BENT U MOE BIJ HET ONTWAKEN HET WORDT WEER TIJD VOOR PLANTTIJD EH GRONDBEWERKIHG „VAN 2 TOT 5 IN HOGE FLATS" Op de zesde tot tiende verdieping: Onvoldoende spelmogeljjkheid Zaterdag 17 september 1966 DE VRIJE ZEEUW Pagina 11 Zuurstof Gezondhied Halve kracht Stilte na de parijse modestorm ■illllllllllllllllllllllllllllllllllll!llllllllllll!lllllllllllllllllllllllllll!lllllll!lllil!llllll!lllllIIIIIIII!l!!!llllll||H|llllllll!lllllll^ Wie 's morgens geregeld dood moe wakker wordt, moet eens bij zichzelf te rade gaan of hij of tij genoeg slaap krijgt en of zijn of haar slaap wel diep genoeg zijn. Er kan gemakkelijk een antwoord op deze vraag gegeven worden als we bijvoorbeeld nacht aan nacht door zware dromen worden geplaagd. Het antwoord zal dan immers ont kennend zijn Dromen, die na even wakker worden weer doorgaan zodra we opnieuw inslapen, zijn een teken van oppervlakkig slapen. Wat kan de oorzaak zijn van niet diep ge noeg slapen Misschien zijn we niet vermoeid genoeg geweest. De tegenwoordige verkeersmiddelen, de liften, de rol trappen, de elektrische huishoude lijke apparaten maken, in toene mende mate, dat we onze spieren steeds minder gaan gebruiken, zo dat we heel vaak niet echt ver moeid zijn. Het meest natuurlijke middel voor een gezonde, diepe slaap is daarom een avondwandeling. Niet zo maar eens een enkel keertje, nee, elke avond een wandeling. Wie zichzelf zó goed kent, dat hij weet dat hij deze goede voornemens lang niet altijd na zal komen, moet er zeker extra voor waken, dat het „straatje om" er niet bij in zal schieten. Er is voor hem eigenlijk maar één raad: neem een hond Zo'n dier móét immers worden uit gelaten Een andere oorzaak van opper vlakkig slapen kan ook zijn, dat er niet genoeg frisse lucht in onze slaapkamer binnenkomt. Genoeg zuurstof is 's nachts onontbeerlijk. Wie niet graag vlak bij een open raam slaapt, kan de deur naar de gang of een andere kamer, waar wél een raam openstaat, open zet ten. Slechte slapers moeten ook niet vergeten eens heel kritisch hun bed te inspecteren. We brengen een derde van ons leven in bed door, laten we daarom zorgen, dat dit bed dan aan alle eisen van een goede nachtrust voldoet. Een eerste vereiste is een niet te zachte ma tras, want liggen we met een door gezakte rug, dan kan namelijk weer een gevoel van dodelijke vermoeid heid optreden. De spieren zijn dan immers 's nachts niet ontspannen geweest Een laag kussen, en een zuiver wollen deken, licht en niet té warm, zijn verder heel belangrijk. F.en heel ander punt waarom we ons 's morgens nog in de verste verte niet uitgeslapen kunnen voe len, kan onze lichamelijke gesteld heid zijn. Het behoeven niet altijd ernstige ziekten te zijn die hun in vloed op onze slaap laten gelden, het kunnen ook lichte storingen zijn, zoals innerlijke onrust, ster kere transpiratie dan normaal, ner veuze hart- of nerveuze bloeds omloopstoornissen. Ook gevoelig heid voor weersinvloeden kan in vloed op het slanen hebben, even als een te lage bloeddruk. Er kunnen dus vele oorzaken zijn, waardoor de morgenstond niet voor iedereen en niet altijd goud in de mond heeft. Maar als we de oorzaak eenmaal kennen is er ten minste iets aan te doen. Gedurende de slaap gaan alle lichamelijke functies gewoon door. zij het dat de bloeddruk en de lichaamstemperatuur dalen, de bloedsomlooD en de adem „op halve kracht" werken, dat de spieren en zenuwen zich ontsonnnen en dat de hersenen alleen in „noodgevallen" reageren. Als we dit alles goed rea liseren, kunnen we begrijpen, dat het lichaam 's morgens even tijd nodig heeft vóór het weer op volle toeren draait. Wie zich voor dit noodzakelijke „bijkomen" geen tijd gunt, loopt daarom het risico zich bij het begin van de dag al „ge radbraakt" te voelen. De beste manier om op te staan? Kijk alleen maar even naar uw hond of poes. Zijn ochtendritueel is waard om nagevolgd te worden. Uitgebreid rekken en strekken, flink gapen, behaaglijke knorge- iuidjes, een paar keer diep adem halen, en dan pas „in de benen''. Nóg eens rekken, tenslotte even schudden en dan pas, eindelijk, de eerste stap. Ja, zo moeten wij het ook eigen lijk doen. Liever de wekker dus een paar minuten eerder af laten gaan, dan bii het allereerste geratel met beide benen uit bed moeten springen. Drie modellen uit de nieuwe herfst- winterkollektie van de Parijse ont werper Jacques Heim: Links: „Stanislas", een combinatie van een maillot-jurk van goud draad met bijpassende hoed van hetzelfde materiaal en een mantel van lichte tabakkleurige wol. De mantel heeft brede revers en is laag gesloten. Midden: „Alexandra" is een char mante cocktailjapon van gestreep te stof. De rok reikt tot de knie: het mouwloze lijfje heeft een wijde boothals. De kleuren zijn blauw, zwart, groen en geel. Rechts: „Gregolre", een tailleur van groene wol. Het kraagloze jas je heeft lange, met bont afgezette mouwen. De muts is van hetzelfde (nerts)bont als de garnering van de mouwen. De strakke rok reikt tot op de knie. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllillllllllllllllllllllllllSllllllllillllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllilllllllllllllllll'lllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllilllllillllltllllllllllilllllllllllllllllHIII Voor huisvrouw eo gezin iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiin SPELEN GEVAARLIJK! Een rapport uit Engeland getiteld: „Two to five in liigh flats", behandelt de speeffiibgelijkheden voor kinderen van twee; tot vijf jaar in de hoog bouw. De rapporteurs zijn blijkbaar geschrokken van him eigen puntig heid; om dat weer goed te maken gaven ze hun studie een in hfm oog begrijpelijker ondertitel mee: „An inquiry into play provision for chil dren aged two to five years living in high fiats". Het probleem is urgent geworden, vooral in de miljoenen stad Londen, waar steeds meer woon blokken verrijzen van tien verdiepin gen en hoger. Men veronderstelt wel eens. dat ge zinnen met kleuters niet vaak in hoge flats wonen. De werkelijkheid is an ders! Is men bereid met deze reali teit rekening te'houden, dan behoort er voor te worden gezorgd, dat peu ters en kleuters in of bij de flats een te spelen vinden, wat zowel voor hen zelf als voor hun dikwijls overbelaste moeders een levensnoodzaak is. Dat wordt, ook in officiële kringen, zeer goed beseft, maar tot het stellen van daden is men nog niet dikwijls geko men. De In het bedoelde rapport neerge legde gevolgtrekkingen zijn ^geba seerd op een tweetal tezelfder tijd uit gevoerde onderzoekingen. De hoofd schotel werd daarbij gevormd door de navraag, die een aantal maat schappelijk werksters, zogenaamde „health visitors", deden bij tweehon derd gezinnen met jonge kinderen in hoge flats, ten einde de opvattingen der ouders te leren kennen. Aange vuld werden hun bevindingen door het onderzoek van een groep afge studeerden der Londense school voor economische en politieke wetenschap pen; dit onderzoek had een meer uit gebreide strekking, maar er werd hierin extra aandacht besteed aan ae speelgelegenheid en de veiligheid voor kinderen onder de vijf jaar. GEEN SECONDE UIT HET OOG Velen van de ondervraagden zei den, dat het spel van de peuters en kleuters in de moderne flatwoningen zeer belemmerd wordt Vooral zij die hoger dan de vijfde verdieping wo nen hadden hierover klachten, de jonge kinderen kunnen en mogen im mers niet alleen naar beneden gaan om buiten te spelen. Ook de gevaar lijkheid was een belangrijke erief: balkons, galerij, ramen, liften, trap pen. Sommige ondervraagden zeiden, dat zij door al die onveiligheid hun kroost nog geen seconde uit het oog durfden te verlieaen. Een ongunstige invloed van die spelbelemmering is volgens de moe ders duidelijk bij de kleintjes vast te stellen. Ze worden geremd in bun uitingen en ze hebben het niet naar hun zin. Als ze eens mee mogen naar buiten zijn ze, na de langdurige on derdrukking van hun activiteit, bij zonder wild en baldadig, in huis han gen ze voortdurend hinderlijk om de moeder heen. De balkons worden, naar uit de navraag bleek, zelden door de kinderen als speelplaats ge bruikt, bij zeer hoge flats in nog min dere mate dan op de lagere verdie pingen. Het bezwaar is niet alleen, dat de veiligheid dan onafgebroken toezicht vereist wegens het gevaar dat de kleuters od de rand klimmen en naar beneden vallen iets wat geen theo rie is miaar helaas vaak genoeg ge beurt maar ook dat jonge kinderen geneigd zijn speelgoed en andere voorwerpen naar buiten te gopien. Ook de gemeenschappelijke balkons (galerijen) worden niet erg geschikt geacht als speelgelegenheid; de kin deren kunnen vandaar gemakkelijk weglopen en ook is er kans op, dat ze medebewoners overlast aandoen. LEGE SPEELTERREINEN Helemaal „beneden" spelen, in een gemeenschappelijke tuin of op straat, wordt over het algemeen zelfs aan de vier- of vijfjarigen nog niet vaak toegestaan (aan de jongeren nog vee] Onze rozen minder), ook al weer het minst bii de hoogwonenden. Begrijpelijijk, want ook een kleuter van vier.tot vijf heeft nog veel toezicht en bescherming nodig en die kunnen de mensen moei lijk verschaffen van hun hooggelegen flat uit. Slechts een klein percentage van de betreffende kleintjes bezoekt een kleuterschool kleuterklasje of 'n speciaal speelterrein. De meesten verblijven dus meesten tijds gedurende het grootste deel van de dag in of vlakbij het flatgebouw zonder behoorlijke speelgelegenheid (uitgaan om mee boodschappen te doen of bezoeken te brengen aan Het najaar nadert met rasse schreden en daarmede ook de planttijd van rozen. Rozen kunnen we (ver)zetten van oktober tot begin december, tenzij de vorst vroeger invalt. Kunnen we in het najaar niet planten, dan dienen we te wachten tot maart-april. Houdt er rekening mede, dat vorst, ijzel of sneeuw nadelige gevolgen kunnen hebben voor de rozenteelt. Vooraf wordt de keuze bepaald, waarvoor een bezoek aan een kwekerij zeer nuttig kan zijn. Bestelt deze maand, opdat de verlangde soort niet uitverkocht is en levering op tijd kan geschieden. Tevoren maakt u de plaats waar geplant zal moeten worden gereed, dus goed diep spitten en bemesten. Denk om de juiste diepte van het plant- gat, dat luistert voor deze bloem héél nauw. BESTEEDT ER ZORG AAN Een roos blijft in de regel verscheidene jaren staan, dus moet het plant - klaar maken van de grond met zorg geschieden. Is er eenmaal geplant, dan kunt u verder slechts oppervlakkig de grond los houden en bemes ten. De roos groeit het beste op verse grond, waarop nog nimmer rozen ge staan hebben. Ze zijn ten opzichte van de grondsoort niet zo kieskeurig als wel eens gedacht wordt, dat wil zeggen, zij groeien dus zowel op zand- als op kleigrond. Toevoeging van wat kalk is op arme grond wel aan te bevelen. VEEL WATER NODIG Planten kunnen alleen voedsel in opgeloste toestand opnemen, dus de bodem is het „voedselmagazijn". Gronden die van nature droog zijn. moeten vochthoudend gemaakt worden. Zandgrond bijv. is weinig vocht- houdend, laat regen gemakkelijk door en droogt weer spoedig uit. Veel sproeien is het beste. Hooggelegen kleigrond wordt bij langdurige droogte hard en stug en geeft bovendien het water niet gemakkelijk af. Veengrond is zeer goed, vooral die welke al enige jaren als tuingrond bewerkt is; deze grond is luchtig en vochthoudend. Uit het vorenstaande zal men begrepen hebben, dat gronden welke in een of ander opzicht niet geschikt zijn, verbeterd moeten worden. Mengen met veengrond, oude turfmolm of ruige mest zal in elk geval al verbetering geven, maar houdt er rekening mede, dat 't mengsel goed verdeeld moet worden door de grond. VERVANG DE GROND Vernieuwing van rozenbeplantingen kan noodzakelijk worden, omdat de roos uitgeleefd is ofwel door ziekte verzwakt is. Is dit het geval, dan is 't noodzakelijk de grond minstens 60 cm diep uit te graven en nieuwe grond te storten in plaats van de uitgegravene. Zorg voor goede voed zame en vochthoudende grond. Is er ruimte voor beschikbaar, dan is het echter aan te bevelen, de nieuwe rozen ergens anders te planten Neemt u als mest ruige mest, welke voor het planten verwerkt moet worden, liefst stalmest, die reeds langere tijd op een hoop heeft gestaan. Ruige mest kan bestaan uit strooisel, plaggen, stro, molm enz., vermengd met de vaste en doordrenkt met vloeibare uitwerpselen. Als hoeveelheid van deze samengestelde mest nemen we 1 m3 op 20 m2 grond. familie of kennissen bleek gemiddeld één twee uur per etmaal in beslag te nemen). Rondom en naast sommige van de Londense woonflatblokken bleken speelterreinen, hetzij grasvelden, het zij stukken asfalt, aanwezig te zijn. Zelden kon men die geschikt achten voor kleuters, op z'n best waren ze enigszins bruikbaar voor oudere kin deren. Nergens bestond er een speel gelegenheid met het door alle ouders vrijwel noodzakelijk geachte toezicht. Evenmin was er een gradatie ge maakt voor verschillende leeftijds groepen. Bovendien werden deze terreinen door de enquêteurs dikwijls saai en fantasieloos bevonden, terwijl vol doende afwisseling-biedend speeltuig ontbrak. Ook werd nogal eens een gevaarlijke toestand gesignaleerd doordat de kinderen maar al te ge makkelijk op de grote weg konden komen. Alles bijeen genomen moest de gevolgtrekking van de onderzoe kers zijn. dat meer dan de helft van de moeders ontevreden was over de speelmogelijkheden van hun twee- tot vijfjarigen. AFSLUITEN! Uitdrukkelijk moet worden ver meid, dat de huurders der moderne flats overigens heel blij waren met hun woningen, wegens het comfort en de keurige inrichting. Zij zijn in derdaad zeer bevoorrecht boven de talloze andere gezinnen, die net als in de Nederlandse steden tot nu 0 Boekenlegger. Een van een envelop pe afgeknipte hoek is de meest sim pele boekenlegger. We steken hem op de hoek van de bladzijde waar we zijn gebleven en vinden de plaats straks gemakkelijk terug. 0 Het geschilderde binnenwerk krijgt u mooi schoon als u het houtwerk met verdunde chloor afneemt. 0 Waterschorpioenen in een acqua- rium zijn voor kleine visjes gevaar lijk door de als haakvormige schar nieren gevormde voorpoten. Een steek van het „bootsmannetje is zelfs voor een mens nog pijnlijk. 0 Koperen munten kan men reinigen met paraffine, zilveren met vlies papier en gouden met een krijtpapje. Kopergroen kan men verwijderen met ammoniak. lll!llllllllllllimillltiimiHIIHIIIIIIIlllinilllRlllllllllilHIIIIIHItllltlllHIHIItl]lllllll!llllllMIIIIIIII!llllllllllll toe nog erbarmelijlk slecht en be krompen gehuisvest zijn! Eventuele verbeteringen in de speelmogelijkhe den die juist voor peuters en kleu ters van een allesoverheersend belang zijn in verband met hun lichamelijke en geestelijke gezondheid dienen natuurlijk evenzeer te worden ver schaft aan die kinderen die nog in ouderwetse gammele huisjes, be nauwde etages, bedompte krotten of slechte er. dure huurkamers wonen! De samenstellers van het rapport verlangen, dat bij nieuwbouw voort aan ineens wordt gezorgd voor het aanleggen van speciale kleuterspeel- gelegenheden: behoorlijk afgesloten terreinen ook een omheinde dak tuin kan wellicht dienst doen! en, voor slecht weer ook een overdekte ruimte. De kinderen moeten daar wat de spelmogelijkheden betreft volop variatie vinden. De bedoeling is dan ook nog, dat er regelmatig toe zicht wordt gehouden door een daar voor geschikte kracht, zodat de ouders hen met een gerust hart in zulke speelgelegenheden kunnen ach terlaten. Als voorbeeld van goede speelvoorzieningen in moderne dicht bebouwde steden noemt men Zweden, vooral Stockholm Uit het voorafgaande zou de lezer nu kunnen afleiden, dat flatbouw en zeker de hoge flatbouw medisch be keken niet veel goedkeuring verdient. Dat is dan het gevolg van de omstan digheid. dat ditmaal uitsluitend aan dacht werd geschonken aan de gezin nen met kleuters. Voor oudere kinde ren en volwassenen kan de hoge flat bouw évenwei zeer aangenaam en ook gezond zijn. Daarover zijn vol doende aanwijzingen te vinden in een rapport van de Nederlandse commis sie „Hoogbouw-Ijaagbouw" dat enkele jaren geleden is verschenen. UIIIIHIIIIHHUIIHHIH■IIIIIIMUliIlllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM MENU van de week Oktober, de wijnmaand, geeft ons volop druiven, doch ook in september is er reeds een overvloed. Het West- land viert dan z'n druivenfeesten met een druivenkoningin en versierde praalwagens. In elke groente- en fruitzaak kan men nu volop deze heer lijke vruchten kopen, die verwerkt in een heerlijk frisse fruitsalade volledig tot hun recht komen. Vooral wanneer U deze koud serveert met zure room oftewel sour-cream. ZONDAG: tomaat gevuld met eier- slaatje; kip a la bonne femme; druiven. MAANDAG: kippesoep: spaghetti met tomaten-champigonragoüt en ge raspte kaas. DINSDAG: mager rookspek; bruine bonen, gebakken uien, aardappe len; gebakken appelschijven met yoghurt. WOENSDAG: gevulde paprika met gehakt en rijst; broodpap. DONDERDAG: blinde vink, snijbo nen, aardappelen; vla-flip. VRIJDAG: gebakken kaasplak of ge bakken lunchworst; sla, gebakken aardappelen; hangop spéciale. 0 Beeldjes van gips kunt u repareren met celluloselijm en bijwerken met gips. Na deze behandeling verven met olieverf na eerst het gips met wat lijnolie bestreken te hebben, dan houdt de verf beter. 0 Een vuilnisemmer kunt u desinfec teren door er papier in te verbran den. 0 Oplossing van 5 magnesium chlo ride is een uitstekend middel om on kruid uit grind weg te krijgen. 0 Dik ieder moet, alvorens u dit snijdt, eerst geweekt worden in water. MIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllinilllllM TUD VOOR ZATERDAG: eieren met kippelever- tjes, rijst; fruti. HANGOP SPÉCIALE Maak van een halve liter karnemelk en een halve liter melk hangop, door beide soorten samen te laten uitlek ken door middel van een doek in een vergiet. Schep de dikke massa er steeds lepelsgewijze uit. Roer er naar smaak basterdsuiker door en een paar lepels rum. Serveer deze hangop in coupes, gegarneerd met een paar drui ven en een waaierbiscuit. EIEREN MET KIPPELEVERTJES Bak 100 gram gewassen en in vie ren gesneden kippelevertjes met wat geraspte ui, 50 gram gesneden en ge wassen champignons, peper, kervel en zout in boter ongeveer 5 min. goud bruin. Voeg een halve dl droge sherry toe en laat alles 5 minuten sudderen. Verdeel het mengsel over 6 beboterde soufflé-potjes. Zet de potjes in de oven 175° C.J. Breek in ieder pot je een ei, strooi er wat geraspte kaas op en laat ze er ongeveer 20 minuten in staan tot de eieren vast zijn ge worden. In de Franse hoofdstad is het ein delijk rustig geworden. De modehui zen hebben de gouden stoeltjes weer opgeruimd en alle modejournalisten zijn teruggekeerd met een overstel pende hoeveelheid materiaal en nieuwtjes. Die nieuwtjes zijn eigenlijk al weer een beetje oud. Zo langzamerhand weten we dat de favoriete kleuren deze herfst en winter violet-paars en oranje zullen zijn. Maar cerise-rood, groen, bruin, wit en zwart mag ook. Voor de avond gaat men in glinste rende zilveren of gouden jurken ge kleed. Bij de mantels vinden we de A-lijn en de I-lijn. De A-lijn begint smal in de schouders en loopt gérend. soms klokkend uit. De I-lijn bestaat uit lange strakke of iets gérende jas sen. Ook komen wijde capes voor, eventueel als avondmantel. Het echte kostuum een jasje met een bijpassende rok wordt meer en meer vervangen door een japon met een bijpassend lang of kort jasje. Wat het materiaal betreft neemt jersey bij de japonnen de grootste plaats in. Daarnaast wordt voor cock tailjaponnen wel wol gebruikt. Ook de avondkleding, die met glinsteren de pailletten versierd is, heeft wol als ondergrond. De Parijse couturiers hebben uit voerig aandacht besteed aan som mige details, zoals kragen, de schou derlijn, ceintuurs, knopen en natuur lijk schoenen, hoeden en kapsels die de finishing touch aan een ontwerp moeten geven. TALLOZE VARIATIES Bij de hoeden vindt men eenvou dige ontwerpen, omdat men de vrouw ook bij nlet-officiële gelegenheden 'n hoed wil laten dragen. De modellen variëren van eenvoudige toques tot breedgerande zonnehoedmodellen. Maar daartussen liggen talloze varia ties en mogelijkheden, waaronder vreemdsoortige ruimtevaartmodellen. De kapsels zijn weer lang, d.w.z. los hangend half lang haar voor overdag en 's avonds zeer lang haar. Natuur lijk wordt er druk gewerkt met losse haarstukjes en chignons, 's Avonds wordt het haar meestal van het voor hoofd gehouden, om de ogen beter te laten uitkomen. Er wordt een lichte permanent gedragen, maar de tijd van het tegenkammen is voorgoed voorbij. Al het voorgaande is veelal bedoeld voor de volwassen vrouw. Voor de jongere generatie had Parijs veel verrassingen in petto, vooral van de kant van Louis Fer- raud. Toch heeft Parijs zijn dictato riale houding op modegebied moeten laten varen. West-Duitsland, de Ver enigde Staten. (Denemarken, maar vooral Engeland laten steeds meer blijken ook een eigen mening te heb ben op modegebied. Dus of we voor de komende herfst- en wintermode al uitgepraat zijn...?

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1966 | | pagina 11