Ontwapeningsconferentie
te Genève hervat
Amerikaanse krant bepleit
aanvallen
op Chinese kernindustrie
President Johnson
vol vertrouwen in economie
van de V.S.
Amerikaanse commando
post in uitgehouwen berg
K£Ü!?Dampo
Boodschappen van de paus
en van president Johnson
Tegen
kernwapens
Vreedzame
doeleinden
.NEDERLANDSE REPUBLIEK KRIJST
KONINGIN ALS PRESIDENT'
Felle aanval
De aanleg kostte
142 min dollar
VRIJDAG 28 JANUARI 1966
22e Jaargang - No. 6616
IIPT IWPPD
Weerbericht
Hoogwater
Boven
de partijen
Overstromings
ramp in Turkije
Zachte'
maanlanding met
behulp van
rem raketmotor
Hervatting van de bombardementen op Noord-Vietnam
Wij zijn ineen nieuwe economische
omgeving gekomen
Matiging gevraagd
Zon- en
Maanstanden
Elektronisch
systeem
Gebouwen
op veren
Welvaart en
verantwoordelijk»
heid
Militair nadeel
Mortiervuur op
Zuidvïetnamees
hoofdkwartier
De grote
maatschappij'
Zuidvietnamezen
overvielen
opleidingskamp
Amerikaanse
mariniers
in hinderlaag
Maandag 7 febr.
staking in
Maastricht
Pfankering abonnement: TERNEUZEN
Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sande
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs ƒ7,20 per kwartaal; per
maand 2,40; per week 58 ct Losse nrs 12 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzet»
Advertentieprijs per «mi 18 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubrièit „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot r..m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur voormiddag.
De ontwapeningsconferentie te Genève, waaraan door zeventien lan
den wordt deelgenomen, is donderdag na een onderbreking vsn vier
maanden hervat.
De afgevaardigden hadden een brief van paus Paulas aan secretaris
generaal Oe Thant voor zich, waarin de paus schrijft dat een duurzame
vrede steeds moeilijker te bereiken is zolang er geen doelmatige en
algemene en gecontroleerde vermindering van bewapening plaatsvindt.
„Ook de tegenstellingen tussen de geweldige bedragen die door de
fabricage van wapens worden verzwolgen en de onmetelijke en groeien
de wanhoop van de helft van het mensdom, dat niet in de meest ele
mentaire behoeften kan voorzien, wordt steeds pijnlijker en dringen
der".
Secretaris-generaal Oe Thant
sprak in een boodschap aan de
conferentie zijn vertrouwen uit dat
slies in het werK zal worden ge
steld om vorderingen te maken in
de richting van een overeenkomst
tegen de verspreiding van kern
wapens. Hij noemde een dergelijk
verdrag het dringendste onderwerp
bij de onderhandelingen.
De Amerikaanse president zei in
een boodschap dat de verschillende
standpunten die de deelnemers
aan de conferentie over Vietnam
hebben, het gezamenlijk belang bij
het tegengaan van de verspreiding
van kernwapens des te groter
maakte. De Verenigde Staten zui
len alles in het werk blijven stel
len voor de vrede in Vietnam en
de gehele wereld. „Wij zijn bereid
met de andere landen samen te
werken opdat geen enkele niet-
kernmogendheid zijn eigen kern
wapens zal verkrijgen", aldus
Johnson.
Johnson stelt vermindering van
de voorraden kernwapens en door
controle bevestigde staking van de
produktie van splijtbaar materiaal
voor dergelijke wapens voor. Grote
hoeveelheden splijtbaar materiaal
zouden dan voor vreedzame doel
einden kunnen worden aangewend.
De Verenigde Staten blijven 'e
vernietiging vragen van de duizen
den kernwapens die de V. S. en de
Sowjet-Unie in voorraad hebben.
„Als er morgen een republiek
in Nederland zou worden afge
kondigd. zou koningin Juliana
niet 85 van de stemmen tot
president worden gekozen".
Dit zei de minister van finan
ciën, dv. A. Vondeling, woensdag
avond te Amsterdam op een bij
eenkomst. van een politieke en
culturele studentenvereniging.
De heer Vondeling lanceerde
deze visie naar aanleiding van de
vraag of het ,waar was dat hij
ME ■«■■tel*
ZELFDE TEMPERATUREN
Donderdag trok een depressie
over de Noordzee naar de Duitse
Bocht. Deze storing nam daarbij in
betekenis af. Toch bracht deze in
ons land op vele plaatsen enige
regen.
Over de Britse eilanden kwam
daarna een rug van hogedruk na
derbij. Onder invloed daarvan zal
de wind eerst verder afnemen en
zullen tijdelijk enkele opklaringen
voorkomen. Plaatselijk zal vandaag
echter ook nog wat regen vallen.
In de temperaturen wordt weinig
verandering verwacht. De wind
wordt zwak tot matig uit weste
lijke richtingen.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
WESTELIJKE WIND.
Tijdelijke opklaringen, maar
plaatselijk ook enige regen. Aan
vankelijk op enkele plaatsen
mist. Zwakke tot matige wind
uit westelijke richtingen. Wei
nig verandering in temperatuur.
VRIJDAG 28 JANUARI
Bfeskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
5.50
6.25
6.65
7.05
n.m.
6.19
6.54
7.34
7.44
ZATERDAG 29 JANUARI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
6.34
7.09
7.49
7.59
n.m.
7.06
7.41
8.21
8.31
royalist was, mede in verband
met de onduidelijkheid in de stei-
lingname van de Pv/'dA in deze
kwestie".
De minister antwoordde dat hij
in beginsel republikein was, maar
dat het in werkelijkheid ging om
de vraag wie in onze democratie
de best denkbare president zou
zijn.
Als groot nadeel van de repu
bliek zag de minister dat bij een
presidentsverkiezing een actief
politicus tot staatshoofd zou kun
nen worden gekozen die grote
moeite zou hebben om de on
schendbaarheid van het staats
hoofd waar te maken door boven
de partijen te staan. De heer
Vondeling voegde daar nog aan
toe, dat het erfelijke koningschap
eht voordeel biedt, dat leden van
een koningshuis worden opge
voed in de traditie van boven de
partijen te staan.
De leider van de Russische dele
gatie, Semyon Tsarapkin die de
conferentie leidt, deed een felle
aanval op de „agressieve Ameri
kaanse politiek" in Vietnam en de
Dominicaanse republiek. Het Ame
rikaanse optreden in die landen en
in Kongo had gedreigd de confe
rentie nutteloos te maken.
Tsarapkin noemde het Ameri
kaanse vredesoffensief een „ma
noeuvre die verband houdt met de
toeneming van de Amerikaanse
militaire sterkte in Vietnam" Hij
beloofde een ontwerp-verdrag te
gen het verspreiden van kernwa
pens nauwkeurig te zullen bestu
deren .De Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie hebben ontwerpver
dragen ingediend, maar welk ver
drag Tsarapkin bedoelde, is niet
bekend. De Russische afgevaardig
de zei voorts dat de voorgestelde
multilaterale kernstrijdmacht vjor
de N.A.V.O. of e'k ander project
waardoor West-Duitsland deel zou
gaan uitmaken van een kernmacht,
de voornaamste belemmering is
voor het sluiten van een verdrag
tegen de verspreiding van kern
wapens.
In het Egeïsche gebied van
Turkije en in liet zuidosten van
het land zijn grote overstromin
gen veroorzaakt door stortre
gens. Een tiental mensen is om
het leven gekomen en ongeveer
500 woningen zijn weggespoeld.
DE STRIJD
J IN VIETNAM
Na felle strijd in een gebied op
60 km afstand van de Zuid-Viet-
namese hoofdstad Saigon halen
regeringstroepen hier een rebel
van de V'-tcong uit het struik
gewas tevoorschijn. De strijd
blijft met grote verbitterheid
voortgaan.
In de Ver. Staten is een rem-
raketmotor gebouwd die het mo
gelijk maakt een kunstmaan op
de maan te doen landen, zonder
dat de instrumenten bij het neer
komen worden vernield. Het is
een raketmotor die op vaste
brandstof werkt en een stuw
kracht levert van 407 kilo. Daar
mee moet de vaart van de kunst
maan, wanneer deze op 96 km
hoogte boven het maanopper
vlak is gekomen, worden afge
remd van 9600 km per uur tot
544 km per uur. De kunstmaan
is dan op 40 km hoogte, de uit
gebrande raket wordt uitgestoten.
Haar taak wordt dan overgeno
men door drie kleinere raketten,
die op vloeibare brandstof wer
ken en de kunstmaan blijven af
remmen tot vlak voor het neer
komen, waardoor de kostbare in-
strumentenlast zacht neerdaalt
met een iets hogere snelheid dan
die van een wandelaar, acht km
per uur.
De motor zal worden gebruikt
in het nu al sterk vertraagde
Surveyor-project, waaronder in
strumenten op de maan moeten
worden gebracht. Men wil o.m.
televisiebeelden van het maanop
pervlak naar de aarde zenden,
wat van veel belang is voor het
Apoiloproject, het landen van
twee Amerikanen op de maan in
1970. De Sowjet-Unie heeft tot
dusver viermaal getracht instru
menten op de maan te doen lan
den, hetgeen steeds mislukte.
Nu alle tekenen erop wijzen
dat president Johnson, mogelijk
al in de komende dagen, op
dracht zal geven tot hervatting
van de bombardementen op
Noord-Vietnam, indien Hanoi
niet op liet laatste ogenblik
gunstig op de Amerikaanse vre
desinitiatieven reageert, zijn
vooraanstaande Amerikaanse
dagbladen verdeeld over de vraag
of de V. S. inderdaad een einde
aan de pauze moeten maken die
al 35 dagen heeft geduurd.
In zijn jaarlijkse economische
boodschap aan het congres heeft
president Johnson zich donder
dag vol vertrouwen uitgelaten
over de economie van de Ver
enigde Staten. De optimistische
toon van zijn boodschap werd
echter getemperd door zijn er
kenning dat onzekerheid en
moeilijkheden niet tot de onmo
gelijkheden behoren.
De president waarschuwde er
sterker dan voorheen voor dat
de grotere uitgaven voor Viet
nam en gebrek aan matiging bij
de Amerikanen zouden kunnen
leiden tot verhoging van de be
lastingen.
Hij deed een oproep aan het
bedrijfsleven en de vakbewe
ging zich te houden aan de richt
lijnen van de regering om met
lonen en prijzen niet verder te
gaan dan verhogingen van 3,2
procent.
De voorzitter van de raad van
economische adviseurs van de
Jan.
2S 8.27 17.20
29 8.25 17.22
30 8.24 17.23
31 «S 17-25
11.09
11.24
11.41
12,02
0.45
2.00
3.18
In de Cheyenneberg op 'n tien
tal kilometers ten zuidoosten van
Colorado Springs is een nieuw
„operationeel centrum" gereed
gekomen, dat als dak een bijna
490 meter dikke laag graniet
heeft. De aanleg heeft 142,4 mil
joen dollar gekost.
Het -mammoetcentrum dat in
juli in gebruik wordt genomen,
komt in de plaats van een be
scheiden gebouw van twee ver
diepingen. Het omvat elf gebou
wen, elk van drie verdiepingen
en gangen en tunnels met een
totale lengte van vijf kilometer.
De toegang tot 't eigenlijke cen
trum wordt beschermd door
twee, elk dertig ton zware pant
serdeuren. Men is er bij het pro
ject van uitgegaan dat de com
mandopost een kernontploffing
moet kunnen doorstaan.
In het centrum zal worden ge
vestigd het „Norad" (het lucht
verdedigingscommando van
Noord-Amerika), dat zowel de
desbetreffende hoofdkwartieren
van leger, vloot en luchtmacht
van Amerika als dat van de
Canadese luchtmacht omvat. De
commandopost is uitgerust met
een uitgebreid elektronisch sys
teem, o.a. voor het opsporen van
boven het continent vliegende
toestellen. Ook andere afdelingen,
zoals het alarmcentrum van de
B.B. en de militaire weerkundige
dienst, zullen in het centrum
worden ondergebracht.
Tijdens een rondleiding van
journalisten onthulden lucht
machtkringen, dat er in het ge
heim aan een systeem wordt ge
werkt, met behulp waarvan men
met zekeerheid wil kunnen vast
stellen of Russische kunstmanen
kernwapens vervoeren Daarbij
maakt: men onder meer gebruik
van laserstralen voor het ver
lichten van de satellieten om ze
te kunnen fotograferen.
Het complex in de Cheyenne
berg, die deel uitmaakt van de
Rocky Mountains, is een „ven
sterloze" stad met een normale
bezetting van 425 man.
Dit aantal wordt verdubbeld
wanneer zich kritieke omstandig
heden voordoen, een ernstige
wereldcrisis of eventueel een
aanval met kernwapens. Sinds
het „Norad" in het leven werd
geroepen in 1957, is het slechts
eenmaal in volledige paraatheid
gebracht: tijdens de crisis om
Cuba in 1963.
De gebouwen in de reusachtige
grot rusten op enorme veren,
zodat ze de vloer noch het pla
fond raken. De in totaal 937
veren zijn vervaardigd van 7,5
cm dikke staalkabels en wegen
elk 900 kilo. Ze zijn nu ongeveer
95 cm hoog, maar waren 25 cm
hoger voor ze door de gebouwen
omlaag werden gedrukt. Volgens
de „Norad"-leiders kunnen de ge
bouwen in geval van een voltref-
president, Gordon Askley, die
een economisch rapport heeft
geschreven dat de boodschap
van president Johnson vergezel
de, verklaart geen redenen te
zien waarom loon- en prijsbe-
heersing zouden moeten worden
ingevoerd. De president bracht
de kwestie echter voor het voet
licht door te vragen de richt
lijnen aan te houden, opdat hij
zich niet op een gegeven ogen
blik gesteld zou zien tegenover
een inflatoire situatie die rege-
ringsingrijpen nodig maakt. Zijn
vasthoudendheid met betrek
king tot Jonen en prijzen zou
den zijn vriendschappelijke be
trekkingen met vakbondleiders
ernstig kunnen schaden. Die zijn
nl. van oordeel dat de regering
haar loonpolitiek niet kan recht
vaardigen in een tijd waarin
produktie en ondernemings
winsten stijgen.
De president zei dat de fede
rale regering niet de bevoegd
heid heeft een plafond vast te
stellen voor lonen en prijzen
maar dat, als 200.000 Amerika
nen buitenlands hun leven in de
waagschaal stellen voor de ver,
dediging van de vrijheid, het de
plicht is van de regering hen die
een comfortabele welvaart in
eigen land genieten, te vragen
met verantwoordelijkheid ge
bruik te maken van hun vrij
heid voor het vaststellen van
lonen en prijzen.
In zijn boodschap deelde de
president mede dat het bruto
nationaal produkt vorig jaar met
47 miljard dollar is toegenomen
tot het record van 675,6 miljard
dollar en dat het naar verwach
ting dit jaar zal uitkomen op
722 miljard dollar. Het aantal
werklozen is verminderd tot 4,1
procent van de arbeidsbevol-
king. Het persoonlijk inkomen
nam met 7,5 procent en de winst
van het bedrijfsleven met 20
procent toe tot recordomvang.
De ontwikkeling van de prijzen,
hoewel die een stijging van de
kosten van levensonderhoud met
zich meebracht, is beter ge
weest dan in vele andere lan
den en de Verenigde Staten heb
ben geen terrein verloren op
hun grote concurrenten in de
De New York Times is van neergeschoten en 50 andere ge
mening dat de regering er ver
standig aan doet de pauze te
verlengen. Het blad acht de pe
riode van ongeveer een maand
te kort om alle mogelijkheden
die tot vrede kunnen leiden, uit
te putten. Het is duidelijk dat
de pauze niet meer succes heeft
gehad dan tien maanden bom
bardementen om Hanoi tot aan
vaarding van Washingtons voor
waarden voor een vredesconfe
rentie over te halen. Indien de
strijd weer naar Noord-Vietnam
wordt verplaatst, zal de moge
lijkheid van verder diplomatiek
contact met Hanoi gering blij
ken, aldus de New York Times.
De New York Herald Tribune
daarentegen schrijft dat de pau
ze de Amerikanen, Zuidvietna-
mezen en hun bondgenoten in
Vietnam militair nadeel heeft
opgeleverd en dat verdere ver
lenging alleen maar de vijand
van dienst kan zijn.
De New York Daily News is
niet alleen voorstander van her
vatting der bombardementen
maar stelt tevens voor dat kern
wapeninstallaties in China wor
den aangevallen. China heeft nu
het begin van een kernwapen
industrie. De fanatici van Pe
king of hun opvolgers zullen ons
zeker willen aanvallen zodra zij
zich sterk genoeg achten op
kernwapengebied. Waarom zou
de fout van Truman niet goed
kunnen worden gemaakt door
China's beginnende kernwapen
industrie nu uit te schakelen,
aldus het blad dat verder voor
stelt dat aan Tsjiang kai-Sjek
toestemming wordt ggeven door
middel van een contra-revolutie
het Chinese vasteland te herove
ren
Een Zuidvietnamese militaire
woordvoerder heeft meegedeeld,
dat vietcongstrijders in de zui
delijke provincie Tsjoeng Thien
een militair hoofdkwartier van
de Zuidvietnamese regerings
pen met mortiervuur hebben be
stookt.
Radio-Hanoi heeft gemeld, dat
de aanval van de vietcong op
de Amerikaanse luchtmachtba
sis Da Nang, die eergisteren
plaats vond, de tegenstander
zware verliezen heeft berokkend.
Meer dan 10.000 man Ameri
kaanse troepen zouden zijn ge
sneuveld en 213 gewond in de
periode van 8 tot 19 januari in
het district Coe Tsji Van in pro
vincie Gia Dinh, niet ver van
Saigon. Hanoi meldt ook dat 29
Amerikaanse toestellen werden
fer van een kernwapen op de buitenlandse handel
berg wel dertig cm meegeven
zonder te worden beschadigd.
Het personeel van het centrum
zou het in de grot gemakkelijk
een maand kunnen uithouden,
wanneer het van de buitenwe-
eld werd afgesloten.
De president antwoordde be
vestigend op de vragen of het
land moeilijkheden kan opvan
gen die voortvloeien uit de gro
tere uitgaven voor Vietnam en
(Adv.)
in het binnenland; of kan wor
den voorkomen dat een destruc
tieve loon-prijsspiraal ontstaat
en of de opbouw van de „gro
te maatschappij" kan doorgaan.
Hij noemde het feit dat deze
vragen ernstig worden gesteld
en ernstig moeten worden be
antwoord, bewijs genoeg dat
„wij in een nieuwe economische
cuzuxevuut ziin cekomen".
troffen.
Zuidvietnamese regeringstroe
pen hebben woensdag in een
aan Cambodja grenzende pro
vincie een groep jonge vietcong'-
recruten in een opleidingskamp
verrast en 144 gevangan ge
maakt.
Het kamp bevond zich op 120
km ten zuidwesten van Saigon.
Er werden wapens en munitie
aangetroffen. Bij een kort ge
vecht sneuvelden veertien viet-
cong-strijders. In het gebied
werden bovendien nog 117 ver
dachte elementen aangehouden.
Dit schijnt tot dusver het be
langrijkste resultaat te zijn van
de acties die Amerikaanse en
regeringstroepen in diverse stre
ken zijn begonnen.
In Amerikaanse militaire krin
gen te Saigon verbaast met zich
over de betrekkelijke inactivi
teit van de vietcong. Op grond
van buitgemaakte documenten
rekende men op felle aanvallen
direct na afloop van het be
stand ter gelegenheid van het
boeddhistische nieuwjaar. De
Amerikaanse en Zuidvietname
se militaire leiders hebben ac
ties ingezet in de buurt van de
concentratieplaatsen van de viet
cong om de guerrillastrijders
voor te zijn.
Vijftien Amerikaanse mari
niers zijn donderdagochtend bij
een patrouille op acht km ten
noordwesten van de basis Tsjoe
Lai 570 km ten noordoosten
van Saigon in een hinderlaag
van de vietcong gelopen. Vol
gens een Amerikaanse woord
voerder leden de mariniers dia
in de minderheid waren, „zwa
re verliezen". De verliezen van
de vietcong werden licht ge
noemd.
Indien de werkgevers in 'de
Maastrichtse aardewerkindustrie
de eisen van de vakbonden ten
aanzien van de nieuwe c.a.o. niet
accepteren of vóór 4 februari 12
uur geen bevredigende regeling
in het vooruitzicht stellen, zullen
de industriële bonden op maan
dag 7 februari een werkstaking
proclameren, aldus heeft het
A.N.P. vernomen.
De werkgevers zullen schrifte
lijk daarvan op de hoogte worden
gesteld. Zoals bekend hebben de
ledenvergaderingen van St. Wil-
librordus en de A.B.C. zich ver
enigd met een ultimatum aan de
werkgevers, dat op 4 februari af.
loopt. De werkgevers blijven van
mening, dat in hun ondernemin
gen geen onderscheid kan wor
den gemaakt tussen georganiseer-
den en ongeorganiseerden. Zij
hebben deze week de bonden ver
antwoordelijk gesteld voor de
sociale, economische en bedrijfs-
technische consequenties van een
eventuele staking.
De Maastrichtse aardewerkin
dustrie telt ongeveer 3.000 werk
nemer*.
