Soekarno droeg de macht over
aan generaal Soeharto
President Soekarno af....
Heeft nakaarten over Kennedy's dood nog zin?
Afgetreden na jaar het
land te hebben bestuurd
„Ik wil geen
koning zijn"...
Document
ondertekend
HET WEER
Djakarta in staat
van verdediging
Ingenieur, politicus, „collaborateur"
en straks gevangene?
Geen behoefte
aan mythen
of theorieën
Aannemelijk
Meer samenzweerders
Sleutelfiguur in het onderzoek
van Garrison dood
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1967
23e Jaargang Na 6881
Weerbericht
IN RIO 53 DODEN
Ex-president
Nkroemah
weer actief
De Franse
verkiezingen
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
f
Prank, bij abonnement; TERNEUZEN
Abonnementsprijs 'ƒ8,— per kwartaal; per
rnaand 2,70; per week 62 ct. Losse nrs 13 ct.
Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sande
Redactie, en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 ;.ur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur voormiddag.
SOEHARTO
President Soekarno heeft de macht overgedragen aan generaal
Soeharto, zo heeft radio-Djakarta woensdag gemeld in een uitzen
ding die in Londen is opgevangen.
Deze bekendmaking betekent het einde van een maandenlange
strijd om de macht. Soekarno is 22 jaar staatshoofd geweest. Zijn
Invloed was reeds drastisch beperkt na de mislukte staatsgreep
Van 1965, hoewel Hij aanbleef als president.
Woensdag heeft de president een document ondertekend waar-
In hij de macht volledig aan Soeharto overdraagt. Volgens rege
ringskringen in Djakarta, aldus meldt de Reuter-correspondent uit
Djakarta. Het document is in het Merdeka-paleis in Djakarta onder
tekend.
Reeds op 12 maart vorig jaar
had Soekarno zijn politieke be
voegdheden overgedragen aan de
eommandant van het leger, luite
nant-generaal Soeharto. Soekar-
ho bleef toen president. Tevoren
had radio-Djakarta toen al ge
meld dat Soekarno aan generaal
Soeharto opdracht had gegeven
alle maatregelen te nemen, die
nodig waren om hem te bescher
men en de orde in het land te
herstellen.
De voorlopige machtsover
dracht van maart 1966 kwam op
vreedzame wijze tot stand, nadat
langdurige besprekingen met
Soekarno waren gevoerd. Keur
troepen en parachutisten trokken
toen de Indonesische hoofdstad
binnen en namen daar stellingen
in. Terwijl op die twaalfde maart
een grote militaire parade werd
gehouden, waarbij honderddui
zenden scholieren, studenten en
burgers stonden te juichen, vaar
digde generaal Soeharto uit naam
van Soekarno een decreet uit,
waarbij de communistische partij
werd verboden. Dit decreet was
getekend door Soekarno in zijn
hoedanigheid van president en
opperbevelhebber van de strijd
krachten. Een verdere verzwak
king van de positie van Soekar
no werd een feit op 6 juli vorig
tot het raadgevend volkscongres
te kennen gaf, dat hij instemde
met het besluit van het congres,
de titel „president voor het le
ven", die hij tot dusver droeg,
te herroepen.
Hij verklaarde toen: „Ik wil
alleen het volk, het land en de
vrijheid dienen. Dat is mijn
ware verlangen, niet president
te zijn of president voor het le
ven of koning of keizer, leder
een heeft mij medailles gege
ven, maar ik wil niet tot koning
worden gemaakt".
i
In naam is Soekarno nog steeds
president van Indonesië. Ver
wacht wordt dat het raadgevende
volkscongres hem op een bijeen
komst die op 7 maart moet wor
den gehouden, volledig zal ont
slaan. Het congres zal tevens be
slissen of hij al dan niet berecht
zal worden wegens verkeerde
behandeling van staatszaken.
Bij de ondertekening van het
jaar, toen hij in een toespraak document waren de ministers-
ENKELE OPKLARINGEN
Een zwakke rug van hoge
luchtdruk bracht woensdag en
kele opklaringen en droog weer.
Tegen de avond nam de bewol
king weer toe en viel er enige
regen of motregen. Dit ging sa
men met een depressie bij Ier
land die met zuidwestelijke win
den zachte en vochtige lucht
naar ons land voerde. Deze de
pressie neemt nog in betekenis
toe en koerst nu naar Zuid-
Noorwegen. Het bijbehorende
koufront zal ons in de loop van
heden passeren, waarna, met
westelijke wind, iets koelere
lucht voor enkele opklaringen
zal zorgen, die echter afgewis
seld zullen gorden door enige
buien. De temperaturen zullen
in het algemeen niet veel ver
schillen met die van woensdag.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Onbestendig
Aanvankelijk zwaar bewolkt
met enige regen. Later ook opkla-
ringen en plaatselijk een bui. Ma
tige tot krachtige aan de kust tij
delijk harde wind tussen zuid en
zuidwest. Geleidelijk ruimend
naar westelijke richtingen. Wei-
Eig verandering in temperatuur.
SOEKARNO
van het kabinet in het paleis aan
wezig. Eerder op de dag had
generaal Soeharto verzocht alles
te doen om bloedvergieten tus
sen voor- en tegenstanders in de
Javaanse provincies te vermijden.
Op de bijeenkomst van militaire
bevelhebbers zei hij dat de strijd
omSoekarno af te zetten grond-
wttelijk moet worden gevoerd.
Het document dat door Soe
karno 'is' ondertekend," luidt 'vol
gens radio-Djakarta:
„De président, zich ervan be
wust dat het huidige politieke
conflict in het belang van het
volk, dé natie en het land een
einde moet nemen, kondigt hier
bij aan:
„Ik, de president van de repu-
bilek Indonesië, houder van het
mandaat van het congres, opper
bevelhebber van de strijdkrach
ten, draag het regeringsgezag
over aan de generaal van het In
donesische leger, generaal Soe
harto.
Ik verzoek aan alle Indonesiërs
leiders van de gemeenschap, alle
leden van de regering en alle le
den van de strijdkrachten van de
republiek, de eenheid te bewa
ren en de revolutie veilig te stel
len en generaal Soeharto ln de
uitvoering van zijn taak te steu
nen.
Ik maak dit bekend met volle
dig bewustzijn van verantwoorde
lijkheid aan het volk en het con
gres. Moge God het Indonesische
volk zegenen bij het scheppen
van een rechtvaardige en welva
rende gemeenschap".
Volgens het Soekarno-gezinde
blad Soeloeh Marhaen hebben
militairen, zeelieden en politie
een grote parade gehouden in
Soerabaja onder de tonen van de
mars „Glorieuze Soekarno" ge
speeld door een militaire kapel.
De bevolking juichte „Lang leve
Boeng Karno".
In Djakarta heeft het leger
met pantserwagens en zwaar
gewapende eenheden stellin
gen betrokken op strategische
punten om ongeregeldheden te
voorkomen, maar niets wees
erop dat deze zouden gebeu
ren. De toegangen tot het pa
leis van de president werden
met prikkeldraad versperd.
In zijn verklaring heeft Soe
karno het volk verzocht h?t be
wind van generaal Soeharto te
steunen, maar hij zei daarbij dat
Soeharto indien nodig aan hem
rapport moet uitbrengen over
grote politieke dat en. Waarne
mers vinden dit een sterk com
promis, omdat generaal Soeharto
oorspronkelijk van plan is ge
weest de president af te zetten
en te verbannen.
Keneraal Alamsjah zei woens
dagavond dat Soekarno „nog pre
sident is, als een symbool, zonder
macht". Waarnemers in Djakarta
menen dat Soekaviv-HUe: voor het
gerecht zal. worden gedaagd. Hij
zou mensen die nog hoge posten
bekleden, erbij kunnen betrek
ken. Op de vraag of de president
de „grote leider va de Indone
sische revolutie" blijft, de titel
waarop Soekarno het meest trots
is, zei Alamsjah: „Hij is de grote
leider niet".
Drieënvijftig lijken zijn tot dus
ver in Rio de Janeiro uit het puin
gehaald van een modern woonblok,
dat het afgelopen weekeinde werd
verpletterd door een reusachtige
steen die na zware regenval van
een berghelling was gestort. Men
vreest dat er nog meer slacht
offers bedolven liggen.
Soekarno, de stichter van de
Indonesische republiek, waarvan
hij bij de onafhankelijkheids-er
kenning door Nederland in 1949
formeel tot president werd geko
zen, werd op 6 juni 1901 in Soe
rabaja geboren als zoon van een
Javaanse onderwijzer en een Ba
linese danseres.
Hij ontving onderwijs op de
hogeschool in Soerabaja en be
haalde in 1925 aan de technische
faculteit in Bandoeng de inge
nieursgraad. Twee jaar daarna
stichtte hij een partij om het toen
malige Nederlandsch Oost-Indië
tot onafhankelijkheid te bren
gen. „Boeng" (broeder) Karno,
zoals hij door het gehele rijk der
tienduizend eilanden bekend was,
Oud-president Nkroemah van
Ghana, die een toevlucht in Gui
nee heeft gezocht, krijgt van de
Sowjet-Unie, Cuba en de Chinese
volksrepubliek hulp voor zijn uit
Guinee in Ghana gevoerde onder
mijnende actie, aldus heeft de poli
tiechef Harlley, die vice-voorzitter
is van de nationale bevrijdings-
raad van Ghana, op een persconfe
rentie in Accra verklaard. Volgens
deur in Conakry aan Nkroemah
hem had de Russische ambassa-
200.000 dollar ter hand gesteld en
die van China 150.000 pond ster
ling. Voorts zouden per Russisch
schip wapens en munitie en plas
tiek-bommen naar Conakry in Gui
nee zijn gebracht en daar overge
laden voor verder transport naar
de streek van Nzima aan de west
kust van Ghana. Die zending was
door de Ghanese luchtmacht en
marine onderschept. De wapenen
waren volgens Harlley bestemd
geweest voor ondermijnende ele
menten die uit bases van Nkroe-
mah-aanhangers in Nigeria en Da
homey naar Ghana geïnfiltreerd
waren. Verder zouden de Russen
in de residentie van Nkroemah te
Cnakry een krachtige ontvanger
hebben geïnstalleerd voor het op
vangen van Ghanese leger- en po-
litie-berichten.
heeft evenwel te maken gekre
gen met talloze opstanden van
veel godsdienstige, ethnische en
andere minderheden en verschil
lende malen is geprobeerd hem
te ontvoeren of te doden.
VIER VROUWEN
In 1942 scheidde Soekarno van
zijn eerste vrouw die kindertops
was gebleven. Hij huwde toen
met Fatmawati, die hem twee
zoons en drie dochters schonk.
Twaalf jaar later nam hij een
derde vrouw, Hartini genaamd,
een weduwe met vijf kinderen.
Later huwde hij een 19-jarige
knappe Japanse.
Met zijn vlotte voorkomen, zijn
licht door pokken gekentekend
gezicht en schitterende ogen, zijn
indrukwekkende bariton en rede
naarsgave wist hij het volk tot
enthousiasme te brengen en zijn
zwarte „fez" werd een soort van
nationaal symbool.
VLOEIEND NEDERLANDS
In de oorlog stelden de Japan
ners Soekarno aan het hoofd van
de Indonesische adviesraad, een
marionettenorgaan, maar de on
afhankelijkheid bleef zijn doel.
Toen deze eenmaal tot stand
was gekomen, grondvestte hij
zijn bewind op vijf beginselen,, die
bekend zijn geworden als de
„pantjasila": geloof in God, na
tionalisme, humanisme, demo
cratie en sociale gerechtigheid.
Hij ging allengs overhellen tot de
mening, dat een liberale demo
cratie volgens beginselen zoals in
West-Europa golden, niet tot po
litieke stabiliteit zou kunnen lei
den en schakelde daarom in 1959
over op wet hij „geleide demo
cratie" noemde.
Na terugkeer uit Wenen waar
hij in 1961 voor een nieraandoe
ning was behandeld, begon hij
een defintieve campagne voor
losmaking van West Nieuw-
Guinea van het Nederlands ge
zag.
Soekarno had een grote liefde
voor de kunst, die tot uiting
kwam in zijn schilderijenverza
meling. Hij wilde aanvankelijk
kunstschilder worden, maar koos
uit praktische overwegingen in
1920 de richting van de bouw
kunde. Hij sprak vloeiend Neder
lands, Engels, Frans en Duits,
terwijl hij minstens vier Indone
sische dialecten beheerste.
De officier van justitie in New-
Orieans heeft een nieuwe impuls
gegeven aan het nakaarten over
de moord op president Kennedy.
Hij zegt aanwijzingen te hebben
dat een complot van Cubanen ach
ter de moord zat en dat arrestaties
op handen zijn. Dat is groot nieuws,
maar merkwaardigerwijs zetten de
Amerikaanse bladen dit achter in
de krant. Kennelijk waren ze er
niet van ondersteboven.
Nu is de magistraat Garrison niet de eerste die over een Cubaans
komplot spreekt. Er zijn zelfs twee versies van in omloop gekomen,
vrijwel op de dag van de aanslag in Dallas. In het ene geval gaat het
om Cubanen van Castro's soort die het Kennedy kwalijk namen dat hij
zich ooit in hun strijd had gemengd. In het andere geval ging het om
Cubanen die de president verweten, dat hij zich na de invasie bij de
Varkensbaai had afgewend van pogingen om Castro met geweld te
wippen.
Onder de veie theorieën die opdoken, omdat men nu eenmaal graag
een verklaring voor de moord geeft die wat minder vaag is dan „het
was een opwelling van een geestelijk gestoorde", is de Cubaanse kom-
plottheorie nog een van de zinnigste. Het was bekend dat Oswald om
gang had gehad met Cubaanse activisten in New-Orleans. Maar, zegt
de commissie-Warren, we hebben geen enkele betrouwbare aanwijzing
gevonden dat er Cubanen achter de daad van Oswald staken.
Ook het nieuwste boek van Buchanan, een der ijverigste critici van
het Warren-rapport, gewaagt er voornamelijk van dat er alle mogelijk
heden waren voor zo'n complot; dat het ook logisch zou zijn, enz, Maar
meer dan aannemelijk maken doet Buchanan ook niet.
Tegen de theorie van komplotten pleit dat zoveel jaren konden ver
lopen, zonder dat een van de samenzweerders iets verried, per ongeluk
of expres. Daartegen wordt dan weer ingebracht dat zoveel getuigen
en allerlei met het onderzoek in aanraking gekomen figuren plotseling
de dood vonden, soms onder merkwaardige omstandigheden.
Aan de andere kant kan men ook zeggen dat, als het dan zo gevaar
lijk was iets te weten van het komplot. toch wel iemand uit veiligheids
overwegingen naar de politie Was gestapt. Of ervoor had gezorgd dat
de politie iets te weten kwam, zodra hem iets overkwam dat niet hele
maal in de haak leek. Het wordt wat moeilijk aan te nemen dat alle
politie-organen vol samenzweerders zaten.
Er is alle reden om voorlopig sceptisch te zijn over de sensatie uit
New-Orleans. AI was het alleen maar omdat nu al zoveel mensen heb
ben getracht in de publiciteit te komen via de moord op Kennedy, dat
daar ook nog wel een officier van justitie bij kan. Maar jammer blijft
dat het officiële rapport niet zo stellig is en zo resoluut, dat het veel
ruimte laat voor discussie, een ruimte die met graagte wordt aange
grepen.
En in elk geval is het wenselijk dat het nieuwe aspect uit New-
Orleans zo grondig mogelijk wordt onderzocht. Aan nog meer mythen
en theorieën bestaat allerminst behoefte.
David Ferrie, een sleutelfiguur in het nieuwe onderzoek dat officier
van justitie Garrison van New Orleans instelt naar de moord op presi
dent Kennedy, is woensdag dood te zijn woning in New Orleans aange
troffen.
Vorige week zaterdag toen hem gevraagd werd waarom officier van
justitie Garrison in hem geïnteresseerd was, zei Ferrie: „Vermoedelijk
ben ik aangeduid als bestuurder van een ontsnappingsvliegtuig in een
met zorg uitgewerkte samenzwering om Kennedy te vermoorden".
Een politiefunctionaris zei dat de dood van Ferrie „mogelijk een
geval van zelfmoord" betreft.
Zoals gemeld onthulde officier van justitie Garrison het afgelopen
weekeinde dat hij zelf een onderzoek instelde naar de moord od Ken
nedy en dat hij er zeker van was dat er een complot was geweest.
Ferrie, die een vliegbedrijf had en ook werkte als particulier recher
cheur, werd kort na de moord op Kennedy aangehouden maar weer in
vrijheid gesteld toen Oswald was gearresteerd. Volgens de politie zijn
naast zijn lijk enkele pillen gevonden.
Zaterdag zei Ferrie dat hij met twee vrienden naar Texas was ge.
reden op de dag dat Kennedy om het leven werd gebracht. „We gin
gen naar Houston, Galveston en toen terug naar Alexandria in Loui
siana". Bij zijn terugkeer in New Orleans was hij op het kantoor van
de officier van justitie ondervraagd. Vorig jaar november was hij weer
oo het kantoor ontboden waar men hem had ondervraagd over hetgeen
hij had gedaan in de week van de moord op Kennedy.
Ferrie's plotselinge dood is de jongste in een reeks sterfgevallen van
personen, die hetzij als getuigen, hetzij op andere wijke, betrokken
waren of verondersteld werden betrokken te zijn geweest bij de moord
in Dallas. De vermoedelijke moordenaar, Oswald, werd twee dagen na
zijn daad, op 24 november 1963, doodgeschoten door nachtclub-eigenaar
Tack Ruby. Ruby overleed kort geleden aan kanker in een ziekenhuis
voordat een nieuw proces tegen hem kon worden begonnen. Tijdens
het eerste proces was Ruby ter dood veroordeeld.
Het stoffelijk overschot zou zijn gevonden door een 23-jarige vriend 27
en zakenrelatie van Ferrie. De man wort door de politie ondervraagd. |28
BEZOEK AAN JAPAN
Over de rol van Soekarno en
andere nationalisten onder de
Japanse bezetting lopen de me
ningen uiteen. Sommigen zagen
in hem uitsluitend een „collabo
rateur", maar het staat wel vast
dat voor hem onafhankelijkheid
het doel bleef. Terwijl een groep
onder Soekarno en Hatta met de
Japanners samenwerkte, ver
richtte een andere groep onder
Soetan Sjahrir ondergronds
werk.
Tijdens de oolog oefende Soe
karno felle kritiek op de gealli
eerden en het kolonialisme in het
algemeen. Van de Japanners
kreeg hij toestemming tot oprich
ting van een nieuwe volkspartij.
Eind 1943 bracht Soekarno een
bezoek aan Japan, waar hij door
de keizer werd ontvangen en een
hoge onderscheiding ontving.
Op 17 augustus 1945, twee da
gen na de capitulatie van Japan,
werd de Indonesische republiek
uitgeroepen. Soekarno en Hatta
proclameerden „de vrijheid van
Indonesië". Zij werden tot presi
dent en vice-president benoemd
en er werd een grondwet opge
steld. Toen Britse en Indische
troepen in Indonesië arriveerden,
keerde een groot aantal Indone
siërs zich tegen hen uit vrees dat
hiermee de terugkeer van de Ne
derlanders werd ingeluid.
Bloedige onlusten waren het
gevolg, waaraan pas een einde
kwam nadat de Britse legerlei
ding een beroep op Soekarno had
gedaan, opdracht te geven tot
staking der vijandelijkheden.
EERSTE PRESIDENT
De Nederlandse regering be
sloot na lang aarzelen contact op
te nemen met de republikeinen,
maar het duurde tot eind 1946,
voor het tot overleg kwam, Twee
politiële acties leverden wel suc
ces op, maar Nederland moest
zwichten voor de internationale
druk. Soekarno, die in 194? op
nieuw was gearresteerd, werd in
1949, enkele maanden vóór de
officiële soevereiniteitsover
dracht, vrijgelaten. De rondeta
felconferentie, die van 23 augus
tus tot 2 november 1949 in Den
Haag werd gehouden, leverde
overeenstemming op en op 27 de
cember tekende koningin Juliana
de akte van overdracht. Tien da
gen tevoren was Soekarno met
algemene stemmen door de ver
tegenwoordigers van alle Indo
nesische deelstaten tot eerste
president van de republiek van
de verenigde staten van Indone
sië gekozen.
Premier Pompidou, leider van de
gaullistische meerderheid in hel
Franse parlement, heeft woensdag
bij het begin van de verkiezings
campagne via radio en televisie
voor de op 5 en 12 maart te hou
den parlementsverkiezingen de kie
zers voor de keus gesteld: „een
heid en verwarring, stabiliteit en
wanorde, doelmatigheid en on
macht".
Voor de Franse premier voerden
drie leiders van oppositiegroepe
ringen het woord. Zij legden de na
druk op de strijd tegen de „per
soonlijke macht", waardoor, vol
gens hen, het bestuur van De Gaul
le wordt gekenmerkt.
Voor het eerst in de Franse ge
schiedenis zullen meerderheid er
oppositie evenveel zendtijd krij
gen, namelijk 90 minuten elk.
DONDERDAG
23 FEBRUARI
v.m.
n.m.
Breskens
0.33
1.09
Terneuzen
1.09
1.45
Hansweert
1.43
2.19
Walsoorden
1.42
2.18
VRIJDAG 24
FEBRUARI
v.m.
n.m.
Breskens
1.25
1.55
Terneuzen
2.01
2.31
Hansweert
2.35
3.05
Walsoorden
2.34
3.04
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Febr.
23
7.40
18.07
16.13
7.41
24
7.38
18.09
17.46
8.04
25
7.36
18.11
19.19
8.21
26
7.34
18.13
20.50
8.36
27
7.32
18.15
22.20
8.50
28
7.30
18.17
23.49
9.05