Eerste Kamer geeft
haar fiat aait goedkeuringswet
huwelijk prinses Beatrix
Na de eerste Franse verkiezingsronde
DE GARLLE
RADIO DE KOCX
De Gaulle treedt aan voor de
tweede ronde
HET WEER
WOENSDAG SbECEMBER 1965
22e Jaargang - No, 658J^>
DE ZELFMOORD
VAN DE OOSTDUITSE
MINISTER APEL
KOMPLOT
IN BRAZILIË
VERIJDELD
De Gaulle of
Mitterand
In Parijs 44%
Wie de schuld
Politieke onrust
President De Gaulle heeft
er dinsdag mee ingestemd
zich kandidaat te stellen
voor de tweede ronde van
de Franse presidentsverkie
zingen.
DE GAULLE
NAAR PARIJS
Aanvankelijk opklaringen
Hoogwater
Weerbericht
Zon- en
Maanstanden
Frtnïering BfJ aSormement: TERNEUZEN
Direcfear-TToofareaarteur: I. vtm 'de Sande
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2078
Gironummer: 88150
Abonnementsprijs 6,60 per kwartaal; per
maand 2,20; per week 53 ct Losse nrs 11 ct.
VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sandete Temeuzen.
Advertentieprijs per mnl TB et: minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bil vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecnmh maandag/dinsdag-nurnmer
tot 10 uur voormiddag.
„Als volk moeten wij de gezins
emancipatie van het vorstenhuis
meemaken, mee maken en mee
leven, doch niet alleen analyseren".
Zo sprak het lid van de eerste
kamer de heer Geuze (c.h.u.) tij
dens het debat over de toestem-
mingswet voor het huwelijk van
prinses Beatrix en de naturalisatie
van de heer Claus von Amsberg.
Zijns inziens zijn geen gegronde
redenen aanwezig om op staats
rechtelijke gronden de toestemming
voor huwelijk en naturalisatie te
weigeren.
Er zijn bezwaarden, hetgeen
moet worden betreurd, ofschoon zij
niet uitmunten in getal. Zij heb
ben over het algemeen hun bezwa
ren waardig te kennen gegeven.
Spr. hoopt, dat zij aanvaarde wet
ten zullen eerbiedigen.
Over de persoon van de heer
Von Amsberg zei de heer Geuze
discriminatie van een minderjarig
dienstplichtig soldaat te verwer
pen. Op hem was toen, noch later,
dat bewijst zijn tijd bij advocaat
Hoppmann, iets aan te merken.
De heer Geuze wilde weten wel
ke rol de minister-president of de
regering gespeeld hebben bij het
onderdrukken van een naar hij
zei „heksenjacht". Spr. doelde,
daarbij op een artikel in een popu
lair weekblad (Panorama), waarin
beweerd wordt, dat de familie Von
Amsberg in haar Afrikaanse tijd
nationaal-socialistisch was en
Claus von Amsberg als elfjarige al
Hitlerjongen: Het grootste deel van
de oplaag van dit blad werd niet
verspreid.
De heer Van Riel (v.v.d.) ver
klaarde, dat zijn fractie en bloc
voor de wetsontwerpen zal stem
men. Hij vond daarvoor dezelfde
reden als de heer Geuze. In zijn
partij, zo verklaarde hij, bevinden
zich wat tegenstanders, meestal op
gevoelsgronden.
Wetende dat prinses Beatrix dit
huwelijk sterk wenst, sprak de
heer Van Riel namens zijn fractie
de beste wensen voor de toekomst
van tiet jonge paar uit.
De heer Van Riel sprak voorts
het» verlangen uit. dat het kabinet
met aanvaarding van eigen verant
woordelijkheid de meningen van
leden van het koninklijk huis, ook
in te wisselen stukken, buiten dis
cussie zal laten.
De heer Vos (p.v.d.a.) verklaar
de, dat enige leden van zijn fractie
om ernstige en respectabele rede
nen tegen zouden stemmen. Ande
ren valt het vóór-stemmen heel
moeilijk. Zij zien in verwerping
geen alternatief.
PRESIDENT JOHNSON
BOOS OP BANKCHEF
Een verstoorde president John
son luistert met een strak ge
zicht naar de woorden van Wil
liam C. Martin, voorzitter van
de raad van Amerikaanse cen
trale banken, tijdens diens ver
klaring voor de pers. Aanleiding
tot de boosheid van de presi
dent is de disconto-verhoging. In
het midden is de minister van
financiën Fówler nog juist zicht
baar, die even somber gestemd
is.
Uit deze houding mag niet wor
den afgeleid, dat leden van de
p.v.d.a.-fractie voor de republiek
zouden zijn. In dit opzicht, zo zei
ir. Vos, staan de meeste partijen
(inzake de monarchie) veel dichter
bij elkaar dan weieens wordt aan
genomen.
Hij vroeg in welk opzicht het
televisie-optreden van de konink
lijke familie op de verlovingsdag
door ministeriële verantwoorde
lijkheid wordt gedekt. Voorts had
de plaats van het Huwelijk moeten
worden vastgesteld, nadat de wet
ten zouden zijn goedgekeurd, zo
meende hij.
Behalve de heer Geuze sprak
geen der volgende afgevaardigden
over de woorden van de gevol
machtigd minister Einaar van Su
riname in de tweede kamer. Deze
woorden kwamen uit zijn hart en
werden ons uit het hart gegrepen,
zo zei de heer Geuze. Hetgeen een
brede lach van genoegen op de ge
laten der aanwezige ministers.
Smallenbroek, Samkalden, Einaar,
Lampe en premier Cals tevoor
schijn toverde.
Minister-president Cals ver
klaarde op verzoek van enige leden
dat deze zich niet ongerust behoe
ven te maken over uitnodigingen
aan de freiherr Von Oeyenhausen
en diens zoon voor het huwelijk.
Deze zouden in slot Vinsebeck aan
Hitler c.s. in 1933 tijdens de ver
kiezingscampagnes onderdak heb
ben verschaft. Het betreft hier dus
niet de grafelijke familie Von
Oeyenhausen, die gelieerd is met
de familie Zur Lippe Biesterveld.
De heer Van Lieshout (k.v.p.)
sprak zeer kort. Hij verklaarde
geen gegronde staatsrechtelijke be
zwaren tegen huwelijk en naturali
satie te zien.
Mevrouw Van OmmerenAve
rink (c.p.n.J verklaarde zicll van
stemming te zullen onthouden. Zij
hekelde de overspannen houding
van de p.s.p.-leiding. Tegen, het
formele bestaan van het vorsten
huis had zij geen bezwaar, zolang
het de grondwet eerbiedigt en de
welvaart bevordert.
Over de overrompelingspolit>>k
van premier Cals zei zij, dat deze
een zwarte kater, loerend om de
hoek achterlaat.
Wijzend op de grote sympathie
die prinses Beatrix .overal ter we
reld ontving vond de a.r.- spreker
de heer Berghuis het merkwaardig,
dat bij een aantal mensen toch
twijfel aan het verantwoordelijk
heidsgevoel van haar en haar
ouders bestaat.
Spr. verklaarde zich zonder
voorbehoud van harte voor deze
wetsontwerpen. De vrees voor
ordeverstoringen bij het huwelijk
in Amsterdam diskwalificeert deze
stad.
De heer Van der Spek (p.s.p.)
zette op dezelfde gronden als tij
dens het debat in de tweede ka
mer uiteen, waarom zijn partij
tegen naturalisatie en huwelijk is.
Hij deed een felle uitval tegen
de brief-Nederhorst en de daarin
vervatte passage tegen prof. De
Quay.
Afgezien van een voorkeur voor
de republikeinse staatsvorm vond
spreker doorslaggevend voor een
weigering van naturalisatie en toe
stemming voor het huwelijk, dat
de heer Von Amsberg nooit duide
lijk afstand van nazi-Duitsland
heeft genomen. Hij was Duits sol
daat en manifesteerde zich niet als
drager van een ander Duitsland.
Zijns inziens was de familie Von
Amsberg in West-Afrika reeds lid
van de nationaal-socialistische Aus-
lands-organisation. Het milieu was
Pruisisch rechts-conservatief.
Op verschillende punten viel hij
terug op het door de heer Geuze
genoemde (ingetrokken) tijdschrift
artikel, dat z.i. uit goede bronnen
putte.
B.urgemeester Van Hall (p.v.d.a.)
van Amsterdam verklaarde, dat de
heer Van der Spek allerlei onjuiste
beweringen had gedaan. Inzake
het weghalen van het spandoek
„Republiek", dat tijdens de rond
vaart van de prinses en haar ver
loofde van een grachtenhuis hing
zei de heer Van der Spek in de
kamer dat het tekenend voor de
sfeer van angst voor ordeversto
ring was.
In de Amsterdamse raad beweer
de hij, dat dit bevel van de burge
meester ondemocratisch was en
tekenend voor de sfeer van angst
en verdachtmaking.
Ik stond achterin de boot. Fr
werd gelachen om dat doek en ik
lachtë ook,' zo zei burgemeester
Van Hall. Ik ben niet overboord
gesprongen en naar de kant ge
zwommen. Daar is het water van
de grachten mij te vies voor.
De eerste kamer nam met f.5
tegen 5 stemmen en één onthou
ding de toestemmingswet voor het
huwelijk van prinses Beatrix aan.
Tegen stemden de heren Cammel-
beeck, De Rijk en Meester van de
p.v.d.a. en de heren Van der Soek
en Van Pelt van de p.s.p. Zonder
hoofdelijke stemming werd de na-
turalisatiewet aangenomen met
aantekening van tegenstem der
twee p.s.p.-ers.
Tijdens' zijn' antwoord raakte
minister-president Cals in scher
mutseling met de heer Van der
Spek over diens beweringen inzake
lidmaatschap van de familie Von
Amsberg van de Auslandorganisa-
tion van de n.s.d.a.p. tijdens de
plantersperiode in Afrika. Voorts
zou mede blijkens een gewraakt
artikel in Panorama Claus von
Amsberg reeds als jongen lid van
de Hitlerjugend zijn geweest en
zou hij hebben deelgenomen aan
een kamp in Mombasa. De heer
Cals noemde deze beweringen je
reinste fantasie en een succes voor
de Hitlerpropaganda. Deze wilde
doen geloven, dat alle planters lid
waren. Aangetoond kan worden,
dat dit nog niet de helft was. De
feiten lagen anders.
De heer Cals ontkende aan de
heer Von Amsberg te hebben ont
raden iets over de Afrikaanse tijd
te zeggen. Dit is ook fantasie en
een insinuatie.
Terecht weigerde de heer Von
Amsberg een interview met de
hoofdredacteur van Panorama. Dit
zou op propaganda kunnen lijken
Geheel anders ligt een gesprek met
een kamerlid, dat zijn stem naar
eer en geweten wil uitbrengen.
Premier Cals heeft over het in
getrokken Panorama-artiket geen
enkele vorm van contact met prof.
De Quay, president-commissaris
van de uitgeverij, gehad. Hij noch
het kabinet oefenden invloed op
het intrekken van het artikel.
Spr. had overwegend bezwaar
tegen de methodiek-Van der Spek,
die bevestiging vroeg van oncon
troleerbare geruchten. Daarbij
draaide deze de bewijslast om en
verwijt dan de regering, dat zij
niets schriftelijk bewijzen kan.
Minister-president Cals was
zeer erkentelijk voor de brede
steun, die de wetsontwerpen kre
gen. Inzake de ministeriële Verant
woordelijkheid en de onschend
baarheid des konings verklaarde
hij, dat deze een en ondeelbaar
zijn. Hij voelde, evenals de heer
Vos weinig voor uitbreiding van
het „geheim van Soestdijk". De
vraag of het verschijnen van het
verloofde paar voor de televisie
onder de ministeriële verantwoor
delijkheid viel werd bevestigend
beantwoord. Het feit wel, maar
niet elk antwoord van de prinses
of de heer Von Amsberg. De ge
volgen van die antwoorden zouden
echter wel weer onder de ministe
riële verantwoordelijkheid gevallen
zijn. Het is gelukkig goed afge
lopen, zo vond de minister-presi
dent. Was het verkeerd gegaan,
dan zou het kabinet ter verant
woording zijn geroepen.
Minister Samkalden (justitie) be
antwoordde de vraag of de voor
naam Claus ook vertaald had moe
ten worden. Zijns inziens zou dit
te kunstmatig zijn geweest met de
bedoeling er „iets Nederlands aan
te geven". Men zal met de verne
derlandsing van de heer Von Ams
berg wel wennen aan de naam
Claus, zoals we gewend zijn aan
de „h" in de naam Bemhard, zo
vond hij.
De gevolmachtigde ministers van
Suriname en de Ned. Antillen, de
heren Einaar en Lampe verklaarden
de volle instemming van hun rege
ringen en staten met de twee wets
ontwerpen te mogen overbrengen.
Zij voegden er hartelijke heilwen
sen aan toe.
De heer Einaar voegde eraan
toe, dat het koninklijk huis een
grote plaats in de harten der Su-
rinamers inneemt.
De wereld waarin wij zijn opge
voed, leerde ons om eerbied te
hebben voor hen die boven ons ge
plaatst zijn, zo zei hij.
Na in herinnering te hebben ge
bracht, dat het Duitsers waren die
na 1876 scholen en kerken in Su
riname stichtten en de bevolking
leerden ook de Hollanders niet te
haten, kwam hij tot de slotsom dat
aan" een huwelijk van onze geliefde
prinses Beatrix met een Duitser
uit een „volk waaraan wij zoveel
te danken hebber»'- -.iets in de weg
staat.
(Adv.)
TERNEUZEN
Noordstraat 102 Xel. 01150-8128
De zelfmoord van de Oost-
duitsfe minister van planvor
ming, dr. Erich Apel, zal moge
lijk een politieke sensatie tot
gevolg hebben. De minister zou
de omstandigheden die hem er
toe brachten een eind aan zijn
leven te maken, hebben neerge
legd in een memorandum, dat
door een geheime koerier naar
West-Berlijn is gebracht. Dit
zegt het grootste Westduitse
avondblad,, het „Hamburger
Abendblatt", uit betrouwbare
bron te hebben vernomen.
Burgemeester Willy Brandt
van West-Berlijn had maandag
avond al verklaard dat Apel
zich na onenigheid met het
Oostduitse staatshoofd Walter
Ulbrieht had doodgeschoten „en
niet zwijgend het graf in was
gegaan". „Wij allen zullen nog
horen, wat hem bewogen en
verontrust heeft", zo zei Brandt
tot verslaggevers.
In het begin van deze week is
een komplot van een groep Bra
ziliaanse marine-officieren om
en eind te maken aan het be
wind van president Castelo
Iraneo, in de kiem gesmoord.
Dit hpeft dinsdag een woord
voerder van de Braziliaanse ma
rine bekendgemaakt. De betrok
ken officieren behoorden tot
degenen die een straffer op
treden wensen tegen wat zij „de
tegenstanders van de revolutie"
noemen. Zij hebben zich b.v.
verzet tegen het aan de macht
komen van de onlangs gekozen
[oppositiekandidaten bij de gou-
1 vernevu'sveilsiezingen.
zal zijn om de komende algemene
verkiezingen met succes te door
staan. Dit betekent dat zijn eigen
toekomst en die van zijn buiten
landse politiek twijfelachtig zullen
Alles wees er maandagavond op
dat president De Gaulle de bittere
pil, hem de dag tevoren door de
Franse kiezers bezorgd, zal slikken
en op 19 december voor de tweede
stemronde zal aantreden, waarbij
hij met slechts één tegenstander te
maken zal hebben: de linkse kan
didaat Mitterand, die hem in de
eerste ronde het dichtst benaderde
Uit de omgeving van het Franse
staatshoofd werd vernomen dat
het wel zeker lijkt dat hij de strijd
zal voortzetten ondanks de klap die
zijn prestige zondag kreeg.
De reacties over de gehele we
reld op de toch wel verrassende
verkiezingsuitslag waren voor De
Gaulle in het algemeen nogal pijn
lijk. Zowel de kranten in Europa
als die in Amerika zagen in het
feit dat de president er niet in was
geslaagd de absolute meerderheid
te behalen en op 44 procent was
blijven staan, een massale afwij
zing van zijn vastberaden onafhan
kelijke politiek ten aanzien van de
N.A.V.O., de E EG. en het Ameri
kaanse leiderschap in de westflijke
wereld.
De vraag is nu aan wie de 5%
miljoen stemmen zullen toevallen
die op de centrum-kandidaat Leca-
nuet, de liberaal Marcilhacy, de
uiterst rechtse Tixier-Vignancour
en de verdediger der sociaal mis-
deelden Barbu zijn uitgebracht
Tixier-Vignancour, die bijna 1,3
miljoen stemmen kreeg, heeft zijn
aanhangers al geadviseerd op de
door communisten en socialisten
gesteunde Mitterand te stemmen.
Dat de meesten van hen dit zullen
doen wordt onwaarschijnlijk ge
acht. Ze zullen zich mogelijk echter
eerder van stemmen onthouden dan
De Gaulle, die zij in meerderheid
haten, te steunen. De 700.000 stem
men van Barbu en Marcilhacy zul
len naar De Gaulle gaan of door
onthouding voor bejde kandidaten
verloren gaan. Biljven over de
bijna 3,8 min stemmen van de dy
namische centrumkandidaat Leca-
nuet. De meeste waarnemers gelo
ven dat diens aanhangers nu hun
steun aan De Gaulle zullen geven
Zij hebben, zo meent men, in Leca-
nuet, een uitlaatklep gevonden
voor hun ontevredenheid over de
manier waarop de president som
mige kwesties, met name die op
het vlak van de Europese eenwor
ding, aanpakt en zullen zich nu
ze hun misnoegen hebben kunnen
laten blijken achter De Gauüe
scharen in duel met Mitterand. De
aanhang van Lecanuet bestaat n.l
vooral uit conservatieven, die in
het verleden op De Gaulle hebben
gestemd en zeker via Mitterand de
communisten niet zouden willen
steunen.
President De Gaulle kreeg in 70
van de 90 Franse departementen
de meeste stemmen. Treffend is
dat hij in Parijs, van welk kiesdis
trict alle parlementszetels door
gaullisten worden bezet, niet bo
ven de 44 pet uitkwam.
Een zorgvuldige analyse van de
verkiezingsuitslagen leidt tot de
conclusie, dat De Gaulle zijn ab
solute meerderheid zou hebben be
houden wanneer Lecanuet met zijn
campagne voor een pro-Europes"
en pro-atlantische politiek er niet
was geweest. Die socialisten en
communisten die de afgelopen ze
ven jaar op De Gaulle stemden
schijnen hem trouw te zijn geble
ven. Bij de parlementsverkiezingen
van 1962 werd op de linkse afge
vaardigden 44 pet van het totale
aantal stemmen uitgebracht. Toch
bleef Mitterand ditmaal, met een
grotere opkomst van de kiezers,
nog onder de 32 pet.
In het gaullistische kamp is in
tussen een enorm gekrakeel gaande
over de vraag, wie medeschuldig
is aan de nederlaag. Een aantal
partijleiders, onder wie enkele
ministers, eist het hoofd van de
minister van binnenlandse zaken,
Roger Frey, die in hoofdzaak ver
antwoordelijk wordt geacht voor de
wijze waarop de gaullistische cam
pagne werd gevoerd.
Ook de minister van voorlich
ting, Alain Peyrefitte, heeft het
zwaar te verduren. De gaullistische
afgevaardigden in de nationale ver
gadering willen weten waarom de
oppositie het bijna twee weker,
lang op radio en televisie vrijwel
alleen voor het zeggen heeft ge
had, terwijl De Gaulle afkerig
van veelvuldig gebruik van die pu
bliciteitsmedia zich slechts
twee keer en dan nog bij niet zo
erg gunstige gelegenheden liet ho-
Of De Gaulle het over twee we
ken haalt of niet, de gaullisten zul
len moeite hebben hun meerder
heid in de nationale vergadering bij
de algemene verkiezingen over 16
maanden te behouden, zo is de al
gemene verwachting.
Nu de positie van De Gaulle is
aangetast staat Frankrijk waar
schijnlijk ook een nieuwe periode
van politieke onrust te wachten.
Of zoals de politieke commentator
van Le Monde maandagavond
schreef: „De komende 14 dagen
zal de regering op binnenlands en
nog meer op buitenlands terrein in
haar activiteit verlamd zijn. De
komende 15 maanden zal er twijfel
blijven bestaan over de vraag of
het gaullistische bewind in staat
Frangois Mitterand, de linkse
kandidaat voor het Franse presi
dentschap, schijnt voldaan te
zijn over de uitslag van de ver
kiezingen, welke een teleurstel
ling voor president De Gaulle
zijn geworden. Links mevrouw
Mitterand.
Dit is medegedeeld door de
woordvoerder van het Elysée.
Vandaag zal minister van
voorlichting Alain Peyrefitte een
volledige verklaring afleggen.
President en mevrouw De
Gaulle zijn dinsdagmiddag met;
een hefschroefvliegtuig van hun
buitenverblijf te Colombey les
Deux-Englises naar Parijs terug
gekeerd.
Het Franse instituut voor
opiniepeiling, dat het met zijn
voorspellingen voor de eerste
ronde van de presidentverkie
zingen vrijwel geheel bij het
rechte eind had, heeft nu laten
weten dat De Gaulle in de twee
de ronde op 19 december op 60
procent van de stemmen zou
kunnen rekenen en de linkse
kandidaat Mitterand op 40 pro
cent. Voor de eerste ronde had
het instituut De Gaulle getaxeerd
op 43 procent van de uitgebrach
te stemmen, terwijl hij er in wer
kelijkheid 44,62 procent kreeg.
Algemeen wordt aangenomen
dat de president zal laten weten
dat hij ook aan de tweede ronde
zal deelnemen, ondanks het feit
dat hij zondag niet de „oprechte
en massale" steun heeft gekregen
waarom hij had gevraagd.
Boven de Britse eilanden ont
wikkelde zich een rug van hoge
luchtdruk waardoor op de Noord
zee de wind naar het noordwes
ten draaide. Als gevolg hiervan
stroomde wat koudere "lucht het
continent binnen. De rug van
hoge luchtdruk breidt zich over
onze omgeving uit. In verband
hiermee neemt d'e wind aanvan
kelijk af en vermindert de buien-
aetiviteit.
WOENSDAG 8 DECEMBER
v.m. n.m.
Breskens 1.12 1.28
Terneuzen 1.47 2.03
Hansweert 2.27 2.43
Walsoorden 2.37 2.53
DONDERDAG 9 DECEMBER
v.m. n.m.
EBreskens 1.49 2.09
Temeuzen 2.24 2.44
Hansweert 3.04 3.24
Wa31soorden 3.14 3.34
Ten westen van Schotland na
dert een frontale storing die hij
ons in de loop van de dag de be
wolking zal doen toenemen, ter
wijl een regengebied ons land
later zal kunnen bereiken. De
wind draait daarbij naar 't zuid
westen en neemt tot krachtig toe.
In het terp.peratuursverloop komt
weinig verandering.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Toenemende bewolking
Aanvankelijk opklaringen, later -
toenemende bewolking gevolgd
door enige iregen. Matige, later
krachtige zuidwestelijke wind.
Weinig verandering in tempera-,
tuur.
Dec.
S 8.35 16.29 16.12 8.16
9 8.36 16.29 17.57 9.37
10 8.37 16.29 17.59 IQ.47
4
