Gemini-elf veilig in Atlantische
Oceaan neergekomen
Duitse onderzeeër vergaan
op de Noordzee
71
EN 17 MINUTEN
IN DE RUIMTE
OE TRANT GAAT TOCH WEG
HET WEER
FILIPPIJNSE PRESIDENT OVER
CHINA; GEVAAR VOOR
INTERNATIONALE VEILIGHEID
NEGENTIEN OPVARENDEN
OMGEKOMEN
30 katholieken en 30 boeddhisten in grondwetgevende vergadering
van Zuid-Vietnam
Het koninklijk bezoek aan
Zuid-Limburg
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
Redeloos
Britse Polaris-
duikboot
Achtste aanval
op raketbasis
Vietcong:
numerieke
minderheid
Dertig meter diep
Twee lijken
geborgen
Naar Schaesberg
fenkerfog WJ abomwauenft TERNEUZEN
Mrecteur-Hoofdreüacteur; L vaa de Sande
Redactie- en
Administratie-adres: Smldswal
Telefoon: 01150—2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 7,20 per kwartaal; per
naand 2,40; per week 58 ct Losse nrs 12 ct
VRIJE ZEEUW
VRIJDAG SEPTEMBER 1966
22e Jaargang No. 6775
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen
Advertentieprijs per mm 18 ct; minimum per
V vertentie f 2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels f 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging,
nzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur voormiddag.
De Gemini-elf is donderdag
middag behouden op aarde terug
gekeerd. De landing geschiedde
om 14.59 uur Nederlandse tijd
op 700 mijl ten oosten van Cape
Kennedy binnen het zicht van
het helikopterkampschip Guam
van de Amerikaanse marine. En
kele seconden na de daling vlo
gen er al helikopters van de
Guam boven het ruimtevoertuig.
De ruimtevaarders Charles Con
rad en Richard Gordon maken
het uitstekend, zo is officieel
meegedeeld.
PRECISIE-LANDING
De Gemini-elf maakte een pre-
eisielanding die voor het eerst
geheel automatisch werd uitge
roerd.
Conrad en Gordon werden
aan hoord van een helikopter
gehesen, die hen naar de Guam
bracht.
Conrad en Gordon waren uit
hun cabine in een rubberboot ge
gaan en werden door het hef-
gchoefvliegtuig opgepikt, dat
hen binnen een half uur na hun
neerkomen veilig en wel aan
boord van de „Guam" afzette. De
cabine was op ongeveer 2400
meter van de Guam neergeko
men.
De landing was de meest nauw
keurige tot nog toe van een
terugkerend Amerikaans ruim
teschip. Het vorige record was
5,6 km voor Gemini-9.
Aan boord van de Guam zei
Gordon tot zijn collega-officie-
ren „We hebben een heel goe
de vlucht gehad en zijn blij terug
te zijn."
Conrad en Gordon zijn 71 uur
en 17 minuten in de ruimte ge
weest. Zij werden naar de zie-
kenboek van de Guam gebracht
"voor een voorlopig medisch on
derzoek.
SUCCESSEN
De ruimtevaarders zouden de
nacht aan boord van de Guam
doorbrengen en vanmorgen naar
Cape Kennedy vliegen, waar de
balans van de elfde en voor
laatste Gemini-vlucht zal wor
den opgemaakt. Deze telde en
kele opmerkelijke successen:
1. het snelste ruimte-rendez-
vous, ooit tot stand gebracht; 2.
verscheidene koppelingsmanoeu-
Oe Thant heeft donderdag op
een perslunch in New York ver
klaard dat hij zeker van plan is
,als secretaris-generaal van de
Verenigde Naties op 3 oktober af
te treden.
Hij verzocht de leden van de
Verenigde Naties te zoeken naar
„een nieuwe roerganger" en dat
discreet en zonder fanfares te
doen.
Oe Thant had op 1 sept. be
kend gemaakt dat hij wil aftre
den. Sindsdien is voortdurend
druk op hem geoefend om aan
te blijven.
Nu zei hij tegen zijn gehoor,
onder wie veie afgevaardigden
van V.N.-landen ,dat hij „een
soort schuldgevoel heeft omdat
hij zich ietwat ongevoelig heeft
getoond tegenover zoveel vrien
delijkheid. Vele regeringsvertegn-
woordigers hbben mij gezegd aat
zij niet aan de kwestie van een
geschikte opvolger willen den
ken. Men heeft mij gezegd dat
mijn vertrek een crisis in de
V.N. zal veroorzaken. Laat mij in
alle nederigheid zeggen dat ik
het met dergelijke beweringen
niet eens ben. Het spreekwoord
zegt: Waar een wil is, is een weg.
Wanneer de leden van de V.N.
WISSELEND BEWOLKT
Donderdag trok een depressie
over Scandinavië naar Finland.
Het bijbehorende front passeerde
ons land met regen en veel wind.
Over Schotland naderde ver
volgens een rug van hoge druk.
Deze brengt ons vandaag een
wisselende bewolking met enkele
buien, met een kans op onweer.
De wind wordt matig tot krach
tig uit noordwest tot west. Daar
bij worden dezelfde temperaturen
als donderdag verwacht, of iets
lagere.
medegedeeld door het K. N. M. I.,
geldig tot hedenavond.
Minder wind
Wisselend bewolkt met enkele
buien en een kans op onweer.
Matige tot krachtige wind tus
sen noordwest en west. Dezelfde
temperaturen als gisteren of iets
lagere.
VRIJDAG 16 SEPTEMBER
v.m. n.m.
Breskens 2.38 2.56
Terneuzen 3.14 3.32
Hansweertt 3.48 4.06
Walsoorden 3.57 4.15
ZATERDAG 17 SEPTEMBER
v.m. n.m.
Breskens 3.17 3.33
Terneuzen 3.53 4.09
Hansweert 4.27 4.43
Walsoorden 4.36 4.52
willen zien uitgroeien tot een
doeltreffende macht voor de vre
de en vooruitgang en de V.N.
weer solvent willen maken, er
voor willen zorgen dat deze or
ganisatie zo wordt gevormd dat
zij belangrijk bijdraagt aan ver
mindering van alle spanningen
en conflicten en de V.N. in staat
stellen haar harmoniserende taak
te vervullen, zoals in het hand
vest is voorzien, zal er een ma
nier zijn waarop deze doeleinden
kunnen worden bereikt met een
nieuwe roerganger.
vres, die aantoonden dat de
Amerikaanse astronauten daar
zeer bedreven in zijn geraakt, 3.
een vlucht op recordhoogte; 4.
een snelheidsrecord; 5. een for-
matievlucht met een doelraket,
waarmee de Gemini-cabine door
een koord verbonden was; 6. de
vorming van een kunstmatig, zij
het zeer zwak zwaartekrachtveld
in de ruimtecabine en 7. de eer
ste terugkeer naar de aarde met
volledig automatische besturing.
De Gemini-11 draaide 24 maal
om de aarde over een totale af
stand van bijna 1.950.000 km in
71 uur en 17 minuten.
(ADVERTENTIE)
President Ferdinand Marcos
van de Phitippijnen heeft giste
ren in een toespraak tot de hei
de hulzen van het Amerikaanse
congres China een gevaar voor
de internationale veiligheid ge
noemd en maatregelen voorge
steld om er het hoofd aan te
bieden.
Het leggen van een cordon in
het oosten en zuiden van China
zou misschien de Chinezen kun
nen bewegen de weg naar vrede
op te gaan. „Als China dan
iemand wilde bedreigen, „zou
het de andere kant maar moeten
opkijken, naar de 8000 km lange
grens met de Sowjet-Unie."
President Marcos, die een of
ficieel bezoek van drie dagen
aan Amerika brengt, stelde ter
beveiliging van Azië voor, dat:
1. men in Zuid-Vietnam stand
houdt en tenslotte de macht van
de communisten terugdringt tot
achter de 17de breedtegraad, die
Noord, en Zuid-Vietnam scheidt;
2. dat de landen van zuid-
oost-Azie hun bescherming col
lectief ter hand nemen en
3. dat de Amerikanen daar
na hun militaire macht terug
trekken op de bestaande bases
in Japan, Okinawa, Taiwan en
de Filipnijnen. Met de zevende
vloot erbij kan de verdedigings
linie onneembaar worden ge
maakt en kan iedere natie op
het vasteland die door de com
munisten wordt bedreigd, steun
worden verleend.
Er wordt wel gezegd, aldus
president Marcos, dat de Chi
nese leiders heftig in hun woor
den, maar niet zo fel in hun
daden zijn. De laatste tijd heb
ben zij echter veel verklaringen
afgelegd en handelingen toege
staan of aangemoedigd, die het
irrationele gevaarlijk dicht be
naderen. Er moet rekening mee
worden gehouden, dat de fana
tieke woorden in daden kunnen
worden omgezet en dat de rede
loosheid in binnenlandse aange
legenheden een voorbode is van
redeloosheid in buitenlandse
zaken.
Overigens zijn de Filippijnen
niet tegen onderhandelingen met
China. Er is geen land in Azië,
aldus president Marcos, dat de
vernietiging van China wenst.
De Duitse duikboot „Hai" is
woensdagavond om ongeveer 6
uur na een lek in de machinekamer
te hebben gekregen in de Noord
zee ter hoogte van Doggersbank
gezonken.
Donderdagochtend ving de radio
kamer van het A.N.P. in Den Haag
het eerste S.O.S.-sein op van de
Britse treiler Sint Martin, die
meldde een bootsman van de ge
zonken duikboot te hebben opge
pikt. Deze verklaarde, dat hij met
zeven anderen bovendeks stond,
toen het schip ging zinken. Twaalf
of dertien mensen waren nog bin
nen. Degenen die buiten stonden
sprongen in zee. De bootsman zei
te vrezen de enige overlevende van
de ramp te zijn. De „Hai" had een
bemanning van twintig koppen.
Een woordvoerder van de West-
duitse marine maakte later het
verlies van de duikboot bekend.
Een groot aantal schepen en hef-
schroefvliegtuigen van verschillen
de nationaliteit is naar de plaats
De eerste van vier Britse
atoomduikboten die worden uit
gerust met Amerikaanse Polaris-
raketten, de „Resolution", is gis
teren van de werf van Vickers-
Armstrong te Barrow-in-Furness
te water gelaten. Het schip zal in
mei 1968 operationeel zijn. Het
wordt voorzien van 16 Polaris-
raketten met een aktieradius van
4.000 km en zes torpedolanceer-
buizen van 21 inch. De „Resolu
tion" is ruim 130 meter lang en
heeft een waterverplaatsing van
7.000 ton. De kosten zijn 760 mil
joen gulden.
In de loop van het volgende
jaar lopen de andere' drie van
stapel. In 1970 zullen ze alle vier
in dienst zijn.
- -
Sept
16
17
18
ZON
op onder
6.15 6.54
6.17 6.51
8.49
MAAN
op onder
8.15 7.48
9.45 8.04
11-13 3.23
Volgens het blad „Vietnam
Guardian" zal de samenstelling
van de grondwetgevende ver
gadering op grond van de jongste
verkiezingen in Zuid-Vietnam er
o.a. als volgt uitzien: rooms-
katholieken 30, boeddhisten 30,
hao hoa 12, caodaïsten 5, discipe
len van Confucius 7, nationalis
tische partij V.N.Q. 5, ultra-natio
nalistische partij Dai Viet 20.
Een Amerikaanse eenheid heeft
volgens een bericht uit Saigon bij
operaties 170 km ten noordoosten
van Saigon tot dusver 76 man van
de Vietcong doen sneuvelen. Drie
leden van de Vietcong en 51 ver
dachten werden gevangengeno
men.
van de drie Zuidvietnamese En
gelstalige dagbladen is voor vijf
dagen een verschijningsverbod
opgelegd wegens plaatsing van
een foto met een verkeerd onder
schrift. De foto was die van een
schaars geklede oosterse dan
seres, die volgens het onderschrift
aanwezig was op een door de
Zuidvietnamese minister van de
fensie gegeven feestje ter ere van
Zuidvietnamese voetballers, die
het Merdeka-toernooi hebben ge
wonnen.
Voor de achtste dag In succes
sie Is de raketbasis 50 km ten
noorden van Dong Hoi in Noord-
Vietnam door de Amerikaanse
luchtmacht aangevallen. Verder
54 km ten noordwesten van
Qui Nhon werd een hefschroef-
vliegtuig door de Vietcong neer
geschoten. De inzittenden konden
evenwel gered worden. Aan twee
werden treinen en luchtdoelge
schut gebombardeerd.
Volgens de Amerikaanse mili
taire autoriteiten in Saigon evena-
(ren de verliezen van de Vietcong-
strljders bijna hun aanwas uit
plaatselijke werving en infiltraties
uit Noord-Vietnam. De sterkte
van de guerrillatroepen, die eerst
gestaag toenam, is sinds eind
juli blijven staan op ongeveer
282.000 man.
Zij verloren sindsdien naar
schatting alleen al duizend man
per week aan doden. De Ameri
kaanse inlichtingendienst stelt
het aantal infiltranten uit het
noorden op 4.500 tot 7.000 per
maand.
Aan de andere kant staan
600.000 man Zuidvietnamese re
geringstroepen en militie en
308.000 Amerikaanse militairen.
Van de bondgenoten bevinden
zich al 40.000 man in Zuid-Viet
nam en vandaag wordt daar de
hoofdmacht van een 2.000 man
si rke Philippijnse eenheid ver
wacht.
Volgens donderdag in Saigon
bekendgemaakte cijfers is het
dodental aan Amerikaanse zijde
voor de vierde achtereenvolgende
week gedaald. De afgelopen
militairen het leven tegen 74 in
de week daarvóór.
In de dichtbij de demarcatielijn
en de kust gelegen Noordvietna-
mese provincies zijn duizenden
kilometers loopgraven aangelegd,
zo werd donderdag in Hanoi be
kend. Volgens de Noordvietna-
mese pers beantwoordt dit net
werk aan twee doeleinden: be
scherming van de burgerbevol
king tegen luchtaanvallen en
voorbereiding op een eventuele
inval van de Amerikanen.
Doodvonnissen in Estland
Op beschuldiging van oorlogs
misdaden zijn in Tallin in de
Sowj et-republiek Estland twee
Estlandse nationalisten ter dood
veroordeeld. Het zijn Alexander
Zeeman, die majoor is geweest in
het leger van het zelfstandige
Estland, en Erich-Oswald Org,
die tijdens de Duitse bezetting bij
de politie werkte. Drie anderen
kregen gevangenisstraffen van
weken verloren 71 Amerikaanse 10 tot 15 jaar-
van de ramp gegaan, waar zich
ook veel vissersschepen bevonden.
De reddingsoperatie werd geleid
door de Duitse torpedojager
„Bayern".
De „Hai" was in gezelschap van
drie andere duikboten en een be
geleidingsvaartuig op weg naar
Aberdeen. Het vaartuig werd eind
1944 gebouwd en aan de Kriegs-
marine overgedragen. Het kreeg
geen kans meer om aan oorlogs
handelingen deel te nemen. Na de
overgave van Duitsland liet de
commandant, Oberleutnant Uwe
Christiansen, de Hai, die toen nog
de registratie U-2365 voerde, in
het Kattegat zinken. In 1956 werd
het op 56 meter diepte liggende
schip geborgen. Een werf in Kiel
herstelde het en in 1957 kwam de
Hai als eerste duikboot van de
Westduitse marine in de vaart. Bii
een verbouwing in 1963 kreeg het
schip een lengte van 36 meter. Het
mat 256 ton en had onder normale
omstandigheden een bemanning
van zeventien officieren en man
schappen. Zijn bewapening bestond
uit twee torpedolanceerbuizen in
de boeg.
De in Neustadt bij Lübeck ge
stationeerde Hai bevond zich op
een oefentocht.
De Nederlandse kruiser Zeven
Provinciën die zich ter hoogte van
het lichtschip Tessel bevond, is
naar de plaats van de ramp geva
ren. De kruiser moest hiervoor een
afstand van ongeveer 200 km af
leggen. In Den Helder hield de
marine enkele helekopters gereed.
Het Britse radiostation Culler-
coats heeft alle schepen in de om
geving verzocht uit te zien naar
overlevenden en een roodgele boei,
die het gezonken vaartuig kan
hebben losgelaten om de plaats
aan të geven waar het zich bevindt.
Het station waarschuwde deze
boei niet aan te raken en een even
tuele vondst aan de marine te mel
den.
De Hai, een van de twee oefen
duikboten van de Westduitse ma
rine, stond onder bevel van luite
nant Joachim-Peter Wiedershein.
De naam van de geredde bootsman
is Silberhagel.
De zee is in de omgeving van de
ramp meer dan dertig meter diep.
Het is een raadsel waarom er zo
veel tijd is verstreken tussen het
vergaan van de duikboot en het
moment, waarop de reddingsactie
op gang kwam. Men begrijpt ook
niet waarom de Hai, die tezamen
met andere schepen in een zware
storm zat, niet onder water is ge
gaan. Toen de boot begon te zin
ken, heeft de commandant zijn
mannen opdracht gegeven speciale
met zuurstofapparaten uitgeruste
zwemvesten aan te doen, die een
ontsnapping uit een gezonken-
vaartuig mogelijk maken.
Een woordvoerder van de West
duitse marine zei, dat waarschijn
lijk op het moment van de ramp
de radioverbinding tussen de Hai
en de andere schepen onklaar is
geraakt. Tegen kwart voor zeven
woensdagavond kon men geen
contact met de Hai meer krijgen.
Bij de heersende duisternis konden
de andere Duitse marineschepen
niet vaststellen, of er iets met het
schip was gebeurd. Zij zijn toen
gaan speuren zonder direct alarm
te slaan.
De schipper van de Britse treiler
Sint Martin heeft gemeld, dat de
overlevende van de Hai ongedeerd
was. Hij was wel uitgeput door een
verblijf van dertien uur in de woe
lige zee. De treiler was op weg
naar de Oostengelse havenplaats
Lowestoft, maar zal daar, mede
door sterke tegenwind, niet eerder
dan hedenochtend arriveren.
De boot zonk als een baksteen,
zo heeft de geredde bootsman ge
zegd. Hij had zijn redding te dan
ken aan het feit, dat hij een zwem
vest droeg. Zeven anderen, die bo
vendeks waren, droegen dit niet.
De torpedojager Bayern heeft in
tussen de plaats, waar de Hai is
gezonken, bepaald. Bergingsvaar
tuigen waren onderweg.
Nader is bekend geworden, dat
ook een van de andere duikboten,
die zich bij de groep marinevaar
tuigen bevond, onklaar raakte. Het
was het zusterschip van de Hai, de
Hesch, die een kabel in de schroef
had gekregen. Gisteren meldde een
Brits vissersvaartuig, dat het een
marinefregat had gezien dat een
duikboot op sleeptouw had.
De Deense marine meldde, dat
op de Noordzee, vlak bij de piek
waar de Hai verging, de lijken van
twee Westduitse zeelieden zijn ge
borgen. Zij zijn door een Duits
schin aan boord genomen, nadat
een Deense helikopter aanwijzingen
had gegeven. De helikopter signa
leerde ook een olievlek en een
plaats waar luchtbellen naar boven
kwamen.
Een hefschroefvliegtuig uit het
marinekamp De Kooy bij Den Hel
der dat vergezeld van nog twee
andere helkopters de geredde
bootsman Silbernagel van de Britse
treiler Sint Martin was gaan af
halen, heeft later in de middag deze
enige geredde van de gezonken on
derzeeboot Hai in Bittmundhafen
afgeleverd.
Het programma voor de twee
de en laatste dag van het be
zoek van de koningin aan Zuid-
Limburg is donderdagmorgen
begonnen in Schaesberg.
Omstreeks half elf arriveerde
de koningin bij het in dit plaats
je gevestigde centrum voor vak
opleidingen van volwassenen, dat
is verbonden aan de staatsmijn
Wilhelmina.
De koningin werd begroet door
de burgemeester van de ge
meente Schaesberg, de heer E.
M. L. Prick, en door de staats
secretaris van sociale zaken en
volksgezondheid, dr. J. F. G. M.
de Meijer. In de kantine van
het centrum gaf de heer G. J.
Heiligers, lid van Ged. Staten
van Limburg, een toelichting
over de gevolgen van het her-
structureringsbeleid in het socia
le vlak. Vervolgens luisterde de
koningin naar een uiteenzetting
van de hoofdinstructeur-direc
teur voor de arbeidsvoorzienin
gen in Limburg, de heer G. J.
Loos, over de vakopleiding van
volwassenen in het kader van de
herstructurering. Het centrum
is een leerinstituut waar o.m. ge
schoolden worden opgeleid, die
door structurele oorzaken in hun
bestaansmogelijkheid worden be
dreigd, zoals dat thans in Zuid-
Limburg aan de orde is. Thans
volgen aan het centrum reeds
een zeventigtal cursisten een op
leiding, waarbij een aantal ex-
mijnwerkers. De bezetting zal,
naar wordt verwacht, van week
tot week worden opgevoerd tot
een kleine 100 cursisten. De ge
middelde opleidingsduur ligt
rond de acht maanden.
Na de inleidingen maakte de
koningin een rondgang door het
gebguw van het centrum.
Er was veel belangstelling in
de Limburgse mijnstreek voor
het bezoek van de koningin.'
Langs de route van Schaesberg'
naar Treebeek, waar de vorstin
de schoenfabriek van het fonds
voor sociale instellingen bezocht,
stonden met name in de grote
mijnsteden velen, die de konin-,
gin toejuichten. Het weer was
inmiddels beter geworden, nadat
het in Schaesberg nog hevig had
geregend.
Met een achterstand van een
half uur op het programmasche
ma arriveerde de koningin om-1
streeks kwart voor twaalf in
Treebeek bij de schoenfabriek.;
Na de gebruikelijke begroetin
gen gaf mr. J. S. H. Juyben,
voorzitter van het fonds voor
sociale instellingen, een uiteen
zetting over de schoenfabriek en
de functie daarvan in het kader
van de inpassing van niet om te
scholen personeel.
De huidige jaarproduktie van
de fabriek bedraagt ongeveer
honderdduizend paar schoenen.
In het complex zijn thans 85 ge
handicapte mijnwerkers werk
zaam.
Na de inleiding maakte de
koningin een rondgang door de
werkplaatsen. Daarbij onderhield
ze zich enige tijd met een antal
gehandicapte mijnwerkers.
Hierna vertrok de koningin
naar het kasteel Hoensbroek,
waar ze na de lunch een gesprek
had met leden van de provinciale
contactcommissie inzake het her-
structureringsbeleid.
Vervolgens vertrok de konin
gin naar de luchthaven Zuid*
Limburg, van waar ze terjlgylootf
naar Soeaterberg,
