Rennies Jubileum in Moskou 50ste verjaardag van de revolutie Burgemeester Thomassen stelt portefeuille-kwestie „Troonrede was één lange gemeenplaats" POLITIEK IS IETS ANDERS DAN ECONOMIE Deursoverzicht De broederschap van de bronzen draak Pagina 4 DE VRIJE ZEEUW Vrijdag 6 oktober 1967 INTERNATIONALS LICHT VERDEELD Verdedigings muur In het duister Brandend maagzuur, Vijf doden in Jemen Strandhuisjes vernield op Texel Ook in Zand voort stormschade Hoogwater- overlast in Maassluis Onrust in voorstad van New York Ergernis Een sisser Wat lijmt meteen - laat nooit meer los? CEtallür Krachtlijm Snelfix DODELIJK ARBEIDSONGEVAL In een speciaal nummer over de rijksbegroting 1968 stelt de redactie van „Economisch-Statis- tische Berichten" o.a., dat de mil joenennota en de troonrede uitersten vormen. De eerste is een technocratisch ofwel 'n technisch stuk, de laatste is één lange ge meenplaats. De presentatie van 'n reële visie op de huidige maat schappelijke problemen ont breekt. Zoals deze in de finan- cieel-economische sfeer tot uiting wordt gebracht, kan de conclusie niet anders zijn dan dat de minis ter van financiën zich overgeeft aan 'n illusie, wanneer hij meent, dat over enkele jaren het wel zal lukken tot een krachtige ombui ging van het uitgavenbeleid te komen. De E.S.B.-redactie meent dat er van een structurele-werkgelegen- heidspolitiek geen sprake is. Zij bepleit een planmatige, gecoördi neerde werkloosheidsbestrij ding door 't entameren van een krach- tige politiek van infrastructuur- verbeterende werken in de pro bleemgebieden. De vraag wie dat zal moeten betalen, wil de redac tie niet uit de weg gaan. Een gro ter conjunctureel begrotingste kort dan de door de minister be cijferde 750 min. lijkt haar onder de huidige omstandigheden aanvaardbaar. Wij zullen bereid moeten zijn tot een inflatoire financiering van de werkloos heidsbestrijding. Een bedrag van b.v. 500 min. extra betekent een De stemming voor de interna tionale waarden is gisteren bij de opening gedrukt geweest. Later liepen de koersen op, waardoor de stemming licht verdeeld werd. Aanvankelijk was de animo van het publiek ver te zoeken. Bij de opening werd eerder tot ver kopen overgegaan, die in een vrij wel lege markt terecht kwamen. Dit had tot gevolg dat de hoofd fondsen beneden het slotniveau van woensdag openden. AKU daalde een halve gulden tot 61,30. Philips deed hetzelfde met een verhandeling op 115,70. Unilever hield vrij goed stand met een koersdaling van 2 dub beltjes tot 108. Kon. Olie gaf 70 cent prijs op 143,60. Hoogovens werd een halve gulden hoger ge adviseerd op 99. Woensdag 15 november wordt hoogoven 6 in gebruik genomen. De handel in de hoofdfondsen was bij de ope ning gering. Wallstreet had woensdag tegen het slot winst nemingen te verwerken, waar- 'door de eerder op de dag behaalde koerswinsten merendeels werden omgebogen in geringe koersver liezen. Hierdoor sloot de markt er gemakkelijker. Kon. Olie werd in New York ex ca. dollar inte rimdividend verhandeld. Per saldo daalde dit fonds dollar. Dat deed ook Unilever maar Phi lips bleef onveranderd, terwijl KLM 1% dollar prijsgaf. Dit aan deel werd dan ook in Amsterdam lager geadviseerd. Later kwam er in de hoeken van de internationale waarden (enige vraag van lokale zijde. (Hierdoor steeg AKU tot 61,70, [Philips kwam op 115,90, Unilever werd zelfs aan de vaste kant op 108,80, terwijl Kon. Olie zich her stelde tot 144,20. De scheepvaartsector was ge makkelijker met weinig zaken. Het aanbod van lokale zijde in deze afdeling blijft nog steeds aanhouden, zij het in geringe mate. Van de cultures daalde tHVA punt tot 117%. De staats- fondsenmarkt was verdeeld met de 7 pct.-leningen fractioneel lager, de 5% pet. obligaties iets beter. Centrale Suiker werd wederom ruim verhandeld. Aanvankelijk daalde de koers van 410 tot 406 maar later werd weer op 410 ge handeld. Dit was ook de slotprijs van woensdag. Daarna zakten de koersen van de internationale waarden weer iets in waardoor AKU sloot op 61,50. Philips 115,30, Unilever 108,60 en Kon. Olie op 143,60. KLM was zeer flauw met een koersverlies van 8,50. In de eerste periode gaf Calvé 7%, Ned. Melk-Unie, Mulder- Vogem en Chem. Naarden ieder 6 punten prijs. Carps Garen daalde 5 en de Wereldhaven 8 punten. Indoheem was verder in reactie. De laatkoers van K.V.T. werd 10 punten lager gesteld op 330. Bijenkorf Beheer ging 8 pun ten omhoog, maar Van Nelle was flauw met een koersdaling van 17 punten. Billiton-II verbeterde 2,50. Elsevier gaf een goed her stel te zien met een winst van vijf gulden. Wyers was 12% punt in herstel. Veenendaalsche Stoom spinnerij steeg 10 en Lijm en Gelatine 5 punten. De biedkoers van Utrechtse Asfalt werd 5 pun ten hoger gesteld, aanslag van ca. 400 min, op de betalingsbalans. Het risico van 'n incidenteel aanbreken van de deviezenpot moeten we durven lopen. Wij moeten niet te voor zichtig zijn, aldus het redactio nele commentaar van E.S.B. Drs. G. de Man (van het econo misch instituut der rijksuniversi teit in Utrecht) acht de rijksbe groting 1968 wel stabiliserend maar niet stimulerend en komt tot de volgende conclusies: a. De structurele ruimtebereke ning is gecompliceerd en daar door voor de buitenstaander moeilijk doorzichtig, terwijl het conjunctuurpolitieke resultaat- twijfelachtig is. Het enige effect is, dat de minister van financiën een verdedigingsmuur heeft tegen de uitgavenwensen van zijn ambtsgenoten en het parlement. Zou het geen aanbeveling verdie nen naar een eenvoudiger begro tingsnormering te zoeken? b. Van de begroting 1968 zal wel een stabiliserende, maar geen stimulerende invloed uitgaan. De werkloosheid zal tengevolge van het begrotingsbeleid niet minder worden. c. 't Conjuncturele begrotings beleid heeft gedurende de afge lopen jaren gefaald. d. Wanneer verhoging van de belastingdruk niet meer tot de mogelijkheden behoort, zal in sterkere mate financiering van overheidsactiviteiten via 't markt mechanisme moeten plaatevinden en zullen inkomensoverdrachten, voor zover ze niet werkelijk een aanvaardbare inkomensverdeling bevorderen en niet om andere I redenen gewenst zijn, moeten worden verlaagd. De groei van de particuliere sector is een noodzakelijke voor waarde voor de grote stijging van de overheidsuitgaven, die voor de uitvoering van tal van essentiële taken nodig is. Daarom is de loonvorming tot op zekere hoog te de sleutel voor het niveau van de collectieve bestedingen. Het is merkwaardig, dat een liberale minister deze opvatting niet na der heeft uitgewerkt, maar mis schien is politiek iets anders dan economie, aldus prof. Heertje. Het komt ons voor, zo schrijft prof. dr. A. Heertje (universiteit van Amsterdam), dat de miljoe nennota 1968 past in de huidige economische situatie van ons land. De nota argupienteert hel der en z.i. overtuigend, dat een globale op expansie gerichte fi nanciële politiek thans onge wenst is, m.a.w. wij kunnen er begrip voor opbrengen, dat op dit moment het conjuncturele beleid vrijwel alle aandacht krijgt. Prof. Heertje waardeert de op merkingen, die over de meerja renplanning zijn gemaakt. Sa menvattend acht hij de begroting verantwoord in het huidige tijds gewricht, maar zij laat ons te zeer in het duister omtrent de vraag, of en in hoeverre de regering een op economische groei gericht be leid beoogt. druk op de maag, opgeblazen gevoel helpen direct Vijf Jemenieten onder wie twee officieren zijn woensdag in- Sanaa gedood en vele gewond, toen onbekenden het vuur open den op een menigte die voor pre sident Sallal betoogde, zo meldde de Egyptische pers donderdag, radio-Sanaa citerend. Voorts is vernomen dat enkele hoge offi cieren van het Jemenitische le ger in een petitie aan maarschalk Sallal hun afkeuring hebben uit gesproken over het in Khartoem tussen president Nasser en ko ning Feisal gesloten akkoord ter regeling van de kwestie-Jemen. In deze petitie beschuldigden de officieren er de regering-Sallal van, zich volledig te isoleren van het volk. Zij zouden hebben aan gedrongen op de vorming van 'n nieuwe „volksregering" die, steu nend op een modern leger en de politie, zuiveringen zou moeten verrichten. Op het strand bij badplaats De Koog op Texel zijn gisteren om streeks acht uur vele strandhuis jes door de zee overspoeld. Onge veer 25 huisjes werden totaal uit elkaar geslagen. Het strand ligt over kilometers lengte bezaaid met stukken hout en meubilair. Een tiental huisjes werd zeer zwaar beschadigd. Door duinafslag en wijziging van de zeestromingen stonden de huisjes dit jaar op een terrein, dat al vier meter lager ligt dan voor heen. De schade loopt in de dui zenden guldens. Niemand van de gedupeerden is verzekerd. De storm heeft in Zandvoort huisgehouden bij de jachthaven van de watersportvereniging. Ongeveer tien zeilbootjes werden de zee ingesleurd en later weer op het strand geworpen, maar dan' geheel uit elkaar geslagen. De schade wordt op 20.000, geraamd. Van de reddingsbrigade verdwenen er vijf boten, die later beschadigd zijn teruggevonden. De Sowjet-Unie maakt zich op om haar 50-jarig bestaan te gaan vieren. En het zai een feest vol trots worden. Het Rusland van nu is een machtige staat met een moderne industrie en een aan zienlijke welvaart ook voor de burgers, die de festiviteiten op kleurentelevisie kunnen volgen. Dat van 1917 was arm, achter lijk en zwak met erbarmelijke so ciale toestanden. Vele landen zijn er in een halve eeuw tijds sterk op vooruit gegaan, maar geen zo sterk als de eerste socialistische staat, die zijn dank hiervoor vooral uit laat gaan naar de per soon van Lenin. Op zichzelf is dit maar ten dele juist. Lenin was de leider in de begintijd van de Unie van Socia listische Sowjet Republieken, maar bijzonder succesvol was hij niet. Afgezien van een korte periode van vooruitgang de nieuwe economische politiek N.E.P. ontstonden er in die tijd burgeroorlog, hongersnood en andere ellende. Het 20-jarig be staan viel in de periode van Sta lin, toen juist de politieke vervol ging met grenzeloos veel execu ties op zijn hoogtepunt was. Het zilveren feest kon niet ge vierd worden omdat het land onder een verschrikkelijke oor log leed. De eerste jaren na de oorlog volgden weer honger en gebrek en een zekere mate van snel bespeurbare vooruitgang viel pas weer te constateren in de na-Stalinistische periode van Chroesjtsjow. EN NU? Voor de Russen zijn die tijd perken vah kwalijke toestanden overigens vergeeflijk, want al met al werd in die jaren de basis gelegd voor de industriële en po litieke macht die de Sowjet-Unie nu is: er werd geleden voor een betere toekomst en die is ge komen. Voedselgebrek is een absurde zaak geworden, ook al valt een oogst eens tegen dan is de staats kas bestand tegen grootscheepse importen. De enorme verwoestin gen die de oorlog aanrichtte zijn in grote trekken hersteld en de woningbouw is in die tijd zo enorm beoefend dat een capaci teit ontstond die de Russen voor het ongekende feit plaatst dat er nog maar een gering gebrek aan woonruimte bestaat. De verdwijning van 'n schaar - ste-economie zet 't land nog wel voor puzzels. Problemen van transport, van distributie der goederen, gaan een rol spelen en de spanningen in vraag en aan bod van consumptie-artikelen en particuliere kapitaalsgoederen maken ook nodig dat de industrie went aan een nieuwe manier van denken. Het zijn dergelijke be slommeringen waarvoor de wer ken van Marx, Engels en Lenin, noch die van Stalin, een oplos sing bieden. En die zijn daardoor ook minder het evangelie van de Sowjet-burger geworden. LIBERALISATIE In hun plaats treden de des kundigen, die vaak hun inspiratie hebben opgedaan door studie te maken van de manier waarop in het westen dergelijke moeilijk heden uit de weg zijn geruimd. De liberale economen als Liber- mann maar hij is niet de enige erkennen de verdiensten van allerlei door Marx en Engels uit principe verfoeide instellingen als het maken van winst waar door produktie gestimuleerd kan worden. Hun opvattingen stuiten nog op verzet bij de orthodoxere marxisten maar ze dringen door. Centrale planning vanuit Moskou was van oudsher de kern van de Russische economie en hoewel ze op vele punten faalde, heeft ze ook bereikt dat het potentieel van de Sowjet-industrie zover ont wikkeld is dat diverse monopolies moeten wijken voor werkelijke concurrentie. Een dergelijke ontwikkeling heeft ook invloed op de geest van de burgerij. En merkwaardiger wijs constateren kenners van Rusland dat de huidige Rus met het stijgen van zijn welvaart er geen gelukkiger mens op is ge worden. De ontberingen van voorheen werden doorstaan met een zeker genoegen omdat men wist voor een groot doel opoffe ringen te moeten maken. De on gemakken van nu zouden er niet Nauwelijks heeft de eerste herfststorm zich aangekondigd, of Maassluis zucht reeds onder de hoogwateroverlast. Woensdag nacht om half drie was de dienst gemeentewerken met een ploeg van 30 man in de weer om vloed planken in het bedreigde haven gebied op te stellen. In ruim 80 gezinnen werd de nachtrust ge stoord om in allerijl het huis met vloedplanken tegen het opkomen de water te beschermen. Het wa ter stond ruim 40 cm hoog tegen de gevels van de rond het haven gebied gelegen huizen. Het waar schuwen van de bewoners van de bedreigde huizen geschiedde in samenwerking met de gemeente politie van Maassluis. De schade bleef beperkt tot twee personenauto's die tot de motorkap volliepen met water. De eigenaars waren 's nachts on vindbaar. Om wegen en trottoirs te ontdoen van drijfhout en puin dat met het rivierwater werd aangevoerd, was de ploeg van het gemeentepersoneel tot donder dagochtend zeven uur in de weer. In Nyack, een voorstad van New York, is de politie donder dagmorgen vroeg slaags ge raakt met een groep negers. De moeilijkheden begonnen toen een politieman een neger probeerde te arresteren. Jonge negers gingen de straat op en negeerden de bevelen van de po litie. Zes negers zijn gearres teerd. Drie politiemannen lie pen verwondingen op. In een grote pakkist, afkomsi- uit Tsjecho-Slowakije, bestemd voor een technische beurs in de Zweedse hoofdstad, arriveerde een vluchteling uit Oost-Duits- land. De man maakte een gat in het hout en bevrijdde zichzelf weer. Hij meldde zich bij de po litie en aangenomen wordt, dat hij zich nu in West-Duitsland be vindt. De burgemeester van Rotter dam, de heer W. Thomassen, heeft gisteren in de gemeente raad de portefeuillekwestie ge steld. Bij een debat over demon stratievrijheid zei de burgemees ter dat hij niet akkoord zou gaan, als de raad zou besluiten demanstraties toe te staan na voorafgaande melding. „Dit is voor mij een portefeuillekwes tie", zei de burgemeester. „U krijgt het van mij niet gedaan; men moet weten waar het gezag is". In tweede instantie zei de bur gemeester duidelijker hoe hij zou handelen, als de raad zich in de toekomst voor demonstra ties na melding zou uitspreken. Een dergelijk besluit acht bur gemeester Thomassen in strijd met de taak die de politiewet aan de burgemeester heeft op gedragen. Hij zou het besluit voor schorsing voordragen aan het hoger bestuur. Pas daarna als het hoger bestuur een be slissing zou hebben genomen over het raadsbesluit, zou de burgemeester eventuele conse quenties trekken. Aanleiding tot dit orde-debat was de K.V.P.-fractieleider mr. dr. S. W. I. C. M, Couwenberg, die de burgemeester vroeg hoe hij denkt over de opvattingen van de P.v.d.A.-commissie onder leiding van prof. Samkalden, die zich heeft uitgesproken voor het systeem van demonstratie zon der voorafgaande vergunning maar op melding vooraf. De heer Couwenberg constateerde dat zijn raadsfractie op dit punt staat naast een belangrijke stro ming in de P.v.d.A. K. Staab deelde mee dat hij met toenemende ergernis het debat had aangehoord. Hij sorak over publiciteitstunts en vond het on juist een discussie te voeren op basis van een krantenverslag over het rapport-Samkalden. De woorden van de burgemeester moest men zien als een persoon lijke uitlating, die men later nog wel eens zou bespreken. De frac tieleider van de C.H.U., dr. F. J. Krop, sloot zich bij deze woor den aan. Burgemeester Thomassen had niet op een debat gerekend, om dat 't raadsstuk dat maar zijde lings met opvatingen over de demonstratievrijheid te maken had, in de commissie strafvorde ring aan de orde was geweest, waar men had afgesproken dat de discussie met een sisser zou aflopen. In de gemeente Rotter dam bestaat, aldus de burge meester, een grotere vrijheid dan die welke in het rapport-Sam kalden is voorzien. Volgens deze commissie zou men vier dagen tevoren een demonstratie moe ten melden. In Rotterdam kan men op kortere termijn (24 uur) vergunning krijgen. De Rotterdamse gemeenteraad hoorde deze discussie aan naar aanleiding van een uiteenzetting van het college van B. en W. over artikel 18 van de algemene politieverordening, die door de hoge raad onverbindend is ver klaard. Artikel 18 van de Rot terdamse politieverordening be paalde dat men het meevoeren van borden voorzien van leuzen moet beschouwen als een demon stratie waarvoor voorafgaande vergunning nodig is. 111. Speurend glijden Arams blik ken over het schuimende rivier oppervlak. Maar Aiglon, de roof ridder komt niet meer boven. hij heeft de dood in de golven ge vonden. „Een vreselijk einde," zegt de jonge ridder hees, terwijl hij op zijn paard toeloopt. „Hij heeft nog geboft," meent jonker Tobias, die minder onder de indruk is van het drama. „Als wij hem gepakt hadden, wel, dan bungelde hij morgen reeds aan de galg-" Op de terugweg naar Napels praat de jonker honderd uit. Hij vertelt hoe prins Angelo met zijn drakenridders door de krijgers des konings overmeesterd is» en dat zijn broeder Balthazar een lichte armwond heeft opgelopen tijdens het gevecht. Maar Aram luistert slechts met een half oor; zijn gedachten toe ven nog bij het vreselijke einde van Aiglon. Op datzelfde moment speelt zich in het koninklijk paleis een geheel ander toneel af, D« oude Lorenzo zit als een gebroken man op zijn troon en staart dof voor zich uit. Balthazar, die zijn ge wonde arm in een doek draagt, staat naast hem. Hij wenkt een der dienaren. „Laat mijn broeder Angelo binnenbrengen, opdat hij het vonnis des konings hore!" be veelt hij met vaste stem. hoeven zijn als de regeerders of de leiders van de industrieën het maar anders deden. De moderne Sowjet-burger constateert dat de middelen er zijn om zijn behoef ten te bevredigen en als dat dan toch niet gebeurt, zit ergens iets fout. I POLITIEK Ook over allerlei politieke za ken gaan de gevoelens anders liggen. Het stimuleren van revo luties elders was een heerlijk doel in zichzelf. Thans is dit soms, maar soms ook niet, een verstandige daad in het kader van een wereldpolitiek denken. Sommige buitenlandse corres pondenten in Moskou maken ook gewag van gesprekken met Rus sen, die daarin bitter constateren dat bijv. Cuba, of de hulp aan Vietnam, maar nare financiële be lastingen zijn waarvan het nut twijfelachtig is en waarvan men voelt dat ze in ieder geval ten koste gaan van de eigen mate riële vooruitgang. Het aan analfabetisme lijdende tsaristische Rusland is ook afge lost door een staat met een voor treffelijk stelsel van onderwijs. Een konsekwentie daarvan is ook dat het zelfstandig denken en ook het afwijkend denken bevorderd is. Iets wat af en toe nog wel ge remd wordt, maar dat stuit weer op protesten, die de openbaar heid bereiken. De geestelijke dwang die nog in Stalins boekje staat, is onmogelijk geworden of dat de regeerders nu bevalt of niet en waarschijnlijk zijn ze nuchter genoeg om er vrede mee te hebben omdat het onvermij delijk is. ECONOMIE In economisch, maar vooral in geestelijk opzicht zijn de veran deringen van een halve eeuw enorm en onvergelijkbaar met iets in enig ander land. En ver moedelijk geldt dat nog het meest voor de laatste tien jaar met Chroesjtsjow als overgangsfiguur. Chroesjtsjow die zowel de heil staat voorspelde als nuchter sprak van de noodzaak de Ver enigde Staten economisch in te halen. Die zowel de wereldrevo lutie predikte als compromissen sloot met kapitalisten als dat beter paste in de Russische be langen. Kosygin en de anderen na hem zijn ook minder de erfgenamen van Lenin dan wel gewoon re geerders van een machtig land dat daarvan de voordelen heeft en uitbuit als daarvan de nadelen heeft te dragen. Minder uitvoerders van idealen dan nuchtere behartigers van belan gen. Van de Russische vooral en omdat die in vele gevallen niet der anderen zijn, zullen tegen stellingen onvermijdelijk zijn. Dergelijke controverses echter worden meer en meer overscha duwd door ieders belang bij vre de. TOEKOMST Een kernoorlog die het kapita lisme ten val zou brengen is niet te riskeren omdat die ook de ver worvenheden van de Sowjet- burger zou vernietigen. Maar die juist te vergroten is de taak van de mannen van het Kremlin. Scheidde vroeger een kloof in welvaart vooral de Sowjet-Unie van de westerse wereld, nu ver bindt een gezamenlijke welvaart hen veeleer. En die kloof rijk en arm is er nu een geworden met de ontwikkelingslanden aan de verkeerde en zowel de V. S. als de U. S. S. R. aan de goede kant. Een kloof die zowel in Washing ton als in Moskou als een gevaar moet worden gevoeld. Dat gemeenschappelijke gaat de boventoon voeren boven de nog altijd wel bestaande ideële tegenstellingen, wat bijvoorbeeld bleek in de kwestie van het na bije oosten waarbij beide partijen er wel voor uitkeken tegenover elkaar te komen staan, hoezeer ook allerlei praktische overwe gingen van macht en politiek be lang tegenstrijdig waren. Het is allemaal een beetje anders gelo pen dan Lenin verwacht had. Maar noch voor de Russen, noch voor de anderen is dat een reden tot treuren. De 55-jarige timmerman M. Jageilnicki uit Rosmalen (N.-B.) is gisteren op een bouwwerk aan de Europaboulevard in Amster dam-zuid dodelijk getroffen door een stuk hout. Het ongeluk ge beurde bij het hijsen van houten raamkozijnen naar de tiende ver dieping. Op een gegeven moment viel een kozijn op een hoogte van ca. 35 meter uit elkaar en kwa men de stukken naar beneden. De timmerman werd aan het hoofd getroffen en was vrijwel op slag dood. Een andere arbeider, de 24- jarige opperman J. C. de Bod uit Hank (N.-B.) die eveneens door een stuk werd geraakt, is met schouderverwondingen naar een ziekenhuis overgebracht.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1967 | | pagina 4