Aardschokken
in Frankrijk en Spanje
Snel optreden
voorkomt ernstige ramp
op de Westerschelde
Voorzitters
Stichting van de Arbeid willen
loonvorming decentraliseren
HET WEER
Beledigende
pamfletten voor
koningin Juliana
in Porto Ercole
Nog geen spoor
van overvallers
spaarbank A'dam
Geen vredesplan
van Tito
Belgische matroos
gedood bij explosie
op lichter
Herdenking bij
Berlijnse muur
Amerikaanse republikeinen stellen
herbeoordeling van de NAVO voor
Voor één derde
verwoest
Nieuwe schokken
Ook aardschokken
in Nieuw-Guinea
en Japan
Hoogwater
Weerbericht
Zon- en
Maanstanden
Levensgevaarlijk
Turkse Cyprioten
door ontploffing
gedood
Vlucht door
mijnenveld
Olie op de
Westerschelde
Koffie zetten
Prank, bfl abonnement! TERNEUZEN
Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sande
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Abonnementsprijs f8,per kwartaal; per
maand f 2,70: per week 62 ct. Losse nrs 13 ct.
VRIJE ZEEUW
Maandag 14/Dinsdag 15 augustus 1967
23e Jaargang No. 7001
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen
Advertentieprijs per mm 18 ct; minimum pei
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (g&ia handels-
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 nr
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummei
tot 10 uur voormiddag.
In zuidwest-Frankrijk, het gebied
van de Pyreneeën en noord-Spanje
zijn zondagavond laat enkele aard
schokken gevoeld. Volgens de eer
ste berichten hebben sommige
plaatsen in het departement Bas-
ses-Pyrenées, waar een beving van
tiwntig seconden voorkwam, grote
schade opgelopen. In Arette stort
ten de kerk en drie huizen ernaast
in. Vier personen, onder wie een
kind, werden gewond.
Het epicentrum van de bevingen
lag vermoedelijk bij Uoron Sainte
Marie, 25 km ten westen van Pau
in de Pyreneeën, waar de aarde
kort na elven een minuut lang tril
de en zich een half uur later een
nieuwe beving voordeed van vier
tot vijf sconden. In Aramits, bij
Oioion, kwam de kerktoren naar
beneden en begaven enkele daken
het, maar daar schijnen geen per
soonlijke ongelukken te zijn ge
beurd. In Montory, waar enkele
huizen gedeeltelijk instortten, zijn
wel verscheidene gewonden geval-
'en. Te Pau vluchtten mensen in
paniek de straat op. Over eventuele
schade daar is niets bekend. In
Bordeaux duurde de beving twee
seconden.
In Noord-Spanje werden om
streeks dezelfde tijd kort na elkaar
twee aardschokken gevoeld, o.a.
in San Sebastian, Vitoria, Pamplo
na, Tudela, Alsasua, Lerida, Tolo-
sa, Barcelona en Logrono.
In deze streken schijnt men er
beter te- zijn afgekomen. Hier en
daar vluchtten de mensen hun wo
ningen uit om de nacht verder in
de openlucht door te brengen.
In het getroffen gebied in Frank
rijk vielen een dode en minsteps
dertig gewonden, waarvan twin
tig in Arette, dat ongeveer 1200 in
woners telt. Toen de aardschok
ken zich voordeden viel de stroom
in dit gebied uit, wat bijdroeg tot
paniek. Arette is voor dertig pro
cent verwoest. Veel huizen staan
op instorten.
In het getroffen gebied in Frank-
dijk vielen één dode en minstens
twintig gewonden. De dode was
een 80-jarige vrouw in Arette wier
huisje boven haar instortte. Van de
gewonden hebben de meste slechts
licht letsel opgelopen.
In Arette, een populair toeristen
oord, zijn behalve de kerk een
tiental huizen verwoest en vele
andere zwaar beschadigd. Volgens
de politie is dit de zwaarst getrof
fen plaats en zijn -de meeste inwo
ners en vakantiegangers geëva
cueerd. Velen hebben het open
veld opgezocht en grote vuren ont
stoken om zich tegen de kou te be
schermen. In Bordeaux schijnt de
schade zeer gering. De politie in
het gebied is overstelpt door tele
foontjes van hevig geschrokken
mensen.
Er hebben zich twee betrekkelijk
lichte aardbevingen voorgedaan,
waarvan de laatste buiten het ge
bied van de Pyreneeën nauwelijks
gevoeld werd.
In noord-Spanje, dat er beter
schijnt te zijn afgekomen, vlucht
ten hier en daar de mensen hun
woningen uit om de nacht verder
in het openlucht door te brengen.
In het zuidwest-Franse dorp
Arette zijn vanochtend nieuwe
aardschokken gevoeld. De plaatse
lijke overheid heeft besloten kin
deren en bejaarden te evaeuëren.
Tachtig huizen een derde
deel van het dorp zijn helmaal
verwoest. Van de huizen die nog
staan moet het grootste dee! wor
den gesloopt.
Een reeks zware aardschokken
heeft naar verluidt maandagoch
tend vroeg het onder Australisch
bestuur staande eiland New Britain
bij Nieuw-Guinea getroffen. Over
slachtoffers of schade is nog niets
bekend. In een periode van vijf-en-
een-half uur deden zich acht schok
ken voor. Er worden al evacuatie
plannen oogestld voor het geval er
nog meer bevingen optreden.
Ook in heel Japan werd vanoch
tend een lichte aardschok gevoeld,
maar deze schijnt geen ernstige
gevolgen te hebben gehad. Het epi
centrum lag in het westen van het
land.
De burgemeester van Porto
Ercole heeft in een boodschap
aan koningin Juliana, die daar
vakantie houdt, zijn ongenoegen
geuit over gedrag van Italiaanse
provo's die gemeend hebben
pamfletten te moeten aanplakken
met voor de koningin beledigen
de teksten. Hoewel de pamfletten
zijn ondertekend met het meer
voudige „provo's" heeft de politie
de indruk dat het hier werk be
treft van één man naar wie naar
stig wordt gezocht. Hij is thans
zondagavond, nog steeds spoor
loos.
Zolang de stichting van de arbeid
belast is met de loonpolitiek, ko
men andere fundamentele vraag
stukken als de planning op middel
lange termijn, de vermogens-' én
inkomensverdeling, de mobiliteit
en opleiding van de werknemers,
de werkgelegenheidspolitiek en de
produktiestruktuur in ons land,
niet van de grond. Dit is de mening
van zowel de werkgeversvoorzitter
van de stichting van de arbeid, ir.
J. Bosma, als van de werknemers
voorzitter, de heer A. Kloos. Bei
den menen, dat de verantwoorde
lijkheid voor de loonpolitiek moet
worden verlegd van de stichting
van de arbeid naar de onderhande
lende partijen in bedrijfstakken en
ondernemingen.
De heren Bosma en Kloos hebben
in een vraaggesprek met „Ruim
Zicht", de officiële uitgave van het
Nederlands katholiek vakverbond,
verklaard dat nog dit jaar de dis
cussies over een nieuwe struktuur
voor het overleg in de stichting
van de arbeid zullen moeten wor
den afgerond, zodat men begin
1968 al kan starten met een nieuwe
stichting.
De twee voorzitters schrijven de
verkilling tussen werkgevers en
werknemers binnen de stichting
toe aan de overheersende rol die
ONSTANDVASTIG WEER
Gedurende het weekeinde stond
het weer in het teken van een
depressie, die via het midden
van de Noordzee naar Denemar
ken trok. Hieromheen werd over
ons land onstabiele lucht aange
voerd, waarin talrijke buien tot
ontwikkeling kwamen. In het
binnenland werd plaatselijk meer
dan 20 mm neerslag afgetapt.
In de loop van zondagmiddag
breidde een zwakke rug van
hoge druk zich over ons land uit,
zodat opklaringen de overhand
kregen.
DINSDAG 15 AUGUSTUS
v.m.
n.m.
Cadzand
8.52
9.35
Breskens
9.17
10.00
Terneuzen
9.53
10.36
Hansweert
10.27
11.10
Walsoorden
10.26
11.09
WOENSDAG 16 AUGUSTUS
v.m. n.m.
Cadzand 10.20 10.55
Breskens 10.45 11.20
Terneuzen 11.21 11.56
Hansweert 11.55 0.30
Walsoorden 11.54 0.29
Er heerst op de Oceaan 'n le
vendige depressie-activiteit. Eén
van deze depressies is over Ier
land naar het oostnoordoosten
getrokken en zal het weer in de
komende 12 uur bij ons beïnvloe
den. Er wordt een onbestendig
en koel weertype verwacht met
regen, gevolgd door buien, maar
weinig opklaringen en vrij veel
wind.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot dinsdagavond.
Veel wind
Veel bewolking met in de avond
en nacht nog regen. Dinsdag
overdag nu en dan buien. Mati
ge tot krachtige, aanvankelijk
enige tijd harde, in hoofdzaak
zuidwestelijke wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
ZON
MAAN
Aug.
op
onder
op
onder
14
5.21
20.07
16.37
23.36
16
5.24
20.03
18.49
0,25
17
5.26
20.01
19.30
1.29
18
5.28
19.59
19.58
2.45
19
5.29
19.57
20.18
4.05
de loonpolitiek de laatste jaren in
het overleg heeft gespeeld. Zij me
nen, dat decentralisatie van de
loononderhandelingen het klimaat
binnen de stichting aanzienlijk zou
verbeteren en ruimte zou scheppen
voor de aanpak van meer funda
mentele problemen.
De heer Kloos deelde mee dat de
vakbeweging van plan is, voorstel
len in te dienen tot beperking
van het aantal bestuursleden van
de stichting, die volgens hem nu
veel weg heeft van een „volksop
loop". Hij vindt de representatie
van de werkgevers veel te log om
dat naast de grote werkgevers
organisaties ook de drie boeren-
en de drie middenstandsbonden zijn
vertegenwoordigd. Ir. Bosma vindt
de werkgeversrepresentatie ook
nogal rijk geschakeerd, maar vol
gens hem is de vernieuwing van
de overlegstruktuur momenteel be
langrijker dan de vraag, hoe de
stichting precies moet worden sa
mengesteld. De heer Kloos zou de
voorbereiding van de discussie
over bepaalde vraagstukken graag
opdragen aan een klein college, bij
voorbeeld aan het zogenaamde
zeven voorzitters-overleg; dit zou
volgens hem de besprekingen bin
nen de voltallige stichting ten goe
de komen en bovendien de kans op
gevaarlijke spanningen verkleinen.
Beide voorzitters menen, dat de
stichting van de arbeid wel de glo
bale richting zou kunnen aangeven
voor de onderhandelingen in de
verschillende bedrijfstakken. Een
arrdere belangrijke taak blijft het»
gesprek over de secundaire arbeids
voorwaarden, zoals arbeidstijdver
korting, vakantieverlenging en ver
betering van sociale voorzieningen.
De heer Kloos voegde hieraan toe,
dat ook een rechtstreekse beïnvloe
ding van de werkgelegenheid een
belangrijk werkterrein voor de
stichting vormt.
Ir. Bosma meent, dat veel moei
lijkheden kunnen worden voor
komen als werkgevers en werk
nemers samen gegevens verzame
len die een juiste basis kunnen vor
men voor het gesprek over verschil
lende belangrijke zaken als inko
mens- en vermogensverdeling. De
jeugdwerkloosheid, de minimum
lonen en dergelijke. Als men het
eens is over de uitgangspunten en
het cijfermateriaal weet men ten
minste waarover men spreekt en
zal minder spraakverwarring ont
staan dan tot nu toe bij discussies
over soortgelijke onderwerpen, ook
al kan men natuurlijk van mening
blijven verschillen over de aanpak
van de desbetreffende kwesties.
De heer Kloos stelde, dat de mo
gelijkheid, de loonpolitiek vanuit
één punt te besturen, een fictie Is
geworden. Hij meent, dat een loon
politiek die weinig onderlinge ver
schillen tussen de bedrijfstakken
toelaat, niet langer vol te houden
is. De heer Kloos gelooft, dat de
economische recessie waarin wij nu
verkeren ook voor een belangriik
deel te wijten is aan het loonpoli
tieke systeem. Ook ir. Bosma
noemde de grote verantwoordelijk
heid die de stiebtine de laatste ia-
ren voor de loonpolitiek heeft op
dragen een te zware last. Hij ziet
het overleg in de stichting met on-
timisme tegemoet, zodra dit over
leg niet langer wordt vertroebeld
door de loonpolitiek.
De Amsterdamse recherche
heeft nog geen spoor gevonden
van de drie misdadigers die vrij
dagmiddag een gewapende over
val pleegden op het hoofdkantoor
van de spaarbank voor de stad
Amsterdam aan het Singel. „We
zijn het spoor bijster", aldus een
woordvoerder van het politiebu
reau Singel, dat het onderzoek
in handen heeft. Er komen veel
anonieme tips binnen die echter
tot dusver niets hebben opgele
verd.
Een Zuidslavische woordvoer
der heeft het Egyptische blad
„Al Achram" meegedeeld dat
president Tito niet naar Cairo is
gekomen met een plan voor op
lossing van de crisis in het mid
den-oosten maar slechts om te
„luisteren, te discussiëren en eni
ge meningen en analyses uit te
leggen die tot een oplossing kun
nen leiden".
De woordvoerder voegde hier
aan toe dat Zuid-Slavië tegen
elke oplossing is die voor de Ara
bieren onaanvaardbaar is en op
het standpunt staat dat terug
trekking van de Israëlische troe
pen van Arabisch gebied een
eerste vereiste is voordat het tot
bestudering van de problemen
kan komen.
„Al Achram" meldde voorts
dat Tito kort voor zijn vertrek
uit Zuid-Slavië een dringende
boodschap van de Russische lei
ders had ontvangen. Over de in
houd werd door het blad niets
gezegd.
Zeeland haalde zaterdagavond
verlicht adem. De olietanker „Bri
tish Lantern" was om tien minu
ten over half zeven met vereende
krachten van de Suikerplaat in de
Westerschelde ter hoogte van
Borssele losgetrokken. De Engelse
tanker had hier 38 uur vastgezeten.
Het 32.000 ton metende schip
heeft geen moment op breken ge
staan, een risico, dat bij dergelijke
strandingen altijd aanwezig is.
In de nacht van vrijdag op zater
dag is de tanker overigens dank zij
het snelle optreden van de beman
ningen van enkele sleepboten en de
„British Lantern" zelf nog wel aan
een andere catastrofe ontsnapt na
dat langszij de oliereus brand was
uitgebroken op twee binnenvaart-
tankers, die olie van het gestrande
schip hadden overgenomen. De
brand was het gevolg van een ex
plosie aan boord van één van de
tanklichters, de „Odila". De Bel
gische matroos Jean Straetman
(28) uit Gent verloor hierbij het
leven.
bijna fatale ogenblik op de brug
van de Britse tanker was.
„Er lagen vier lichters langszij
de „Lantern", zegt hij. „Drie ervan
waren geladen. De vierde kwam
niet meer aan de beurt omdat be
gonnen moest worden met de voor
bereidingen voor de derde poging
om het schip los te trekken. Om
tien minuten over vier 's ochtends
hoorde ik een knal, die vrijwel on
middellijk werd gevolgd door het
uitbreken van brand op de „Odila".
Ook ontstond een begin van brand
aan boord van de er vlak naast lig
gende „Wilhelmina D". Dë beman
ningen van de drie volle lichters
vluchtten zo snel ze konden naar
de nog lege „St. Rita" die snel weg
voer en op veilige afstand voor an
ker ging. Alleen de kapitein van
de „Wilhelmina D" en de veronge
lukte matroos bleven aan boord
van hun schepen".
De „Zeeland"en de „Martine
Letzer". sleepboten van resp.
Sleepdienst Muller te Terneuzen
en de Union de Remorquage et
de Sauvetage te Antwerpen,
schoten direct te hulp en zetten
hun waterkanonnen op de bran
dende schepen. Ook de „British
Lantern" spoot met alle beschik
bare materiaal bluswater naar
beneden op de „Odila" en de
„Wilhelmina D".
„Het was een levensgevaarlijke
situatie", aldus de heer Minnebo.
„Als er niet zo snel was gereageerd
had het vuur ook naar de „Lan
tern" kunnen overslaan". En wat
daarvan de consequenties geweest
zouden zijn, laat zich slechts gis
sen.
De „Odila", die bij de explosie
ook enkele lekken had opgelopen,
werd, zodra het mogelijk was, van
de Engelse tanker weggesleept en
op de Middelplaat, ruim een mijl
van de „Lantern", aan de grond
gezet. Op de tweede lichter, de
„Thydeja", kon het gevaar tijdig
worden bezworen. Ook de bran
dende olie, die uit de „Odila"
stroomde, werd geblust.
Zaterdagmiddag rond half vier
arriveerde uit Vlissingen een drij
vende bok, dié de gezonken lich
ter (waaruit een duidelijk spoor
grauwe olie wegdreef) tegen het
invallen van de duisternis hoger op
de zandplaat tilde. Met behulp van
de hinnenvaarttanker „Turca" werd
zondag het restant van de olie uit
het wrak gepompt, waarna de bok
het in de stroppen voor reparatie
naar Hansweert bracht.
(Zie verder pagina 3)
Vier Turkse Cyprioten, van
wie twee kinderen onder de tien
jaar, zijn zaterdagavond door 'n
ontploffing bij het dorp Alaminos
om het leven gekomen. Eén kind
werd ernstig gewond en een an
der wordt nog vermist.
De ontploffing deed zich voor
toen een landbouwtrekker op een
bosweg reed.
In West-Berlijn is zondag het
feit herdacht, dat zes jaar gele
den de Oost-Duitsers de „muur"
tussen Oost- en West-Berlijn
hebben opgetrokken. Burge
meester Albertz van het weste
lijke stadsdeel legde kransen ter
nagedachtenis van de 63 Oost-
Duitsers die tot dusver bij een
poging om uit te wijken naar het
westen om het leven zijn geko
men.
Ook een afvaardiging van de
uiterst rechtse Westduitse „natio-
nal-demokratische partei
Deutschlands" (N.P.D.) onder
leiding van Adolf von Thadden
legde kransen. Hierbij kwam het
tot een botsing met leden van de
bond van Westberlijnse metaal
bewerkers. Een vakbondsleider
protesteerde tegen de „uitdagen
de verschijning van neo-nazi's",
waarop von Thadden het een
schande noemde dat „Duitsers op
zo'n dag ruzie maken".
In de nacht van zaterdag op
zondag namen twee jonge bouw
vakarbeiders uit Oost-Berlijn de
wijk naar Neder-Saksen. Na een
prikkeldraadversperring te héb-,
ben doorgeknipt trokken zij; zon
der het gevaar te beseffen, door'
een mijnenveld. Zij bereikten on
gedeerd Westduits gebied.
Het gezonken wrak van de Belgische hinnenvaarttanker Odila'.
Zijn vrijwel onherkenbaar ver
minkte lichaam werd zondagmid
dag in het wrak gevonden.
De „Odila" heeft in totaal onge
veer 100 ton olie verloren. Deze
olie heeft verschillende sporen
over de Westerschelde getrokken
maar van een verontreiniging van
enige betekenis is geen sprake. De
„crude oil" vormde n.l. een vlies
dunne laag op het water en ver
vluchtigde snel. Dit laatste veroor
zaakte een smerige stank, die nog
lang boven de Westerschelde bleef
hangen.
De „British Lantern" werd een
tij eerder dan verwacht vlot ge
trokken.
Wat zich precies heeft afge
speeld aan boord van de „Odila" op
het moment van de ontploffing is
niet meer na te gaan. Het aanne-
melijkst lijkt de veronderstelling
dat de verongelukte matroos bezig
was met koffie zetten en dat het
apparaat waarmee dit geschiedde
door de gevormde oliegassen is ge
ëxplodeerd.
Dat het doeltreffende reageren
van de bemanningen van de om
ringende schepen inderdaad een
verschrikkelijke ramp heeft voor
komen blijkt uit het relaas van de
heer A. Minnebo, eerste water
klerk bij Aug. de Meijer en Zn's
Scheepvaart Expeditie Agentuur
Mij N.V. te Terneuzen, die op dit
Een groep republikeinse sena
toren, de republikeinse commis
sie voor westelijke bondgenoot
schappen, heeft zondag gepleit
voor een „herbeoordeling" van
de NAVO die zou moeten leiden
tot een eventuele topconferentie
voor 1969. In dat jaar, aldus de
groep, zouden de NAVO-landen
vrij zijn zich uit het verdrag te
rug te trekken.
De groep zegt onder meer dat
stappen moeten worden gedaan
om de NAVO nieuw leven in te
blazen en de rol van Europa in
het bondgenootschap aan de tijd
aan te passen.
„Als eerste en noodzakelijke
stap stellen we de (Amerikaan
se) regering voor de situatie van
de NAVO degelijk te beoordelen
met de bedoeling een realis
tischer en zinvoller politiek te
ontwikkelen ten opzichte van de
NAVO en West-Europa. Tegelij
kertijd zouden de Europese sta
ten moeten worden aangemoe
digd gezamenlijk met voorstel
len te komen voor verbetering
van de geallieerde diplomatie
en hervorming van de NAVO op
een wijze die met hun belangen
strookt".
Gesproken wordt over de vor
ming van een „strategische raad"
om Europa een rol te geven in
de vaststelling van de defensie
politiek en het kernschild. Euro
pa moet in staat komen bij te
dragen aan de kerndefensie in
het NAVO-gebied, „een proces
waarbij concepten voor Europe
se defensie en atlantische veilig
heid uit Europa zowel als uit
Washington moeten komen".
Tot de aanbevelingen die de
groep verder doet, behoren het
„nieuw leven inblazen aan de
NAVO-raad als voornaamste in
strument voor het nemen van
besluiten, oplossen van vraag
stukken, vaststellen van strate
gie zoals aan te bevelen door de
voorgestelde strategische raad
en overleg over crises binnen en
buiten de NAVO. Voorts wordt
nog: aanbevolen de verantwoor
delijkheid van de NAVO-raad uit
te breiden door hem te machti
gen te streven als oost-west be
trekkingen en handel, ontwape
ning, Duitse hereniging en cen-
traal-Europese veiligheid, hulp
aan onderontwikkelde landen en
andere gemeenschappelijke
kwesties.