SYSTEEM VOOR
ONTZILTING
DRINKWATER
SM EN IK
1 O RAIFFEISENBANK
Chinese oorlogsschepen brachten
eigen kanonneerboot tot zinken
Osmose kost geld als water
spaarbank en alle bankzaken i
Pagina 5
Venetië wil
dubbele
bescherming tegen
het water
Herziening van
economisch beleid
in Brazilië
Rechter kon geen
kritiek verdragen
Doodvonnis
rode gardist
gewijzigd
Muurkranten
Paasvoetbal
te Terneuzen
Zuidvietnamese
ontwerf-grondwet
aanvaard
„Tempel van de
maan" geplunderd
Tegendeel
Eerste
óók voor
't Premie-
spaarplun
MSI
Canadese treiler
gekaapt
Agenda
Maandag 20/dinsdag 21 maart 1967
DE VRIJE ZEEUW
wsmm
GROOT TANKSCHIP
GESTRAND
Een van de grootste tankschepen
ter wereld, de 118.285 ton meten
de „Torrey Canyon", is in storm
weer op ongeveer 10 mijl ten
westen van Landsend aan de
zuidkust van Engeland gestrand
op 't beruchte rif Seven Stones".
Venetië gaat proberen geld
bijeen te brengen voor de aanleg
van een dubbele bescherming
tegen het water van de Adriati-
sche Zee waarin de stad geleide
lijk dreigt te verzinken. Naar
burgemeester Giovanni Fava-
rettoFisca zaterdag op een
persconferentie heeft bekendge
maakt, wil men trachten in het
buitenland leningen met een
looptijd van 20 jaar te plaatsen
die de Italiaanse staat zou moe
ten garanderen.
Een speciale commissie is op
grond van eigen studies tot de
slotsom gekomen, dat er eerst
golfbrekers moeten worden ge
bouwd om de kracht van het
water te breken. Vervolgens
zou er een muur van vijf meter
boven het zeepeil moeten wor
den aangelegd, met bovenop een
weg. Tot het alternatief een
algehele afsluiting van het lagu
ne wil men niet overgaan,
omdat hierdoor het karakter van
de stad geheel verloren zou
gaan.
Venetië zakt jaarlijks drie
millimeter verder weg in het
water.
Drie Nederlandse deskundigen
op het gebied van waterstaat
hebben onlangs de situatie be
keken in opdracht van de Euro
pese cultuurstichting. Het zijn
de Delftse hoogleraar prof. ir. L.
van Bendegom, de directeur-
generaal van waterstaat ir. J.
van de Kerk en de hoofdinge
nieur ir.\H. A. Ferguson.
De nieuwe Braziliaanse minis
ters van economische planning
en financiën, Helio Beltrao en
Delfin Neto, hebben zaterdag bij
de aanvaarding van hun post
aangekondigd, dat het econo
misch beleid zal worden ge
wijzigd.
Volgens minister Beltrao is het
de eerste plicht van de regering
de ontwikkeling van het land en
de economische vooruitgang te
bevorderen. Hij erkent het recht
van de arbeiders op betere
levensomstandigheden en dat van
het bedrijfsleven op regerings
steun.
Ook minister Delfin Neto be
vestigde dat de regering van
president Costa E Silva het uiter
ste wil doen voor de economi
sche ontwikkeling, o.a. door prijs-
stabilisatie en vergroting van het
aandeel der arbeiders en privé-
ondernemingen in de nationale
produktie.
Een rechter in München-Glad-
bach heeft zich het leven be
nomen wegens kritiek in de pers
op het feit dat hij een vrouwe
lijke advocaat, die beschuldigd
was van rijden onder invloed,
van rechtsvervolging had ontsla
gen.
Volgens het bureau van de of
ficier van justitie had de rech
ter, de 59-jarige Er win Schmitz,
een te grote hoeveelheid slaap
middelen ingenomen en een
briefje achtergelaten, waarin hij
meedeelde de kritiek van de
pers niet te kunnen verdragen.
Schmitz had vorig jaar de
vrouwelijke advocaat, beschul
digd van het veroorzaken van
een ernstig ongeluk wegens rij
den onder invloed, vrijgesproken,
omdat zij door een nierkwaal on
gevoelig voor alkohol zou zijn
geweest.
De vrouw werd in hoger be
roep tot drie weken gevangenis
straf veroordeeld.
Naar het Hongkongse blad Star
weet te melden, hebben Chinese
oorlogsschepen onlangs een kanon
neerboot tot zinken gebracht, waar
mee tegenstanders van Mao tse-
Toeng poogden een hoge Chinese
functionaris uit het land te smok
kelen. Dit zou bij Kanton zijn ge
beurd. Niemand van de opvarenden
van de kanonneerboot zou het ge
vecht hebben overleefd.
Naar radio-Peking zaterdag meld
de, heeft de Chinese communisti
sche partij besloten het leger te
gebruiken om de produktie van de
mijnen en de fabrieken op te voe
ren.
Het centrale partijcomité heeft
in een brief aan de revolutionaire
arbeiders en de kaderleden van de
partij bekendgemaakt, dat voor
zitter Mao en het partijcomité
wensen, dat de culturele revolutie
tot het einde wordt voortgezet. De
betrokkenen worden opgeroepen
met het leger samen te werken.
Het in Hongkong verschijnende
blad The Star zegt uit eigen bron
in Chijja te hebben vernomen dat
Tsjen Hisao-Loe, zoon van China's
minister van buitenlandse zaken
Tsjen Ji en lid van de rode garde,
ter dood is veroordeeld doch dat
het doodvonnis later is gewijzigd
in levenslange gevangenisstraf.
Tsjen Hisao-Loe zou verant
woordelijk zijn geweest voor de
dood van een niet met name ge
noemde hoge functionaris, die op
Boerderij door
brand verwoest
Een boerderij aan de provin
ciale weg te Adorp (Gr.) is
zaterdagavond door brand ge
heel verwoest. De boerderij werd
bewoond door twee gezinnen, het
echtpaar Weerheem en het echt
paar Haan met drie kinderen. Het
vuur werd om half tien ontdekt.
Op dat moment was van de fa
milie Haan alleen het jongste
kind, een 5-jarig jongetje, thuis.
Hij werd door buren uit het
brandende pand gered. De Gro
ninger brandweer wist te voor
komen dat het vuur, aangewak
kerd door de hevige 'storm, over
sloeg naar andere panden. De
boerderij brandde geheel uit.
Van beide gezinnen ging de in
boedel verloren en ook alles wat
zich in de schuur bevond. Bij de
brand kwamen een paar koeien
in het vuur om. Het vuur is ver
moedelijk ontstaan door over
verhitting van de schoorsteen.
De families zijn verzekerd.
wrede manier was mishandeld door
rode gardisten.
Op last van Mao tse-Toeng zelf
was het proces tegen Tsjen Hisao-
Loe achter gesloten deuren ge
voerd. Op aandringen van premier
Tsjoe en-Lai zou het doodvonnis
zijn gewijzigd in levenslang.
Peking wordt op het ogenblik
overstroomd met muurkanten die
het voor premier Tsjoe en-Lai op
nemen, zo meldt het Bulgaarse
persbureau B.T.A.
Zo wordt in aangeplakte slogans
beweerd, dat ieder die tegen pre
mier Tsjoe is, een „contra-revolu
tionair" is en dat de bevelen van
premier Tsjoe zeer goed zijn.
Pasen is de traditionele tijd
voor vriendschappelijke ontmoetin
gen op internationaal niveau. Het
zijn wel geen interland- of cup
wedstrijden, maar voor de deel
nemers zijn het prettige ontmoetin
gen.
Het elftal van het overslagbe
drijf „Ovet Terneuzen N.V." krijgt
gasten uit Engeland. De naam
„Viking Marine FC" schijnt er op
te wijzen dat het afstammelingen
zijn van de uit de geschiedenis
beruchte Noormannen.
Dit elftal komt wel niet met
veroveringszuchtige plannen, maar
het zal voor de Ovetspelers toch
oppassen worden. De jongens uit
Gosport (Kent) komen op zater
dagmiddag vóór Pasen op de
groene grasmat in onze gemeente.
Jeugdig slachtoffer
van het verkeer
In het St. Antoniusziekenhuis
in Utrecht is zaterdagavond de
4-jarige Gijs Voskuil uit Houten
overleden aan de ernstige ver
wondingen die hij vrijdag bij een
verkeersongeval in zijn woon
plaats opliep. Het jongetje rende
opeens van het erf van een wo
ning aan de Koningin Juliana-
weg de straat op en werd ge
grepen door een personenauto.
De Zuidvietnamese constitue
rende vergadering heeft haar
goedkeuring gehecht aan de
nieuwe ontwerp-grondwet, wel
ke o.a. voorziet in beëindiging
van het militair bewind en het
houden van presidentsverkiezin
gen binnen zeven maanden.
Ook zullen verkiezingen voor
de samenstelling van een huis
van afgevaardigden en een
senaat worden gehouden.
De ontwerp-grondwet werd
goedgekeurd door alle 102 aan
wezige leden van de raad, die
117 leden telt. Het ontwerp gaat
nu naar het staatshoofd, gene
raal Ngoeyen Van Thieu, die het
binnen een maand moet afkon
digen.
Volgens de Amerikaanse ont
dekkingsreiziger dr. Wendell
Phillips hebben Egyptische sol
daten een van de kostbaarste
oudheidkundige ontdekkingen
van het Arabische schiereiland,
de 2800 jaar oude „tempel van
de maan" in het door burger
oorlog verscheurde Jemen ge
plunderd. De Amerikaanse ge
leerde stelde president Nasser
van Egypte voor die wandaad
verantwoordelijk. De tempel, die
uit de tijd van de koningin van
Saba zou dateren, werd pas vijf
tien jaar geleden ontdekt. Dr.
Phillips keerde vrijdag uit Maa-
rib in het noordoosten van Jemen
in Aden terug. De genoemde tem
pel in Maarib was volgens hem
ondanks berichten over bombar
dementen in hoofdzaak nog in
tact. Volgens Sjeiks ter plaatse
hadden de Egyptenaren echter,
toen zij in 1963 de stad verlie
ten, de kostbaarheden uit de
tempel meegenomen.
DEN HAAG Dank zij de zon verdampt er, over de gehele aarde
gemeten, elke dag 1500 miljard kubieke meter water. De Nederlander
die in deze dagen de niet aflatende opeenvolging ziet van regen,
sneeuw, hagel, nevel, mist en overdrijvende wolkenvelden, zal er niet
van opkijken. Voor hem is het probleem er een van 'n teveel, niet van
een tekort. Maar dat laatste is er wel degelijk voor hen, wier taak
het is de toekomstige watervoorziening van Nederland veilig te stel
len. De natuurlijke bronnen geraken aan hun maximumcapaciteit.
Nederland heeft een plaatsje moeten zoeken in de rij van landen, die
al sinds lang zich het hoofd breken over middelen om aan drink- en
industriewater te komen.
dat als eerste op het continent aan
onderzoekingen begon, wordt nu inten
sief speurwerk verricht. In Nederland
gebeurt dat in het laboratorium voor
chemische technologie van de Techni
sche Hogeschool te Delft. Verwacht
mag worden dat men binnenkort over
membranen kan beschikken, die het
ontzoutingsproces via het systeem van
de omgekeerde osmose binnen de reële
technische en economische mogelijkhe
den brengt. Kortom, als het lukt om
membranen te fabriceren, die veel wa
ter doorlaten, alle zout tegenhouden
en een lange levensduur hebben, zal
de omgekeerde osmose binnen vijf tot
tien jaar een industrieel toepasbaar pro
ces kunnen worden.
Van de zijde van de industrie be
staat grote belangstelling voor dit sys
teem. Niet alleen bij bedrijven als
SBronswerk-Feyenoord en de Rijn-Schel-
de, maar ook bij die als Unilever, die
'er heil in ziet voor het indikkingspro
ces van vruchtensappen.
Overigens is het nog te vroeg oin
concrete toepassingen aan te duiden.
In principe zijn grote en kleine pro-
duktie-eenheden mogelijk, maar waar
en hoe het systeem zal worden toege
past is een vraag, die van vele om
standigheden afhankelijk is.De techniek
van de omgekeerde osmose zal te zij
ner tijd zijn weg moeten vinden te
midaen van al die andere technieken
op het gebied van de ontzouting van
water, die in ontwikkeling zijn. Dat het
bij gelijkblijvende omstandigheden een
fraaie carrière zal maken mag toch
wel zo vast wovden gezien, als een
paal boven water, zout of zoet.
Naarstig wordt bijvoorbeeld gezocht
naar technieken om brak en zeewa
ter te ontzouten. En in dit apeurwerk
concentreert zich de aandacht nu me
de op een systeem, dat van alle tech
nieken vooralsnog als een zeer veel
belovende wordt beschouwd: het sys
teem van de omgekeerde osmose.
Vanuit de beslotenheid van het la
boratorium ls dezer dagen deze be
trekkelijk nieuwe techniek aan wat
breder kring gepresenteerd. Dat ge
beurde dezer dagen op de tentoonstel
ling „Speurhond" in de Technische Ho
geschool te Delft. De eerste proefin
stallatie op het Europese continent,
onder leiding van dr. ir. C. F. Lerk,
speurwerk-ingenieur bi het keurings
instituut voor waterleidingartikelen,
ontwikkeld mede namens de vereni
ging van exploitanten van waterleiding
bedrijven in Nederland, trok daar leven
dige belangstelling-
Dit systeem valt op door de rela
tief geringe energiekosten. De kosten
van het ontzouten van zeewater kun
nen momenteel globaal geschat wor
den op vijftig tot honderd cent per
kubieke meter. Verlaging van de kos
ten voor energie, zoals het systeem
van de omgekeerde osmose belooft,
kan hierop haar drukkende invloed
hebben. Het principe h betrekkelijk
eenvoudig. Het verschijnsel van de os-
omse is xo oud als de wereld en velen
P!
te
zullen er nog wel een meer of minder
vage herinnering aan hebben, dank zij
de natuurkundeles op sohool. Om het
bij zout water te houden: als men een
hoeveelheid zout water heeft en een
hoeveelheid minder zou water en men
>laatst tussen beide een wand, die wa-
er doorlaat en zout tegenhoudt, dan
zal het water van de minder zoute kant
naar de zoutere kant trekken. Dat ge
beurt tot er een zeker evenwicht tus-
de beide waterspiegels is ontstaan.
Tussen deze twee waterspiegels is er
een verschil in druk. Oefent men nu
op het zoutere water een grotere druk
uit dan de osmotische, dan zal het
water weer de minder zoute kant op
zoeken. De osmose wordt dus omge
keerd.
De gedachte om door middel van
die omgekeerde osmose uit zout water
zoet water te halen, bestaat a) een
halve eeuw. De grote moeilijkheid is
echter geweest om scheidingswanden of
membranen te maken, die wel het
water konden doorlaten maar niet het
zout. En eigenlijk ls dat nog altijd
de moeilijkheid, want weliswaar is men
er de laatste jaren in geslaagd een
membraan te ontwikkelen, dat de ge
wenste eigenschappen vertoonde en
waarmee in elk geval de proefnemin
gen op gang konden komen, maar zij
worden nog niet gezegend met een
lang leven. In de Verenigde Staten,
waar men de zaak het eerst aanvat
te, in Engeland en ook in Nederland,
Het zal dan een welkome bijdrage
leveren in de strijd omi de vitale grond
stof water, die zo „broodnodig" is in
de nabije toekomst. Dr. ir. Lerk heeft
onlangs nog op een bijeenkomst van
de vereniging voor waterleidingbelan-
gen te Apeldoorn erop gewezen, dat net
niet, zoals vaak wordt gesteld de ont
wikkelingslanden zijn, die een grote be
hoefte aan de toepassing van ontzou
ting hebben. Het tegendeel is waar.
Het zijn juist de hoog geïndustrialiseer
de landen waar in de nabije toekomst
de behoefte aan technisch-economische
mogelijkheden van ontzouting 't grootst
zullen zijn.
Nederland hoort daar ook bij. Ge
rekend wordt, dat ons land dit jaar
voer huishoudelijk en industrieel ge
bruik 1.900 miljoen kubieke meter wa
ter zal nodig hebben. Voor 1980 zal dit
2.200 miljoen kubieke meter zijn en
voor het jaar 2000 niet minder dan
3750 miljoen kubieke meter. Het drink-
watergebruik per hoofd wordt voor dit
jaar geraamd op 95 titer, over dertien
jaar op 115 liter per dag en voor het
jaar 2000 op 150 liter per dag.
Om dit waterge- en verbruik veilig
te stellen zijn enorme investeringen ver
eist. Tot het Jaar 2000 bijvoorbeeld
zal 300 miljoen gulden per jaar moe
ten worden geïnvesteerd. De Deltawer
ken vragen ter vergelijking
„maar" 100 miljoen gulden per jaar.
Enorme bedragen, maar Nederland zal
ze moeten opbrengen wil het er in sla
gen de krachttoer tt verrichten om
gelijktijdig het hoofd boven en ouder
water te kunnen houden.
INHOIUUID
Bij de Raiffeisenbank
kan men u volledig
inlichten over,
het Premiespaarpten
(20% premie).
Ga er eens praten JL
PRINS BERNHARD
ONTHULDE BORSTBEELD
Eindhoven: Z.K.H. prins Beril-
hard heeft in het legeringskamp
Zeelst een borstbeeld onthuld
van de oud-verzetstrijder Peter
Zuid, de latere staatssecretaris J.
J. F. Borghouts. De prins ver
richtte de onthulling van het
monument samen met de wedu
we van de heer Borghouts, mevr.
W. J. H. Borghoutsvan Veen.
Incasseerder bekende
brandstichting
De 40-jarige gemeenteambte
naar J. B. L. uit Nieuw-Schoone-
beek, die donderdag door de
rijkspolitie werd aangehouden,
heeft bekend de brand te hebben
gesticht in het gemeentehuis van
Schoonebeek in de hoop dat daar
door de door hem gepleegde falsi
ficaties niet zouden worden ont
dekt. Als incasseerder van het
gemeentelijk elektriciteitsbedrijf
eigende hij zich 7.000 gulden toe
door twee zogenaamde afdracht
bonnen te vervalsen. Bevreesd
dat dit aan het licht zou komen
stichtte hij vorige week donder
dagavond, na met een bezemsteel
een ruit te hebben ingeslagen, op
twee plaatsen brand in het ge
meentehuis, namelijk in het kan
toor van de gemeente-ontvanger
en in dat van het elektriciteits
bedrijf. Gelukkig werd het vuur
tijdig ontdekt waardoor uitbrei
ding werd voorkomen.
De rijksrecherche die brand
stichting constateerde, schakelde
het verificatiebureau in van de
vereniging van Nederl. gemeen
ten. Bij controle bleken toen fal
sificaties.
Van het verduisterde geld
heeft de politie ƒ3.000 kunnen
achterhalen die de man thuis in
een verfblik had verstopt. De in
casseerder wordt dinsdag voor
geleid bij de officier van justitie
ia Assen.
Een onbekende heeft zaterdag
ochtend een treiler uit de haven
van Lockeport op Nieuw-Schotland
ontvreemd en er zee mee gekozen.
Vliegtuigen en een kotter van de
Amerikaanse kustwacht proberen
het vaartuig op te sporen, dat voor
tien dagen brandstof aan boord
heeft.
De eigenaars van de treiler, de
„Cape Spry", steken ondanks alles
hun bewondering voor de dief niet
onder stoelen of banken, omdat hij
alleen het 199 ton vaartuig buiten
gaats heeft kunnen brengen, een
werk waarvoor normaal vier man
nodig is.
HEDEN
Terneuzen: Luxor-Theater, 8
uur: „Hoe steel ik 'n miljoen".
DINSDAG 21 MAART
Terneuzen: Luxor-Theater, 8
uur: „Hoe steel ik 'n miljoen".
Oostburg: Stadhuis, 8 uur
Concert door het Salomonson
kwartet.
Sluiskil: Café J. van Taten-
hove, Louisastraat, 2 u.: Open
bare verkoping van een woon
huis door notaris K. J. Hoving.