Amerikaanse luchtmacht
krjjgt steun
van scheepsartillerie
Machtsoverdracht was
Soekarno's „eigen idee"
Landing op de maan twee
jaar vertraagd
lÊfTENSIVERINfi VAN AANVALLEN
OP N00RD-VIETNAM
weekend-systeem
KORTE PAUZE
IN KABINETS
FORMATIE
Februari 1967 een historische
maand voor Indonesië
Tussentijds rapport over brand
in Apollo-cabine
HET WEER
Maandag 27/Dinsdag 28 FEBRUARI 1967
23e Jaargang No. 6884
De zevende vloot
Krachtinstallaties
gebombardeerd
Beslissing op
het slagveld
De werkloosheids
uitkering
Contact tussen
Canada en
Noord-Vietnam
Vliegtuigverliezen
Mortiervuur van
de vietcong
Grondwet
Ondertekening
Naar
„nieuwe orde"
Voor- en
tegenstanders
roeren zich
Soekarno's
vijfde kind
Waakzaamheid
verslapt
Geen Friendships
voor Indonesië
De aardbeving
op Oost-Java
Drie fasen
Niet haalbaar
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
Frank, bij abonnement; TERNEUZEN
Abonnementsprijs ƒ8,— per kwartaal; per
maand 2,70; per week 62 ct. Losse nrs 13 et.
Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sande
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N.V. v/b Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 ;.ur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur voormiddag.
Amerikaanse oorlogsschepen
hebben zondag uit de golf van
Tonkin voor de eerste maal
spoorwegdoelen in Noord-Viet-
nam beschoten. Naar een Ame
rikaanse militaire woordvoerder
in Saigon meedeelde, is de vloot
ingezet ter ondersteuning van de
luchtaanvallen op militaire doe
len in Noord-Vietnam.
Vooral bij nacht en bij slecht
weer zal voortaan van de scheeps
artillerie gebruik worden ge
maakt. Zondag beschoten de
kruiser „Canberra" en twee tor-
pedobootjagers spoorwegdoelen
terwijl twee andere jagers op
slagplaatsen bij de havenplaats
Vinh onder vuur namen.
De militaire woordvoerder in
Saigon gaf te kennen dat de or
der tot beschietingen met
scheepsgeschut de commandan
ten schijnt te machtigen binnen
de Noordvietnamese territoriale
wateren te opereren en mogelijk
zelfs tot in de monding van be
paalde rivieren. Reeds verschei
dene maanden werden kustvaar
tuigen en kustbatterijen en ra
dar onder vuur genomen. Deze
beperkingen schijnen nu te zijn
opgeheven en de zware artille
rie van de vloot zal nu konvooi
en, aanvoerwegen naar het zui
den, afweergeschut rond steden
e.d. kunnen bestoken.
De zevende vloot, die in de
Vietnamese wateren opereert,
beschikt over een groot aantal
torpedobootjagers met vijf inch
geschut, waarvan het bereik bij
na veertien kilometer is en wel
ke kanonnen vijf schoten per
minuut kunnen lossen. Boven
dien zijn nu kruisers in actie ge
komen met 8 inch geschut dat
een bereik van 24 kilometer
heeft, terwijl de lichte kruisers
van het type „Canberra" met
zes inch geschut tot 20 km in
Noordvietnamees gebied kunnen
doordringen.
Amerikaanse bommenwerpers
hebben vrijdag en zaterdag voor
het eerst sinds zes maanden weer
aanvallen gedaan op krachtsta
tions in Noord-Vietnam. Zij
wierpen bommen op een instal
latie in Bac Giang, vijftig kilo
meter ten noordoosten van Ha
noi en in Han Gai bij de haven
stad Haiphong.
In Zuid-Vietnam eindigde de
derde dag van het grootste of
fensief van de Vietnamese oor
log met een totaal van 49 ge
sneuvelden bij de vietcong. De
strijd, waarin voor het eerst
Amerikaanse parachutisten mee
deden, speelt zich af in een vier
honderd vierkante kilometers
groot oerwoudgebied bij de grens
met Cambodja. De Amerikanen
verloren twee vliegtuigen en
zes man.
ïn Washington meent men dat
de strijd in Vietnam op het slag
veld en niet aan de conferentie
tafel zal worden beslecht nu
Hanoi Johnsons al of niet be
dekte vredesvoorstellen blijft
verwerpen.
De Amerikaanse regering heeft
geen hoop meer op een regeling
door overleg, als Noord-Vietnam
tenminste geen onverwachte om
zwaai maakt.
Aanvulling van de werkloos
heidsuitkering tot honderd pro
cent ook na de eerste periode van
zes weken is, voor wat de mélaal-
en elektrotechnische industrie be
treft, van de baan. Het bestuur
van de bedrijfsvereniging voor
deze bedrijfstak heeft, nadat over
bet betreffende werknemersvoor-
stel geen eenstemmigheid kon wor
den bereikt, thans wederom over
deze zaak gestemd, waarbij de
stemmen weer staakten. Dat be
tekent dat het werknemersvoorstel
definitief is afgewezen.
Het voorstel was gedaan naar
aanleiding .van ontslagen bij Phi
lip».'
In Amerikaanse regeringskrin
gen is men tijdens het bezoek
van premier Kosygin van de
Sowjet-Unie aan Engeland wel
enigszins optimistisch geweest.
Men hoopte toen dat het overleg
tussen Kosygin en Wilson zou
resulteren in een kans op vre
desbesprekingen. De weigering
van Hanoi om ook maar de mo
gelijkheid van overleg onder de
ogen te zien, als de Amerikaan
se bombardementen op Noord-
Vietnam niet eerst zouden zijn
stopgezet, heeft elk vooruitzicht
op het doorbreken van de im
passe tenietgedaan, aldus de
functionarissen in Washington.
De Canadese minister van bui
tenlandse zaken, Paul Martin,
heeft zaterdagavond in een toe
spraak aan de universiteit van
Michigan verklaard dat zijn land
een diplomatiek kanaal met Ha
noi heeft geopend in een po
ging, een wapenstilstand in Viet
nam te bewerkstelligen. Wij zijn
van mening dat de internationa
le controlecommissie voor Viet
nam, waarvan Canada met Po
len en India lid is, hierbij een
rol kan spelen, aldus de minis
ter.
Canada en India achten het
tijdstip daarvoor nu aangebro
ken; maar Polen is het daar niet
mee eens. Canada had niet wil
len wachten en vorig jaar de di
plomaat Chester Ronning twee
maal naar Hanoi gezonden om
een communicatiekanaal tot
stand te brengen. Dat is nog
steeds open, zo zei Martin, „en
ik ben er zeker van dat dit het
geval is omdat Hanoi voelt dat
Canada onder zekere omstandig
heden een nuttige rol zou kun
nen spelen bij onderhandelin
gen".
In Amerikaanse kringen in
Saigon is vernomen dat sedert
januari 1961 ruim 900 hef-
schroefvliegtuigen en andere
vliegtuigen in de Vietnamese
oorlog verloren zijn gegaan. Se
dert 5 augustus 1964, het eerste
incident in de golf van Tonkin,
gingen 475 Amerikaanse jacht
bommenwerpers en vijf hef-
schroefvliegtuigen boven Noord-
Vietnam verloren. In Zuid-Viet-
nam waren de verliezen 157
jachtbommenwerpers en 277 hef-
schroefvliegtuigen.
Bij Da Nang in het noorden
van Zuid-Vietnam kwamen zon
dag 14 Zuidvietnamese burgers
om en werden er 33 gewond,
toen een autobus op een viet-
congmijn liep. In Saigon werden
zeven mensen gedood, toen een
opstandeling een bom in een
restaurant wierp. De man wist
te ontkomen met achterlating
van nog twee explosieve ladin
gen.
In de „ijzeren driehoek" ten
noorden van Saigon leden een
compagnie Amerikaanse infan
teristen en een afdeling rege
ringssoldaten „zware" verliezen,
toen' zij in de nacht van zater
dag op zondag met mortieren
onder vuur werden genomen.
Amerikaanse artillerie en vlieg
tuigen kwamen de belegerden te
hulp. Later werden vierendertig
gesneuvelde vietcongleden ge
teld.
(ADVERTENTIE)
ONTPLOFFING IN AMERIKAANS LIJNTOESTEL
Grondverf droog na 50 minuten.
Plamuur hard na 15 minuten I
De informateur, prof. dr. J. Zijl
stra, heeft zaterdagmiddag op pa
leis Soestdijk aan de koningin een
interimrapport uitgebracht. De ko
mende dagen zal prof. Zijlstra zich
niet met de informatie-arbeid kun
nen bezighouden, aangezien hij
vandaag de gehele dag in beslag
wordt genomen door het bezoek
van de Britse minister-president
en dinsdag enkele dringende zaken
op de door hem beheerde ministe
ries moet afdoen. De informateur
heeft het voornemen woensdag de
informatie-arbeid te hervatten door
een gesprek met de vier fractie
voorzitters, die zich in hoofdlijnen
met zijn conclusies hebben ver
enigd. Doel van deze besprekingen
is nog een stap verder te gaan in
de richting van een nadere preci
sering van een regeringsprogram
en enkele hoofdlijnen vast te stel
len voor de personele bezetting.
Het besluit van Soekarno om
zijn volledige uitvoerende macht
over te dragen aan generaal
Soeharto was „zijn (Soekarno's)
eigen idee" en niet het gevolg
van aandringen door anderen, zo
staat in een officiële verklaring
welke zaterdag door het persbu
reau Antara is verspreid.
Inleiding tot de machtsover
dracht was een brief van de pre
sident op 7 februari geweest over
de mogelijkheid een bijzondere
taak van de president over te
dragen aan generaal Soeharto als
drager van het mandaat van het
volkscongres om de orde en vei
ligheid in het land te verzekeren.
De bevelhebbers van de strijd
krachten hadden de brief van de
hand gewezen, omdat zij meen
den dat er sprake zou zijn van
een verdeling van de macht tus
sen Soekarno en Soeharto.
Op 11 februari had een bespre
king in het zomerpaleis te Bo-
gor plaats, de volgende dag ge
volgd door een nieuwe verga
dering op verzoek van de presi
dent. Daarna vroeg de president
om een derde bijeenkomst, maar
de bevelhebbers besloten het
hoofd van de politie, generaal
Soetjipto Joedodihardji, en de
plaatsvervangend bevelhebber
van het leger, luitenant-generaal
Panggaban, af te vaardigen om
te onderzoeken wat het staats
hoofd precies wilde. De bespre
kingen werden afgebroken, om
dat de bevelhebbers meenden
dat er nog geen overeenstemming
bestond over het volgen van de
grondwettelijke wegen en de be
sluiten van het volkscongres.
De president hield echter vol
en zond zijn militaire secretaris,
generaal-majoor Soerjo Soempe-
no, met de boodschap dat Soe-
karno het standpunt van de
NEW YORK: In een viermotorig
Amerikaans lijntoestcl heeft zich
vrijdag een ontploffing voorge
daan op een hoogte van 5.000 m.
Het systeem waardoor de druk
in het vliegtuig op peil blijft
raakte onklaar. Een stuk van de
wand, fauteuil en bagage -vlogen
naar buiten, maar de vijf beman
ningsleden en de negen passagiers
bleven ongedeerd. Het toestel
landde normaal op het vliegveld
van New York. Op de foto be
kijken enkele bemanningsleden
de ravage.
strijdkrachten thans geheel be
greep. Het laatste stuikelblok
was toen nog een verzoek van de
president om garanties. De re
gering onthulde dat de garanties
welke de strijdkrachten konden
geven, bestonden uit hun goede
wil, gebaseerd op de mening over
Soekarno's diensten voor het
land en het volk.
Op 19 februari had een nieuwe
ontmoeting plaats op verzoek
van Soekarno, gevolgd door een
bespreking tussen Soekarno en
de commandant zeestrijdkrach
ten, Moeljadi.
Na deze bespreking zei de pre
sident bereid te zijn de richtlijnen
van generaal Soeharto te volgen.
Diezelfde dag vond in het bijzijn
van de bevelhebbers van de
strijdkrachten de ondertekening
van het decreet plaats.
Het was een specifiek Indone
sische gebeurtenis die niet zou
kunnen worden vergeleken met
de geschiedenis van andere lan
den.
De regèring legt er de nadruk
op dat regeling van conflict-si
tuaties moet geschieden via
grondwettelijke wegen, door
krachtig vasthouden aan de
grondwet van 1945 en de beslui
ten van het volkscongres. De re
gering is van mening dat het ge
beurde leidt tot invoering van
volledige soevereiniteit.
Tenslotte wordt in de verkla
ring gezegd dat de worsteling
van de „nieuwe orde" nog niet
is voltooid.
In Djokjakarta hebben aan
hangers van Soekarno het ge
bouw van het regionale parle
ment aangevallen. Zij gooiden
stenen, terwijl de parlementsle
den bezig waren een resolutie op
te stellen, die op het ontslag van
Soekarno aandrong. Een volks
vertegenwoordiger werd door
een steen gewond. De politie
herstelde de orde.
Andere jeugdige voorstanders
van Soekarno, gekleed in zwarte
uniformen met rode baretten,
richtten een ravage aan in de
drukkerij van het blad „Nerde-
ka" op Oost-Java. Het blad is
tegen de president. De jongelui
riepen „Leve Soekarno", terwijl
zij de persen beschadigden.
In Pemalang (midden-Java)
hebben tegenstanders van Soe
karno met zwaarden en messen
een politiebureau aangevallen.
De politiemannen maakten van
hun vuurwapens gebruik en er
vielen zes doden en dertien ge
wonden. Er komen in Djakarta
dagelijks berichten binnen over
gewelddaden in midden- en
oost-Java.
Ratna Sari Dewi, de jonge Ja
panse echtgenote van Soekarno
die praktisch in ballingschap in
haar geboorteland woont, zal vol
gende week in een ziekenhuis
van Tokio een kind ter wereld
brengen, zo is in Tokio beves
tigd.
Het is haar eerst. Van haar man
is het het vijfde. Dé president
heeft al een naam gekozen, zei
mevrouw. Als het een jongen
wordt zal hij .Fajdal Maroekka"
heten (storm tijdens de dage
raad); een meisje zal „Karkati
Sari" worden genoemd (sterre-
parfum).
Ratna's meisjesnaam is Naoko
Nemoto. Zij heeft de Japanse na
tionaliteit verloren en is tot de
Islam overgegaan. In 1959 werd
zij aan Soekarno in zijn hotel
voorgesteld door Japanse koop
lieden tijdens een feest dat de
president gaf ter gelegenheid van
een officieel bezoek. Zij was toen
pas 20 jaar geworden.
„De Japanners zijn jaloers om
dat ik maar een gewoon meisje
ben en zonder enige hulp me-
Amerlkaanse ruimtevaartdeskun
digen die een onderzoek instellen
naar de brand van 27 januari in
een Apollo-cabine, die de astronau
ten Grissom, White en Chaffee 't
leven kostte, hebben zaterdag aan
bevolen het gebruik van louter
zuurstof bij vluchtvoorbereidingen
op de grond achterwege te' laten.
Zij spraken zich 'niet uit voor
vervanging van het zuurstof
systeem bij ruimtevlucht^n, al
moeten wel de voor- en nadelen
van dit systeem en van gebruik
van een gasmengsel opnieuw te
gen elkaar worden afgewogen.
De door het Amerikaanse bureau
voor lucht- en ruimtevaart (N.A.
S.A.) ingestelde commissie van1
onderzoek, die een tussentijds rap-
port heeft uitgebracht, is wat be-1
treft het ontstaan van de brand
nog niet veel verder gekomen dan
de conclusie dat een elektrische
storing 'de meest waarschijnlijke
oorzaak is geweest. Mogelijk zal
vrouw Soekarno ben geworden".
Zij wordt zowel in Japan als in
Indonesië ervan beticht, zich een
fortuin vergaard te hebben door
als tussenpersoon op te treden
tussen de president en Japanse
zakenlieden. De president zelf
heeft haar berispt, omdat zij zich
tijdens een wereldreis te dikwijls
heeft laten fotograferen in bikini.
Men acht het te betwijfelen of zij
met haar kind naar Indonesië
kan terugkeren, nu haar man alle
macht heeft moeten overdragen.
De Indonesische minister van
economische zaken en ontwikke
ling, sultan Hamengkoe Boewo-
no, heeft de order voor twintig
friendships, die in 1965 door de
vorige Indonesische regering is
geplaatst bij Fokker, ingetrokken
naar verluidt wegens de precaire
financiële toestand waarin het
land verkeert.
De Indonesische regering heeft
ook afgezien van de bouw van
een vliegtuigfabriek met Neder
landse hulp.
De aardbeving, welke zich vo
rige week in de omgeving van
Malang op Oost-Java heeft voor
gedaan, heeft aan tenminste 26
mensen het leven gekost, zo meldt
het Indonesische persbureau An
tara.
men er nooit achter komen wat er
precies is misgegaan, zo zegt de
commissie, die eind maart haar
onderzoek voltooid hoopt te heb
ben.
Zij vermeldt enkele factoren die
er waarschijnlijk toe hebben bijge
dragen dat het vuur zo snel om
zich heen greep, zoals soldeerpun-
ten in het zuurstofsysteem, die
door de hitte smolten waardoor
zeer brandbare vloeistof en extra
zuurstof vrijkwamen, moeilijkheden
in het gebruik van het ontsnap
pingsluik en de aanwezigheid van
brandbaar materiaal in de cabine.
Zij raadt dan ook het. aanbrengen
van onbrandbaar materiaal aan.
Verder moeten op belangrijke pun
ten niet-metalen elementen wor
den gebruikt die uitbreiding van
brand tegengaan, moeten de zuur
stof- en koelsystemen vuurvast
worden gemaakt en dienen na-
maak-cabines op onbrandbaarheid
te worden beproefd. Er moet een
iuik komen dat gemakkelijker te
cpehen is en het veiligheidssysteem
op Kaap Kennedy dient te worden
verbeterd. Met het oog op de er
varingen die men bij ruimtevluch-
ten en eerdere proeven had opge
daan, werd een brand niet erg
waarschijnlijk geacht, aldus de
voorzitter van de commissie, N.A.
S.A.-onderdirecteur dr. Robert
Seamans: „De waakzaamheid was
daardoor verslapt".
De brand heeft volgens het rap
port drie fasen gehad:
1. Het vuur ontstond bij de zetel
van de piloot (Grissom), dicht
bij de grond, en werd in de
eerste seconden niet opge
merkt. Daama verspreidde het
zich waardoor de druk in de
cabine toenam.
2. Ongeveer vijftien seconden na
dat de brand door de astronau
ten was gesignaleerd, barstte de
cabine onder de druk van bin
nenuit. De vlammen omhulden
de ruimtevaarders en lekten
door de ontstane scheur naar
buiten.
3. Na het openbarsten van de ca
bine bleef de brand voortwoe
den, gepaard gaand met een
sterke rookontwikkeling. Het
vuur werd nu niet langer ge-
vond door een atmosfeer van
pure zuurstof, maar wei door
glycol, dat uit verbrande of ge
barsten pijpen van het koel
systeem lekte, en zuurstof dat
uit de gesmolten soldeerpunten
ontsnapte.
N.A.S.A-directeur James Webb
zegt in een verklaring bij het rap
port dat de omstandigheden van
de brand erop wijzen, dat wijzigin
gen in het ontwerp van de Apollo
noodzakelijk kunnen zijn.
De voorgestelde drastische wijzi
gingen van de commissie dreigen
volgens waarnemers de uitvoering
van het programma voor een lan
ding op de maan met wel twee
jaa- te vertragen. Het lijkt nu zeer
onwaarschijnlijk, dat wijlen presi
dent Kennedy's doelstelling, lan
ding van een Amerikaan op de
maan tegen 1970, verwezenlijkt
wordt, zo zeggen zij.
AANHOUDEN ZACHT
Gedurende het afgelopen week
einde stond het weer in ons land
onder invloed van een depressie,
die zich van het zeegebied tussen
IJsland en Schotland in noord
oostelijke richting verplaatste. Aan
de voorzijde van deze depressie
werd met zuidelijke winden zachte
lucht aangevoerd, waarin zaterdag
en zondag de temperaturen plaat
selijk tot 12 a 13 graden opliepen.
Een bij het lagedrukgebied be
horende randstoring bracht in de
nacht van zondag op maandag
enige regen.
Frontensystemen van een depres
sie ten westen van de Britse eilan
den zullen dinsdag veel bewolking
veroorzaken, waaruit tijdelijk re
gen valt. Een krachtige tot harde
zuidwestelijke wind blijft zachte
lucht aanvoeren.
medegedeeld door het K. N. M. I.
te De Bilt, geldig van hedenavond
tot dinsdagavond
Aanhoudend zacht
Veel bewolking met tijdelijk regen.
Krachtige tot harde zuidwestelijke
wind, maar aanvankelijk harde
wind tot storm tussen zuid en
zuidwest. Weinig verandering in
temperatuur.
DINSDAG 28 FEBRUARI
v.m. n.m.
Breskens 4.11 4.35
Terneuzen 4.47 5.11
Hansweert 5.21 5.45
Walsoorden 5.20 5.41
WOENSDAG 1 MAART
v.m. n.m.
Breskens 4.49 5.13
Terneuzen 5.25 5.49
Hansweert 5.59 6.23
Walsoorden 5.58 6.22
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Febr.
26
7.34
18.13
20.50
8.36
Mvt
1
7.28
18.18
9.22
2
7.25
18.20
1,18
8.48
