Mannen begrijpt dat
toch
Vooral onder huisvrouwen veel slachtoffers
50.000
VROUWELIJKE
PATIËNTEN
De „camelbag
leuk en praktisch en modern
Een huwelijk is geen zakelijk contract
WETEN
kateraag zs januari ïyo i
DK VK1 JE ZEE U VV
Pagina
Vergeten groep
Geestelijke
spanningen
Niet efficiënt
Overgeleverd
Doorwerken met
reuma
Gewrichtsreuma is een gevreesde
ziekte, die vooral veel vrouwen
schijnt te treffen. Deze ziekte grijpt
zelfs meer om zich heen dan menig
een zou hebben verwacht. Volgens
een recent rapport van de Neder
landse Vereniging tot Rheumabe-
strijding zou bijna 65 van de reu
malijders uit vrouwen bestaan. Het
aantal vrouwen, dat in ernstige
mate aamdeze kwaal lijdt, wordt op
ongeveer 50.000 geschat en min
stens een kwart hiervan kan onmo
gelijk huishoudelijk werk verrich
ten.
Het genoemde rapport is samen
gesteld door het Instituut voor so
ciale geneeskunde van de universi
teit van Leiden. Enquetrice was zr
Buchel, die regelmatig contact ge
had heeft met een paar honderd
vrouwelijke reumapatiënten en die
dan ook de aangewezen persoon
was om ons in te lichten over dit ern
stige vraagstuk.
Het onderzoek naar de validiteit
van de huisvrouw, lijdende aan reu-
matoïde arthritis, leverde een aantal
markante feiten op. Ongeveer 60
van de ondervraagde vrouwen leed
altijd pijn en zeker 20 had er perio
diek last van. Ongeveer 22 van de
onderzochten was in het geheel niet
in staat huishoudelijke werkzaamhe
den te doen en een veel groter aantal
verrichtte alleen zeer lichte werk
zaamheden.
Opmerkelijk was dat ongeveer een
derde van de aan reuma lijdende
vrouwen de medische voorschriften
voor oefening niet opvolgde en een
nauwelijks kleiner aantal er eigenlijk
rfnaar zQl^beetje met de pet naar gooi-
jde. Sommige onderzochte vrouwen
madden voorschriften tot het gebrui
ken van een hulpmiddel (wandelstok,
zwachtels, rolstoel etc.) maar in vele
gevallen volgden zij die niet of slechts
gedeeltelijk op.
Zr. Buchel meent dat deze categorie
vrouwen tot de vergeten groepen be
hoort. De man wordt omringd met
medische zorg, want hèm heeft men
nodig in het arbeidsproces. De con
trolerende arts staat bij wijze van
spreken dagelijks aan zijn ziekbed.
„Maar men vergeet dat de ziekte van
de huisvrouw van grote invloed op
het gezin kan zijn. Helaas wordt huis
vrouw nog steeds niet als een beroep
beschouwd terwijl het misschien wel
het zwaarste beroep is dat er is".
Het leed van de huisvrouw die aan
reuma lijdt en daardoor haar werk
zaamheden niet naar behoren kan
verrichten, is bijzonder groot, vindt
zr. Buchel. Zo kunnen de meeste reu
matische vrouwen hun kwaal niet
aanvaarden. Zij weten er niet mee te
leven en zodoende wordt hun ziekte
een zware beproeving, die een stem
pel op het gezin drukt. „De meeste
van deze vrouwen kunnen het niet
verwerken, dat zij het huishouden
moeten overlaten aan anderen. Som
migen trachten nog vanuit hun ziek
bed de zaak te regelen en dat geeft
natuurlijk weer extra spanningen.
Toch maak je het ook mee, dat in
sommige van deze gezinnen de onder
linge verhoudingen er zelfs beter op
worden. Man en kinderen trachten
zoveel mogelijk de vrouw te steunen
en aldus ontstaat er een sfeer van sa
menwerking, die er soms voor de ziek
te van de vrouw niet was".
Hoe komt het dat vooral zoveel
vrouwen door reuma worden getrof
fen? Zr. Buchel meent dat het harde
werken van de vrouw, haar grote ver
antwoordelijkheid, hieraan niet
vreemd is.
Over het algemeen wordt aangeno
men dat psychische factoren mede
ten grondslag liggen aan reumatische
aandoeningen. Grote geestelijke span
ningen, die dikwijls teruggrijpen tot
de vroege jeugd, komen bij vele pa
tiënten voor. In haar gesprekken met
rond 200 aan reuma lijdende huis
vrouwen heeft zr. Buchel deze stelling
in verreweg de meeste gevallen be
vestigd gezien.
Hoe komt het dat zovele reumati
sche vrouwen zich niet houden aan
de adviezen van de specialist? Want
dat is een van de opvallendste con
clusies van het rapport.
Zr. Buchel: „Al die adviezen zullen
wel heel deskundig zijn, maar ze hou
den geen rekening met de bijzondere
taken van de huisvrouw. Eén veel ge
geven advies is bijvoorbeeld dat men
om het uur een kwartiertje moet rus
ten. Maar welke huisvrouw komt
daar aan toe?"
Voorts is de zorg, die aan de reu
mapatiënten wordt gegeven, dikwijls
nietibüstartefjjoiönt, Zo meent zr. Bu
chel. Verschillende instanties bemoei
en zich met hen, zodat er in één huis
houden soms een specialist, een arts,
een gezinsverzorgster, een maat
schappelijk werkster en een verpleeg
ster rondwandelen.
Dat is allesbehalve prettig voor de
patiënt, die dan toch wel de indruk
moet krijgen dat hij volkomen aan de
deskundigen is overgeleverd. De psy
chische spanningen, die niet zelden
aan reuma ten grondslag liggen, wor
den op zo'n manier nog eens extra ge
stimuleerd.
Tenslotte meent zr. Buchel dat de
huisvesting ook nog altijd een groot
probleem is. Het is natuurlijk een ho
peloze toestand, wanneer een aan
reuma lijdende huisvrouw ergens
drie-hoog woont. Het trappen lopen
betekent voor haar een uitzonderlijke
zware belasting. Vochtige huizen zijn
ook funest.
„Niettemin moeten wij de huisves
tingsinstanties de deur plat lopen om
een ander huis te krijgen. En dan
kijkt men ons nog aan met een ge
zicht van „Komen ze nou alweer zeu
ren?" Vanzelfsprekend is dit voor ons
niet altijd even bemoedigend, vooral
omdat wij weten hoe hard het nodig
is dat de patiënt gaat verhuizen".
Connie zou de hele wereld kunnen
omhelzen. Ze houdt van alles en ieder
een, want het leven is zo heerlijk.
Maar dan slaat plotseling als een golf
van paniek de gedachte door haar
heen, dat Huib om elf uur thuis zou
komen, omdat hij voor een paar da
gen op reis moet. Uitdrukkelijk heeft
hij nog gezegd: „Zorg dat er iets te
eten is en mijn koffer klaar staat.
Vergeet het nou niet!"
Hij is bezig zijn koffer in te pak
ken, als ze ademloos binnenkomt. Hij
is ijzig kalm en kijkt haar met koude
ogen aan. Ze wil beginnen, het uit te
leggen, hem duidelijk te maken hoe
dat gebeuren kan, dat men alles en
alles vergeet. Maar hij snijdt haar de
pas af: „Wat ben jij voor iemand?
Een vrouw van over de veertig! Je
lijkt wel een tiener. Je moet eens le
ren, volwassen te worden. Wat heeft
een man aan een vrouw als jij?"
De vernederende woorden blijven in
haar naklinken, nadat hij weggegaan
is. Zonder te groeten en zonder haar
een zoen gegeven te hebben.
Volwassen worden? Is het dat dan,
wat er aan haar mankeert? Dat ze
nog als het kind is, dat haar eigen
sprookjes maakt... De kleine fantaste,
die gelukkig is bij de gratie van de
Ingegroeide ringen. Ringen, waar
omheen het vlees gegroeid is, kun
nen pijnloos afgenomen worden,
als de betreffende vinger stijf om
zwachteld wordt en omhooggehou
den wordt. Na vijf minuten de
zwachtel afdoen. Als de ring dan
nog niet afgaat, zo snel mogelijk
nogmaals stijf omzwachtelen, de
hand weer omhoog houden en na
5 minuten zwachtel afnemen. De
vinger is dan zó dun geworden, dat
elke ingegroeide ring te verwijde
ren is
Kristal moet liefst met linnen doe
ken worden gedroogd, daar deze
geen pluisjes achterlaten (katoe
nen doeken wèl). Kristal met fi
guren wordt schoongemaakt met
een borsteltje, zodat er geen stof
in de figuurtjes blijft zitten. Als
het kristal een beetje dof gewor
den is, wordt het met blauwselwa-
ter afgespoeld, daarna opgewre
ven.
Wanneer u iets warm wilt houden
in de oven, zet er dan een schaal
tje water bij. Dit voorkomt uit
drogen.
MENU van de week
van 29 januari t/m 4 februari
In deze donkere wintermaanden is
het gezellig om wat extra aandacht te
besteden aan de maaltijden. De lutte
le uren waarop het gehele gezin bij
een is moeten in ere gehouden worden
en wanneer de huisvrouw eens wat
nieuwe „toetjes" probeert, zullen
vooral de kinderen heel enthousiast
zijn. Probeert u eens onderstaande
Kaiserschmarrn, een echt Weens ge
recht, waar keizer Franz Josef niet
voor niets zo dol op was („een liflafje
voor de keizer").
ZONDAG: groentesoep; varkenstong,
zure saus, gebakken aardappe
len, doperwtjes; schuimige ci
troenvla.
MAANDAG: kaas-hamomelette, sla,
aardappelpuree; drie-in-de-
p an.
DINSDAG: bruine bonen, spek, appel
moes, gebakken uien; kwark of
yoghurt met vanillevla.
WOENSDAG: bruine bonensoep, Kai
serschmarrn.
DONDERDAG: rolpens, rode kool,
aardappelen, rijstpudding met
abrikozen.
VRIJDAG: kabeljauw met peterselie
saus, worteltjes, aardappelen
öf gebakken kaasplak, toma
tensaus, prei, aardappelen; ca-
ramelvla.
ZATERDAG: Kasestrudel met rau
we witlofsla; fruit.
KAISERSCHMARRN
150 g bloem, 3 eieren, zout, 2 le
pels suiker, l'A dl melk, 3 lepels
boter, 3 lepels rozijnen, 3 lepels
rum.
Maak van bloem, eierdooiers, zout
en melk een heel glad beslag. Klop
de eiwitten met iets zout heel stijf en
klop dan pas 2 lepels suiker erdoor,
tot ze wéér stijf zijn. Week de rozij
nen in de rum ('t liefst enkele uren
en meng deze door het beslag. Schep
tot slot het geslagen eiwit erdoor.
Laat de boter in de koékepan matig
heet worden, doe het beslag erin, laat
het even gaar worden en keer de
koek. Scheur dan met 2 vorken de
koek in repen en vervolgens in stuk
jes. Keer eventueel de stukjes nog
weer even en serveer ze op een diep
bord, dik bestrooid met poedersuiker.
Geef er desgewenst pruimencompote
bij.
KaSESTRUDEL (voor 2 a 3 personen)
Voor het deeg:
150 g bloem, 100 g roomboter, Vt
dl water, zout.
Voor de vulling
1 lepel boter, 200 g gehakt, 1 ui,
1 paprika, 2 eetlepels tomatenpu
ree, teentje knoflook, 150 g be
legen kaas in blokjes, peterselie,
paprikapoeder, kruiden, noot
muskaat.
Maak van bovengenoemde ingre
diënten en piedeeg en laat dit even
rusten in de koelkast. Maak intus
sen de vulling door de grof gesneden
ui en paprika te smoren in de boter.
Voeg daarna het gehakt en de toma
tenpuree toe en het gesnipperde teen
tje knoflook. Maak dit mengsel op
smaak af met zout en kruiden.
Rol het piedeeg uit tot een lang-
DRIE MODELLEN LIT DE
P AR USE WINTERCOLLECTIE
Links: Volga, klassiek middag-en
semble in lichtgroene wol. De japon
is hooggesloten; de zoom op de
knie; jasje van dezelfde stof, ge
voerd met Noorse vos; de muts is
eveneens van Noorse vos.
Midden: Igor, middag-ensemble met
3f jasje in lichtblauwe wol, zowel
de zoom van de japon als het jasje
zijn afgezet met zwarte otter. Het
jasje heeft twee rijen goudkleurige
knopen; brede ceintuur en vertikale
zakken.
Rechts: Volta, getailleerde deux-
piêce, gele wol, met brede kraag,
„manchetten" om de eleboog en bij
passende hoed van panterbont.
werpige lap en spreid de vulling hier
op uit..
Leg tot slot op de vulling de fijnge
sneden peterselie en de in blokjes ge
sneden kaas. Rol met behulp van een
doek de lap piedeeg op en plak deze
aan de kanten vast met water. Breng
de strudel over op een beboterde bak
plaat en bestrijk hem met losgeklopt
ei. Bah de strudel in een voorver
warmde hete oven in ongeveer 30 mi
nuten gaar en goudbruin. Dien hem
warm op.
Parijs: l'Officiêl is de naam van dit
hoedje van de Franse modeontwer
per Rose Valois. Het is gemaakt van
zwart, wit en blauw gestreept stro
laat een deel van het hoofd vrjj.
Elke dag dat Huib 's morgens de
deur achter zich dicht getrokken had,
om naar kantoor te gaan, kwam voor
Conny het heerlijke ogenblik, waarop
ze zich vrij voelde, om met haar tijd
te doen wat ze wou. Na twintig huwe
lijksjaren was het nog altijd even
prettig en had ze er nog evenveel be
hoefte aan „zichzelf te mogen zijn".
Als je zin in lezen had, kronkelde
je je op de bank in elkaar met het
boek, dat je gisteravond niet had mo
gen uitlezen, omdat Huib vond, dat
het tijd was om naar bed te gaan. Of
je ging zomaar voor de haard op de
grond liggen en spon verder aan alle
verrukkelijke dromen, die je wel ai
moest breken, als Huib thuiskwam.
Huib had dikwijls iets aan te mer
ken, ais bij zijn thuiskomst bleek, dat
er allerlei dingen waren blijven lig
gen, die ze had moeten doen. Dan
voelde ze zich schuldig als een kind,
dat op iets ergs betrapt is en beloofde
ze beterschap. Maar waarom was
Huib ook zo precies? Dat had hij ze
ker van zijn moeder. Hadden andere
mannen ook de gewoonte, om met-
hün vinger over de meubels te strij
ken, om te zien of er stof op lag? En
merkten andere mannen ook dadelijk
of het bed afgehaald en weer opge
maakt of zomaar rechtgetrokken
was?
De manier, waarop Huib haar ver
weet, dat ze slordig en een slechte
huisvrouw was, vond ze soms ver
schrikkelijk vernederend. Daarom
was het zo verrukkelijk, dat ze haar
droomwereldje had, waarin ze kon
vluchten, zodra hij de deur achter zich
toegetrokken had.
lieflijke verbeeldingen, die ze zichzelf
schept.
Maar waarom worden andere vrou
wen in hun huwelijk wèl volwassen
en zij niet? Misschien omdat onvol
wassen-blijven voor haar een soort
zelfbehoud is. Huib is een goede echt
genoot, dat wel, maar zo zakelijk en
nuchter en zo zwaar op de hand. Je
kon nooit met hem spelen. Hij had
geen fantasie. Hij heeft haar nooit
een werkelijkheid kunnen geven, die
aan haar dromen beantwoordt. Dat
beetje luchtige romantiek, dat vleug
je tedere poëzie, dat voor haar een
levensbehoefte is, vermag hij haar
niet te schenken. Daarom moet ze
wel zelf het voedsel zoeken, dat ze
nodig heeft.
Daarom blijft ze hardnekkig stil
staan in het wereldje van haar dro
men en weigert ze de werkelijkheid te
aanvaarden. Zomaar uit onbewust
protest.
Vandaag op deze heerlijke, stralen
de herfstdag heeft Connie zin om te
gaan wandelen. Ze kan wel zingen,
terwijl ze door het bos loopt. Maar
eigenlijk moest je je adem inhouden.
Dat doet de natuur ook in de herfst.
Dan gaat alles uitrusten. De blaadjes,
die van de bomen vallen, doen het
heel stilletjes. Net of ze moe zijn en
zich maar laten zweven.
Tussen de bomen giet de zon stra
lenbundels uit, die zo dik en compact
zijn, dat je denkt ze te kunnen grij
pen. Maar als je er dichtbij komt, ver
vluchtigen ze voor je ogen. Boven de
kleine vijver hangt een ijle sluier. De
bruine, afgevallen blaadjes liggen er
roerloos op te dromen tussen plukjes
groen kroos. En op de omgevallen
boomstam, die half in het water ligt,
zitten op een rijtje 10, 12 witte een
den zich in een plas zonlicht te koes
eren.
Wat is een mens ontzettend geluk
kig vandaag. De bomen beginnen te
kleuren en een eekhoorntje vliegt pijl
snel tegen een van de stammen om
hoog. Een kindje in een wandelwa
gentje strekt er de handjes naar uit
en lacht uitbundig. En om je heen is
de zachte, geruisloze regen van al die
vallende blaadjes
Als in een muur spijkers loszitten,
wikkelt men deze spijkers met wat
ten om en doopt deze in gipsbrij,
waarna de zelfde spijkers weer in
de zelfde gaten kunnen worden
gestopt. Na 1 dag zitten de spijkers
weer voor jaren muurvast.
Roet verwijderen uit kachel erf
kachelpijp. Verbrand éénmaal per
week aardappelschillen. Een pro
baat, eenvoudig en goedkoop mid
del.
Alle soorten vet of olievlekken op
koperen voorwerpen kunnen veel
al verwijderd worden door afwrij
ven met zout. Lukt dit niet, dan af
wrijven met verdund salpeterzuur.
Ringen die vast om de vinger ge
klemd zitten, kunnen vaak gemak
kelijk worden afgedaan, indien
men de ring iets afschuift en dan
de „rimpels" van de vinger onder
de ring doortrekt. Lukt dit niet,
zet dan een schaal water (koud!)
ter hoogte van uw hoofd. Hand
er in houden. Droog na 5 minuten
de hand goed af, dan zal de ring
gemakkelijk afglijden.
dankzij de sterke en toch soepele
leersoort en de stevige stiksels jaren
meegaat. Behalve in camel wordt deze
vol-prop-tas ook gebracht in de kleu
ren cognac, rood, groen, beige en
zwart.
Binnenkort zal er weer een nieuwe
rage in Nederland doordringen, een
rage die in Stockholm is begonnen en
die nu ook in Londen, Rome en Parijs
welig tiert. De oorzaak van deze op
winding is een gooi-en-smijt-tas, de
„camelbag", waar alles in kan, en die
