Accentverschuiving Vietnam in DE MILITAIRE STERKTEN IN OOST EN WEST Amerika's superioriteit wordt minder MEER FRANSE HULP VOOR QUEBEC BELGISCH COMMENTAAR OP KEURINGSCIJFERS VAN NEBERLANDSE DIENSTPLICHTIGEN wegens verbouwing Pagina 2 DE VRIJE ZEEUVÜ Vrijdag 15 september 1967 ROTTERDAMSE POLITIEMAN ERNSTIG MISHANDELD Brand iri pension voor buitenlandse arbeiders Niet waterdicht Troepensterkte Militaire begrotingen MEER VRAAG NAAR NEDERLANDSE KASTOMATEN Bij frontale botsing gedood Vijfjarige kleuter slachtoffer van het verkeer China NOG STEEDS ONDERWIJZERS STAKING IN NEW YORK SPOORWEGONGELUK IN TSJECHO- SLOWAKIJE Suikerindustrie verwacht record-bietenoogst Psychische redenen UNIVERSITEIT VAN JAIPOER GESLOTEN Twee agenten geschorst in Roermond Het voornaamste slagveld van Vietnam is op het ogenblik de Amerikaanse televisie. Daar is het nu de tijd dat de kandidaten voor allerlei posten waarover volgend jaar de stembus moet be slissen, hun opwachting maken. Een opmerkelijke was Michigans gouverneur Romney, een van de mannen die goede kans maken als republikein naar het presidentschap te dingen en in dat op zicht bepaald niet de gemakkelijkste tegenstander van Johnson, wens kandidatuur vrijwel bij voorbaat vaststaat. Romney nu sprak zich uit voor vrede en een zo spoedig moge lijk beëindigen van de Amerikaanse gewapende interventie in Viet nam. Hij gaf daarbij openlijk toe dat hij finaal van mening was ver anderd. Eerdere krijgshaftigere uitspraken schreef hij toe aan een „hersenspoeling"; die de legerautoriteiten hem hadden toegediend. Die laatste opmerking was wel licht niet zeer verstandig, want hij gaf hiermee zijn toekomstige tegenstanders gratis een sterk propagandawapen. Immers: is een man die zijn hersenen zomaar laat spoelen, wel opgewassen te gen de inspanning van de presi dentiële taak? Mogelijk kost die tactische blunder Romney de kandidaatstelling, maar belang rijker is dat een zo vooraanstaand republikeins politicus zich zo uit gesproken opstelt aan de zijde van de groep die ageert tegen de Vietnamese oorlog. Romney moet overtuigd zijn dat zijn standpunt nu al door zeer velen wordt ge deeld of binnenkort gedeeld zal worden. HAVIKEN Johnson heeft nu voor het eerst te maken met een krachtig verzet tegen intensivering van de strijd, terwijl tegelijkertijd de haviken in zijn eigen partij, maar ook bij republikeinen als Nixon, even eens sterker sehijnen te worden. Dat maakt het hem des te moei lijker de middenweg te bewan delen zoals hij bij voorkeur doet: daarmee kan hij hoe langer hoe minder de politici paaien die zich sterker gaan verdelen in voor- en tegenstanders van alle strijd. Voortzetting en zelfs intensive ring van de bombardementen op Noord-Vietnam kan hij stee'ds minder propageren. Men gaat hem nu al verwijten dat hij han delt als een kwakzalver die bij het falen van een medicijn geen beter antwoord weet dan de pa tiënt als maar meer van hetzelf de spul te laten slikken. Vandaar dat geleidelijk aan vanuit Washington een ander medicijn gepropageerd wordt: het instellen van een veiligheids gordel tussen Noord- en Zuid- Vietnam, compleet met alle mo derne hulpmiddelen en natuur lijk met een geduchte bezetting. Dit alles in de overtuiging dat als aan de hulp uit het noorden maar een eind komt, de Vietcong het niet lang meer houdt. Deze ver onderstelling hoeft niet eens juist te zijn. Maar bovendien gaan de verbindingen tussen noord en zuid voor een groot deel door Laos en Cambodja, alsmede door het noorden van Thailand. Moe ten de Amerikanen dan over het hele schiereiland een linie gaan bezetten? Dat is niet alleen on-» overkomelijk, maar het zou bo vendien nog meer landen in het conflict brengen, die dsar liever buiten blijven. VERSCHUIVING Het ziet er daarom «iet naar uit dat het voorstel voor de vei ligheidszone serieus bedoeld is om zo de Vietcong krachteloos te maken, maar dat het veeleer een methode is om de nadruk wat te gaan verleggen naar een ander strijdmiddel om de vorige vecht methode in dit geval het bom barderen wat uit de aandacht te krijgen. En om onopvallend ^aaraan een eind te maken zon der dat het lijkt of dit onder pres sie geschiedt. Waarbij wellicht ook meespeelt dat de vredeskan didaat bij de Vietnamese verkie zingen onverwacht veel stemmen haalde, hoewel het hem en zijn kiezers toch echt niet makkelijk was gemaakt. Ook generaal, nu president, Van Thieu rept al van staking der bombardementen. In Zuid-Viet- naw zt§Jf£"chijnt het grote geweld al min/fuA" Verkoopbaar te zijn, kan,Vnen hieruit opmaken. Onder dje omstandigheden kan het voor de V.S., die immers redeneren dat ze alleen in Vietnam zijn om het wettige bewind te helpen, on mogelijk aantrekkelijk worden nog krijgshaftiger te zijn dan de Zuidvietnamezen zelf. Het zit er dus wel in dat de Amerikanen het in Vietnam wat kalmer aan gaan doen. Maar wie ook hoopt dat daardoor een op lossing veel dichterbij is geko men, die zal vermoedelijk nog vele teleurstellingen te verduren .krijgen. Da brigadier van politie J. F. Broerse uit Rotterdam is woens dagavond zwaar mishandeld door de 26-jarige marktkoopman K. de R. uit Rotterdam, die naar een politiebureau was gebracht,-na dat hij was aangehouden omdat hij onder invloed van alcohol met zijn auto reed. Tevoren was hij op een vrouw ingereden en had hij op de kruising Henegouwer- laan-Beukelsdijk geen gevolg ge geven aan een stopteken van een verkeersagent. De politie-arts achtte hem sterk onder invloed. De R. voelde zich beledigd toen brigadier Broerse hem te kennen nuchtering met hem wilde pra ten. Onverwacht gaf hij de po litieman een klap, die een dub bele kaakfractuur ten gevolge had. Brigadier Broerse werd naar het Dijkzigtziekenhuis gebracht en ter verpleging opgenomen. De R. is wegens zware mishan deling door de recherche in be waring gesteld. Op de zolder van een pension voor buitenlandse arbeiders aan de Hinthamerstraat in Den Bosch, waar zeven Turken hun slaapge legenheid hebben, is gisteren omstreeks half tien een felle brand uitgebroken. Het vuur was zó hevig, dat twee der Turken, die op het gillen der hospita wak ker werden, geen kans meer za gen hun kamer op de normale manier te verlaten. Door het dak raam wisten zij zich naar buiten ,te werken, waar zij in de dakgoot voorlopig veilig waren, tot zij door de brandweer met behulp van een ladder konden worden gered. De brandweer, die met zes stralen het vuur bestreed, slaag de erin de brand na een half uur te bedwingen, pe omvang van de schade, die beperkt bleef tot de overkapping van het pand, kon nog niet worden vastgesteld. Het aantal intercontinentale Russische raketten is het afge lopen jaar met 50 procent ge stegen. De Sowjet-Unie heeft een beperkt anti-raketstelsel op gezet. De Amerikaanse troepen sterkte is de grootste ter wereld. China dat over een dertigtal kernbommen zou beschikken besteedt een vijfde deel van het defensiebudget aan de ontwik keling van dergelijke wapens. Dit zijn de belangrijkste conclu sies van het „Instituut voor stra tegische studies" te Londen, zo als die zijn neergelegd in het jaarrapport „The Military Ba lance 1967/68". Volgens het rapport vermin dert de Amerikaanse superiori teit te/i opzichte van de Sowjet- Unie op het gebied van inter continentale kernraketten steeds verder. Was de verhouding in 1965 nog vier tegen één, in 1966/67 bedroeg dat nog maar iets meer dan drie tegen één en dit jaar minder dan drie tegen één. De Amerikanen beschikken over 1054 „minuteman"- en „Ti- tan"-raketten en 656 „polaris"- raketten die van schepen kun nen worden afgevuurd. De Sow jet-Unie heeft 520 raketten die van bases op het land kunnen, worden afgevuurd en 130 voor de vloot. Het rapport zegt voorts dat de Russische raketten van grótere vernietigende kracht zijn terwijl de Amerikaanse nauw keuriger zijn. Voor de eerste maal wordt de aanwezigheid in de Sowjet-Unie van een anti-raketstelsel gesig naleerd. Het is gebaseerd op anti-raket-raketten die in het oosten „galotsje" worden ge noemd en die door middel van vaste brandstof worden- aange dreven. De „galotsje" heeft een bereik van verscheidene honder den kilometers en is voorzien van een kernkop met een kracht van één tot twee megaton. Zij vormt echter geen „waterdichte" verdediging tegen de „minute man" of de „polaris". Nog niet zeker is of een dergelijk stelsel ook rond Leningrad is opgetrok ken of de „Tallin-linie" die zich langs de Oostzeekust uitstrekt, iets anders is dan een systeem voor snelle waarschuwing waar bij „griffon"-luchtdoelraketten worden gebruikt. De Verenigde Staten beschik ken volgens het rapport over de twee landen heeft geleid tot op voering van de militaire sterk ten aan beide zijden van de grens. China en Frankrijk, welke lan den werken aan uitbreiding van hun kernstrijdmacht, besteden het hoogste percentage van hun militaire budget aan onderzoek, namelijk 20 en 14 procent. De landen in hét midden-oos ten besteden het grootste deel van hun bruto-nationale produkt aan defensie, namelijk 12 pro cent in Israël, Jordanië, de ver enigde Arabische republiek, Saoedi-Arabië. In China en Zuid- Vietnam bedraagt dat 10 pro cent. Sinds het begin van deze week is er sprake van een verbetering van de vraag naar Nederlandse kastomaten. In de voorgaande twee weken was de vraag gering. De prijs op de veilingen lag meestal op de minimumprijs van 2,40 per 6 kg en er kwam zelfs doordraai voor, ook van goede kwaliteiten. Er draaien nu geen export tomaten meer door en bovendien is de prijs aangetrokken. De grote en middelmaten exportkwaliteit worden thans verkocht tegen prijzen van 2,50 tot S 2,90 per 6 kg. De concurrentie van natuur- tomaten op de buitenlandse markten en met name in West- Duitsland is minder geworden. De laatste weken was deze zeer groot. Tengevolge van de mooie zomer geven de natuurtomaten in de meeste Westeuropese landen een grote opbrengst. Het aanbod van Nederlandse kastomaten is ook over het hoogtepunt heen. De omvang van de aanvoeren in de komende weken zal voor een groot deel worden bepaald door de weersomstandigheden. Volgens de cijfers van het uit- voercontrolebureau voor tuin- bouwprodukten bedroeg de ex port van Nederlandse tomaten in de week van 28 augustus tot 2 september in totaal 7501 ton. Donderdagochtend is de 44- jarige vertegenwoordiger J. Kro ne uit Arnhem op de rijksweg Arnhem-Apeldoorn tijdens een inhaalmanoeuvre dodelijk ver ongelukt, toen hij met zijn auto in frontale botsing kwam met een truck met oplegger. De heer Krone reed achter enige vracht auto's en wilde vlak voor een heuvel zijn inhaalmanoeuvre uit voeren. Hij schoot onder de vrachtcombinatie en kwam daar onder klem te zitten. Politie, brandweer en een transportbe drijf zijn enkele uren bezig ge weest de bestuurder uit het wrak te bevrijden. Gistermiddag om één uur is de 5-jarige Theo Ham uit Nieuw- lande, toen hij uit de kleuter school de weg overstak, door een auto aangereden. Het kind werd zwaar gewond naar het zieken huis in Hoogeveen gebracht, waar het na enkele uren is overleden. HEM A Terneuzen MAANDAG GESLOTEN gaf, dat hij eerst na zijn ont-lgrootste geregelde troepenmacht ter wereld. Zij staan vooraan met 3.400.000 man, onmiddellijk gevolgd door de Sowjet-Unie met 5.220.000 militaire en China als derde met 2.700.000 leden van het revolutionaire bevrij dingsleger. Bij de sterkten van de laatst genoemde twee landen moeten nog worden gevoegd de para militaire veiligheidstroepen die bij China zelfs verscheidene mil joenen manschappen zouden om vatten. De culturele revolutie schijnt het Chinese leger eerder ge schaad dan gebaat te hebben. Het volksleger zit thans in alle takken van de economische en politieke structuur waardoor zijn invloed is vergroot. De taak van het leger is daardoor veel gro ter geworden, waardoor de op leidingsprogramma's ontwricht zouden zijn en de gevechtsge reedheid te lijden zou hebben gehad. Vooral de luchtstrijd krachten ih de 13 militaire ge bieden zouden getroffen zijn, waar vijf bevelhebbers en negen eerste politieke commissarissen zijn ontslagen. Hoewel aan beide zijden van de Chinees-Russische grens de patrouille-activiteit zou zijn ge ïntensiveerd, wijst niets erop dat •Ldo politieke twist tussen de In New York zijn besprekin gen begonnen om te komen tot beëindiging van de boycotactie van de onderwijzers die hogere salarissen en betere leslokalen wensen. Toen het nieuwe school jaar maandag begon, bleef ruim 80 procent van de 58.000 onder wijskrachten thuis. Officieel zijn zij niet in staking, omdat hun dit als overheidspersoneel ver boden is. maar zij dreigen mas saal ontslag te nemen als hun eisen niet worden ingewilligd. Wat de salarissen betreft wil de bond de huidige schaal van 5400 tot 9900 dollar (19.200 tot 35.300 gulden) optrekken tot 7500 a 15.000 dollar (26.700 a 53.400 gulden). De rechter heeft al bepaald, dat de actie onwet tig is en dat de bezwaren tegen de leslokalen geen hout snijden. Gisteren moesten de voorzitter van de onderwijzersbond en twee van zijn naaste medewer kers voor de rechtbank verschij nen wegens „minachting voor de justitie", omdat de bond zich niet zou hebben gestoord aan een gerechtelijke uitspraak om de actie van de onderwijzers te voorkomen. De bond kan tot een dwangsom van 10.000 dollar (ruim 35.000 gulden) per dag worden veroordeeld. VERSTELBARE MATRAS Wenen: Gezien op de najaars- beurs. Een matras, waarvan de hardheid naar behoefte kan wor den afgesteld. Het Oostenrijkse produkt is afkomstig van een fa briek in Schwanenstadt, De Franse minister van onder wijs, Alain Peyrefitte, heeft woensdagavond in Quebec be kendgemaakt, dat Frankrijk zijn hulp aan de gelijknamige hoofd zakelijk Franstalige Canadese provincie in drie jaar tijd zal vertienvoudigen. Het aantal beurzen voor stu denten uit Quebec, dat dit jaar op grond van de in 1965 gete kende culturele akkoorden onge veer 90 bedraagt, zal tot duizend stijgen. Om Quebec te voorzien van voldoende onderwijskrach ten zullen twee opleidingscentra komen, één in Quebec en de an dere in Parijs. Voorts wil men een uitleencentrale voor onder- wijsfilms oprichten en op de uni versiteiten in de twee landen groepen onderzoekers vormen op gespecialiseerde gebieden als de bosbouw. Minister Peyrefitte deed deze mededelingen op een persconfe rentie na afloop van een ge sprek met de premier van Que- Een sneltrein van Praag naaf Brno is op een station in Mora- vië ontspoord, waarbij het sta tionsgebouw; voor een deel werd vernield. Een lokettist en een vrouw op het perron, alsmede twee inzittenden van de trein kwamen om het leven en twaalf mensen liepen ernstige verwon dingen op. bee, Daniel Johnson, in Mon treal. Toen de Franse bewinds man maandag jl. in Quebec ar riveerde, zei hij te zijn gekomen voor de praktische uitwerking van het bezoek van president De Gaulle in juli, dat zoveel stof heeft doen opwaaien. Gedachtig aan de reacties op het optreden van het Franse staatshoofd ver zekerde Peyrefitte, dat de samen werking tussen Frankrijk en Quebec „tegen niemand is ge richt en ook iemand in verlegen heid wil brengen." De Nederlandse suikerindus trie gaat naar alle waarschijn lijkheid in 1967 de grootste bie- tenoogst uit haar geschiedenis tegemoet, zo staat in het septem bernummer van het maandblad „Suiker Unie". Tot nu toe was de grootste bietenoogst die van 1960, toen 4.988.000 ton door de suiker fabrieken werd verwerkt. Voor 1967 is het nu wel voor bijna 100 pet zeker, dat de oogst meer dan 5 miljoen- ton zal belopen. In Nederland maakt men zich ten onrechte ongerust over de ge zondheidstoestand van 't Neder landse volk, zo schreef donderdag het Brusselse blad „Het Laatste Nieuws" naar aanleiding van de beroering die in Nederland is ge wekt door berichten over het hoge percentage afgekeurde dienstplichtigen. 38) „Om dan zodoende aan Gert te verraden, dat ze van Henri hield? Daar zat ik weer. „Tj.a „Die twee dames wisten het allebei," fantaseerde Terry. „En ze mogen mekaar niet lijden, wat meer voorkomt, bij rivalen, dus werken ze niet samen. Mogelijk is de huishoudster vannacht wer kelijk zo geschrokken en mis schien heeft ze alleen maar ge probeerd, Arlette „het" afhandig te maken, en is neergeslagen door deze." „Ze sprak van een lange man," herinnerde ik hem. „Als ze over 'n kleine vrouw gesproken had, was Henri via 'n omweg verraden," weerlegde Terry. Toen we vlakbij het hotel waren, op de terugweg voor de lunch, vroeg ik hem: „Zeg nou es eerlijk, Terry: geloof je dit in volle ernst?" „Half," bekende hij. „Ik geloof ook nog andere dingen. Ik wéét ook iets. Maar ik mag niet zeg gen wat, want iemand anders dan DOOR OLAF J. DE LANDELL ik zou door een kleine beweging, een blik, een woord, kunnen ver raden, wat ik zo zorgzaam bij elkaar gebracht heb." Toen ik geen antwoord gaf, ging hij voort: „Je bent toch niet boos? die theorie, dat het Arlette geweest zou zijn van nacht is dicht bij de waarheid. Maar het was Arlette niet. Laten we zeggen, dat het de weten schap was, de verpersoonlijkte wetenschap, die Martijn bij zijn leven heeft opgedaan betref fende Arlette, en die zijn dood bespoedigd heeft, of er indirect de oorzaak van was." „Ik snap er geen laars van," zei ik en griezelde inwendig van die verpersoonlijkte wetenschap, welke zo op Martijn geleken had, dat de huishoudster hem her kende. „Henri is niét schuldig," be toogde Terry met'klem. Alsof ik het daarover had. Enfin, de lunch was heerlijk, en Arlette stralender nog dan 's morgens. Ik overpeinsde, hoe zij bij mogelijkheid tot iets slechts in staat zou kunnen zijn, dat indirect Martiin's dood ten gevolge had kunnen hebben. Na het eten reden we naar een kleine stad in de nabijheid, waar we volgens Terry naar de bio scoop zouden gaan. Ik moest maar afwachten. Maar ik moest m'n opschrijfboekje bij me heb ben en niet suffen. Jawel, meneer. Hij had maar te bevelen. Tijdens de tocht erheen vroeg ik hem, hoe Martijn had kunnen sterven aan iets, wat hij wist van madame Enbourg. Hij keek me vaderlijk glim lachend aan, wat me belachelijk voorkwam. En hij zei onder wijzend: „Een mens kan wel eens te gronde gaan aan eigen slecht heid, Han. Er zijn dingen, die je als goed mens geluk brengen, en als man met een kwade inborst in het verderf storten." „Dus is Martijn door zijn eigen kwade inborst in het verderf ge stort?" vroeg ik. „Het klinkt net als de dood van Sneeuwwitje's stiefmoeder." „Daar heb je 'n prachtige ver gelijking," gaf Terry toe. „Je bent heus niet zo stom als je eruit ziet, zeg!" „Op dat punt gelijken we dus niet op elkaar," gaf ik terug. „Het valt niet erg op," vergoe lijkte mijn neef. De bioscoop was een simpel geel gelakt gebouw, ruimschoots versierd met portretten van Shir ley Temple, die daar juist des avonds de harten in verrukking bracht. We slopen door een ach terdeurtje naar binnen, en von den een meneer, die moeite deed, zich achter .een snor te 'verber gen, wat hem slechts ten dele ge lukte: zijn benen waren nog helemaal zichtbaar. Maar door die snor praatte hij toch,en hij hing er genoeglijk overheen te loeren. En als hij lachte konden we er pas mee in stemmen, als hij zijn geluids installatie inschakelde, omdat hét niet eerder merkbaar was. „Zo, bent u daar," zei de meneer, van achter zijn snor. „En of," antwoordde Terry die een hekel heeft aan vragen naar de bekende weg. „We zijn Vroeg, hè?" „En of," wreekte de meneer zich, en voegde er uitnodigend achter: „Kóm u maar mee." We stapten door een bouwval lig deurtje naar binnen in een soort gangetje, en kwamen zo aan een kantoor. Hier werden we binnen gelaten en kregen ieder een stoel. „Wat was er nou eigenlijk van u believen?" informeerde de meneer, en fronste zijn wenk brauwen, tot ze de snor haast omhelsdèn. „Ik zou graag het journaal willen zien, dat u gisteravond ge draaid hebt," legde mijn neef uit. „Dat, waarin die honderdjarige meneer gehuldigd wordt." „O," juist," begreep de meneer. „En wat wou u daarmee?" (Wordt vervolgd.) Men zou zich in Nederland vol gens dit blad veeleer ongerust moeten maken over de keurings normen, die aan deze onrustwek kende cijfers tengrondslag liggen. Nederland beschikt n.l. niet over een'recruterings- en selectiecen trum zoals België. De keuring geschiedt per provincie volgens uiteenlopende normen. Er wor den grote veiligheidsmarges ge nomen en een gebrekkig onder zoek, vooral van psychologische aard, staat toe dat een groot aan tal recruten door de mazen van het net glipt. België is het enige land ter wereld dat over een echt recru terings- en selectiecentrum be schikt, waar de toekomstige sol daat op wetenschappelijke wijze grondig wordt onderzocht, zowel geneeskundig als psychotech nisch, aldus ,Het Laatste Nieuws'. De praktijk heeft uitgewezen, dat een goede selectie het operatio neel peil der strijdkrachten met 20 procent kan verbeteren. Min der dan 8 procent van de Belgi sche dienstplichtigen wordt we gens gezondheidsredenen afge keurd en een belangrijk gedeelte hiervan om psychische redenen. Dit laatste acht men een tijds verschijnsel, een gevolg van de gewijzigde levenswijze en het feit, dat de meeste kwalen en ziekten met geneesmiddelen kun nen worden bedwongen, terwijl de ontwikkeling op neurologisch gebied minder vlug gaat. Een stijgend aantal gevallen wordt voor observatie naar mi litaire ziekenhuizen verwezen (in 1966: 4,89 procent) en het aantal dat daarna definitief werd afge keurd, beliep in 1966 2,1 procent, aldus de beschouwing van „Het Laatste Nieuws". De universiteit van de Indiase staat Radjastan in Jaipoer is ge sloten, nadat de studenten had den laten weten dat zij geen col leges meer zouden volgen, zolang het Engels tot de verplichte vak ken blijft behoren. Om dezelfde reden zijn de middelbare scholen in de stad voor onbepaalde tijd dichtgegaan. Handhaving van het Engels als verplicht vak op de universitei ten stuit vooral in het noorden van India waar hindi wordt ge sproken, op verzet. Bij de gemeentepolitie in Roer mond zijn de 28-jarige hoofd agent E. en de 33-jarige agent W. door de korpsleiding geschorst. Ze zouden in januari van dit jaar twee jongelui hebben afgeran seld, die op de Kapellerlaan in Roermond enige vernielingen hadden aangericht. Toen ze de jongens voor een verhoor mee wilden nemen naar het politie bureau, verzetten deze zich. Daarop werden ze door de po litiemannen geslagen. De jongens dienden een klacht in bij com missaris G. van Vlijmen, waarna op last van de officier van justitie in Roermond een. gerechtelijk onderzoek volgde. In afwachting van een vervolging zijn de poli tiemannen nu geschorst.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1967 | | pagina 2