Kabinetsformateur Drs. Schmelzer
van zijn opdracht ontheven
Drs. Schmelzer over zijn
formatie
Mao Tse-Toeng verscheen
weer op massa bijeenkomst
Commentaren
Een informateur?
Koningin ontvangt
fractievoorzitters
Het conflict
huisartsen-
zlskenfondssii
WERKGEVERS IN DE
METAALSECTOR WILLEN SE
VAKBONDEN NIET „SUBSIDIËREN"
DRIE LUCHTAANVALLEN OP
NOORDVIETNAMESE
INDUSTRIECENTRUM VIET TRI
HET WEER
ondergaan
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1966
22e Jaargang No. 6810
het spnnnwEG-
ongfjtjk
bij halfweg
DE RAMP
VAN ABERFAN
Treinen rijden
weer tussen
Amsterdam en
Haarlem
DE KWESTIE-
GIBRALTAR
Spion gepakt
Russische satelliet
ontploft
Verkiezings
vergadering
N.P.D. verstoord
OVERSTROMINGEN
IN WEST-JAVA
cminmniscMir
grMAMnn IMQ
Lanceerbasis
verwoest
WeerbericM
Zon- en
Maanstanden
frankering bij abonnement: TERNEUZEN
Mrecteur-Honfdredacteur: I. van de Sande
Redartjle- en
Administratie-adres: Smidswa)
Telefoon: 01150—2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs f 7,20 per kwartaal: per
naand f 2,40; per week 58 ct. Losse nrs 12 ct.
DE VRUE ZEEUW
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. I. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 e£ minimum per
verf ent ie f 2,40.
Svbriek „Kleine Advertenties" (géén handels-
advertenties! 5 regels f 1,10. iedere regel meer
'12 ct Kleine advertenties bij vooruitbetaling,
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Sureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
■Trending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
tot 10 uur voormiddag.
Voor hef gecomb maandag/dinsdag-nummer
Koningin Juliana heeft donderdag op „Huls ten Bosch" de formateur,
drs Schmelzer ontvangen, die de koningin heeft verzocht hem te ont
heffen van de opdracht tot het vormen van een kabinet. De koningin
heeft dit verzoek ingewilligd.
Donderdagmiddag heeft de koningin achtereenvolgens ontvangen de
voorzitters van de Eerste en van de Tweede Kamer, de heren prof. dr.
ir. J. P Mazure en mr. F. J. F. M. van Thlel, alsmede de vice-president
van de Raad van State, prof. dr. L. J. M. Beel.
De heer Toxopeus, leider van de
Tweede Kamerfractie van de V.
V. D., had al zien aankomen dat
het met de formatiepoging van de
heer Schmelzer mis zou gaan, zo
zei hij desgevraagd. Hij noemde
(ADVERTENTIE)
het „een vreemde zaak", ook „een
verdrietige zaak. want er moet ge
regeerd worden". Hij vreesde dat
de kiezers er nu niets meer van
zullen begrijnen. De A. R.-Dartij
heeft z.i. in de jongste ontwikke
ling een ondoorzichtige rol ge
speeld.
De heer Nederhorst, leider van
de P. v. d. A.-fractie, zei „blij te zijn
dat deze ongelukkige fase nu ten
einde is". Van het begin af had hii
van de wijze waarop de formateur
te werk ging, alleen maar narig
heid voorzien. „Er zijn nu twee
kostbare weken voorbij, zonder dat
we een nunt verder zijn gekomen",
zo zei hij.
De heer B. Roolvink, voorzitter
van de A. R. kamerfractie was
„niet verwonderd" over het besluit
van de formateur. De omstandig
heden stelden hem voor grote moei
lijkheden. Het heeft geen zin zich
te verdiepen in de wijze, waarop
diverse pogingen door de forma
teur zijn ondernomen. Belangrijker
acht de heer Roolvink het dat men
uit de krisis komt, waarbij het
landsbelang moet domineren.
De heer Roolvink noemde de rol
van de A. R.-politici bij de forma
tie „volstrekt duidelijk".
De fractieleider van de C. H. U.,
mr. Beernink, verklaarde; „Het is
jammer, dat de pogingen van drs
Schmelzer mislukt ziin. Als oor
zaken van zijn mislukken zie ik de
houding van de anti-revolutionai
ren, die wel erg vastzitten aan de
P. v. d. A., en de weigering van
minister Veldkamp. Ons land heeft
vóór alles behoefte aan een kabi
net, dat orde op zaken stelt. Dat
betekent niet, dat er een star con
servatief beleid moet worden ge
voerd, maar dat er een evenwich
tig beleid zou kunnen worden ge
voerd om inflatie en werkloosheid
tegen te gaan. Nog steeds ben ik
van mening, dat temporisering in
de staatsuitgaven geboden is. Het
beste lijkt mij, dat nu een informa
teur nagaat welke mogelijkheden
er liggen".
De koningin heeft voor vandaag
op naieis Huis ten Bosch uitge
nodigd de voorzitters van de
Tweede Kamerfracties van de
K.V. P van de P. v. d. A., van de
V. v. T>., van de A. R. P. en van de
C. H. U.
Halfweg: Een A.N.P.-luchtfoto
van twee ontsooorde wagons van
het treinstel. Duidelijk is te zien
hoe een van de wagons bijna
haaks op de spoorbaan is geko
men en zich in de grond heeft
geboord.
Een niet geslaagde formateur
drs W. K. N. Schmelzer heeft
gisteravond opening van zaken
gegeven over de door hem on
dernomen poging tot het forme
ren van een kabinet. „Ik ben
niet geslaagd", aldus de ex-for
mateur die zijn besluit om de
hem verleende opdracht niet te
aanvaarden 's morgens omstreeks
half tien heeft genomen. Hij
sprak de wens uit, dat in zijn
arbeid positieve elementen zit
ten, waarmee in de nu volgen
de fase rekening zou kunnen
worden gehouden. „Ik hoop het,
maar zekerheid heb ik niet
daarover".
De heer Schmelzer gaf in zijn
overzicht een aantal hoofdlijnen
uit zijn formatie-arbeid. Hij zei
reden te hebben om aan te ne
men, dat ook de huidige demis
sionaire minister-president, mr.
J. L. M. Th. Cals, de voorkeur
gaf aan een eerlijke, serieuze
poging tot de vorming van een
kabinet boven reconstructie van
het huidige kabinet.
Uitvoerig ging de heer Schmel
zer in op de vraag, waarom niet
getracht werd een kabinet sa
men te stellen met medewer-
Het centraal bestuur van de
landelijke huisartsenvereniging
heeft aan de voorzitter van de on
derhandelingsvergadering huisart
sen-ziekenfondsen schriftelijk mee
gedeeld, dat de L. H. V. wenst vast
te houden aan het normaal afwer
ken van de versaderingsagenda.
Deze agenda werd door de ge
spreksleider vastgesteld voor de
onderhandelingsvergadering van 25
oktober j.l. en beide partiien gin
gen er mee akkoord, zo deelt de
huisartsenvereniging in een com
muniqué mee.
Zii spreekt in haar brief de ver
wachting uit, dat ondanks het
teleurstellende verloop van de ver
gadering van 25 oktober de zie-
kenfondsorganisaties alsnog be
reid zullen worden gevonden deze
agenda af te werken. Dit houdt dan
in, dat eerst de voorstellen van de
huisartsen zullen worden behan
deld. daarna de reacties daarop van
de ziekenfondsen en pas dan de
tegenvoorstellen van de zieken
fondsen. Dit houdt tevens in, dat
deze agendapunten worden behan
deld in chronologische volgorde.
De landeliike huisartsenvereniging
stelde voorts in haar brief dat de
conseouentie van een afwiikende
handelwiize slechts voor de ver-
antwoordeliikheid van de zieken
fondsorganisaties kan komen.
king van de K. V. P., V. V. D. en
C. H. U., welker kamerfracties
zich voor de aanvaarding van de
motie-Schmelzer uitspraken.
Deze combinatie, aldus drs
Schmelzer, zou niet hebben be
antwoord aan de eisen, die ge
steld werden. Deze eisen waren,
dat het nieuwe kabinet geen
stempel mocht drukken op de
begroting 1968 en het te forme
ren overbruggingskabinet mocht
in de samenstelling niet voor
uitlopen op de uitslag van de
noodzakelijk te achten vervroeg
de verkiezingen.
Meegedeeld werd, dat de frac
tievoorzitters Toxopeus (V.V.D.)
en Beernink (C.H.U.) alle be
grip toonden voor het inge
nomen standpunt. Dat wel con
tact werd gezocht met de A. R.-
partij was gelegen in het feit,
dat de fracties van de K. V. P.
en A. R. in het zakelijk vlak
verwantschap vertoonden in hun
bezorgdheid jegens het econo
mische evenwicht.
Het was de opzet van drs
Schmelzer om ook bepaalde per
sonen uit het zittende kabinet
te vragen toe te willen treden
tot 't extra-parlementaire over
bruggingskabinet. Toen hij pre
mier Cals vroeg hoe hij daar
tegenover stond, verklaarde deze
zich niet te zullen beroepen op
een solidariteitsbinding tussen
de leden van het demissionaire
kabinet wanneer enkele leden
daarvan bereid zouden zijn aan
de door de formateur voorge
stane oplossing van de crisis
mee te werken. „De heer Cals
steMe zich open en loyaal op".
De heer Schmelzer veronder
stelde op grond van uitspraken
van de heren Vondeling en Ne
derhorst in de kamer dat de
P. v. d. A. niet bereid zou
zijn aan zijn opzet mee te wer
ken. Deze veronderstelling werd
hem tijdens zijn onderhoud met
de heer Nederhorst op 25 ok
tober bevestigd.
Nadat de heer Zijlstra te ken
nen had gegeven een eventueel
premierschap niet te kunnen
aanvaarden stond de mogelijk
heid nog open dat de heer De
Quay het extra-parlementair
overbruggingskabinet zou gaan
leiden. Deze stelde zijn beslissing
echter afhankelijk van de bezet
ting van het kabinet met hem
persoonlijk voldoende vertrouw
de personen.
(Zie verder pag'. 3.)
De ramp in Aberfan heeft 1H
slachtoffers geëist, zo is thans
door de poiltie vastgeseld. Bij het
ongeluk waarbij een berg mijn
afval een school en een aantal
huizen in deze mijnwerkers
plaats in Wales bedolf, lieten 116
kinderen het leven. De politie is
twaalf dagen lang bezig geweest
huis aan huis naar slachtoffers
te informeren. Men gelooft niet
dat er nog lijken zullen worden
gevonden.
Sinds donderdagmorgen vier
minuten voor half tien riiden er
tussen Amsterdamm en Haarlem
weer treinen. Beide sporen bij
Halfweg die woensdag door een
ontsporing werden versperd en
vernield, waren op dat tijdstip
weer geheel herseld. De eerste
trein uit Amsterdam, die van het
herstelde spoor gebruik maakte,
vertrok om 9.21 uur uit Amster
dam-centraal. Twee minuten la
ter vertrok er een trein uit Haar
lem. Voorlopig passeerden de
treinen de plaats van de ontspo
ring met een snelheid van 40 ki
lometer per uur.
In de vakraad metaal hebben de
vertegenwoordigers van de werk
geversbonden laten weten, dat zij
niet bereid zijn een financiële bij
drage aan de vakorganisaties te
geven, omdat zii „bepaalde activi
teiten van de vakbonden niet wil
len subsidiëren".
De vakbonden ziin over dit
standpunt verontwaardigd en te
leurgesteld. Voorzitter J. Lanser
van de christeliike metaalbedrijfs
hond verklaarde, dat hij en zijn
collega's onder wie ook die van
de beambtenbonden ernstig zijn
geschokt door de mededeling van
de werkgevers. Zii zijn van oordeel
dat het standpunt van de werk
geversbonden in strijd is met de af
spraken dia ziin gemaakt bij de
c a. o,-besprekingen en de geest
■■■aarin die besprekingen zijn ge-
oerd.
Zoals bekend beeft de a. 0.*
tegen „deze misdaden" wordt ge
protesteerd.
metaal een loontiid van 40 maan
den. De overeenkomst is ineegaan
oo 1 juli 1965 en lonnt tot de eer
ste november van 1968. Op het tijd
stip dat de besprekingen over deze
c. a. o. werden afgesloten, bestond
over het vraagstuk georganiseer-
den-ongeorganiseerden nog geen
overeenstemming.
Werkgevers en werknemers be
sloten de zaak nader aan de orde
te stellen, nadat onder meer de
centrale van werkgevers richtlijnen
zou hebben gegeven. Deze advi
seerde inderdaad vakbondsactivi
teiten als scholing, vorming en
voorlichting te steunen door een
financiële bijdrage.
De houding die de werkgevers
nu hebben aangenomen, dwingen
de vakbonden tot nader beraad ln
eigen kring. Wij beschouwen deze
zaak niet als afgedaan, aldus de
heer Lanser.
De Chinese partijleider Mao
tse-Toeng is gisteren verschenen
op een massa-bijeenkomst ln
Peking, die naar schatting door
anderhalf miljoen „revolutio
naire" studerenden werden bijge
woond. Het was de zesde maai in
twee en een halve maand tijd dat
de voorzitter zich op een derge
lijke samenkomst vertoonde.
De rechterhand van Mao, Lin
Piao, Meld een korte toespraak
waarin hij de leden van de rode
garde gelukwenste met hun suc
ces in de „culturele revolutie".
Men had de indruk dat Mao ook
het woord zou voeren, maar deze
Spanje heeft Engeland be
schuldigd van „agressie met
steun van militair geweld", door
dat Engeland zegt de soevereini
teit te bezitten over het aan Gi
braltar grenzende deel van de
landengte die de rots met Span
je verbindt. In dit gebied waarop
Spanje aanspraak maakt, ligt het
vliegveld, dat naar Engeland in
een nota van 16 september mee
deelde, ook voor militaire doel
einden wordt gebruikt.
Een en ander staat in een pu-
blikatie van de Britse regering
over het verloop van de Brits-
Spaanse besprekingen over de
toekomst van Gibraltar, dat nu
een kolonie van Engeland is. Vol
gens dit document heeft de Brit
se afvaardiging de Spaanss be
schuldigingen „ongegrond" ge
noemd en gezegd, dat dergelijke
uitlatingen niet bevorderlijk zijn
vaar bet verdere overleg.
beperkte zich er toe de menigte
te begroeten met brede armbe
wegingen en het zwaaien met
zijn pet.
Er waren leuzen als „laten wij
vastberaden de lijn van Mao tse-
Toeng in de culturele revolutie
verdedigen" en „laten wij vastbe
raden tegen de reactionaire bour-
geois-lijn strijden". Waarnemers
leiden hieruit af, dat er over de
uitvoering van de z.g. culturele
revolutie kennelijk verschil van
mening bestaat.
De Chinese televisie die de
manifestatie op het „plein van de
hemelse vrede" uitzond, sprak
over Sinkiang en binnen-Mongo-
lië als de „grensprovincies van
het anti-revisionisme". Deze pro
vincies grenzen aan de Sow jet-
Unie.
Intussen heeft het blad van de
Russische jeugdbeweging „Kom-
somolskaja Prawda" melding ge
maakt van een onderscheiding
■die 'n jonge Russische' tractorbe-
tuurder heeft gekregen, omdat
hij nabij de Chinese grens een
spion had gepakt. Dit voorval
Van officiële ziide in Washing
ton wordt meegedeeld dat op 17
september een onbemande Russi
sche satelliet, die al in een baan
om de aarde was gekomen, is ont
ploft. De lancering is niet door
Moskou bekendgemaakt. Men ver
moedt dat de satelliet door de Rus
sen zelf is vernietigd omdat hij
niet goed werkte. Gezien de baan,
die dikwijls over Amerika leidde,
neemt men in Washington aan dat
het een fotosatelliet was.
heeft zich eind vorige maand
voorgedaan in het district Kirov-
sky, ongeveer 300 km ten noor
den van Wladiwostok.
Na hevig tumult is woensdag
een verkiezingsbijeenkomst van
de uiterst rechtse „nationaal-de-
mocratische partij Duitsland" in
Hanau (Hessen) voortijdig be
ëindigd. De leider van de bijeen
komst gaf er de brui aan nadia
hij er niet in was geslaagd zich
boven het lawaai uit verstaan
baar te maken, dat een groep be
zoekers produceerde. Deze deel
den pamfletten uit, waarin een
uiteenzetting werd gegeven over
de achtergronden, die ertoe heb
ben geleid, dat de voorzitter voor
Beieren van de N.P.D., Florian
Winter, dezer dagen uit de partij
trad, nog dezelfde dag op zijn
besluit terugkwam, doch door
het partijbestuur toch werd ge-
-oyeerd. Winter had gezegd, dat
;n de N.P.D., waarin veel voor
malige nazis zitten, krachten
naar voren komen, die niets heb
ben geleerd en niets hebben ver
geten.
Radio-Djakarta meldt dat
overstromingen en aardverschui
vingen in West-Java veel slacht
offers hebben geëist. Hele dor
pen zouden zijn bedoLven. Vol
gens de radio heeft de gouver
neur van West-Java de regering
in Djakarta gevraagd de over
stromingen tot nationale ramp te
verklaren.
Pc Arré ikaanse luchtmacht
neeit dinsdag en "Woensdag drie
maal het beiangriike industriële
centrum Viet Tri gebombar
deerd, zo meldt het Noordvietna-
mese persbureau dat eraan toe
voegt dat in de straten, fabrieken
en naburige dorpen talrnke bur
gers ziin gedood of gewond.
Noord-Vietnam heeft aan de
internationale controlecommissie
een boodschap gestuurd, waarin
President Johnson heeft donder
dag meegedeeld dat hij over twee
weken een chirurgische behande
ling moet ondergaan.
De Amerikaanse president zei op
een persconferentie dat hij moet
worden geholoen op. de plaats
waar vorig jaar een incisie is ge
maakt toen hij aan ziin galblaas
werd geopereerd. Bij het litteken
aan de rechterzijde van zijn buik
zit een bultje.
De artsen ziin ook van plan een
kleine polien uit ziin keel te ver
wijderen. Zij hebben verklaard bii
de operatie, die ongeveer een uur
zal duren, geen complicaties te
verwachten en dat Johnsons ge
zondheidstoestand uitstekend
bliift. Niettemin hebben zii de pre
sident geadviseerd voor de opera
tie viiftien dagen rust te nemen.
Johnson deelde mee dat hii vrij
dag naar ziin boerderii in Texas
zal vertrekken. Ziin niannen om
morgen met de verkiezingscam
pagne te beginnen, ziin afgelast.
Het Witte Huis deelde mee dat
nog niet beslist is naar welk zie
kenhuis de Amerikaanse president
zal gaan. Hij werd vorig iaar in
het marinehosDitaal Bethe.sda in
Maryland (Washington) aan zijn
gal geopereerd.
Het Witte Huis heeft voorts
meegedeeld dat Johnson heden
nog een persconferentie zal hou
den.
Voorts werd vernomen óat de nre-
sident tiidens ziin verhliif in Texas
ziin normale werkzaamheden zal
hliiven verrichten. Aan de verkie-
zinescamnaone voor de congres
verkiezingen on 8 november en
andere activiteiten zal hij echter
niet deelnemen.
Amerikaanse vliegtuigen heb
ben woensdag tweemaal 'n basis
voor het lanceren van „Sarn"-
raketten. ongeveer honderd km
ten noorden van de gedemilitari
seerde zone tussen Noord- en
Zuid-Vietnain, gebombardeerd,
zo is in Saigon meegedeeld. De
basis, die vier lanceerinrichtin-
gen omvatte, is geheel verwoest.
In de nacht van woensdag op
donderdag is de operatie „She
nandoah", die op 17 oktober in T
noorden van de provincie Bien
Hoa. ongeveer honderd km ten
noorden van Saigon, begon, ge
ëindigd. De Amerikanen doodden
97 vietcong-strijders.
De Amerikaanse mariniers bij
de „operatie prairie", die even
ten zuiden van de gedemilitari
seerde zone wordt gevoerd, heb
ben matige verliezen geleden. Zij
hebben i.213 tegenstanders ge
dood.
KOUD
Een depressie, die boven de Mid
dellandse Zee aanwezig is veroor
zaakte donderdag in Noord-Italië
langdurig regen, in Frankrijk plaat
selijk sneeuw. Langs de oostflank
van deze depressie stroomt War
mere lucht over de Balkan naar
het noorden. In onze omgéving
blijft vandaag met een zwakke tot
matige noordoostelijke wind koude
lucht aanstromen, zodat de mid-
dagtemperaturen ongeveer gelijk
zullen zijn aan die van donderdag.
In de komende koude lucht komen
enkele opklaringen voor, maar ook
uitgestrekte wolkenvelden. De
kans op neerslag is evenwel nóg
klein.
VRIJDAG 4 NOVEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Vv aisoofden
m.
5.J0
5.46
6.20
6.29
p m.
5.31
6.07
6.41
6.50
medegedeeld door het K.N.M.l. te
De Bilt. geldig tot hedenavond.
Wolkenvelden
Wolkenvelden, maar overwe
gend droog weer. Zwakke tot
matige wind ln hoofdzaak tussen
noordoost en noord. Dezelfde
middagtemperaturen als gisteren
af tets hogere.
ZATERDAG 5 NOVEMBER
v.m. nm.
Breskens 6.05 6.33
Terneuzen. 6.41 7.09
E-ns weert 7.15 7.43
Walsoorden 7.24 7.52
ZON
MAAN
cp
onder
op onder
Nov
4
7.39
17.07
21.23 14.09
5
7.41
17.05
22.46 14.44
6
7.43
17.04
15.08
7
7.45
17.02
0.13 1558
8
747
17.00
1-41 15.43