Is uw kleuter ook
een a Lieseter'?
Hoofdzaken
zomer
U weet het ivel,
maar toch
Variatie
Geef mij maar
aangebrande koek
Tortilla
Espanola
Sommige mensen, maar vooral kin
deren, slikken soms de vreemdste en
gevaarlijkste voorwerpen in. Er kun
nen vele redenen bestaan voor deze
onnatuurlijke bezigheid. Soms komt
het voor dat een onverstandige (een
bluffer of iemand die indruk wil ma
ken) voor de show of om een wed
denschap te winnen alle mogelijke on
mogelijke dingen in z(jn maag laat
verdwijnen. Ook worden onverteerba
re zaken verorberd door zieken, om
dat men in het een of andere krui
denboek gelezen heeft dat men op
die manier van zijn kwaal kan af
komen. Psychopaten slikken de meest
merkwaardige dingen omdat ze nu
eenmaal geestelijk gestoord zijn, en
gevangenen doen hetzelfde om van de
cel naar de ziekenkamer te kunnen
verhuizen. Maar verreweg de meeste
narigheid in dit opzicht komt men
tegen bij kleuters, die in hun onver
stand alles „opeten" wat in hun han
den komt. Daarom kan er niet genoeg
op gewezen worden alle oneetbare
en gevaarlijke dingen achter slot en
grendel, of in ieder geval buiten be
reik van de vlugge vingertjes van
de kleinen te houden.
Wanneer de kleuters onduidelijke
buikklachten hebben, doet men er goed
aan altijd aan de mogelijkheid te
denken, dat het kind iets heeft inge
slikt. Vraag in die gevallen meteen
of de dokter wil komen; hij zal het
u niet kwalijk nemen als zijn komst
achteraf onnodig blijkt te zijn. Men
mag dit soort zaken nooit te licht
opvatten, hoewel het inslikken van
vreemde voorwerpen door kinderen
meestal zonder veel gevaar afloopt.
WAARSCHUWENDE
VOORBEELDEN
Dat deze bezigheid lang niet altijd
ongevaarlijk is, zullen we door een
aantal voorbeelden duidelijk maken.
Dr. Kern van de universiteitskliniek
van Freiburg houdt zich al vele ja
ren bezig met de voorwerpen die
mensen inslikken. In de afgelopen
twintig jaar heeft hij op dit gebied
el heel wat merkwaardige dingen ge
zien. Zo werd een jongen van zes
jaar naar de kliniek gebracht, die een
batterij van een zaklantaarn had in
geslikt. De kleine batterij kon het
lichaam weliswaar langs natuurlijke
weg verlaten, maar omdat ze schei
kundige stoffen bevatte, die tijdens
de tocht door het lichaam vrij zou
den kunnen komen, en tot vergiftiging
konden leiden, moest worden ingegre
pen.
Onlangs kwam een man met een
darmobstructie naar de universiteits-
k'iniek voor chirurgie in Freiburg.
E i de operatie bleek, dat de belem-
ring uit een kluwen kikvorsbotjes be
stond. Wat was het geval? De man
was een weddenschap aangegaan, dat
hü dertig kikkers kon eten. Die wed-
el ""schap had hij gewonnen, maar de
b"'*en van de door hem verslonden
k!klters leverden hem een darmob-
Etructie op.
Een andere patiënt kwam met een
ecute maagbloeding. Bij de operatie
vond men een klomp onverteerbare
plantenresten zo groot als een flink
ei in zijn maag. Deze patiënt be
kende, dat hij een heleboel wortels
had gegeten van de smeerwortel, om
dat hij in een oud kruidenboek had ge
lezen, dat die wortels de groei en
genezing van het beenderenstelsel zou
den bevorderen. Hij had een poosje
geleden een been gebroken en omdat
hij de genezing wilde bespoedigen had
hij zijn kinderen de wortels van deze
plant laten verzamelen en ze opge
geten. Zijn experiment eindigde op de
operatietafel.
In het algemeen moet bij ongeveer
een derde deel van dit soort patiën
ten operatief worden ingegrepen, al
dus dr. Kern. De chirurg grijpt in
wanneer het ingeslikte voorwerp di
rect gevaar oplevert, spits of scherp
is en dus perforatie kan veroorza
ken, of niet langs natuurlijke weg het
lichaam kan verlaten. Blijft het in
het lichaam dan kan zulks tot buik-
vliesontsteking met een niet zelden
levensgevaarlijke perforatie leiden.
LANGS NATUURLIJKE WEG
Verreweg het grootste deel van de
ingeslikte voorwerpen verdwijnt zon
der dat er een dokter aan te pas komt
langs natuurlijke weg. Om dat een
beetje te bevorderen geeft men volu
mineuze kost: snijkoek, bladgroenten,
zuurkool en aardappelpuree. Deze
stoffen omhullen het ingeslikte voor
werp en beschermen daardoor de in
gewanden. Bovendien bevorderen zij
de darmwerking.
Zijn de ingeslikte voorwerpen hoe
kig of scherp, dan is het gewenst
de darmbeweging met behulp van
röntgenopnamen gade te slaan, op
dat Indien nodig meteen kan worden
ingegrepen. Toont de röntgenopname,
dat een voorwerp langer dan een week
op dezelfde plaats in het lichaam
blijft zitten, dan moet men gaan
opereren omdat beschadiging van het
slijmvlies door prikkeling, of perfora
tie van de ingewanden kan dreigen.
SPELDENSLIKSTERS
Naaisters slikken nogal eens naal
den en spelden in, omdat ze het nu
eenmaal niet schijnen te kunnen laten
bij het passen die gevaarlijke dingen
in hun mond te nemen in plaats
van een speldenkussen om hun pols
te schuiven. Heeft de betrokkene zo'n
gevaarlijk voorwerp ingeslikt, dan
mag zij van geluk spreken wanneer
de naald of speld keurig in de leng.
te met de kop naar beneden door
de slokdarm trekt en deze niet be
schadigt.
In sommige gevallen lost het zout
zuur van de maag naalden of spelden
wel eens op. Maar zij veroorzaken in
heel veel gevallen zeer gevaarlijke
interne kwetsuren. Iemand die een
naald of speld heeft ingeslikt moet
meteen een röntgenopname laten ma
ken. Blijft het voorwerp steken, dan
moet de arts 'beslissen wat er moet
gebeuren. Ook heel wat mannen voor
al stoffeerders en monteurs nemen
spijkertjes of schroefjes tussen de lip
pen. Dr. Kern heeft heel wat man
nen uit deze beroepen te behandelen
gekregen.
De meeste patiënten komen echter
uit twee andere categorieën: het zijn
geesteszieken en gevangenen. Psycho
paten slikken de meest merkwaar
dige voorwerpen in dat is een deel
van hun kwaal. Gevangenen daarente
gen slikken messen, vorken, delen van
grendels e.d. in omdat ze naar het
hospitaal willen waar het niet alleen
prettiger verblijven is dan in de cel
maar waar bovendien misschien
wel eens een kansje op ontvluchten be-
Er zyn verschillende verschijnselen,
die erop duiden dat men zijn maag
niet goed behandelt, zoals brandend
maagzuur, oprispingen en een slechte
adem. Als men hieraan geen aandacht
besteedt kunnen er pijnlijke ziekten
op volgen.
Er zijn veel slechte gewoonten, die
Maak in de vakantietijd eens
een echt Spaans recept klaar,
bijv. de Spaanse omelet. Deze
„tortilla Espanola' is een heer
lijke eenpansmaaltijd, die slechts
weinig werk vraagt. Voor 2 tot 1
3 personen heeft u er de vol-
gende ingrediënten voor nodig: 1
100 g fijngehakte uitjes, 200
g in zeer kleine stukjes gesne
den rauwe aardappel, 50 g fijn
gesnipperde rauwe ham en 4
eieren.
Wees royaal met de olijfolie,
waarin de omelet gebakken wordt.
De olie flink verwarmen totdat
deze gaat roken. Dan de pan 1
even van het vuur nemen en er
de gehakte ham in doen. En
kele ogenblikken later de uitjes en
als deze gaar zijn, de aardappe-
len. Dit op een zacht vuur la-
ten sudderen totdat de aardappe- 1
len gaar zijn. De overtollige olijf-
olie op een vergiet even laten uit
lekken. De eieren kloppen en met
het aardappelmengsel een heer-
lijke omelet bakken, die dik en
rond moet zijn, van buiten goud
geel en zacht van binnen. De
Spaanse omelet wordt zowel
koud als warm gegeten. Een ge- 1
mengde sla smaakt er heerlijk
bij.
Op deze omelet zijn tal van va-
riaties te maken: zo kunt u in
plaats van de uitjes, wat fijnge-
snipperde groene paprika nemen, 1
of zowel ui, paprika als een paar 5
kleine tomaatjes. 5
staat. Dr. Kern heeft gevangenen in
behandeling gehad, die in de loop
der tijden dozijnen voorwerpen hadden
ingeslikt. Niet alleen degenslikkers van
beroep, die men op de kermis kan be
wonderen, vele andere mensen kunnen
dergelijke dingen doorstaan. Toch ont
staan vaak ook complicaties. En dan
zijn er ook nog de tragische geval
len waarin gevangenen door het in
slikken van voorwerpen zelfmoord
trachten te plegen.
BU elke honderd patiënten die dr.
Kern te behandelen kreeg waren meer
dan 50 kleuters van twee tot drie
jaar. Het is dus niet overbodig dc
waarschuwing waarmee we dit arti
kel begonnen nog eens met nadruk
te herbalen: Houd vooral alle oneet
bare en gevaarlijke dingen (ook me
dicijnen (zowel drankjes als pilletjes
en tabletten) achter slot en grendel,
of berg ze in leder geval zo op, dat
de kleuters er niet bij kunnen komen.
Denk ook aan de gootsteenkastjes,
waarin nooit flessen zoutzuur, ammo
nia, bleekwater en vloeibare zeep voor
het grijpen mogen staan. Misschien
maakt u zich daar geen zorg over.
omdat de deur van het kastje klemt,
maar vergeet dan vooral niet dat de
peuter meer kracht in zijn kleine
knuistjes heeft dan u denkt en dat
u het deurtje in uw haast ook wei
eens vergeet goed aan te drukken.
Uw slordigheid of onachtzaamheid
kan uw kleuter het leven kosten.
aanleiding kunnen zijn tot een maag
kwaal. Deze gewoonten moet men af
wennen. De voornaamste: haastig eten,
slecht kauwen, te heet of te koud voed
sel nuttigen, roken wanneer men niets
in zijn maag heeft, drinken, geduren
de de maaltijd en een overmatig ge
bruik van koffie en alcohol.
Opwinding tijdens de maaltijd moet
vermeden worden. En het is niet ver
standig, teveelte eten. Beter is het
een of twee extra maaltijden in te
lassen. Eet niet, als u moe bent.
De vermoeide maag staat geen ver
beteringssappen af, zodat het voedsel
als een steen in de maag blijft lig
gen. Indien men een zwakke maag
heeft doet men er goed aan kwark,
aardappelpuree en zuurkool te gebrui
ken. Men kan bovendien beter geen
gebraden, maar gekookt vlees nut
tigen. Na het eten moet er voldoende
bloedtoevoer' naar de maag plaatsvin
den. Deze heeft niet plaats, indien
men zwaar werk verricht. Het beste
is dan ook na getafeld te hebben,
een rustpauze van een half uur te
nemen.
f Ook al past de kleding van „meneer" zich steeds meer aan bij de mo
derne tijd, met een gitaar in de hand en een overhemd aan in een madras-
ruit van gebroken wit, beige en groen kan hij nog steeds niet op een ter
rasje gaan zitten in ons vrije landjeMaar in Hawaii is dat natuurlijk iets
anders. En zonder gitaar ook.
Het streven naar variatie behoedt ons
voor een sleur, die op den duur alle
kleur aan het leven ontneemt. Er
kunnen natuurlijk wel dierbare tradi
ties zijn, die we graag in ere houden,
doch die ontlenen in hun regelmatig
terugkeren juist hun waarde aan een
overigens wisselende en verrassende
gang van zaken. Als alles maar in de
oude tredmolen-gang blijft gaan, ver
liezen de „tradities" hun aantrekke
lijkheid van bekend en aangenaam
rustpunt".
Er wordt wel beweerd dat alle ver
andering geen verbetering is, maar
daar staat toch zeker tegenover dat
zonder verandering dan ook geen en
kele verbetering mogelijk is en dat is
toch wel een beetje erg conservatief.
Menigmaal als een verbeteringop
een of ander gebied is tot stand ge
bracht horen we toch ook wel de ver
zuchting „had ik dat maar eerder ge
daan".
Doch ook variatie, al brengt ze geen
„verbetering" doch alleen maar af
wisseling met zich mee, werkt ver
frissend, opbeurend en verrijkend.
Op allerlei gebied zien we mensen die
zich angstvallig aan het vertrouwde
en bekende houden, anderen die juist
met voorliefde het avontuur van het
nieuwe ondernemen. Er kan natuurlijk
wel eens iets tegenvallen, maar wat
noodt Is dit niet juist een gelegenheid
om te tonen dat we ons niet door
iedere kleinigheid uit het veld laten
slaan, dat we moeilijkheden weten op
te lossen of met blijmoedigheid te
aanvaarden t Geestelijk zullen we er
heel wat frisser bij blijven en de on
dervinding die we opdoen zal heel wat
rijker zijn. Hoe wijder we de vleugel
uitslaan hoe beter we ook zullen le
ren anderen in hun doen en laten te
begrijpen.
Als we iedere vakantie naar hetzelfde
huisje trekken laten we een eindloze
scala aan mogelijkheden braak liggen
en hoezeer zouden we er misschien
van genieten als we ons eens losmaak
ten van die ene vaste gewoonte.
Ook op gebied van voeding zitten we
vaak veel te vast aan wat we nu een
maal gewend zijn. Ook hier valt zo
veel te experimenteren, te verrassen,
te variëren. En daarmef. brengen we
dan meteen de goede dingen van een
modernere voedingsleer in ons huis,
die ons veel slanker en gezonder doet
leven.
En onze kleding t We hoeven niet te
overdrijvent maar wat variatie, een
verrassend element blijft toch altijd
z'n bekoring houden.
JETTY
Is de bovenlaag van uw zelfgebak
ken koek wat te donker geworden,
misschien zelfs wat aangebrand? Dat
hoeft geen ramp te zijn, want als
u even tijd hebt, haalt u de harde
of verbrande laag eraf en besmeert
u de koek daarna met wat gesmol
ten suiker, geraspte chocolade of af
wisselend met beide. Maak dan in
de nieuw aangebrachte laag wat fi
guurtjes en succes is verzekerd. Als
u geen tijd meer hebt omdat uw gas
ten binnen een paar uur al komen,
bedek de koek dan na verwijdering
van de ongewenste bovenlaag met een
laagje jam.
Bedrukte shawl met brede doorgestikte rand.
Zonaanbidders moeten er rekening mee hou
den dat ze worden geconfronteerd met welis
waar overheerlijke stranden, maar ook een
dikwijls al te bete zon. En wie verkoeling
zoekt in het water krijgt te kampen met
kapselmisère.
Want hoe houden we die haren droog? Een
badmuts, jawel. Maar een badmuts is in staat
ons kapsel behoorlijk „van slag af" te bren
gen. Bovendien zijn er duizenden liefhebbers
die het veel aangenamer vinden in koel hel
der water te zwemmen zonder een knellende
badmuts. De consequentie is dat het baar nat
wordt, uit z'n model raakt, verdroogt en ver
kleurt.
En moeten we dan maar iedere keer als we
gezwommen hebben met krulspelden gaan
lopen? Het blijft een moeilijke zaak maar
gelukkig hebben verschillende fabrikanten
hun hoofd er ook al over gebroken en tegen
woordig kan men allerlei mutsen en speciale
hoofddoekjes kopen, die niet alleen het be
zwaar van een krulspeldhoofd opheffen, maar
ook nog heel gewoon leuk staan. Badstoffen-
mutsen met ruime plooien zijn bijzonder
geschikt. Ook zijn er shawls die zich door
speciale stiksels gemakkelijk laten omdoen en
door hun kleuren bijzonder flatteus zijn.
De drukke dessins van de shawls passen zich
niet zo gemakkelijk aan bij bedrukte kleding.
Beter is het deze shawls te dragen bij een
effen truitje. De badstoffen-mutsen zijn
meestal effen van kleur, hoewel de bedrukte
badstof er meer en meer inkomt. Wie handig
is kan er zelf een maken. Overigens
zijn sommige fabrikanten op het lumineuze
idee gekomen bij de badstof-bikini's en -bad
pakken een bijpassende muts te maken.
Door de smalle band glijdt deze shawl niet meer
van het hoofd af. Dit model leent zich uitstekend
voor opgestoken haar.
Om loshangend haar toch bij elkaar te houden deze kleurige be
drukte zijden band.