Besprekingen in Cierna woensdag afgesloten
De vulkaanuitbarsting
in Costa Rica
Wet op
RUSSISCHE PARTIJLEIDER
BREZJNEV ZIEK GEWORDEN
VEERTIG MILJOEN EXTRA VOOR
AANVULLENDE WERKEN
schending
neutraliteit Laos
liet leerlingwezen van
kracht geworden
Spanning in Bolivia
in beslissende fase
V.S. beschuldigen
Hanoi van
100 doden en 82 vermisten
Proces tegen
kerkelijke leiders
in Griekenland
Leerovereenkomst tot het
27e levensjaar
Hevige gevechten
in Biafra
Frankrijk
steunt Biafra
HET WEER
DONDERDAG 1 AUGUSTUS 1968
21e jaargang No. 5254
Belegering.
Sfeer verbeterd
Tito naar Praag
Bouwwerken
Niet op de spits
gedreven?
Hervormingsbeleid
wordt voortgezet
Oorlogszuchtig
Weerbericht
Ook arbeids
overeenkomst
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
Fraak. bij abonnement: TERNEUZEf
Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sand#
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150—2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 8,— per kwartaal; per
maand ƒ2,70. Losse nummers 13 cent
VRIJE
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. I. van de Sande te Ternsuzen
Advertentieprijs per mm 18: et.; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér
22 et. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer to<
10 uur voormiddag.
Het Russisch -Tsjechoslowaakse
topoverleg in Cierna aan de
Theis is woensdagmiddag beëin
digd. Partijleider Dubcek zou in
de avond naar Praag terugkeren
om een toespraak te houden voor
de radio en de televisie.
Later werd aan de journalis
ten meegedeeld dat de onderhan
delingen waren afgebroken en,
indien ze nog werden hervat,
wellicht tot in de late avond
zouden voortduren.
De Russische partijleider Leo
nid Brezjnev was vlak vóór het
middagmaal plotseling ziek ge
worden, zodat hij de zaal waar
de topconferentie werd gehou
den. moest verlaten.
Een redacteur van een krant
in Kosice zei dat verslaggevers
van de ziekte van Brezjnev op
de hoogte waren gesteld door
Tsjechoslowaakse functionaris
sen in de onderhandelingsplaats.
De Russische partijleider werd
door een aantal personen, onder
wie zijn Tsjechoslowaakse ambt
genoot Dubcek, bijgestaan, toen
hij zich terugtrok naar de Rus
sische trein. Over de ernst van
de ziekte was nog niets bekend.
Brezjnev is 61 jaar.
Gemeld werd dat Dubcek aan
het bed van Brezjnev was geble
ven.
In Moskou en Praag werd gis
termorgen bekendgemaakt dat
de gesprekken tussen de leiders
van beide landen om 9 uur Ned.
tijd waren hervat. Gezegd werd
dat de twee delegaties dinsdag
avond t,ot kwart voor negen had
den onderhandeld.
De Tsjechoslowaakse partij
secretarissen Cestmir Cisar en
Vaclav SJavik hebben volgens
radio-Praag dinsdagavond meer
dan. honderd vooraanstaande
Tsjechische schrijvers, journalis
ten, toneelspelers, musici en beel
dende kunstenaars van de gang
van zaken bij de besprekingen
met de Russen op de hoogte ge
steld.
„II Messagero" in Rome schreef
dat Tsjecho-Slowakije in feite
wordt belegerd en gaf de vol
gende cijfers over gereed staande
troepen: in Oost-Duitsland 175.000
Russische en 90.000 Oostduitse
militairen, in Polen 35.000 Rus
sische en 150.000 Poolse militai
ren, in Hongarije 30.000 Russi
sche en 75.000 Hongaarse mili
tairen, terwijl ongeveer 8000
Russische militairen op Tsjeoho-
slowaaks grondgebied zijn.
'*«-»• •- y.-
Goed ingelichte kringen in
Praag zeiden dat de sfeer in
Cierna Nad Tisou dinsdag aan
merkelijk was verbeterd. Dat zou
te danken zijn aan president
Svoboda, die een bewogen plei
dooi zou hebben gehouden voor
souverciniteit en over de daar
mee samenhangende vraagstuk
ken in het Warschau-pakt.
Reizigers uit Oost-Duitsland
zeiden dinsdagavond in West-
Berlijn dat zij grote Russische
troepeneenheden hadden gezien,
die zich van de grens met Tsje
cho-Slowakije in de buurt van
Leipzig verwijderden in noorde
lijke richting.
Na afloop van de bijeenkomst
van dinsdag is geen communi
qué uitgegeven. Alleen publi
ceerde het Tsjechische persbu
reau „Ceteka" een kort bericht,
waarin het de besprekingen als
„openhartig en kameraadschap
pelijk" betitelde. Het slotcom
muniqué zal uitsluitsel moeten
geven over de vraag, of men er
in geslaagd is tot een compro
mis te komen.
De Tsjechische leiders zijn
naar verluidt van plan na hun
terugkeer in Praag de Zuidsla-
vische president Tito, die hen
krachtig steunt, een groots wel
kom te bereiden. Tito zal vol
gens welingelichte kringen in
Belgrado naar Tsjecho-Slowakije
Ter bestrijding van de werk
loosheid in de gebieden met een
relatief groot aantal werklozen
heeft de minister van sociale
zaken 'n extra-aanvullend werk
gelegenheidsprogramma goedge
keurd. dat rond 78.000 manr
weken werkgelegenheid zal bie
den.
De totale kosten van de werken
bedragen 75.000.000,waarin
een werkgelegenheidssubsidie
van 40.000.000,zaj worden
verleend.
Dit programma is aangekon
digd in een aan de tweede kamer
saangeboden nota inzake het te
«roeren loon- en werkgelegen
heidsbeleid. Het is één van de
verdere maatregelen tot bestrij
ding van de huidige structurele
werkloosheid, waartoe de rege
ring heeft besloten.
In het programma, dat in over
leg met de provinciale commis
sies voor de werkgelegenheid is
opgesteld, zijn o.m. opgenomen
werken ter verbetering van de
infrastruktuur van het ministerie
van economische zaken, werken
v«n cU cultuurtechnische dienst,
de rijkswaterstaat, het staatsbos
beheer, recreatieobjecten, restau
ratiewerken van de rijksdienst
voor de monumentenzorg, als
mede projecten op het gebied van
de volksgezondheid en de bouw
van sociale werkplaatsen.
Bij het opstellen is uitgegaan
van de in de komende winter
maanden te verwachten werk
loosheid.
Voorts is rekening gehouden
met de beroepsgroepen, waarin
de meeste werkloosheid voor
komt. Zo bestaat in verband met
de in de komende maanden te
verwachten werkloosheid onder
bouwvakarbeiders in de verschil
lende gebieden het goedgekeurde
programma voor ongeveer de
helft uit bouwwerken.
De in het programma opgeno
men werken zullen vóór 1
november a.s. moeten zijn aan
gevangen, omdat tegen die tijd
de werkloosheid onder invloed
van het seizoen zal oplopen.
reizen, zodra de onderhandelin
gen zijn geëindigd. Intussen vor
men Russische tanks en troepen,
officieel op oefening, een drei
gende boog langs de Tsjechoslo
waakse oost- en noordgrens. In
het land zelf hebben Russische
eenheden die na de recente ma
noeuvres van het Warschau-pact
waren achtergebleven, koers ge
zet naar het oosten. De televisie
toonde beelden van staalarbei-
ders, die in een lange rij auto's
naar Cierna trokken met een
resolutie, waarin de Tsjechische
leiders tot een vastberaden hou
ding werden aangespoord.
Volgens radio-Praag hebben
Brezjnev, Dubcek en enige leden
van beide delegaties nog een korte
vergadering gehouden, terwijl de
andefé deelnemers aan het overleg
zich met het opstellen van een
slotcommuniqué bezighielden.
De berichten dat de Tsjechische
leiders niet van zins zijn de her
vormingsplannen op te geven hou
den aan. Volgens een dezer berich
ten zou Brezjnev op de openings
dag van de conferentie (maandag!
in een gesprek onder vier ogen
een dringend verzoek op Dubcek
hebben gedaan, trouw te blijven
aan Moskou en het te heipen weer
stand te bieden aan de steeds ster
ker wordende krachten die naar
verbreking van het Oosteuropese
bondgenootschap streven. Ook zou
Brezjnev gevraagd hebben, de her
vormingsplannen te herzien in het
belang van de communistische een
heid. Dubcek's antwoord zou
geluid hebben dat hij bij aanvaar
ding van een compromis op dit be
langrijke punt niet meer onder
ogen van zijn volk durfde te tonen.
Zegslieden in Praag geloven dat
de Russische leiders het conflict
thans niet op de spits willen drij
ven en liever het overleg met de
trouwe bondgenoten Polen en
Oost-Duitsland voortzetten.
De voorzitter van de Tsjechoslo
waakse nationale vergadering, dr.
Cestmir Cisar, heeft woensdag in
het parlement verklaard dat het
hervormingsbeleid juist is en voort
gezet zal worden.
Hij noemde het Tsjechoslowaak
se standpunt in het ideologisch ge
schil met Rusland redelijk en waar
dig. Volgens hem wordt het begre
pen door het progressieve publiek
van de hele wereld1.
De televisie in Praag heeft beel
den vertoond van de conferentie
plaats, waarop een glimlachende
Dubcek, die de handen van spoor
wegarbeiders drukte, maar ook een
ernstige president Swoboda, in ge
sprek met premier Alexei Kosygin,
te zien waren.
In een programma over de kri-
De spanning in de Boliviaanse
hoofdstad La Paz is dinsdagavond
sterk toegenomen. Tegenstanders
Van president Barrientos zeggen,
dat deze van plan is het parle
ment naar huis te sturen en zich
dictatoriale macht toe te eigenen.
Volgens hen is de crisis ont
staan door de vlucht van minister
van binnenlandse zaken Argue-
das, die Castro het dagboek van
Guevara in handen speelde in
de beslissende fase gekomen.
Generaal Barrientos zou dinsdag
avond een radiotoespraak hou
den, maar die werd zonder op
gaaf van reden afgelast.
Beeld van de besprekingen tussen
Tsjecho-Slowakije en Rusland.
Rechts de Tsjechische delegatie,
waarvan als derde van rechts
Dubcek. Aan de Russische kant
tweede van links Shelepin en
vierde van links Podgorny.
tiek die vanuit Oost-Duitsland op
Tsjecho-Slowakije wordt geleverd:
ried een televisiecommentator de
kijkers schertsend aan, hun radio
af te stemmen op de Oostduitse
zender.
„Luistert er naar, beste vrien
den, om een beetje op de hoogte
te komen met wat zij over ons
zeggen, ook om u een beetje te
amuseren. Maar maakt u zich
vooral niet boos, want al die
praatjes kunnen niet verhinderen
dat Tsjecho-Slowakije de Duitse
democratische republiek helpt, de
eerste socialistische staat op Duits
grondgebied, hetzelfde Duitsland
dat ons in de geschiedenis zoveel
kwaad heeft gedaan", aldus de
commentator.
De Verenigde Staten hebben
woensdag Noord-Vietnam be
schuldigd van voortdurende
schending van het in 1962 in Ge
neve gesloten akkoord inzake de
neutraliteit van Laos. De Ame
rikanen deden daarbij een be
roep op Hanoi zijn buren met
rust te laten in het belang van
de bevordering van vrede i'1
zuidoost-Azië.
Averell Harriman de Ameri
kaanse delegatieleider bij de
voorbereidende vredesbesprekin
gen met Noord-Vietnam in Pa
rijs verklaarde dat hij de Noord-
vietnamese delegatie zou inter
pelleren over de gebeurtenissen
in Laos.
We zullen ze wijzen op het feit,
dat zij zich nog geen dag aan de
Geneefse akkoorden hebben ge
houden, aldus Harriman, die niet
verslaggevers sprak alvorens hij
naar de bespreking ging.
ff
Kolonel Ha Van Laoe, die bij
de bespreking van woensdag de
Noordvietnamese delegatieleider
Xoean Thoey verving, betitelde
de eis, die de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken Rusk
dinsdag stelde, n.l. dat Noord-
Vietnam zou zeggen wat zijn ant
woord zou zijn, wanneer de Ver.
Staten de bombardementen in
geheel Noord-Vietnam zouden
staken, als „oorlogszuchtig en
agressief".
„Wij verwerpen nogmaals de
absurde Amerikaanse eis van
wederkerigheid en verzetten ons
resoluut tegen de oorlogszuchtige
agressieve houding van de heer
Dean Rusk, die ingaat tegen het
streven naar vrede van het Ame
rikaanse volk en de internationa
le opinie", aldus Van Laoe.
(Minister Rusk zei dinsdag op
een persconferentie in Washing
ton, dat de Ver. Staten „van een
of andere verantwoordelijke ge
zaghebbende zijde" moeten we
ten wat er gebeurt, wanneer 'zij
de bombardementen in geheel
Noord-Vietnam zouden staken).
De zware uitbarsting van de
vulkaan Arenal op 170 km ten
noordwesten van de Costaricaanse
hoofdstad San José heeft zeker aan
vijftig personen het leven gekost,
terwijl nog 82 mensen worden ver
mist.
De 1600 meter hoge vulkaan
was sedert mensenheugenis niet
actief geweest, toen de berg on
verwachts lava en gloeiende as be
gon uit te stoten. Het zwaarst ge
troffen werd de op de helling ge
legen plaats Pueblo Nuevo. Schok
golven die met de eruptie gepaard
gingen, werden in het aangrenzen
de Nicaragua gevoeld.
Volgens een latere bekendma-
In Athene is woensdag achter
gesloten deuren een proces be
gonnen tegen een bisschop, twee
archimandrieten, een priester en
drie leken, die ervan worden be
schuldigd de primaat van de
Grieks-orthodoxe kerk, Hierony-
mos, en negen bisschoppen in ge
schrift van homosexualiteit te
hebben beticht.
Terechtstaan o.a. bisschop Phi-
lipos, voormalig metropoliet van
Drma en de archimandrieten Phi-
lipos Clemes en Ipsilantis Pais-
sios.
Het proces wordt voor een
krijgsraad gevoerd. Het is de
eerste maal in Griekenland, dat
prelaten door een dergelijke in
stantie worden berecht. De open
bare aanklager heeft aartsbis
schop Hieronymos in verband met
diens hoge positie niet opgeroe
pen. Wel zal een schriftelijke ver
klaring van hem worden voorge
lezen. Ook de beklaagde bis
schoppen zullen niet voor de
rechtbank behoeven te verschij
nen. Van hen zijn eveneens
schriftelijke verklaringen aan
wezig.
king van de regering zijn er 52
doden. In totaal zijn 3500 mensen
door de ramp getroffen.
Zelfs op steden die 250 km van
de vulkaan zijn gelegen, daalde as
neer. De zware regenval die met
de uitbarsting gepaard ging, heeft
tot overstromingen geleid. De mi
nister van veiligheid, Diego Trejos,
heeft „algehele mobilisatie van het
land" gevraagd om de slachtoffers
te hulp te komen. De Amerikaanse
regering heeft uit Panama twee
helikopters met levensmiddelen en
medicamenten gestuurd.
De uitbarsting van de Arenal
heeft volgens officiële cijfers het
teven gekost aan 100 mensen,
terwijl velen worden vermist
Gouverneur Morera van de
provincie Alajuela, die de cijfers
bekend maakte op een perscon
ferentie, zei dat het moeilijk was
na te gaan hoeveel inwoners van
afgelegen plaatsen nog vermlet
worden.
In het gebied rond de vulkaan
zijn rijst- en katoenplantages
vernield evenals vele bomen.
Ook zijn door de lavastroom ri
vieren buiten hun oevers ge
treden.
Volgens getuigen heeft een
stroom hete lucht, die volgde op
drie erupties, vele slachtoffers
gemaakt.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Enkele buien
Veranderlijke bewolking met
enkele lokale regen- of onweers
buien, maar ook zonnige perio
den. Merendeels zwakke wind, in
de kuststreken vandaag tijdelijk
matige wind uit zee. In het alge
meen iets minder warm dan gis
teren.
De wet op het leerlingenwezen
treedt vandaag in werking. Voor
het eerst is deze vorm van be
roepsopleiding in een speciale
wet geregeld. Voordien stoelde
het leerlingwezen op de nijver-
heidswet, die uit 1919 dateert.
Belangrijke wijzigingen zijn o.m.
dat jonge vaklieden tot 27 jaar
een leerovereenkomst kunnen
sluiten.
Voorheen was de maximum
leeftijd 21 jaar. De binding tus
sen praktijk- en schoolopleiding
is uitgegroeid tot een hechte
twee-eenheid. De consulenten sti
muleren en adviseren meer dan
voorheen, waar zij aanvankelijk
vooral een controlerende functie
hadden.
Van de mogelijkheid om via het
leerlingwezen een beroepsoplei
ding te krijgen maken in ons land
ongeveer 70.000 jongens en meis
jes gebruik. Deze mogelijkheid
is thans gefundeerd op twee pij
lers. De leerovereenkomst behelst
onder meer, dat de patroon en de
leerling zich verbinden, dat een
vakopleiding volgens het leer
lingstelsel paats heeft. Onderdeel
van de overeenkomst is de ver
plichting om regelmatig zowel al
gemeen als op het beroep gericht
onderwijs te volgen.
Tot het leerlingstelsel kunnen
worden toegelaten zij die het di
ploma van een school voor lager
beroepsonderwijs bezitten of die
gelijkwaardig algemeen voort
gezet onderwijs hebben genoten.
Waar nodig kan met lagere toe
latingseisen worden volstaan.
De primaire opleiding duurt
ten minste twee jaar. De voort
gezette praktijkopleiding duurt
ten minste één jaar. Het is ook
mogelijk geworden, dat de jonge
vakman na het vervullen van
zijn militaire dienstplicht zijn op-
Voor de vierde achtereenvol
gende dag is woensdag in Biafra
hevig gevochten. Volgens radio-
Biafra houden Biafraanse mili
tairen nog steeds de opmars van
de Nigerianen tegen ten noorden
van de plaats Ingrite op de weg
tussen deze plaats en Owerri. Het
federale mortiervuur werd bij
zonder zwaar genoemd. Van fede
rale zijde is gemeld dat de Biafra-
nen een aanval hebben ingezet,
maar dat de federalen nog steeds
stand houden.
De Biafraanse radio meldde
voorts, dat het vluchtelingenpro
bleem in het betrokken gebied
een kritieke omvang heeft aan
genomen. Duizenden moeten 80
km lopen naar distributiecentra.
Honderden vluchtelingen sterven
langs de weg. De radio zei verder,
dat federale troepen dinsdag pro
beerden door te stoten naar een
spoorweg ten zuiden van Enoe-
goe. Dertienduizend burgers
moesten het gebied ontruimen,
terwijl Biafraanse troepen hun
tegenstanders verjoegen.
Het conflict tussen Biafra en
Nigeria dient te worden opgelost
op basis van het recht van de vol
keren op zelfbeschikking, zo
wordt gezegd in een woensdag
bekendgemaakte verklaring van
de Franse regering. Frankrijk
meent dat het bloed dat het volk
van Biafra gedurende meer dan
een jaar heeft vergoten en het
lijden dat het heeft ondergaan,
een bewijs vormen van de wil
zich als zelfstandig volk te mani
festeren. Volgens de verklaring
dienden de desbetreffende inter
nationale procedures in werking
te worden gesteld.
Waarnemers vragen zich af, of
de Franse regering met deze
laatste opmerking bedoelt dat zij
Biafra officieel wil erkennen.
Frankrijk zou daarmee het eer
ste Europese land zijn, dat daar
toe overgaat. Tot dusver heeft
het een neutraal standpunt inge
leiding onder leerovereenkomst
kan voltooien of dat hij aan een
voortgezette opleiding begint.
Volgens de wet is de patroon
verplicht de leerling een adequ
ate opleiding te geven. Daarvoor
is een leerprogramma vastgesteld
van 't beroep, waarvoor de leer
ling wordt opgeleid.
De wet op het leerlingwezen
was noodzakelijk geworden door
de ingewikkelde structuur van
deze opleidingsmogelijkheid. Fei
telijk is de wet een aanvulling
van de mammoetwet, waaronder
ale onderwijs valt na de lagere
school en vóór de universiteit of
hogeschool.
He jonge vakman, die een leer
overeenkomst aangaat volgens
het leerlingstelsel, gaat ook een
arbeidsovereenkomst aan, waar
in de sociale verhoudingen wor
den geregeld zoals werktijden,
vakanties, verzekeringen, loon e.
d. De wet stelt evenwel het leer
ling-zijn voorop. Dit blijkt uit het
wetsartikel, waarin alle bepalin
gen over arbeidsverhoudingen en
collectieve arbeidsovereenkom
sten niet van toepassing worden
verklaard, voor zover deze in
strijd zijn met bepalingen in de
wet op het leerlingwezen.
WEINIG WIND
Woensdag trok een hogedruk-
gebied,. dat geruime tijd het
weer in onze omgeving beïnvloed
heeft, van de Noordzee over
Denemarken naar de Oostzee.
Tegelijkertijd trok een lagedruk
gebied, vergezeld van regen- en
onweersbuien, langzaam over
Frankrijk naar het noorden. Het
veroorzaakte in ons land ooste
lijke winden, die warme lucht
aanvoerden. Op verschillende
plaatsen in het binnenland wer
den de middagtemperaturen bij
tamelijk zonnig weer 28 graden-
Langs de kust was het, als ge
volg van de aflandige wind, nau
welijks koeler. In de middag en
avond breidden bovengenoemde
buien zich vanuit het zuiden
ook over onze omgeving uit.
In de Balkan en de landen
rond de Middellandse Zee was
het nog warmer met temperatu
ren tot omstreeks 30 graden.
Koeler was het daarentegen op
de Britse eilanden, waar de
lucht in hoofdzaak vanuit de
Noordzee werd aangevoerd.
Inmiddels vervolgt het lage
drukgebied zijn koers naar onze
omgeving. Voor vandaag wordt
dan ook een veranderlijke be
wolking met plaatselijk enkele
regen- of onweersbuien verwacht
en voor het grootste deel van
het land nog warm weer. De
merendeels zwakke wind zal ech
ter in de kuststreken tijdelijk
vanuit zee gaan waaien en tot
matig toenemen. Daar zullen de
middagtemperaturen dan ook
minder hoog worden dan woens
dag.
DONDERDAG
I AUGUSTUS
v.m.
n.m.
Cadzand
5.44
6.10
Breskens
6.09
6.35
Terneuzen
6.45
7.11
Hansweert
7.24
7.50
Walsoorden
7.28
7.54
VRIJDAG 2
AUGUSTUS
v.m.
a.m.
Cadzand
6.37
7.0»
Breskens
7.02
7.33
Terneuzen
7.38
8.09
Hansweert
8.17
8.48
Walsoorden
8.21
8.52
ZON
MAAN
op onder
op
onder
aug.
1
5.01 8.29
1.36
10.53
2
5.03 8.28
3.Ö6
11.14
3
5.04 8.26
4.37
11.44
4
5.06 8.24
6.01
5
5.08 8.23
7.09
6.30