PROVINCIAAL NIEUWS
Corruptie op
grote schaal in Saigon
DE SCHADELOOSSTELLING VAN DE
IND0NESIE-SLACHTOFFERS
ZUID-VIETNAM KOST AMERIKA
DIT JAAR EEN MILJARD DOLLAR
Lezers die schrijven
f 1.'
Pagina 3
Terneuzen
Axel
Hulst
Middelburg
Schoondijke
Sluiskil
Zaamslag
De opgravingen in de Herv. kerk
le Terneuzen
Geen
voorschotten
ROESTVRIJ STAAL
VERKRIJGBAAR IN
DE GOEDE ZAKEN
Spanning bij de overspanningen
ie Sluiskil
Markten
puilen uit
Drie oorlogen
Vrijdag 14 oktober 1966
DE VRIJE ZEEUW
Artsexamen
Aan de gemeentelijke univer
siteit te Amsterdam slaagde voor
het artsexamen onze stadgenoot
de heer K. Lyppens.
Vereniging
van Nederl. huisvrouwen
Voor de vereniging van Neder
landse huisvrouwen afdeling
Terneuzen heeft de heer Fuima,
vertegenwoordiger in de firma
Bruynzeel N.V. deze week in
,,'t Kotje" een causerie gehouden
over keukens, kasten en vloeren;
een onderwerp, waarvoor vele
huisvrouwen belangstelling heb
ben.
Aan de hand van dia's werden
vele mogelijkheden getoond van
de eenvoudige ocriet aanrechten
tot de roestvrij stalen keukens
met kastje van teak toe.
Er was gelegenheid tot het stel
len van vragen en het uiten van
klachten. Hiervan werd 'n dank
baar gebruik gemaakt. Velen
zijn met meer kennis van zaken
naar huis teruggekeerd.
Modeshows
bij Visser-Koole
Gedurende de beide druk be
zochte modeshows van dames- en
herenkleding hebben talrijke da
mes kennis kunnen maken met
de confectie-artikelen van het
nieuwe nevenbedrijf van de fir
ma VisserKoole in de Axelse-
straat te Terneuzen.
Met als lady-speaker mevr.
Eenhoorn geen onbekende
voor de Terneuzense dames die
de Boussaeshow regelmatig be
zoeken hebben vijf manne
quins plus één heer getoond, wat
VisserKoole in voorraad heeft
voor de komende winter.
Het bleek een indrukwekkende
hoeveelheid te zijn van allerlei
modellen dames- en herenkle
ding. Men toonde uitsluitend, en
die zijn ook voorradig, modellen
die voor iedere dame te dragen
(en te betalen) zijn.
De aanwezige dames toonden
zich verrast door al deze winter-
charme.
Voor de show van hedenmid
dag is nog een beperkt aantal
plaatsen beschikbaar, evenals
voor die van vanavond in „Het
Centrum" te Axel.
„Outsiders"
in het patronaat
Zaterdag a.s. komt een van
Nederlands beste en exclusiefste
beatbands naar Terneuzen. Het
zijn „The Outsiders", die mo-
menteel met een van hun platen
op de Nederlandse top tien staan.
De „Outsiders" zijn exclusief
door hun manier van optreden en
hun 40 cm lang haar. Hun platen
hebben een protesterende in
houd, vooral tegen de soms iets
té strenge maatschappelijke nor
men. De opvallendste van de vijf
jongens is Wallie Tax, de zanger.
De zaal raakt in beroering door
zijn schorre ijzige stem. Al met
al een beatgroep van formaat,
voor het eerst in onze stad.
Benoeming
Met ingang van 1 november
a.s. is bij het Centrum vorming
bedrijfsjeugd te Amersfoort tot
vormingsleider maatschappij-ver
kenning benoemd de heer B.
Klap, thans onderwijzer aan de
christelijk-nationaal school al
hier.
Collecte
De Zeeuwse collecte heeft in
Axel opgebracht 438,69.
Roofoverval in Clinge
3000 gestolen
Woensdagmorgen heeft een
roofoverval plaatsgevonden in
een bakkerszaak in de Graven
straat te Clinge, waarbij de on
bekende dader ruim 3000 heeft
buitgemaakt, na de vrouw des
huizes te hebben neergeslagen.
Even over half zes werd op
de deur van de winkel gebonsd.
De bakker, de heer Van de K.,
sliep nog. Zijn vrouw deed de
deur open. Een man vroeg of
hij even mocht bellen. Mevr.
Van de K. wees hem de tele
foon, waarna de overvaller haar
een klap op het hoofd gaf. Zij
werd gebonden, terwijl de dief
haar bovendien een prop in de
mond duwde.
Uit een lade van een bureau
haalde de overvaller drieduizend
gulden en uit de kassa in de
winkel nog zeventig gulden. Hij
verdween zonder dat iemand iets
van de overval had gezien. Buren
vonden de vrouw en waarschuw
den de rijkspolitie. Volgens haar
verklaringen sprak de dief met
een Vlaams accent.
Beroep aangenomen
Ds. T. Rinkema, hervormd pre
dikant te Zaltbommel, heeft het
beroep naar de Nederl. hervorm
de gemeente te Middelburg (va-
cnture-H. Snoep) aangenomen.
Bijeenkomst
Plattelandsvrouwen
In zaal-Wijffels werd een bij
enkomst. aefaamfen van de ge-
zamenlijke afdelingen van de
Nederl. bond van plattelands
vrouwen in West Zeeuws-Vlaan-
aeren. Onder leiding van mevr.
C. J. Vroonvan Maarseveid uit
Breskens.
Voor eon geheel bezette zaal
sprak mevr. Harriet Freezer uit
Bilthoven over: „Mannen, vrou
wen en mensen." Zij deed dit op
geestige en onderhoudende wijze.
Voor het a.s. huwelijk tussen
prinses Margriet en Peter van
Vollenhoven zullen twaalf bord
doekjes worden gemaakt, waar
van twee van kantkloswerk in
Zeeland. Zo mogelijk zal tijdens
de herfstvakantie in de huis
houdschool een begin worden ge
maakt met het naaien van gordij
nen voor het „Zilveren Schor".
Getracht zal worden met een
extra-bus een bezoek te brengen
aan de landelijke vergadering
van de bond in Roosendaal.
(ADVERTENTIE)
'n LANGE DE KUYPER
De Frans-Canadezen drinken hun
De Kuyper Jenever op de vol
gende manier 'n Flinke scheut
De Kuyper Jenever in een groot
glas; bijvullen met gewoon water,
sodawater of tonic. Daarbij een
paar stukjes ijs.
Probeer het ook eens. Misschien
hebt U wel dezelfde smaak als
de Frans-Canadezen.
Heropening
van de St.. Antoniusscliool
De St. Antoniusscliool te Sluis
kil heeft een grondige verbou
wing achter de rug. De gemoder
niseerde school zal op donderdag
20 oktober 's morgens om 10 uur
officieel worden heropend door
bOrgemeester Aschoff.
E.H.B.O.-cursus
De onderafdeling Sluiskil van
het Nederlandsche Roode Kruis
organiseert ook dit jaar weer 'n
E.H.B.O.-eursus. De cursus be
staat uit 26 lessen en loopt van
oktober 1966 tot april 1967. Het
theoretisch gedeelte wordt gege
ven idoor dokter Th. Wechgelaar,
terwijl mevrouw L. Lipjes het
praktisch gedeelte voor haar
rekening neemt. De lessen wor
den gegeven in de zaal boven de
brandweerkazerne. De eerste les
is vastgesteld op maandag 24
oktober a.s., 's avonds om 7 uur.
Inlichtingen en opgave bij mevr.
L. Lipjes, Middenstraat 52, Sluis
kil.
Tragisch sterfgeval
Woensdagmorgen omstreeks
half zes werd de 58-jarige onge
huwde landbouwer P. R. bewus
teloos op zijn land nabij de Reu-
zenhoek aangetroffen, liggend
naast zijn traktor. De ontboden
geneesheer dokter Hermans uit
Kloosterzande liet het slachtof
fer overbrengen naar het Julia-
naziekenhuis te Terneuzen. In
de loop van de nacht is de heer
R. in het ziekenhuis overleden.
Omtrent de doodsoorzaak tast
men nog in het duister.
Aangespoord door de vondst
van de twee grafzerken hebben
vrijwilligers, waaronder leerlin
gen van het Petrus Hondius-
lyceum onder leiding van de ge
schiedenisleraar de heer G. D.
van Voreveld, de graafwerk
zaamheden in de „Grote kerk"
voortgezet tot middernacht, en
succes is niet uitgebleven. Twee
zerken werden blootgelegd,
waarvan de opschriften luiden;
„Hier leyt begraven Fransis-
cus Josius, in syn leven be
dienaar des Goddelicken
Woorts, binnen dezen stede,
oud 35 jaren. Sterft den 25
Januwari Anno 1635".
en:
„Suplituere van da heer
Bartholomeus Alvarez Ge-
leyt Hoemaeker. In syn leven
geweest hebbende capiteyn
van de compagnie Neder
landse voetknechten van den
Regiment van Zeelant ende
commandeur deser stede
Neuser.. Sterft den 25 Mey,
Anno 1661.
Ende juffrouw Sara de Mal-
pas, syne edl huisvrouwe,
sterft den 10 Mey 1655."
Naar ons werd meegedeeld zal
vandaag ir. J. de Wilde te Breda,
die reeds vele oude monumenten
heeft gerestaureerd en onder
wiens toezicht ook deze restau
ratie geschiedt, een nader onder
zoek instellen.
AUTOMOBILIST
OMGEKOMEN
Gisteravond is bij een ver
keersongeluk de 63-jarige heer
G. J. Voerman uit Zwartsluis op
de weg Lichtmist-Hasselt in
Staphorst om het leven-gekomen.
Zijn auto botste in een scherpe
bocht door nog onbekende oor
zaak tegen een boom. De bestuur
der was op slag dood.
N.V.V.-BOND WIL
CONTROLE
OP VIJFDAAGSE
SLAGERSBEDRIJF
Hoewel de vijfdaagse werk
week in het slagersbedrijf al
weer een paar jaar administra
tief een feit is, heeft de bij het
N.V.V. aangesloten algemene be
er ii. drijfsbond voedings- en genot-
ten manlijke SICjarat middelen (A.B.V.G.) de indruk
dat het in de praktijk met de
Pittig en
toch zacht
vijfdaagse nog lang geen botertje
bij de boom is. Er zijn volgens de
bond nog heel wat slagers, die
doen alsof er geen c.a.o-bepaling
bestaat of ze proberen, helaas
met medewerking van het per
soneel, de vijfdaagse als concur-
rentiewapen te gebruiken. In
een aantal plaatsen moest de
landelijke commissie (belast met
het uitvoerende werk) interven
tie verlenen. Dit was onder meer
het geval in Amersfoort en Arn
hem en thans schijnt volgens de
bond Hilversum aan de beurt te
zijn. De herrie ontstaat meestal
over de toerbeurtregelingen voor
de grootwinkelbedrijven. De su
permarkten storen zich niet aan
de dinsdagsluiting.
De N.V.V.-bond pleit voor een
scherpere controle van politie
en arbeidsinspektie op naleving
van de c.a.o.-bepaling. Pas dan
kan de vijfdaagse in het hele sla
gersbedrijf realiteit worden. De
bond is trouwens ook voorstan
der van nog beter omschreven
voorschriften in de c.a.o.
ADVERTENTIE
Een subcommissie van het Ame
rikaanse congres heeft donderdag
in een rapport gezegd dat sinds
1955 1,7 miliard dollar 6 mil
jard) aan economische hulp is ver
leend aan Zuid-Vietnam, zonder
voldoende toezicht en beheer. Door
De koninkrijksministerraad
heeft nog geen beslissing geno
men over de wijze, waarop de
36 miljoen zullen worden aan
gewend, die de Indonesische re
gering in 1965 heeft gestort op
een geblokkeerde rekening en
die in twee termijnen ter be
schikking zullen komen van de
Nederlandse regering, op 31 dec.
a.s. en op 31 dec. 1967. Dit ant
woordt minister Luns (buiten
landse zaken) mede namens zijn
ambtgenoot Samkalden (justitie)
op schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid mejuffrouw
Ten Broecke Hoekstra (v.v.d.).
Het ligt volgens de bewinds
lieden in de bedoeling zo spoe
dig mogelijk een wetsvoorstel
aanhangig te maken betreffende
de verdeling van de gelden, die
ter beschikking zullen komen
ingevolge de Nederlands-Indo
nesische financiële overeenkomst
van 7 september j.l. Zoals reeds
eerder is meegedeeld, gaan daar
bij de gedachten uit naar een
stelsel, waarbij een zekere prio
riteit zal worden verleend aan
de claims van natuurlijke per
sonen. Deze categorie kan worden
geacht door de gebeurtenissen in
Indonesië het zwaarst te zijn ge
troffen.
De individuele omstandigheden
van degenen, die tot deze groep
behoren, zullen daarbij dus geen
rol spelen.
Gezien de tijd, die gemoeid zal
ziin met de voorbereiding en de
parlementaire behandeling van
het ontwerp-verdelingswet en
met de daaraan volgende ver
delingsprocedure, is te verwach
ten, dat de verdeling een aanvang
zal kunnen nemen in 1968. Het
gehele bedrag van 36 min zal
dan beschikbaar zijn.
Onder deze omstandigheden
zal het verlenen van voorschot
ten geen versnelde uitkering ten
gevolge kunnen hebben.
DE LAATSTE STOOMPLOEG
VERHUIST NAAR HET MUSEUM
Bijna een eeuw geleden leidden
zulke stalen akjeerpaarden de
technische revolutie in de land
bouw in, thans verhuist de laat
ste stoomploeg van de Duitse
bondsrepubliek als curiositeit
naar het museum. De Duitse
wereldreiziger, auteur en inge
nieur Max Eyth, die de giganten
samen met de Engelsman John
Fowler ontwikkelde, heeft de
triomf van de uitvinding zelfs in
Siberië, in Egypte en Amerika
mogen waarnemen, vóórdat hij
in 1906 stierf. Maar ook na zijn
dood hebben de stoommonsters
zich nog tientallen jaren met
succes kunnen handhaven. Men
had telkens twee van de 22 ton
zware kolossen nodig, om een
akker te ploegen. Men stelde de
beide machines in een onder
linge afstand van maximaal 550
meter aan beide zijden van de
akker op en trok de eigenlijke,
vijf ton zware ploeg met behulp
van een liertrommel aan stalen
kabels heen en weer. Met zo'n
span deed men per dag toch altijd
nog het dubbele van wat tegen
woordig met een traktor te be
reiken is. Wat het systeem on
rendabel maakte, waren de hoge
arbeidslonen. Vijf man met een
dagloon van tezamen ongeveer
150 gulden waren doorlopend
aan het werk-: een volledig opge
leide „stoomploegbaas", een
stuurman, die op de ploeg moest
zitten, twee machinisten voor de
beide lokomotieven en een hulp
kracht voor de water- en steen
koolvoorziening. Het onderhoud
van een span de twee stoom
machines verbruikten per dag
12.000 liter water en twee ton
steenkool werd nog duurder,
doordat twee waterwagens en
een slaapwagen het van de ene
plaats naar de andere trekkende
team moesten begeleiden en dat
soms zelfs een politiewagen de
weg naar de akker moest bevei
ligen, opdat de logge reuzen het
„koortsachtige" verkeer niet in
gevaar brachten.
met de
thermoplan
niet-aanbrand-
bodem
dit slechte toezicht zijn corruptie,
speculatie en inflatie aangewak
kerd, aldus bet rapport.
Ongeveer 70 procent van de
niet-militaire hulp aan Zuid-Viet
nam bestaat uit consumptiegoede
ren, waarbij niet werd gevraagd or
die wel nodig waren, voor ver
keerde doeleinden zouden worden
gebruikt, zouden worden geham
sterd of als luxe goederen hun doel
zouden missen. Pas nadat de sub
commissie voor buitenlandse
handelingen en regeringsinformatie
van de commissie inzake rege
ringshandelingen van het huis
met haar onderzoek begon, is hier
in verbetering gekomen.
Volgens het rapport puilen de
markten in Saigon uit van een
grote sortering Amerikaanse goe
deren, waaronder luxe dingen uit
de „PX" (post exchange). Dingen
die tijdelijk in de PX niet te krij
gen zijn, kan men bijna altijd in de
PX-laan, een straat in Saigon, ko
pen. De subcommissie heeft ver
nomen dat pas aangekomen PX-
goederen dikwijls al op straat te
koop zijn, voordat zij in de PX-
voorraad zijn opgenomen.
Vietnam kost de Amerikaanse
betalingsbalans jaarlijks 750 mil
joen dollar 2,67 miljard). Het
tekort op de betalingsbalans be
droeg het eerste half jaar van 1966
ongeveer 1,4 miljard dollar. Wan
neer men aanneemt dat elke groep
van 100.000 Amerikaanse militai
ren in Vietnam per jaar 250 mil
joen dollar meer kost, zal vóór het
einde van het jaar een miljard dol
lar aan Vietnam zijn besteed, naar
schatting van financiële deskundi
gen.
Het rapport zegt dat er In feite
drie oorlogen worden gevoerd: een
militaire, een politieke en een
economische. Zonder een overwin
ning op economisch gebied zou
succes op de twee andere gebie
den doelloos zijn.
Onder de mensen van het hei
en bouwbedrijf Geka uit Dor
drecht. welk bedrijf het werk
aan de bruggen uitvoert, die
binnen enkele jaren het kanaal
zullen overspannen, heerste don
derdagmiddag de nodige span
ning. Na het leggen van het eer
ste segment te Sas van Gent
was het segment aan de oostzijde
van de brug bij Sluiskil aan de
beurt. Om 14.28 u. was de span
ning als het ware voelbaar toen
het eerste deel van de negen die
het segment vormen, op de
plaats lag waar het moest zijp.
Het verliep alles goed en om
15.16 u. werden de beugels waar
in het gevaarte van 105 ton had
gehangen, weer losgemaakt om
aan het volgende deel te worden
bevestigd.
Door deze werkzaamheden is
de weg voor het verkeer ge
stremd. Indien alles naar wens
verloopt, zal volgende week don
derdag de toestand weer nor
maal zijn en zullen de negen de
len voor heel lange tijd rusten
op de kolossale landhoofden.
Leerplicht
voor schipperskinderen
In de dagbladen trof ik een
artikel aan onder de kop: Schip
perskinderen slecht gehuisvest.
Nu, mijne heren, dat is zeer zwak
uitgedrukt.
Laat ik allereerst stellen dat ik
ingenomen ben met het feit dat
nu ook de landelijke dagbladen
aandacht hebben besteed aan de
problemen op onderwijsgebied,
waaronder onze bedrijfstak reeds
jaren gebukt gaat.
Van de opbrengst van de kin-
derzegelactie is 250.000 ge
schonken voor de bouw van een
internaat te Terneuzen.
Het plan-Terneuzen, opgezet
door mensen wie het lot van het
schipperskind ter harte gaat, is
een prachtig plan.
Ondanks alle medewerking van
gemeentelijke en andere instan
ties kan de bouw nog steeds niet
doorgaan, omdat: (en ik citeer
nu het weekblad Schuttevaer) 't
ministerie van onderwijs kan we
gens bezuiniging, bestedingsbe
perking, of hoe het heten mag,
niet de toegezegde garantie voor
rente en aflossing verlenen. Is
dat nu niet om moedeloos te
worden? De minister gaat bezui
nigen op een groep kinderen die
het meest elementaire onderwijs
nog steeds als een gunst moeten
beschouwen.
Er worden miljoenen besteed
voor de jeugd uit alle lagen der
bevolking.
De internaatskosten worden
laag gehouden, 25 gld. per kind
en per week, door de ouders te
dragen. Nu is het maar de vraag
hoe men dat bekijkt, en wat het
inkomen van de ouders is. Ik wil
het eens uitrekenen.
Ter. eerste die 25 gld. per week
moeten ook betaald worden, als
het kind tijdens de vacanties aan
boord is. Dan moeten we de kin
deren toch ook kleden en voe
den enz. Voeg daarbij het reis
geld dat de ouders kwijt zijn van
het halen en brengen naar school
tijdens vacanties, weekends enz.,
dan kan men de kosten voor de
ouders gerust op 50 gld. per week
en per kind stellen.
En dan wil ik nog niet nareke
nen wat de tijd kost die de schip
per met zijn schip verlet omdat
hij toch ook zijn kinderen wel
eens wil zien.
Zou onze geachte minister ons
eens willen voorrekenen, hoe de
honderden kleine zelfstandigen
met inkomens tussen de tien en
vijftienduizend gld. 's jaars waar
van ze dan nog moeten afschrij
ven op bedrijfskapitaal, dit op
moeten brengen?
Dat kunnen die mensen niet
opbrengen en daarom worden er
een hoop kinderen aan boord ge
houden.
Het wordt tijd dat de gemid
delde Nederlander de schipper
eens anders gaat zien dan de
man met het ringbaardje en gou
den ringetjes in zijn oren die in
de luwte van het grootzeil zit te
knikkebollen. De tijd heelt ook
bii ons niet stilgestaan,-,:
Moeten die kapitale binnen
schepen, steeds meer uitgerust
met allerhande electronische
hulpmiddelen, straks bemand
worden met halve analfabeten?
Wij vinden het normaal dat
onze kinderen geen tijd hebben
om te spelen zoals andere kinde
ren, daar ze in drie perioden van
's morgens negen tot 's avonds
half zes naar school moeten. Wij
vinden het normaal dat onze kin
deren verondersteld worden in
vier jaar het gehele lager onder
wijs onider de knie te hebben. Als
we kunnen, willen we daar ook
nog de financiële lasten voor
dragen.
Echter, het is abnormaal dat
de minister onze kinderen het
recht op goede huisvesting ent-
zegt. Dan, als er verondersteld
werdt dat het halve professors
zijn. dan komen ze van school op
twaalfjarige leeftijd. Als het jon
gens zijn, dan spaart dat voor pa
een matroos uit, zodat ze direct
in het arbeidsproces worden op
genomen met werkweken, varië
rend van zestig tot honderd uur
en zonder vacantie of iets derge
lijks. En er is geen psycholoog
die zich al eens afgevraagd heeft,
of sehippersjongetjes daar nu
allemaal geestelijk wel tegen op
gewassen zijn. Het zou misschien
iets zijn voor die geleerde meneer
die verleden jaar in de 'dagbladen
de stelling poneerde dat voor
jeugdige werknemers een acht
urige werkdag te lang was en dat
ze op zijn minst zes weken vacan
tie moesten hebben.
Er wordt ieder jaar door een
of andere organisatie onder de
aandacht van de minister ge
bracht dat we nog steeds geen
leerplicht hebben. Doch als men
dan van het ministerie de dood
doener heeft ontvangen, dat deze
kwestie de volle aandacht van de
minister heeft, zoals ze dat zo
mooi kunnen zeggen, dan gaan
we weer voor een jaar naar huis
om het volgend jaar hetzelfde te
vernemen.
Ik weet dat al deze dingen
nieuw zijn voor 90 van het
Nederlandse volk. Ik verwacht
van mijn schrijven ook niet dat
er iemand van onder de indruk
zal komen. Nee, dan moeten we
dat anders aanpakken wil de
massa hiervoor warmlopen.
Moet het dan zo, dat er in onze
gelederen eerst een Koekoek op
staat die een eigen party sticht
met één programmapunt: leer
plicht en goede huisvesting voor
schipperskinderen?
Ik begrijp wel dat een minister
met 'n algehele volksverzekering
meer stemvee trekt dan met een
internaat voor schipperskinde-
en. doch moeten wij nu in dezen
maar steeds passief blijven?
Ik hoop dat velen die dit lezen
eens een kijkje willen gaan
nemen in het noodinternaat voor
schipperskinderen in Terneuzen.
Dan zal men met eigen ogen
kunnen zien dat schipperskinde
ren niet slecht doch erbarmelijk
gehuisvest zijn.
J. WALHOUT,
ms, „V
