TELEVISIE
VERRUIMT
DE BLIK
KAN DE MENS IN DE
TOEKOMST HET
WEER BEDWINGEN?
Piratenzenders
beheersen de ether
vanuit de Noordzee
Levend boegbeeld
als foto-tip
Het beeldbuis-medium stelt
de mensen overal ter wereld
in staat hun medemensen
te leren begrijpen
Amerikaanse marine werkt reeds
aan een weerbeheersingsprojeet
De televisie brengt de volkeren een
volkomen nieuwe dimensie in moge
lijkheden voor onderling begrip en dit
nieuwe medium kwam Juist op tijd.
Het luchtverkeer had de afstanden op
aarde al sterk ingekrompen, een ont
wikkeling die een andere oplossing
eiste van .verouderde' begrippen, zo
als douanegrenzen, lichamelijke keu
ringen, de overbrenging van insekten,
ziekten, enz. nu vliegtuigen de lands
grenzen passeerden alsof het slechts
lijnen op een kaart zijn. De mate
waarin de televisie in staat stelt de
grenzen van taal en afzondering te
overschrijden, brengt de mensheid een
nieuwe uitdaging, die in Europa reeds
werd opgelost door de schepping van
de Eurovisie-uitzendingen en in de Ver
enigde Staten aanleiding gaf tot de
opstelling van een plan tot lancering
van communicatie-satellieten.
De televisie heeft ons de moge
lijkheid geschonken tot het voeren
van gesprekken over ongekende af
standen. Televisie is niet louter een
werktuig om de kijkers gedachten
op te dringen het is een werk
tuig dat op unieke wijze de moge
lijkheid schept voor de uitwisseling
van gedachten en dat in een wereld,
waarin nog de helft van de be
volking analfabeet is. Televisie stelt
de mensen overal ter wereld in staat
hun medemensen te leren begrijpen.
STRIJDPERK
Aanvankelijk werd de televisie in
de Verenigde Staten gebruikt voor de
uitzending van discussies en dit leid
de er toe dat het nieuwe medium al
te vaak werd gebruikt als strijdperk:
de mensen trachtten elkaar te over
tuigen. In het rijk der gedachten is
luisteren soms veel belangrijker dan
spreken. In de TV-forums vallen de
deelnemers niet elkaar aan, maar hun
gemeenschappelijke problemen en hier
uit komen suggesties, begrippen en
oplossingen te voorschijn, die elk der
deelnemers afzonderlijk niet naar vo
ren had kunnen brengen. De mogelijk
heid om dit op wereldomvattende
schaal te doen is een uitdaging aan
de gehele mensheid.
„DE KLEINE GROTE WERELD"
Edward R. Murrow heeft, toen hij
nog commentator van de Columbia
Broadcasting System was, een pro
gramma gebracht onder dè titel
„Small World" (Kleine wereld). Po
litieke leiders, geleerden, kunstenaars
in tal van landen bespraken met hem
lopende vraagstukken en overbrugden
oceanen en continenten. Door middel
van radio en telefoon werden gesprek
ken gevoerd, die met filmbeelden van
de kwesties, waarover het gesprek
ging, werden geïllustreerd. In een an
der programma ,See It Now" (Zie
het nu) werden belangrijke personen,
zoals president Nasser, premier Tsjoe
En-iai, president Tito, premier Go-
moelka en kardinaal Wyszynski in
Warschau geïnterviewd. In een der
de programma, „Person to Person"
(Van mens tot mens) zocht Murrow
de mensen, die h(J by de kijkers wil
de introduceren, thuis op de Her
tog en Hertogin van Windsor, Aiy
Khan van Pakistan en Habib Bour-
guiba van Tunis.
Het programma „World Wide 60"
(Wijde wereld) van National Broad
casting Company heeft o.a. premier
Kroesjef gebracht. In „Meet the
Press" (Ontmoeting met de pers) wer
den onder meer Fidel Castro, V. K.
Krishna Menon, Konrad Adenauer en
Anastas Mikojan bij hun bezoek aan
de Verenigde Staten geïnterviewd. In
„Journey tó Understanding" (Good
will reis) zag men President de Gaul
le en alle andere staatshoofden, wier
landen President Eisenhower op zijn
reizen naar Europa, Azië, Afrika en
Zuld-Amerika bezocht. American
Broadcasting Company bracht de
Amerikanen van aangezicht tot aan
gezicht met o.a. Rafael Trujillo van
de Dominicaanse Republiek en de kij
kers vinden het langzamerhand heel
gewoon op hun toestel vooraanstaan
de persoonlijkheden te zien die zich
alle moeite geven hun denkbeelden in
wijder kring bekend te maken.
VISUELE DIRECTHEID
Dit nu is een der aspecten van
de unieke eigenschappen van de te
levisie. Dergelijke uitzendingen zjjn bi)
de radio nooit een volledig succes ge
worden De radio biedt ook grote
mogelijkheden, maar ze zijn anders.
Wanneer twee mensen een of ander
gemeenschappelijk probleem bespre
ken vormt de manier, waarop zij el
kaar ir het oog houden en niet goed
begrepen gevolgtrekkingen nader trach
ten te preciseren een zeer interessan
te bijkomstigheid. Alleei bil een me
dium met visuele directheid Is dit bij
zonder soort dialoog en illustratie
mogelijk.
De voorzitter van de Vereniging
van Onderwijs-omroepers en oud-
directeur van de omroep van de
universiteit van Indiana, Harry
J. Skornia .heeft een aantal inte
ressante boeken en artikelen over
de omroep geschreven. In dit ar
tikel breekt hij een lans voor het
intrigerende medium televisie.
Maar ook op andere wijze kan te
levisie bijdragen tot beter begrip tus
sen de volken. Een groot deel van
de overleveringen van elk land de
mortel waarmee zijn cultuur en be
schaving bijeen worden gehouden is
allerminst uitsluitend van intellectuele
of politieke aard. Wij kunnen het be
ter aanduiden met zinnebeeldig, want
dit begrip kan niet in beeld of zelfs
maar in woorden worden overgebracht
het kan worden aangevoeld, maar zel
den omschreven. En andere media
kunnen niet anders dan omschrijven.
Mogelijk vormen de beeldende kun
sten en de muziek de best mogelijke
uitbeeldingen van de betrokken sym-.
bolen,
BETER BEGRIP
In de begintijd van de TV kwa
men echter critici tot de uitspraak
dat het nieuwe medium een provin
ciaal karakter had. Dit verschijnsel
kan men in alle landen waarnemen,
namelijk de neiging dicht bij huis te
blijven. Maar al spoedig hunkerden
de kijkers er naar andere landen en
volken te zien en kennis te nemen
van de vraagstukken, die elders be
staan. Vraagstukken, die gekenmerkt
worden door de aanwezigheid van de
zelfde menselijke waarden en verlan
gens. Pas toen de „toverdoos van
Pandora" ons dit feit openbaarde,
werden wij het ons bewust.
Thans kunnen wij onze „wereldbu-
ren" op een tot dusver ongekende wij
ze begrijpen, omdat zij met ons voor
de zelfde problemen staan: de bevol
kingstoename, de ontwikkeling op het
gebied der ruimtevaart en de kernwe
tenschappen, water- en voedselproble
men, lucht- en watervervuiling, onder
wijs, vraagstukken ten aanzien van de
opgroeiende jeugd en ae bejaarden,
geestelijke tegenover materialistische
waarden en tal van andere. De pro
blemen van de volkeren worden hoe
langer hoe meer gemeenschappelijke
problemen, naarmate wij inzien dat
wij allen deel uitmaken van één ge
heel.
Bepaalde ervaringen met de tele-
visie hebben ons evenwel de onder
stelling opgedrongen dat het nieuwe
medium kalmerende macht bezit, die
het minder waarschijnlijk maakt dat
het een werktuig zal worden voor op
ruiing der massa's en een uitlaat
wordt voor bekrompen nationalisme,
zoals de radio. Het zijn echter ver
onderstellingen en tot dusver ont
breekt elk wetenschappelijk bewijs.
De grote invloed van de educatieve
televisie op de jeugdige mens zal
ieder wel duidelijk zijn.
Tenslott» moet nog aan een der ken
merkende eigenschappen van de TV
aandacht worden geschonken. Dat ia
tot het verhalen van gebeurtenissen,
maar daaraan niet alleen een eigen
sfeer te geven, doch zelfs iets ex
tra's toe te voegen. Het is belang
wekkend zich af te vragen in welke
mate de aanwezigheid van de tele-
visie-apparatuur de hoofdpersoon prik
kelt tot „acteren". In hoeverre was
bijv. het gesprek tussen Sovjet-pre
mier Kroesjef en de Amerikaanse
Vice-President Nixon louter een repor
tage? Of werd het een instrument,
waarmee vorm werd gegeven aan de
diplomatic of de internationale betrek
kingen? In al dergelijke gevallen
moeten de grootste waarborgen worden
geschapen om te verzekeren dat een
zuivere en onvervalste uitzending re
sulteert en propaganda er ideologische
verdraaiing der feiten achterwege blij
ven.
In de televisie hebben wii namelijk
meer dan alleen een nieuw instru
ment vooi de journalistiek. Wij bezit
ten daarin de mogelijkheden van in
timiteit en directheid, waardoor de
TV tot een der machtigste werktui
gen wordt voor het schepper van good
will en begrip. Wanneer volk »oi volk
spreeki dan mogen wij vei-vachten
dat eens liefde, sympathie en samen
werking de plaats gaan innemen van
wantrouwen, haat en onwetendheid.
06 PiRATEN7ENDER5>
1. RADIO LONDON
2.RADIO CAROLINE (ROID)
3. RAD/O 300
4. RADIO
5. RADIO CACOUMC (MOORD)
RADIO V6R0WIC4
7RADIO 35?
A SADO 22?
5. RADIO ^CO-LAND
10. RADIO ESDCX
Deze opname werd met nagenoeg pal tegen
licht gemaakt. Desondanks was hy zo af te
drukken, dat zowel in het blikkerende water als
in het zwaar beschaduwde meisjesgezicht teke
ning gebracht kon worden. Het is mogelijk dit
negatief als sllhouet af te drukken, maar eigenlijk
leent het zich daartoe niet zo. We hadden dan ook
niet de bëdpgling een silhouet te maken.
Wil men eens een silhouet maken (maak niet
van al uw foto's silhouetten, want de mensen zou
den vermoedelijk opmerken, dat er iets met uw
belichtingsmeter niet in orde is), spendeer daar
dan een extra plaatje aan. Want vaak blijkt een
foto het als silhouet toch niet zo te „doen" en dan
heeft U in elk geval de normale opname nog.
Silhouetten maken betekent niet een onderwerp
keihard, puur zwart-wit op het fotopapier bren
gen. Het is daarentegen zaak slechts het hoofd
motief bijna of volkomen zwart te laten worden,
terwijl de omgeving goed in zijn grijstinten zit.
U moet in dat geval het sterkste licht meten
(niet de zon zelf) dat in uw onderwerp aanwezig
is. Alleen de partij welke het sterkst is verlicht
wordt in normale grijstinten afgebeeld. De rest
wordt dan vanzelf onderbelicht, waardoor het sil
houet ontstaat.
Het „boegbeeldje"'van de foto hadden we ook
van de andere kant op de korrel kunnen nemen -
met de zon mee dus. De opname had dan even
wel z'n diepte - die ontstaat door de goed door-
tekende spiegeling op de voorgrond - grotendeels
verloren. Bovendien was het geheel dan contrast
loos vlak verlicht, met als resultaat een akelig
kaal prentje.
Augustus 1980. Zittende in zijn om de aarde draaiende platform, speurt de
„weerman aan de hemel" op een hoogte van driehonderd kilometer naar
de aarde. Ter hoogte van de Antillen stort een orkaan ineen door een on
afgebroken luchtbombardement van zilver jodidekristallen uit vliegtuigen.
De weerman seint naar Moskou, dat de plaats Rostow in de middag door
hevige hagelbuien worden geteisterd. De Russen zenden terstond raketten
met chemicaliën omhoog, waardoor de hagel smelt alvorens hij de tarwe
velden kan vernielen.
De vernietiging van een typhoon, die
Japan bedreigt, zou een door droog
te geteisterde uithoek van India van
regen kunnen beroven en zelfs Oost-
Europa kunnej doen uitdrogen. Daar
orkanen enorme hoeveelheden overtol
lige energie en hitte van hun geboor
teplaatsen in de zones rond de eve
naar afvoeren een enkele orkaan
kan in de vorm van windkracht de
zelfde energie ontketenen als twaalf
kernbommen van twintig megaton
kan geen sterveling thans vaststellen
wat er zou kunnèn gebeuren, w'nneer
men op kunstmatige wijze zou trach
ten hun ontstaan te voorki men.
Voorlopig verkeert het wetenschap
pelijk onderzoek op dit punt nog in
het laboratoriumstadium. Dr. Walter
Orr Roberts, directeur van het Ame
rikaanse Nationale Centrum voor At
mosferisch Onderzoek, heeft reeds te
recht 1 verklaard, dat bij het aanpak
ken van de weerbeheersing ,veel wijs
heid nodig zal zijn".
Men mag zonder overdrijving wel
zeggen dat de ether beheerst wordt
door tien clandestiene zenders, die
vanuit de Noordzee opereren. Deze
reclamezenders hebben in enkele ja
ren tijd door hun uitzendingen een
totaal van 33.596.000 luisteraars ver
worven. (volgens gegevens van 1966).
Verontrustend is hierbij dat de stations
vaak uitzenden op golflengten, die ei
genlijk bestemd zijn voor noodgevallen
Ook storen ze met hun uitzendingen
vaak andere zenders, die door het ver
drag van Denemarken van 1948 recht
hebben op die golflengte. De program
ma's van deze stations voorzien ech
ter blijkbaar in zo'n enorme behoefte
dat er steeds meer stations gekomen
zijn, die elkaar al spoedig op leven
en dood zijn gaan beconcurreren.
WINSTMOGELIJKHEDEN
Ondanks de scherpe concurrentie
viel er met deze reclamestations
grote winst te behalen. Wel waren de
stichtingskosten enorm hoog, maar sta
tions als Caroline en London wisten
die er in één jaar weer uit te halen.
Aangelokt door deze voordelige „ether-
handel' gingen steeds meer onderne
mers iets in deze stations zien. Voor
al Amerikanen beschouwden ze als een
goede geldbelegging.
De reclame op de piratenstations
ging vooral omhoog na de afschaffing
van de spots voor rookartikelen op de
Britse televisie. Om toch hun produk-
ten onder de aandacht van het pu
bliek te brengen, gingen de tabaks
in sigarettenindustrie hun artikelen
nu aanprijzen over de piratenstations.
Toch leverde ook weer niet elke on
derneming winst op. Het nu op Ne
derland gerichte station-227, dat aan
vankelijk uitzond onder de naam Radio
England, maakte in de beginperiode
zoveel schulden, voornamelijk door
dure publiciteitsfeesten te geven, dat
de maatschappij die het station in de
ethér bracht tenslotte failliet ging.
DE STRIJD WORDT AANGEBONDEN
De bestrijding van de stations werd
meteen al na het begin van de eer
ste uitzendingen ter hand genomen,
maar doordat de schepen buiten de
territoriale wateren liggen kon er aan
vankelijk weinig tegen gedaan wor
den. Alleen de Nederlandse regering
wist een zender het zwijgen op te
legen, namelijk Radio TV-Noordzee,
of de windkracht van organen kan
worden beteugeld door hun centra te
bestrooien met zilverjodidekristallen.
KANONNEN
Boven de bergen van de Kaukasus
en over de door hagelbuien geteister
de Siberische steppen buldert regel
matig het Russische afweergeschut
om met tussenpozen van tien tot vijf
tien minuten zilverjodide in het lucht
ruim te sproeien tot de stormen be
daren.
Op dit gebied zijn de laatste tijd
nog meer interessante dingen ge
beurd. De Franse meteoroloog Henri
Dessens heeft de Météotron ontwik
keld. Het is een supenkachel, die 3200
vierkante meter beslaat en die door
_middel van honderd branders 'n ener
gie van 700.000 kilowatt ontketent om
cumulonimbuswolken omhoog te jagen,
waarbij zij in vele gevallen regen los
laten. Boven de Hoge Sierra van Ca-
lifornië heeft men wolken bestrooid
met o.a. zilverjodide om sneeuw te
krijgen, terwijl men met behulp van
droog ijs mist boven vliegvelden heeft
doen verdwijnen.
Het is echter ven het grootste be
lang, dat de weerkundigen meer over
de meteorologische omstandigheden
te weten komen, alvorens men van
werkelijke weersbeïnvloeding kan gaan
spreken. Weersatellieten, zoals de Ti-
ros, Nimbus en Essa 1 en II bewij
zen grote diensten door het fotografe
ren van reusachtige gebieden van het
aardoppervlak, terwijl computers de
weersgesteldheid dagen van te voren
kunnen berekenen. Er bestaan plan
nen voor een „wereldweermacht", die
zich van een keten van satellieten
en van een netwerk van land- en zee
stations zal moeten bedienen. Ondanks
alle technische problemen blijft de gro
te vraag niet in de eerste plaats hoe,
doch vooral hoever de mens kan gaan
bij zijn streven het weer te beinvloe-
den.
die uitzond vanaf een platform in de
Noordzee. Het platform werd geënterd
en de zender onklaar gemaakt.
Met de schepen zit de zaak moei
lijker. De regeringen kunnen de sche
pen volgens het zeerecht niet enteren»
ze kunnen enkel én alleen de bevoor
rading proberen af te snijden. Om de
ze bestrijding te coördineren werd in
september 1964 de Conventie van
Straatsburg gesloten, waarbij men door
een uniformering van de bestrijding de
zenders tot zwijgen probeerde te bren
gen. De conventie bleek echter een
wassen neus doordat geen van de
maatregelen die erin voorgesteld wer
den tot uitvoering werd gebracht.
Daarom heeft de Engelse regering, die
het meeste belang heeft bij de be
strijding, (vrijwel alle piratenzenders
liggen rond Engeland) de „Marine and
Broadcasting Offences Bill' in het par
lement ingediend, die beoogt door het.
volledig afsnijden en strafbaar stellen
van elke leverantie aan clandestiene
zenders de stations tot zwijgen te
brengen.
TEGENMAATREGELEN
De eigenaars van de zenders zijn
echter niet van plan zonder slag of
stoot deze winstbronnen op te geven.
Zo voert Radio London al een tijd lang
een campagne door haar luisteraars
te adviseren brieven te schrijven aan
ministerpresident Wilson, waarin ze
instemming betuigen met de reclame
stations.
Ook in de verkiezingsstrijd mengden
de stations zich, door om te roepen
dat er bij de conservatieven 90 pet.
en bij de labourkandidaten voor de ge
meenteraadsverkiezingen maar 30 pet.
vóór de piratenstations waren, die zich
nu „Independent Stations" (vrije sta
tions) zijn gaan noemen. Ook hebben
de stations al maatregelen getroffen
om de aanvoer van platen en levens
middelen te verzekeren door ze te be
trekken uit de USA of uit Nederland.
De grootste wens var. de stations
is echter erkend te worden, en dan
net als bij de TV een erkend recla
mestation te vormen naast de BBC.
Het staat echter te betwijfelen of hun
dit ooit gelukt. Voorlopig zullen ze nog
wel blijven zenden vanaf hun schepen
op de Noordzee.
Trots en onbewogen heeft het solide
schip van Radio-London een anker
plaats buiten de territoriale wateren
gezocht.
Deze regels lijken aan de eerste
de beste science-fiction roman te zijn
ontrukt. Dat is geenszins het geval.
Het wetenschappelijk weeronderzoëk,
zo meldt het interessante maandblad
Het Beste In een lezenswaardige re
portage, heeft de laatste jaren een
•geweldige doorbraak meegemaakt.
Over de gehele wereld haasten de ge
leerden zich, ten einde datgene tot
ontwikkeling te brengen wat door de
Amerikaanse Nationale Academie voor
Natuurwetenschappen wordt aangeduid
als „deze nieuwe en erorme macht
om de omstandigheden van het men
selijk leven te beinvloeden". Onder de
naam „Stormfury" wordt op dit ogen
blik door de Environmental Science
Services Administration in samenwer
king met de Amerikaanse marine een
stoutmoedig weerbeheersingsproject
uitgevoerd. Het gaat er hierbij om
