Soekarno droeg de macht over aan generaal Soeharto President Soekarno af.... Heeft nakaarten over Kennedy's dood nog zin? Afgetreden na jaar het land te hebben bestuurd „Ik wil geen koning zijn"... Document ondertekend HET WEER Djakarta in staat van verdediging Ingenieur, politicus, „collaborateur" en straks gevangene? Geen behoefte aan mythen of theorieën Aannemelijk Meer samenzweerders Sleutelfiguur in het onderzoek van Garrison dood DONDERDAG 23 FEBRUARI 1967 23e Jaargang Na 6881 Weerbericht IN RIO 53 DODEN Ex-president Nkroemah weer actief De Franse verkiezingen Hoogwater Zon- en Maanstanden f Prank, bij abonnement; TERNEUZEN Abonnementsprijs 'ƒ8,— per kwartaal; per rnaand 2,70; per week 62 ct. Losse nrs 13 ct. Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sande Redactie, en Administratie-adres: Smidswal Telefoon: 01150 2073 Gironummer: 38150 VRIJE ZEEUW Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel méér 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 ;.ur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur voormiddag. SOEHARTO President Soekarno heeft de macht overgedragen aan generaal Soeharto, zo heeft radio-Djakarta woensdag gemeld in een uitzen ding die in Londen is opgevangen. Deze bekendmaking betekent het einde van een maandenlange strijd om de macht. Soekarno is 22 jaar staatshoofd geweest. Zijn Invloed was reeds drastisch beperkt na de mislukte staatsgreep Van 1965, hoewel Hij aanbleef als president. Woensdag heeft de president een document ondertekend waar- In hij de macht volledig aan Soeharto overdraagt. Volgens rege ringskringen in Djakarta, aldus meldt de Reuter-correspondent uit Djakarta. Het document is in het Merdeka-paleis in Djakarta onder tekend. Reeds op 12 maart vorig jaar had Soekarno zijn politieke be voegdheden overgedragen aan de eommandant van het leger, luite nant-generaal Soeharto. Soekar- ho bleef toen president. Tevoren had radio-Djakarta toen al ge meld dat Soekarno aan generaal Soeharto opdracht had gegeven alle maatregelen te nemen, die nodig waren om hem te bescher men en de orde in het land te herstellen. De voorlopige machtsover dracht van maart 1966 kwam op vreedzame wijze tot stand, nadat langdurige besprekingen met Soekarno waren gevoerd. Keur troepen en parachutisten trokken toen de Indonesische hoofdstad binnen en namen daar stellingen in. Terwijl op die twaalfde maart een grote militaire parade werd gehouden, waarbij honderddui zenden scholieren, studenten en burgers stonden te juichen, vaar digde generaal Soeharto uit naam van Soekarno een decreet uit, waarbij de communistische partij werd verboden. Dit decreet was getekend door Soekarno in zijn hoedanigheid van president en opperbevelhebber van de strijd krachten. Een verdere verzwak king van de positie van Soekar no werd een feit op 6 juli vorig tot het raadgevend volkscongres te kennen gaf, dat hij instemde met het besluit van het congres, de titel „president voor het le ven", die hij tot dusver droeg, te herroepen. Hij verklaarde toen: „Ik wil alleen het volk, het land en de vrijheid dienen. Dat is mijn ware verlangen, niet president te zijn of president voor het le ven of koning of keizer, leder een heeft mij medailles gege ven, maar ik wil niet tot koning worden gemaakt". i In naam is Soekarno nog steeds president van Indonesië. Ver wacht wordt dat het raadgevende volkscongres hem op een bijeen komst die op 7 maart moet wor den gehouden, volledig zal ont slaan. Het congres zal tevens be slissen of hij al dan niet berecht zal worden wegens verkeerde behandeling van staatszaken. Bij de ondertekening van het jaar, toen hij in een toespraak document waren de ministers- ENKELE OPKLARINGEN Een zwakke rug van hoge luchtdruk bracht woensdag en kele opklaringen en droog weer. Tegen de avond nam de bewol king weer toe en viel er enige regen of motregen. Dit ging sa men met een depressie bij Ier land die met zuidwestelijke win den zachte en vochtige lucht naar ons land voerde. Deze de pressie neemt nog in betekenis toe en koerst nu naar Zuid- Noorwegen. Het bijbehorende koufront zal ons in de loop van heden passeren, waarna, met westelijke wind, iets koelere lucht voor enkele opklaringen zal zorgen, die echter afgewis seld zullen gorden door enige buien. De temperaturen zullen in het algemeen niet veel ver schillen met die van woensdag. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Onbestendig Aanvankelijk zwaar bewolkt met enige regen. Later ook opkla- ringen en plaatselijk een bui. Ma tige tot krachtige aan de kust tij delijk harde wind tussen zuid en zuidwest. Geleidelijk ruimend naar westelijke richtingen. Wei- Eig verandering in temperatuur. SOEKARNO van het kabinet in het paleis aan wezig. Eerder op de dag had generaal Soeharto verzocht alles te doen om bloedvergieten tus sen voor- en tegenstanders in de Javaanse provincies te vermijden. Op de bijeenkomst van militaire bevelhebbers zei hij dat de strijd omSoekarno af te zetten grond- wttelijk moet worden gevoerd. Het document dat door Soe karno 'is' ondertekend," luidt 'vol gens radio-Djakarta: „De président, zich ervan be wust dat het huidige politieke conflict in het belang van het volk, dé natie en het land een einde moet nemen, kondigt hier bij aan: „Ik, de president van de repu- bilek Indonesië, houder van het mandaat van het congres, opper bevelhebber van de strijdkrach ten, draag het regeringsgezag over aan de generaal van het In donesische leger, generaal Soe harto. Ik verzoek aan alle Indonesiërs leiders van de gemeenschap, alle leden van de regering en alle le den van de strijdkrachten van de republiek, de eenheid te bewa ren en de revolutie veilig te stel len en generaal Soeharto ln de uitvoering van zijn taak te steu nen. Ik maak dit bekend met volle dig bewustzijn van verantwoorde lijkheid aan het volk en het con gres. Moge God het Indonesische volk zegenen bij het scheppen van een rechtvaardige en welva rende gemeenschap". Volgens het Soekarno-gezinde blad Soeloeh Marhaen hebben militairen, zeelieden en politie een grote parade gehouden in Soerabaja onder de tonen van de mars „Glorieuze Soekarno" ge speeld door een militaire kapel. De bevolking juichte „Lang leve Boeng Karno". In Djakarta heeft het leger met pantserwagens en zwaar gewapende eenheden stellin gen betrokken op strategische punten om ongeregeldheden te voorkomen, maar niets wees erop dat deze zouden gebeu ren. De toegangen tot het pa leis van de president werden met prikkeldraad versperd. In zijn verklaring heeft Soe karno het volk verzocht h?t be wind van generaal Soeharto te steunen, maar hij zei daarbij dat Soeharto indien nodig aan hem rapport moet uitbrengen over grote politieke dat en. Waarne mers vinden dit een sterk com promis, omdat generaal Soeharto oorspronkelijk van plan is ge weest de president af te zetten en te verbannen. Keneraal Alamsjah zei woens dagavond dat Soekarno „nog pre sident is, als een symbool, zonder macht". Waarnemers in Djakarta menen dat Soekaviv-HUe: voor het gerecht zal. worden gedaagd. Hij zou mensen die nog hoge posten bekleden, erbij kunnen betrek ken. Op de vraag of de president de „grote leider va de Indone sische revolutie" blijft, de titel waarop Soekarno het meest trots is, zei Alamsjah: „Hij is de grote leider niet". Drieënvijftig lijken zijn tot dus ver in Rio de Janeiro uit het puin gehaald van een modern woonblok, dat het afgelopen weekeinde werd verpletterd door een reusachtige steen die na zware regenval van een berghelling was gestort. Men vreest dat er nog meer slacht offers bedolven liggen. Soekarno, de stichter van de Indonesische republiek, waarvan hij bij de onafhankelijkheids-er kenning door Nederland in 1949 formeel tot president werd geko zen, werd op 6 juni 1901 in Soe rabaja geboren als zoon van een Javaanse onderwijzer en een Ba linese danseres. Hij ontving onderwijs op de hogeschool in Soerabaja en be haalde in 1925 aan de technische faculteit in Bandoeng de inge nieursgraad. Twee jaar daarna stichtte hij een partij om het toen malige Nederlandsch Oost-Indië tot onafhankelijkheid te bren gen. „Boeng" (broeder) Karno, zoals hij door het gehele rijk der tienduizend eilanden bekend was, Oud-president Nkroemah van Ghana, die een toevlucht in Gui nee heeft gezocht, krijgt van de Sowjet-Unie, Cuba en de Chinese volksrepubliek hulp voor zijn uit Guinee in Ghana gevoerde onder mijnende actie, aldus heeft de poli tiechef Harlley, die vice-voorzitter is van de nationale bevrijdings- raad van Ghana, op een persconfe rentie in Accra verklaard. Volgens deur in Conakry aan Nkroemah hem had de Russische ambassa- 200.000 dollar ter hand gesteld en die van China 150.000 pond ster ling. Voorts zouden per Russisch schip wapens en munitie en plas tiek-bommen naar Conakry in Gui nee zijn gebracht en daar overge laden voor verder transport naar de streek van Nzima aan de west kust van Ghana. Die zending was door de Ghanese luchtmacht en marine onderschept. De wapenen waren volgens Harlley bestemd geweest voor ondermijnende ele menten die uit bases van Nkroe- mah-aanhangers in Nigeria en Da homey naar Ghana geïnfiltreerd waren. Verder zouden de Russen in de residentie van Nkroemah te Cnakry een krachtige ontvanger hebben geïnstalleerd voor het op vangen van Ghanese leger- en po- litie-berichten. heeft evenwel te maken gekre gen met talloze opstanden van veel godsdienstige, ethnische en andere minderheden en verschil lende malen is geprobeerd hem te ontvoeren of te doden. VIER VROUWEN In 1942 scheidde Soekarno van zijn eerste vrouw die kindertops was gebleven. Hij huwde toen met Fatmawati, die hem twee zoons en drie dochters schonk. Twaalf jaar later nam hij een derde vrouw, Hartini genaamd, een weduwe met vijf kinderen. Later huwde hij een 19-jarige knappe Japanse. Met zijn vlotte voorkomen, zijn licht door pokken gekentekend gezicht en schitterende ogen, zijn indrukwekkende bariton en rede naarsgave wist hij het volk tot enthousiasme te brengen en zijn zwarte „fez" werd een soort van nationaal symbool. VLOEIEND NEDERLANDS In de oorlog stelden de Japan ners Soekarno aan het hoofd van de Indonesische adviesraad, een marionettenorgaan, maar de on afhankelijkheid bleef zijn doel. Toen deze eenmaal tot stand was gekomen, grondvestte hij zijn bewind op vijf beginselen,, die bekend zijn geworden als de „pantjasila": geloof in God, na tionalisme, humanisme, demo cratie en sociale gerechtigheid. Hij ging allengs overhellen tot de mening, dat een liberale demo cratie volgens beginselen zoals in West-Europa golden, niet tot po litieke stabiliteit zou kunnen lei den en schakelde daarom in 1959 over op wet hij „geleide demo cratie" noemde. Na terugkeer uit Wenen waar hij in 1961 voor een nieraandoe ning was behandeld, begon hij een defintieve campagne voor losmaking van West Nieuw- Guinea van het Nederlands ge zag. Soekarno had een grote liefde voor de kunst, die tot uiting kwam in zijn schilderijenverza meling. Hij wilde aanvankelijk kunstschilder worden, maar koos uit praktische overwegingen in 1920 de richting van de bouw kunde. Hij sprak vloeiend Neder lands, Engels, Frans en Duits, terwijl hij minstens vier Indone sische dialecten beheerste. De officier van justitie in New- Orieans heeft een nieuwe impuls gegeven aan het nakaarten over de moord op president Kennedy. Hij zegt aanwijzingen te hebben dat een complot van Cubanen ach ter de moord zat en dat arrestaties op handen zijn. Dat is groot nieuws, maar merkwaardigerwijs zetten de Amerikaanse bladen dit achter in de krant. Kennelijk waren ze er niet van ondersteboven. Nu is de magistraat Garrison niet de eerste die over een Cubaans komplot spreekt. Er zijn zelfs twee versies van in omloop gekomen, vrijwel op de dag van de aanslag in Dallas. In het ene geval gaat het om Cubanen van Castro's soort die het Kennedy kwalijk namen dat hij zich ooit in hun strijd had gemengd. In het andere geval ging het om Cubanen die de president verweten, dat hij zich na de invasie bij de Varkensbaai had afgewend van pogingen om Castro met geweld te wippen. Onder de veie theorieën die opdoken, omdat men nu eenmaal graag een verklaring voor de moord geeft die wat minder vaag is dan „het was een opwelling van een geestelijk gestoorde", is de Cubaanse kom- plottheorie nog een van de zinnigste. Het was bekend dat Oswald om gang had gehad met Cubaanse activisten in New-Orleans. Maar, zegt de commissie-Warren, we hebben geen enkele betrouwbare aanwijzing gevonden dat er Cubanen achter de daad van Oswald staken. Ook het nieuwste boek van Buchanan, een der ijverigste critici van het Warren-rapport, gewaagt er voornamelijk van dat er alle mogelijk heden waren voor zo'n complot; dat het ook logisch zou zijn, enz, Maar meer dan aannemelijk maken doet Buchanan ook niet. Tegen de theorie van komplotten pleit dat zoveel jaren konden ver lopen, zonder dat een van de samenzweerders iets verried, per ongeluk of expres. Daartegen wordt dan weer ingebracht dat zoveel getuigen en allerlei met het onderzoek in aanraking gekomen figuren plotseling de dood vonden, soms onder merkwaardige omstandigheden. Aan de andere kant kan men ook zeggen dat, als het dan zo gevaar lijk was iets te weten van het komplot. toch wel iemand uit veiligheids overwegingen naar de politie Was gestapt. Of ervoor had gezorgd dat de politie iets te weten kwam, zodra hem iets overkwam dat niet hele maal in de haak leek. Het wordt wat moeilijk aan te nemen dat alle politie-organen vol samenzweerders zaten. Er is alle reden om voorlopig sceptisch te zijn over de sensatie uit New-Orleans. AI was het alleen maar omdat nu al zoveel mensen heb ben getracht in de publiciteit te komen via de moord op Kennedy, dat daar ook nog wel een officier van justitie bij kan. Maar jammer blijft dat het officiële rapport niet zo stellig is en zo resoluut, dat het veel ruimte laat voor discussie, een ruimte die met graagte wordt aange grepen. En in elk geval is het wenselijk dat het nieuwe aspect uit New- Orleans zo grondig mogelijk wordt onderzocht. Aan nog meer mythen en theorieën bestaat allerminst behoefte. David Ferrie, een sleutelfiguur in het nieuwe onderzoek dat officier van justitie Garrison van New Orleans instelt naar de moord op presi dent Kennedy, is woensdag dood te zijn woning in New Orleans aange troffen. Vorige week zaterdag toen hem gevraagd werd waarom officier van justitie Garrison in hem geïnteresseerd was, zei Ferrie: „Vermoedelijk ben ik aangeduid als bestuurder van een ontsnappingsvliegtuig in een met zorg uitgewerkte samenzwering om Kennedy te vermoorden". Een politiefunctionaris zei dat de dood van Ferrie „mogelijk een geval van zelfmoord" betreft. Zoals gemeld onthulde officier van justitie Garrison het afgelopen weekeinde dat hij zelf een onderzoek instelde naar de moord od Ken nedy en dat hij er zeker van was dat er een complot was geweest. Ferrie, die een vliegbedrijf had en ook werkte als particulier recher cheur, werd kort na de moord op Kennedy aangehouden maar weer in vrijheid gesteld toen Oswald was gearresteerd. Volgens de politie zijn naast zijn lijk enkele pillen gevonden. Zaterdag zei Ferrie dat hij met twee vrienden naar Texas was ge. reden op de dag dat Kennedy om het leven werd gebracht. „We gin gen naar Houston, Galveston en toen terug naar Alexandria in Loui siana". Bij zijn terugkeer in New Orleans was hij op het kantoor van de officier van justitie ondervraagd. Vorig jaar november was hij weer oo het kantoor ontboden waar men hem had ondervraagd over hetgeen hij had gedaan in de week van de moord op Kennedy. Ferrie's plotselinge dood is de jongste in een reeks sterfgevallen van personen, die hetzij als getuigen, hetzij op andere wijke, betrokken waren of verondersteld werden betrokken te zijn geweest bij de moord in Dallas. De vermoedelijke moordenaar, Oswald, werd twee dagen na zijn daad, op 24 november 1963, doodgeschoten door nachtclub-eigenaar Tack Ruby. Ruby overleed kort geleden aan kanker in een ziekenhuis voordat een nieuw proces tegen hem kon worden begonnen. Tijdens het eerste proces was Ruby ter dood veroordeeld. Het stoffelijk overschot zou zijn gevonden door een 23-jarige vriend 27 en zakenrelatie van Ferrie. De man wort door de politie ondervraagd. |28 BEZOEK AAN JAPAN Over de rol van Soekarno en andere nationalisten onder de Japanse bezetting lopen de me ningen uiteen. Sommigen zagen in hem uitsluitend een „collabo rateur", maar het staat wel vast dat voor hem onafhankelijkheid het doel bleef. Terwijl een groep onder Soekarno en Hatta met de Japanners samenwerkte, ver richtte een andere groep onder Soetan Sjahrir ondergronds werk. Tijdens de oolog oefende Soe karno felle kritiek op de gealli eerden en het kolonialisme in het algemeen. Van de Japanners kreeg hij toestemming tot oprich ting van een nieuwe volkspartij. Eind 1943 bracht Soekarno een bezoek aan Japan, waar hij door de keizer werd ontvangen en een hoge onderscheiding ontving. Op 17 augustus 1945, twee da gen na de capitulatie van Japan, werd de Indonesische republiek uitgeroepen. Soekarno en Hatta proclameerden „de vrijheid van Indonesië". Zij werden tot presi dent en vice-president benoemd en er werd een grondwet opge steld. Toen Britse en Indische troepen in Indonesië arriveerden, keerde een groot aantal Indone siërs zich tegen hen uit vrees dat hiermee de terugkeer van de Ne derlanders werd ingeluid. Bloedige onlusten waren het gevolg, waaraan pas een einde kwam nadat de Britse legerlei ding een beroep op Soekarno had gedaan, opdracht te geven tot staking der vijandelijkheden. EERSTE PRESIDENT De Nederlandse regering be sloot na lang aarzelen contact op te nemen met de republikeinen, maar het duurde tot eind 1946, voor het tot overleg kwam, Twee politiële acties leverden wel suc ces op, maar Nederland moest zwichten voor de internationale druk. Soekarno, die in 194? op nieuw was gearresteerd, werd in 1949, enkele maanden vóór de officiële soevereiniteitsover dracht, vrijgelaten. De rondeta felconferentie, die van 23 augus tus tot 2 november 1949 in Den Haag werd gehouden, leverde overeenstemming op en op 27 de cember tekende koningin Juliana de akte van overdracht. Tien da gen tevoren was Soekarno met algemene stemmen door de ver tegenwoordigers van alle Indo nesische deelstaten tot eerste president van de republiek van de verenigde staten van Indone sië gekozen. Premier Pompidou, leider van de gaullistische meerderheid in hel Franse parlement, heeft woensdag bij het begin van de verkiezings campagne via radio en televisie voor de op 5 en 12 maart te hou den parlementsverkiezingen de kie zers voor de keus gesteld: „een heid en verwarring, stabiliteit en wanorde, doelmatigheid en on macht". Voor de Franse premier voerden drie leiders van oppositiegroepe ringen het woord. Zij legden de na druk op de strijd tegen de „per soonlijke macht", waardoor, vol gens hen, het bestuur van De Gaul le wordt gekenmerkt. Voor het eerst in de Franse ge schiedenis zullen meerderheid er oppositie evenveel zendtijd krij gen, namelijk 90 minuten elk. DONDERDAG 23 FEBRUARI v.m. n.m. Breskens 0.33 1.09 Terneuzen 1.09 1.45 Hansweert 1.43 2.19 Walsoorden 1.42 2.18 VRIJDAG 24 FEBRUARI v.m. n.m. Breskens 1.25 1.55 Terneuzen 2.01 2.31 Hansweert 2.35 3.05 Walsoorden 2.34 3.04 ZON MAAN op onder op onder Febr. 23 7.40 18.07 16.13 7.41 24 7.38 18.09 17.46 8.04 25 7.36 18.11 19.19 8.21 26 7.34 18.13 20.50 8.36 27 7.32 18.15 22.20 8.50 28 7.30 18.17 23.49 9.05

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1967 | | pagina 1