Korte ruimtewandeling
van Richard Gordon
Vorster premier van
Zuid-Afrika
Meer dan 500 Amerikaanse
vliegtuigen bestookten
doelen in Noord-Vietnam
CAMERA EN IBIMTEPISTOOL
KWAMEN NIET IN ACTIE
1 M i
Politieke koers van Verwoerd
wordt voortgezet
RADIO DE KOOK
'n ster matras
BALTHAZAR VORSTER, DE NIEUWE
PREMIER IN ZUID-AFRIKA
HET WEER
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1966
22e Jaargang No. 6773
Cowboy
Ruimtestof
Verspelde
hartslag
Terugkeer Gemini-11
op T.V.
Kielzog
He* was zo goed
b<»fi!Onnen
„RODE WACHTERS"
MAAKTEN
SLACHTOFFERS
Rechtenstudie
Aardschokken in
Californië en Nevada
Afnemend buiig
Zon- en
Maanstanden
Weerbericht
Zesde aanval op
raketbasis
De verkiezingen
in Zuid-Vietnam
„Zuidvietnamezen
gaven les in
demonstratie"
Het land dienen
Pro-Duits
Stroef
Reacties op
Vorsters
verkiezing
Hoogwater
hankering bi] abonnement: TERNEUZEN
Mrecteor-HooMreaaeteor: I. van ge Sande
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150—2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 7,20 per kwartaal; per
naand f 2,40; per week 58 ct. Losse nrs 12 ct.
DE VRUE ZEEUW
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Bsverfentfeprijs per mm 18 et; minimum per
rr vertentie f 2,40.
Subriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels f 1,10. Iedere regel meer
'11 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling,
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging,
pzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur voormiddag.
Snelle uitputting is er dinsdag
de oorzaak van geweest, dat de
Amerikaanse ruimtevaarder Ri
chard Gordon zijn verblijf buiten
de Gemini II drastisch heeft moe
ten bekorten.
Spoedig nadat hij de cabine om
15.44 uur (Ned. tijd) had verlaten,
deelde de 36-jarige marine-officier
zijn commandant Conrad en de
controle op aarde mee, dat hij wil
de rusten. Conrad, de controle en
televisiekijkers in de Verenigde
Staten konden de zware stotende
ademhaling van de ruimtewande
laar horen.
Het controlestation te Kaap Ken
nedy deelde mee dat Gordons hart
slag was gestegen tot 162 per mi
nuut. De hartslag van Conrad had
toen een tempo van 120 slagen.
en
Na zestien minuten was Gordon
terug in de cabine, waar hij in het
geopende luik bleef staan om het
na een kwartier nog eens te pro
beren. Tijdens de eerste poging
rustte Gordon korte tijd op de neus
van de cabine, waar deze beves
tigd is aan de Agena-doeiraket. „Ik
rijd als een cowboy", zo merkte hij
op.
Bij de tweede poging meldde
Conrad aan de aarde: „Dick heeft
zoveel zweet in zijn rechteroog
dat hij niets kan zien". Het venster
in Gordons helm was geheel besla
gen en 44 minuten nadat de ruim
tewandelaar zijn luik had geopend,
werd het experiment opgegeven en
kreeg Gordon opdracht terug te
keren.
Tijdens zijn korte verblijf hutten
de cabine heeft Gordon kans ge
zien enkele van de voorgenomen
handelingen uit te voeren. Zo over
handigde hij aan Conrad een in
strument waarmee ruimtestof werd
opgevangen, dat op aarde zal wor
den onderzocht. Ook maakte hij
een 30 meter lang koord, dat aan
de doelraket was bevestigd, vast
aan de Gemini 11. Voorts bevestig
de hij nog een camera op de buis
van de cabine, waarmee zijn werk
zaamheden zouden worden vastge
legd. Er is van deze camera echter
geen gebruik gemaakt.
Richard Gordon heeft geen ge
bruik gemaakt van ziin „ruimte
pistool", waarmee hij zich door de
ruimte zou bewegen en ook de
elektrische moersleutel, die de
reactie moest opvangen bij het
vast- en losdraaien van moeren,
werd niet gebruikt.
Gordon de besturing over
maakte met succes de cabine voor
de tweede maal vast aan de Agena.
Het was de eerste maal dat de
tweede piloot van een Gemini-
cabine dit deed. Tien minuten later
werd weer losgemaakt.
Nu de lancering van het ruim
tevaartuig Gemini-11 is geslaagd,
is de terugkeer van de capsule op
donderdag 15 september vastge
steld. De Amerikaanse televisie
verzorgt hiervan een rechtstreek
se reportage, die via de commu
nicatiesatelliet Earley Bird naar
Europa wordt gerelayeerd. Deze
reportage wordt door de N.T.S.
eveneens rechtstreeks overgeno
men van 14.30 tot 15.30 op Neder
land I.
WÈ mSÊÈÊm, P
de Gemini-cabine kon Charles Con
rad reeds boven Madagascar mel
den dat de Agena-raket in zicht
was. Boven Australië was de Ge-
mini elf nog slechts dertig kilo
meter van zijn doei verwijderd.
Conrad slaakte, toen de cabine
over Hawaii vloog, een kreet van
enthousiasme. „Fantastisch", riep
hij. Het rendez-vous was een feit.
Boven de westkust van Amerika
volgde de koppeling.
Echtgenote en zoon
van ruimtevaarder
voor microfoons
Seabrook (Texas): Mevr. Jane
Conrad met haar 9-jarige zoon
Tommy voor de microfoons, na
de succesvolle lancering van de
Gemini-11 met haar echtgenoot
Charles Conrad en Richard Gor
don.
Kort voor Gordon de cabine ver
liet, was de tijd die hij in de ruim
te zou doorbrengen, verlengd van
107 tot 115 minuten om hem meer
rust te gunnen.
Men had met de vermoeidheid
rekening gehouden, maar men had
niet verwacht dat hij reeds zo snel
uiteeput zou raken.
Uit vorige proefnemingen is
reeds gebleken dat het verrichten
van werkzaamheden in de ruimte
uitermate vermoeiend is. Ook Gor
dons voorgangers kregen een ver
snelde hartslag, transpireerden
zwaar en hadden te kamoen met
slecht zicht ais gevolg van het be
slaan van de vensters in de helm.
De tegenslag van dinsdag was
een street) door de rekening van de
N.A.S.A. Het was maandag zo goed
begonnen.
Tn recordtijd hadden de ruimte
vaarders hun Gemini II naar oen
97 minuten eerder gelanceerde
Agena-doe'raket "estuurd en daar
aan vastgekoppeld.
Vrijwel geheel op zichzelf en op
de hulpmiddelen aan boord van de
cabine aangewezen, met minimale
hulp van de grondstations, slaag
den zii erin de 395 kilometers die
hen van de doelraket scheidden, in
84 minuten te overbruggen na een
achtervolging over 32.000 km. Een
kwartier later zat de neus van de
Gemini 11 stevig in de speciale
koppelring van de Agena, nog
voordat de eerste baan om de aar
de was voltooid. De snelste koppe
ling tot dusver was tot stand ge
bracht door de Gemini 8 met de
astronauten Neil Armstrong en
David Scott in maart van dit jaar,
De snelle koppeling met de doel
raket vormde "net belangrijkste
doel van de tweemaal uitgestelde
driedaagse ruimtevlucht.
Na de volmaakts. lancering van
Bij de stuurmanoeuvres die Con
rad verrichtte om de baan van de
cabine zodanig te wijzigen, dat
deze in het kielzog van de doel
raket zou geraken, is minder dan
de helft van brandstof verbruikt,
slechts enkele liters meer dan de
ideale tevoren door computers be
rekende hoeveelheid.
Veertig minuten na de eerste
koppeling maakte Conrad de Gemi
ni-cabine van de doelraket los en
draaide voorzichtig enkele malen
om de Agena heen, instrumenten
aan boord van deze raket in staat
stellend metingen te verrichten om
trent de elektrische deeltjes die de
cabine in zijn zog. achterlaat. De
ruimtevaartgeleerden willen in
strumenten ontwikkelen die deze
sporen van ionen en elektronen op
grote afstand kunnen registreren,
als gevolg waarvan ruimte-rendez-
vous in de toekomst worden verge
makkelijkt.
De operatie S 26, zoals deze
manoeuvre wordt betiteld, duurde
anderhalf uur. Daarna nam Richard
Minstens vier Chinezen zijn
door het optreden van „rode
wachters" om het leven gekomen.
Dit meldt de correspondent van
het door de „Prawda" geciteerde
Mongoolse persbureau „Mont-
same". Hij zegt dat de wachters
in Peking vlugschriften ver
spreidden, waarin het overlijden
van deze mensen wordt toege
schreven aan het optreden van
jongelui, die de stad hadden ver
laten om de boodschap van de
culturele revolutie rond te bren
gen. Volgens de correspondent
hadden zij in Sjen Jang een man
gedwongen vergif in te nemen,
hem mishandeld en stervend
achtergelaten. Hetzelfde groepje
mishandelde een vrouw, die stierf
doordat zij viel en met haar hoofd
op een stuk steen terechtkwam.
Sommige vlugschriften van de
rode wachters in Peking ver
dedigden dit optreden met de op
merking: „De volksmassa bracht
ze bij ons. Zij doorstonden onze
ondervraging niet. We moeten de
vijand bestrijden met wapens in
de hand".
KNOKPLOEGEN
Bij een andere gelegenheid
hadden knokploegen van de
school een aanval gedaan op het
partijhoofdkwartier in Tientsin,
de loco-burgemeester mishan
deld en verscheidene personen
gevangengenomen. Zij doodden
twee mensen en verwondden
twee anderen. In verscheidene
andere steden deden zich soort
gelijke incidenten voor, aldus de
correspondent, die tenslotte meld
de dat hij in Peking mensen had
z;en werken met borden aan hun
hals waarop stond: „kapitalist"
of „huisbaas". Zij werden door
rode wachters beledigd en moes
ten na een filmvoorstelling de
zaal aanvegen. In stadsbussen
mochten zij geen zitplaats in
nemen en de toegang tot restau
rants werd hun geweigerd.
HOOFDKWARTIER BEZET
Tass meldt dat volgens een
brochure, uitgegeven door „revo
lutionaire textielarbeiders" in
China, de rode garde vorige
week zondag korte tijd het
hoofdkwartier van de commu
nistische partij in Sjanghai heeft
bezet. Zij vernielde ruiten, klom
op het dak en wierp stenen op
straat.
Minister Balthazar J. Vorster
is dinsdag met algemene stem
men gekozen tot premier van
Zuid-Afrika. Hij volgt de ver
moorde premier Verwoerd op.
Zijn verkiezing geschiedde op
een bijeenkomst van 163 leden
van de regerende nationale par
tij, die daarvoor slechts vijf
minuten nodig hadden. Schoe-
man, de minister van vervoer en
de enige, die ook in aanmerking
kwam om premier te worden,
trok zich terug toen bleek, dat
hij tegen Vorster geen kans had.
Minister Vorster is op 13 decem
ber 1915 in Jamestown in de
Kaapprovincie geboren als zoon
van een boer en voltooide zijn
rechtenstudie aan de universi
teit van Stellenbosch, waar dr.
Verwoerd een van zijn studie
patroons was. Bij de verkiezin
gen in 1948 verloor hij met
slechts twee stemmen van zijn
Een groot gedeelte van Cali-
fornië en Nevada is maandag op
geschrikt door aardschokken, die
volgens de eerste berichten geen
ernstige schade hebben aange
richt. Wel vertonen vele huizen
scheuren en zijn spoorwegen en
wegen in het Sierra-gebergte
door aardverschuivingen ver
sperd.
(ADVERTENTIE)
TERNEUZEN
Noordstraat 102 Tel. 01150-3128
Een recordaantal Amerikaanse
vliegtuigen vermoedelijk meer
dan 500 heeft bombardemen
ten op doe'en in Noord-Vietnam
uitgevoerd, zo wordt van Ameri
kaanse militaire zijde meege
deeld. Om veiligheidsredenen
wordt het juiste aantal niet be
kendgemaakt. Er zijn doelen be
stookt op siechts 30 km van Hanoi
en 7 km van Haifong.
Tussen een depressie boven
Noorwegen en een zwakke rug
van hoge luchtdruk ten westen
van Ierland stroomt aanvankelijk
met krachtige winden tussen
west en noordwest koele en on
stabiele lucht naar ons land.
De depressie verwijdert zich
naar Finland en de rug van
hogedruk zal vandaag overdag
het weer in ons land beheersen.
De buiïgheid neemt af en er zijn
ZON
MAAN
op onder
op onder
Sept.
14
6.11 6.58
5.11 7.18
15
6.13 6.56
6.44 7.34
16
6.15 6.54
8.15 7.48
meer opklaringen te verwachten,
waarbij de middagtemperaturen
ongeveer dezelfde zullen zijn als
dinsdag. Hierbij neemt de weste
lijke wind af tot matig.
Op de oceaan is ten zuidwesten
van IJsland een nieuwe depres
sie aangekomen. Het bijbehoren
de frontensysteem zal zich over
de Britse eilanden naar het oos
ten uitbreiden, maar vermoedelijk
zal dit in ons land voor de avond
nog geen regen brengen.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Wisselend bewolkt
Wisselend bewolkt en op de
meeste plaatsen droog weer. Ma
tige, aan de kust aanvankelijk
nog vrij krachtige westelijke
wind. Ongeveer dezelfde tempe
raturen als gisteren.
In Zuid-Vietnam heeft de Viet-
cong maandag en dinsdag vijf
mensen gedood en 12 gewond bij
terreuraanvallen.
In Saigon is een Amerikaanse
soldaat doodgeschoten die amok
maakte met een gestolen geweer,
waarmee hij op een andere Ame
rikaan schoot.
Er blijven Amerikaanse ver
sterkingen in Zuid-Vietnam aan
komen. Maandag arriveerde een
bataljon van een tankregiment,
dat is uitgerust met de nieuwe
tank M 43, die 50 ton weegt en
voorzien is van 90 mm kanonnen.
Het persbureau „Nieuw China"
meldt, dat vrouwelijke guerrilla
strijders in Zuid-Vietnam twee
Amerikaanse militairen in Viet-
cong-gevangenschap hebben ge
bracht door hen hun woning bin
nen te lokken.
Amerikaanse vliegtuigen heb
ben maandag voor de zesde ach
tereenvolgende dag aanvallen
ondernomen op een raketbasis op
50 km ten noordwesten van Dong
Hoi in Noord-Vietnam. Volgens
de vliegers zijn twee raketten
vernietigd.
Nog verder naar het noorden,
50 km ten noorden van Thanh
Hoa, werd een legerplaats aan
gevallen. Na de aanval werd een
rookkolom van 1500 meter hoogte
waargenomen.
In Saigon is officieel meege
deeld dat de Vietcong 147 pogin
gen heeft gedaan om de verkie
zingen te saboteren. Daarbij wa
ren 19 mensen gedood en 20 ge
wond. Minstens 18 Vietcongleden
waren in gevechten met politie
gesneuveld.
De Vietcong noemt de verkie
zing een klucht en zegt dat de
lijst van „gekozenen" al twee
maanden geleden door Amerika
nen en Zuid-Vietnamezen is op
gesteld. Het is onmogelijk dat
meer dan vijf miljoen kiezers zijn
opgekomen, aldus de Vietcong,
omdat de regering in Saigon
slechts gezag heeft over vier mil
joen mensen.
President Johnson heeft dins
dag verklaard dat het Zuidviet-
namese volk met zijn grote op
komst bij de verkiezingen van
afgelopen zondag de rest van de
wereld een „blijvende les in
democratie" heeft gegeven.
Wanneer de definitieve over
winning een feit jou zijn, wist hij
niet, maar zondag was in ieder
geval de eerste moeilijke stap met
succes genomen, toen meer dan
4,2 miljoen stemgerechtigden
zich onbevreesd naar de stembus
begaven om de leden van hun
grondwetgevende vergadering te
kiezen.
De president gaf voor het eerst
commentaar op de verkiezingen
bij de postume verlening van de
hoogste Amerikaanse militair#
tegenstander in het Johannes-
burgse district Brakpan, maar in
1953 werd hij gekozen voor het
district Nigel in Transvaal.
Wat Vorsters opvattingen over
de apartheid betreft is men over
het algemeen nog in het onze
kere gebleven. Wei verklaarde
hij na zijn benoeming door dr.
Verwoerd tot minister van jus
titie in 1961, dat hij de verhou
dingen tussen blank en zwart in
Zuid-Afrika niet zou laten ver
storen door acties „onder het
mom van rechten" en alles zou
doen wat hij kon om het land
te bevrijden van blanken die de
gekleurde bevolking van Zuid-
Afrika opruiden. „Ik geloof in
vrijheid van meningsuiting maar
dat moet hand in hand gaan met
zelfbeheersing en verantwoorde
lijkheidsgevoel", aldus zei Vor
ster. Overigens is Vorster tot nog
toe meer als een praktisch poli
ticus dan als een ideoloog be
schouwd.
Vorster trouwde in 1941 en
heeft twee zoons en een dochter.
Hij schaakt goed en speelt graag
golf en in die particuliere sfeer
kent men hem in tegenstelling
tot zijn stroeve optreden in func
tie als een ontspannen en pret
tig kameraad die nooit over poli
tiek praat.
Vorster verklaarde, dat hij de
politieke koers van zijn vermoor
de voorganger zal voortzetten.
Hij hield een korte toespraak op
de trap van het parlementsge
bouw, waarvoor zich enkele dui
zenden mensen hadden verza
meld. Talrijke politiemannen
hielden een oogje in het zeil. De
nieuwe premier riep op tot een
heid tussen de Afrikaans- en
Engelssprekende bevolkingsgroe
pen van Zuid-Afrika. „Laten
wij onze geschillen hebben, doch
laat ons het land dienen als nooit
tevoren", zei hij. Vorster sprak
eerst in het Afrikaans en ver
volgens in het Engels.
(ADVERTENTIE)
Balthazar John Vorster heeft
naam gemaakt als de ontwerper en
vurige verdediger van de veilig
heidswetten In zijn land. Hij is se
dert 1961 minister van justitie,
politie en gevangeniswezen ge
weest en is met zijn vijftig jaren
een van de jongste leden van het
huidige kabinet.
Ofschoon geboren en opgevoed
in de meer liberale sfeer van de
Kaapprovincie, wordt hij be
schouwd als behorend tot de recht
se vleugel van de nationale partij
in Transvaal. Hij is een krachtige,
strenge persoonlijkheid, bij wie er
geen lachje af kan, een heftig
tegenstander van het communisme
en hij heeft vele vijanden. Hij
wordt meer gevreesd dan bewon
derd, zegt men. Zijn politieke filo
sofie zou ervan uitgaan, dat het
doel de middelen heiligt en dat,
zoals hij onlangs in het parlement
zei, het „geen tijd is om gevoelig
te doen over beginselen".
Vorster begon zijn carrière bij
het openbaar ministerie in de
Kaapprovincie. Gedurende de oor
log was hij een vooraanstaand lid
van de „Ossewa Brandwag", die
van sympathie jegens nazi-Duits-
land blijk zou hebben gegeven. Hij
was van september 1942 tot febru
ari 1944 wegens zijn pro-Duitse en
anti-Britse Inzichten geïnterneerd.
Na de oorlog werd hij bij de ver
kiezingen van 1948 in het district
Brakpan te Johannesburg met ge
ringe achterstand verslagen. In
1953 kwam hij in het parlement.
Aldra werd hij onderminister
van onderwijs, kunsten en weten
schappen en in 1961 minister van
justitie.
Ondanks zijn stroeve voorkomen
geeft hij blijk van zin voor humor.
In het parlement weet hij scherp
te debatteren. Rechters en leiden
de leden van het gevangenisperso
neel moedigt hij aan om inheemsen
die tot langdurige straffen zijn
veroordeeld, bij voorkeur wegens
moord, als dienstpersoneel te laten
werken bif wijze van heropvoeding.
Zelf heeft hij verklaard: „Omdat
wij te doen hebben met mensen die
onderscheiding, de eremedaille
van het congres, aan de ruim een
jaar geleden in Vietnam gesneu
velde marinier Marin Shields. Hij
herhaalde dat de Amerikanen in
Vietnam geenszins gebied be
geren, maar daar uitsluitend
strijden „om aan te tonen dat de
despoten hun wil niet kunnen
opleggen door het aanwakkeren
van de vlammen van geweld".
Geen enkel front in deze oorlog
is, aldus Johnson, duidelijk afge
bakend, „maar onze doeleinden
zijn dat wel. Wij willen agressie
geen succes laten hebben. Wij
willen een jonge natie de ge
legenheid bieden ervaring op te
doen met de democratie, zonder
dat ze bedreigd wordt door het
MMhuUran de agressor",
zich niet aan de regels houden en
met gevaarlijk volk, dat voor niets
terugdeinst, moeten wij maatrege
len afkondigen waar wij niet van
houden en die wij in normale om
standigheden niet zouden nemen".
De grote vraag in de hoofdste
den van de wereld was dinsdag in
hoeverre Vorsters verkiezing als
Zuid-Afrika's nieuwe premier ge
volgen zal hebben voor de politien
van dat land. In de Afrikaanse lan
den bestaat onverholen teleurstel
ling. Zo schreef de onafhankelijke
„East African Standard", een in
Kenia verschijnend blad, in een
hoofdartikel onder de kop „Zuid-
afrikaanse Hitier" dat Zuid-Afrika
door Vorster als opvolger van
de vermoorde premier Verwoerd
te kiezen de weg heeft gekozen
van „suprematie van het blanke
ras". Volgens het blad zal op het
hele Afrikaanse continent moeilijk
een man kunnen worden gevonden,
die er op rassengebied extremere
denkbeelden op nahoudt, hardnek
kiger naar dogmatische opvattingen
handelt en zekerder is van de juist
heid van zijn overtuigingen. Zuid-
Afrika zal eens de dag betreuren
waarop deze weg werd gekozen,
omdat deze tot nog meer racisti
sche onderdrukking zal lelden en
onvermijdelijk zal uitlopen op een
conflict.
De Keniase minister van defen
sie, dr. Njogore Moengal, zei tot
verslaggevers te hopen dat Vorster
de apartheidspolitiek zal opgeven,
anders volgt de ene ramp op da
andere.
In Londen gaat de meeste aan
dacht uit naar de houding van da
nieuwe Zuidafrikaanse premie»
jegens Rhodesië. Gemenebestkrin
gen verwachten geen principiële
verandering in Zuid-Afrika's poli
tiek zoals die was onder Verwoerd,
die weigerde aan de sancties tegen
het blanke minderheidsbewind van
Ian Smith deel te nemen. Op de
lange duur zouden evenwel wijzi
gingen in accent en taktiek moge
lijk ziin. Afgewacht dient te wor
den of Vorster het blanke bewind
in Rhodesië openlijker zal gaan
steunen, aldus deze kringen.
Het onafhankelijke Parijse blad
„Le Monde" ziet in Vorsters ver
kiezing een verharding van Preto
ria's politiek, die een explosieve
situatie binnen Zuid-Afrika dreigt
te scheppen. De Zuidafrikaanse
steun aan Rhodesië zal voleens het
blad vermoedeliik een officiëler ka
rakter kriigen en van grotere om
vang worden.
WOENSDAG 14 SEPTEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
1.14
1.50
2.24
2.33
n.m.
1.36
2.12
2.46
2.55
DONDERDAG 15 SEPTEMBER
v.m.
n.m.
Breskens
1.59
2.19
Terneuzen
2.35
2.55
Hansweert
3.09
339
Walsoorden
3.18
338
