, onvolledige en bevooroor
deelde interpretatie" verweten.
Het pauselijk schrijven verdient
een geregener beschouwing, zo
ment de „Osservatore". Het
merkt op, dat „de wetten die be
palend zjjn voor het huwelijk
voor alle generaties gelijk zijn.
Op het verwijt, dat paus Paulus
zich met „Humanae Vitae" heeft
aangesloten bij de minderheid
van de door hem ingestelde com
missie van onderzoek van het
vraagstuk der geboortebeperking!
antwoordt de „Osservatore Co-
mano", dat het ongerijmd zou zijn
te spreken van aanvaarding van
een minderheidsthese of van een
nieuw „geval-Galilei" waardoor
de kerk in de toekomst gedwon
gen zou zijn haar houding te her
zien.
„Wanneer de paus zich met het
van Christus verkregen gezag
tegen een bepaalde onder de
theologen omstreden kwestie
heeft uitgesproken, is het niet
toelaatbaar, dat men zich op de
getalssterkte van eventuele voor
standers beroept of op de kracht
van hun argumenten". Volgens
het blad is de kerk geen demo
cratische gemeenschap, geleid
volgens beginselen van meerder
heid of minderheid.
Gouverneur Daniel Evans van
de staat Washington pleitte
maandagavond voor het opstel
len van een nieuwe urgentielijst,
waarop problemen als die in de
grote steden en het vraagstuk
van de jeugd bovenaan zouden
moeten staan. Als deze kwesties
niet eerst zouden worden opge
lost, zou er geen vrede in het
buitenland en weinig veiligheid
in het binnenland zijn.
Senator Barry Goldwater, die
vier jaar geleden de presidents
verkiezingen verloor tegen John
son, hekelde de „eenmansstrate-
gie" van de president.
„Het eenmansbewind heeft ons
in een bloedige oorlog gedompeld
die ons thuis heeft verdeeld, in
het buitenland heeft geschaad en
ons heeft beroofd van enig alge
meen begrip voor waar we naar
toe gaan, hoe we er komen of zelfs
waar we nu staan".
In een boodschap uit het zie
kenhuis te Washington waar
schuwde president Eisenhower
voor een zonder meer terugtrek
ken van de troepen uit Vietnam.
Gouverneur Daniel Evans van
de staat Washington heeft zich
dinsdag utigesproken voor
Rockefeller als republikeinse
kandidaat bij de presidentsver
kiezingen. Op het ogenblik is de
delegatie van Washington op de
partijconventie in Miami Beach
als volgt verdeeld; 12 stemmen
voor Nixon, zes voor Rockefeller
en zes voor Reagan.
De steun van Evans voor
Rockefeller heeft vooral psycho
logische betekenis, omdat de
gouverneur van Washington
maandag de voornaamste rede op
het partijcongres mocht uitspre
ken.
Het is een verbijsterende zaak,
wanneer een politieman een
feit begaat, waartegen hij zelf
moet optreden, aldus de officier
van justitie bij de Haagse recht
bank, die dinsdag tegen de 51-ja-
rige opperwachtmeester van de
rijkspolitie M. B. van M., post-
commandant te Nootdorp, een
week gevangenisstraf eiste we
gens vernieling. Van M. zou in
het nachtelijk uur van drie ge
parkeerde auto's een band heb
ben doorgesneden, hetgeen hij
overigens ontkende.
Nadat hij ziekteverlof had ge
kregen, maakte de politieman
in de nacht van 20 op 21 januari
een rondgang door het dorp. Hij
werd herhaaldelijk 's nachts op
gebeld en dat was ook de bewus
te avond gebeurd. Volgens zijn
verklaring wilde hij controleren,
waar men nog op was. In een wo
ning op de hoek van de Delfland-
weg zag hij een groep bekende
personen, kennelijk in feeststem
ming. Op het erf stonden drie
auto's en een paar bromfietsen.
Hij zou hebben gezien dat van een
van de auto's de rechterachter-
band leeg was. Aan de voorzijde
ontdekte hij een man in gebukte
houding. Hij riep de man aan,
die de vlucht nam. Verdachte
rende hem achterna maar strui
kelde. Hij greep daarop zijn rij
wiel, dat hij voor een woning had
neergezet. Op dat moment kwa
men enkele jongelieden naar bui
ten, tegen wie hij zei iemand te
zoeken, die de banden van de
auto's had stukgesneden.
De jongelui zochten in de om
geving maar vonden niemand.
Een van hen opperde: „Misschien
heeft de politie het zelf wel ge
daan". Die opmerking was voor
verdachte aanleiding zich niet
verder met het onderzoek te be
moeien. De volgende dag waar
schuwde hij de groepscomman
dant te Zoetermeer, waarna een
verder onderzoek plaatsvond.
Op een vraag van de president
zei verdachte al eerder met be
paalde jongelui moeilijkheden te
hebben gehad in verband met ge
pleegde diefstallen.
Er werden drie getuigen ge
hoord. Twee van hen verklaar
den iemand met een hoed op bij
de auto te hebben gezien. Zij gin
gen naar buiten en hoorden een
sissend geluid van banden. Zij
zagen een man in donkere kle
ding en een zwarte hoed naar een
fiets lopen. Dat bleek later de
verdachte te zijn geweest, die vol
gens de officier niet in zijn func
tie te handhaven zal zijn.
De verdediger, mr. A. F. E.
Hensen, wees er op, dat verdach
te iemand is met 28 dienstjaren
en achtte het ongelooflijk dat hij
de vernielingen zou hebben ge
pleegd. Pleiter achtte het bewijs
niet geleverd en vroeg vrijspraak.
De rechtbank zal op 16 augus
tus vonnis wijzen.
De kandidaten bij de in novem
ber te houden Amerikaanse pre
sidentsverkiezingen zullen te
zamen bijna 50 miljoen dollar
(180 mi joen gulden) uitgeven
voor hun campagnes, zo heeft dr.
Herbert Alexander, directeur
van de „Citizen's Research Foun
dation", voorspeld.
In een artikel in het tijdschrift
„Look' 'schrijft hij dat de kandi
daten tot dusver 15 tot 21 miljoen
dollar hebben besteed. Bij de
democraten schatte hij de uit
gaven van McCarthy op 3,5 a 4
miljoen dollar, die van wijlen
senator Robert Kennedy op ruim
drie miljoen dollar en die Y?n
vice-president Humphrey op één
tot twee miljoen dollar. Volgens
dr. Alexander heeft president
Johnson een half- miljoen dollar
voor de verkiezingen uitgegeven.
Tenslotte zou ex-gouverneur
Wallace van Alabama, de kandi
daat die rassenscheiding voor
staat, voor zijn hele campagne
minstens zeven miljoen dollar
besteden.
Bij de republikeinen zou Nixon
tot nog toe drie tot vijf miljoen
dollar hebben uitgegeven, Rocke
feller eenzelfde bedrag, Reagan
een half miljoen dollar en gou
verneur Romney 750.000 tot een
miljoen dollar.
Terwijl in 1952 de campagne-
kosten nog ongeveer 18 dollar
cent (65 cent) per uitgebrachte
stem bedroegen, steeg dit bedrag
in 1964 tot 41 dollarcent (bijna
anderhalve gulden). Dr. Alexan
der acht het niet onmogelijk, dat
dit jaar de kosten een halve dol
lar (1,80 gulden) per uitge
brachte stem zullen bedragen.
In een toespraak tot een plaat
selijke afdeling van de Zuidafri-
kaanse vereniging tegen kanker
heeft de bekende Zuidafrikaanse
chirurg dr. Barnard gezegd, dat
overpplanting van organen een
middel tegen kanker zou kunnen
zijn. Persoonlijk is hij ervan over
tuigd, dat met deze methode kan
ker kan worden genezen.
Uit het door Hét bureau voor de
statistiek ingestelde onderzoek
naar de leegstand van woningen
blijkt, dat op 1 april 1968 in Ne
derland 59.496 woningen leeg
stonden. Van dit aantal zijn 12.789
woningen niet meer geschikt voor
bewoning, zodat-de reële woning
reserve 46.707 (1,3 van de wo
ningvoorraad) bedroeg. Van deze
reserve zijn 38.549 woningen reeds
bewoond geweest en 8.158 nog
nimmer-
Voor de woningen, die de reël"
woningreserve vormen, is nage
gaan hoe lang zii< leegstaan. Bij
vergelijking van - de leegstand op
1 april 1968 met die van een jaa-
daarvóór blijkt, dat voor de reeds
bewoond geweest zijnde woningen
zowel de kortstondige (korter dan
vier maanden) als de langdurige
leegstand (vier maanden of langer)
is toegenomen. Stonden er op 1
april 1967 19.002 woningen korter
dan vier maanden leeg, op 1 april
1968 bedroeg dit aantal 20.832 wo
ningen. Voor de leegstand van vier
maanden of langer bedroegen deze
aantallen resp. 15.123 en 17.717
woningen. Voor de nog nimmer
bewoond geweest zijnde woningen
•blijkt, dat de leegstand korter dan
10 maanden aanzienlijk is afge
nomen. Dit aantal leegstaande
nieuwe woningen .bedroeg op 1
april 5.959 woningen tegen 8.595
op 1 april 1967. De, leegstand van
tien maanden of langer bedroeg
voor de leegstaande nieuwe wonin
gen op 1 april 2.189 tegen 1.454 op
1 april 1967.
Er zijn eveneens cijfers per ge
meente beschikbaar gekomen.
Drukt men de voor bewoning ge
schikte leegstaande woningen (de
woningreserve) uit in procenten
van de woningvoorraad, dan ver
krijgt men het leegstandpercen
tage.
Beziet men deze leegstandper
centages per gemeente, dan blijkt
dat in Zeeland reeds in 66 van
alle gemeenten de woningreserve
1,5 of meer bedraagt, terwijl in
de drie noordelijke provincies het
overeenkomstige aantal gemeenten
de 50 overschrijdt. Ook In het
Westen (Utrecht, Noord- en Zuid-
Holland) is het relatieve aantal ge
meenten met een woningreserve
van 1,5 of meer al zeer hoog;
t.w. 40 Het oosten en zuiden
des lands vertonen in dit opzicht
met 26 X en 20 X een minder gun
stig beeld.
Bij het leegstandionderzoek zijn
voorts gegevens beschikbaar ge
komen over de tweede woningen.
Op 1 april 1968 bedroeg dit aantal
in Nederland 5.648. Ten opzichte
van 1 april 1967 betekent dit een
stijging met ruim 18 Hoewel in
alle landsdelen het aantal tweede
woningen is gestegen, is de sterke
stijging voor het overgrote deel 't
gevolg van een toeneming van het
aantal tweede woningen met 25
in het noorden en zuidwesten des
lands.
Broedertwist
in Gronings café
In café Bulten in Finsterwoldc
ontstond zaterdagavond 'n vecht
partij tussen twee broers. Eén van
hen, Hendrik K. uit Winschoten,
stond dronken in het café toen
zijn broer Herman uit Finsterwol-
de binnenkwam. Er ontstond een
woordenwisseling waarbij Hen
drik een paar asbakken stuk
sloeg op de tafel en toen met een
asbak op Herman af kwam met
de woorden: „Ik zal je de hersens
inslaan." Herman voelde zich
hierdoor bedreigd en sloeg Hen
drik met een bierglas in het ge
laat. Deze werd met ernstige ver
wondingen en een slagaderlijke
bloeding aan de hals naar een
ziekenhuis in Winschoten ver
voerd, waar operatief moest wor
den ingegrepen. Zijn toestand is
nog ernstig.
Tegen de beide broers wordt
proces-verbaal opgemaakt.
door
Mr. Berjawit
14)
„Wat stelt u voor?" vroeg hij
aan Pit.
De detective aarzelde geen
ogenblik. „Ik stel voor zijn
kamers te bekijken." De direc
teur keek onzeker.
„Doet u het maar," drong Pit
aan. „Ik kan het gevoel niet van
me afzetten dat het nodig is."
De directeur aarzelde, haalde
toen een loper t'e voorschijn en
stapte op de zitkamerdeur af. Hij
klopte nogal dringend. Er werd
niet open gedaan; de loper klokte
en de deur zwaaide open. De zit
kamer bleek leeg te zijn. De
directeur keek Pit aan. De detec
tive lette nauwelijks meer op z'n
metgezel. Hij stapte resoluut op
de slaapkamerdeur af, er instinc
tief op lettend de kortste weg te
nemen en met grote stappen. Hij
klopte aan, doch wachtte verder
geen seconde met het pakken van
de deurknop. De deur zat oP slot.
„Op slot," zei hij en bukte zich
voor het sleutelgat. „De sleutel
zit aan de binnenkant. Vreemd."
De directeur begon teken van
onrust te vertonen.
„Hoe komen we er in," vroeg
Pit.
„Hierheen," zei de directeur,
die zijn aarzelend optreden had
overwonnen, Hij opende de gla
zen balkondeuren van de zit
kamer en liep, met Pit direct ach
ter zich het balkon af, dat zich
over de gehele vleugel van het
hotel uitstrekte.
„Vreselijk!" hoorde Pit hem
mompelen. „Mijnheer Pit, kijkt u
eens. O, vreselijk!"
De detective omvatte herimet
één enkele blik. Hij was niet eens
sterk verrast. De heer Van Zan
ten lag dwars op het vloerkleedje
voor het bed in de slaapkamer;
bloed stolde op z'n linkerwang,
blijkbaar uit een wond gekomen
nabij de slapen. De houding van
de verslagene was gewrongen.
„Blijft u staan," zei Pit. „Niet
naar binnen gaan. Belt u direct
de politie. Ik zal zolang hier voor
de deur blijven, zodat er beslist
niemand binnen kan komen."
De directeur haastte zich aan
het verzoek te voldoen. Pit stak
een sigaret op en dacht scherp
na. Deze dode bevestigde z'n ge
voelens van onbehagen. Het
maakte duidelijk, dat er een spel
van sinister kaliber werd ge
speeld, maar of hét er gemakke
lijker op was geworden? De
detective trok het sterk in twij
fel.
Pit, had het allemaal al zo dik
wijls meegemaakt. De aankomst
van de politie; de verbijstering
van de buitenstaanders, die een
misdaad in hun directe nabijheid
vonden; de eerste verhoren; de
voorzichtige voorlopige conclu
sies en dan het transport van het
slachtoffer, met de altyd gelijk
luidende medische toezegging,
dat „morgen een rapport" zou
worden gemgakt.
Hij had zich na een kwartiertje
op zijn kamer teruggetrokken.
Inspecteur Kramer was er bin
nen 10 minuten geweest; z'n chef
nauwelijks vijf -minuten later.
Het parket van de Officier had
een seintje gekregen en dus was
de gehele machinerie in werking.
Op advies van de detective waren
het personeel en de gasten de
eerste ogenblikken onkundig ge
houden van de tragedie. Pit had
er op gewezen, dat dit te moti
veren zou zijn met de afwezig
heid van mevrouw Van Zanten.
Ze zou bij haar terugkomst in
dien ze niet tijdig kon worden ge
vonden anders te abrupt met
het gebeurde in kennis kunnen
komen. Pit's hoofdbedoeling was
geweest te voorkomen, dat de
cercle zou worden gestoord. De
combinatie van deze zeven, wil
lekeurig bijeengeraapte mensen
was tot kwart over negen aan het
vergaderen gebleven. Helma was
na afloop onmiddellijk bij hem
gekomen. Pit had haar van de
moord, de tijdstippen en de
komst van de politie op de hoogte
gebracht.
Ze zaten enkele minuten stil
bijeen.
„En nu," zei Helma aarzelend.
„We kunnen ons er nog uit terug
trekken, op papier althans,"
voegde ze êr zacht aan toe.
„Maar, als we dat niet doen,
dan
„Wat wil je," vroeg Pit.
Helma haalde de schouders op.
„We kunnen natuurlijk niet
anders," zei ze, „dan meedoen.
En we willen natuurlijk ook niet
anders, 't Zal moeilijk worden
denk ik."
„Waarom moeilijk?"
„Omdat we hier niet in Am
sterdam zijn," overwoog Helma.
„Niet met Jackie op het hoofd
bureau naast ons en niet met Tim
en z'n krant in de rug."
„In dat laatste kunnen we per
telefoon voorzien," zei Pit.
„Ik was dat overigens van plan.
En wat die politie betreft, 't kon
wel eens meevallen. Ik ben be
nieuwd of inspecteur Kramer de
zaak in handen houdt. Hij zal er
beslist voor vechten. En als dat
het geval is zal hij nu zeker prijs
stellen op voorzetting van onze
samenwerking. Als „hogerhand"
zioh er veel mee bemoeit, je be
grijpt wat ik bedoel, dan zal onze
reputatie ook wel enig gewicht
in de schaal leggen. Maar voor
alde detective zweeg
enkele seconden, bovenal
zou de heer Van Zanten onze
cliënt worden Helma, en Pit's
Detective-Bureau laat z'n cliën
ten niet ongestraft vermoorden."
(Wordt vervolgd.)
MIAMI BEACH: Overzicht tij
dens de opening van de nationale
republikeinse conventie, waar de
partijkandidaat voor het Ameri
kaanse presidentschap zal wor
den gekozen.
Een der twee jongens die er
van werden verdacht zaterdag
avond een man door een ruit van
een bar aan de Herenstraat in
Den Haag te hebben geduwd, is
vrijgelaten. Volgens verklarin
gen van getuigen is hij onschul
dig aan de vechtpartij, waarbij
de 22-jarige Daniel Litzau een
dodelijke snede in zijn hals op
liep.
De gang van zaken is als volgt ge
weest, zo is nu gebleken. Eén 20-
jarige kantoorbediende kwam de
bar binnen, maar werd er snel
weer uitgezet door een 16-jarige
jongen en Litzau. De barkeeper
maakte bezwaar tegen de aanwe
zigheid van Litzau. De 16-jarige
zou die man wel even verwijde
ren en deed dit ook. Later kwam
een 17-jarige jongen naar buiten
en die duwde de man door de
ruit. De 16-jarige verleende eer
ste hulp door de halsslagader
dicht te drukken. De zeventien
jarige rende weg.
De twee jongens meldden zich
zelf bij de politie. Beiden werden
ingesloten, maar de zestienjarige
is inmiddels vrijgelaten.
OVER WE HOUDEN
VOOR IETS EXTRAS
OVEie TE HOUDEN
VOOREEN R7/ALER LEVEN
WAT U NU WGKGLUKP
VOOR UW UEVENSMIPPOP
NEERTELT EN PAN VE^EID'
AAET WAT U IN DE
heenuk bros
0 SMAKEN
=5 KUIP36S
KLES6WS"
HALF POND
FAMILIE TUI BE
DBEÖilDONX
LITEKFUACON
afwasmiddel
HEEL POND
VERMICELLI-(5KOENTE
KI PPE - TOMATEN
VASTE
PRUS
PER
BLIK
TONIC-UEWEL
OUAcfteiNAS
P30OSENPAAL#
STEEN BEtaSiEN.
MADE-AXEL-<5rOe^
VUSSINfSEN
MIDPBLBUraSrTERNeUZeN
SERPEN OP ZOOM
