Amerikaanse gevangene in Rusland
pleegl zelfmoord
Eind deze week een oplossing
voor de Europese crisis?
De misdaad
van Richard Ross
NIEUW
SPELDJE
FYFFES
Te koude aardappelen
DE GELDEN VOOR CULTURELE
PROJEKTEN IN SURINAME
MILITAIRE REGERING VAN NIGERIA
BLIJFT POLITIEK VAN
NIET-GEBONDENHEID VOEREN
Burgemeester van Los Angeles en
hoofdcommissaris van politie
beschuldigd van grove nalatigheid
llll
NU WEER EEN
GRATIS
BIJ 1 KILO
BANANEN
7
Maan<3ag 24 Dinsdag 25 januari 1966
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 5
90 jaar
leerplicht
Lijk van
sir Aboebakar
Balewa gevonden
HOOFDSCHOTEL? VLEES
De 27-jarige Amerikaan New-
comb Mott, die vorig jaar no
vember tot anderhalf jaar ge
vangenisstraf is veroordeeld, om
dat hij de Sowjet-Unie via de
Noorse grens illegaal zou zijn
binnengekomen, heeft zelfmoord
gepleegd, aldus heeft het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken vrijdag bekendge
maakt. Mott maakte een eind
aan zijn leven toen hij van de
gevangenis in Moermansk naar
een andere plaats werd overge
bracht, waar hij de rest van zijn
straf zou moeten uitzitten.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft aan de
Amerikaanse ambassade in Mos
kou verzocht „aan te dringen op
volledig onderzoek naar de om
standigheden van de dood van
Mott en zo spoedig mogelijk ver
slag uit te brengen", zei de
woordvoerder.
Mott, afkomstig uit Sheffield
in Massachusetts, werkte voor
een Amerikaanse uitgeverij toen
hij een bezoek bracht aan noord-
Noorwegen. Op Sowjetrussisch
grondgebied werd hij gearres
teerd. Hij had geen Sowjetrus
sisch visum bij zich. Tijdens het
proces zei hij dat hij verdwaald
was en geen onwettige bedoelin
gen had gehad. Desondanks werd
hij tot anderhalf jaar gevange
nisstraf veroordeeld. Een beroep
werd vorige maand verworpen.
Aan de Amerikaanse ambassa
de was meegedeeld dat het stof
felijk overschot van Mott zich te
Kirov bevindt, ongeveer 800 km
ten noordoosten van Moskou.
Een Amerikaanse functionaris
heeft zich daarheen begeven.
Mott zou donderdagnacht zelf
moord hebben gepleegd in het
toilet van de trein waarmee hij
naar zijn nieuwe bestemming
werd gebracht. De Russische
autoriteiten hebben beloofd nog
meer bijzonderheden over de
zelfmoord te geven.
Mott had destijds gezegd dat
hij het over hem uitgesproken
vonnis onrechtvaardig achtte.
Zijn Russische advocaat had om
clementie verzocht. Twee func
tionarissen van de Amerikaanse
ambassade in Moskou zullen zo
spoedig mogelijk naar Kirov
gaan, waar zich het stoffelijk
overschot van Mott bevindt.
De moeder van Mott gelooft
dat de Russen haar zoon ver
moord hebben. Haar zoon was
niet het type om zelfmoord te
plegen. „En", zo zei ze, „hoe zou
hij in een trein, terwijl hij be
waakt werd door Russen, de
hand aan zichzelf hebben kun
nen slaan?"
Haar argwaan is nog ver
sterkt door de mededeling van
een functionaris van de Rus
sische ambassade in Washington,
dat hij niet wist of het stoffelijk
overschot van haar zoon wel
naar de V. S. gebracht zal kun
nen worden.
NIEUWE
FRANKEERZEGELS
SURINAME
VOGELSERIE
De Surinaamse postadministratie
zal 16 februari een serie van ge
wone frankeerzegels „Vogelserie"
uitgeven ter vervanging van de
huidige „vruchtenserie". De serie
werd ontworpen door Stuart
Robles de Medina. Het zijn acht
zegels van 1 t/m 10 cent in Suri
naamse munt.
In goed ingelichte
kringen verwacht men dat de
conferentie van de Europese .mi
nisters in Luxemburg eind deze
week niet op een mislukking
zal uitlopen. De voorspelling
luidde dat de Fransen in laatste
instantie niet zullen vasthouden
aan hun officiële interpretaties
van het E.E.G.-verdrag, waar
bij de meerderheidsregel wordt
uitgeschakeld.
Wanneer men onverhoeds te
koude (onder 4° C boven nul)
aardappelen in huis zou heb
ben, hetgeen in deze winter
nog mogelijk is, zullen ze
zoet van smaak zijn. Men
hoeft deze rauwe aardappelen
dan niet weg te gooien. Zon
der moeite zal de (te) zoete
smaak verdwijnen, wanneer
men ze een weekje in een
warmere ruimte zet. Overi
gens: in het algemeen geldt,
dat men ook in de winter
lekkere aardappelen kan eten
wanneer ze een weekje in
een warme ruimte worden
voorverwarmd.
Bintje
De naam van de meest gegeten
aardappel, Bintje, is afkom
stig van de nu 77-jarige
Friese mevrouw Bintje Jan-
sma. Zij zat ruim zestig jaar
geleden in de klas bij mees
ter De Vries in Suameer, die
behalve onderwijzer ook
aardappelkweker voor de
Naar het A.N.P. verneemt heeft
de Nederlandse regering voor de
jaren 1965 en '66 ruim een miljoen
gulden (Ned. crt) beschikbaar ge
steld voor culturele projekten in
Surinamè. Verwacht wordt dat
ook in de jaren daarna even grote
bedragen zullen worden gevoteerd.
De Surinaamse regering heeft
voor dit jaar een bedrag van
Sfl 50.000 voor culturele projekten
op de begroting staan, de Antil
liaanse regering een bedrag van
NAfl 105.000.
De heer L. Lichtveld, voorzitter
van de Surinaamse delegatie van
de culturele adviesraad, klaagde
over de langzame afdoening van
voorgestelde projekten door de
Surinaamse overheid. Hierdoor,
aldus de heer Lichtveld, lopen we
het gevaar dat gelden die door
Nederland reeds op de begroting
waren gebracht, verloren gaan voor
de plannen waarvoor zij bestemd
waren.
In Suriname schijnt men het
idee te hebben, aldus de heer
Lichtveld, dat het voldoende is om
een wens te uiten, maar men dient
te bedenken dat de subsidiegevers
om goed uitgewerkte plannen vra
gen.
Aanslag op Zuidslavisclie
ambassade in Kopenhagen
Zaterdagmorgen is bij de Zuid-
slavische ambassade in Kopenha
gen een krachtige tijdbom ont
ploft, die de voorkant van het
ambassadegebouw beschadigde
en van huizen in de buurt de
ruiten deed sneuvelen. Niemand
liep enig letsel op. Van de dader
ontbreekt elk spoor.
De bom was op een pilaar
rechts van de deur geplaatst. De
ambassadeur en zijn vrouw slie
pen toen de bom barstte. Een
functionaris van de ambassade
heeft verteld dat enige tijd gele
den bij gerucht is vernomen dat
er een aanslag zou worden ge-
1 leegd. De ambassade ligt in een
ustige straat in een buitenwijk
van de Deense hoofdstad.
Uit gevonden onderdelen van
de bom is gebleken dat het een
primitief maaksel was, voorzien
van een wekkermaehanisme.
Hij hoopt dat Nederland bereid
zal worden gevonden om een aoart
fonds te creëren, waarin de gelden
bestemd om de problemen op en
rondom het onderwijs op te lossen
worden gestort. Gewenst was dat
zo spoedig mogelijk een systema
tischer meerjarenplan zou worden
opgesteld want, zo zei de heer
Lichtveld, Suriname heeft sinds 90
jaar een leerplichtwet. De kinde
ren zijn derhalve verplicht r.aar
school te gaan, maar dat betekent
ook dat de overheid verplicht is
voor scholen en onderwijzers te
zorgen. Hij hoopte dat dit euve! bij
het 100-jarig bestaan van de leer
plichtwet (de oudste van het ko
ninkrijk) zou zijn opgeheven.
A.IC.U.-direktie
nodigt vakbonden uit
voor gesprek
De direktie van de A.K.U.
heeft zaterdagavond de vakbon
den telegrafisch uitgenodigd
voor een gesprek over de ont
stane moeilijkheden. Daarmee
heeft de direktie gereageerd op
een telegram van de vakbonden
van vrijdagavond waarin de
A.K.U.-direktie werd gevraagd
de uitgestoken hand te accep
teren.
De tekst van het telegram van
de direktie luidt als volgt:
„Herhalen dat wij steeds tot
gesprek bereid zijn. Ter voor
koming van ieder misverstand
herhalen wij ook dat individuele
bevoordeling van georganiseer-
den onaanvaardbaar blijft. Inge
volge uw verzoek nodigen wij u
uit tot gesprek op nader te be
palen tijd en plaats".
Betoging tegen sluiting
Belgische mijn
Zaterdag heeft de Vlaamse
volksbeweging te Genk in Bel
gisch Limburg geprotesteerd
tegen de voorgenomen sluiting
van de mijn te Zwartberg. Vrij
dagavond werd in Genk op een
bijeenkomst gepleit voor vesti
ging van nieuwe industrieën en
bedrijven.
Friese maatschappij van land
bouw was.
De vensterbank van het klas
lokaal fungeerde tevens als
broeikas. Toen meester De
Vries een nieuwe kruising tot
stand bracht, gaf hij er tra
ditiegetrouw de voornaam
aan van een goede leerling.
Op dat moment was dat Bin
tje Jansma. Nu, meer dan 60
jaar later, is „Bintje" als
aardappel wereldberoemd. Ze
komt op tafel bij miljoenen
in Nederland, maar ook in
Duitsland, Oostenrijk, Zwit
serland, Spanje, Italië en tal
van andere landen.
De naamgeefster is in Friesland
blijven wonen in de omgeving
van Leeuwarden.
En tenslotte: Mochten uw aard
appelen helemaal stuk ge
kookt zijn, geen nood. Maak
er puree van door wat melk
of melkpoeder toe te voegen.
Ghanese president
opende
waterkrachtcentrale
President Nkroemah van Gha
na heeft zaterdag met de onthul
ling van een plaquette de water
krachtcentrale te Akosombo,
welke gelegen is aan het kunst
matige stuwmeer in de Volta, in
gebruik gesteld. Tevoren had het
opperhoofd Nana Akoto de
Tweede een koe en vier schapen
geofferd.
Achter de geweldige dam ligt
het op vier na het grootste kunst
matige meer in de wereld. Het
wordt met zijn 8400 vierkante
kilometer slechts in grootte over
troffen door de Owenwatervallen
in Oeganda; de Kariba-dam in
Rhodesië en Zambia en de dam te
Bratsk in Siberië.
Het gehele project vertegen -
Meer dan een miljoen
hectoliter bier geëxporteerd
Het centraal brouwerijkantoor
in Amsterdam deelt mede: De
gezamenlijke bierexport van de
Nederlandse brouwerijen is in
het kalenderjaar 1965 met bijna
10 procent gestegen ten opzichte
van 1964 en heeft daardoor voor
het eerst in de geschiedenis de
1.000.000 hl-grens overschreden.
In totaal bedroeg in 1965 de
export (inclusief seheepsprovian-
dering) 1.017.302 hi en vertegen
woordigde een waarde van ca 79
miljoen gulden (tegenover ca 72
miljoen gulden in 1964).
Van de zijde van de vijf is
reeds met veel nadruk ook in
het openbaar gewezen op het
feit, dat men het verdrag op dit
punt moet naleven, waarbij men
echter met evenveel nadruk be
toogde dat in concrete gevallen
geen der partners het lichtvaar
dig op een hantering van het
meerderheidsprincipe tegen een
van de anderen zal laten aan
komen.
DE POSITIE
VAN HALLSTEIN
Tegenover een Frans toegeven
op dit punt zouden de vijf de
bereidheid stellen om de betrek
seerde Europese commissie (na
nisterraad en de nieuwe gefu
seerde europese commissie (na
samenvoeging der E.E.G.-com-
missie, Euratomcommissie en ho
ge autoriteit der E.G.K.S.) te
regelen aan de hand van de er
varing van de afgelopen jaren,
uiteraard in overleg met die
nieuwe commissie. Bovendien
zouden de vijf, en in het bijzon
der Duitsland, Hallstein moeten
laten vallen als kandidaat voor
het presidentschap van de nieu
we gefuseerde executieven. Voor
de Duitsers zou dit aanvaard
baar zijn, mits de fusie niet met
een een feit zou worden en Hall
stein dit jaar nog E.E.G.-presi-
dent zou kunnen blijven, in af
wachting van de instelling der
nieuwe executieve aan het ein
de van het jaar.
EuropeseDR. MANSHOLT
In dit verband achtte men het
in Europese kringen interessant
voor de positie van dr. Mansholt,
de huidige Nederlandse vice-
voorzitter der E.E.G.-commissie,
dat het Nederlandse parlement
kennelijk genegen is het fusie
verdrag te ratificeren voor de
namen van de veertien nieuwe
Europese commissarissen be
kend zijn. De Duitse bondsdag
heeft dit verdrag al geratifi
ceerd.
Deskundige waarnemers in
Straatsburg achtten het voorts
niet zonder betekenis, dat don
derdag bij het grote politieke
debat van het Europese parle
ment met de Europese minister
raad twee persoonlijkheden ont
braken: de Italianen Del Bo,
voorzitter der hoge autoriteit,
en Colonna, lid van de E.E.G.-
commissie. Zij brachten in dit
verband in herinnering dat de
Franse minister Couve de Mur--
ville onlangs in Rome zou heb
ben laten weten dat een man als
Colonna voor de Franse regering
wel aanvaardbaar zou zijn als
voorzitter van de gefusioneerde
Europese executieve.
De burgemeester en hoofdcom
missaris van politie van Los An
geles hebben zich schuldig ge
maakt aan grove nalatigheid door
te verzuimen maatregelen te ne
men ter voorkoming van het op
roer van verleden jaar augustus in
de negerwijk Watts. Tot deze con
clusie is een door de Californische
beweging voor de burgerrechten
ingestelde adviescommissie van
veertien leden onder leiding van de
episcopaalse bisschop James Pike
gekomen. De commissie, waarvan
drie nester deel uitmaken, heeft
haar bevindingen neergelegd in een
rapport bestemd voor' de federale
commissie voor de burgerrechten.
Zijs verwiit de samenstellers van
een op 2 december j.l. uitgebracht
rapport oppervlakkigheid en ge
brek aan voorstellingsvermogen.
De door gouverneur Edmund
Brown van Californië ingestelde
commissie van onderzoek onder
leiding van John McCone, voor
malig hoofd van de Amerikaanse
centrale inlichtingendienst, die het
eerdere rapport uitbracht, had
o.a. de hoofdcommissaris van poli
tie William Parker ten onrechte
schoongewassen, zo wordt gezegd.
Bij de onlusten in Watts vonden
vierendertig mensen de dood en
werd een schade aangericht van
naar schatting veertig miljoen dol
lar. De adviescommissie is van
oordeel dat het gemeentebestuur
een duidelijk gebrek aan begrip en
zorg voor het lot van de negerbe
volking heeft getoond. Zij dringt
aan op onverwijlde stappen om
werkgelegenheid voor de negers te
scheppen, een einde te maken aan
de huisvestingsdiscriminatie en de
levensomstandigheden te verbete
ren.
De Nigeriaanse militaire regering
heeft zaterdag bekendgemaakt dat
zij een buitenlandse politiek van
niet-gebondenheid, respect voor de
souvereiniteit van alle landen en
van vriendschappelijke betrekkin
gen met alle landen zal bliiven voe
ren. Dit was het enige dat in de
verklaring over de buitenlandse
politiek werd gezegd.
Als achtergrond voor de „op
stand van het leger" van vorige
week werd gezegd dat er een ver
trouwenscrisis heerste in verschei
dene delen van het land, die tijdens
de verkiezingen in het westelijke
gebied in oktober vorig iaar een
hoogtepunt bereikte.
Oppositiepartijen meenden dat
er bij de verkiezingen was ge
knoeid en dat de regionale rege
ring daarbij misbruik van haar
macht had gemaakt. De toestand
werd slechter en bepaalde officie
ren trachtten zich van de macht
meester te maken. Deze ontvoer
den premier Balewa en de minister
van financiën Festus Okotie-Ebo'n.
De opstand verspreidde zich
over het gehele land en twee regio
nale premiers en enige legerofficie
ren werden gedood, maar de grote
meerderheid van het Nigeriaanse
leger bleef trouw aan de federale
regering, aldus de verklaring De
ministerraad legde de macht in
handen van het leger, toen bleek
dat het onmiddellijk noodzakelijk
was de ernstige situatie die de
federatie bedreigde, in handen te
houden.
Het lijk van de voormalige Nige
riaanse ministerpresident sir
Aboebakar Tefawa is vrijdag ge
vonden, aldus heeft het nieuwe
militaire bewind meegedeeld. Sir
Aboebakar werd sedert de opstan
dige beweging van vorige week
zaterdag vermist.
Via radio-Nigeria werd meege
deeld dat de militaire regering, met
groot leedwezen mededeling deed
van de dood van sir Aboebakar
Tafewa Balewa, voorheen minister-
nresident van de federale republiek
Nigeria". De regering heeft alie
bureaus order gegeven te sluiten
en de vlag halfstok te hijsen als
teken van eerbied voor „deze grote
zoon van Nigeria'.
Er werd niet meegedeeld op
welke wijze sir Aboebakar is ge
storven of waar zijn lijk is gevon
den. Aboebakar die de leeftijd van
53 jaar bereikte, was premier van
Nigeria sedert 1957. Tezamen met
hem verdween minister van finan
ciën Okotie Eboh uit Lagos, die
reeds eerder doodgeschoten 'is aan
getroffen.
Het stoffelijk overschot van pre
mier Balewa werd zaterdag bij h°f
huis van zijn gezin te Bauchi be
graven. De militaire gouverneur
van dit gebied liet de traditionele
ceremonie ter gelegenheid van het
einde van de ramadan vervallen.
60 mensen liepen zaterdag in
Mexico-Citv brandwonden op toen
op het Plein van de Grondwet in
het centrum van de stad honder
den met gas gevulde ballons tege
lijk ontploften. Van 5 mensen is
de toestand ernstig. De ballons
zouden worden opgelaten ter ge
legenheid van de terugkeer van
de Mexicaanse president Ordaz
van 'n reis door midden-Amerika.
'Adv
Rico Bulthui*
103)
Jammer genoeg is Nellie mij
komen opzoeken. Hier, op deze
rand van dit bed heeft zij zitten
huilen en klagen over de wrede
tandarts. Mevrouw Weber is ge
komen en heeft zitten draaien
en insinueren. Mijn vriendinnen
hebben hun praatjes met hun
valse tranen vermengd. Gepar
fumeerde enveloppen met ver
draaide handschriften zijn me
met de ochtendpost gebracht en
tenslotte is er iemand gekomen,
die zich Eggeling noemde. Mijn
verhaal is lang en vervelend,
meneer Ross, maar de waarheid
is meestal vervelend.
Deze meneer Eggeling dan,
vertelde me, dat ikook thuis
verpleegd kan worden en hij uit
goede bron wist, dat ik niet on
der controle behoef te staan. Hij
zei verder, dat iemand een
„dame", mij geld af wilde per
sen en dat hij dat onmogelijk zou
kunnen maken, mits ik hem voor
de moeite van tijd tot tijd wilde
belonen. Het was belachelijk en
schandelijk tegelijk, meneer
Ross. Deze lust tot afpersen was
ziekelijk. Later vernam ik, dat
hij een verpleegster had uitge
hoord. Ik heb hem kalm de deur
gewezen en hem uitgelachen.
Ik wist toen reeds, dat Hugo
een beetje in geldelijke moeilijk
heden was geraakt door een ver
keerde speculatie. Het was een
leugen van hem, maar ik be
greep wat er gaande was en ik
vroeg of hij me zijn medebewo
ners eens wilde beschrijven. Er
was een Eggeling bij, maar deze
was nooit bij me geweest, doch
het was Lucas. Lucas die zelf
moord heeft gepleegd. Toen Lu
cas bij mij kwam, was hij dron
ken, anders was hij wel verstan
diger geweest denk ik. Ik had
moeten spreken, maar ik heb ge
zwegen. Misschien heb ik die
meneer Lucas vermoord. Mis
schien heb ik een moordenaar
gehuurd, doch ik kan u zeggen,
dat ik die moordenaar dankbaar
ben en mocht u de schuldige
grijpen, denkt u dan aan mij en
bedank hem uit mijn naam
Mevrouw Galjaard zweeg.
„U heeft moeten vechten,
bracht Richard Ross met enige
moeite uit.
„Ik vocht voor de liefde, me
neer Ross, dan vecht men hard,
dat verzeker ik u! Denk niet, dat
mijn verhaal praatzucht is, het
valt mij moeilijk hierover te
spreken met een vreemde en
iedereen is mij vreemd, doch ik
vecht ook tegen u, dat is mijn
recht, mijn enige recht! Mijn
enige wapen!"
Ross stond op. Hij gaf me
vrouw Galjaard een hand en
verliet het vertrek. In de gang
waren twee heel jonge zustertjes
speels aan het hinken op de grote
tegels. Ze hielden direct op, toen
ze een inspecteur van politie de
deur van een der patiënten uit
zagen komen en liepen met dood
ernstige gezichten langs Ross
heen. Ross had echter geen lust
tot lachen. Hij had wel lust, om
naar het lijkenhuis te gaan en
de dode Lucas in het koude,
gluiperige gezicht te slaan en
hem in de glazige ogen te spu
wen. Ross had geen genoegen
meer in de verzorgde lanen en
de vage villa's. Hij nam een
autobus en was binnen tien mi
nuten in het centrum van de
stad.
ACHTSTE HOOFDSTUK
Het oosters oor van de heer
Ishiguro, was nog steeds Oost-
Indisch doof, toen Richard Ross
er een luide groet in toeterde.
De zwijgzame man was mevrouw
Weber behulpzaam, by het af
schroeven van het bord van de
heer Lucas. De heer Ishiguro
had juist een kop thee gedron
ken bij dokter Hogendyk. Tilly
had een praatje met hem ge
maakt. Mevrouw Haye had min
zaam tegen hem geknikt en Eg
geling had hem op de schouder
geslagen en „amice" tegen hem
gezegd. Tine had hem gewezen
op het nog altijd stralende
herfstweer, kortom, er was vre
de met Japan, met behoud van
wapens. Mevrouw Weber liet
haar nieuwe hulp in de huishou
ding aan het bord prutsen en
wendde zich in de hall tot Ross.
„Als u meegaat, dan durven
ze me nief af te zetten, doet u
het meneer?"
Ross informeerde naar welke
afzetters hij de eerbare dame
had te volgen. Toen het hem dui
delijk werd, dat ze de bloemist
bedoelde, die een krans voor de
laatste eer van de eerloze Lucas
moest leveren, zei hij:
„Nee, dat vertik ik".
Bridee stond te schudden in
de gang. De recherc'heur wees op
de zijkamer en riep: „Er is een
„pin-up girl" voor u gekomen.
Ze zit al een uur te wachten."
Ross opende de deur die hem
werd gewezen en stond toen te
genover een jonge vrouw, aan
wie hij een vage herinnering
had. Toen ze hem binnen zag ko
men, zuchtte ze verlicht.
„O"! zei ze opgewekt, „dus is
u toch van de politie, dat valt
me mee."
Richard Ross kreeg een visioen
aan een rekstok met ringen,
maar zijn geheugen liet hem in
de steek. Pas toen ze hem ver
telde, dat hij haar echtgenoot
had opgebeld om het een en an
der te vragen, ging hem een licht
op. Het was mevrouw Moerman,
de vriendin van Lucia Filippo,
die hem van haar erf had willen
jagen, omdat ze niet aan zijn
neus had kunnen zien, dat hij op
speurtocht was.
(Wordt vervolgd.)
zolang de voorraad strekt
