Aan alle winkelaarsters,
autobezitters,boekenkopers,
benzinetankers, in-de-stad-eters,
bioskoopgangers
U kunt nu contant betalen
zonder geld-op-zak!
Betaalpas Betaalcheques
de moderne, veilige manier van
geld uitgeven.
Aan alle verkoopsters,
garagehouders,boekhandelaren,
pompbedienden, obers,
kassières...
M
Chequebetaling is nu even goed
als contante betaling!
Betaalpas Betaalcheques
de moderne, veilige manier van
geld ontvangen.
K
Lezers, die schrijven
J<Cerótrede van de koningin
Binnenvaarts- en
middenstandsproblemen
n
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 8
.0000 - No. A 000000
Woensdag/donderdag 27/28 december 1967
Als we al eens mijmeren over
de stormachtige ontwikkeling die
Zeeland doormaakt, en die nog
steeds doorgaat, stelt men zich
ook als enkeling en als Zeeuws
schipper wel eens de vraag: zijn
alle offers, die we als Zeeuwen
aan de industrialisatie en 't Del
ta-plan moeten brengen, het wel
waard gebracht te worden?
Natuurlijk, we zijn niet tegen
de industrialisatie, maar we zien
niet in waarom de bestaande in
komstenbronnen, zoals de oester-
en mosselcultuur nu maar ineens
moeten verdwijnen.
Als vooraanstaande biologen het
zelfs niet onwaarschijnlijk achten
dat met een afsluiting van de
Oosterschelde het biologisch
evenwicht voor de Nederlandse
kust eveneens zal verstoord wor
den, dan zegt dat toch wel wat,
gezien de betekenis van de Ne
derlandse kustvisserij voor onze
nationale economie.
Dat derhalve goed gefundeerde
bezwaren zomaar met een penne-
streek terzijde geschoven wor
den maakt zelfs op ons als niet-
belanghebbende toch een zeer na
re indruk.
Hoewel de veiligheid van ons
als Zeeuwen ook ons boven alles
gaat, zien we niet in waarom die
veiligheid uitsluitend bereikt zou
kunnen, worden door afsluiting
van die Oosterschelde.
Hoewel we waterstaatkundig
leken zijn, dachten wij dat een
combinatie van dam, brug, storm
vloedkering eveneens realiseer
baar moet zijn, waarbij dan èn on
ze veiligheid èn de belangen van
een groot deel van onze beroeps
bevolking, en het behoud van
een uniek natuurgebied, wat toch
de Oosterschelde is, gewaarborgd
zouden blijven.
Hoewel de Delta-werken zo
iets geworden zijn als onze na
tionale trots, is het toch aan ons
als Zeeuwen dachten we er voor
te waken dat de Delta-werken
werken blijven en geen natio
nale hobby worden.
Afgelopen zomer mochten we
aanwezig zijn op een mosselfeest
in een van onze Zeeuwse ge
meenten.
Het had voor wat ons betreft
iets weemoedigs, vooral als men
bedenkt dat dit weldra tot het
verleden zal gaan behoren.
Toen we dan ook luisterden naar
toespraken van de vroede vader
en van een lid van gedeputeerde
staten, die uit een luidspreker
schalden, over een Zeeuwse ha
ven, waarbij de sprekers hun best
deden om de toekomst zo roos
kleurig mogelijk voor te stellen,
met verwijzing naar de spreuk in
ons Zeeuws wapen „Ik worstel
en ontzwem", dan kregen we een
wrange smaak in de mond en het
gevoel genodigde te zijn op een
Zeeuws feest waarop we verplicht
worden hoera te roepen.
Als er dan gezinspeeld wordt op
nieuwe bestaansmogelijkheden
wordt als eerste „toerisme" ge
noemd.
Waardoor is Zeeland voor de
toerist aantrekkelijk?
We dachten door de eigen sfeer
die Zeeland heeft.
En wat blijft daar straks van
over?
Wanneer onze sfeervolle dorps
kernen verpest zijn door esthe
tische vloeken, wat dan nieuw
bouw heet, wanneer het nu nog
maagdelijk gebied van de Ooster.
schelde bevolkt zal worden door
mini gerokte cola-slurpende
al dan niet blote dames en
dito heren, die dan het aloude
kinderliedje in praktijk bren
gen schuitje varen theetje (co-
la-tje) drinken. Wanneer haar
oevers waarschijnlijk bebouwd
zullen worden met blokkedoos-
achtige mensen-pakhuizen met
hier en daar een struik groen
(vanwege de volksgezondheid).
Wat blijft er dan van die eigen
sfeer over?
Laat de visserij nog enige jaren
uitstel van executie genie
ten, voor wat betreft de Zeeuwse
middenstand en de internationale
binnenvaart ondervinden reeds
nu de zegeningen van de nieuwe
tijd.
De nog maar enige maanden in
bedrijf zijnde nieuwe sluis in het
Volkerak is reeds de binnenvaart
geschiedenis ingegaan onder de
naam „De stop van Willemstad".
Ondanks de in de tweede kamer
daarover gestelde vragen blijkt
dit miljoenen gekost hebbende
kunstwerk voor de binnenvaart
méér of toch zeker zoveel wacht-
uren te kosten als het reeds ja
ren uit de tijd zijnde kanaal van
Zuid-Beveland.
Dat het personeel op die sluizen
nog moet inspelen op de nieuwe
situatie volgens de minister, kun
nen ook wij als schippers begrij
pen.
Dat er echter in ons waterrijk
land met zijn vele moderne kunst-
Werken geen personeel gevonden
kon worden dat met dergelijke
kunstwerken ervaring had, lijkt
ons, zacht gezegd, vreemd.
Zoals het nu in Willemstad gaat
lijkt het veel op een experiment
van overheidswege, maar dan op
kosten van het bedrijfsleven.
De gevolgen voor de binnen
vaart in de winter kunnen bij
'n afgesloten Oosterschelde straks
catastrofaal worden.
Wanneer dan het water zoet zal
zijn krijgen we de situatie zoals
we die nu op het IJsselmeer ken
nen.
Bij enig winterweer zal de Oos
terschelde voor enige maanden
gesperd zijn wegens ijsgang. Wat
dat zal betekenen voor de Zeeuw
se en Belgische industrieën hoeft
geen nader betoog.
Men mag dan van overheids
wege de vaargeul open houden
door middel van ijsbrekers, dan
nóg blijft het varen in ijs dermate
voor de binnenvaart risicodra
gend daar dit door geen enkele
verzekeringsmaatschappij gedekt
wordt.
Begin 1968 is er echter voor de
binnenvaart een heuglijk feit te
melden, n.l. het in gebruik stel
len van de nieuwe binnenvaart-
sluis te Terneuzen, waardoor de
historische wachttijden aldaar
wellicht tot het verleden zullen
gaan behoren.
Het is echter ook in Terneuzen
dat de donkere wolk voor de mid
denstand zich het eerst manifes
teert. Immers tegelijk met het in
gebruik stellen van het nieuwe
kunstwerk wordt voor de mid
denstand ook de handel met de
scheepvaart op de sluizen verbo
den.
Dit verbod geldt thans ook al
op de Volkeraksluizen, waaruit
dan weer volgt dat dit ook zal
gaan gelden voor de nieuw te
bouwen Kreekraksluizen.
Op de vele verzoeken en aan
vragen voor vergunningen door
de plaatselijke middenstand aan
waterstaat is tot nu toe nog steeds
afwijzend beschikt.
Hoewel het wel zo is, dat we in
de eeuw van de pil leven, eet toch
ook de schipper nog steeds brood
van de bakker en vlees van de
slager.
Een goed gesmeerd lopende bin
nenvaart zonder behoorlijke ra
vitaillering, is derhalve dan ook
ondenkbaar.
Daarom zijn dergelijke over
heidsmaatregelen eenzijdig om
dat ze genomen worden zonder
daarbij de schippers- en midden
standsorganisaties te kennen.
In de tweede plaats is deze maat
regel discriminerend.
Discriminerend omdat het een
onvervreemdbaar recht is van
iedere Nederlandse consument
een vrije keus te kunnen doen
uit een zo groot mogelijk assor
timent van goederen en diensten.
Dit recht wordt dus de binnen-
vaart-consument ontzegd.
Discriminerend ook tegenover
de middenstand. Weliswaar is het
recht op handeldrijven op en rond
's rijks kunstwerken niet in de
wet vastgelegd, het is echter een
recht dat historisch gegroeid is.
Derhalve achten wij beper
kende bepalingen van overheids
wege op deze rechten dan ook
juridisch zeer aanvechtbaar.
Deze maatregel komt er op neer,
dat de internationale binnenvaart
voor wat haar bevoorrading be
treft, zich in de toekomst noodge
dwongen op het buitenland zal
moeten richten.
Volgens schattingen (exacte cij
fers hierover zijn niet bekend),
beloopt de omzet van de Zeeuw
se middenstand uitsluitend over
de scheepvaartbeweging in onze
provincie op en rond de honderd
miljoen gulden.
Was dit oorspronkelijk een
plaatselijke, misschien een pro
vinciale, aangelegenheid, anders
wordt dit wanneer we cijfers le
zen, gepubliceerd door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
over 1964. Daarin lezen wij, dat
de Nederlandse vervoerbedrijven
in dat jaar gezamenlijk voor 1689
miljoen gulden kochten aan goe
deren en diensten bij Nederland
se ondernemingen.
Dan zijn bedoelde overheids
maatregelen niet alleen eenzijdig
en discriminerend, doch gaat het
meer lijken op een klein dolk
stootje in het hart van de Neder
landse economie.
We kunnen en willen niet aan
nemen dat dit door de overheid zó
bedoeld wordt.
We dachten dat alles te herlei
den is tot een gebrek aan gewoon
menselijk contact tussen over
heid en bedrijfsleven.
Het wekt echter wel eens de in
druk dat we allen op ons eigen
^$1111111111
Betaalpas om even te laten zien als u met een Betaalcheque
(zie elders op deze pagina) contant betaalt.
De gezamenlijke Nederlandse banken bie
den u een nieuwe service: de (groene)
Betaalpas en Betaalcheques. Samen ver
vangen ze contant geld. U kunt er vrijwel
alles mee betalen. Wilt u ook gebruik maken
van deze gemakkelijke manier van betalen?
Als u een bankrekening hebt kunt u Betaal
pas en Betaalcheques aanvragen bij uw
eigen bankkantoor. En ais u geen bankre
kening hebt? Dan moet u er beslist een
openen: een kleine formaliteit. Ook u komt
dan in aanmerking voor een Betaalpas en
Betaalcheques. Loopt u eens binnen bij een
bankkantoor in uw buurt. Er ligt een handig
boekje voor u klaar over deze prachtige,
kosteloze service.
manier (om eens met Karei Appel
te spreken) maar wat aan rot
zooien. Een gebrek aan contact
dat zich onlangs nog manifesteer
de in de veroordeling van een
schipper die olieresten in het ka
naal van Terneuzen had gepompt
en die prompt werd beloond met
300 gulden boete en drie weken
voorwaardelijk.
We willen niet het gedrag van
onze collega goedpraten, doch de
binnenvaart heeft nu eenmaal
afvalstoffen. En terwijl in het
buitenland een simpel telefoontje
volstaat om vuile afvalstoffen
kwijt te raken, ja zelfs gratis wor
den afgehaald, kan die binnen
vaart In geheel Zeeland niet op
legale wijze haar vuiligheid kwijt.
Voorlopig zien wij als collega's
dan ook deze veroordeling als
een waarschuwing, en als een
uitnodiging onze vuile afvalstof
fen in de toekomst bij voorkeur
's nachts in de provinciale wate
ren te lozen.
Tot slot willen wij een pleidooi
houden voor het instellen van een
lichaam op nationaal vlak, wat
dan een adviesraad zou moeten
zijn in waterstaatsaangelegenhe
den.
Hierin zouden naast de overheid
zitting moeten hebben de be
roeps- en pleziervaart benevens
handel en industrie. Een en an
der zou zeker bijdragen tot een
betere communicatie tussen be
heerder en gebruiker van 's rijks
vaarwegen, terwijl anderzijds een
zekere inspraak van de gebrui
ker in de totstandkoming van
vaarwegen en kunstwerken mo
gelijk zou worden.
Een inspraak, zo dachten wij,
waar de gebruiker ten volle
recht op heeft.
Voor wat betreft de problemen
van de Terneuzense middenstand
nog dit:
Ook zij zullen hun eigen pro
blemen eens moeten bezien op
een wat breder basis, n.l. op na
tionaal vlak en het niet moeten
blijven zoeken in verhitte plaat
selijke debatten.
We zijn er dan ook van overuigd
dat een gesprek tussen Neder
landse middenstandsverenigin
gen, schippersorganisaties en
overheid zeker tot een bevredi
gende oplossing zal leiden, waar
van de Terneuzense middenstand
en de Zeeuwse economie in het
algemeen zeker de vruchten zul
len plukken.
J. M. WALHOUT,
Steenkamplaan 9a/b,
Terneuzen.
NAAM VAN DE BANK
I ÉETAAL TEGEN DEZE CHEQUE AAN
j-;
8.K. de Vries
gin 2 5 4 5 7 5
f//.Sb
-//rÓ7
PtAATy
MA3U1&UM GéfaAHTlE
m*T OVERÜRAAGBAAk
Betaalcheque gegarandeerd betaalmiddel, met als controle de bijbehorende Betaalpas
(zie elders op deze pagina)*
Betalen met Betaalcheques betekent zeker
heid. De gezamenlijke Nederlandse banken
hebben een nieuw, veilig systeem ontwik
keld: (de groene) Betaalpas en Betaal
cheque. De banken garanderen uitbetaling
van elke Betaalcheque tot f 50,—. U bent
dus zeker van de betaling. U kent toch al
het handige boekje over deze nieuwe bank-
service? Vraagt u er anders vandaag nog
één bij het bankkantoor in uw buurt
In een nationaal programma, dat werd uitgezonden
over de drie Hilversumse zenders, heeft Koningin Julia
na haar traditionele kerstrede tot het Nederlandse volk
gehouden. De rede werd voorafgegaan en gevolgd door
Nederlandse kerstliederen, die de Koningin zelve had
uitgekozen.
De tekst van de toespraak luidde als volgt:
„Nu heb ik expres een prachtig kerstlied (van Neder
landse oorsprong) gekozen om te beginnen in de
volle harmonie van zijn klanken brengt het ons de
volheid en de harmonie, die men zo graag wil ervaren:
het leven in vrede met God en de mensen. Op welke
wijze men deze dagen ook wil doorbrengen dit ver
langen we, meen ik, toch allen, van onbewust af, tot
zeer bewust toe.
Ik zou ook op dit Kerstfeest weer iets tegen iedereen
willen zeggen, maar het is moeilijk, omdat van jaar
tot jaar duidelijker blijkt, hoe groot de verscheidenheid
is waartoe wij hier in staat zijn.
In de eerste plaats zijn we met z'n 12 a 13 miljoen
verschillende karakters. Daarvan is iedereen bezig een
eigen levenservaring te verkrijgen en is bezig zijn eigen
gedachten en gevoelens te ontplooien of te consolide
ren. Ieder is een ander.
Daarbij komt, in de tweede plaats, dat er hele groe
pen zijn, die als in totaal verschillende werelden ver
keren en die zelfs de woorden niet eens meer begrij
pen die in zo'n andere levenssfeer thuis horen. Hoe kan
iemand dan ook maar trachten te spreken tegen allen
of zelfs tegen een grote meerderheid?
Eigenlijk is dat wel vreemd in een tijd waarin an
derzijds mensen en groepen juist zo actief bezig zijn
elkaar te hervinden en de kwade gevolgen van schei
dingen van eeuwen her te niet te doen.
Het zijn vooral de generaties en de leeftijdsgroepen
die steeds verder uiteen drijven, en mede daardoor
was er ook nooit zoveel onderling gebrek aan begrip.
Wat is zinvol voor jong. wat is zinvol voor oud? En
hoezeer maakt tien jaar daarbij al niet een verschil uit.
We zijn in een proces verwikkeld dat hevige groei
pijnen geeft, en we Weten niet wat het eindresultaat zal
zijn.
Allen samen, collectief, zijn we steeds sterker in
beweging gekomen. Drommen mensen ziet men in al
lerlei richtingen gaan, soms in tegengestelde en allicht
denkt men van elkaar, dat die anderen het doel het
ware antwoord niet zullen vinden.
Maar ook, alles komt ons zo betrekkelijk voor, dat
niets meer houvast schijnt te bieden. Er lijkt zo weinig
zwart-wit te zijn, men ziet zo eindeloos veel schake
ringen. Menigmaal heeft men het gevoel, als massa
vastgedraaid te zijn geraakt in een menselijk kluwen,
hoewel we allen lotgenoten zijn, toch staan we te los
van elkaar en daardoor ontbreekt de gemeenschappe
lijke aanpak, om er bovenuit te komen.
We beseffen ook, daar op de een of andere manier
gezamenlijk schuldig aan te zijn. Sommigen vluchten
daarvoor. Maar als 't goed is, beseft iedereen wel dege
lijk zijn persoonlijke verantwoordelijkheid. Als enke
ling voelt men zich evenwel meestal machteloos tot ont
warren, of tot het doorhakken van knopen. Toch wil
men meedoen wil men eigen inspraak, eigen acti
viteit laten gelden. Het is daarbij heel veel waard, als
men tenminste voor zich zelf weet, wat men wil, en
daar ook voor staat.
Onze onoverzichtelijke moderne samenleving geeft
uiteraard ook aan velen een gevoel van onzekerheid.
Dit ondanks materiële en sociale zekerheid. Hoe kinder
lijk blij is men al, in dit gecompliceerde bestaan, met
ieder klein stukje als echt gegarandeerde waarheid.
Wie lijdt door onzekerheid, zoekt naar vastheid
en vaak, uit angst, naar geborgenheid, maar vindt
die nergens. Ik zou durven zeggen: gelukkig niet. Kras
gesteld kunnen we immers nergens 't soort bescherming
verkrijgen, dat knus ieder risico uit sluit maar wel
valt er een rust te ontdekken, die onze eigen bewegings
vrijheid insluit.
Zo lang we in onze vaak zo verwarrende en teleur
stellende samenleving de moed niet verliezen, en blij
ven strijden, zijn we zelf, is de maatsch. ppij, nog niet
verloren. Integendeel, dan zijn we op weg naar een
groter, ruimer leven, met kansen in overvloed. Dat
bestaan beweegt zich in een sfeer, ver boven die, waar
in onze dwaze wereld ronddraait. Daar krijgt men er
als vanzelf overzicht op en elke situatie verschijnt er
in een ander licht.
Bij het meeste van wat ons nu verbijstert, beangst,
bedroeft, verontwaardigt of ontmoedigt, is de verlos
sende uitkomst nog niet in zicht. Maar ik geloof, dat
die er altijd is, en zelfs ook te ontdekken, al kost het
misschien vele jaren zoeken met inzet van al wat er
in ons is.
In de duizelingwekkende ruimte, bestemd voor onze
geest, onze ziel, mogen we ondervinden, dat er veel
groter dingen voor ons zijn weggelegd, dan we ooit
hadden durven hopen.
Daar is ook het ontmoetingspunt, waar we onze saam
horigheid als mensen in harmonie kunnen beleven.
Daar valt het onbegrip voor elkaar en voor de wereld
weg, daar verdwijnt iedere afscheiding en wordt alle
eenzaamheid vergeten.
Want in wezen is de mensengemeenschap er een van
de meest intense en intieme verbondenheid, 't is
dan ook nooit straffeloos dat die geschonden wordt.
Als wij dat inzien begrijpen wij beter dan ooit, hoe
waar het woord is, dat we trouw moeten zijn aan de
toekomst. Wat zullen de volgende geslachten ons al niet
te verwijten hebben en hoeveel daarvan niet terecht?
Die volgende geslachten. Op Kerstmis zien we in ge
dachten daar liggen: een klein kind. Het is volstrekt
onbeschermd in de zin van onze maatschappij. Het is
bestemd voor de, unieke, tragedie in de wereldgeschie
denis. Maar het helpt de wereld en al zijn inwoners,
het rechte spoor te vinden, het kan ieder van ons de
weg wijzen er boven uit te komen, en 't leven in over
vloed te ervaren en te gebruiken.
Want aan ieder van ons is het leven geschonken, en
de mogelijkheid daarbij, deel te hebben aan dat grotere,
creatieve bestaan niet alleen door eigen inspraak
ook door eigen inbreng.
Wie zijn eigen groei geen kans geeft, verschrompelt,
en is doodongelukkig in de ergste zin. Maar hoe meer
men gebruik maakt van zijn mogelijkheden, deze aarde
tot een betere wereld te maken, des te vollediger is
men mens en ervaart het echtste geluk. Geeft men zich
zelf helemaal dan leeft men ook helemaal.
Het gaat om ja of nee, om zijn of niet zijn.
Er is zoveel, om voor te bestaan. Wie niet weet,
waar te beginnen wel, ga eenvoudigweg leven. Voor
wie zelf actief deelneemt aan wat dan ook van al wat
onze aandacht vraagt onze hulp, ons enthousiasme
is er mateloos veel te doen.
Zo is ergens vlakbij altijd iets of iemand, die ons
meetrekt in de grote kring van de mensengemeenschap.
Ook al groeit die nog tot vele miljarden meer uit dan
nu, die allen zullen toch steeds verlangen naar mede
menselijke steun en kameraadschap. Door ons warm
te maken voor iets wat van waarde is, doortrekt een
gloed onze omgeving en gaan we zelf gloeien van echt
geluk.
Intussen, het is aan ieder zijn eigen keus en aanpak
te bepalen. De toekomst hangt dus af van wat u denkt
en vooral van wat u doet, en u, en u, en jij en jij.
Het verlangen van in harmonie met God en de men
sen te zijn, zie ik als de diepste grond van ons aller
eenheid en ook, dat hieruit in diepste wezen en
uiteindelijk het streven voortkomt naar eenzelfde doel,
ook al schijnt het van niet.
De doelstellingen mogen nu nog zo verscheiden zijn,
dat ze als een lappendeken zijn geworden, vol van aller
lei kleuren maar als 't goed is ook al vloeken die
kleuren in schokkende tegenstellingen vormen ze
samen een mozaiek, fel flonkerend van puur leven,
positief en creatief.
Zo is iedereen bezig met wat voor hem het doel is.
Daar de uiteindelijke levensvragen ons geen van allen
ooit met rust laten, wens ik u vandaag, in het komen
de jaar en alle dagen toe, voor uzelf daarop het ver
lossende antwoord te vinden en de daad te voegen bij
dat woord".
•JÉ
■1%
