Nationale bouwdag te Rotterdam
Visie op de toekomst
Boekhandel Van de Sande
Geen menselijke „woonkisten",
maar
Hoteiemployé
verduisterde ruim
22.000 gulden
BEBRSOVERZICHT
Actie tegen ziektekostenregeling
voor ambtenaren
m
Vrijdag 23 februari 1968
De woningbouw in de toekomst
DE VRIJE ZEEUW
Pagina '5
Terneuzen
Duitse
stucfenienieider
bedreigd
In tegenwoordigheid van prins Claus is donderdag in
„De Doelen" te Rotterdam de nationale bouwdag 1968
gehouden, georganiseerd door de commissie opvoering
produktiviteit- van de sociaal-economische raad. De
bouwdag had ditmaal als motto meegekregen „Bouwen
op een keerpunt?", een vraag die door vier deskundigen
werd behandeld.
Een inleidend woord werd ge
sproken door drs J. A. Hendriks.
Wij moeten er aan wennen, zo
zei hij, dat de plaats van Jules
Verne voorgoed is ingenomen
door planbureaus, sociale techno
logen, econometristen en reken
machines. We kunnen de toe
komst natuurlijk over ons heen
laten komen, maar we kunnen ze
ook tegemoet treden. We maken
nu eenmaal deel uit van het deel
van de wereld, dat de koers aan
geeft, waarin wij varen. Wanneer
wij daarvan deel willen blijven
uitmaken, wanneer wij niet in de
achterhoede terecht willen ko
men, zullen wij ons partij moeten
meeblazen. In dit licht wilde hij
de betekenis van deze nationale
bouwdag plaatsen.
Koude crematoria
„Menselijke woonkisten" met
deze woorden ontschreef ir. E.
Hijmans, raadgevend ingenieur
voor organisatie, onze woningen.
Voor de kwalitatieve verbeterin
gen ervan had hij alle waarde,
ring. Woonkisten, die de vereen
zaming in de hand werken, de
kinderen geen speelruimte meer
bieden en de overbelasting van
de huisvrouw verergeren.
De inrichting van de „tuinste
den" was geen oplossing voor de
problemen. Tegen de achtergrond
van de te verwachten ontwikke
ling van het Nederlandse levens
patroon pleitte spreker voor een
nieuw uitgangspunt voor de
volkshuisvesting en wel door zich
diepgaand te bezinnen op de mo
gelijkheid voor de vorming van
wat hij noemde leefeenheden in
plaats van gezinsonderkomens.
Zo'n leefeenheid zou niet alleen
honderden gezinnen kunnen om
vatten, voorts bejaarden (die nu
naar „koude crematoria" worden
afgestoten) en alleenstaanden op
de grondslag van bestuurlijke
zelfverzorging.
Ir Hijmans was zijn betoog be
gonnen met op te merken, dat uit-
gansfSnunt voor alle denken over
:cté bouw dient te zijn, dat het
proces van de massale woning-
voorziening onder geen enkele
voorwaarde mag worden ver
stoord. Honderdduizenden men
sen wachten od de verlossing uit
'de woningnood, en dat is volgens
hem een duidelijk gegeven.
Winterkwartieren en
zomerkampen
Experimenten op grote schaal
zijn onafwijsbaar nodig. Dit was
de conclusie van het betoog, dat
werd gehouden door prof. ir. S. J.
van Embden, buitengewoon hoog
leraar te Delft. In z'n „Toekomst
beeld voor het bouwen" stelde hij
dat bouwen in de zin van het
scheppen van het kader voor le
ven en wonen moet voldoen aan
de norm, gesteld door 'n mens
waardig bestaan. De ontwikke
ling in de laatste decennia van
planologie, stedebouw, architec-
Een jaar gevangenisstraf met af
trek plus voorwaardelijke terbe
schikkingstelling van de regering
heeft de officier van justitie bij de
Amsterdamse rechtbank geëist te
gen de 37-jarige kantoorbediende
D. V. uit Amersfoort wegens ver
duistering in dienstbetrekking. De
al vijf keer veroordeelde V. gaf
toe hotel Krasnapolsky in Amster
dam voor totaal ƒ22.786 te heb
ben benadeeld. Hij had met dit
geld andere schulden betaald. De
officier merkte op dat verdachte
een aantal kleine schuldeisers voor
één grote had omgeruild. De kan
toorbediende die V/2 maand in
dienst was bij het hotel, was vorig
Jaar september voor twee weken
aangewezen om als plaatsvervan
gend kassier dienst te doen. Hij
had 750 dollar niet afgedragen,
travellerchèques ter waarde van
2050 dollar ten eigen bate verzil
verd en tenslotte nog 12 mille ver
duisterd. De rechtbank doet op 7
maart uitspraak.
MET BROMFIETS
GEVALLEN
EN VERONGELUKT
De 43-jarige mevrouw H. J.
van den Brandvan den Broek
uit Eerde is gistermiddag bij een
verkeersongeval in Veghel op de
provinciale weg VeghelSt.
Oedenrode om het leven geko
men. Zij kwam, door een onef
fenheid in de weg, met haar
bromfiets te vallen en werd over
reden door een vrachtauto. Zij
overleed op de plaats van het on
geval.
tuur en bouwtechniek verwijdert
zich steeds verder van deze norm.
De protesten tegen de gangba
re vormen van stadsuitbreiding
en (woning)bouw en anderzijds
tegen ontluistering van 't open
land worden steeds luider. De op
zichzelf toe te juichen industria
lisatie van het bouwproces met
de bijbehorende normalisatie en
typebeperking heeft de gesigna
leerde tekortkomingen in het
raam van een menswaardig be
staan verscherpt.
Al mogen de bereikte mate
riële verbeteringen aan de
woningen zelf niet worden mis
kend, toch moet volgens spreker
worden gesteld dat woning en
woongebouw steeds minder han
teerbaar zijn geworden voor het
formeren van een goed woon-
milieu.
Een beeld van het toekomstige
bouwen valt moeilijk anders te
vormen dan door op te sporen
wat zich op het ogenblik enigs
zins herkenbaar als nieuw aan
dient. En dan zag prof. Van Emb
den twee tegengestelde tenden
ties. De ene gaat in de richting
van toenemende conglomeratie.
De andere valt te vangen onder
de term caravan.
Wellicht ontstaat een combina
tie van beide vormen; de één
voor de „winterkwartieren", de
andere voor de zomerkampen
„ergens in de zonnige klimaat
zones?" aldus prof. ir. Van Emb
den.
Vakopleiding
„Werkgevers in de bouwnijver
heid zullen er rekening mee moe
ten houden, dat zij binnen hun
bedrijf meer zullen moeten doen
aan de praktische opleiding van
hun arbeidskrachten dan tot nu
toe het geval was." Tot deze con
clusie kwam prof, dr. W. Alberda
hoogleraar te Rotterdam, in zijn
inleiding, die handelde over de
ontwikkeling van de werkge
legenheid in de bouwnijverheid
Indien de overheid zorg draagt
voor een planmatige voorziening
van onze volkshuishouding van
wegen, een redelijk program van
krotopruiming (40 a 50.000
woningen per jaar is na 1970 het
minimum te achten) en ook ove
rigens de publieke sector aange
past aan de behoeften van een
groeiende bevolking met een stij
gende welvaart, mag worden ver
wacht dat de werkgelegenheid in
de bouwnijverheid sneller blijft
stijgen dan in de nijverheid als
geheel.
Grotere dimensies
„Bouwen tussen nu en later"
was het onderwerp dat werd be
sproken door drs. H. J. W. Brou
wer, lid raad van bestuur van
Pakhoed Holding n.v. te Amster
dam.
Het probleem ligt bij het dilem
ma van de keuze tussen drie
sociale noodzaken:
a. de bestaande bevolking van
12 miljoen te laten wonen tegen
huren waar zij aan gewend is;
b. de in twee a drie decennia te
verwachten bevolkingsgroei van
6 a 8 miljoen een dak boven het
hoofd te geven;
c. voor de toekomstige bevol
king van 18 a 20 miljoen een
woonklimaat te scheppen dat „bij
de tijd" blijft.
Het is mogelijk de twee eerste
noodzaken met elkaar te verzoe
nen via een subsidiebeleid, dat de
invoering der nieuwbouwhuren
mitigeert.
Volgens een matige schatting
zal gedurende tientallen jaren
tussen 8 en 10 miljoen vierkante
meter ruimte jaarlijks gebouwd
moeten worden voor arbeids
plaatsen, magazijnen en distribu
tieruimten, scholen en universi
teiten, klinieken, godsdienst, re
creatie, parkeergarages, hotels,
enz.
Dit vereist grotere dimensies
dan in het verleden voorkwamen.
Wat dat betreft is de „hoogte"-
vrees welke de bouw in Neder-
lands grote steden (met één uit
zondering) in de weg staat, een
gevaarlijk aspekt, aldus deze in
leider.
APELDOORN: De leden van de
Nederlandse damesschaatsploeg
na de Olympische Winterspelen
in Grenoble zijn door prinses
Margriet op paleis Het Loo ont
vangen. Hier verlaten de meisjes
na de ontvangst het paleis. V.l.n.r.
Ans Schut, Elly v. d. Brom, Car
ry Geyssen en Stien Kaiser.
ONDERHANDELINGEN
C. A. O.
MEUBELINDUSTRIE
AFGEBROKEN
De onderhandelingen over de
nieuwe collectieve arbeidsover
eenkomst voor de meubelindus
trie zijn gisteren na het derde
gesprek vastgelopen. Beide par
tijen wensten geen mededelingen
te doen over de oorzaak van het
breukpunt. Er is geen afspraak
gemaakt voor een nieuw contact.
Bij deze c.ao. zijn 22.000 werk
nemersisters) betrokken. De
werknemersbonden hadden een
loonsverhoging gevraagd van 6
procent en een verkorting van de
werkweek met 114 uur tot 43%
uur. Bovendien wensten zij aan
de nieuwe c.a.o. die op 1 januari
j.l. had moeten ingaan, een mi
nimum karakter te geven.
WENEN: Enige tientallen de
monstranten hebben deze week
betoogd voor de Franse ambas-
zich, die aan duidelijkheid wei-
sade over de diskwalificatie van
Karl Schranz, deelnemer aan da
slalom in de Olympische Winter-
nig te wensen overlieten.
spelen, waardoor de Fransman
Killy het goud verwierf. De be
togers droegen spandoeken met
I. B. M. is de grootste computerfabrikant van de
wereld. Ook in Nederland heeft deze Amerikaanse
industrie een vestiging en direkteur-generaal hier
van is de heer v. d. Kruk. Enkele maanden geleden
is deze naar Amerika geweest voor een studiereis
en in het Financieel Dagblad lazen we een verslag
van een rede van de heer Van der Kruk naar aan
leiding van deze studiereis, een verslag waaruit
duidelijk blijkt dat I. B. M. veel verwacht van de
komende tijd die grote veranderingen zal geven.
We ontlenen aan dit verslag het volgende:
„De computer zal in de volgende tien jaar een
even belangrijk onderdeel van ons leven gaan vor
men als nu de elektriciteit. In zekere zin is ze zelfs
de oorzaak van vergaande veranderingen. Wij gaan
op het ogenblik een nieuwe maatschappij binnen.
De eerste industriële revolutie was de basis voor
de omschakeling van Nederland van een agrarische
maatschappij naar een producerende; de tegen
woordige industriële revolutie veroorzaakt een dis
tribuerende economie. Hiermede bedoel ik dat er
minder mensen betrokken zullen zijn bij het maken
van de goederen en meer bij de distributie en de
dienstverlening ervan.
Hoewel het totaal aantal werkuren per werk
nemer minder wordt, zullen ze anders ingedeeld
zijn. Ze zullen geen onderdeel uitmaken van de
bestaande werkweek, maar verspreid worden over
een cyclus.
Het oude idee, dat men tot een zekere leefijd en
naar een vast stramien onderwijs kan genieten,
waarna men voor de rest van zijn leven op een be
paald spoor wordt gezet, geldt niet meer. Wij zullen
de jonge mensen van nu vertrouwd moeten maken
met het idee, dat ze in hun leven misschien twee of
drie carrières moeten opbouwen.
Herscholing zal niet langer alleen maar een so
ciale funktie hebben, of anders gezegd niet beperkt
moeten blijven tot de opleiding van overbodig ge
worden personeel voor andere takken. Herscho
ling is een keiharde noodzaak om bij te blijven. Het
is dan ook niet ondenkbaar dat in de toekomst men
sen recht zullen hebben op een aantal weken be
taald onderwijs per jaar, zoals ze nu recht hebben
op betaalde vakantie", aldus de direkteur-generaal
van I. B. M. Nederland.
Nu op korte termijn de beslis
sing zal vallen over de door de re
gering voorgestelde ziektekosten
regeling voor ambtenaren, heeft
het actiecomité van ambtenaren
tegen de verplichte ambtenaren-
ziektekostenvoorziening zich nog
maals met een adres gewend tot
de leden van de Tweede Kamer.
Daarin wordt er op gewezen dat
deze voorziening de staatskas mil
joenen zal kosten en dat zij voor
vele ambtenaren grote nadelen in
houdt.
Steeds heeft, aldus het adres,
de staatssecretaris de vrijwillige
collectieve ziektekostenverzeke
ringen voor ambtenaren buiten be
schouwing gelaten. De gehele ont
wikkeling in de laatste 15 jaren
heeft er juist toe geleid, dat de na
delen, in sommige gevallen aan
een bepaalde individuele verzeke
ring verbonden, ten volle door de
collectieve ziektekostencontracten
zijn weggenomen.
Voorts komt het adressanten
voor, dat het gevoerde beleid niet
evenwichtig is. Enerzijds toch gaat
de regering voor in een herziening
van de rechtspositieregeling in die
zin, dat zij zich voorstelt in die
regeling de ongelijkheden, voor
zover deze met de voor het be
drijfsleven geldende regelingen be-
Vrienden tn de hele wereld 1 Nieuwe relaties op uw werk,
gezellige contacten tijdens uw reizen, prettige correspondentie
met familie in het buitenland. Overal bent U meer waard dank
zij de Sitas Talencursussen. Een nieuwe sprankelende methode
volgens een pittig scenario van Godfried Bomans. Kijk naar
levensechte foto's, lees de vlotte tekst en luister naar de
perfecte uitspraak op de langspeelplaat. Een complete aflevering
kost slechts fl. 6.90
EEN STANDAARD UITGAVE Frans Engels Duits Spaans.
staan, weg te nemen. Anderzijds
wordt uitbreiding van de rechts
positieregeling met een ziekte
kostenvoorziening ambtenaren
voorgesteld.
In het adres wordt gesteld, dat
aanvaarding van het wetsontwerp
voor de ambtenaren, in het bijzon
der voor ruim 500.000 van hen en
hun gezinsleden, die thans een
uitstekende voorziening ingevolge
een vrijwillige ziekenfondsverzeke
ring hebben, alsmede ook voor
de ongehuwde ambtenaren zal
leiden tot een bittere teleurstel
ling.
BIJ VERKOUDHEDEN
■HATOICIMCHTIGD
VOOR VADER, MOEDER EN KIND
Rudi Dutschke, de links-radi-
kale studentenleider uit Berlijn,
die woensdagavond in Amster
dam in Krasnapolsky tegenover
een groot gehoor zün politieke
denkbeelden uiteen heeft gezet,
is in West-Duitsland onderge
doken, samen met zijn vrouw en
kind. Kort nadat hij Krasnapols
ky had verlaten, werd hij van
Berlijn uit gewaarschuwd, dat
hij de kans liep bij zijn terug
keer in Berlijn „gelyncht" te
worden. Toen Dutschke donder
dagmorgen op Schiphol kwam,
lag daar opnieuw een boodschap
van eenzelfde strekking op hem
te wachten. Volgens de mare
chaussee op Schiphol is Dutsch
ke niet per vliegtuig vertrokken
en bestaat dus de kans dat hij
nog in Nederland is. Uit studen
tenkringen in Amsterdam is ech
ter vernomen, dat hij wel uit
Nederland is vertrokken, moge
lijk per trein of auto om zich
schuil te houden.
RUSTIGE MAAR IETS
HOGERE MARKT
Wat hier en daar al werd ver
wacht, werd gisteren op de beurs
aangekondigd: Internatio doet 'n
bod op de aandelen-Van Swaay.
Dit bleek uit de mededeling dat
in beide fondsen geen notering
zou worden opgemaakt in ai-
wachting van een communiqué.
Internatio is de internationale
creöiet- en handelsvereniging
Rotterdam waarvan de aanaeien
woensdag 306 pet. noteerden. De
andere is gebr. Van Swaay, maat
schappij voor industriële onder
nemingen in Den Haag, met be
langen in Indonesië, waarvan de
notering de laatste dagen reeds
opvallend was gestegen tot 314.
Met belangstelling wordt het
communiqué afgewacht. Verder
werd met aandacht gekeken naar
de- koersontwikkeling van Texo-
print, die woensdag zo verras
send omhoog is gegaan en giste
ren iels lager werd geadviseerd
op 155 a 160.
De markt was rustig maar de
koersen trokken in de eerste
beursperiode iets aan, zodat het
algemene aspect niet ongunstig
was. Unilever en Kon. Olie. die
beide hebben aangekondigd bin
nenkort de dividendvoorstellen
en jaarcijfers bekend te zullen
maken, openden vast en liepen
op, de eerste tot 106,20, de tweede
tot 156,80. Philips was 20 cent
hoger en AKU wist een gulden
aan te trekken. De belangstelling
kwam merendeels van de zijde
van het publiek.
Overigens was het marktver-
loop zonder veel betekenis maar
aan de vaste kant voor de cul
tures, waarvan Amsterdam Rub
ber de 59 haalde en HVA 117%.
De scheepvaarthoek was licht
verdeeld en kalm. Nederlandse
staatsfondsen daarentegen heb
ben hun reactie van deze week na
de bekendmaking van de nieuwe
lening der B.N.G. overwonnen.
Ze waren aan de vaste kant. Don
derdag bleef Wallstreet gesloten
wegens „Washington's Birthday."
In de tweede beursperiode ont
stond een drukke hoek in Uni
lever die onder vrij grote belang
stelling opliep tot 106,90. Ook de
andere internationals deden het
goed, hoewel niet altijd het hoog
ste niveau behouden bleef. AKU
bleef zich bewegen rondom 71,70.
Hoogovens noteerde in de eerste
periode 118 en K.Z.O. 157,90.
KLM was zeer vast op 197. Op de
staatsfondsenmarkt liep de
nieuwste lening op tot 99 13/16.
Na de zeer vaste stemming
woensdag voor Texoprint ont
stond gisteren een reactie van 8
punten tot 154. Voorts waren
lager Kemo min 10, K.N.P. (min
8) en voorts Bammens, Van Ree
wijk en Jiskoot, en Enkes. Calvé
was 7 punten hoger in sympathie
met Unilever. Bankaandelen
waren beter voor Amro en A.B.N.
terwijl de B.O.Z. acht punten aan
trok. Onder de verzekeringsmaat
schappijen was Amev gevraagd.
Erdal trok 12 punten aan en
hoger noteerden Sinkep en
Wyers.
Later werd door Internatio en
Van Swaay N.V. meegedeeld dat
zij overeenstemming hebben be
reikt over een fusie. Aan de aan
deelhouders Van Swaay zal wor
den aangeboden hun aandelen om
te ruilen in aandelen Internatio
in de verhouding 1 aandeel van
1000, nominaal Van Swaay
tegen 2 aandelen van 500 nomi
naal Internatio, welke laatste
voor het eerst recht geven op
dividend over 1968. Het ligt in 't
voornemen van Van Swaay over
1967 een interim dividend vast te
stellen van 15 pet.