Planttijd voor hagen
VOOR
VROUW
der
bandeloos
heid
VAN ZOLDER TOT WONING HE1 NAJAAR'
'^ncfeland
Prachtige ruimte moet
verstandig worden gebruikt
enu
Pagina 10
DE VRIJE ZEEUW
Zaterdag 28 oktober 1987
van de week
Het knippen
Noord-zuid
Nog steeds heerst er woningnood, zodat in vele gevallen alle mogelijke
ruimten in een woning benut worden om er woonruimte van te maken. Vele
en velerlei moeilijkheden doen zich hierbij natuurlijk voor.
Zolderruimten vertonen allerlei balken, die tezamen de kapconstructie vor
men. De staande balken noemt men spanten. Halverwege de zolderhoogte
zijn deze spanten met elkaar verbonden. Deze kapbalken of hanebalken wor
den veelal aangebracht op een hoogte van 2.40 meter, Hat is voldoende voor
een kamertje. Liggen deze balken echter lager, dan wordt het voor ons moei
lijker om er een plafond aan te bevestigen.
WEGWERKEN VAN BALKEN
Staan de spanten 3 meter van el
kaar verwijderd, dan is het mogelijk
het kamertje juist tussen deze twee
spanten in te maken en worden de
kapbalken in de scheidingswand op
genomen. Moet de lengte van 3 me
ter echter worden overschreden, dan
kunnen we een kapbalk in de kamer
laten vallen.
Deze kapbalk kan dan aan het oog
onttrokken worden, door ze in een
gedeeltelijk verlaagd plafond op te
nemen. Een heel aardig effect kan
worden verkregen door onder het
verlaagde deel bed, divan of boeken
kast te plaatsen.
Eventueel kunnen spanten aan het
oog worden onttrokken door het'om
bouwen van kasten. Veelal kost dit
niet zo heel veel moeite, omdat onder
de schuinoplopende dakvlakken toch
kasten en wanden moeten worden ge
maakt.
Lang niet altijd is het nodig de
wanden tot aan het plafond recht te
maken, immers we kunnen ermee vol
staan de rechte wand tot een hoogte
van 1.80 m a 2 m op te trekken. De
rest van de wand laten we dan schuin
lopen.
WELK MATERIAAL
Het meest gebruikte materiaal te
genwoordig is hardboard. Dit board
moet op dezelfde wijzeverwerkt wor
den als triplex. Als u het hardboard
niet wenst te behangen is het toch
mooi, maar triplex daarentegen dient
u wel te behangen of te schilderen.
Het isolatievermogen van hard
board is echter niet groot, zodat de
wanden gemaakt van hardboard wei
nig beschutting geven tegen tempera
tuurswisselingen en geluiden.
Het z.g. zachtboard echter, indien
van goede kwaliteit, is voor ons doel
beter geschikt, want dit board is ge
maakt van poreus materiaal met een
zeer groot absorberend en isolerend
vermogen.
Een plaat zachtboard van 12l/2 mm
dikte heeft hetzelfde isolatievermogen
als een betonmuur van 39 cm dikte.
Daarom is het aan te bevelen plafond
en de bekleding van de dakvlakken
van zachtboard te maken. Bovendien
kan nog gebruik gemaakt worden van
het z.g. glaswol, dat in de vorm van
dekens in de handel is. Hangen we nu
zo'n glaswoldeken tegen de dakvlak
ken en over het plafond, dan zal erge
koude en overmatige warmte buiten
de kamer kunnen worden gehouden.
Hardboard kunnen we wel gebrui
ken als we dubbele wanden maken
van dit materiaal en de ruimte tus
sen deze twee wanden opvullen met
glaswol. Natuurlijk is dit duurder dan
het gebruik van zachtboard, want dgl.
wanden behoeven niet uit dubbele
platen te bestaan.
DE BEVESTIGING
Onverschillig of we nu hardboard
of zachtboard gebruiken, daar waar
de platen aan elkaar komen te liggen,
moeten de naden van de platen be
plakt worden met een strook katoen
omdat boardplaten aan enige werking
onderhevig zijn.
Om deze reden ook, mogen board
platen nimmer stijf tegen elkaar ge
plaatst worden, altijd moet er onge
veer 1 mm speling zijn. Zowel hard-
als zachtboardplaten moeten een on
dergrond van stevige latten hebben.
Zachtboard vraagt in dit opzicht nog
een betere bevestiging op latten dan
hardboard, willen we er zeker van
zijn, dat de platen vlak blijven.
Wilt u verzekerd zjjn van vlak
werk, dan moeten de latten niet ver
der uit elkaar liggen dan 30 cm hart
op hart.
Gegalvaniseerde spijkers zijn aan te
bevelen, op onderlinge afstand van
hoogstens 15 cm.
Gebruikt u hardboard, dan moeten
de latten niet verder van elkaar aflig
gen dan ongeveer 60 cm. Deuren wor
den gemaakt van hardboard, met ste
vig altwerk (raamwerk).
KASTEN
Kastdeuren dienen altijd in de wand
gemaakt te worden, dit om de kast
zoveel mogelijk stofvrij te houden. Is
een kast b.v.. 200 cm hoog en 80 cm
breed, dan moet het raamwerk een af
meting hebben van 74 bij 194 cm. De
hardboardplaat krijgt dan een afme
ting van 200 bij 80. Zoals u begrepen
zult hebben steekt het hardboard aan
boven en onderkant en aan de niet
scharnierzijde 3 cm uit. Hierdoor ver
krijgen we bovendien een goede slui
ting.
Het aantal scharnieren aan een deur
of kast van 200 cm moet 3 bedragen,
dat is nodig omdat dergelijk werk
nooit zo stevig is als gewoon werk van
planken.
Het camoufleren van ijzeren dak
ramen enz. moeten we overlaten aan
de bewoner, een algemeen voorschrift
kan hier niet goed gegeven worden,
omdat wat voor het éne raam opgaat,
bij een ander raam niet goed staat.
Als u er tenslotte kans toe ziet de
gehele bekleding te bevestigen met
houtschroeven en het bestaande hout
werk niet te beschadigen, kan de eige
naar van het materiaal waarmede de
zolderruimte'bekleed is, het geheel
weer wegnemen, want dat is zijn goed
recht ingevolge de bepalingen van het
Burgerlijk Wetboek. Alles moet dan
wel in de bestaande toestand terug
gebracht worden. Schroef gaatjes wor
den dus weer netjes dicht gemaakt
en beschadigd schilderwerk weer bij
geschilderd.
Rode kool, een echte wintergroente,
is heerlijk wanneer men de volgende
hulpmiddelen toevoegt: suiker, azijn,
zout, peper, kruidnagel, laurier en een
klontje boter. Een paar goudreinetten
meegekookt met een gesnipperd uitje
vervolmaken deze echte Hollandse
groente, waarvan het vocht bijgebon
den moet worden met een beetje aan
gemaakte maïzena.
Ook rauw is rode kool heel smake
lijk en gezond. Snipper de kool daar
voor zeer fijn, meng er een gesnipper
de appel door en maak het slaatje op
smaak af met een paar lepels sour
cream (eventueel Bulgaarse yoghurt),
iets suiker, snufje zout en een thee
lepeltje kummel. Geef dit slaatje als
hapje vooraf, bij de koffietafel of als
aanvulling bij de warme maaltijd.
ZONDAG: garnalencocktail; witlof
met ham en kaassaus, aardappel
puree; gedroogde abrikozen met
vanillesaus.
MAANDAG: kaas-hamomelette, sla,
rijst, tomatensaus; wentelteefjes.
DINSDAG: gebakken niertjes, andij
vie, aardappelen; yoghurt met
stukjes peer en banaan.
WOENSDAG: gegratineerde prei
schotel met spek en aardappelpu-
óo ree; kwarkrvanillevla.
DONDERDAG: witte bonen met to
matensaus, karbonade, aardappe
len; drie-in-de-pan met appel.
VRIJDAG: bouillon met toast en ci
troen; gebakken vissticks öf ge
bakken plak boterhamworst;
worteltjes, aardappelen, peterse
liesaus.
ZATERDAG: dikke tomatensoep met
kaas en stokbrood; druiven.
GARNALENCOCKTAIL
1 citroen, l'/i dl koffieroom, 1 eet
lepel sherry, zout, peper, 150 g aard
appelen, sla, paprikapoeder.
Snijd de helft van de citroen in vier
dunne plakjes. Pers de rest uit en
meng het sap door de koffieroom.
Voeg de sherry, zout en peper naar
smaak toe. Verdeel de goedgewassen
garnalen over vier cocktailglazen
(eventueel op een blaadje sla). Giet
het koffieroomsausje erover. Bestrooi
de cocktail met wat paprikapoeder en
steek het schijfje citroen op de rand
van het glas (het schijfje hiervoor tot
op de rand insnijden).
GEGRATINEERDE PREISCHOTEL
MET SPEK
Snijd 1 kg dikke prei in stukken van
5 cm en was deze zeer goed. Kook ze
10 minuten voor in water met zout en
laat ze heel goed uitlekken. Leg ze in
een beboterde vuurvaste schotel (met
deksel) en leg hier boven 150 g in
kleine stukjes gesneden ontbijtspek.
Giet er vier lepels tomatenketchup
overheen en leg onderin 50 g boter, in
klontjes verdeeld. Strooi er een dikke
laag geraspte kaas overheen en plaats
de schotel gedurende drie kwartier
in een matig hete oven.
Londen. De Londense ontwerpers hebben t.g.v. de Fashion Week een voorproefje
gegeven van de voorjaarsmode. Susan Knights (links) presenteert een witte Jersey
maxi-japon met gestreept vest. Chinky draagt een mini-jurkje van zwart/wit ge
streepte Jersey. Beide creaties zijn van Marlborough.
Het Persoonlijke
Geschenk
Boekhandel
Van de Sande
Het najaar is een goede tijd voor het
planten van hagen. Voor verschillende
doeleinden kan een haag nuttig zijn, zo
als b.v. voor afscheiding, als wind-
kering maar ook als achtergrond voor
een border.
Het is noodzakelijk een flinke voor
raad stalmest (verteerde) aan te bren
gen, naderhand kan men er niet zo
goed meer bijkomen om bij te mesten.
Voor een siertuin zijn geschikt: de
beuk, de haagbeuk, de ligustrum (een
der meest gebruikte soorten), de mei
doorn (deze is niet geschikt voor fruit-
tuinen), de boksdoorn (zeer geschikt
voor zeewind), de hulst (de bessen gaan»
door de kippen eventueel verloren).
Heel fraai is ook een brede haag van
rode berberis. Per 10 meter hebben we
nodig resp. 35 stuks, 35 stuks, 35 stuks,
25 stuks, 30 stuks.
Dit zijn voor de siertuinen wel de
meest geschikte soorten. Het verdient
aanbeveling jonge exemplaren aan te
planten, deze zetten zich beter.
Om de dichtheid te bevorderen, moet
men regelmatig knippen. Goed letten op
een strakke lijn. Het beste kan men
hiervoor nemen een goede scherpe
heggeschaar. De dikke takken van oude,
uit hun kracht gegroeide hagen, wor
den afgezaagd, waarbij we er vooral
om moeten denken, dat de wonden
dichtgesmeerd moeten worden met car-
bolineum. Dit om inwateren te voor
komen.
Nieuw aangeplante hagen moeten
van het begin af bijgehouden worden.
In meiapril is het tijd met knippen
te beginnen. Houdt van onderen de
haag iets breder dan van boven, dit
met het oog op de goede vorm en het
voorkomen van uitzakken. Stelt u prijs
op een dichte haag, dan iedere maand
bijknippen doch verder minstens 4 keer
per zomer.
Conifeerhagen knippen we niet met
een heggeschaar, maar met het mes of
snoeischaar. Wilt u deze hagen aan
beide zijden groen houden, dan zullen
ze geplant dienen te worden in de rich
ting noord-zuid, anders zullen ze aan
schaduwzijde spoedig kaal worden.
Het kan nuttig zijn vroeg in het voor-
•jaar een g'reppel te graven en op vol
doende afstand van de haag de wortels
wat af te steken, dit komt de vorming
van haarwortels ten goede en stimuleert
de groei. U kunt ook de groei stimu
leren door bijmesten met kunstmest-
korrels.
Bij eventuele zware sneeuwval tikt
u bij conifeerhagen de sneeuwvracht
af om uitzakken te voorkomen. Even
tuele grote terreinen worden, voor bre
king van de windkracht, beschut door
hagen van populieren of van gemengde
singelbeplanting, zoals berken, popu
lieren, elzen, wilgen; ook voor fruittui-
nen zijn ze zeer doelmatig.
„Een horlogeband is eigenlijk net een
schoenveter: je kunt niet zonder. Maar
laat ik u vertellen, dat ik toch liever
die bandjes dan schoenveters maak".
Dat zegt de heer E. Gerson, die samen
met de heer G. Samson direkteur is van
een der grootste horlogebandenfabrie
ken van Europa, Horba N.V. te Am
sterdam.
Zij begonnen in 1939, samen op een
zolderkamer, na korte tijd met hulp van
twee meisjes. In april 1940 lieten zij
zich officieel als „fabrikant van niet-
metalen horlogebanden" inschrijven bij
de Kamer van Koophandel: Horba, He
rengracht 114. Toen zij het jaar daarop
verhuisden naar de Singel, hadden zij
inmiddels al 22 medewerkers. Jammer-
genoeg moest dit toen al groeiende be-
Londen: Een T-shirt voor het mode-bewuste meisje, dat naar de
Engelse hoofdstad gaat. De opgedrukte plattegrond vermeldt de boe
tiekwinkeltjes. Het grappige gaten-hoedje is van Biba.in de Kensing
ton Church Road.
leer en perion. En, alsof wij er nog aan
mochten twijfelen, dat er voor horloge
banden een markt bestaat, vertelt de
heer Gerson ons: „In elk westers land
bedraagt het aantal gedragen horloges
ca. 65 van de bevolking. Dat bete
kent dus, dat er in Nederland, met zijn
12 miljoen inwoners, ca. 8 miljoen hor
loges worden gedragen. Als u dan nog
in aanmerking neemt, dat de gemiddel
de levensduur van een bandje bij inten
sief'gebruikt ca. lal y2 jaar is, dan be
grijpt u pas, hoeveel horlogebandjes er
gemaakt moeten worden om aan de
vraag te. voldoen".
We begrijpen het; vooral als wij naar
het verkoonprogramma van deze dyna
mische fabriek kijken: ruim 40.000
bandjes per week, waarvan meer dan
de helft wordt geëxporteerd.
Horlogebanden zijn in de jongste tijd
een echte moderage geworden en de
jeugd houdt steeds meer van brede,
fleurige en sDeelse nieuwe modellen, die
een interessant onderdeel van hun kle
ding zijn. Daardoor besteden ook de
minder iongen veel meer aandacht aan
het vroeger zo vaak verwaarloosde hor
logebandje.
Er wordt hard gewerkt bij Horba. Ef
ficiënt ook, vooral nu ze in een nieuw
gebouw zitten. Het staat aan de Inge-
landenweg in het nieuwe industriege
bied in Amsterdam-Osdorp: een mo
dern bouwwerk, ontworpen door de ar-
chitekt R. D. Schiere, uitgevoerd door
de aannemer G. Groen. De fabriekshal
is verdeeld in drie afdelingen, waarin
gesneden, geolakt, gestansd. omgeboekt
en gestikt wordt en waarin nog veel
meer bewerkingen worden verricht, die
het bandje zijn kwaliteit geven; Horba
heeft op enkele bewerkingsmethoden
oktrooi.
Het „huisorkest" (bandrecorder) en de
ruime kantine geven de ontspanning,
die regelmatig nodig is in een bedrijf,
dat voortdurend op volle toeren werkt.
Zo zijn er bijvoorbeeld de Nederlandse
imnorteurs, die de horloges zonder band
in het buitenland kopen en ze dan bij
Horba van banden laten voorzien. En
dan zitten er in heel Europa mensen om
de Amsterdamse bandies te springen:
die gaan naar Duitsland, naar de Skan-
dinavische landen, naar België, naar
Engeland en Frankrijk, terwijl men de
laatste tijd ook op grote schaal aan de
Verenigde Staten en Canada levert.
Ach, je moet het maar om even
in vaktermen te spreken om de pols
jes hebben!
Het recht-toe-recht-aan horlogebandje is voor de hippe
jeugd niet „in" genoeg. Kleurige, brede banden moeten
het zijn, in lak of suède, effen of met bloemetjes. Nu
kan bij de kousen-minirok-truitje-kombinatie ook het
horloge worden ingeschakeld
drijf door de oorlogsomstandigheden
worden stilgelegd, maar de firmanten
lieten zich niet zo gauw uit het veld
slaan: na de bevrijding namen zij de
„band" weer op. In 1948 werd het be
drijf een' N.V. Van een begin-produktie
van ca. 1500 stuks per week groeide de
kapaciteit van het bedrijf gestadig en
nu is de dagproduktie ruim 8000 ban
den. Het is wel duidelijk, dat slechts
een rationele ondernemingsgeest èn
saamhorigheid tussen direktie en per
soneel tot zulk een resultaat kan lei
den! Vele apparaten en hulpwerktuigen
werden dan ook in de loop der jaren
zelf ontworpen en ontwikkeld door de
medewerkers.
Horba maakt niet-metalen horloge
banden. Dat betekent een produktle in
