Tsjecho-Slowakije op de grens tussen
twee werelden
Aanwijzingen voor nieuw offensief
van Noordvietnamezen en vietcong
f t' III ft; Hi J
Ui
DUBCEK: „HERNIEUWINGSPROCES
WORDT VOORTGEZET"
Betrekkingen met Rusland
„onaantastbaar"
Atoomgeleerde prof. Otto Hahn
overleden
Wegbereider
voor de
atoombom
Tien Israëlische
passagiers
vrijgelaten
Weer Israëlisch—
Jordaans
vuurgevechten
HET WEER
Vliegtuigongeluk
in de V.S.
Ongelooflijke
is gebeurd
Met zorg
tegemoetgezien
Zenuwoorlog
Eigen lot bepalen
Tsjechische
delegatie gereed
voor het gesprek
Leiders raden
symbolische
staking af
Hoop en vrees
Besprekingen
al begonnen?
Onderwater-
mijnen
Onderaards
ziekenhuis
van vietcong
ontdekt
De Russische
delegatie
Nobelprijs
Atoomwapens
voor
Noord-Vietnam?
Weerbericht
Hoogwater
Zon-
en
Maanstanden
«Wile, fctj abonnement: ÏERNÊtTZJÜÏ
Dieeeteur-Hoefdredaeteur: I. van de Sande
Redactie- en
Administratie-adresSmidswa
Telefoon: 01150—2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 8,— per kwartaal; per
maand 2,70. Losse nummers 13 cent.
VRUE ZEEUW
Maandag 29/dinsdag S0 juli 1968
21e Jaargang No. 5252
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. I. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 10: et.; minimum per
advertentie f2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 unr.
Voor het geeomb. maandag/dinsdag-nummer tot
10 uur voormiddag.
Nabij Farmingdale in de staat
New York zijn zondagavond twee
sportvliegtuigjes met elkaar in
botsing gekomen en neergestort.
Zeker zeven personen zijn bij het
ongeluk om het leven gekomen.
mü
„Generaal Caelav Prchlik had
geen toestemming voor het af
leggen van zijn verklaring over
het functioneren van het pakt
van Warschau, die hij op de pers
conferentie van 15 juii heeft ge
daan. Deze verklaring is niet de
officiële zienswijze", zo is zater
dag in een door het Tsjechoslo
waakse persbureau Ceteka ge
publiceerde verklaring in Praag
meegedeeld.
„De inlichtingen die de gene
raal tijdens zijn persconferentie
verschafte, zijn ongunstig voor
de versterking van het pakt van
Warschau en de vriendschap
tussen de geallieerde legers".
Zoals gemeld is generaal Prchlik
van zijn functie in het Tsjecho-
slowaakse centrale comité ont
heven en heeft hij weer een mi
litaire taak gekregen, wat door
sommigen als een tegemoetko
ming aan de Russen werd opge
vat.
Een andere Tsjech, die door
de Sowj et-Unie onder vuur is
genomen, de vice-premier en
econoom prof. Otto Sik, schreef
zaterdag in „Rude Pravo" dat de
rol van de communistische par
tij op overtuiging en niet op on
derdrukking moet zijn gebaseerd.
Yoeri Zjoekow had vrijdag in de
Prawda enige hoge Tsjecho-Slo-
waken verweten welwillend te
staan tegenover de volgens hem
anti-marxistische opvatting van
het „democratisch socialisme".
Sik antwoordt daarop dat er
„geen twijfel kan bestaan aan
het feit dat wij een rechtvaardi
ge en menselijke socialistische
gemeenschap willen opbouwen".
De communistische partij in
Tsjecho-Slowakije „kan niet wor
den geëvenaard door een andere
politieke macht, omdat de voor
naamste theoretici en ervaren
politieke mannen van de praktijk
bijna allen in de partij zitten".
Met uitzondering van een onbe
tekenende en zonder invloed
zijnde handvol extremisten kun
nen wij niet langer anders den
ken en handelen dan in socialis
tische termen, schreef hij.
„Het ongelooflijke is gebeurd;
een partij die in januari zijn
diepste morele en politieke in
zinking bereikte, heeft binnen
een half jaar door zijn wil en
vastbeslotenheid tot hervorming
een hoog moreel prestige be
haald.
Tsjecho-Slowakije, dat op de
grens tussen twee werelden ligt
en zoveel crises en rampen heeft
ondergaan, waardeert ten volle
het stabiele achterland van de
Bgwjet-Unie. De betrekkingen
met dat land zijn onaantastbaar
gOTlforden. Toen de oude garde
Van nu afgezette politici bij
Bbezjnev steun zocht voor hun
wankele positie, astwoorddedeze
ïë&eei 'voJaens de - traditie van
onze betrekkingen met vier
woorden: „Dat is uw zaak".
„Wij begrijpen dat Tsjecho-
Slowakije om uiteenlopende rede
nen van veel gewicht is voor de
Sowjet-Unie. Als we reëel wil
len zijn, moeten we erkennen
dat ons land een strategische
sleutelpositie in het midden van
Europa inneemt. Wij weten dat
even goed als onze vrienden,
maar we zouden blij zijn als alle
bevriende landen tevens begre
pen, dat onze positie nu zo sterk
is, omdat een centraal comité het
volle vertrouwen heeft van de
meerderheid van het volk".
Intussen bleven de resoluties,
brieven en telegrammen van
steunbetuiging aari Dubcek bin
nenstromen. Dat verhindert niet
dat politici in Praag de komende
onderhandelingen met zorg te-
gemoetzien. Dubcek kan niet in
gaan op alle eisen van de Sow
jet-Unie. Stationering van troe
pen van het Warschau-pakt of
controle op pers, radio en tele
visie zou hem en de partij het
zo moeilijk verkregen vertrou
wen van de bevolking kosten.
Roemenië heeft zich zaterdag in
het partijorgaan „Scinteia" even
eens solidair met de hervormers
van Praag verklaard en de an
dere socialistische landen om
,,'t volste vertrouwen in Tsjecho-
Slowakije" verzocht. Daartegen
over sprak de Bulgaarse partij
van „de diepe bezorgdheid van
alle communisten en het Bul
gaarse volk over de alarmeren
de toestand in Tsjecho-Slowa
kije".
De Russische pers liet zater
dag de aanvallen op het land aan
de anderen over. De Pravda had
de verklaring van het partijblad
van Boedapest „Nepszabadsag"
overgenomen, waarin werd ge
waarschuwd dat „wij dat alle
maal hebben meegemaakt, het
geen leidde tot een tragedie".
Ook werden artikelen uit Pool
se, Oostduitse en Bulgaarse kran
ten overgenomen.
De Russische manoeuvres wer
den zaterdag in volle omvang
voortgezet, terwijl aan de Sow-
jetburger kortaf werd verteld dat
er een anti-communistische op
stand in Tsjecho-Slowakije te
verwachten is.
De oefeningen duren tot 10
augustus. De minister van de
fensie, maarschalk Andrei Gret-
sjko, is op het hoofdkwartier
voor de luchtafweeroefeningen
aangekomen om de voortgang
van de oefeningen in ogenschouw
te nemen. De oefeningen worden
in Praag als onderdeel van de
zenuwoorlog opgevat.
Partijleider Dubcek herhaalde
zaterdagavond in een radiotoe
spraak dat zijn land het souve-
reine recht heeft zijn eigen lot
te bepalen: „Het is onze plicht
niet terug te gaan maar ons her
nieuwingsproces voort te zetten.
Iedere burger moet de kans krij
gen mee te werken aan zijn
eigen lot. Wij willen onze fun
damentele buitenlandse politiek
niet veranderen en trouw blij
ven aan onze vrienden".
Hij dankte voor de steunbe
tuigingen. De voorbereidingen
van de besprekingen met de
Sowjet-Unie worden „kalm en
waardig*' voortgezet, aldus Dub
cek.
Aangenomen wordt dat dit zijn
laatste verklaring is geweest,
voordat hij Praag verlaat om
met de Sowjet-Ieiding te gaan
spreken. „Ik ben van mening dat
deze besprekingen de verkeerde
indrukken zullen wegnemen", zei
hij.
De delegatie uit Praag voor de
besprekingen met de Russische
partijleiders is zondagavond op
een niet nader genoemde confe
rentieplaats ergerts in het oosten
van Slowakije aangekomen. Vol
gens radio-Bratislawa zou deze
plaats Ciorna Nad Tisou, een
dorp aan de grens met de
Oekraine zijn.
De leden van het Tsjechoslo
waakse partijpresidium arriveer
den .met twee vliegtuigen uit
Praag en uit Bratislawa in het
100 km van de grens met de
Oekraine gelegen Kosice. Van
daar reisde het gezelschap verder
per trein. Op het station van
Kosice verzekerde partijleider
Dubcek, dat de onderhandelin
gen op Tsjechoslowaaks grondge
bied zullen plaatsvinden.
Kort vóór hun vertrek naar het
beslissende gesprek met de Rus
sen deden de Tsjechoslowaakse
leiders een beroep op het volk
zijn kalmte te bewaren.
In een vraaggesprek voor
radio-Praag zei de voorzitter van
de nationale vergadering,
Smrkövsky, dat de delegatie naar
de onderhandelingen ging in het
besef van haar historische ver
antwoordelijkheid tegenover het
land en de internationale com
munistische beweging. Wij zullen
niet toegeven en de dingen, die
wij in de afgelopen maanden
hebben verworven, niet opgeven,
zo verklaarde hij.
Zondag vertrokken ook presi
dent Svoboda en de voorzitter
van de nationale vergadering
Smrkövsky. Volgens de Tsjechi
sche televisie bestaat de delegatie
uit veertien leden.
Verscheidene Tsjechoslowaak
se leiders, onder wie president
Svoboda en partijleider Dubcek,
hebben de symbolische staking
van vijf minuten, waartoe in
kranten was opgeroepen, ont
raden. Zij verklaarden het ge
baar op prijs te stellen, maar het
risico, dat een dergelijke actie
nervositeit, emoties of spannin
gen zou kunnen veroorzaken, te
willen vermijden DergeM.ike
spontane acties zouden onze
PRAAG: De Tsjechen zijn een
spontane handtekeningenaktie
begonnen voor een boodschap
aan het presidium aan de voor
avond van de besprekingen tus
sen Tsjechische en Russische par
tij-delegaties.
taken kunnen bemoeilijken, al
dus een zondag uitgegeven ver
klaring.
De staking, bedoeld als blijk
van steun van het Tsjechoslo
waakse volk voor zijn leiders bij
hun besprekingen met de Russen,
zou vandaag plaatsvinden.
In Praag heerst een sfeer tussen
hoop en vrees. „Dit is onze grote
en misschien laatste kans", zei een
Tsjech. „De Sowjet-Unie zal geen
militair geweld tegen ons gebrui
ken, dat is ondenkbaar", zei een
ander.
Met bezonnenheid hebben de
Tsjechische "eiders de voorge
stelde staking van vijf minuten
afgewezen. Zij geloven dat de
Sowjets zonder dat a' heel goed
weten dat het volk als één man
achter hen staat. In de voornaam
ste straat van Praag stonden zon
dag tegen middernacht nog groep
jes mensen te praten. „Dubceks
hart gaat open als hij ons hier
ziet", zei een oude man tegen een
groep Oostduitse toeristen waar
mee hij in gesprek kwam.
Bijna nergens wordt in de ge
sprekken een anti-communistisch
woord gehoord. Als het Dubcek
lukt de Russische leiders uit het
hoofd te praten dat het democrati
seringsproces naar andere socialis
tische landen zou worden uitge
voerd, hebben wij het al half ge
wonnen en is een nieuwe grond
slag gelegd voor betere betrekkin
gen met de Sowjet-Unie, zei
iemand.
Een goed Ingelichte Rué !ft
Moskou beeft maandagochtend
meegedeeld dat de Russische
leiders zondagavond voor de
besprekingen met de Tsjecho
slowaakse leiders zijn vertrok
ken en dat deze besprekingen
maandagochtend om 8 uur Ned.
tijd zouden beginnen. De leiders
zijn per vliegtuig naar Lwow of
de grensplaats Oejeorod gereisd.
Vanochtend zouden zij zich met
de trein die daarvoor bestemd
is, naar Tsjechoslowaaks grond
gebied begeven.
De samenstelling van de Rus
sische delegatie is niet precies
bekend. Vermoedelijk wordt zij
door de elf leden van het polit
bureau en enkele leden van het
secretariaat van het centrale
comité gevormd. De afgelopen
dagen zijn ongeveer honderd
personeelsleden voor de delega
tie, secretaressen, tolken, ver
bindingspersoneel en lijfwach
ten met het nodige materiaal op
de plaats van bespreking aange
komen.
De besprekingen zouden hoog
stens twee of drie dagen duren
en de Russische leiders zouden
niet van plan zijn lang te „on
derhandelen", maar een defini
tief antwoord verwachten op de
brief van de vijf van Warschau
en de voorwaarden die later zijn
gesteld. Partijleider Brezjnev
beeft de laatste acht dagen niet
:>nd"i's gedaan dan deze confe
rentie voorbereiden.
Vietcong-eenheden hebben in de
nacht van zondag op maandag een
mortieraanval gelanceerd op de
Amerikaanse luchtmachtbasis Tuy
Hoa, ongeveer 390 km ten noorden
van Saigon.
Sommige rebellen slaagden erin
tot de rolbaan door te dringen
maar werden daarvan verdreven
door de Amerikanen. Bij de vlieg
tuigen konden zij niet in de buurt
komen. Naar mededeling van een
Amerikaanse woordvoerder werd
lichte schade aangericht aan mili
taire installaties en leden de Ame
rikanen „lichte verliezen". De viet
cong liet na drie uur strijd vier
doden achter.
Zondag hebben de rebellen veel
militaire Installaties in Zuid-Viet-
nam bestookt. Dichtbij de 17de
breedtegraad werden met onder-
watermijnen vier schepen bescha
digd Op de rivier de Cua Viet, die
dient als bevoorradinasweg voor
de wrote basis Dong Ha.
Tijdens een zuiveringsactie langs
de gedemilitariseerde zone hebben
mariniers 10 kilometer van de
basis Cam Lo een complex van 25
bunkers ontdekt, waarin verschil
lende tyoen raketten werden ge
vonden d'ie de rebellen gebruiken
bij de beschieting van bases en
steden.
Zondagavond en maandagmor
gen werden met B-52 bommenwer
pers vietcongconcentraties rond
Saigon onder vuur genomen.
Steeds meer aanwijzingen wor
den er gevonden, dat een nieuw
offensief van de Noordvietnamezen
en de vietcong, met name tegen
de oude keizersstad Hoeé, in voor
bereiding is. Dichtbij de stad wer
den zaterdag een verdekt opge
steld wagenpark en enige stukken
geschut van de vietcong ontdekt
en zondag werd op de weg van
Thanh Binh naar Danang een
vrachtauto aangehouden, die twee
bazooka's, 18 raketten, acht kis
ten minutie en 125 kilo springstof
vervoerde.
Ook op 100 km ten noorden van
Saigon zijn wagenparken ontdekt.
Amerikaanse militairenliebben
op enkele kilometers van Hoeë
in het noorden van Zuid-Viet-
nam een groot onderaards zie
kenhuis ontdekt, dat. blijkens
verse bloedsporen, niet lang ge
leden door de vietcong en Noord
vietnamezen moet zijn verlaten.
Het ziekenhuis was tamelijk
modern ingericht en bestond uit
onderling met elkaar verbonden
vertrekken, die zich uitstrekten
onder 37 hutten. De Amerikanen
Prof, Otto Hahn, die in 1938 er
in =>aagde het uraniumatoom te
splitten, is zondag on 89-jarige
leeftijd in Göttingen in de West-
duitse deelstaat Neder-Saksen
ov"'deden aan een hartkwaal.
Hahn was al maanden ziek na
een val, waarbij zijn wervel
kolom was verwond. Hij liep
daarna ook nog longontsteking
op.
Dp splijting van het uranium
atoom opende later de weg naar
de vervaardiging van de atoom
bom, maar Hahn wenste slechts
het vreedzame gebruik van de
kernenergie. In 1957 tekende hii
„de verklaring van Göttingen"
waarin hij zich met zeventien
andere atoomgeleerden uitsprak
voor het verbod van kernwapens.
Prof Hahn deed zijn'belang
rijke ontdekking samen met dr.
Fritz Strassmann. nadat hij eer
der had samengewerkt met Lise
Meitner, die als jodin gedwongen
was Duitsland te verlaten.
In 1904, toen hij 26 jaar was,
ging Hahn bij sir William Ram
say in Londen werken. Hij ont
dekte daar in 1905 „radiothor",
een nieuw radioactief element.
Het persbureau Ceteka maakte
in de loop van de ochtend bekend
dat de besprekingen waren begon
nen. De omgeving van het station
was hermetisch afgegrendeld. In de
betrokken streek is het Russische
breedspoor doorgetrokken tot Ko
sice om de staalfabriek van Rus
sisch erts te kunnen voorzien.
In het Tsjechoslowaakse com
muniqué wordt gezegd dat aan
Russische zijde aan de besprekin
gen deelnemen die eerste secretaris
van de Russische communistische
partij Leonid Brezjnev, de leden
van het politbureau Voronov, Ko-
sygin, Mazoerov, Pelscje, Podgor-
ny, Soeslov, Tsjelepin en Sjelest,
en de kandidaatleden Demotsjev,
Masjerov en de secretarissen van
het centrale comité Katoesjev en
Ponomarjov.
Officieel werd in Praag bekend
gemaakt dat nog meer Russische
eenheden die aan de oefeningen
van het Warschaupakt hadden
deelgenomen, in de richting van de
grens zijn vertrokken.
Uit Berlijn werden grote troe
penbewegingen op de autoweg tus
sen West-Duitsland en de stad ge
meld. De naar het zuiden voeren
de kant van de weg was in de
nacht van zondag op maandag ge
deeltelijk versperd. Reizigers zagen
verduisterde kolonnes Russische
en Oostduitse pantserwagens en
vrachtwagens voorbijtrekken.
Vervolgens werkte bij samen met
prof. Ernest Rutherford, de ont
dekker van de atoomkern. De
jonge geleerde ging zich geheel
wijden aan het radiochemisch
onderzoek.
Dit leidde tot de ontdekking
van verscheidene andere radio
actieve elementen, die spoedig
van grote waarde bleken voor de
medische wetenschap, omdat zij
het gebruik van het kostbare
radium overbodig maakten. In
1906 ging hij naar Berlijn, waar
hij lid werd van hetKaiser Wil
helminstituut" en prof. dr. Lise
Meitner ontmoette.
Na de wereldoorlog werd
Hahn evenals andere Duitse ge
leerden door de geallieerden ge
ïnterneerd en naar Engeland
overgebracht. In november 1945
kreeg hij de nobelprijs voor che
mie. In de daarop volgende jaren
hielp hij het Max Planck-insti-
tuut in Göttingen oprichten,
waarvan hij de eerste president
werd. Hahn vielen vele nationale
en interantionale onderscheidin
gen ten deel. Verscheidene van
zijn werken hebben nog altijd
groot gezag. Het eerste Duitse
schip met kernvoortstuwing is
naar hem genoemd. Hahn werd
als zoon van een zakenman in
Frankfort aan de Main geboren.
Algerije heeft zaterdag tien Is
raëlische vrouwen en kinderen,
die met de gekaapte Boeing van
„El Al" reisden, vrijgelaten. Zij
zijn per vliegtuig naar Genève
vertrokken. Van de groep maken
de drie stewardessen deel uit. Er
worden nu nog twaalf mannen,
van wie de zeven bemanningsle
den, in Algerije vastgehouden.
Tweemaal is het zondag aan
de Israëlisch-Jordaanse grens ge
komen tot incidenten. In de och
tend openden Jordaanse militai
ren in de omgeving van de Al
Majameh-brug het vuur op een
Israëlische patrouille. Volgens
de Jordaniërs zijn de Israëlische
militairen begonnen. Een tweede
incident deed zich 's middags
voor bij Dmoer in het Jordaan-
dal. Beide partijen beschuldigen
elkaar ervan met schieten te zijn
begonnen. Er zijn geen verliezen
geleden.
vonden een vijftiental micro
skopen, flessen bloedplasma,
penicilline en grote voorraden
herione en cocaïne.
In Saigon is zaterdag brand uit
gebroken in het gebouw waar
de Amerikaanse psychologische
welzijnszorg en de voorlichting
over de militaire operaties zijn
ondergebracht. De omgeving
werd afgesloten door 50 jeeps
van de Amerikaanse militaire
politie. Volgens de Amerikanen
is het vuur ontstaan in een lucht
verversingsinstallatie.
Sedert enkele dagen hadden
de Amerikaanse veiligheidsdien
sten in het gebouw, waar dage
lijks persconferenties worden
gegeven, bijzondere maatregelen
genomen in verband met berich
ten als zou de vietcong een aan
slag in de zin hebben. Journa
listen, die het gebouw betraden
werden de laatste dagen steeds
begeleid door een militair.
Het blad „Hongkong Star" van
vandaag (maandag) schrijft dat
Peking in een geheime brief vorige
week aan president Ho Tsji Minh
van Noord-Vietnam atoomwapens
heeft beloofd, wanneer deze nodig
mochten blijken. De brief zou vori
ge week aan een Noordvietnamese
delegatie ter hand zijn gesteld, na
dat deze een nieuwe handelsover
eenkomst in Peking had onder
tekend. Premier Tsjoe En-Lai heeft
volgens het blad aan de Noord
vietnamese delegatie alle nodige
wapens, voedsel en geld en man
schappen toegezegd, die nodig zijn
voor de overwinning op de Ame
rikanen. maar dat China daarbij
verwacht dat Hanoi overleg zai
plegen bij het vaststellen van de
oorlogsstrategie en van de koers
die bij de voorbereidende vredes
besprekingen in Parijs zal worden
gevolgd.
Al dagen lang houdt een ge
bied van hoge luchtdruk, waar
van de kern boven Schotland ligt,
in onze omgeving een noordoos
telijke tot noordelijke stroming
in stand waarin wolkenvelden
worden afgewisseld door zonnige
perioden. In ons land België en
noordwest-Duitsland kwamen de
temperaturen dan ook niet hoger
dan 20 a 22 graden. In zuidelijker
streken was het aanmerkelijk
zonniger en liepen de tempera
turen zondag op tot boven de 25
graden terwijl in de landen rond
de Middellandse Zee op vele
plaatsen de temperaturen stegen
tot boven de 30 graden. In Mid
den- en Oost-Europa vielen
regen en onweersbuien en was
het voor de tijd van het jaar aan
de koele kant met middagtempe-
raturen van 15 tot 20 graden. Het
komende etmaal verandert er
aan deze situatie maar weinig.
Frontale storingen afkomstig van
de oceaan trekken in een wijde
boog om 't hogedrukgebied over
IJsland naar Noord-Skandinavië
en beïnvloeden het weer in onze
omgeving niet. In de noordooste
lijke stroming, die dus gehand
haafd blijft zullen ook morgen
wolkenvelden worden afgewis
seld door zonnige perioden. Ter
wijl het op meeste plaatsen droog
blijft. Ook in het temperatuur-
verloop komt maar weinig ver
andering.
meegedeeld door het KNMI,
geldig tot morgenavond:
Aanhoudend droog
Wolkenvelden afgewisseld
door zonnige perioden en droog
weer. Zwakke tot matige noord
oostelijke wind en weinig ver
andering in temperatuur.
DINSDAG 30 JULI
v.m.
n.m.
Cadzand
4.27
4.43
Breskens
4.52
5.08
Terneuzen
5.28
5.44
Hansweert
6.07
6.23
Walsoorden
6.11
6.27
WOENSDAG
31 JULI
v.m.
n.m.
Cadzand
5.02
5.22
Breskens
5.27
5.47
Terneuzen
6.03
6.23
Hansweert
6.42
7.02
Walsoorden
6.46
7.06
ZON MAAN
op onder op onder
juli
30 4.58 20.33 10.48 22.26
31 5.00 20.32 12.11 22.38