Kappenmaakster van Zwolle
is zelf ook goed gemutst
Postuum succes voor Bonnie
■Maya and Clyde
VROEGER
Kort of lang van stof
Wie heeft een heldere kijk
op de dingen?
Daar kan ik bet zelf niet voor doen,
dacht ik, toen ik hartelijk afscheid
nam van deze vlijtige vrouw, die mis
schien alleen maar zo jong van har
te is gebleven, omdat ze nog een doel
in haar leven heeft. En toen ik even
later weer in het drukke gewoel van
het bedrijvige provinciestadje liep
voelde ik me wonderlijk blij, alsof ik
een vleugje had meegekregen van het
wereldje van de simpele levenskunste
nares, een van de laatste vertegen
woordigsters van een uitstervend be
roep.
Een geruit vrijetijdshemd met sportieve sjaal
krijgshaftige Clyde-hoed,
Het is een beetje beschamend dat Bonnie Barker en
Clyde Barrow, een mlsdadigersechtpaar uit de derti
ger jaren dat een twaalftal moorden op zijn geweten
had, postuum warempel nog kans hebben gezien weer
in het nieuws te komen, doordat men de nieuwe mo
de naar hen heeft genoemd. Maar we zullen er ons
niet al te druk over maken; het is niet de eerste keer
dat begrippen als „onbeschaamd" en „onbeschaafd"
iets met de mode te maken krijgen. De nieuwe Bon
nie-and-Clyde-mode wordt „veroverend" genoemd
maar ze is toch ergens ook wel goed crazy voor onze
moderne begrippen van charme en stijl. Toen ze in
Amerika lucht kregen van deze „nieuwe" modelijn
besloten ze er als de wind een slaatje uit te slaan
door een film te maken over het leven van het gang
sterpaar. Op dat moment stond wel vast dat de B.
and-B.-mode er in zou komen. Voor de vrouw bete
kent ze een kuitlange rok, een superbrede ceintuui
met holsters met zakken voor patronen, een smal ge
breid ribbeltruitje met gerimpelde schouders, lanr
haar en schuin op het achterhoofd de Bonnie-baret
De man kan hpt doen met een colbert met grote re
vers en vooral veel schoudervulling, broekspijpen me
omslag, een kuitlange jas en een hoed met een bred'
rand. Het is allemaal-wat brutaal, wat gangsterach
tig. Maar gelukkig hóéft het niet, als u niet wilt. Dis
tinctie heeft het altijd nog gewonnen van modegrillen
en gedistingeerde kleren maken niet alleen de man,
maar ook da vrouw.
Een prachtige combinatie voor een galafeest}
kant voor dit wel heel romantische overhemd,
toaarbij de knopen achter een piqué-band schuil
gaan, (Nylfrancej
,De Overijsselse witte kanten kap
gaat er helemaal uit,' zegt de 80-
jarige Miena Hulsebosch-Van der Vegt
uit Zwolle. En zij kan het weten, want
ze is nu al 50 jaar mutsenmaakster
Tl kent ze wel (al is het misschien
alleen van foto's) de witte kappen,
die bjj de klederdracht van de Over
ijsselse boerinnen horen.
De oude dame is met hart en ziel
nog bij haar werk en het is dan ook
geen straf voor haar erover te ver
tellen. ,Mijn beroep sterft uit' zegt
ze hoofdschuddend. ,Er zijn nog maar
een paar vrouwen in heel Nederland
die dit werk kunnen doen. O, ja, vroe
ger had ik concurrentie genoeg, maar
toch had ik k. ent on in Rechteren,
Dalfsen, Hasselt, Genemuiden en na
tuurlijk in Zwolle. Ik ben er in het
begin van ons trouwen al mee be
gonnen, dat zal kort voor de eerste
Wat de lengte van de rokken betreft:
te korte rokken flatteert alleen als u
nog onder de achttien bent; te lange
rokken staat zeker niet vlot. Bij twij
fel over de roklengte moet immer in
het oog worden gehouden, dat knieën
vaak onesthetisch zijn. Als vuistregel
kan men nemen dat elke vrouw wat de
roklengte betreft met vier factoren re
kening moet houden: de mode, haar
grootte, wat haar het best staat en de
meer of mindere welgevormdheid van
haar benen.
Om u alvast in de stemming te brengen voor de vakantietijd laten wij u
hier een carmant en kort jasje van Tergal-badstof zien, fleurig bedrukt
met bloemen op een oranje fond. De witte shorts steken er fris en jeugdig
bij af.
heuse uitnodigingen rondgestuurd, die niet onder
doen voor de „kaarten op geschept Oudhollands
papier" die grote mensen rondsturen als hun zil
veren bruiloft in zicht komt. En dagen van tevo
ren ben je als moeder in de weer om de mooiste
jurk feestelijk te maken met kwikjes en strikjes,
en met het versieren van een hoedje. Want dat
moet. Dat stond uitdrukkelijk op de uitnodigings
kaart. O, ja, het uitzoeken van de prijsjes voor de
verloting en de spelletjes neemt ook heel wat tijd
in beslag. Alleen de spelletjes zijn hetzelfde geble
ven. Ezeltje prik, de, stoelendans en zakdoekje
leggen gaan er nog steeds in als gesneden koek,
nu al meer dan 20 jaar.
Meer dan 20 jaar... Dat is een hele tijd als je er
even over nadenkt. Tien jaar is al veel, maar
twintig. Nu ik er goed mijn gedachten over laat
gaan dringt pas goed tot me door, dat ik nog blij
mag zijn dat onze dochter me alleen maar ver
baasd aanstaart als ik haar vertel over het spie
geltje met het kammetje. Ik moet blij zijn dat ze
nog naar me luistert en dat ze hoogstens, als het
haar te lang duurt verveeld wegloopt. Want de
tijd is niet ver meer dat ze, als ik weer over
„vroeger" met haar ga praten, alleen nog maar
geïrriteerd zal uitroepen: „Ach, mam, schei nu
eens uit met dat gezeur over vroeger. Toen was
alles immers maar een puinhoop!"
wereldoorlog zijn geweest. Ik deed het
werk als bijverdienste, want ik kon
toen best een paar centjes gebruiken.
Mijn man verdiende in die tijd 8,40
per week en al was alles natuurlijk
vee' goedkoper dan nu, het was toch
krabben en bijten
De voor haar leeftijd nog krasse en
bijzonder levenslustige vrouw heeft er
kennelijk plezier in nog meer over
haar werk te vertellen. ,Het mate
riaal dat je voor het maken van de
kappen nodig hebt is tegenwoordig
moeilijk te krijgen. En als je het ge
luk hebt hier of daar nog iets te be
machtigen, moet je dat peperduur be
talen. U moet nie+ vergeten dat de
Brusselse kant vroeger al tachtig gul
den per twee el kostte. Maar de kap
pen van dure kant werden dan ook
door de rijke boerinnen gedragen, al
leen op zondag. De daagse mutsen en
de mutsen van de arbeidersvrouwen
werden van gewone katoen gemaakt,
met langs de randen een klein strook
je kant. Zowel het katoen als de kant
werden natuurlijk door de stijfsel ge
haald. Daar werd alles mooi wit van
en het bleef ook langer schoon.'
Mevrouw Hulsebosch vertelt dat
vroeger een groot deel van haar in
komsten uit het wassen en opmaken
van de kappen bestond. .Soms had
ik wel vqftien klanten per week. El
ke kap bestaat uit vjjf onderdelen en
voordat ik ze ban behandelen, moet
ik ze natuurlijk helemaal uit elkaar
halen. Daarna ga ik ze wassen, stij
ven, strijken en weer in elkaar naai
en. En voor die complete behandeling
kreeg ik vroeger 50 cent.'
De nijvere vrouw vertelt verder, dat
ze de laatste jaren vrijwel geen nieu
we kanten kappen meer hoeft te ma
ken. En wassen? Ja, dat wel, maar
meer dan één muts per week krijgt
ze niet in handen. ,Het is trouwens
geen lonend werk meer, je moet het
hoofdzakelijk voor je plezier doen, of
omdat je bezig wilt blijven. Want het
in elkaar naaien van een lap is al
leen al twee uur werk en voor de
hele behande'jing vraag ik mi drie
gulden vijftig.'
Verleden week moest onze dochter van zes naar
een verjaarsfeestje. Ik zeg „moest", want mis
schien wist u het nog niet kinderen van die leef
tijd vragen tegenwoordig niet meer of het „mag".
Dat gevraag is helemaal uit de tijd en je zou je
onsterfelijk belachelijk maken als je dit gebruik
opnieuw probeerde in te voeren. Onze dochter
moest dus naar een verjaarsfeestje, het derde in
tien dagen. Onder het eten zei ze ,met een gezicht
van jij-mag-het-wel-weten: „Mam, weet je wat?
Ik geef een toilettasje met zeep en eau de colog
ne".
„Zoooo", liet ik langgerekt en verre van enthou
siast horen. „Jullie maken het wel duur, tegen
woordig". Maar ze reageerde niet eens op mijn
woorden. Ze scheen het allemaal heel gewoon te
vinden. En misschien is het ook wel gewoon. Want
op haar verjaardag komen de vriendinnetjes ook
allemaal met mooie cadeaus opdraven.
Toch kon ik het niet helemaal verkroppen, dat ze
me ook in dit opzicht al begon te ontgroeien.
„Vroeger", zei ik met nadruk en in het machte
loze besef dat ik sprak zoals mijn moeder jaren
geleden, „vroeger kochten we met alle vriendin
netjes samen één cadeau. We lapten ieder een dub
beltje en stapten met z'n allen een winkel binnen.
Het staan voor de toonbank was alleen al een
heel feest. Het draaide altijd uit op een spiegeltje
met een kammetje erin, of een houten broche met
de naam van de jarige erop. Dan bleef er nog
geld over voor een reep".
„Zo een van een gulden of een van een kwartje?"
vroeg mijn dochter. Maar ik ging niet op die vraag
in, net als zij zo vaak niet op mijn vragen rea
geert. In plaats daarvan zei ik: „Er was maar
één winkeltje waar ze die broches verkochten. Ze
waren in onze ogen heel erg duur. Wel een paar
kwartjes, maar mooi! Mooi! En als we dan bij
de jarige kwamen, stonden we in de gang een
hele tijd te ruziën wie het cadeautje mocht geven.
Meestal viel die eer ten deel aan hetzelfde meis
je. Zij was zo'n beetje onze „koningin".
Ik zweeg, want ik zag dat onze dochter ongeïnte
resseerd luisterde, of misschien alleen maar dacht
aan het toilettasje met zeep en eau de cologne,
dat ze zelf wilde geven. In stilte mediteerde ik
verder, helemaal in de ban van het verleden. Ik
zag weer hoe de jarige het cadeau wel uit onze
handen had willen trekken. Zo verlangend was ze
ernaar, ofschoon ze precies wist was ze kreeg.
Ja, ook door de kinderverjaardagfuifjes is de
laatste tijd een reactionaire wind gegaan. Het is
tegenwoordig een semi-officieel gedoe. Er worden
We willen het hier niet hebben over de
helderziendheid die meer opmerkt dan
we met onze ogen kunnen waarnemen,
maar over het feit dat zoveel mensen
niet duidelijk de werkelijkheid zien om
dat ze figuurlijk gesproken met
hun eigen gekleurde brilletje op lopen.
En er zijn heel wat brilletjes en heel
wat kleurtjes, waarvan roze en zwart
wel de meest bekende zijn.
We weten allemaal wel dat iemand die
goed verliefd is de zaken op een heel
eigen manier beschouwt en wonderen
van geest en lieftalligheid ziet, waar
een buitenstaander niets bijzonders kan
ontdekken. Maar ook de staat van on
ze gezondheid zet ons allerlei brillen
op, een zonnig geel voor onze goede
dagen, een vacd-grijze wanneer we ons
minder prettig voelen of vermoeid zijn.
En ook het brilletje dat we van huis
uit meekrijgen draagt vaak een uitge
sproken kleur. Wat een kind van de
ouders leert en ziet zal het als „ge
woon" ervaren: wat het in vreemde
gezinnen anders aantreft zal 't „raar"
vinden. Sommige mensen leren in een
heel leven niet, dat ons „gewoon" voor
die ander weer even „raar" lijkt. De
aanvaarding van verschillen tussen za
ken die toch gelijkwaardig kunnen zijn
al zijn ze anders, is niet voor iedereen
gemakkelijk. Ook jeugd en ouderdom
kijkt door verschillende brillen en me
nen beide dat ze het bij het juiste eind
hebben. Ze kijken door de brillen van
hun eigen tijd en die tijden vertonen nu
eenmaal grote verschillen. De jongeren
missen uiteraard de rijpe levenserva
ring; voor de ouderen echter is het niet
mogelijk zich helemaal los te maken
van diep ingewortelde opvattingen uit
eigen jeugd en levensloop, zodat ze de
gedachtensfeer van waaruit de jonge
ren leven toch praktisch nooit hele
maal kunnen navoelen.
Ook onze financiële positie kan ons
nog een of ander brilletje opzetten. Als
we ons „makkelijk roeren kunnen" zul
len we eerder spreken over krenterig
heid of onhartelijkheid van anderen,
dan wanneer we zelf moeten rondko
men van een inkomen waarbij zuinig
heid en overleg geboden zijn. Het valt
daarbij dikwijls hard genoeg de gulle
bedoelingen aan banden te moeten leg
gen.
De kleuren van de regenboog geven
te zamen helder wit licht. Als we al
die gekleurde brilletjes over elkaar
zouden opzetten werd alles pikzwart.
Hier is het juist zaak te willen inzien
hoezeer ieder mens de dingen gekleurd
ziet en pas door het afzetten van al die
bedriegelijke glaasjes tot een juister
beoordeling van de werkelijkheid kan
komen.
JETTY
1
