PRESTIGE VERLIES IS TE
OVERLEVEN
eet'n appel!
FORTUNA
wmmm
M»séP
«SLIS
mmm
OOK «OOK BE VEBENKDE STOTEN
AARDAPPELPRIJZEN GINGEN VAN
MAAND TOT MAAND OMLAAG
Financiële uitkomsten voor telers
niet slecht
snoep verstandig:
Vrouwen gaan
nog steeds meer
sigaretten roken
VORIGE WEEK
PRUS-SIA©
TOMATEN <fg§
4ïKfr Aft
BANDACE 49
ADVERTENTIE
DAN ZIET U HET!
MACARONI
Fbgfaa Z
DE VRIJE ZEEUW
Woensdag 14 februari 1968
RÜst, vis, vrede
Uitzichtloze strijd
Kwestie
van uitstel
HOGE BOETE
VOOR PSEUDO-
VERPLEEGSTER
Vergelijking
Hoge hectare
opbrengst
Hans van Z.
blijft zwijgzaam
Vijf leden
van één gezin
omgekomen
HAVENARBEIDER
VERONGELUKT
HEISTELLING
OMGEVALLEN
OP ROZENBURG
De jongeren
Eenzijdige
reclame
IN
TWEESTRIJD
Export
Bremb u de
moan mee.
kenfc geen
pry ren gelden*,
dag in» dag uib!
weekin week uib!
KLUIT WW
tVOLUEPOHD
„GOUDEN KAN" Mflh
KOFFSEMEUctf#
KOEK
puike i
©AAL-
Vi Weel kilo
KOFFIE
tand^STARQ
TOILETZEEP
porid&talok
v?l^hlfc'wi'6^e
9
Srollen
MENTOS
ISA
DRUIVËNSAi
pen pies
AUGURKEN
JAPUCUHERS
piccauu.V4R
LEVER
Bergen op room
Steenbergen
made - GoeS
VRACHTWAGEN
CHAUFFEUR
OMGEKOMEN
Bij het offensief van de viet-
cong is duidelijk gebleken dat de
meeste Zuidvietnamezen de
strijd met gelatenheid ondergaan,
een apathie die het de vietcong
mogelijk heeft gemaakt zijn of
fensief tot in de steden te bren
gen. Het ergert vele Amerikanen
dat de Vietnamezen niet in staat
zijn democratie in Saigon zo
stevig te vestigen dat die zowel
rust als welvaart kan brengen.
Waarschijnlijk is die ergenis
misplaatst, zoals ook de idee van
een Aziatische democratie dat is.
In de rustige landen van dat
werelddeel en zeker in staten
waar een zekere stabiliteit heerst,
dankt men dit minder aan het
bestaan van een democratie dan
wel aan een paternalistisch be
wind. Dat is zo in Pakistan, dat is
zo in Thailand, in Indonesië, in
China en op de Philippijnen.
In een land als India waar een
man als Nehroe met zijn persoon
lijk aanzien boven de democrati
sche instellingen uitstak, ziet
men een terugval nu zo'n sterke
figuur ontbreekt. Japan is een
ander geval, maar de verweste
ring door eenzelfde paternalisme
afgedwongen in de loop van zeer
vele jaren en slechts mogelijk
gemaakt door een hoge graad van
geletterdheid.
In Vietnam met zijn tegen de
90 procent analfabeten is het een
onredelijke verwachting dat de
bevolking warm zal lopen voor
de democratische staatsinstellin
gen, die voor de westerse wereld
zo vanzelfsprekend zijn. Hoe dan
ook zal er een tegen de dictatuur
aanleunend paternalistisch be
wind nodig zijn.
En wat verlangen de Vietna
mezen dan wel? Rijst en vis en
vrede dat is de opsomming die
de in Duitsland werkende Viet
namese journalist Phan geeft
De eerste twee worden moeilijk
verkrijgbaar door de gevechten,
die het derde element van de ver
langlijst helemaal vernietigen.
De Vietnamezen weten dat de
vietcong die vrede in hun om
geving niet kan garanderen, daar
er Amerikaanse bommenwerpers
zijn en ze weten dat de Amerika
nen geen geweldloze rust kunnen
verzekeren, zolang de vietcong
bestaat. Elk van die twee zou rust
kunnen brengen als de ander weg
was, maar wie zaL triomferen, is
niet zeker voor de Vietnamezen.
Vandaar dat men in het algemeen
niet bereid is al te openlijk met
de vietcong te sympathiseren uit
vrees voor de regering in Saigon
en de Amerikanen, en dat men
aan de andere kant de vietcong
niet hindert omdat die tenslotte
ook de winnaar zou kunnen zijn.
Zo bekeken zijn de Amerika
nen voorzover ze in Vietnam
menen te opereren als kampioe
nen voor de democratie bezig
met een uitzichtloze strijd. Een
uitzichtloosheid die nog groter is
geworden nu de vietcong het be
wijs heeft geleverd dat zelfs de
militaire macht van de V. S. niet
in staat is de burgerlijke veilig
heid te garanderen.
Voorts hebben de Amerikanen
voor de strijd in de steden troe
pen weggehaald van het platte
land waar de vietcong weer de
eigenlijke machthebber is gewor
den.
Een uitzichtloze strijd opgeven
valt de Amerikanen niet licht en
dat is te begrijpen. Voor Johnson
zou het zijn politieke einde en
dat van zijn partij betekenen. De
Amerikanen zouden zulk een
bittere pil niet slikken zonder
vergelding jegens de man en de
partij die men er verantwoorde
lijk voor acht.
De Amerikanen hebben al zo
veel prestige verloren in de
Vietnamese oorlog dat er best
nog wat bij kan.
De wereld kent meer trotse na
ties die hun „nooit" op een zure
manier hebben moeten inslikken.
De Fransen eerder in Indo-China
en later in Algerije.
Alle koloniale mogendheden,
Nederland incluis, hebben derge
lijke prestigeslagen ondervonden
en vaak glorieus overleefd. De
Russen hebben campagnes tegen
Berlijn en druk op Finland nogal
triest moeten afgelasten, om nog
maar te zwijgen van Cuba. De
Russen hebben ook de aftocht
geblazen uit de Griekse burger
oorlog en de Britten in Cyprus en
Aden.
De Britten en Fransen hebben
meer reden tot verdriet overge
houden van hun poging Egypte
binnen te vallen dan van de sma
delijke noodzaak weer terug te
trekken. China heeft zijn grootse
aanval op de eilandjes voor de
kust, die Tsjiang nog altijd bezet
houdt, opgegeven.
Allemaal landen die heus hun
gezicht niet voorgoed verloren
hebben. Het was even onaange
naam, maar dat was dan de prijs
voor een foutief beoordeelde on
derneming.
De V. S. koersen naar eenzelf
de omstandigheid als al die an
deren. Net als die anderen willen
de Verenigde Staten dat bittere
moment zo lang mogelijk uitstel
len en 't land heeft daartoe forse
middelen. Maar het is een uitstel
dat nu eens niet tot afstel kan
leiden.
De kantonrechter in Utrecht
heeft de exploitante van een
kortgeleden geopend verzor
gingspension in Loenen aan de
Vecht wegens het onbevoegd uit
oefenen van het verpleegstersbe-
roep veroordeeld tot een boete
van 1500 of vijf maanden hech
tenis, waarvan 1000 voorwaar
delijk of vier maanden voorwaar
delijk met een proeftijd van twee
jaar. De officier van justitie had
een boete van 1200 waarvan
1000 voorwaardelijk geëist.
De exploitante, de 30-jarige
mevr. R.K„ gaf zich in strijd
met de waarheid uit voor gedi
plomeerd verpleegster. De kan
tonrechter noemde dit een ern
stige aantasting van de hoogheid
van het wettelijk beschermde
verpleegstersberoep. Op grond
hiervan en wegens de mogelijk
heid van misleiding van op te
nemen verzorgingsbehoevenden
vonniste hij zwaarder dan de eis
van de officier van justitie.
In het pension in Loenen ver
bleven nog steeds vijf bejaarden.
Voor teler en consument zijn de
aardappelprijzen tussen het begin
van oogst 1967 en nieuwjaar iede
re maand omlaag gegaan. Voor de
Bintjes betaalden de consumenten
in 34 grote en middelgrote con
sumptiecentra in augustus gemid
deld 28,6 cent per kilo, in decem
ber 23,4 cent. Voor Eigenheimers
resp. 31,3 en 27,3 cent, zo heeft
het centraal bureau voor de statis
tiek uitgerekend.
De telersprijzen voor kleiaard-
appelen zijn in die tijd terugge
lopen van 12,50 tot 8,90 per
honderd kilo. Dat betekent lagere
prijzen en een veel grotere daling
dan in 1966: toen was h^t resp.
f 17,25 en 16. Was er bij de klei
aardappelen een constante daling,
de telersprijzen van zandaardappe-
len gingen eerst omhoog van f 9,55
in augustus tot 12,20 in oktober,
daarna weer omlaag tot 9,85 in
december. Vorig jaar was het
augustus 13,70, december f 11,50.
Een vergelijking tussen telers-
en consumentenprijzen is niet ge
heel verantwoord, zegt het pro-
duktschapssecretariaat, en wel om
de volgende redenen: de telersprij
zen hebben ook betrekking op ex
portaardappelen en consumptie
aardappelen voor de verwerkende
industrie, die vaak aan andere
eisen moeten voldoen. In de telers
prijzen is de hogere prijs bij af
levering rechtstreeks aan consu
menten verrekend (hoewel dit voor
kleiaardappelen nauwelijks van in
vloed is); de kleinverpakking, die
in Amsterdam en Den Haag voor
ongeveer de helft van de aard
appelen wordt toegepast, wordt
een kostenfactor van steeds meer
gewicht.
De jaarwisseling heeft de neer
gang in de prijzen niet onderbro
ken. De groothandelsprijzen op de
Rotterdamse aardappelbeurs daal
den voor Bintjes van 8,50 per
honderd kilo op 15 januari tot
7,50 op 5 februari. Ook op de
termijnmarkt was er een dalende
beweging: van 16,80 in de twee
de week van augustus tot f9,20
in de tweede week van januari
voor aardappelen, bestemd voor
levering in april. Van de totale
oogst van kleiaardappelen en zand-
aardappelen was eind vorig jaar
nog maar resp. 44 en 49 procent
verkocht. Eind 1966 was dat 57 en
67 procent.
AI zijn de telersprijzen omlaag
gegaan, de financiële uitkomsten
voor de telers in de eerste helft
van het afzetselzoen zijn niet
slecht te noemen, vindt het pro-
duktschapssecretariaat. Het neemt
daarbij de hoge hectareopbreng
sten mede In aanmerking. Per hec
tare omgerekend zullen de uitkom
sten voor de klelconsumptie-aard-
appelen nauwelijks lager zijn dan
in 1965, toen de hectareopbrengst
vijftien procent kleiner was.
met januari was 200.000 ton uitge
voerd. Vorig jaar was in januari
236.000 ton bereikt.
Naar schatting 200.000 ton con
sumptie-aardappelen van oogst
1967 zullen worden verwerkt tot
produkten als frites, chips, puree-
poeder, ingeblikte aardappelen en
kroketten. De export van deze pro
dukten steeg naar hoeveelheid
van 15.410 ton in 1966 tot 16.960
ton in 1967. De export van frites
kan zich de laatste jaren maar
nauwelijks handhaven, maar dank
zij het grotere aandeel van duur
dere produkten naar waarde veel
sterker: van 20.065.000 tot
25.316.000.
De Utrechtse politie is nog al
tijd intensief bezig de drievou
dige Utrechtse moordenaar Hans
van Z. tot eventuele bekentenis
sen te bewegen naar aanleiding
van waardevolle tips, die de poli
tie de afgelopen weken over de
persoon van Van Z. heeft ontvan
gen. De 25-jarige Utrechter zit al
tien dagen op het hoofdbureau
van politie. Daarvóór was hij eni
ge tijd ondergebracht in het huis
van bewaring in de Domstad, om
dat de politie hem toen minder
dringend nodig had. Volgens de
politie blijft Van Z. nog steeds
erg zwijgzaam.
Maandag zijn bij een verkeers
ongeluk in de buurt van St. Cha-
mond in oost-Frankrijk vijf leden
van één gezin om het leven ge
komen. De 30-jarige bestuurster
van een personenauto verloor de
macht over het stuur na een
vrachtauto te hebben ingehaald.
De wagen reed met grote snel
heid tegen een muur.
Bij een ongeluk op een terrein
aan de Rijnhaven in Rotterdam
is dinsdagmorgen de 57-jarige
havenarbeider C. J. van de Vaart
uit de Maasstad om het leven ge
komen. De man werd getroffen
door een brok tin van 20 kilo, dat
uit een hijs viel. Een 54-jarige
collega werd ook geraakt door
een brok tin, maar hij werd licht
gewond.
Tijdens de bouw van een
scheepshelling op de werf van
tferolme op Rozenburg is maan
dag door onbekende oorzaak een
heistelling omgevallen, waardoor
twee personen ernstig en een
licht zijn gewond. De 29-jarige
heier G. C. den Breejen uit Har-
dinxveld zat boven in de hei
stelling toen deze omsloeg. De
man stortte met het gevaarte
van dertig meter naar beneden
en werd ernstig aan het hoofd
gewond. De heier moest worden
overgebracht naar het Zuider
ziekenhuis in Rotterdam, even
als de 29-jarige stoker W. Ver-
schuuren uit Standaarbuiten.
die op de grond door delen van
de vallende heistelling werd ge
troffen. De 23-jarige machinist
F. Lobel uit Oud-Beijerland werd
ook gewond, maar hij kon na op
de werf te zijn behandeld, naar
huis worden gebracht.
GRONINGEN: Bij de Aankoop
centrale aan de Friesestraatweg
is maandagochtend, zoals gemeld,
een stapel zakken met kunstmest
verschoven. Vier werknemers
werden bedolven. Twee van hen
zijn om het leven gekomen.
Het is een ervaringsfeit, dat in
verschillende kringen een be
hoorlijk aantal mensen niet meer
rookt. Op grond daarvan zou
men verwachten dat de sigaret-
tenconsumptie een duidelijke da
ling te zien zou geven. Nu de da
ling nog slechts gering is, moet
vooral rekening worden gehou
den met het feit, dat de rookge
woonten der vrouwen hier een
belangrijke rol hebben gespeeld.
Er zijn redenen om aan te
nemen dat de vrouwen gezamen
lijk nog steeds hun rookgedrag
niet hebben gefixeerd, d.w.z. dat
zij geleidelijk nog steeds meer
sigaretten roken. Hoewel ook
andere invloeden betekenis heb
ben sommige ex-rokers kun
nen b.v. weer beginnen lijkt
het noodzakelijk vooral de vrou
wen nog eens te waarschuwen
voor de mogelijke gevaren voor
het roken. Dit is de visie van dr.
L. Meinsma, bekend van de aktie
„niet roken", op de nieuwste
C.B.S.-gegevens inzake de siga-
rettenconsumptie. Deze is in 1967
ongeveer gelijk geweest aan die
in de periode 1965-1966.
Per hoofd van de bevolking
zijn er vorig jaar 1321 sigaretten
gerookt en het gemiddelde jaar
verbruik in 1965-1966 was 1300
sigaretten. Deze gegevens zijn
gebaseerd op afgeleverde ban
derolles. In 1963, dus het jaar
vóór het begin van de aktie „niet
roken", was het sigarettenver-
bruik 1362 per hoofd van de be
volking. Hieruit leidt dr. Meins
ma af, dat de sigarettenconsump-
tie de laatste jaren op hetzelfde
peil blijft, in ieder geval niet
stijgt. In de jaren vóór 1963 wer
den ieder volgend jaar meer siga
retten gerookt. Als men uitgaat
van het feit, dat ongeveer 80 pro
cent mannén en ongeveer 40 pro
cent vrouwen nog rookt, dan be
tekent dit, dat deze rokende man
nen en vrouwen gemiddeld bijna
tien sigaretten per dag rookten in
de afgelopen paar jaar; niet in
begrepen gebruik van shag-
tabak.
Nu in vier jaar is bereikt dat
de consumptie van sigaretten een
dalende tendens vertoont, zou in
de volgende fase volgens dr.
Meinsma een verlaging van het
sigarettenverbruik moeten wor
den, n.l. van.gemiddeld tien siga
retten per dög tot vijf sigaretten.
Deze verlaging zal worden be
reikt, vooral ook als de jongeren
niet meer met roken beginnen en
nog meer volwassenen ophouden.
Bedenkelijk vindt dr. Meinsma
het dat sigarettenindustrieën in
ons land nog steeds ongehinderd
doorgaan met hun produkten
eenzijdig aan te prijzen. De ver
bruikers weten b.v. niet, dat de
rook van het ene merk sigaret
ten een hoger nicotine- en „teer"-
gehalte kan hebben dan die van
een ander merk.
Dit gebrek aan kennis bij de
rokers, van wie sommige denken
dat filtersigaretten niet schade
lijk kunnen zijn, bepaalt naar de
mening van dr. Meinsma mede
het aantal sigaretten, dat wordt
gerookt. Een betere kennis van
zaken zal zijns inziens het rook
gedrag omgekeerd beïnvloeden.
De export van consumptie- en
fabrieksaardappelen gaat in een
gelijkmatig tempo door. Van het
begin van het oogstjaar tot en
67)
Hij drukte zich tegen de proes
tende kerel aan, zodat die even
ophield met zijn geknoei.
„Schiet dap ook op," mopperde
Daan gemelijk.
„Kalm aan, vader, dan breekt
je lijntje niet," meende de ander
met iets dreigends in zijn stem,
wat Daan deed inbinden, niet
omdat hij bang was voor geen
twee zoals deze maar omdat
ieder wederwoord het wassen
maar langer zou doen duren en
elke minuut oponthoud vanavond
vermeden moest worden.
Even later trapte hij op zijn
ouwe, gebrekkige fiets in de rich
ting van de stad met de vage,
maar nimmer geheel wijkende
angst, dat de roestige en niet
meer soepele ketting op een ge
geven ogenblik zou breken.
„Ik moet er nou toch maar eens
een nieuwe afnemen, vóór het
brokken worden," dacht hij.
"Ja, hoe vaak had hij dat al ge
dacht? Misschien wel iedere
avond. Maar het had er nooit van
kunnen komen. Van dag op dag
was het steeds uitgesteld. Omdat
de ketting het nog deed en er al
door wat anders was geweest, dat
vóór moest gaan.
Nou, misschien over een paar
maanden, als de kerstfooien van
de abonnees loskwamen, hoewel
die ook zo dik niet meer waren.
Het geld werd duur voor de
meeste mensen, ook als ze niet
zonder werk waren.
Over een paar maanden.
Misschien was 't dan niet eens
meer nodig. Nee, misschien niet.
Als ze nou vanavond eens hoor
den, dat de zaak in orde was?
Dan kon hij een hele nieuwe fiets
kopen.
Laatste vergadering, stond er
op de briefkaart. Laatste verga
dering. Hoe je het ook bekeek;
dat kon niet anders betekenen,
dan dat de zaak afgehandeld was
en dat ze vanavond zouden weten
hoe of wat.
Op dit ogenblik wisten ande
ren, die neef en die advocaat en
nog een paar ingewijden, of ze
rijk waren of even arm als vroe
ger.
Daan verwonderde zich erover,
dat hij helemaal niet opgewon
den of vreselijk nieuwsgierig
was. Wat had dat nou te beteke
nen? Kon-ie dan niet meer warm
lopen? Zelfs niet voor zoiets als
dit? Hadden de ellende, die hij
de laatste jaren had doorgemaakt,
de werkloosheid, de ziekte van
Emmie, de teleurstellingen en de
verbittering hem dan zó afge
stompt, dat zijn innerlijk grauw
was geworden, grauw als de klei,
waarin hij dag in dag uit stond te
scheppen, dat het geen greintje
licht meer kon reflekteren?
Dat was vroeger toch anders
geweest.
Vroeger. Ja, vroeger. Toen hij
nog werk had in zijn eigen vak,
waar hij van hield. Wat kon hij
toen warm lopen voor prettige
dingen. Kleinigheidjes vergeleken
bij dit: een erfenis van miljoe
nen.
Toen kon hij uitgelaten en mal
zijn bij een uitstapje: een dagje
fietsen naar het Gooi, naar Zand-
voort. Zo uitgelaten en mal, dat
Riek hem wel eens had moeten
temperen.
En nou? Schei uit. Triest en
grauw en dof, dat was het hele
leven. Misschien was dit hele ge
val wel te groot, te onoverzichte
lijk voor hem. Misschien zou hij
blijder zijn geweest met een vas
te baan van honderd gulden in
de week.
Het enige, wat hem nog kon
schelen, was de gezondheid van
Emmie. En daar zat zó weinig
hoop in.
Brandde je hart niet af van
wanhoop, als je dat lieve, tere
gezichtje bekeek? Vrat je je na
gels niet af van angst, als je haar
hoorde hoesten die akelige, dro
ge, rauwe hoest, die de pest was
voor haar zwakke longetjes?
En dat je er niks, niks aan kon
doen.
Zwitserland, had de dokter ge
zegd; een jaar of twee jaar hoge,
droge lucht, dan zou ze er over
heen zijn en hoefde geen mens
zich meer zorgen te maken.
Ja, die dokter had gemakkelijk
praten. Die zei maar en haalde
zijn schouders op, als je vroeg
waar de centen voor zoiets van
daan moesten komen.
O, hij zou geen kwaad van de
dokter zeggen. Dat niet. Die man
had genoeg zfjn best gedaan voor
Emmie, daar niet van. Het was
aan hem te danken, dat het kind
zes weken in een vakantiekolonie
was geweest, nou een goed jaar
geleden. Nou ja, zes weken. Maar
wat had het geholpen? Natuur
lijk had het haar goed gedaan.
Dat was haar aan te zien geweest.
Maar nou was ze weer even ver
en loerde het gevaar opnieuw.
Het gevaar, dat de longetjes de
strijd zouden opgeven. En dan
was het gauw gebeurd. Dat wist
hij maar al te goed. Als de tébé
zo'n kind eenmaal te pakken had,
dan was er geen redden meer
aan.
Ja, hij wist het, dan, dan, had
de dokter laten doorschemeren,
dan zou er wel kans zijn op uit
zending naar een sanatorium.
Dan, ja, als het eenmaal te laat
was. Als het kind voor haar hele
leven ongelukkig en op zijn
minst getekend was. Waarom
nou dan niet? Waarom dan niet,
nu ze nog gered kon worden?
Waarom wachten tot het te laat
was?
Waarom? Waarom? Vraag
maar raak, Daan Meyeringh.
Geen mens, die je op die vraag
antwoord geeft.
(Wordt vervolgd.
vancfe.
DE
^pakjes
margarine
on$ succes!
weekm week ut b i
hele Uben fl»
nyk gevulde
GRONINGER
OF GEMBER
appblÖIPJQJ
^blikjes
fiijer$too§59
Pamiiiebube
adem (Via VV
DAT IS PBUS®SLA&
literblik
grote pok
knoppend zoe.b-z.uun
attydinde pny&slag
pen literblik
V/SScENS Z,
DAC-HBtMANs'
Op rijksweg 48 nabij het dorp
Rheden is dinsdagmorgen de 34-
jarige vrachtautochauffeur M. R.
Schelfhorst uit Almelo bij een
aanrijding om het leven gekomen.
De bestuurder van deze met krat
ten bier geladen vrachtwagen
reed met volle snelheid op een
vóór hem afremmende truck met
oplegger. De chauffeur raakte
tussen de brokstukken van zijn
wagen was od slag
dood.
