«Stem van het volk» deed Nasser aanblijven Dayan: Israël moet Gaza en westelijke Jordaanoever behouden AAN ALLE FRONTEN HEERST NO ROST Zaterdagavond staakten Israël en Syrië het vuren Verkeers opstoppingen Waarnemers Brie fronten Tegenstrijdig Duizenden vluchtelingen Israëlische bnit Normale leven keert terug essen lüutafies in Egypte Britse en geitouwen in brand Israëlisch schip door straat van Tiran Brits schip mocht Alexandrië niet Bemiddeling grote mogendheden van de hand gewezen HET WEER MAANDAG 12/DINSDAG 13 JUNI 1967 23e Jaargang No. 6956 Syrië laat politieke gevangenen vrij Beslag op Nederlandse vestigingen in Algerië De toestand In Algerië Optimistisch Waterdichte garanties Problemen Het Amerikaanse standpunt Weerbericht Hoogwater Zon- en Maanstanden Frank, bi} abonnement: TERNEUZEN Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sande Redactie- en Administratie-adres: Smidswal Telefoon: 01150 - 2073 Gironummer: 38150 Abonnementsprijs ƒ8,— per kwartaal; per maand 2,70; per week 62 ct. Losse nrs 13 ct. DE VRIJE ZEEUW Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuren Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum pei advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties" (geè.i handels- advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 ur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur voormiddag. President Nasser heeft de aankondiging dat hij zich zou terugtrekken zaterdag ingetrokken na een golf van aanhankelijkbeidsbetuigingen in Egypte en andere Arabische landen. Nauwelijks vijftien uur nadat hij persoonlijk de verantwoordelijkheid voor de nederlaag in de Sinai op zich nam en bekendmaakte dat hij zich als ambteloos burger zou terug trekken, liet hij het parlement weten dat hij aan zou blijven. In Kairo persten zich honderdduizenden door de straten om geen enkele twijfel te laten bestaan over hun liefde voor de 49-jarige Nasser die sedert 1956 staatshoofd van Egypte is. Velen waren van grote afstand gekomen, zelfs uit Alexandrië. Toen Nassers besluit om aan te blijven bekend werd, danste de be volking en vielen de Egyptenaren elkaar zingend in de armen. Het leek carnaval in Kairo, aldus ooggetuigen. De nationale vergadering had reeds laten weten het ontslag van Nasser niet te zullen aanvaarden. De president zei in zijn boodschap dat hij de raad zelf had willen toe spreken, maar dat hij als gevolg van de verkeersopstoppingen die door de betogers werden veroor zaakt, niet door de straten kon komen. Nasser zei in zijn bood schap „de stem van het volk" niet te kunnen negeren. Hij kon zijn gevoelens niet onder woorden brengen: „Ik ben zo overstelpt dat ik geen woorden kan vinden". De Egyptische president maakte be kend te zullen aanblijven „tot de gevolgen van de agressie zijn uit gewist". Daarna zal hij het volk raadplegen over zijn verdere toe komst. Eerder hadden koning Hoessein van Jordanië en de leiders van Irak en Syrië, Egypte's drie voornaamste bondgenoten in de oorlog, presi- Radio-Damascus heeft be kendgemaakt, dat in Syrië alle politieke gevangenen zijn vrijge laten „om de strijdkrachten aan het front te versterken". Voor 't merendeel zijn deze gevangenen leden van de strijdkrachten. De Algerijnse autoriteiten heb ben zaterdag de kantoren verze geld en boeken gecontroleerd van drie maatschappijen met Nederlandse, Britse, Franse en Zwitserse belangen, zo is van ge zaghebbende zijde in Algiers vernomen. Het zijn Unilever Algerië, dat voor 95 pet. Neder lands en voor vijf procent Zwit sers is, Shell Algerië voor 60 pet. Nederlands en voor 40 pet. Brits en de Compagnie des Petroles d'Algerië, welke maat schappij voor 65 pet. Nederlands en voor 35 pet. Frans is. De maatregelen zijn genomen na de instelling van staatscontrole op Britse en Amerikaanse maat schappijen, welke dinsdag werd aangekondigd. Officieel is geen melding van de maatregelen gemaakt. Nederland, Frankrijk en Zwitserland zijn niet door de Algerijnse autoriteiten beschul digd van rechtstreekse steun aan Israël. De Unilever heeft een fabriek voor zeep en reinigingsmiddelen in Algerië, Shell heeft een reeks benzinestations en bevoorraadt de Algerijnse straaljagers en de Compagnie des Pétroles d'Alge- rië boort olie in de Algerijnse Sahara. Waarnemers in Algiers menen dat. de maatregel verband houdt met het feit, dat volgens Neder landse mededelingen Israëlische vliegtuigen militaire uitrusting in Nederland hadden opgehaald. In Nederland was gezegd dat het materiaal vóór het uitbreken van d« vijandelijkheden was besteld. dent Nasser bezworen terug te komen van zijn besluit om zich te rug te trekken. In Algiers, waar teleurstelling heerst over het bestand en waar anti-Egyptische betogingen zijn ge houden, was het zaterdag rustig. Het staakt-het-vuren tussen Is raël en Syrië is zaterdagavond om 19.30 uur effectief geworden, twee uur na het tijdstip dat was voorge steld door luitenant-generaal Odd Bull van de V. N.-bestandscommis- sie. Dit is meegedeeld door een woordvoerder van de Ver. Naties in Jeruzalem. Hij zei dat de voor zitter van de Syrisch-Israëiische bestandscommissie meldde dat te gen die tijd de laatste schoten klon ken. Veertig militaire waarnemers van de V. N. zijn belast met toe zicht op de naleving van de wapen stilstand. Hiermee is een einde gekomen aan de strijd die Israël aan drie fronten met zijn Arabische buur landen heeft gevoerd. Jordanië staakte als eerste de strijd, nadat de Israëlische strijdkrachten na he vige gevechten Jeruzalem hadden bezet en vrijwel de gehele weste lijke oever van de Jordaan. Het tweede front waar de ka nonnen tot zwijgen kwamen, was dat met Egypte. Nadat de Israëli sche strijdkrachten zich meester hadden gemaakt van de Sinai en tot het Suez-kanaal waren opge rukt, staakte Egypte te strijd. De gevechten aan het Syrisch- Israëlische front die in hoofdzaak hadden bestaan uit beschietingen, laaiden toen in volle hevigheid op. Syrië meldde gehoor te geven aan de oproep van de veiligheidsraad, maar uit Tel Aviv werd bericht, dat Syrië de beschietingen van kib boetsen aan het meer van Galilea voortzette. De Israëlische troepen rukten toen Syrië binnen. De veiligheidsraad kwam weer bijeen op verzoek van Syrië. Dit land meldde dat Israëlische strijd krachten de Syrische stad Koenel- tra hadden ingenomen en oprukten naar Damascus. Oe Thant zei een mededeling In Algerië zou premier Boume- dienne zaterdag een rede houden. Aanvankelijk zou hij zich vrij dagavond om negen uur tot de bevolking richten, maar radio- Algiers deelde te middernacht mee, dat de z.g. revolutionaire raad, tezamen met leden van het kabinet, toen nog bijeen was om een nieuw buitenlands beleid te bepalen. Algerië dat altijd met klem heeft verzekerd dat het geen compromis in de strijd tegen Is raël zou aanvaarden, is in een moeilijk parket komen te verke ren, doordat de grootste tegen standers van de Joodse staat Egypte, Syrië en Jordanië met een wapenstilstand hebben inge stemd, daartoe gedwóngen door de grote militaire successen van Israël. over een aanval in het gebied van het vliegveld van Damascus te heb ben ontvangen van luitenant-gene raal Odd Bull, het hoofd van de V. N.-organisatie voor toezicht op het bestand in Palestina. Oe Thant had verder rapporten ontvangen van het hoofd van de Israëlisch-Syrische wapenstil standscommissie. Hierin werd het Syrische lid van de commissie aan gehaald die zei dat Israëlische strijdkrachten op weg waren naar Damascus en dat bombardementen in het gebied ten noorden van het meer van Tiberias voortduurden. Een latere melding van generaal Odd Bull maakt echter gewag van aanwijzingen dat de Israëliërs niet in Koeneitra waren en niet opruk ten naar Damascus. Duizenden vluchtelingen een krant schat hun aantal al op 80.000 blijven van de westelijke Jor- daanoever Amman binnenstromen ondanks het verzoek van de Jor daanse regering thuis te blijven. Zij moeten van voedsel en on derdak worden voorzien. Scholen en andere grote gebouwen zijn als oovangcentra ingericht. Er wor den voedingsmiddelen, medicamen ten en dekens uitgedeeld die door andere landen zijn geschonken. Saoedi-Arabië zendt ambulances, medicijnen, tenten, dekens en geld. Tunesië heeft een medische ploeg gestuurd onder leiding van minis ter van justitie Mongi Slim. De vluchtelingen die in Amman aankomen, hebben niet meer bij zich dan de kleren die zij aan heb ben. Sommigen zeggen dat zij op last van de Israëliërs alles hebben moeten achterlaten. Amerikaanse legervliegtuigen hebben zondag duizend vluchtelin gen van allerlei nationaliteit van Amman naar Teheran gebracht, van waar zij naar hun eigen land zullen terugkeren. Het grootste deel van de onge veer 100.000 tot 125.000 Egypte naren die zich in de Sinai bevon den, heeft het Suez-kanaal kunnen bereiken en is naar de westelijke oever ontkomen, aldus een Israëli sche militaire woordvoerder. Van de 800 tot 900 tanks zouden er maar 200 zijn ontsnapt. De overige zijn beschadigd of gevechtsklaar in Israëlische handen gevallen. Over de ontsnapping van de Egyptische militairen ze.i de woord voerder: „Wij hebben er geen be lang bij ze gevangen te nemen. Wij hebben hen toegestaan te vertrek ken op voorwaarde dat zij hun zware uitrusting achterlieten". Aan het Jordaanse front hadden Israëlische strijdkrachten tijdens de gevechten 70 Jordaanse Patton- tanks buitgemaakt, die gevechts- gereed zijn. De Israëli's namen ruim 15.000 Egyptische militairen gevangen, onder wie zes generaals. Radio-Damascus maakte zondag geen gewag van gevechten in zijn nieuwsuitzendingen. Wel ging de radio door met het uitzenden van militaire muziek en patriottische liederen, doorspekt met opwekkin gen van de bevolking, Immer pa raat te zijn om de „zionistische agressie" te bestrijden. In Cairo is het enige wat nog aan oorlog herinnert, de militaire bewaking van bruggen over de Nijl. Winkels en regeringsbureaus zijn open en het verkeer is ook nor maal. Radio-Cairo, dat de afgelopen dagen niets dan martiale muziek en opwekkingen uitzond, is ook naar de gebruikelijke programma's teruggekeerd. Het blad „Chicago American" chriift. dat premier Esikol's secre taris voor Derszaken in een exclu sief telefonisch onderhoud met het blad heeft gezegd, dat met uitzon dering van Jeruzalem en Siarm el Sjeik de door Israël gemaakte veroveringen op de Arabische lan den voor onderhandelingen vatbaar ziin. DRUKKE TIJD VOOR DE VEILIGHEIDSRAAD New York: De veiligheidsraad had het afgelopen weekend veel werk. Links de Israëlische am bassadeur Gideon Rafaël en rechts zijn Syrische collega Geor ge J. Tomeh. Met betrekking tot het gebruik van V. N.-troepen in Israëi zou hij gezegd hebben, dat zij naar Israë lische opvatting niet nodig zijn en dat zij in het verleden zeker niet van nut waren geweest. Esjkol's woordvoerder zou ook hebben gezegd, dat Israël niet be reid is de Palestijnse vluchtelingen een nieuwe woonplaats te ver schaffen, omdat de Arabische lan den ruimte genoeg voor hen heb ben en omdat Israël niet meer im migranten kan opnemen. President Nasser heeft het ont slag aanvaard van de commandan ten van leger, luchtmacht en ma rine, resp. Abdel Mohsin Kamel Mortagui, die ook leider van de ooeraties in Sinai was; Mohammed Sidki Mahmoed en Soeleiman Ez- 7at. Generaal Madkoer Aboe el Ezz is benoemd tot commandant van de luchtmacht. Radio-Cairo heeft bekendge maakt dat generaal Mohammed Fawzi is benoemd tot opperbevel hebber van de Egyptische strijd krachten. Hij vervangt maarschalk Abdel Hakim Amer. Generaal Faw zi was tot nu toe stafchef van de strijdkrachten. Betogers hebben in Port Said het Britse consulaat en het Amerikaan se voorlichtingsbureau in brand ge stoken, zo meldt het persbureau voor het Midden-Oosten. Zaterdag werd het Amerikaanse consulaat aangestoken. De consuls van de Ver. Staten en Engeland en hun nersoneel hadden Egypte reeds ver laten. j Hef eerste Israëlische schip !s zondag door de vrijgemaakte straat van Tiran gevaren. Luid toege juicht door het Israëlische garni zoen van 't Egyptische fort Sjarm el Sjeik, dat de toegang tot de golf van Akaba beheerst, zette het vrachtschip Dolphin koers naar de haven Eilaf, die sinds de door Nas ser afgekondigde blokkade een ver laten aanblik biedt. De Dolphin was afkomstig van Massawa (Eritrea), een belanghijke haven aan de Rode Zee. Het Britse passagiersschip Kin- numie Casrie heeft van de Esvd- tische overheid geen toestemming pekregen de haven van Alexandrië binnen te varen, waar het Britse onderdanen zou afhalen, zo werd door een vertegenwoordiger van de rederij in Londen meegedeeld. Men hoopt nu dat een Grieks schip de Britten kan meenemen. De Israëlische minister van defensie, generaal Mosje Dayan, heeft in een interview voor de Amerikaanse televisie verklaard dat zijn land de strook van Gaza en de westelijke Jordaan nooit meer zal mogen afstaan. Het in terview werd hem in Tel Aviv door drie Amerikaanse journa listen afgenomen en zondag door het radiostation C.B.S. uitgezon den. De minister benadrukte dat alle problemen tussen Israël en de Arabische landen moeten worden geregeld via recht streekse onderlinge besprekin gen. Elke gedachte van bemid deling of interventie van de gro te mogendheden wees hij van de hand. De zaken staan zo, aldus generaal Dayan, dat wanneer de Arabieren niet aan de conferen tietafel willen plaatsnemen, „wij eenvoudig blijven waar we zjjn". De minister merkte op dat voor Israël het doel van de oor log was, de vrije doorvaart in de straat van Tiran te verzekeren. Israël moest volgens hem het bij die toegang tot de golf van Akaba gelegen gelegen bolwerk Sjarm el Sjeik bezet houden, zo lang het niet waterdichte garan ties heeft verkregen voor de vrije doorvaart van zijn schepen naar en van de havenstad Eilat. Generaal Dayan zei dat presi dent Nasser de oorlog werkelijk heeft gewild, omdat hij dacht dat hij die kon winnen. De Arabi sche eenheid was inderdaad gro ter dan tijdens de Sinai-campag- ne in 1956, maar de grote fout van de Arabieren was geweest dat ze er zich geen rekenschap van hadden gegeven dat Israël over beterere troepen en een betere bewapening beschikte dan destijds. Wat het bezet houden van de door Israël veroverde gebieden betreft was er in militair op zicht geen vuiltje aan de lucht. Daarentegen zou men wel met sociale en economische proble men te kampen krijgen door de aanwezigheid van ruim ander half miljoen Arabieren op de westelijke oever van de Jordaan. Om die op te lossen zou mede werking van andere landen nood zakelijk zijn. Er zouden regelin gen moeten worden getroffen voor de toekomst van de Arabie ren in genoemd gebied want, al dus Dayan, er kan geen sprake van zijn dat ze door Israël wor den opgenomen. Er zou dan een Joods-Arabische staat dreigen te ontstaan, terwijl alle Israëliërs een Joodse staat wensen. Wat het Suezkanaal aangaat verklaarde Dayan dat zijn land het recht van doorvaart in deze internationale waterweg wenst te verkrijgen. De Israëlische troepen die het kanaal hadden bereikt, hadden zonder moeite over kunnen steken en door kunnen stoten naar Cairo, maar daar was het niet om te doen en de Israëliërs waren ook niet van plan aan het kanaal te blij ven staan. Tenslotte verklaarde de gene raal optimistischer dan elf jaar geleden te zijn over de vooruit zichten op een bevredigende po litieke regeling voor zijn land. Hij hoopte dat de grote mogend heden na de ervaring van 1956 „hun les hebben geleerd" en dat met name de Ver. Staten hebben ingezien dat de druk die zij toen uitoefenden niet juist was. Op merkend dat hij zich niet kor herinneren dat de ver. naties of de diplomatie ooit een vraag stuk in het midden-oosten had den opgelost, verklaarde Dayan: „Ik geloof dat wij de zaak beter kunnen klaren zonder enige be middeling. De Arabieren moeten beslissenWillen zij de pro blemen regelen, dan moeten ze aan de conferentietafel plaats nemen". Amerikaanse functionarissen in Washington hebben duidelijk te kennen gegeven dat de Ver. Staten hun goedkeuring niet zul len hechten aan een belangrijke eenzijdige annexatie door Israël van Egyptisch, Syrisch of Jon- daans gebied. Waarnemers zeg gen dat er weinig twij.fel over bestaat, dat de Israëlische hou ding in strijd is met de officiële Amerikaanse opvatting inzake de „territoriale onschendbaar heid" van alle landen in het midden-oosten, zelfs al voeren de Israëliërs aan dat zij 't slacht offer waren van agressie. Gezag hebbende kringen verklaren dat Amerika het volgende zou toe juichen: Permanente Arabische erken- ring van Israël als staat met normale internationale rech ten voor de doorvaart door de golf van Akaba en het Suezkanaal. Een einde van de oorlogstoe stand die al böna twintig jaar tussen Arabieren en Is raëliërs bestaat. Een oplossing van het Pales tijnse vluchtelingenprobleem en samenwerking tussen de gro te mogendheden om de wa penleveranties aan het mid den-oosten te beperken. Verder schijnt men als enige oplossing voor Jeruzalem inter nationalisatie te zien. (Zie verder pag. 3) AANHOUDEND KOEL Gedurende het weekeinde ver plaatste het centrum van een hoge- drukgebied zich van Ierland naar midden Noorwegen. Op de flank van dit hogedrukgebied werd met noordelijke tot noordoostelijke winden koele en tamelijk droge lucht naar ons land gevoerd. In deze lucht kwamen wolkenvelden voor, die afgewisseld werden door zonnige perioden. Afgezien van 't oosten en zuidoosten van het land, waar zondagavond en in de afge lopen nacht plaatselijk 2 tot 8 mil limeter regen viel, bleef het in de rest van het land overwegend droog weer. Deze regen hing sa men met een depressie in de boven lucht boven midden Europa, die vooral in Polen en Duitsland het weer verstoort. Het laat zich aan zien, dat vooral aanvankelijk met noordoostelijke winden droge lucht aangevoerd zal worden, waarin flinke opklaringen zullen voor komen. medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt, geldig van maandag avond tot dinsdagavond Zonnige perioden Droog weer en morgen vrij zonnig. Matige, aan de kust af en toe vrij krachtige noordelijke wind. Aan houdend koel. DINSDAG 13 JUNI v.m. njn. Cadzand 4.45 5.08 Breskens 5.10 6.33 Terneuzen 5.46 6.09 Hansweert 6.20 6.43 Walsoorden 6.19 6.42 WOENSDAG 14 JUNI v.m. n.m. Cadzand 5.34 6.02 Breskens 5.59 6.27 Terneuzen 6.35 7.03 Hansweert 7.09 7.37 Walsoorden 7.08 7.32 ZON MAAN op onder op onder Juni 13 4.20 21.00 9.33 0.40 14 4.20 21.01 10.59 0.58 15 4.19 21.01 12.23 1.13 16 4.19 21,02 13.48 1.25

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1967 | | pagina 1