De drie soorten stralen
Verbranding
Op de juiste manier zonnebaden
Anti-zonnebrandmiddelen
Er
gevaar
Wat gebeurt er eigenlijk wanneer we liggen te zonnebaden?
^aterèfag 6 juli 1968
VAKANTIENUMMER - DE VRIJE ZEEUW
Pagina 13
hoofdpijn
Wanneer de zomer er weer is en de vakanties zijn aangebroken, dan amachten
velen er naar om zich weer eens heerlijk bruin te laten branden, want als we niet
prachtig bruin van onze vakantie terugkomen, dan is die vakantie niet geslaagd.
Dat is heel begrijpelijk, want wanneer we niet bruin zouden zijn, dan betekent dit,
dat we ook maar weinig zon en dus weinig goed weer hebben gehad. Het gevolg
hiervan is, dat we over het algemeen elk zonnig vrij uurtje aangrijpen om van die
zon te profiteren en onze huidjes heerlijk te laten beschijnen. Er zijn zelfs lieden,
die in één zonnig weekend donkerbruin terug willen komen van hun strandont-
spanning. 's Zaterdags verschijnen ze smetteloos blank in de zon en dan maar bak
ken, bakken, om toch vooral in minder dan geen tijd bruin te worden.
Gelukkig weten de meesten van ons al (dikwijls uit droeve ervaring), dat met
dergelijke geforceerde zonnebaden het doel niet bereikt wordt en tevens dat zo
iets niet geheel van gevaar ontbloot is. Menigeen heeft na zo'n zonnig weekend
vele dagen geleden aan pijnen, blaren en koorts. Maar in weerwil van dit alles zijn
er toch nog altijd mensen, die denken en hopen, dat ze op deze wijze het bruine
huidje kunnen afdwingen. Daarom is het wel eens goed te weten wat er nu pre
cies gebeurt, wanneer wij onze huid aan de zon blootstellen. Hoe het moet en
hoe het niet moet.
Zoals velen zullen weten, kan men het zonlicht ontleden in verschillende soorten
stralingen. De stralen van het zonlicht, die wij voor ons zonnebad nodig hebben,
zijn de ultraviolette stralen, want zij zijn het die nodig zijn om onze huid die ge
zonde, prettige kleur bruin te geven.
Hoe ontstaat die bruine kleur, zullen velen zich afvragen. Wel, in onze huid be
vindt zich pigment. Dit pigment is een stof, waarin zich onder invloed van ultra
violet licht een chemisch proces voltrekt, waardoor dit pigment donkerder van
kleur wordt, hetgeen door de huid zichtbaar is als bruin, ja soms zó donker, dat
het bijna zwart lijkt. Het is dit proces waarop iedere zonnebader of zonnebaadster
hoopt. Het nare is echter, dat de stralen die dit proces veroorzaken, slechts een
deel zijn van het ultraviolette licht. In het ultraviolette licht vinden we namelijk
drie soorten stralen en wel A-stralen, B-stralen en C-stralen, elk met een eigen
golflengte, waardoor het indringingsvermogen verschilt.
Het zijn de A-stralen die ons bruin maken, dus de reactie in ons pigment veroor
zaken. Maar de B-stralen zijn eigenlijk de minder gewenste stralen, want zij zijn
het die de verbranding veroorzaken, die hinderlijke verbranding waarover we alle
maal wel kunnen meepraten. De C-stralen komen in het zonlicht vrijwel niet voor,
omdat ze reeds bij het passeren van de dampkring worden geabsorbeerd. Wie ech
ter met een hoogtezon werkt, zal hier wel met de C-straling te doen krijgen.
Die nare B-stralen zijn het, die het zonnebaden onaangenaam kunnen maken, want
zij veroorzaken de verbrandingsverschijnselen. Wanneer we nu in de zon liggen,
dan bereiken ook deze B-stralen onze huid en na verloop van tijd wordt die huid
als het ware gebakken, dat kan iedereen begrijpen. Natuurlijk is een en ander af
hankelijk van de persoon, die het zonnebad' ondergaat. De een heeft een gevoeliger
huid dan de ander en al naar gelang de gevoeligheid van de huid zal het verbran
dingsproces eerder plaatsvinden of langer op zich laten wachten. Het is echter
wel duidelijk, dat wanneer men zich zo maar blank en wel uren lang bloot
stelt aan een dergelijke straling, er ook een behoorlijke verbranding optreedt. Een
bijkomstige onprettige factor is ook nog, dat men deze verbranding veelal tijdens
het zonnebaden zelf nauwelijks constateert, doch eerst veel later het gloeien be
gint en wanneer de grens ernstig wordt overschreden de blaren en koorts
opkomen. Het bovénste deel van de huid is dan in meer of mindere mate verbrand
en zal afvallen in de vorm zoals we dat kennen door schilferen en „vervellen". En
wat hebben we bereikt? Niets! Alleen veel narigheid!
De onmisbare ZONNEBRIL
Een zonnebril heeft dei functie onse
ogen tegen te fel zonlicht te bescher
men Zo'n bril moet soms véél, some
weinig zonlicht tegenhouden, det
hangt er van af waar we s|Jn en wat we
doen.
In het hooggebergte, in de zomer of in
de winter, beschermt de zonnebril on
ze ogen tegen de felle stralen van het
ultra-violette licht. Op een caféterras
je is een zonnebril misschien niet di
rect nodig. Vinden wij het wel prettig
onze ogen ook daar wat extra rust te
geven, dan kunnen we er natuurlijk
één opzetten. De kleur van de glazen
mag dan wel anders zijn dan wanneer
we achter het stuur van een auto zit
ten.
Aan het strand is een zonnebril ze
ker geen luxe. Want al is er in ons land
niet zóveel zon, als we liggen te brui
nen aan het strand, of waar dan ook,
betekent dat een intensieve inwerking
van het ultra-violette lioht op onze
huid, «n due op onze ogen. En hl] het
lezen In de zon grijpen we als vanzelf
naar oen zonnebril.
AUDREY
Deze zomer volgen we, de mode ge
trouw, Audrey Hepburn en moeten
daarom aannemen, dat zonnebrillen
met brede witte randen mooier zijn
dan de grote ronde van het vorige sei
zoen... Er is een monturen-modelijn
en daar ontkomen we nu eenmaal niet
aan. Monturen met vloeiende, afge
ronde lijnen en dus met amandelvor-
mige glazen. De veren van de modieu
ze bril zijn ook anders dan vorige ja
ren. Ze zijn lager aangezet, niet bo
venaan de schijf, maar ongeveer drie
kwart van de hoogte daarvan.
Ja, er zijn honderden modellen in zon
nebrillen. Op-art, pop-art, andere fan
tasie modellen en klassieke monturen.
De materialen zijn celluloid en vooral
ook doublé.
Een zonnebril kopen is daarom een
belangrijke zaak. Maar niet alleen en
in de eerste plaats daarom. Onze ogen
zijn immers misschien wel het meest
kostelijke bezit, we moeten er dus gro
te zorg voor dragen.
Het is belangrijk te weten, dat zonne
brillen met geblazen glazen het nadeel
hebben, 'dat dit soort glas meestal
spanningsstrepen vertoont die verte
keningen kunnen geven, en hoofdpijn
kunnen veroorzaken. Zonnebrillen met
zuiver, goed glas zijn die met optisch
geslepen glazen.
Vaak zijn de glazen van zo'n zonnebril
tegenwoordig „gecoat". Dit betekent,
dat docr verdampings- en neerslag
proces een egale kleurlaag is aange
bracht. Zo'n kleurlaag is over de ge
hele oppervlakte gelijk en is ook één
met het glas. Vaak wordt zo'n „ge
coat" glas aan de binnenzijde nog
voorzien van een dun blauwachtig
laagje, dat reflexwerend is. Ideaal is
zo'n bril voor bijvoorbeeld automobi
listen, want door dit extra laagje wor
den spiegelingen van het licht, die
zeer storend kunnen werken, zeker
opgeheven. Bij een laagstaande zon,
of een nat wegdek, bevordert zo'n bril
niet alleen het gezichtsvermogen,
maar zeker ook onze veiligheid.
Mensen die altijd al een bril dragen,
kunnen bij het kopen van een zonne
bril kiezen uit een gecoate correctie-
bril en een clip-over. Aan zo'n clip-
over, zo'n „voorhanger", wordt dan
vaak de voorkeur gegeven, omdat hij
met één greep heel gemakkelijk ook
weer verwijderd kan worden, wat al
tijd nog weer even vlugger gaat dan
het wisselen van brillen. Wie bij het
woord „voorhanger" denkt aan de
zware apparaten van vroeger moet
dan nog weten, dat deze nuttige zon
neglazen tegenwoordig van zeer licht
materiaal worden gemaakt. Vaak zelfs
van een onbreekbare kunststof.
BETTY TEELING
Hoe moeten we dan op de juiste manier zonnebaden? De juiste methode is de na
tuurlijke methode. De eerste keer dat men zich aan de zon blootstelt, doet men dit
gedurende betrekkelijk korte tijd. Een tijd, die niet in een algemene norm is aan
te geven, omdat dit per persoon verschilt in verband met de gevoeligheid van de
huid. Bovendien maakt het uur van de dag ook nog een belangrijke factor uit,
want tussen tien uur in de morgen en twee uur in de middag is de zon het heetst.
Ieder moet met verstand en naar eigen vroegere ondervinding die tijd vaststellen.
Dagelijks kan die tijdsduur van ons zonnebad worden verlengd en op die manier
krijgen we langzaam maar zeker ons verlangde mooie bruine huidje.
Omdat ook bij deze manier de huid door de lucht en door de zon uitdroogt, is het
gewenst een vette crème te gebruiken om dit uitdrogen tegen te gaan.
Natuurlijk is het krijgen van dit mooie, bruine huidje ook nog afhankelijk van het
feit of we voldoende pigment in onze huid hebben. Want waar geen of weinig pig
ment is, zal ook geen mooie bruine huid kunnen ontstaan.
Velen zullen echter dit natuurlijke systeem niet kunnen of willen volgen, omdat
het teveel tijd eist. Zij zullen het doel sneller wensen te bereiken. De mogeijkheid
hiertoe bestaat, dank zij het feit, dat er tegenwoordig uitstekende middelen tegen
zonnebrand in de handel zijn. Een dergelijke olie of crème wordit vóór het zonne
bad opgebracht en goed In de huid gemasseerd.
De goede zonnebrandmiddelen vormen dan een dunne laag, die als filter clienst
doet, de gevaarlijke B-stralen tegenhoudt en de gewenste A-stralen doorlaat. Op
die manier voorkomen we veel narigheid en wordt ons de gelegenheidi geboden
zonder bezwaar omstreeks drie maal langer van de zon te profiteren dan anders
zonder gevaar mogelijk zou zijn. Dus stel, dat Iemand volgens de natuurlijke me
thode tien minuten zonder bezwaar zich aan de inwerking van het ultraviolette
licht kan blootstellen, dan kan hij dit met gebruikmaking van een goed anti-zon
nebrandmiddel rustig een half uur doen.
Maar ook hier kan overdrijving schaden. Want wanneer iemand met een zeer ge
voelige huid zich insmeert met een dergelijk middel om dan toch maar uren lang
in de zon gaan liggen bakken, dan moet hij of zij niet gek kijken, wanneer er toch
onaangename gevolgen uit dit onverantwoorde zonnebaden voortvloeien.
Wie zich eenmaal heeft ingesmeerd en daarna gaat baden, doet er verstandig aan
zich na het baden weer in te smeren, voordat dan weer een zonnebad wordt ge
nomen. Laten we niet vergeten, dat de wrijving van het spoelende water, het zand
en dergelijke onze beschermende filterlaag beschadigen of zelfs geheel of gedeel
telijk verwijderen en wanneer we dan weer in de zon gaan liggen, gaat het mis.
Daarom moeten we ons na het baden weer behandelen. Daarvoor moeten wij ons
eerst heel goed afdrogen, want de waterdruppels op onze huid doen dienst als even
zovele lenzen en zo'n lens waar zonlicht door valt... wordt een brandglas. Die
waterdruppels doen dat ook en de gevolgen zijn niet prettig. Dus eerst afdrogen,
dan insmeren en tenslotte pas zonnebaden.
Wie zich aan de regels van de kunst houdt, zal het genoegen van het bruine huidje
mogen smaken. Wie dit niet doet, zal het met de blaren moeten doen!