MILITAIRE STAATSGREEP
IN GHANA
President Nkroemah
gezet
aan
de
kant
Gespannen toestand in
Djakarta
April, mei en juni worden
kritieke maanden voor India
HET WEER
Demonstraties tijdens
beëdiging ministers
Orkaan teistert
Argentinië
RUIM
20 MILJOEN
VOOR INDIA
Zware gevechten
Vliegveld bezet
Jonge officieren
De mythe
van Nkroemah
„Verlosser"
van Afrika
Toestand verward
Prinselijk paar
dit jaar naar de
West
Eénpartij^telsel
Per helicopter
Hoo^water
Zon- en
Maanstanden
Weerbericht
Rantsoenering
IN MAART WEER
NEDERLANDSE
ZEND3NG
NAAR INDIA
DE TOESTAND IN
SYRÏE
Uitbarsting
van een crisis
,lk, uw leider'
McNamara over de
oorlog in Vietnam
SVankering bij abonnement; TERNEUZEN
Oire&teur-Hoofgredaetepr; I, van dé Sande
Redactie- en
Administratie-adres; Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer; 38150
Abonnementsprijs ƒ7,20 per kwartaal; per
maand 2,40: per week 58 ct. Losse nrs 12 ct.
DE VRIJE ZEEUW
VRIJDAG 25 FEBRUABI 1966
22e Jaargang - No.6636
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneüze*
Advertestieprïis per mm 16 et; tetafam» per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén haadete-
advertentiesl 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot r.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur voormiddag.
Op girorekening 100200 ten
name van de actie „Eten voor In-
dia" is donderdag rond een mil
joen aan giften geteld.
De totaalstand is daardoor ge
komen op 20.200.000,
In Ghana heeft het leger
de macht in handen geno
men. President Kwame
Nkroemah, die op reis is
naar Peking en Hanoi, is
aan de kant gezet. Dit werd
donderdagochtend bekend
gemaakt in een uitzending
van radio-Accra.
Een niet met name genoemde
brigadecommandant verklaarde
dat het leger en de politie de
macht hadden overgenomen. Het
parlement is ontbonden evenals
de conventievolkspartij, de enige
toegestane politieke beweging.
Voorts zijn de president en zijn
ministers ontslagen.
De staatsgreep kwam drie da
gen nadat president Nkroemah
naar het verre oosten was ver
trokken. Hij bevindt zich thans
in Peking. Daarna zou hij naar
Hanoi gaan. Naar verluidt zou
hij een initiatief willen nemen
in de kwestie-Vietnam.
Volgens in Dakar ontvangen
berichten zou er bij het paleis
van de afgezette president
Nkroemah zwaar zijn gevochten.
De lijfwacht van de president
zou de wapens niet hebben wil
len neerleggen. Ghanese troepen
zouden daarop de aanval hebben
ingezet.
Volgens onbevestigde berich
ten die in Lome, de hoofdstad
van het aangrenzende Togoland
zijn ontvangen, zou een zekere
President Nkroemah van Ghana,
die aan de kant gezet is na een
staatsgreep in zijn land, waar
het leger de macht in handen
heeft genomen.
kolonel Kotoka aan het hoofd
staan van de militaire actie.
In andere berichten werd ge
zegd dat het Ghanese leger don
derdagochtend vroeg hgt vlieg
veld van Accra had afgesloten
en het radiostation en de bu
reaus voor de verbindingen met
het buitenland had bezet.
In Londen verklaarde een
woordvoerder van de P.T.T. dat
er sinds 21.30 uur woensdag
avond geen contact met Accra
was geweest.
In de radio-uitzending uit Ac
cra werd meegedeeld, dat alle
politieke gevangenen zouden
worden vrijgelaten. De woord
voerder van het leger, een kolo
nel, deed een beroep op de be
volking kalm te blijven en met
het nieuwe bewind samen te
werken.
Ghanese poiltiemannen die
dienst doen aan de grens met
Togoland verklaarden dat de
staatsgreep het werk was van
jonge officieren van het leger
en politie.
De grenswachten hadden op
dracht gekregen de grens te slui
ten.
De machtsovername in Ghana
is de jongste in een reeks mili
taire staatsgrepen in Afrikaan
se landen. De hevigste actie vond
plaats in Nigeria waar de fede
rale eerste-minister en twee re
gionale premiers werden gedood.
In de afgelopen twee maanden
hebben ook in de voormalige
Franse gebieden Dahomey, de
Centraal-Afrikaanse republiek
en Opper-Volta militairen de
macht aan zich getrokken.
Radio-Accr meldde dat er de
finitief een einde is gekomen aan
„de mythe van Nkroemah". Alle
lec'.en van de par+:j van de volks
conventie moesten worden aan
gehouden en afgeleverd op de
politiebureaus.
Van de jonge officieren van
de Ghanese strijdkrachten heb
ben honderden op initiatief van
de president een opleiding gehad
in de Sowj et-Unie.
Het isolement van Ghana in
Afrika is ook te wijten aan het
feit dat Nkroemah talrijke poli
tieke vluchtelingen uit de na
buurlanden in Ghana heeft toe
gelaten, waar de betrokkenen
vrijelijk konden agreren tegen
de autoriteiten in hun land. Ver
der stond Nkroemah een politiek
van niet-verbondenheid voor,
waarbij zijn sympathie uitging
naar de communistische landen.
In een beschouwing van A.F.
P. over de gebeurtenissen in
Ghana wordt gezegd, dat dr.
Nkroemah die zich jaren lang
„de grote messias" en „de ver
losser van Afrika" liet noemen,
zich steeds meer had geïsoleerd
door zijn radicale opvattingen
en zijn pan-Afrikaanse streven.
Door zijn meedogenloze bestrij
ding van de tegenstanders van
zijn semi-dictatoriale bewind
had hij ook in zijn land veel van
zijn populairiteit verloren.
De hoop van Nkroemah dat de
Afrikaanse topconferentie die in
oktober j.l. te Accra werd ge
houden, zou leiden tot grotere
Afrikaanse eenheid, werd niet
vervuld. Overigens werd hem
door zijn landgenoten vaak ver
weten, dat hij meer aandacht
aan de Afrikaanse zaak besteed
de dan aan dringende binnen
landse vraagtsukken. Wat dit
laatste betreft is een belangrijk
punt dat door de dalende cacao-
prijzen de inkomsten van het
land verminderen. Om dit op te
vangen zijn er de laatste tijd
steeds strengere soberheidsmaat
regelen afgekondigd, hetgeen
weer tot ontevredenheid leidde.
Omstreeks het middaguur
maakte radio-Accra bekend dat
tal van ministers en alle partij-
leiedrs waren aangehouden.
De leider van de verboden
„verenigde partij", dr. Kofi Boe-
sia, die als balling in de Engel
se stad Oxford woont, verklaar
de te hopen dat er nu een demo
cratisch bewind in Ghana zal ko
men. Hij zei dat hij contact met
Accra zou opnemen. Dr. Boesia
Prinses Beatrix en de heer
Von Amsberg hebben het voor
nemen op korte termijl na te
rugkeer van hun huwelijksreis
een bezoek te brengen aan Su
riname en de Nederlandse An
tillen. Ze hopen in de loop van
de zomer naar deze landen te
vertrekken. De datum van het
bezoek zal in overleg met de
beide landsregeringen te zijner
tijd worden vastgesteld en be
kend worden gemaakt.
is enige tijd gast-hoogleraar ge
weest aan het Haagse „Institute
of Social Studies".
Volgens een verslag van de.
correspondent in Accra van het
Hongaarse persbureau M.T.I.
werd de Ghanese hoofdstad des
ochtends om enkele minuten
voor vijven opgeschrikt door ge
weervuur en het ontploffen van
granaten. Deze activiteit deed
zich voor bij het presidentiële
paleis, bij het slot van Accra en
bij het Birma-kamp.
Overigens bleef de toestand
verward. Met name in de omge
ving van het paleis hoorde men
de schoten van geweren .en
automatische wapenen. Op straat
zag men brandende auto's. Een
hefschroefvliegtuig dat poogde
te landen hij het paleis, schoot
met een mitrailleur en verdween
daarop weer. Om tien uur hield
het vuren nog aan. Gemotori
seerde militaire patrouilles reden
door de hoofdstraten, terwijl bij
de openbare gebouwen militaire
wachtposten stonden. Bewoners
die op straat de gebeurtenissen
bespraken, werden niet naar
huis gestuurd. De scholen waren
normaal geopend, aldus de cor
respondent van M.T.T.
De staat Ghana ontstond op
6 maart 1957 toen de voormali
ge Britse kolonie Koudkust en
het beheerschapsgebied Togo
land tezamen de dominionstatus
kregen. De naam werd ontleend
aan een machtig koninkrijk, dat
tussen de vierde en de dertien
de eeuw in het gebied van de
midden-Niger bestond. Het land
is verdeeld in negen districten
met, Accra als hoofdstad. Ket
aantal inwoners is ongev«er
zeven miljoen, waarvan er
340.000 in Accra wonen.
De thans 56-jarige Nkroemah
heeft in de laatste jaren ver
scheidene aanslagen overleefd.
Hij was eerste-minister toen
Ghana onafhankelijk werd. Toen
het land in 1960 een republiek
werd, koos de bevolking Nkroe
mah als eerste president. Nadat
in 1959 de regionale volksver
tegenwoordigingen waren ont
bonden, voerde de president in
januari 1964 het éénpartijstelsel
in, waarbij zijn conventievolks
partij als enige politieke orga
nisatie overbleef. Deze maat
regel werd in een volksstemming
met een meerderehid van 99,99
goedgekeurd.
Onder vreemde omstan
digheden zijn donderdag
ochtend achttien nieuwe
Indonesische m.nisters be
ëdigd. Tienduizenden te
leurgestelde Indonesiërs,
die beweren dat het nieuwe
kabinet nr listens veertien
communistisch gezinden
bevat, hadden door de hele
stad de wegen geblokkeerd.
Dat hadden zij zo grondig
gedaan dat vele ministers,
onder w; de nieuw be
noemde, gedwongen waren
met eei hefschroefvlieg
tuig naar het presidentiële
paleis te vliegen.
De demonstranten trokken
door de straten van Djakarta,
blokkeerden het verkeer en lie
ten de banden van de auto's leeg
lopen. Sinds vijf uur in de och
tend waren alle straten tussen
Djakarta en de voorstad Keba-
joran, waar verscheidene minis
ters wonen, versperd. Andere
straten waren geheel verlaten,
bezaaid met tientallen gestrande
auto's, vrachtwagens .en bussen.
Soldaten patrouilleerden met)
automatische geweren met op
gestoken bajonet. Alleen de
ruwweg 60.000 „betjaks", de
driewielers, konden tussen de
demonstranten door glippen
AANVANKELIJK
OPKLARINGEN
Boven Spanje en de Alpen be
vindt zich een hogedrukgebied dat
samen met een diepe depressie bo-
VRIJDAG 25 FEBRUARI
ThAskehs
'c-r: icuzen
JTansweert
Walsoorden
v.m.
4.43
5.18
5.58
6.08
n.m.
5.02
5.37
6.17
6.27
ZATERDAG 26 FEBRUARI
Hrëskens
Temeuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
5.14
5.49
6.29
6.39
n.m.
5.38
6.13
6.53
7.03
i-vbr.
25 7.36
18.12
9.30
26 7.33
18.13
9.45
27 7.31
18.15
10.04
28 7.29
1847
1028
23.48
L03
2,21
ven de oceaan een krachtige zuid
westelijke luchtstroming instand
houdt, die zich boven het conti
nent tot Polen voortzet. In deze
stroming bevinden zich enkele sto
ringen die over onze omgeving
trekken. Een hiervan passeerde
gisteravond ons land en wordt ge
volgd door een rug van hoge lucht
druk waarin opklaringen voor
komen. Later komt het weer onder
invloed van een volgende storing
die tijdelijk regen zal brengen. De
wind neemt daarbij tot krachtig toe
uit zuidelijke richtingen. Het zach
te weer blijft voortduren.
medegedeeld door het K. N. M. I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond
Zacht weer
Aanvankelijk opklaringen, later
toenemende bewolking en tijdel'ik
regen. Matige later krachtige wind
draaiend naar zuidelijke richtingen.
Zacht weer.
Hoewel miljoenen dit jaar
honger zullen hebben In India,
vertrouwt de regering dat er
dank zij de hulp uit het buiten
land geen sterfte op grote schaal
als gevolg van voedselgebrek zal
voorkomen.
Scheepsladingen graan uit
Amerika hebben de voedselprij
zen doen dalen en gehamsterde
voorraden in circulatie gebracht.
De regering beschouwt de
maanden april, mei en juni als
de kritieke tijd. Als de aanvoer
snel genoeg geschiedt, zullen de
moeilijkheden echter kunnen
worden overwonnen. In juni, als
de moesson begint, wordt het
transport moeilijker. Het komt
er ook op aan het graan ter
plaatse te hebben voordat de
bevolking begint het zaaigraan
op te eten. In enkele streken is
dat al gebeurd.
De middenstand en de welge-
stelden in de grote steden ken
nen geen gebrek. Eieren, vlees,
vis, groenten en fruit zijn daar
in overvloed. Ook in normale
tijden zijn deze voedingsmidde
len echter voor de armen te
duur. Zij leven vrijwel uitslui
tend van granen, erwten en
bonen.
Het tekort aan graan voor de
consumptie wordt dit jaar op
15 miljoen ton geschat. Aan rijst
bestaat de grootste behoefte. De
rijstoogst is zeven miljoen ton
beneden verwachting gebleven.
Aangezien er een wereldtekort
aan rijst bestaat, zal de rijst-
etende bevolking van Kerala en
West-Bengalen bet nu met tar
we moeten doen, hetgeen nog
wel eens moeilijkheden zal ver
oorzaken.
De overheid gaat in alle dor
pen van meer dan 500 inwoners
winkels oprichten die tarwe te
gen vastgestelde prijzen verko
pen. In de grootste steden zijn
granen en suiker al gerantsoe
neerd. Binnen de twee maanden
zal de rantsoenering zijn inge
voerd in alle steden met meer
dan 100.000 inwoners.
Voordat de zomer voorbij is,
zullen vijf miljoen mensen zijn
ingeschakeld bij werkzaamheden
tot leniging van de voedselnood.
Zij moeten sloten en putten gra
ven en wegen aanleggen. Het
loon zal gedeeltelijk in natura
worden betaald.
Meer dan een miljoen mensen,
voornamelijk vrouwen, kinde
ren en ouden van dagen,- zullen
worden gevoed van liefdadig
heid.
In de tweede week van maart
zal weer een zending levensmid
delen. gekocht van het door de
Nederlandse regering beschik
baar gestelde geld, naar India
worden gezonden. Hte ministerie
van buitenlandse zaken in Den
Haag heeft donderdag meege
deeld dat die naar Bombay te
verschepen zending bestaat uit
100 ton volle melkpoeder, 50 ton
magere melkpoeder en 57 ton kin
dervoeding. De waarde van de
zending bedraagt 480.000 gld.
Het ligt verder in het voorne
men nog voor 1 april ter waarde
van een miljoen gulden aan
melkpoeder te verzenden. Drie
kwart daarvan is magere melk
poeder.
Het is de bedoeling dat de ge
hele door de regering te verstrek
ken hulp ter leniging van de
dreigende hongersnood binnen
drie maanden wordt tverscheept.
Zoals bekend heeft de Neder
landse regering in totaal 3.700.000
gulden uitgetrokken voor de
schenking van levensmiddelen
aan India.
MACIlTSWiSSFJ.lNG
IN SYR1E
Damascus: Bij een staatsgreep
in Syrië is president Amin Ha-
fez (voor microfoons) afgezet
door de leider van de leidende
socialistische Baat-partij gene-
raal-majoor Saleh Jedid (rechts
op de voorgrond). De machts
wisseling vond zonder bloedver
gieten plaats.
In Syrië, waar woensdag een
..voorlopig regionaal bestuur van
de Baas-parti.i" de macht in han
den nam, heeft radio-Aleppo
donderdag zijn tegen de staats
greep gerichte uitzendingen ge
staakt. Het radiostation zendt nu
hetzelfde programma uit als
radio-Damascus, dat heeft om
geroepen dat uit alle delen van
het land steunbetuigingen aan
de nieuwe machthebbers blijven
binnenstromen en dat verschei
dene militaire eenheden in Alep
po en het noordelijke district
zich met het nieuwe bewind
solidair hebben verklaard.
Het Libanese blad ,.A1 Hajat"
meldde donderdagochtend, dat
drie Egyptische oorlogsschepen
ter hoogte van de havenstad
Latakia voor de Syrische kust
kruisen, volgens het blad om
het verzêt tegen het nieuwe be
wind aan te moedigen of de lei
ders van dit verzet te helpen
vluchten indien dat nodig is.
Het onmiddellijk na de staats-
Honderden gewapende solda
ten bewaakten de weg tussen
Dakarta en Kebajoran; gemo
toriseerd verkeer was onmoge
lijk. Voor hotel Indonesia ston
den 25 auto's met platte banden.
In sommige delen van de stad
werd geweervuur gehoord.
De ministers moesten op het
hoofdkantoor van politie te Ke
bajoran komen, waar de hef-
schroefvliegtuigen gereed wer
den gehouden. Een der ontslagen
ministers, Eddy Martadinata van
marine, zag men ook per heli
kopter naar het paleis vertrek
ken.
In z.';n rede die over radio-
Djakarta werd uitgezonden ver
klaarde Soekarno: „Hier ben ik,
Boeng Karno, premier van In
donesië, opperbevelhebber van
de strijdkrachten, de grote lei
der van de revolutie. Ik zal geen
stap terug doen. Ik zal zelfs geen
millimeter wijken. Hier ben ik,
uw leider. En als uw leider wil
ik dat men mij volgt".
Zich tot de ministers richtend
zei hij: „Ik vraag u, bent u com-
munist? Nee. Bent u een com
munist? Nee. Toch schreeuwen
die mensen buiten dat het kabi
net communistisch is. Die men
sen buiten, zeg ik, zijn net kip
pen zonder kop".
(Zie verder pag. 2.)
Donderdagochtend is het westen
van Argentinië door een orkaan ge
teisterd. Volgens de eerste berich
ten zijn er 2 doden en verscheidene
gewonden. De schade is groot, in
het bijzonder in Buenos Aires er
in Rosario, op 350 km van de Ar
gentijnse hoofdstad.
De wind die soms een snelne-d
had van 120 km per uur, rukte da
ken af, ontwortelde bomen en be
schadigde talrijke gebouwen de
elektriciteitsvoorziening en de tele
foonverbindingen zijn in het hele
westen des lands verbroken.
Bovendien zijn er in het noorden
van Argentinië al een maand lang
overstromingen, die tot dusver vier
doden hebben geëist in de provin
cie Formosa. De districten Barrao-
queras, Resistencia en Puerto Ber-
mejo staan nagenoeg blank.
De Amerikaanse minister van
defensie, R. McNamara, heeft in
een getuigenis voor de senaats
commissies voor de strijdkrach
ten en de toewijzing van gelden
gezegd dat de V. S. bereid zijn
iedere communistische uitbrei
ding van de oorlog in Vietnam
het hoofd te bieden en zo nodig
zouden moeten overgaan tot ge
deeltelijke mobilisatie en het op
roepen van militaire reservisten.
Hij zag geen reden om te ver
onderstellen dat Peking de ge
varen van een grote oorlog niet
inziet. (Zoals bekend, acht de
Amerikaanse regering het on
waarschijnlijk dat China direkt
in Vietnam zal ingrijpen.)
Over Europa zei McNamara:
„Openlijke agressie van de lan
den van het Warschau-pact in
Europa, in het bijzonder tegen
de Noordatlantischeverdragsor-
ganisatie en andere landen die
met de V. S. verbonden zijn,
schijnt steeds onwaarschijnlijker,
zolang wij onze militaire kracht
en eenheid bewaren".
greep uitgevaardigde uitgaans
verbod werd donderdag ver
zacht. Tot nader order mag men
van 11.00 tot 16.00 uur plaatse
lijke tijd de straat op.
In de Libanese hoofdstad Bei
roet is bekendgemaakt dat bui
ten Syrië een waarnemend in-
terarabisch bestuur van de Baas
partij is gevormd na de arresta
tie in Damascus van dr Razzaz,
de secretaris-generaal van de
partij, en andere leiders. Dit
waarnemend bestuur bestaat
volgens de Libanese pers uit de
Libanees dr Khalil, de Iraakse
oud-premier Achmed Hassan al-
Bakr en een Syriër, een Jorda-
niër en een Saoedi-Arabier.
Het gezaghebbende Egyptische
blad Al AJiram noemt de staats
greep in Syrië de uitbarsting
van een crisis in de Baas- partij,
die „slechts aan de macht kon
komen dank zij liquidatie- en
onderdrukkingsmaatregelen en
wraakzuchtig en terroristisch
optreden tegen de Syrische na
tionalistische elementen.
