Mosje Dajan held van de twintigste eeuw Hei arbeidsconflict in de kustvaart VAN 0VERBEEKE ALS PADVINDER DROEG IK AL EEN MINIBROEK DE LEEUW VAN SINAI Al vroeg verdedigde hij de kibboets Ben Biele Smit: Vrtjaïgl18 Augustus 1987 DE VRIJE ZEEUV0 Pagina 5 Zijn oog Het volksleger Incidenten in Syracuse Buitenbeentje Veroordeling wegens meineed in New Orleans Drie auto's bij botsing totaal verloren JAN PIET VAN SPRANG 250 gram Melange-Koekjes 85 1 blik le soort Mandarijntjes 95 Extra fijn blikje VLEES 1 grote fles APPELSAP 135 59 169 100 Veertiger Olijke broek Personality Mmibroek Als we eindelijk tegenover hem zitten in zijn zeskamershuis met de zorgzaam uitgestalde archeologische verzameling, kunnen we hem zien zoals hij is: een man die niet rookt en niet drinkt, 52 jaar oud, gehuwd en vader van twee zoons en een dochter „Alle drie in militaire dienst gegaan, gelukkig" de man van de korte, snauwende interviews, mede-oprichter van de Rafi-partij, persoonlijk vriend van Ben Goerion. Blijkens het gesprek een rasechte Israëliër, zionistisch en democra tisch georiënteerd, in tegenstelling tot zijn orthodoxe landgenoten. Niet godsdienstig. Hij werd in een Joodse kibboets, Dagania in Galilea, geboren als oudste zoon van een Russische emigrant uit de Oekraïne en leerde in zijn jeugd alleen maar lezen, schrijven en rekenen. Pas in zijn latere levensjaren kreeg hij gelegenheid om deze achterstand in te halen. En dan volgt het eigenlijke levensverhaal. i In Mosje's jonge jaren waren de onderofficieren zijn voornaamste en tevens zijn enige leraren. Zijn vechtlust kwam al vroeg tevoor schijn, toen hij met hakmes en ploegschaar insloeg op de Arabie ren die de kibboets Dagania bij het Meer van Genêsareth overvielen (1929). Kort na die eerste kennismaking met de Arabieren trad hij toe tot de burgerwacht, welke tot taak had leven en eigendommen der kib boetsbewoners te verdedigen. Deze organisatie werd door de Engelse autoriteiten, die in die jaren Pales tina bezet hielden, officieel gehol pen en bewapend. Toch bevredigde de gang van zaken hem niet. Mosje zocht en vond bevrediging voor zijn daden drang bij de in 1938 illegaal opge richte organisatie, de Haganah. Een geheim Joods leger, dat met alle wettige en onwettige middelen Arabieren en Engelsen belde trachtte te verdrijven, Eén jaar slechts kon hij zijn gang gaan, toen werd hij door de Britse militaire politie gegrepen en voor twee jaar in de vesting Akko geïnterneerd. Dank zij het uitbreken van de tweede wereldoorlog werd hij door de Engelsen in vrijheid gesteld, in het uniform der Britse commando's gestoken en naar Syrië gestuurd, waar hij deelnam aan de gevechten tegen de Franse troepen van gene raal Dentz, welke de regering Pétain steunden. In deze strijd verloor Mosje Da- jan het linkeroog, doordat een gra naatscherf ham aan dat deel van het gelaat trof, Kort daarop volgde zijn benoeming door Ben Goerion tot onder-commandant van de Ha ganah, met welke organisatie hij in 1948 de Engelsen bestreed en na hun aftocht (1948) afrekende met de Arabieren. Hij veroverde niet alleen de kib boets Dagania en het vliegveld van Tel Aviv, maar trok ook met zijn partisanen naar Gaza, dat door hem werd bezet, en leidde vervolgens op voorbeeldige wijze de verdedi ging van de heilige stad Jeruzalem, dat door Egyptische, Syrische en Jordaanse troepen werd belegerd. Een groot deel daarvan moest in harde gevechten van man tegen man worden vernietigd. Dajan werd generaal van de Ha ganah en van het in oprichting, zijnde Israëlische leger. In 1953 volgde zijn benoeming tot plv. chef van de generale staf. Aan „mijn dapperste soldaat" dankt Ben Goerion, dankt heel Israël zijn leger, zijn volksleger in de ware zin des woords. Dajan had toen eerst nog een hoeveelheid schoolkennis moeten vergaren en had daarna een uitgebreide leer gang gevolgd aan de Senior Offi cers School in Engeland. Op zijn 40ste jaar leerde hij nog parachute springen, waarbij hij een been brak, In 1958 toonde hij de wereld in de beroemde Sinai-veldtocht al, dat hij een militair strateeg was. Hij keerde niet alleen als overwinnaar, maar als nationale held in Tel Aviv Groepen jonge negers hebben woensdagavond te Syracuse, in ie staat New York, winkelruiten ingegooid en raakten verschei dene malen slaags met de politie. Hier en daar werd geplunderd. De politie wist na verloop van snige tijd de toestand meester te worden. Er vielen geen gewon den en er werden geen arresta ties verricht. Intussen heeft de leiding van ie Amerikaanse landmacht de rationale garde van New Jersey toestemming verleend, haar sterkte met 70» man te vergroten, allen negers. Dit op dringend verzoek van de gouverneur van ie staat, Richard Hughes. De na tionale garde van New Jersey :elde tot dusver 14.000 leden, on der wie 200 negers terug. Hij kwam als afgevaardigde der Mapai-partij in het parlement (de Knesset) en werd later minis ter van landbouw. Maar de socia listische Mapai voldeed niet aan de hoge eisen, welke de politicus Dajan stelde. Hij verliet teleurge steld het land. Als oorlogsverslaggever dook hij op in Vietnam, waar hij van zeer nabij de gevechten volgde en ze bovendien als militair bestudeerde. Na zijn terugkeer werd de stra teeg benoemd tot directeur van het staatsvisserijbedrijf. Hij werd voor zijn omgeving een lastig bui tenbeentje, die bij herhaling de (socialistische) regering van pre mier Eskol hard op de vingers tik te. Het was tenslotte aan Nasser te danken, dat Dajan minister van defensie en toen het militair ging spannen tot opperbevel hebber der Israëlische strijdkrach ten werd benoemd. De kalender wees toen al 5 juni 1967. Maar Mosje Dajan verloor geen seconde. In een oorlog van nog geen week vernietigde hij Israëls verbonden tegenstanders volkomen. De Ame rikaanse generaal Lewis W. Walt zegt van hem: „Generaal Dajan is een zeer briljante tacticus en stra teeg en ik zou hem niet graag als mijn tegenstander wensen". Onder de indruk van zijn bliksemoorlog stelde de democratische afgevaar digde voor de staat Ohio, Waynes Havs, het Witte Huis voor, om in ruil voor 400 Amerikaanse suner- straaljagers, aan Israël aan te bie den, de éénogige generaal als be velhebber der Amerikaanse strijd krachten in Vietnam in te zetten... mm Neergeschoten Britse bommenwerpers gevonden Bij werkzaamheden in het Europoortgebied zijn donderdag de wrakken van twee Britse bommenwerpers uit de tweede wereldoorlog gelokaliseerd. De ene machine, een Bristol Blenheim, ligt in het zogenaam de Brielse Gat. Deze machine is daar op 12 mei 1940 door Duitse jagers neergeschoten. De tweede machine, een vier motorige bommenwerper, ligt op het eiland Rozenburg. Deskun digen van de Kon. Luchtmacht hebben van deze machine don derdagmiddag een deel van de bommenlast, namelijk 12 vlieg tuigbommen, alsmede 6 mitrail leurs en enkele duizenden stuks munitie geborgen. Ook werd het stoffelijk over schot van de staartschutter ge borgen. De luchtmacht zal de berging vandaag voortzetten. In New Orleans is donderdag een jurist tot anderhalve maand gevangenisstraf veroordeeld, om dat hij bij het onderzoek van officier van justitie Jim Garri son naar de moord op president Kennedy meineed zou hebben gepleegd. De rechtskundige, Dean Andrews, die eens Lee Harvey Oswald, de vermoede lijke moordenaar van Kennedy, heeft bijgestaan in een onbe langrijke kwestie, zou in strijd met de waarheid tegenover een „grand jury" hebben ontkent, dat een onder de naam Clay Ber- trand bestaande man in werke lijkheid Clay Shaw was, een voormalige zakenman uit New Orleans, die volgens Garrison deel zou hebben genomen aan een komplot om president Ken nedy te doden. Na de uitspraak kwam An drews tegen borgstelling van 2500 dollar op vrije voeten, in afwachting van de behandeling van zijn zaak in hoger beroep. Naar aanleiding van het ver zoek dat de Federatie van werk nemersorganisaties van zeeva renden op 14 augustus schrifte lijk aan de raad van bestuur voor de zeevaart heeft gedaan om het georganiseerde overleg met de kustvaartreders te doen herstellen, zulks in verband met het aflopen van de collec tieve arbeidsovereenkomst op 31 augustus a.s., zegt de raad van bestuur voor de zeevaart in een donderdag uitgegeven communi qué het te betreuren, dat men van werknemerszijde de inhoud van de brief van 14 augustus open baar heeft gemaakt op een tijd stip, waarop de leden van de raad van bestuur nog geen ken nis hadden kunnen nemen van deze laatste poging van de werk nemersorganisaties. De raad acht een dergelijke handelwijze niet alleen ongepast, maar meent, dat deze bovendien op onge wenste wijze intern beraad door kruist over mogelijkheden tot hervatting van het georganiseer de overleg ten behoeve van de kustvaart. De raad van bestuur blijft des ondanks bereid al het mogelijke te doen om de betrokken par tijen tot elkaar te brengen en zal zich dan ook op de kortst mogelijke termijn hierover be raden met de vertegenwoordi gers der beide werkgeversver bonden in de kustvaart, aldus het communiqué. In de brief hadden de werk nemersorganisaties in de kust vaart de bonden van werkgevers in deze bedrijfstak gevraagd om binnen een week te reageren op het verzoek om op basis van „ernstige overweging" van hun tegenvoorstel van 10 mei, het overleg over de kustvaart-C.A.O. te hervatten. Als de werkgevers op dit verzoek afwijzend reage ren, zullen de drie vakbonden acties aankondigen, die kunnen leiden tot „ernstige storingen in de bedrijfsuitoefening van de kustvaart", aldus de brief. De Federatie van werknemers organisaties in de zeevaart zegt in de brief voorts te menen, dat het tegenvoorstel van 10 mei in grote mate aan de wensen van de bonden van werkgevers tege moetkomt. Deze bonden hebben echter, aldus de brief, tot nu toe alleen maar „krampachtig" vast gehouden aan hun oorspronke lijke eisen van 13 april. De werkgevers in de kust vaart willen verlichting brengen in de „onmatige druk" van de loonkosten, die ondermeer het gevolg zouden zijn van wette lijke bepalingen. Zij verlangen dat de vakbonden meewerken aan een wijziging van deze voor schriften. Het voorstel van de werknemers van 10 mei komt op een aantal punten aan deze ver langens tegemoet. Vorige week publiceerden de werkgevers een rapport, opge steld door een accountantskan toor, dat sprak over een belang rijke achteruitgang van de ren- tabiliteitspositie van deze be drijfstak. De bond van werk gevers in de kustvaart deelde toen mee dat de vakbeweging in hoge mate meewerkt aan de liquidatie van de kustvaart, als ze niet meewerkt aan verlaging van de loonkosten. Op de Haagseweg in Amster dam zijn woensdagavond bij een spectaculaire botsing een vracht wagen en twee personenauto's zó zwaar beschadigd, dat zij als ver loren moeten worden beschouwd. Het ongeluk gebeurde, doordat de bestuurder van de uit de rich ting Den Haag komende vracht wagen door onoplettendheid van de weg raakte en op de vlucht strook terechtkwam, waar juist een personenauto een andere auto wilde wegslepen. De vracht wagen reed in volle vaart op bei de wagens, waarbij deze circa 70 meter werden meegesleurd. De bijrijder van de vrachtwa gen en de bestuurder en een pas sagier van een van de personen auto's werden hierbij gewond, maar konden na in een ziekenhuis behandeld te zijn, huiswaarts ke ren. HET GEMAK DIENT DE MENS. Delft: Maarje moet natuur lijk wel een plaatsje aan de wa terkant kunnen vinden. Politie bracht water voor bevalling Door de hulp van twee Utrechtse politiemannen was er donderdagmorgen geen gebrek aan water, toen een inwoonster uit Utrecht om even voor acht het leven schonk aan een gezon de dochter. Om vijf uur werden hoofd agent G. Breman en agent P. A. M. Ewoud naar de Hoofdveld- straat in Utrecht gedirigeerd, om dat men daar dringend water no dig had. Bij mevr. Okhuizen kon digde zich de geboorte van een baby aan, maar doordat er een defect in de waterleiding was, stond het hele blok huizen „droog". De beide agenten be grepen direct wat van hen werd verlangd. Met een grote wasteil reden zij snel naar de politiepost Rodebrug en even later leverden zij de wasteil, gevuld met water bij de familie af. De bevalling verliep verder zonder moeilijk heden. Het waterleidingbedrijf Mid den Nederland heeft inmiddels het defect in de waterleiding hersteld. Heden overleed onze geliefde Broer, Zwager en Oom op de leeftijd van 50 jaar. Amsterdam: P. J. VAN SPRANG Middelburg: J. C. M. ALBERTI-VAN SPRANG O. E. ALBERTI Hoensbroek: M. C. STUFFKEN-VAN SPRANG J. STUFFKEN Neven en nichten Terneuzen, 17 augustus 1967 Noordstraat 16 De crematie zal plaats vinden in het crematorium Ockenburgh te 's-Gravenhage op maandag 21 augustus om 13 uur. Bij 1 pak KOFFIE of THEE (met 20 boter) van 100 voor Bij 1 pak RIJST (500 gram a 82 of 1000 gram a 129) van 115 voor van 175 voor Bij 1 grote fles DRUIVENSAP a 145 van 85 voor Blik SPAGHETTI, CASSOULET of ITALIAANSE SCHOTEL met sleuterh. 4 rol ZWART-WIT of AUTODROP met 1 rol g|*j)tis WESTKOLKSTRAAT TELEFOON 2251 (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM Om hall elf draagt hij een effen grijze broek, blauwe blazer, blauw overhemd, elub-tle. Hij vindt het enig. Om drie over half elf hipt hij langs in een zandkleurig kostuum, dat vanaf de nauwe pijpen tot de zwaar met schuimrubber opgevulde schouders is opgehouwd uit eerlijk cor duroy (de baron geeft het zijn eigen tuinman). Hij vindt het dol. Om tien uur zevenendertig komt hij uit de hoek met een witte pantalon, kanariegele weekender en 'n jas, waarvoor een Fries stamboekrund zijn complete rug heeft geofferd. Hij vindt het hip, een weinig smurf zelfs. Achtereenvolgens duikt hij daarna om kwart voor elf op in het herfst- bruin, om tien voor elf met een ge waagde ruit en om elf uur (met enige vertraging) in het bleyle. Dan drinkt hij, geheel ontspannen onderuit op een tweezitsbank, een glas champagne Neen, voor hem geen extra-stukje kreeft. Hij moet aan zijn vorm den ken. Net heeft iemand van de pers hem nog attent gemaakt op zijn zwel lende embonpoint en zich bezorgd afge vraagd ot hij niet langzamerhand te mollig wordt voor de krappe mode dezer dagen. „Stel je voor', zegt hij gebelgd, „dat malle wijf moet nodig wat van mij zeggen. Dat heb ik ook gezegd. Je zult je zuster bedoelen, neb ik gezegd". De reden? Ben Biele Smit aarzelt niet. „Het is mijn personality", zegt hij, „je hebt het of je hebt het niet. Er zijn mensen geweest, die von den dat alleen Engelse mannen voor dit vak geschikt zijn, maar dat is on zin. Ik houd ook van Engeland, van de stijl, maar een Engelse jongen is voor ons land toch te Engels. Als ik mijn bolhoed opzet, zou je zweren, dat ik in Londen ben geboren, maar ik blijf een Amsterdammer. Dat is het geheim?" In zijn bagage heeft hij 22 hoeden s. poene gu schoenen van 129,50 gulden. en 3,5 duizend sjaals, pochets en an dere snuisterijen. Hij heeft haarstuk jes van duizend gulden per «tuk en Hij Is vijftig jaar, Ben Biele Smit „Ik zag Abraham toen ik onder weg was van Breda naar Amsterdam- Ik schrok me rot". Hij ziet eruit als een goed geconserveerde veertiger. Hij is gebruind uit een potje, gespierd door 15 diepe kniebuigingen per et maal. Straks stapt hij weer in zijn pseudo-sportwagen en snelt hij naar Emmeloord, waar hij het volk een pak van agrariërshart zal laten zien. „Er zitten dan 200 mensen in de zaal, waarvan er tien kerels zijn- De vrou wen beslissen daar toch, wat pa draagt"- Hij stelt het licht geamuseerd vast „Jongen", zegt hij, „ik zal ze daar in Emmeloord even Iets laten ruiken. Ik doe mijn krijtstreeppak aan, zet mijn beste Engelse hoed op en kom draaiend met mijn wandelstok binnen. Dat is het betere werk. Ik houd van show, van toneelspelen. Ik heb jaren bij de groep van Bouber gezeten en al het volkse werk gedaan. Het kind van de buren, de Jantjes. Je kent het wel. Een lach en een traan. Ik was een bruikbare kracht op het toneel, maar ook niet meer en daarom ben ik de mannequinkant opgefietst. Ik ge loof dat ik in dlie sector meer kan presteren dan in het theater. Als je tot je vijfenzestigste alleen brieven het toneel mag opdragen, gaat de lol er wel af". „Dat moet je wel hebben", zegt hij verontschuldigend. „Als ik de boer op ga. dan willen ze een echte heer zien- Ik draag soms pakken van 80 gulden, maar als ik me dan opdof, dan weet zo'n confectieman niet wat hij ziet. Dan zegt hij: ..Meneer Smit, dat is toch niet mijn kreukelige pak van 80 gulden?" En dan zeg Ik; „Me neer, ik zal u wat anders vertellen. Al prest u me een jutezak aan te trekken, dan zie ik nog kans om de show te stelen". Beg op. en dan ben ik op hetzelfde moment de stralende bruidegom. Een beetje de voot, een beetje gelukkig. Dan zie ik die vrouwen in ae zaal zuchten. En terecht, want je zou zweren dat ik op het punt sta om de boot in te gaan Ik voel, dat op zo'n moment mijn handen transpireren. Begrijp je? Het is de manier waar- p. Ik kan een smoking aanschieten Ik probeer de mensen ook altijd te laten lachen. Ik ben een uur tevoren ln de zaal en proef de sfeer. Er zijn Uek. - ip op zo'n vrouwtje af en Ik vraag: „Voelt altijd olijke broeken onder het publii die van ee* geintje houden. Ik sta] Van de dertig mannequins van de mannelijke kunne, die binnen onze landsgrenzen opereren, Is Ben Biele Smit de meest succesvolle. Hij geeft het ruiterlijk toe. Zijn agenda Is druk bezet, zijn inkomen benadert het tan tième van een bankdirecteur. vp u vivuwijo <u ciu ia, vrndg. i, vwii u maar, het is een prima stafje". En als ze mijn broekspijp grijpt, roep ik „au". Nou ik het zo vertel walg ik er zelf van, maar toch doet zoiets het wel op een show. Er komt op die ma nier een beetje lucht. Ik heb het gevoel dat Ik nog jaren méekan. Ik zal op een gegeven mo ment de bakens moeten verzetten en de pakken van grootvader gaan sho wen, maar ook dat kan plezierig zijn. Je moet Mathieu van Eysde» eens aan het werk zien. Ook een artiest. Die is dik in de zeventig en speelt met zijn grijze haren nog Steeds de jolige DOfi-givwt, Ik begrijp nog steeds niet, waar die malie juffrouw van de pers de lef vandaan haalde om te zeggen dat ik te dik ben voor de mode van tegen woordig. Ik heb een lengte van één me ter tachtig en weeg 78 kilo. Dat mag toch wel gezien worden. Ik geef wel toe dat die krapgesneden pakken van nu het me moeilijk maken, maar als ik een beetje op mezelf pas, dan gaat het nog best. Niet te veel drinken, een enkel glas wijn voor de gezellig heid, niet te veel aan de boemel en niet te veel seks. Dat is het hele geheim. En dan natuurlijk de sport. Paard rijden op Zandvoort, tennissen, zwem men. Als je in topconditie wil blij ven, moet je niet op je gat blijven zitten. En. wat zou Je zeggen van de kap per? Wat kan die man er niet alle maal aan doen? Ik ga drie keer in de week naar hem toe en dan kom ik piekfijn terog- Het is een heerlijk vak en ik zou niet weten wat ik anders zou kunnen doen. Inkoper bij een groot confectie bedrijf misschien, maar daar ben ik weer te eerlijk voor. En te modisch. Ik draag graag extravagante pakken en als Ik door de Spuistraat loop, dan komen zelfs de verkopers van House of England naar buiten om me na te wijzen. Jk had dte tie al bij de padvinde rij- Iedereen droeg van die onwijze lange broeken, maar Bennie liep toen al in een fijne minibroek- En mijn hoed mocht je ook zien. Die had moe der dik in de stijfsel gezet en de rand was zo hard als een plank. Je kon er een etalageruit mee Ingooien. Begrijp je nou zo'n mens van de Sera? Wat verbeeldt ze zich eigen- jk? Bennie te dikl Het idee.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1967 | | pagina 5