AZIE
'T HELE JAAR
1965
IN 'T NIEUWS
Kasjmir
Indonesië
Nabije Oosten, Afrika
Johnsons beleid
Europa
dë Vrije ze'euw
**ÊÊk:
-Vrijdag; SI december 1965
Pagina 7
Vlucht naar de veiligheid" is het onderschrift van dit schrijnende tafereel vastgelegd in Vietnam waar
de oorlog nog in volle hevigheid woedt.
Stormcenfrum boven Vietnam
De tragedie in Vietnam heeft het afgelopen jaar andere internationale gebeurte
nissen overschaduwd. Op het moment dat Zuid Vietnam verloren leek en geheel in
handen der communistische guerilla's dreigde te vallen, heeft president Johnson het
Amerikaanse troepencontingent zo drastisch versterkt, dat een totale communistische
overheersing kon worden afgewend. Maar ook al heeft het westen de oorlog in Viet
nam niet verloren, van een overwinning kan evenmin worden gesprokenDe
Vietkong, door rood-China gesteund, pareert de Amerikaanse aanvallen met onver
hoedse infiltraties, zodat onrust in dit gebied verzekerd schijnt.
Het Amerikaanse optreden in Vietnam is dit jaar* ook in het westen tot een punt
van voortdurende discussie uitgegroeid. Johnsons starre politiek lokt steeds meer kri
tiek uit (ook in zijn eigen land), waardoor zijn positie niet gemakkelijker wordt. Tegen
het einde van dit jaar was de situatie in de voormalige Franse kolonie nog even uit
zichtloos als in het begin van 1965.
De kans om een oplossing te vinden blijft gering omdat de-communisten geen ge
noegen nemen met een door de Ver. Staten bevoogd Zuid-Vietnam.
Dit aspect van de kwestie Vietnam is evenzeer
eigen aan het geschil om Kasjmir. De kwestie
Kasjmir heeft dit jaar wekenlang op de agenda
van de Veiligheidsraad geprijkt.
Fataal gelijk een Griekse tragedie lijkt dit uit
zichtloze conflict tussen twee broedervolkeren. Het
heeft er de schijn van dat deze kwestie is uit-
gedijd tot een prestigeconflict tussen India en Pa
kistan. Twee landen die tot de minst ontwikkelde
'gebieden van de wereld behoren, maar die hun
energie verspilden aan een gewapend conflict. Dit
klassieke voorbeeld van een regionaal conflict met
op de spits gedreven belangentegenstellingen heeft
ook de internationale verhoudingen beïnvloed.
China koos de zijde van Pakistan, dat tot dusver
vriendschappelijke betrekkingen met de weste
lijke wereld onderhield.
Een andere slag voor het westen was de uittre
ding van Singapore uit de federatie van Maleisië.
Eewenlang kon men de Aziatische geschiede
nis vergelijken met een brede rustig stromende
tropische rivier. Maar ook die majestueuze water.
stromen kennen hun stroomversnellingen en plot
selinge stijgingen van de waterstand. Azië bevindt
zich in een tijdperk van dijkbreuken, die het poli
tieke landschap voortdurend van aanzien veran
deren.
Natuurlijk kreeg de staatsgreep in Indonesië
veel belangstelling in ons land. Een mislukte coup
overigens, doordat generaal Nasoetion ontsnapte
en op dat kritieke moment het leger achter zich
vond. Toch ziet het er naar uit, dat het Indo
nesische leger het communisme niet blijvend zal
kunnen onderdrukken.
Niettemin zullen de gebeurtenissen in de voor
malige Nederlandse kolonie in de westelijke we
reld niet zonder leedvermaak zijn gadegeslagen.
Soekarno zelf om opportunistische redenen met
Peking koketterende zag zijn bewind bedreigd
door de rode broeders van Aidit, diezulke
goede contacten met rood-China onderhielden. De
rol van Indonesië's leider is trouwens onduidelijk
geworden en vormt onderwerp van talrijke spe
culaties.
Het politieke landschap van het midden-oosten
werd ook dit jaar niet door een koesterende zon be
schenen. In de eerste helft van 1965 dreigde het
stormcentrum zich weer eens naar Israël te verplaat
sen, maar Nasser had zijn troepen zozeer in Jemen
nodig en de Arabische eenheid bleek andermaal zo
wankel te zijn, dat het niet tot een gewapend conflict
kwam tussen Israël en de Arabische nabuurlanden.
Algerije's Ben Bella, die steeds zijn steun gaf aan deze
anti-Israël politiek, werd door kolonel Boumédienne
afgezet. De Afro-Aziatische conferentie kwam hier
door op losse schroeven te staan.
In Afrika vertoont de na-koloniale periode een na
sleep van crisisverschijnselen. De meeste sinds kort
zelfstandige Afrikaanse staten hebben uit hun jeug
dig nationalisme niet de kracht kunnen putten tot be
teugeling van dreigende anarchie. In Kongo bijvoor
beeld blijkt het nationalisme nog steeds in weke
bodem te wortelen en kon het bewind er zelden weer
stand bieden tegen parasitaire woekeringen, waarvan
de corruptie de meest schadelijke is. Kasavoeboe werd
afgezet en Moboetoe kwam op de troon, maar deze
regeringswisseling zal Kongo niet uit de chaos be
vrijden.
De kwestie Rhodesië werd in de tweede helft van
dit jaar voorpaginanieuws voor alle kranten. President
Smith kondigde eenzijdig de onafhankelijkheid van
dit land af, waar een blanke minderheid een zwarte
meerderheid zijn wil oplegt. Het blanke bewind kreeg
slechts de steun van Zuid-Afrika en Portugal. Door
economische sancties trachtte men Smith tot rede te
brengen. Maar deze Verwoerd II toonde zich immuun
voor alle redelijke argumenten. Het ziet er naar uit,
dat Rhodesië het komende jaar de politieke gemoede
ren in toenemende mate zal verhitten.
Het ideologische conflict tussen Peking en Moskou
is dit jaar verscherpt. Dat kwam zeer te pas in do
met het Vietnamese zorgenkind zwaar beladen kraam
van president Johnson, die er zich wel voor hoedde
de Russen voor het hoofd te stoten door de kwestie
Berlijn weer op te rakelen. Door de Russen te irri
teren zou Johnson immers de kans lopen, dat de Sow-
jets zich actief zouden mengen in bet Vietnamese ge
schil. Opvallend was de bemiddelende rol van de U. S.
S. R. in het conflict tussen India en Pakistan.
Het buitenlandse beleid van Johnson werd niet al
leen door de kwestie Vietnam een betwiste zaak. De
Amerikaanse interventie in de Dominicaanse republiek
werd in de gehele westelijke wereld als een misgreep
veroordeeld. In het beleid van Johnsgn ontwaart men
steeds duidelijker Foster Dulles-elementen. Zo is L.
B. J. dikke maatjes met allerlei dubieuze regerings
leiders in Zuid-Amerika. Iedere dictator die anti-com
munistisch is, kan op het Witte Huis rekenen.
Hiermee wordt de koers van Kennedy omgebogen
en dat stuitte in de eerste plaats een Kennedy tegen
de borst, te weten Robert, broer van de vermoorde
presiden John F. Kennedy. Robert huldigt geheel ar.
dere politieke ideeën als Johnson en het is evident
dat hij bij de eerstkomende presidentsverkiezingen
voor de democraten, die Johnsons beleid afwijzen, een
alternatief vormt.
Binnen de E. E. G. kwant het tot groeiende span
ningen tussen Frankrijk en de overige handelspait-
ners. De Gaulle wenst geen supra-nationale instellin
gen, waardoor de landen zelfs een deel van hun be
slissingsbevoegdheid, hun souvereiniteit, overdragen
aan een gemeenschappelijk orgaan. In december heeft
een groot deel der Franse bevolking een hai;d oordeel
over deze Gaullistische politiek geveld. Het feit, dat
de generaal bij de eerste stemming de vereiste meer
derheid niet haalde, wees er op dat het gezag van
le grand Charles niet meer onaantastbaar is. Hij zal
nu tegen zijn natuur in meer rekening moeten houden
met de wensen van anderen.
In West-Duitsland behaalde Erhard's C. D. U. weer
de (verkiezings)overwinning. Toch boekten de socia
listen een niet onaanzienlijke winst, die echter niet
ten koste van de C. D. U. maar van de liberalen ging
Tot de meeste tumulteuze toestanden kwam het de
afgelopen zomer in Griekenland, waar de jonge koning
Constantijn als een absoluut heerser de regering van
Papandreou de laan uitstuurde. Diens opvolger Novas
zag geen kans de aanhang van de oude regeringsleider
te laten afbrokkelen. Onverkwikkelijke taferelen in
het parlement en roerige straatbetogingen bepaalden
het beeld en de stemming in Griekenland.
<P Zondagmorgen 24 januari overleed te Londen
op negentigjarige leeftijd sir Winston Churchill.
Dr. Albert Schweitzer, de bekende arts en filosoof is in de nacht
van zaterdag 4 september op zondag 5 september van dit jaar op
negentigjarige leeftijd overleden.
Op 3 juni verliet Edward White gedurende29 minuten de capsule
van de Gemini-4.
iïa de recente staatsgreep van de communisten in Indonesië wordt^
president Soekarno voortdurend beschermd.
