Onzekere
financiële
verhoudingen
ia Nederland
Ingrijpende
beslissingen
Zeeuws-Vlaanderen
Zaterdag 30 december 1967
DE VRIJE ÜEEUW
Pagina 5
van de oorlog in het midden-oosten
is intussen de groeiende militaire
macht van de Sowjet-Unie in het
gebied rond de Middellandse Zee.
In weerwil van of misschien beter
gezegd door de zesdaagse oorlog
bleven de politieke problemen in
het midden-oosten onopgelost,
evenals het nijpende vraagstuk der
Arabische vluchtelingen. De V.N.-
bemiddelaar Gunnar Jarring staat
hier voor onoplosbare problemen.
Op financieel-economisch gebied
was de belangrijkste gebeurtenis in
1967 zonder twijfel de devaluatie
van het pond sterling. Maanden
lang al had de Britse regering
moeten vechten tegen het steeds
lager zakkende getij der economie,
mede als gevolg van herhaalde
stakingen.
Kredieten en andere steun van
het I.M.F. bleken niet afdoende en
op 18 november werd een devalua
tie bekendgemaakt van ruim 14
procent. Tegelijk werden enige
drastische deflatiemaatregelen
aangekondigd, waarmee Engeland
zijn export hoopte te vergroten en
de invoer af te remmen.
In de Verenigde Staten, waar de
economische situatie vrijwel bepa
lend is voor de ontwikkeling elders
in de vrije wereld, heeft de econo
mie zich in 1967 overweeend in
stijgende lijn bewogen. Dit ging
gepaard met inflatieverschijnselen
en de laatste maanden met een
stijging der rentetarieven. Een in
augustus aan het congres voorge
stelde belastingverhoging vond als
gevolg van sterke oppositie nog
stcds geen doorgang.
Verder deed zich in de Ver.
Staten het merkwaardige feit voor,
dat het percentage voor de werk
loosheid omhoogging met het per
soonlijke inkomen. In september
werd voor het totale persoonlijk
inkomen on jaarbasis het record-
n'vpau bereikt van 633.5 miljard
dollar, terwiil in diezelfde maand
de werkloosheid het voor dit jaar
hoogste percentage van 4,1 bereik-
te>. Dit wijst erop dat in het rijkste
Op maandag 5 juni brak een driedaagse oorlog uit tussen Israël en
haar Arabische buurlanden en welke na drie dagen reeds tot een
Israëlische overwinning leidde.
Wat de binnenlandse politieke
situatie betreft gaat het jaar 1967
vermoedelijk de geschiedenis in als
„het jaar van de partijvernieu
wing".
De kamerverkiezingen van
februari hebben hiervoor de grond
slag gelegd. Wel bleven de K.V.P.
met 42 en de partij van de arbeid
met 37 zetels de sterkste partijen,
maar de verschuivingen waren toch
van dien aard, dat men zich zowat
overal is gaan afvragen, of de
„oude" politieke groeperingen hun
tijd niet hebben gehad.
De verliezen die de K.V.P. en de
P. v. d. A. bij twee achtereenvol
gende verkiezingen hadden gele
den, en de winst van D '66 waren
tekenen aan de wand van onze
politieke huisjes. Zonder aan de
veelvuldige opiniepeilingen van de
afgelopen maanden te veel waarde
toe te kennen, was het opmerkelijk
dat D '66 volgens een dezer uit
komsten thans meer dan twintig
zetels in de tweede kamer zou
veroveren. Geen wonder dat men
overal druk bezig is de hand in
eigen boezem te steken, al is het
uiteraard nog te vroeg om nu
reeds concrete verwachtingen te
formuleren.
En als drs. Van Mierlo, de leider
van D '66, na een Jaar „diensttijd"
als kamerlid tot de weinig opzien
barende uitspraak komt', dat „de
verstarring in het parlement thans
erger is dan ooit", dan moet men
dat met evenveel korrels zout
nemen als zo'n 75 S 80 jaar ge
leden de overdreven vergelijking
van Domela Nieuwenhuis, die het
parlement in verband bracht met
de Franse werkwoorden „parler"
en „mentir".
Toen de nieuwbakken en moge
lijk tot zijn eigen verwondering
naar voren geduwde premier De
Jong in april zijn regeringsverkla
ring aflegde, verkondigde hij met
nadruk dat alleen door een terug
dringen van minder urgente uitga
ven nog een zekere ruimte kon
worden geschapen voor een aantal
zeer wenselijke zaken. Maar „in
grijpende beleidsbeslissingen zou
den nodig ziin", zo hield hij de
kamer voor. We hebben het reeds
gemerkt...
„Pietje" de Jong, zoals onze
kleine maar kwieke minister-presi
dent vóór en bij zijn eerste optre
den wel enigszins onparlementair
is betiteld, heeft zich intussen doen
kennen als een voortvarend, zij het
wat onwennig politicus, wiens ka
binet vrij algemeen is geaccepteerd
als een tussenregering die drijft
od enige „kurken" van deskundi
gen en van vakmensen, maar wiens
team niet voorbestemd schijnt om
het in deze snel veranderende tijd
vier jaar vol te houden met een in
zichzelf verstarde kamer.
In dit eerste parlementaire jaar
van het kabinet-De Jong heeft de
kamer al veel gepraat over inter
nationale aangelegenheden, waarbij
ons kleine land slechts zeer zijde
ling is betrokken en waaroD het in
ieder geval geen invloed kan uit
oefenen, zoals Vietnam, het mid
den-oosten, Griekenland.
Bij meer dan één gelegenheid is
ook het woord „ontwikkelings
hulp" gevallen. De K.V.P.'er mr.
Mommersteeg kwam met de ge
dachte om voor een verdere ver
hoging van de hulp aan ontwikke
lingslanden een extra-accijns te
heffen op frisdranken. De rege
ring wilde niet achterblijven en
kende in de begroting voor 1968
een hoge prioriteit toe aan de ont
wikkelingshulp
Nog slechts luttele weken ge
leden wees de dezelfde regering, en
wezen de regeringspartijen in de
Kamer een voorstel om de bijdrage
voor de ontwikkelingshulp te ver
hogen, van de hand. Eenzelfde lot
onderging een voorstel om meer
gelden beschikbaar te stellen voor
de bestrijding der werkloosheid
Op 18 maart besloot de hoogste wetgevende vergadering
in Indonesië dat Soekarno niet langer president was. In
zijn plaats werd benoemd generaal Soeharto als waar
nemend-president.
Maandagochtend 6 november werd Willemstad opge
schrikt door het instorten van de in aanbouw zijnde brug
over de St. Annabaai.
Op 24 mei brandde een groot Brussels warenhuis totaal
uit. Bij deze ramp vonden meer dan 300 personen de dood
land ter wereld nog altijd een
grote kloof bestaat tussen de
„haves" en de „have-nots".
In West-Duitsland, de belang
rijkste handelspartner van Neder
land, begon het jaar 1967 in het
teken van een recessie, waarbij in
maart een aantal werklozen van
ongeveer 675.000 stond geregis
treerd. In augustus was het aantal
gedaald tot 375.000 dank zij diver
se maatregelen ter stimulering van
WAT W'J PRESTEERDEN 1962-1967
produk'rie per werknemer in de
indush ie (excl. bouwnijverheid)
l&gSl,
1962 1963 1964 1965
was het weer gestegen tot 395.000
als een gevolg van seizoeninvloe
den.
De financieel-economische stabi
liteit in Frankrijk maakte ook in
het afgelopen jaar vorderingen en
wel zodanig, dat president De
Gaulle eind november kon verkla
ren, dat Frankrijk zonder bezorgd
heid de afschaffing dér tolmuren
binnen de E.E.G.-landen in juli
1968 tegemoet kan zien.
Het verbond van Franse werk
gevers is minder optimistisch. Het
acht het economisch klimaat nog
steeds somber en meent, dat de
devaluatie van het pond sterling
de concurrentie heeft verscherpt
eh de economische opleving zal
bemoeilijken.
Zo eindigt 1967 in een sfeer van
onzekerheid. Er is nog geen ver
trouwen in verscheidene valuta's,
waarbij nu de dollar het moet ont
gelden. Dit komt tot uiting in een
levendige vraag naar goud in de
centra waar een vrije goudhandel
mogelijk is. Na de Amerikaanse
verzekering dat de prijs van het
monetaire goud gehandhaafd blijft
op 35 dollar per „fine ounce", lijkt
het onwaarschijnlijk dat De Gaulle
die pleit voor terugkeer naar de
zuiver gouden standaard, succes
zal hebben.
de economie, maar eind november
Op 19 april van dit jaar stierf oud-bondskanselier dr. Adenauer op
91-jarige leeftijd. Met hem is een man weggevallen die een beslis
sende rol heeft gespeeld in het herstel van een democratische Duitse
staat.
Wat onze eigen streek aangaat
leken op het eind van 1967 slechts
twee kwesties van belang, name
lijk de verhoging van de veertarie-
ven en de slepende gemeentelijke
herindeling.
Het was niet aangenaam maar
het kwam toch ook niet onver
wachts, dat Zeeuws-Vlaanderen
weer met zijn neus op die veer-
tarieven werd gedrukt. Opvallend
was dat weinigen er warm voor
liepen. Sinds een tiental jaren ge
leden de strijd om de vrije veren
in het nadeel van Zeeuws-Vlaan
deren werd beslist, is de belang
stelling merkbaar gedaald. Daar
door bleef de actie ditmaal niet vrij
van een zekere kunstmatigheid.
Het provinciaal bestuur was trou
wens al overstag gegaan en slechts
onder druk van de staten zijn G.S.
tot een ander standpunt over
gegaan.
In de Tweede Kamer was het
pleit spoedig beslecht. Het werd
„la mort sans phrase". De motie
van de provinciale staten van Zee
land, de protesten van de gemeen
teraden, van de Kamers van Koop-
HOEW'J HANDEL DRUVEN
uitvoer in van de invoer {vwatdej
I960 1961 1962 1963 19K 19651966 1967
K<
Op 18 november van dit jaar devalueerde het pond sterling. Dit
was niet de enige tegenslag voor premier Wilson; een maand later
moest hij ervaren dat Frankrijk niets voor Engelands toetreding
tot de E. E. G. voelde.
De Zuidafrikaan Louis Washkansky kwam in het nieuws nadat
op 3 december j.l. chirurgen te Kaapstad bij hem een hart van
een jonge vrouw hadden geplaatst. Helaas stierf de man na veer
tien dagen aan een dubbele longontsteking.
handel en van de vervoersorgani
saties werden zonder meer van de
tafel geveegd en daarmee was de
kous af. De regeringspartijen keer
den zich in een gesloten front te
gen de Zeeuwse belangen. Alleen
de heren Dusarduijn (K.V.P.); Van
der Peijl (C.H.U.); Van Bennekom
(A.R.) en Schlingemann (V.V.D.)
steunden de Zeeuwse zaak. De
eer was gered, maar hun fracties
lieten hen als eenlingen in hun
hemd staan.
We gaan dus straks blijmoedig
en zonder morren de hogere tarie
ven betalen, want we zijn sportieve
verliezers. En als het land gered
moet worden, dan staan wij klaar
om te helpen
Wat zouden wij trouwens te
klagen hebben? Hebben wij deze
Tweede Kamer niet zelf helpen
kiezen en zouden wij bij een vol
gende gelegenheid alleen ter wille
van de veertarieven anders gaan
stemmen? Wel neen toch! Volgend
jaar om deze tijd praten we niet
meer over de veertarieven en de
toezegging dat dit (voorlopig) de
laatste verhoging is geweest, be
dekken we met het zout onzer
Zeeuwse lichtgelovigheid.
De gemeentelijke herindeling zal
nog wel even op zich laten wach
ten. Kamerleden van uiteenlopen
de pluimage hebben bezoeken aan
Zeeuws-Vlaanderen gebracht en ze
hebben zich, zoals dat heet, gron
dig laten voorlichten. Dat kwam
tot uiting in het voorlopig verslag
van de Tweede Kamer, waarin de
bekende argumenten van verschil
lende gemeenten waren terug te
vinden. De memorie van antwoord
van minister Beernink zal mogelijk
nog enige opheldering kunnen ge
ven, maar verder is het wachten
op de openbare behandeling in de
Kamer. Daar zal een beslissing
moeten worden genomen die het
toekomstbelang van Zeeuws-Vlaan
deren dient en niet de belangetjes
van enkele kleine gemeenten. Het
heeft ons overigens getroffen dat
de gemiddelde Zeeuws-Vlaming er
zich helemaal niet druk over
maakt, of er tenslotte drie of vier
of vijf gemeenten uit bus zullen
komen.
Zo gaan we dan morgennacht
het nieuwe jaar in met gillende
stoomfluiten en uit elkaar spat
tende donderbussen in de hoop dat
1968 ons zal brengen wat wij er
van verwachten, ondanks alle
moeilijkheden die het leven mee
brengt, vol vertrouwen in alle
mensen die van goeden wille zijn.
Hen allen wensen wij het beste toe,
waarop een menselijke sterveling
aanspraak mag maken; vrede, wat
voorspoed, gezondheid en 'n beetje
geluk, arbeid en brood. We druk
ken elkaar weer de hand en wen
sen veel heil en zegen toe aan
allen die we kennen en die we niet
kennen; oude en vertrouwde wen
sen die een traditie zijn geworden
maar die we in het jaar dat voor
ons ligt, harder nodig zullen heb
ben dan ooit.
De directie en de redactie van
„De Vrije Zeeuw", erkentelijk
voor de van zovele zijden onder
vonden steun en medewerking,
staan als steeds in de voorste ge
lederen. Zij bieden alle lezers en
adverteerders en begunstigers hun
beste wensen aan voor het nieuwe
jaar en zij hopen dat 1968 moge
worden:
EEN GOED EN
VOORSPOEDIG JAAR
