Machtscrisis in Indonesië nadert hoogtepunt Nigeriaanse rebellenleider onderwerpt zich Weinig optimisme in Luxemburg BE DAGEN VAN SOEKARNO SCHIJNEN GETELD Gewapend treffen na mohammedaanse vasten RADIO DE KOCX GENERAAL IR0NSI (TIJDELIJK) DE RIED WE HEERSER BE VIJF E.E.G.-LANDEN WIJZEN EISEN AF Twee Amerikaanse vliegtuigen verongelukt tijdens bijtanken HET WEER WOENSDAG 19 JANUARI 1965 22e Jaargang - No. 6609 Militaire regering Nasoetion wil de uitvoerende macht Demonstraties in Djakarta verboden Toch nog betogingen Soekarno aarzelt Geen buitenlandse hulp zolang Soekarno regeert o e De kan;en van mevrouw fndira Gandhi stijgen Grondwet „Wanordelijk heden"; geen muiterij Nederlanders in goede welstand Hoogwater Zon- en Maanstanden Bevoegdheden beknot Ook dinsdag geen vooruitgang Het „front van de vijf" houdt stand De „zes" stellen beslissing over crisis uit Prinses Maigriet 23 jaar Weerbericht V Frankering bij abonnement: TERNEUZEN Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sande Redactie- en Administratie-adres: Smidswal Telefoon: 01150 207S Gironummer: 38150 Abonnementsprijs ƒ7,20 per kwartaal; per maand ƒ2,40; per week 58 ct. Losse nrs 12 ct. DE VRUE ZEEUW Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentleprlls oer mm 18 et; minimum per advertentie 2.40. RubriéK „Kleine Advertenties" (géén handels advertenties) 5 regels ƒ1.10 Iedere reeel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven order nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot r m. 2 uur. Voor het gecomb maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur voormiddag. Buitenlandse waarnemers in Djakarta hebben de stellige over tuiging, dat de smeulende machts crisis in Indonesië binnen een week of twee een hoogtepunt zal bereiken. Diplomatieke waarnemers achten een gewapend conflict, eventueel gevolgd door de terug keer naar een parlementaire demo cratie, niet onmogelijk. Er richten zich sterke krachten op een „Indo nesië zonder Soekarno", ofschoon men de 64-jarige president zo lang mogelijk aan wil zien blijven om te verhinderen, dat een gewapend treffen in een van de eerste dagen na het einde van de mohamme daanse vasten op 24 januari uit breekt. Het Indonesische leger dat na de mislukte staatsgreep duidelijk aan macht heeft gewonnen, probeert het presidentschap voor Soekarno te redden. Het leger heeft, in de af gelopen weken reeds alles gedaan om een opstand van het volk teven Soekarno te verhinderen. Een der gelijke oostand is verre van imagi nair, gezien de reacties van de dui zenden demonstrerende studenten in Djakarta en elders. teren". Onofficieel ziin reeds voel horens uitgestoken in de richting van Washington en andere moge lijke hulpbronnen. De V.S. zouden echter hebben geantwoord, dat verzoeken om hulp een officiëler karakter dienen te dragen. Zolang Soekarno aan het roer van staat blijft staan en zijn anti-westerse houding bijna elke dag ventileert, zijn deze landen niet bereid huip in welke vorm dan ook te bieden, al dus diplomatieke kringen in Dja karta. Waarnemers zeggen, dat Soekar- no's gebrek aan bereidheid zich te schikken in de drastisch gewijzigde omstandigheden elke hervorming blokkeert. De president zou honen uit de huidige chaos weer als de enige „pimimpin besar" (grote leider) te voorschijn te kunnen treden. Generaal Nasoetion schijnt niet in het ambt van vice-presiden ge ïnteresseerd te zijn, hoewel grote lagen van de bevolking hierop heb ben aangedrongen. De generaal zou verwachten dat de bevoegd heden van toekomstige presidenten in Indonesië zullen worden gekorL- wiekt. Nasoetion wii niet 1het pre sidentschap van Soekarno erven, maar de uitvoerende rriacht: die van eerste minister. De kandidaat van het leger en van de partijen voor de post van vice-nresident (een functie die ge ruisloos werd afgevoerd na het vriiwillige ontslag van Mohammed Hatta acht jaar geleden) Is sultan Hameogkoe Boewono de negende van Djokjakarta. Intussen bereidt Nasoetion zich er reeds op voor met toestemming van Soekarno minister-president van het „nieu we Indonesië" te worden. De militaire commandant van Djakarta heeft het houden van alle betogingen in de Indonesische hoofdstad verboden. Naar het pers bureau Antara meldt is deze maat regel genomen teneinde de open bare orde te handhaven en te voor komen dat de machten die achter de mislukte staatsgreep van 1 oktober zaten wellicht van de toe stand gebruik zouden maken. De mohammedaanse studenten vereniging op West Java heeft in een verklaring met betrekking t.ot de grote prijsverhogingen gezegd, dat „het peduld van het volk gren zen heeft". Het ministerie van olieaangelegen heden heeft bekendgemaakt dat voor de tiid van vijf dagen tiidens bet mohammedaanse nieuwiaar de prijs van benzine en kerosine zal zijn gehalveerd. Antara meldt dat de militaire commandant or> Midden Java de priis voor medicijnen heeft vervijf voudigd. Deze verhcmg blijft tot eind januari van kracht. Dinsdag ziin in Djakarta pant serwagens uitgerukt om het presi dentiële nale's te beschermen toen een vijfhonderdtal betogers voor het nabijgelegen ministerie van buitenlandse zaken te hoop was celopen om te protesteren tegen de gestegen prijzen. Studenten hieiden voorts feen betoging voor het kantoor van minister Soeban- drio en eisten een verbod van de communistische partij. Soekarno heeftintussen ziin ministers opdracht gegeven de noodzaak van enkele recente nrijs- verhogincen in heroverweging te nemen. Militairen bewaken de ben zinestations in Diakarta. nadat stu denten de pompbedienden hadden "edwongen benzine tegen een vijf de van de nieuwe roepiaprijs te leveren. ÏAdv.) Intussen hebben prominenten Ir» het leger hun eisen gesteld: het verbod van de communistische partij en het ontslag van alle oro- communistische ministers uit het 100 leden tellende kabinet, ook van de eerste vice-premier dr. Soeban- drio. Als Soekamo ingaat on deze eisen, die de eisen van de demon stranten ziin, zou Indonesië reeds vandaag een militaire regering on der Soekarno en mogel"k een één- partiisvsteem kunnen hebben. De huidige ontwikkeling, boven alles de economische en politieke imnasse waarin ziin regime is ge raakt, zouden Soekamo kunnen dwingen tot een ondeling van ziin functies: die van staatshoofd er minister-president. In dat geval zon Soekarno ge noegen moetpn nemen met de lou ter representatieve functie van president, zo menen d°»e dlnloma. tleke waarnemers In D'akarta. D» Uitvoerende macht zou dan weer In handen kom°n van een eerste mi nister, een functie die de laatste jaren In handen van het staats hoofd Is geweest. Soekarno heeft verscheidene ma len laten doorschemeren, dat hii er geen bezwaar tenen heeft ziin executieve macht te snlitsen. om dat hij geen nraktische oniossin" voor de huidige moeilijkheden weet. De president houdt rekening met de omstandigheden dat de eieenlöke drang naar een hervor ming van de regering niet. zozeer van het leger uitbaat .als wel van de anti-communistische nm-tiien. aangevoerd door de invloedrijke mohammedaanse parti] van de schriftgeleerden, de „Nahdatoel Oelama". De regeringsolannen voor een „nieuw Indonesië" zijn klaar, zo menen welingelichte kringen, Deze plannen zouden zelfs een tot in details uitgewerkte sanering van de huidige economische toestand in houden. Ze zijn gebaseerd op mas sale hulp uit het buitenland, on danks Soekarno's woorden: „Met hulp van buitenaf kan iedereen de economisch* toestand wel yerbe- TERNEUZEN Noordstraat 102 Tel. 01150-3128 De kans dat India zijn eerste minister krijgt in de persoon van de 48-jarige mevrouw Indira Gandhi, schijnen aanmerkelijk te zijn gestegen, nu tachtig par lementsleden, die de „onaan- raakbaren" van India vertegen woordigen, hebben verklaard dat zij haar bij de verkiezing zullen steunen. India telt 60 miljoen „onaan- raakbaren" op een bevolking van 500 miljoen. Zij vervullen in de maatschappij funkties als die van vuilnisophalers, straat vegers, schoonmakers enz. Eer tijds werd hun aanraking als besmetting beschouwd door de hindoes uit de hoge kasten. Op het ogenblik is de „stand" zo dat meer dan 330 van de 551 vertegenwoordigers van de con grespartij in beide huizen van het parlement achter Indira Gandhi staan. e£)e enige tegen kandidaat voor de fuhktïe van de premier is de voormalige mi nister van financiën, Desai. Deze had erop gerekend, dat de „on- aanraakbaren" in hoofdzaak hem zouden steunen. Verwacht wordt dat de voor zitter van de congrespartij, Ka- maradj, een laatste poging zal doen om Desai ertoe te bewegen af te zien van zijn kandidatuur om zodoende de „eenheid" in de partij bij de verkiezing van de opvolger van Sjastri te bewaren. De Nigeriaanse rebellenleider majoor Tsjoekoema Exeogwoe en zijn troepen in Dadoena hebben zich onderworpen aan de nieuwe heerser van het land ,generaal- majoor Johnson Agoeiyi Ironsi. De mededeling van de onder werping van majoor Exeogwoe is door generaal Ironsi op een pers conferentie gedaan. De toestand is nu zo. dat alle eenheden van de Nigeriaanse strijdkrachten zich achter het be wind van generaal Ironsi hebben geschaard. De generaal antwoordde op de vraag of hij iets wist van de ver dwijning van de voormalige ore- mier sir Aboebakar Tafawa Bale- wa, dat alles wordt gedaan om hem op te sporen. Volgens de geruchten zou de premier ziin ontvoerd nadat, de op stand zaterdag was uitgebroken. In antwoord op de vraag of het nieuwe bewind een permanent ka rakter zou hebben of een voor lopig, zei generaal Agoeivi Ironsi dat het er bij hem hoofdzakelijk om gaat zo spoedig mogeliik de rust en orde te herstellen. Later zou een grondwet in overeenstem ming met de wensen van het volk opgesteld van kracht worden. Desgevraagd zei de generaal niet te hopen ook nadien nog aan de macht te blijven Ook denkt hij niet, dat het nieuwe militaire be stuur zal beginnen met het instel len van een perscensuur. De buitenlandse corresponden ten in Nigeria hebben volgens Reu ter maandag alleen maar officiële verklaringen mogen telegraferen. Een telefoonverbinding van Reuter met de Amerikaanse ambassade in Lagos werd onmiddellijk verbroken door de Nigeriaanse P.T.T. met de mededeling, dat de politieke toe stand in Nigeria niet over de tele foon mocht worden besproken. Volgens generaal Irons! is de onstand die zaterdag uitbrak en waarbij twee regionale premier ziin vermoord, een algemene ver warring in het Nigeriaanse leg°r geweest. Hii zei niets te weten omtrent de verblijfplaats van de federale mi nister van financiën, Festus Ekotie Ebon. De 41-jarige generaal Irons! Is In februari bevelhebber van het Nige riaanse leger geworden. Hij zei zondagavond in een radiorede, dat de ministerraad hem had uitgeno digd zich aan het hoofd te stellen van een voorlopige militaire rege ring. Volgens in Lagos ontvangen be richten is het nu rustig In het noorden van Nigeria, in Kano, 'n Enoegoe (oosteliike provincie) en in Ibadan (westeliike provincie) Over de oestand in de rest van het land was gisteren in Lagos niets bekend. Het nieuwe militaire bewind heeft de meeste plaatselijke be stuursambtenaren gehandhaafd. In elke provincie is een militaire gou verneur aangesteld, die generaal Ironsi verantwoording schuldig Is. Laatstgenoemde wil niet spreken van muiterij in het leger. Hij houdt het op wanordelijkheden. De Nederlandse ambassade in Nigeria heeft aan het ministerie van buitenlandse zaken in Den Haag meegedeeld dat door middel van rechtstreeks en indirect con tact is bevestigd dat de Nederlan ders in de steden Lagos, Ibadan, Kadoena, Port Harcourt en Baucbi zich in goede welstand bevinden. Een woordvoerder van het ministe rie deelde dit maandagmiddag mee. In Nigeria wonen ongeveer 1400 Nederlanders, van wie veel perso neelsleden van aldaar werkende maatschappijen, onder meer Phi lips, Shell, Fiinhout, Holland Beton, Nedeco en K.L.M. WOENSDAG 19 JANUARI v.m. n.m. Breskens 0.20 12.34 Terneuzen 0.55 1.09 Hansweert 1.35 1.49 Walsoorden 1.45 1.59 DONDERDAG 20 JANUARI v.m. n.m. Breskens 1.01 1.19 Terneuzen 1.36 1.54 Hansweert 2.16 2.34 Walsoorden 2.26 2.44 Jan. 19 8.38 17.04 7.33 14.38 20 8.37 17.06 8.25 15.32 21 8.36 17-07 9.06 16.35 22 8.35 17.09 9.36 17.44 23 8.33 17.11 9.59 18.54 24 8.32 17.13 10.17 20.05 25 8.31 17.14 10.32 21.14 De Franse minister van buiten landse zaken, Couve de Murville, heeft in de bijeenkomst van de EJS.G.-ministerraad in Luxem burg vriendelijk doch beslist de verwachte aanval gedaan op de bevoegdheden der E .E.G.-com missie en het beginsel der meer derheidsbesluiten in de Europese economische gemeenschap. Even vriendelijk en vastbera den hebben de vijf anderen deze aanval op de supranationale trek ken van de gemeenschap afgewe zen. Minister Luns verklaarde maan dagavond na de eerste zitting die ruim vier uur had geduurd, dat aanvaarding van de Franse ver langens een stap zou betekenen op de weg naar uitholling van de gemeenschap. In een gesprek met Nederland se journalisten sloot minister Luns de mogelijkheid uit dat de Franse formule inzake de meer derheidsbesluiten door de „vijf" zal worden aanvaard, een formu le die elk der partners het recht zou geven afwijking van het be ginsel der meerderheidsbesluiten te eisen. De Franse wensen bleken tot in details te zijn uitgewerkt. Naar Franse opvatting zou de Europese commissie geen voor stellen over belangrijke onder werpen meer mogen doen zonder consultatie van ieder der E. E. G.-1 landen. Zij zou geen openbare verklaringen meer mogen afleg gen zonder de „gepaste neutrali teit" jegens de politiek van de zes lidstaten in acht te nemen. Er zou een verscherpte controle moeten komen op de financiële i handelingen van de uitvoerende commissie; haar bevoegdheden zouden moeten worden beknot bij het aangaan van handelsakkoor den tussen de Europese gemeen schap en derde landen en er zou een wijziging moeten komen in het accrediteren van ambassa deurs van buitenlandse mogend heden bij de E.E.G.commissie om diplomatiek eveneens haar aan zien te beperken. Ruim 3!/i uur hebben de zes E.E.G.-Ianden ook dinsdagoch tend zonder resultaat gesproken over de voorwaarden die Frank rijk stelt om een einde te maken aan de crisis, die de „zes" nu al een half jaar verdeeld houdt. De verschilpunten bleken onverkort te bestaan. „Het zal niet gemakkelijk zijn een oplossing te bereiken", ver klaarde minister Luns. Hij onder streepte dat de vijf partners van Frankrijk in de E.È.G. (Italië, Duitsland en de drie Beneluxlan- den) hun bezwaren op alle pun ten, waarop Frankrijk de be voegdheden van de Europese commissie wil beknotten, hebben gehandhaafd. De Franse wensen zijn tot dus verre gestrand op een - front van de vijf", dat naar waarnemers menen zelfs nog krachtiger is geworden tegen de Franse pogin gen tot uitholling van de supra nationale gedachte. De ministers van de zes E.E.G.- Ianden hebben dinsdagavond be sloten hun besprekingen over de crisis in de Europese gemeen schappen de volgende week voort te zetten zonder ooit maa~ •'én positief resultaat te hebben bereikt. De vergadering eindigde in een algemeen pessimisme over de Een recente joto van prinses Margriet, die vandaag haar 23e verjaardag viert Twee grote straalvliegtuigen van de Amerikaanse luchtmacht zijn maandag boven Spanje ver ongelukt doordat zij elkaar in de lucht raakten tijdens het over- tanken van benzine. Zeven be manningsleden vonden de dood, twee werden gewond. Van drie zijn de lijken gevonden, vier worden er nog vermist. Ooggetuigen zagen de B-52 en het KC-135 tankvliegtuig in vlammen omlaagstorten. Vissers die parachutes in de richting van de zee zagen neerkomen, voeren onmiddellijk ter redding uit en konden vier vliegers het leven redden. Wrakstukken van de vliegtuigen kwamen neer in het gebied van Cuevas de Alman- zora aan de Spaanse zuidoost kust. De B-52 met een bemanning van zeven was vertrokken van Seymour in North-Carolina op een non-stop-vlucht naar een land in het oosten en moest wor den bijgetankt. Het tankvlieg tuig met vier bemanningsleden was opgestegen van de lucht machtbasis Moron bij Sevilla. De moeilijke manoeuvre van het tanken, waarbij de vliegtuigen slechts enige meters van elkaar af vliegen, mislukte. In Madrid maakte men zich aanvankelijk zorgen door het gerucht dat de B-52 een atoom mogelijkheid, dat nog een ak koord tussen Frankrijk en zijn vijf partners kan worden bereikt. De Nederlandse minister van buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, zei echter niet alle hoop te willen opgeven. „Ik ga niet naar Straatsburg (waar hij een vergadering zal bijwonen van het Europese parlement! in een wan- hoopsstemming", zei hij. Zijn Duitse collega, G. Schroder, bleek evenmin de toekomst rooskleurig in te zien en deze sprak openlijk zijn bezorgdheid over de verdere ontwikkelingen uit. bom bij zich zou hebben gehad, maar dit bleek ongegrond omdat geen enkele bijzondere maat regel werd genomen bij de wrakstukken. Iets meer wind Het K.N.M.I. deelt mede: In de vorsttoestand in Europa is we'nig verandering gekomen. In Nederland en België en in grote delen van Frankrijk en Duitsland vroor het dinsdagmid dag over het algemeen 4 tot 9 graden. In het zu:den van Duits land kwam het kwik oo tal van nlaatsen niet hoger dan min 11 of min 12. In het uiterste noordwesten van ons land, waar de wind tij delijk zwak van zee waaide, liep het kwik op tot het nulpunt. Ook boven de Britse eilanden lagen de middagtemperaturen rond het vriespunt. Een rug van hoge luchtdruk, waarvan de as zich dinsdag ju'st boven ons land oohield, veroor zaakte rustig winterweer. On der invloed van oceaanstoringen, die bun invloed langzaam naar het Westeuropese continent uit breiden, zal vandaag de wind zwak tot matig .worden tussen zuidoost en oost. Overigens ech ter komt er weinig verandering in het weer, zodat naast wol kenvelden ook weer opklaringen worden verwacht, terwijl de vorst onverminderd zal aanhou den. medegedeeld door het K.N.M.I., geldig tot hedeavond. Meer wind Wolkenvelden, maar vooral in het zuiden van het land ook op klaringen. Droog weer. Zwakke tor matige, later mogelijk vrij krachtige wind tussen zuidoost en oost. Overwegend matige vorst.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1966 | | pagina 1