Portugal door
overstromingsramp geteisterd
Voedselvergiftiging
in Columbia
Nederlandse loodsboot redde
28 Oostduitsers na aanvaring
Sinterklaas komt bij u thuis
Meer dan 250 doden
en honderden gewonden
Ontploffing
Gevaar voor militair conflict
om Cyprus afgenomen
INTENSIEF OVERLEG TIJDENS HET
WEEKEND
V» de kaart
geveegd
Straten vol pin
Chipinqnira
Ê&ku
VOOR DE NIEUWE WATERWEG
HET WEER
Meer dan honderd doden in
Maandag 27 en dinsdag 28 november 1967
24e Jaargang No. 7(J87
Vorderingen
De Turkse
tegenvoorstellen
Hart
verscheurende
tonelen
J vergassing
Onder controle
KANTOORMACHINES (alle merken)
KANTOORMEUBELEN (Gispen)
ADMINISTRATIE-SYSTEMEN
TECHNISCH TEKENMATERIAAL
Vlotte redding
Spreekverbod
Inde vaargeul
Reddinsr!b©©t
vaart tweemaal uit
om gewenden
©p te lianen
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
IVank. by abonnement: TERNEUZEN
Directeur-Hoofdred art mirt I. van da Sande'
Telefoon: 01150 2078
Gironummer; 38150
Redactie- en
Administratie-adresSmidswal
Abonnementsprijs ƒ8.— per kwartaal; per
maand f 2,70; per week 62 et Losse nrs 13 ct
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. 1. van de Sande te Terneuzen
AdverfentleprUs per mm 16 et; minimum pei
advertentie ƒ2.40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géó.i handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling,
vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging,
inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 nr.
voor het geenmb. maandag/dmsdag-nummer
tot 10 uur voormiddag.
Het Portugese blad f,Diario de
Noticias" meldde zaterdag dat 170
mensen waren omgekomen bij
overstromingen die de Portugese
hoofdstad en omgeving teisterden.
De overstromingen waren het ge
volg van een storm, gepaard gaan
de met wolkbreuken. In vier uur
tijds viel zaterdag 92 mm regen.
Via de radio werd de bevolking
van Lissabon aangeraden de stad
niet te verlaten, daar bijna alle we
gen en spoorlijnen rond de hoofd
stad versperd of beschadigd waren
door grondverschuivingen.
Ook de rivier de Taag was ten
noorden van Lissabon buiten haar
oevers getreden, waardoor de over
stromingen nbg groter Waren ge
worden.
Het ministerie van binnenlandse
zaken maakte zondagavond be
kend, dat het dodencijfer reeds tot
250 was gestegen.
De meeste slachtoffers vielen on
der de inwoners van de plaatsen
Villa Franca en Loures.
Volgens een woordvoerder van
het ministerie van volksgezondheid
is het onmogelijk het totale aantal
De NAVO, de V.N. en de Ver
enigde Staten hebben zich in het
afgelopen weekeinde ingespan
nen om een gewapend conflict
tussen de twee NAVO-bondge-
noten Turkije en Griekenland
om Cyprus te voorkomen en het
schijnt dat zij daarin tamelijk
goed zijn geslaagd.
De diplomatieke heelmeesters
richtten hun aandacht voor
namelijk op het zo dicht moge
lijk bij elkaar brengen van.de
Turkse eisen en de Griekse be
reidheid. Nadat Athene zich in
principe bereid had verklaard
zijn tienduizend man troepen
van Cyprus terug te roepen en
daarmee aan de eisen van Tur
kije tegemoet kwam, ging het al
leen nog om de tijdsduur van
deze terugtrekking. Athene zei
er zeven maanden over te willen
doen, maar Ankara wil de
Griekse militairen binnen enkele
dagen zien verdwijnen.
Cyrus Van e, de persoonlijke
afgezant van president Johnson,
telegrafeerde zondagavond het
jongste standpunt van de Griekse
regering naar Ankara, waar pre
mier Demirei zei, dat de toestand
nog steeds kritiek was en dat 'n
nieuwe bespreking met Vance
niet op het programma stond.
Ook de secretaris-generaal van
de NAVO, Manlio Brosio, en de
speciale vertegenwoordiger van
V.N.-secretaris-generaal Thant,
José Rolz-Bennett, zijn zaterdag
en zondag druk in de weer ge
weest om een oorlog' te voor
komen. Brosio vloog zondag van
Athene, waar hij door koning
Konstantijn werd ontvangen,
naar Ankara om mêt de Turkse
regering te overleggen. Hij zei
dat er zekere vorderingen zijn
bereikt. Rolz-Bennett vertrok
zondag éveneens uit Athene. Zijn
bestemming was Nicosia waar
hij zijn vredespogingen voort
zette.
Vance was zaterdag naar
Athene gereisd met op zak de
tegenvoorstellen van Turkije,
dat het Griekse aanbod had ver
worpen om de troepen binnen
zeven maanden van Cyprus
terug te trekken. De Turken had
den een tijdslimiet tot elf uur
zondagochtend gesteld voor het
antwoord op hun voorstellen,
maar premier Demirei ver
klaarde in de loop van zondag
dat deze limiet geen probleem
vormde.
Volgens gewoonlijk goedinge-
lichte bron komen de jongste
voorstellen van Turkije op het
volgende neer:
1.) Griekenland en Turkije be
vestigen de onafhankelijkheid en
de territoriale onschendbaarheid
van de republiek Cyprus, zoals is
neergelegd in de akkoorden van
1960.
2.) Griekenland en Turkije
trekken snel de op Cyprus gesta
tioneerde niet-Cyprische een
heden terug mét uitzondering
van de in de geldende verdragen
voorziene contingenten (toO
Grieken en 650 Turken).
3.) Deze terugtrekking zal ge-
doden te bepalen. Alle ter beschik
king staande krachten worden in
gezet om te redden wat er te red-
redden is.
In vele straten dreven auto's als
notedoppen in het water en. druk
ten etalageruiten in.
Bij de ontploffing in Fort Car-
rascal, drie kilometer buiten Lis
sabon, die geschiedde op het ogen
blik dat het reddingswerk in volle
gang was, zijn 1 militair en 45 bur
gers gewond. De ontploffing ont
stond in een munitie-opslagplaats.
In Urmejra, vlak bij Lissabon,
verdronken twintig personen, voor
het merendeel kinderen. De over
levenden zijn in een kerk en in een
bioscoop ondergebracht.
In Aihandra, een industriestad
aan de Taag 25 km van Lissabon,
telde men 19 doden.
Quelez, in de buurt van Lissa
bon, kwam onder water te staan
toen een zijrivier van de Taag bu;-
ten haar oever trad. Een vader was
de enige overlevende van een zes
leden tellend gezin, dat aan de ri
vier woonde. Acht leden van een
gezin van elf personen verloren
het leven, toen hun huis in Povo de
San Adriao, vlak bij Lissabon, in
stortte.
Volgens radioberichten is het
dorpje Quintas, .veertig km ten
noorden van Lissabon, door het
water „van de kaart geveegd".
70 h 90 dorpelingen zijn er om
het leven gekomen. Quintas, waar
voor het grootste deel landarbei
ders wonen, ligt in een vlakte die
doorsneden wordt door bevloei-
ingskanalen. Deze kanalen zijn in
woeste stromen veranderd. De wei
nige overlevenden zoeken wan
hopig naar hun familieleden.
„Mijn zoon, ik wil mijn zoon te
rug", riep een vrouw, volkomen
uitgeput na urenlang zoeken. Een
ander zei dat hij nu alleen op de
wereld was. De rest van zijn gezin
en familie was omgekomen.
De doden worden op geïmprovi
seerde brancards gebracht naar
wat eens het centrum van het dorp
je was.
Quintas werd zondagmorgen te
gen 2 uur door hét woedende wa
ter verrast. De dorpsbewoners die
door het ruisen van de regen ge
wekt waren, hebben voor het me
rendeel tijdig de wijk kunnen ne
men naar veiliger oorden. Een
vrouw was met haar kind naar het
dak van haar huis gevlucht. De
twee konden gered worden.
In Odivelas, dat dichter bij Lissa
bon ligt, zijn al 52 doden geteld.
Reddingsploegen hebben hier van
rubberboten gebruik gemaakt om
de mensen, die op de daken zaten,
in veiligheid te brengen. Toen het
water terugweek, kon men half
weggeraakt in de modder lijken
van mensen en dierenkadavers
naast elkaar zien liggen. In alle
richtingen liepen mensen op zoek
naar verwanten.
In Aihandra, een kleine indus
triestad op 21 km van Lissabon,
zijn 19 mensen omgekomen. De
straten liggen vol stenen en puin.
De winkels zijn zwaar beschadigd.
Men heeft de nodige voorzienin
gen getroffen voor de 300 slacht
offers van Urmeira, dat vlak bij
Lissabon ligt. Een aantal van hen
is naar ziekenhuizen gebracht.
In de Noordcolumbiaanse stad
Chiquinquira zijn in het weekeinde
door een voedselvergiftiging meer
dan honderd mensen, merendeels
kinderen, om het leven gekomen.
Zij schijnen zaterdagavond met
arsenicum vergiftigd brood te heb
ben gegeten.
Uit geheel Columbia per vlieg
tuig aangevoerde artsen en ver
pleegsters waren zondag nog wan
hopig bezig het leven van nog 700
mensen te redden, die eveneens
vergiftigd voedsel tot zich genomen
hebben.
Scholen, kerken en andere open
bare gebouwen in de 35.000 zielen
tellende stad zijn in noodzieken
huizen veranderd, maar deze zijn
niet voldoende. Vele slachtoffers
moesten op straten en pleinen be
handeld worden.
In de grootste reddingsactie die
Columbia tot op heden heeft ge
kend, worden verder troepen naar
het onheilssebied gebracht om pa
niek te voorkomen en het reddings
werk te vergemakkelijken. Oo deze
manier konden betrekkelijk snel
grote hoeveelheden geneesmiddelen
worden aangevoerd.
In Chiquinquira en omgeving
spelen zich volgens ooggetuigen
hartverscheurende taferelen af van
huilende volwassenen en kinderen
die om hulp schreeuwen voor fami
lieleden of voor zichzelf. De hulp
actie wordt ook tot de buurlanden
uitgebreid, die medisch personeel
en geneesmiddelen ter beschikking
stellen. De Columbiaanse overheid
hoopt het gevaar van een epidemie
te kunnen voorkomen.
Over de oorzaak van de ramp
wordt alleen nog maar gegist. De
bakker, die het vergiftigde brood
bakte en verkochf,is in hechtenis
genomen. Het staat nog niet vast,
of de ramp aan de daad van een
zwakzinnige of aan een tragische
samenlooü van omstandigheden is
toe te schrijven. Het zou kunnen
zijn, dat de bakker vergiftigd meel,
dat hem werd geleverd, in zijn pro-
dukten heeft vertverkt en het kan
ook zijn. dat het brood of wat er
dan ook genuttigd is door de
slachtoffers, van andere bakkerijen
afkomstig is. Aanvankelijk was de
massale vergiftiging aan veront
reinigd water toegeschreven.
Latere berichten soraken van 77
doden en meer dan 500 zieken.
in september van dit jaar voor,
toen een hoeveelheid naast balen
suiker opgeslagen parathion in ge
bak terecht kwam. Zeventien kin
deren in de Mexicaanse plaats
Tijuana verloren hierdoor het
leven.
Bbjkens vandaag ontvangen be
richten hebben ploegen medici de
slag gewonnen tegen de dreigende
massavergiftiging in Chiquinquira.
Er liggen nog 147 mensen met ver-
giftigingsverschiinselen in het zie
kenhuis, maar minister van gezond
heid Antonio Ordonez Piaya heeft
verklaard dat men de toestand on
der controle heeft.
De consul van Columbia in New
York heeft verklaard dat per ver
gissing narathion in het deeg van
een bakkerij terecht was gekomen.
Op een vrachtauto, die meel en
suiker bij de bakkerij in Chiquin
quira afleverde, bevond zich ook
een parfii van dit insectenbestrij
dingsmiddel.
Een soortgelijk geval deed zich
Maak er een gezellig avondje van en laat Sinterklaas en zijn knechten de
cadeaus gratis thuis bezorgen..
Wij hebben een enorme keuze in
SETTLER schrijfmachines met frictieknop en luxe draagtas, slechts 149,
SETTLER schrijfmachines met frictieknop - rood/zwart lint - auto
matische tabulator en luxe draagtas ƒ189,—
(Volledige garantie en gratis service, onderdelen voorradig.)
GENTSESTRAAT 2325 - HULST - TELEFOON 01140-2080
De Nederlandse loodsboot
„Rigel" heeft zaterdagochtend tus
sen kwart over vijf en half zes 28
opvarenden gered van het Oost-
duitse schip Stubbenkammer (1814
ton) uit Rostock, dat kort tevoren
vlak voor de monding van de
Nieuwe Waterweg, enkele kilome
ters uit de kust, was overvaren
door de binnenkomende Britse tan
ker Zenatio (24.700 ton). Het Duit
se schip verdween kort na de aan
varing met de voorsteven naar be
neden in de golven. Eén van de be
manningsleden, de in 1936 geboren
steward Paul Sachweh, wordt ver
mist.
De opvarenden van de Stubben
kammer, onder wie twee stewar
dessen, moesten in het water sprin
gen om niet met het schip ten on-
schieden onder toezicht van de
op het eiland gestationeerde
V.N.-troepenmacht, die voor deze
gelegenheid moet worden ver
sterkt.
4.) In aansluiting op deze
terugtrekking zal Turkije de
militaire maatreep'en oDheffen
die het noodzakelijkerwijs heeft
genomen.
der te gaan. Velen waren voorzien
van zwemvesten of reddingsboeien,
anderen, onder wie een van de ste
wardessen, gingen zonder deze be
scherming te water. Binnen vijf
spreekt men van een gelukkig toe
spreekt men van een gelukkig oe-
val was hulp ter plaatse.
Zonder de mannen van de loods
boot die direct hulp verleenden,
zouden velen van de „Stubbenkam
mer" zijn omgekomen, zo meent
men algemeen. De loodsboot zette
dicht bi] het zinkende schip twee
jollen uit, elk met vier of vijf red
ders. In sne] tempo werden de dren
kelingen aan boord gehaald. De
laatste man heeft misschien tien
minuten in het water gelegen, zo
vertelde een van de redders na af
loop. De gehele reddingsactie was
binnen een half uur rond, d.w.z.
dat de geredden toen allen aan
boord van de loodsboot waren. Een
controle door de officieren van de
Duitse boot wees uit, dat één van
hen. de steward Sachweh, niet in
veiligheid was. Het zoeken werd
door andere schepen voortgezet.
De reddingboot van Hoek van
Holland die om half zes de haven
Skuderis (geboren in 1930) was van
Hoek van Holland uitgevaren op
weg naar Tripoli in Lybië.
De Britse tanker heeft geen rol
kunnen spelen bij het redden van
de opvarenden van de „Stubben-
verliet, zou voor velen te laat zijn kammer". De loods, die kort te-
gekomen. Men neemt aan, dat de voren aan boord was gekomen,
reddingboot nog twintig minuten
nodig zou hebben gehad .om de
plaats van het ongeluk te bereiken.
Op dat tijdstip waren echter de
mensen van de „Stubbenkammer"
reeds met de „Rigel" op weg naar
de veilige haven van Hoek van Hol
land. De „Rigel" was op het mo
ment van aanvaring hoogstens een
mijl van de twee schepen verwij
derd en kon daardoor met succes
de taak var. het reddingwezen over
nemen.
Kort na half zeven arriveerden
de mensen van de „Stubbenkam
mer" in het haventje van Hoek van
Holland, nadat zij reeds aan boord
van de „Rigel" van kleren of de
kens waren voorzien. Mensen van
loodswezen, politie en Rode Kruis
zorgden voor een snel transport in
personenbusjes naar het Groene
Kruisgebouw, waar velen klaar
stonden om de opvarenden onder
te brengen. Op brancards konden
de geredden wat op verhaal
komen.
Over de schuldvraag van de
scheepsbotsing waren geen verkla
ringen te krijgen.
De „Stubbenkammer" die onder
bevel stond fan kapitein Vitold
werd even vóór de aanvaring van
de wal attent gemaakt op de ge
vaarlijke situatie. Op de radar had
men het ongeluk zien aankomen.
Telefonische alarmering had toen
geen zin meer. Men kon het Duitse
schip, dat al zonder loods voer, niet
meer bereiken. Kort na de alarme
ring moest de loods aan boord van
de „Zenatia" aan het loodswezen
doorgeven, dat de aanvaring een
feit was. Wetende dat de loodsboot
direct zou worden ingezet vervolg
de de Britse tanker zijn weg naar
Europoort. In verband met diep
gang en getij' was het niet verant
woord aan het reddingwerk deel te
nemen. De tanker zou zelf in moei
lijkheden zijn geraakt.
De kapitein van de „Stubben
kammer" was zaterdagmorgen niet
bereid inlichtingen te geven over
de aanvaring. Zijn bemannings
leden kregen bovendien een spreek
verbod opgelegd.
Om kwart voor één zaterdagmid
dag zijn de schipbreukelingen aan
boord gegaan van de „Fritz Reu
ter", een ander Oostduits schip, dat
langs onze kust voer en voor de
monding van de Waterweg was
gaan liggen om de onfortuinlijke
landgenoten op te nemen. Een
sleepboot bracht de mannen naar
de „Fritz Reutel*.
De reddingboot „Koningin Ju
liana" is omstreeks tien uur zater
dagavond in de thuishaven, de
Berghaven van Hoek. van Holland
binnengevaren met aan boord een
zwaargewond bemanningslid van
de voor Hoek van Holland liggende
tanker „See Spirit". Het schip lag
daar te wachten op- een ligplaats
in de Europoort.
Vrijwel onmiddellijk nadat de
reddingboot de gewonde aan wal
had gebracht, koos zij opnieuw zee,
ditmaal om een gewonde te halen
van de eveneens Britse tanker
„Astrid" die kort na het uitvaren
van de Europoort een beroep op
assistentie deed voor een beman
ningslid, van wie de identiteit even
eens onbekend is.
VEEL BEWOLKING
Langs de westflank van een
hogedrukgebied boven Rusland
werd zaterdag met zuidelijke
winden lucht naar ons land ge
voerd. die in de onderste lagen
zeer vochtig was. In deze lucht
kwam veel laaghangende bewol
king met wat motregen en plaat
selijk mist voor. De middagtem-
peraturen werden niet hoger dan
omstreeks 2 graden. In de loop
van zondag drong warmere lucht
ons land binnen, vergezeld van
regen,, terwijl de wind naar noord
west ruimde. De middagtempera-
turen varieerden van 8 graden:
aan de kust tot 5 graden in het
binnenland. Inmiddels breidde
een rug van hogedruk, die voor,
enkele opklaringen zorgt, zich in
oostelijke richting over onze om«!
geving uit. Een front, dat da'
voorste begrenzing van vochtiger'
lucht vormt, lag echter maandag.'
ochtend boven de Britse eilanden
en trekt nu in onze richting.
Voor dinsdag wordt dan ook veel
bewolking met af en toe regen en
motregen verwacht. De wind
krimpt naar zuidwest en de mid-
dagtemperaturen zullen iets ho
ger zijn dan maandag.
medegedeeld door het K.NJM.I.,
geldig tot dinsdagavond.
Regen of motregen
Zwaar bewolkt met enige re
gen of motregen en iets hogere
temperaturen, maar maandag
avond in het oosten van het land
nog enkele opklaringen met tem
peraturen om het vriespunt. Ma
tige tot krachtige wind tussen
west en zuid-west.
DINSDAG 28 NOVEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
10.48
11.24
11.58
11.57
n.m,
11.23
11.59
12.33
12.32
WOENSDAG 29 NOVEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
11.46
0.22
0.56
0.55
n.m.
0.24
0.34
0.33
ZON
MAAN
Nov.
op onder
op onder
28
8.20 4.35
3.42 2.52
29
8.21 4.35
6.48 3.27
30
8.23 4,34
6.48 3.27
